장음표시 사용
411쪽
Conclusio. Studiositas prius respicit cognitionem, secundario autem quaecunque agenda, in quae per cognitionem dirigimur. ΑRT. II.Utrum studiositas sit pars temperantis. Conclusio. Studiositas temperantiae pars potentialis est,ei principali adiuncta, ac lab modestia comprehensa.
QV AE sT I O CLXVII. De Curiositate , in duos articulos divisa.
Α RTICULUS. I. Vtrum circa cognitionem intellectivam possit esse curiositas. Conclusio. Quanquam ueritatis cognitio per se uitiosa non sit, sed per accidens,quo uidelicet eam peccatum superbiae sequituriappetitus tamen assequendae cognitionis uarijs modis inordinatus, ac uitiosus esse potest. ΑR. II. Vtru uitium curiositatis sit circa sensitivam cognitionem. Conclusio.Curiositas,uel studiositas circa sensibilia cognoscenda inutili ter,sive in aliquod noxium, uitiosa est: alias non.
QUAESTIO CLXVIII. M Modestia, prout consistit in exterioribus corporis
motibus,in quatuor articulos divisa. A R Τ IC V L V S I . VTrum in exterioribus motibus corporis sit aliqua
Conclusio. Cum exteriores hominis actiones,&motus sint per rationem ordinabiles, oportet aliqua circa illos uirtutelii esse... ART. II. Vtrum in Iudis possit esse aliqua uirtus. Con-
412쪽
Conclusio. Circa ludos,& iocos, qui nonnunquam ad animi solamen necessar ij sunt, si secundum ratiorem hane aliquam uirtutem esse oportet, quam eu- trapeliam uocant. μA A. HI. Utru in supei fluitate ludi possit esse peccatu. Conclusio. c um luci rica&iocosa uerba dirim bilia sint per opus rationis: nimius ludorum excessus cum contra rationem sit peccatum mortale contin-zat este,quandoque etiam ueniale.
AR. IIII Utrum defectu ludi cosistat aliqδ peccatu. Conclusio. Oui in ludo ita deficiunt, quod nec ipfialiquod ridiculum dicunt, nec faciunt, uel dicetibus di facientibus molesti sunt, uitros censentur: quanquam minus his,qui in ludis excedunt.
QVAESTIO CLXIX. De Modestia in exteriora Vparatu in duos articulos divisa. ARU IUS PRIMUS.
V Trum circa exteriorem ornatum possit esse uirtus&uitium. Conclusio. Cum circa exteriorem apparatum &ornatum multipliciter uitium esse contingat: uariae quoque carca hoc ut sint uirtutes, necessarium est. ART. I l. Vtiu in ornatus mulierum sit sine peccato. Conclutio. Quanquam mulierum ornatus ad placendum uiris suis peccatum non sit; ad concupiscenti am lamen, uanitatem non sine peccato contingit esse ira ortali, uel ueniali.
Praeceptis temperantiae, in duos articulos diuis. A RTICVLV S PRIMUS.
Trum praecepta temperantiae conuenieter in lege diuina tradantur.
413쪽
Conclusio. Inter praecepta decalogi debuit temperatiae praeceptum,praecipue de adulterio, apponi,n6 modo secundum quod opere exercetur, sed etiam secundum quod corde concupiscitur. ART. II.Vtrum contrenienter tradantur in diuina Iege precepta de uirtutibus annexis temperantiae. Conclusio.Conueniens fuit, ut non solum temperantiae praecepta hominibus darentur, sed etiam de illi annexis uirtutibus, quae secundum effectus suos,
possunt respicere dilectionem Dei uel proximi.
Q JAESTIO CLXXI. - . De Prophetia essentia, in sex articulos divisa.
