장음표시 사용
701쪽
contumelia Creatoris in uerba blasphemiae prorumpens,& nomen Christi audire nolens: tunc si ad fidelitatem pertrahere nitatur uir fidelis discendens , potest alteri post matrimonium copulari. ART. VI. Utrum alia uitia soluant matrimonium. Conclusio.Coniugium,si ratificatum fuerit,quantum ad uinculum nulla ex causa solui potest: ed si noest ratificatum, soluitur uinculum permanente infidelitate in altero coniugum, si alter conuersus ad fidem ad aliud coniugium transeat:non autem soluitur uinculum praedictum per adulterium. Uerum quantum ad actum dissolui potest fornicatione cum corporali, tum spirituali; propter caetera uerbuitia,nequaqua, nisi forte ad tempus ad castigationem peccantis subtrahendo ei praesentiae coniugis solatium.
JAESTIO LX. De uxoricidio, in duos articulos divisa.
ARTICULUS I. VTrum liceat uxorem interficere inuentam in actu adulterij. Conclusio. Non licet uiro propria auctoritate sine
reatu poenae aeternae occidere uxorem adulteram, potest tamen gelo iustitiae eam iudicialiter accusare, ut in eam animaduertatur: non tamen talis accusatio
potest fieri in iudicio Ecclesiastico, quia Ecclesia non habet gladium materialem. At lex ciuilis quasi licituputat,quod in ipso actu eam interficiat, no quasi prae- . cipiens,uel prohibens, sed quasi poenam homicidij et
non infligens propter maximum incitametum, quod habet uir in tali facto. AR.II. Utrum uxoricidium impediat matrimonium. Conclusio.Vir qui uxorem occiderit, aliam ex statuto Ecclesiae ducere non potest, nisi sibi permissam fuerit
702쪽
fuerit, uitandae fornicationis causa: si uerb non dispefatus matrimonium contraxerit, non dirimetur , nisi eam, cum qua prius moechabatur,duxerit.
QVAESTIO LXI. te inpedimento matrimori3 quod est uotum solenne,
in tres articulos divisa. ARTICULUS PRIMUS.
V rum alter coniugum, altero inuito, post carnale copulam possit religionem intrare. Conclusio. Cum quis no possit Deo oblatione praestare ex re aliena,non potest uir seipsum per continetiae uotu Deo offerre sine consensu uxoris, cuius suu corpus consummatione matrimonij esse dicitur. ARALVtrum alter coniugum possit, altero inuito , ante carnalem copulam religionem intrare. Conclusio. Ante carnalem copulam est inter coniuges tantum uinculum spirituale, sed postea etiam est inter eos uinculum carnale: & ideo sicut post carnalem copulam matrimoni si soluitur per morte carna-le,ita per ingressum religionis uinculu,quod est ante carnalem copula, soluitur, quia religio est quaedam mors spiritualis, qua aliquis seculo mortes uiuit Deo. ART. III.Vtrum mulier possit nubere alteri uiro ante carnalem copulam,uiro suo religionem ingresso. Conclusio. Potest mulier mortuo uiro spiritualiter per ingressum religionis,alteri nubere, sicut etia ideei licet,uiro defuncto morte corporali.
De impedimento quodsuperuenit matrimonio con
703쪽
ARTICULUS PRIMVs . . VTrum propter fornicationem liceat uiro uxorem
Conclusio.Cum nullus sit obstrictus fidem ei seruare,qui eam uiolauerit: uiro conceditur iuxta Domini uerba uxorem fornicationis causa repudiare. ART. II. Vtrum uir teneatur ex praecepto uxorem fornicantem dimittere. Conclusio Si uxorem adulteram poeniteat adulterium commisisse a non tenetur uir ex praecepto illam relinquere s sin minus, tenetur,ne peccato consentire
ART.III. Vtrum uir proprio iudicio possit fornicantem dimittere.. Conclusio. Vir potest uxorem quantum ad thorum totum dimittere,quam cito sibi constat de fornicatione, idque proprio arbitrio, nec tenetur reddere debitu na, nisi per Ecclesiam compellatur, S taliter reddes
nullum praeiudicium sibi facit. Sed quantum ad thoru& cohabitationem,non potest dimittere, nisi iudicio Ecclesiae:& si dimissa fuerit,debet cogi ad cohabitandum, nisi posset in contineti fornicationem probare. haec autem dimissio diuortium dicitur: quod non po test celebrari nisi iudicio Ecclesiae. ARΤ. IIII. Vtrum uir & uxor in causa diuortij potis ni ad paria iudicari. Conclusio. Diuortium poena est adulter ij, inquan- tum est contra bonum fidei , ad quam coniuges aequaliter sibi inuicem tenentur, &haec causa in utroque sufficit ad diuortium. Sed quantum ad bonum prolis, plus peccat adulteri u uxoris si uiri: & ideo maior est causa diuortij in uxore quam in uiro,&sic ad aequalia, sed non ex aequali causa obligantur , nec iniuste: quia in utroque est causa sufficiens ad hanc poenam. ART.
