장음표시 사용
131쪽
prohibebat. primo rati humum aridam uentu agitari: post, ubi aequabilem manere, O, sicuti
acies moueba tur, magis magisq. appropinquare uident; cognita re properantes arma capiunt, ac pro castris, sicuti imperabatur , consistunt. dein de, ubi propius uentum vi, utrimque magno es more concurritur . ' umidae tantummodo r orati, dum in elephantis auxilium putant ,postquam eos impeditos ramis arborum, atque ita diste Ios
abis iis armis, collis, aut nocitis, quae iam aderat, Ii auxilis itera, abeunt. elephanti quattuor capti, . . paliqui omnes: ta numero, intersenti. At Romat ni quamquam itinere, atque opere castrorum, proelioses , la sq. erant: tamen , quod Metellus amplius opinione morabatur , in ructi, intentiq. obuiam procedunt. nam dolus P umidarum nihil
languidi, maee remissi patiebatur. ac primo obscura nocte, postquam haud procul inter feerant; strepitu, uelut hostes aduenta 6 alteri apud ad teros formidinem simul, Otumultum acne: Crpaeve imprudentia admissum facinus miserabile, ni utrimque praemissi equites rem explorauissent .
igitur pro metu repente gaudium exortum: milliares agius esium laeti appellant , acta edocent, a que audiunt: sua quisque fortia facta ad caelum esseri. quippe res humanae ita fesse habeat e in uictoria uel i nazs gloriami licet: aduorsiae res tuam bonos care tot . Metellus in isdem calfris quattriduo
132쪽
ritos in proeli s more militiae donat, uniuersos in concione laudat, atque agit gratias: hortatur, ad cetera, quae leuia sunt, parem animum gerant: pro ui Ioria satis iam pugnatum, reliquos latores pro praeda fore. tamen interim transfugas , alios opportunos, Iugurtha ubi gentium, aut quid agitaret, cum paucis ne esset, an exercitum haberet, uisiecte uictus gereret, exploratum misit. ille sese in loca saltuosa, O natura munita receperat: o'. cogebat exemtitum numero hominum assiorem , sed hebetem, infirmum, agri ac pe- ficoris magis, quam belli, cultorem. id ea gratia eueniebat, quod praeter regios equites nemo o -mnium Numiarum ex fuga regem sequitur: quo. cuivsique animus fert, eo discedunt: neque id laxi- - tium militiae ducitur. ita sie mores haben . Igitur Metellus, ubi uidet animura regis etiam tum fi
Metellus, ubi uidet animura regis etiam tum fe- rocm esse; bellum renouari, quod nisi ex illius I bidine geri non possiet; praeterea iniquum certa mensibi cum hostibus esse; minore detrimento il- los uinci, eum seos sincere: statuit nonproe*s . neque acie, sed alio more bellum gerundum . itaque in loca rumidiae opulentissima pergit: agros... Mastat: multa canella,stopida, te me re munita, aut sine praemin capit, incenditque: puberes imterfici iubet, alia omnia militu esse praeda . ea formidine multi mortales manis dediti obsides :srumentum, est alia, quae usui forent, latim pra
133쪽
bita: ubici que responulabat , praesidium impositum . a Jae negotia multo magis, qua proelium male pugnatum ab suis, regem terrebant. qui se cuius es omnis in fuga sita erat ,sequi cogeb tur ; O qui sua loca defendere nequiuerat in ali
vis bellum gerere. tamen ex inopia , quod opti-mum uidebatur , consilium capit: exercitum ple rumque in isdem locis opperiri iubet: ipse cum de ledris equitibus Metellum sequitur: nos turnis, O- aut s itineribus ignoratus, B amos palantes re pente aggreditur . eorum plerique inermes cadunt, multi capiuntur: nemo omnium intactus prosu-git :- midae prius , qua ex castris subueniretur , cuti iis erant, in proximos colles disicestit. Interim hymaegaudia ingens ortum cognitis Me --lli rebus: ut seseque, est exercitum more maiorus' 'gereret : in aduerso loco uictor tamen uirtute fuis---: hostiam agro potiretur: Iugurtha , magni -
'sicum ex Auli focordia , spem salutis in solitudine, aut fuga coegisset habere . itaque senatus ob ea feliciter a Ia diis immortalibus supplicia de
cernere : ciuitas trepida antea, follicita de belli m ventu , laeta agere: de Metello fama praeci ara esse. Igitur eo intentior ad uictoriam niti: omnibus modis festinare: cauere tamen, necubi hosti oppo
tunus fieret: memini se, host gloria inuidiam sequi.