A Rr ICULUS I. Vtrum prophetia pertineat ad cognitionem. Concluso. Prophetia primo & principaliter in cognitione consistit, secundario autem in locutione. AER .l I. Vtrum prophetia sit habitus. Conclusio. Inest prophetiae lumen sanctis prophe, . tis non per modum habitus, sed per modum cuiusda passionis uel impressionis transeuntis. Habitus auteest forma permanens. ART.lII.Vtrum prophetia sit solum futurorum contingentium. Conclusio. Quanqua in tam diuina quam humana prophetiae lumini subesse certum sit, propriissime tame ad ipsam pertinet futuroru eventuum reuelatio. AR T. IIII. Vtrum propheta per diuinam reuelationem cognoscat omnia quae possunti prophetice cognosci. . Conclusio. Cum prima ueritas sit principium omnium eorum quae prophetice manifellantur,no oportet Prophetis omnia prophetabilia nota esse, sed tali tum quae illis per diurnam reuelationem nota fiunt
414쪽
A M. V. Vtru propheta discernat semper quid dicat per spiritu proprium, de quid per spiritu prophetiae.
Conclusio. De his que expresse per spiritu prophetiae propheta cognoscit maxima certitudine habet:&pro certo habet, s haec sunt diuinitus sibi reuelata. Sed ad ea quae cognoscit per instinctu, aliqua do sic te habet ut no plene discernere possit, utru haec cogitauerit aliquo diuino instinctu, uel per spiritu propriu.
ART. Ul. Vtrum ea quae prophetice cognoscutur uel annuntiantur, possint esse falsa.
Conclusio. Cum prophetia diuinu quod da signum sit diuinae praescientiar, impossibile est ei subesse fata
sum. mandoque uero prophetica reuelatio est impressa similitudo diuinae praescientiae, prout scilicet cognoscit ordinem causarum ad effectus:& tunc quadoque aliter euenit quam prophetetui: nec tame prophetiae subest falsum. Na lenius prophetiae est, quod inferiorum causarum dispositio, liue naturalium siue humanorum actuum, hoc habet, ut talis effectus eueniat. Et secundum hoc intelligitur uerbii Isaiae, dicetis: Morieris, & non uiues, id est, dispositio corporis tui ad morte ordinatur. Et, dicitur Ionae 3 . Adhuc quadraginta dies, & Niniue subuertetur, Da eli, hoc
merita eius exigunt ut subuertatur. Dicitur aut Deus poenitere metaphorice,inquantum ad modum poenitentis se habet, prout scilicet mutat sententiam , etsi
Q V AE STIO CLXXI T. De causa prophetiae, in sex articulos diuisa.. ARTICULUS P K l Μ V s.
Vtrum prophetia possit esse naturalis Conclusio Prophetia limpliciter dicta non potest homini inesse a liatura,sed i tu ex diuina reuelatione. B b ΑΙ -
415쪽
AR II. Vtrum prophetica reuelatio fiat per an gelos. Conclusio. Prophetica reuelatio conuenit homuubus a Deo,angelorum tamen min isterio ART. III. Vtrum ad prophetiam requiratur dupolitio naturalis. Conclusito. Non aliqua praecedens naturalis dii positio necessaria est ad prophetiam, sed ex sola Spiritus sancti uoluntate hominibus insunditur. ART. I II. Utrum bonitas morum requiratur ad
Conclusio. QIanquam per moru malitiam ex animi inordinatis an ectibus maximum prophetiae adlidimpedimentum: potest tamen ea esse sine morum bonitate,quoad omnis bonitatis radicem , charitaten, uidelicet, cum ad intellectum spectans&ad proximorus lutem,non autem propriam, sit gratis a Deo hominibus infusa. ART.V.Vtrum aliqua prophetia sit a daemoninus.
Conclusio. Prophetia proprie & simpliciter dicta, fit per sol in diuinam reuelationem. Sed ipla reuelatio facta per daemones potest secundum quid dici prophetia. Vnde quidam prophetant in spiritu diaboli, quales sunt diuinatores. Sed sic discernuntur, quonia diabolus interdum falsa dicit, Spiritus sanctus nun-AR.VI.Vtrum prophetae daemonum aliquando prae
Conclusio. Etiam quando prophetae daemonum a daemonibus instruuntur aliqua uera praedicunt:quandoq; quidem uirtute propriae naturae, cuius actor eli Spiritus sanct s, quandoque etiam reuelatione bonorum spirituum. Et sic etiam illud uerum quod daemones enuntiant,a Spiritu sancto est,
416쪽
Sec. Sec. Quaest. clx X III. AESTIO CLXXIII. De modoprop hetica cognitionis in quatuor articulos divisa.