704쪽
AR.V.Vtrs post diuortium uir alteri nubere possit. 4 Conclusio. Nihil adueniens supra matrimonium, potest ipsum dissoluere: & ideo adulterium non facit quinst veru miimonium. Manet. n.ut D. Augustinus dicit, inter uiuetes coiugale uinculu , qε nec separatio,nec cu aliquo iunctio pol auferre: & ideo nolicet uni, itero uiuente,ad aliam copulam transire . A RT. VI. Vtrum post diuortium uir & uxor possint reconciliari. . Conclusio. Potest uir uxorem causa adulterij dimillam reuocare, si emendata poenitentiam de peccato egerit: secus non potest, quemadmodum nec retinersa peccato. desistere nolentem .
s AESTIO LXIII. De secundis nuptiis , in duos articulos diuis.
AK1ICVLVS I. Trum secundae nuptiae sint licitae.. Concluso. Potest toties contrahi matrimonium quoties alter coniugum mortuus est : moriente enim bitero coniugum,uinculum matrimoniale tollitur. R R. II. Vtrum sm matrimonium sit lacramentum. Conclusio. Secundu matrimonium est sacramentucu in eo reperiatur quae sunt de esie facit,spersonalegitima, tanquam materia, & expressio consensus interioris per uerba de praesenti, tanquam forma.
VAESTIO L XIIII. i. De annexis matrimonio, ct debiti redditione, in septem articulos divisa.
ARTICULUS I. VTrum alter coniugum teneatur alteri ad redditionem debiti. Conclusio. Tenentur coniuges sibi mutuo debitu
705쪽
praestare, cum sacrum coniugium institutum sit, ut diuitetur fornicatio, &ut liberis opera detur,salua tamen utriusque i ncolumitate ART. II. Vtrum uir teneatur redderς debitum uxori
Conclusio. Cum natura mulieres sint uerecundar,
ita ut non audeant petere debitu fixa uitis .sibi prs stari: tenetur uir etiam uxori non pe tenti debitum reddere, si aliquo signo id eam uelle perceperit . ART. III. Vtrum uir & mulier sintio actu matrimoniali aequaleS. Conclusio. Sunt uir & uxor in actu soli iugij atquales quantu ad aequalitatem proportionis in redde dodebitum & petendo: non autem quantum ad aequalitatem quantitatis, neque ad actum coniugale, in quo id quod nobilius est,uiro debetur, neque ad dispensationem domus,in qua uxor regitur,& uir regit. ART. IIII. Utrum uir & uxor possint emittere uotum contra debitum matrimonij sine mutuo cosensit. Conclusio. Cum coniuges sibi inuicem teneantur in redditione debiti, per qua continentia impeditur: non potest unus absque consensu alterius continentiam uouere,& si uouerit, peccat,& no debet seruare
uotum sed agere poenitentiam deuoto male facto. A RT. U. V trum in diebus sacris impediatur petitio debiti. Conclusio. Cum actus matrimonialis propter delectationem carnis reddat hominem ineptum ad spiritualia, n on licet petere debitum actus matrimonij
diebus sacriS. ART. VI. Vtrum petens debitum in tempore sacro mortaliter peccet. Conclusio. Non peccat mortaliter uir aut uxor, si
debitum diebus festis petat: si tamen hoc faciat sola delecta
706쪽
delectationis causa, graui us peccat, quam qui hoc facit, ut sibi de lubrico carnis caueat. 4 :ART. VII. Vtrum unus coniux teneatur alteri debi-ltum reddere in tempore festiuo. Conclusio. Tenentur coniuges etiam diebus festis& quacunque hora sibi mutuo debitum reddere, salua tamen honestate.