VTrum prophetae uideant ipsam Dei essentiam. Conclusio. Visio prophetica non est uisio ipsius diuinae essentia neque in ipsa diuina essentia uident ea quae uident. sed in quibusdam similitudinibus secun . dum illustrationem diuini luminis. ART. H. Utrum in prophetica reuelatione imprimitur diuinitus menti prophetae nouae rerum species , uel solum nouum lumen. Conclusio Prophetica reuelatio quandoque quidem fit per solam luminis influentiam : qnandoque aut a speetes de nouo impressas, uel aliter ordinatas. ART. III. Vtrum uisio prophetica semper fiat cum abstra tione a sensibus. Conclusio. Non est necesse, ut fiat alienatio a sensibus exterioribus, per hoc quod mens prophetae illu- 'stratur intelligibilibus speciebus: quia in nobis persectu iudicium intellectus habetur per conuersione adsensibilia,quae sunt prima nostrae cognitionis principia. Fit tame nonnunqua prophetica reuelatio per abstractione a sensibus, cum uidelicet fit per imaginarias formas, non tamen cum aliqua naturae inordinatione, sed uel per somnium,uel contemplationem diuinorum, uel diu: ART. IIII. Utrum quae prophetant.
Conclusio. Cum aliquis cognoscit se moueri a Spiritu sancto ad aliquid aestimandum, uel significa dum uerbo, uel facto: hoc proprie ad propheta pertinet. Bb a Cum tD
prophetae sem per cognoscant ea
417쪽
Cum autem molietur, sed non cognoscit, non est secta prophetia sed quidam instinctus propheticus. Sciendum tamen , quod quia mens prophetae est in
strumentum deficies,etiam ueri prophetae no omni cognoscunt,quae in eorum uisis,aut uerbis, aut etiam
factis Spiritu Tantus intendit.
QV AESTIO CLXXIIII De diuisione Prophetia, in sex articulos diuisa A It T IC V L U S I .
VTrum conuenienter diuidatur prophetia in prophetiam praedestinationis Dei. praescientiae, & comminationi S. Conclusio Omnis prophetia aut est cominationis,quae no semper impletur, sed per ea praenutiatur ordo causae ad estectus, qui quandoque alijs superuenietibus impeditur:aut praescietiae,quae potest esIe bonoru & maloria: aut praedestinationis, quae est bono-Tu tantu. quanqu* prophetia secundu uarium moduprophetandi etiam in plura genera ditiing ui potest. ΑRT. II. Vtrum excellentior sit prophetia,quae habet uisionem intellectualem& imaginariam , quam ea quae habet uisionem intellectualem tantum . Conclusio. Prophetia per quam supernaturalis ueritas conspicitur secundum intellectualem ueritate , longe dignior est illa, in qua supernaturalis ueritas innotescit per similitudinem rerum corporalium secundum imaginariam uisionem. ART. III. Vtrum gradus prophetis possint distingui secundum uisionem imaginariam. Conclusio. Omnis prophetiae proprie acceptae gradus distinguntur lecundum imaginariam uisionem. ART. HI1. Utrum Moyses fuerit excellentior omni-
418쪽
'R Q. - Μ0yse ruit omnibus prophetis uel ., 'm ti H inpliciter maior, quanqua quo ad aliquid aliquis alius prophetarum fuerit maior AR. V. Vtru aliquis gradus,pphetii sit etia in beatis.
ConcluIio. Cum prophetia importet uisionε quandam alicuius supernaturalis ueritatis, ut procul existentis:nullo modo potest in beatis esse aliquis prophetiae gradus. 4 UART.V. Vtrum gradus prophetiae uarientur secun dum temporis processum. Conclusio Prophetia, secudum quod ordinabatur ad fidei manifestationem, crevit per temporum successionem: quod uero peream humanum genus in 1 uis operibus dirigebatur, non oportuit secundum temporis processum diuersificari, sed secundum ne
V Trum anima hominis rapiatur ad diuina. Coclusio.. Rapitur nonnunquam anima hominis. pirat superia turalia eleuatur cu
abstractione a 'nsibilibus: quod quidem non est con
tra naturam ined est supra facultatem naturae. ART. II. utrum raptus magis pertineat ad uim c gnoicitivam, quam ad uim appetitiuam. Conculsio. Proprie loquendo,ex hoc quod homo appetit aliq uid, non rapitur,sed per se mouetur. Raptus uero quantum ad suam causam,potest proficisci ex parte appetita uae uirtutis. Ex tac enim ipso quod appetitus ad aliquid uehemeter afficitur, potest contingere,quod ex uioletia affectus homo ab omnibus ali)s alienetur . Habet etiam effestum in appetitiuai . 3 uirtute,
419쪽
uirtute,cum scilicet aliquis delectatur in his ad quaerppitur. Raptus ite addit aliquid supra ec stasim . Naecstasis importat simpliciter excessum a seipso, secundum quem scilicet aliquis extra sua ordinatione ponitur. Sed raptus super hoc addit uioletia quandam. ΑR. III. Utrum Paulus in raptu uiderit Dei essentia. Conclusio. Paulus usque in tertium coelum diuina uirtute raptus, Deum per essentiam uidit, ut manifeste August.determinat non solum in libr. de Videdo Deum, sed etiam Ia. super Genes ad litera talis enim fuit raptus Pauli, ut & etiam Moysi. Et fatis cogrueter. Nam sicut Moyses fuit primus doctor Iudaeorum ita Paulus fuit primus doctor Gentium. ART. IIII. Vtrum Paulus in raptu fuerit alienatus a sensibus.
ConcIusio. Impossibile est alique u latorem uidere Deu per essentia, nisi abstrahatur a sensibus No enim per aliquod phalasma potest Dei essentia uideri quin imo nec per aliquam speciem intelligibile creatam, quia essentia Dei in infinitum excedit, n on solu omnia corpora,quorum sunt phantasmata, sed etiam omnem intelligibilem creatura. Quod aute Paulus post qua cessauit uidere Dei essentiam, memor fuit illota
quae in illa uisione cognouerat,id quidem fuit perlati quas species intelligibiles habitualiter ex hoc in eius intellectu relictas, sicut etiam abeunte sensibili remanet aliquae impressiones in anima, quas postea conseres ad phalasmata memoratur. Unde nec tota illa cognitione aut cogitare poterat, aut uerbis exprimere. ART. V. Utrum anima Pauli in statu illo fuerit totaliter a corpore separata. Coclusio.Quanquam necessarium suerit, in raptu
Pauli intellectum eius abstrahi a phantasmatibus &sensibilium perceptione: non oportuit tam ea animasica
420쪽
sec. seci Quaest. clxxv 1. 39i
sca corpore separari, ut ei non uniretur ut forma. At cum uires animi uegetabilis no operetur ex intelione animae, sicut uires sensitiuae sed per modu naturae: ideo non requiritur ad raptu ab eis abstractio, sicut a potetijs sensiti uis, per quarti operationes minueretur intentio animae circa intellectivam cognitionem . ART. VI. Vtrum Paulus ignoraaerit,an anima eius fuerit a corpore separata. Coclusio. Ignorauit Paulus,cum raptus fuit in tertium caelis, num anima eius in corpore fuerit, quomodo est anima in corpore, cu corpus uiuere dicitur, an omnino de corpore exierit,ut mortuu corpus iaceret.
Q VAEsTIO CLXXVI. De Grat,s gratis datis, ct primo de gratia lin
guarum in duos articulos diuis. A TRICULUS PRIMUS. Vtrum illi qui consequabantur donum linguarum ,
Coclusio. Primi Discipuli Christi ad hoc suerunt
ab ipso electi, ut per uniuersum orbem discurrentes, fidem eius ubique praedicarent. Et ideo necessarium fuit ut super hoc eis diuinitus prouideretur per donulinguarum, ut sicut gentibus ad idololatriam declinantibus introducta est diuersitas linguaru : ita etiam quando erant gentes ad cultum unius Dei reuocan-dε, contra huiusmodi diuersitatem remedium adhiberetur per donum linguarum . ART. II. Utrum donum linguarum sit excellentius, quam gratia prophetiae. Coclusio. Prophetiae donum potius & excellentius est dono tinn 'rum:quod per donum prophetiae homo ordinatu. Deum secundum mentem, quod est nobilius,ql. dinari ad eum secundum linguam.