QV AESTIO LX V. 'De bigama in quinque articulos divisa. ARTICVLVS PRIMVS..' .
V Trum habere plures uxox es sit contra lege naturq. Conclusio. Virum habere plures lixores, est contra legem naturae, quantum attinet:& ad communicationem operum inter uirum &uxorem,&ad similitudinem coniunctionis Christi & Ec lesiae : quantum uero spectat ad prolis procreationem & educationem , pluralitas uxorum non est contra ius natura . . δ R. li Utru aliqn licitu fuerit habere plures uxores. Coclusio. Polygamia olim licita fuit antiquis Pa tribus & alijs,pi opter finem prolis m nltiplicaciae ad cultum Deam unc uero pr*hibetur,quia ille finis cae, telaque circunilanciae cessariint. A R. III: Vtru habere cocubina sit contra lege nature. Conclusio. C.um praecipuus finis appetendς coincubinae, sit coitus: illam habere est contra legem naturqillius enim finis legi naturali aduersatur. R RT. II I l. V trum accedere ad concubinam sit pecςa
Conclusio. Cu concubitus fornicarius tollat debitam ordinationem parenti, ad prolem, quam natur ex cocubitu in te dit: fornicatio simplex de su i ratione est peccatum mortale, etiam si lex scripta non es et. Xx 2 ART.
707쪽
trimonium , nullum desectum facit in sacramento ex parte illius, in quo est corruptio, sed facit defectu ex parte alterius,quia actus contrahentis matrimonium non cadit suprasei plum, sed supra alterum. Vnde si mulier esset ordinis susceptiua, sicut efficitur uir irregularis ex hoc quod ducit uxorem corruptam, non autem ex hoc quod corruptus contrahit,ita fieret mulier irregularis, si contraheret cum corrupto, non autem si contraheret corrupta, nisi in alio matrimonio prius corrupta fuisset.
ART.IIII. Vtrum bigamia soluatur per baptismum. Conclusio. Baptismus soluit culpas, &no soluit coiugia,unde cum ex ipso coniugio sequatur irregularitas,per baptismum tolli non potest. ART. V. Utrum cum bigamo liceat dispen sare. Conclusio. Cum irregularitas bigamiae non sit de iure naturali, sed positivo, po test Papa cum bigamo dispensare in omnibus ordinibus: Episcopi uero solum in minoribus,nisi in quibus da in casibus.
QVAESTIO L X VII. De libello repudi', inseptem arriculos divisa.
ARTiCULUS PRIMUS. V Trum inseparabilitas uxoris sit de lege naturae. - Conclusio. De lege naturae est, quod parentes filijs thesaurirent,& fiiij parentum haeredes sint. Et ideo cum proles sit commune bonum uiri& uxoris, oportet eorum societatem perpetuo permanere in diuisa secundum legis naturae dictamen : & sic inseparabilitas matrimonij est de lege naturae. ART. II. Utrum potuerit esse licitum per dispensationem uxorem dimittere.
Conclusio. Sive inseparabilitas matrimonij inte A a prima - III:
708쪽
prima praecepta legis naturae, siue inter secunda contineatur, sub dispensatione cadere potest, quae nihil aliud est quam sicut mutatio cursus naturalis rei per causam aliquam superiorem. R RT. IlI. Vtrum sub lege Moysi licitum fuerit uxore dimittere. Conclusio Non licebat Dei mandato sub legemoysi uxore repudiare sed propter duritia cordis Iudaeoru illis permittebatur, ut maius malum euitaretur. Nam si aucto litate eius, qui dispensare potest, hoc fiat boni intermissio reatu non habet; sed honestatem aliam no acquirit. Et ideo a peccato abstulit culpam: quamuis . n. in Ordinatum maneret in repudio, ex quo peccatum dicitur: tamen reatu poenae no habebat,neque temporalis, neque perpetuae, inquantum diuina dispensatione fiebat,& sic erat ab eo culpa ablata: quaquam de hoc alij aliter sentiant. ART. HII. Vtrum liceat uxori repudiatae alium uiruhabere. Conclusio. Secundum primam opinionem post repudium uxor peccat alteri uiro coiuncta, quia adhuc primum matrimonium non erat solutu. Mulier. n.quato tempore uiuit uir, alligata est legi uiri. Sed secundualiam opinionem, sicut licebat ex dispensatione diuina uiro uxorem repudiare, ita uxori alium uirum ducere: quia inseparabilitas matrimonij ex causa diuin et dispensationis tollebatur. AR T. V. Vtrum liceat uiro repudiatum a se accipere. Conclusio. In lege de libello repudij duo erant permissa scilicet dimittere uxorem,& uxorem dimissam alteri iungi: & duo praecepta, scilicet scriptura libelli repudii,&quod iterum maritus repudians eam acciapere no possita. idqtie ne de facili uxorem repudiaret , uam postea nullo modo recuperare posset .
709쪽
ART.V1-Vtrum causa repudii sit odium uxoris. Concluso. Causa permissionis repudiandi uxore fuit uitatio uxorici dij, ut Sancti communiter dictat. Proxima autem causa homicidii est odium , &ideo prox ima causa repudii est odium , sed odium ex alia causia causatur. Itaque multae erat in lege causae dimittendi uxorem totam Christus fornicationem excipit
caeteras molestias iubet pro fide & castitate coniugii
A R. y l l. tru causae repudii debebat in libello scribi.
Coelutio. Causae repudii in libello particulatim noscribebantur, sed generatim , ut ostenderetur iustum repudium : ideo au tem libellus scribebatur, ut mora interueniente,& consilio Scribarum dissuadente, uira proposito repudiandi desisteret. QUAESTIO LXVII. Destidis illegitime natis,in tres articulos diui a. ARTICULUS I.
Vtrum flij qui nascuntur extra uerum matrimoniutini Iegitimi. Conclusio. Quadruplex status est filiorum. r. Sunt naturales & legitimi, qui nascuntur ex uero & legitimo matrImonio. 2. Naturales & non legitim i, qui nascuntur de simplici fornicatione. 3. legitimi & non naturales, nc ut fit ij adoptiui . nec legitimi, nec naturales, sicu i spirii nati de adulterio & de stupro. Tales. n. nascuntur & contra legem positivam, & contra lege
naturq expresse . Nam quamuis nascuntur secundum naturam,quae communis est omnibus animalibus tamen nascuntur contra legem naturae,quae est pro 'ria
nominibus,quia fornicatio &adulterium & huiusmoc Iaunt contra legem naturae, & ideo tales secundum
710쪽
A RT. H. Vtrum fili, illegitimi debeant aliquod dam
Conclusio. Liberi illegitimi publici damno afficiutur: unum est, quia non admittuntur ad actus legitimos, alterum, quod non succeduntia haereditate paterna: i n septima tamen parte succedere possunt naturales filij: spurii uero in nulla parte, nisi quod ex iure naturali paretes eis in necessarijs prouidere teneant.
ART. III. Vtrum filius illegitimus possit legitimari. Conclusio. Filius illegitimus potest legitimari, inquantu damna quae incurrit, subtrahuntur per legis
De his quia spectant ad resurrectionem, ct primi
de loco animarum post mortem in septem articulos diuisa ARTICULUS I.
VTru assignentur receptacula alabus post mortem. Conclusio. iniam uis animabus post mortem non assignentur aliqua corpora: determinantur tamen eis quadam corporalia loca secundum gradum dignit iis earum, in quibus sint quasi in loco eo modo quo incorporalia esse possunt in loco,secundum quod magis uel minus accedunt ad primam substantiam , cui locus superior per congruentiam deputatur, scilicet Deum cuius sedem coelum Scriptura esse denuntiar:& ideo animas, quae sunt in participatione persecta Deitat s, i coelo esse ponimus:animas uero quae a participatione huiusmodi inipediuntur, loco contrario dicimus deputari. ART.ll. Vtrum statim post mortem animae deducantur ad coelum, uel ad in sernum. Conclusio.Sicut corpora leuitate sua aut grauitate sursum