ita , quo clarior , eo magis arixius erat: neque insidias Iugurthae usio exercitupraedari. Qifrumento , aut pabulo opus erat, cohortes cum omni equia
134쪽
si tui si IVGURTHINVM 36 equitatu praesidium agitabant: exercitus partem ipse , reliquos Marirus ducebat. sed igni magis , quam praeda, ager uastabatur. duobus locis haud longe interse castra faciebant. ubi ui opus erat, cundii aderant: ceterum, quo fuga, atque formido latius cresceret, diuersi agebant . Eo tempore Iugurtha per coges sirini: tempus, aut locum pugnae quaerere: qua irenturum hostem audierat, pabulum, O aquarum fontes, quorum paenuria erat, corrumpere: Z is sie Metello , interdum Mario otiendere: postremos in agmine tentare, ac statim in colles regredi: rursus aliis, po se aliis mini tari: neque proelium facere, neque otium pati , tantummodo hostem ab incepto retinere. Ibm nus impe rasor ubi se dolis fatigari uidet, neque ab hoste copiam pugnandi fieri; urbem magnam, in in ea parte, qua sita erat, arcem regni, nomine Zalmam, statuit oppugnare., ratus id, quod negotiumposcebat, Iugurtham laborantibus suis a xilio uenturum, ibiq.proelium fore. At illa,quae parabaritur, a perfugis edoctus, mainis itineribus Metellum anteuenit: opidanos hortatur , moenia defendant, additis auxilio perfugis : quod ν nus ex copi s regis, quia fallere nequibat, firmi Fsimum erat. praeterea pollicetur, in tempore emet cum exercitu adfore . ita compositis rebus, in loca cis maxime occulta di edit; ac post paullo cognoscit, Marium ex itinere rumentatu tam paucis cohortibus Sicca mis m. quod opidum pri
135쪽
mum omnium post malam pugnam ab rege desic rat. eo cum delectis equitibus noritu pergit, O egredientibus Romamis in porta pugna- facit: φ mul magina uoce Siccenses hortatur, uti cohortes . ab tergo cirsumueniant: fortunam illis praeclamifacinoris caam dare ,s id fecerint: postea sese iuia regno, illos in libertate sine metu detatem asuros. ac ni Marius signa inferre, atque euadere opi-do properauisset: profecto curuli, aut maina pars Siccensium fidem mutauissent. tanta mobilitatine se PQwmidae gerunt. si milites Iugurthini pauli sperab rege sustentati , postquam maiore ui hostes urgent, paucis a 4mprofugi discedunt. Marius ad Zamamperuenit. id opidum in campo situm,
magis opere, quam natura munitum erat , nullius idoneae rei egens, armis uirisq. opulentum . igitur Metellus , pro tempore, atque loco paratis rebus, cun Ia moerila exercitu circumuenit: legitis imperat, ubi quisique curaret: deinde ,signo da. to, undique simul clamor ingens oritur . neque ea res 2 ιmidas terret : infensi, intentiq. sine tu multu manent: proelium incipitur. I 'man pro ingenio qaisque, pars eminus glande, aut lapidibus pugnare : alij succedere, ac murum modo seu fodere, modo scalis aggredi, cupere proelistam . nibus facere . contra ea opidani in proximos s Xa uoluere ,sudes, pilai; praeterea picem π1u phure με mi mixtam is cli mittere .sed ne illos quidem, qui procul manserant , timor an satis t
136쪽
IUGURTHINVΜ 17 muniuerat. nam plerosque iacula, tomentis, aut manu emissa, uulnerabant: pari. periculo cita fama impari , boni, atque ignaui erant. Dum a pud Zamamsie certatur, Iugurtha ex improuisio scastra hostium cum magna manu invadit : remis sis, qui inpraesidio erant, O omnia magis, quί proelium, en Itantibus , portam his it . at nostri repentino metu percusi, sibi quisque pro moribus consulunt: at fugere, alij arma capere et magna pars uulnerati, aut occisi. ceterum Gomni multitudine non amplius XL , memores nominis Remant,grege farito locum cepere paullo, quam alis, editiorem: neque inde maxima ut d pelli quiuerunt: sed tela eminus missa remittere, pauci in pluribus minus si Grari: sim P midae propius accessissent , ibi uero uirtutem onendere, in eos maxima ui caedere, fundere, atque fugare. Interim Metellus, cum acerrime rem gereret, cla iamor intumultum hostilem a tergo accepit: d inde, conuerso equo, animaduertit fugam ad se uer Ium sera. quae res indicabat populares esse. igitur equitarum omnem ad castraproperemisit, ac si tim C. Marium cum cohortibus sociorum; eum. Lae mans per amictitiam, perq. rc . obsecrat, ne quam contumeliam remanere in exercitu uictore, ne ue hostes inultos aliresinat . ille breuiman- ta efficit. At Iugurtha munimento castrorum peditus , cum alijsuper uallum praecipitare
tur, alij in angustiis ipsi sibi properantes osce-.
137쪽
rent , multis amissis in loca munita sese recipit. Metellus , infecto negotio , postquam nox aderat, in castra cum exercitu reuertitur. Igitur postero die, prius quam ad oppugnandum egrederetur, equi-ta tum omnem in ea parte, qua regis aduentus
ras , pro castris agitare iubet: portas, proxi-- loca tribunis distertit: deinde ipse pergit ad O pidi , atque, uti superiore die , murum aggre ditur ..Interim Iugurtha ex occulto repente no-sros invadit. qui in proximo locati fuerant, paullister territi perturbantur: reliqui citosubueniunt. neque diutius 20ιmidae resistere quiuissent, ni pedites cum equitibus permixti, magnam cladem cou .gressu facerent: quibus illi steti, non uti equestri proelio solet, sequi, dein cedere, sed aduersis e quis concurrere, implicare, ac perturbare aciem: ita, expeditis peditibus sivis, hostes paene uictos dare. Eodem tempore apud Zamam magna ui cer- talatur . ubi qui sique legatus, aut tribunus cur bat, eo acerrime niti, neque alius in alio magis , quam in se ,stem habere : pariterq. opidani agere , upugnare , aere murra omnibus locis: auidius alteri alteros sauciare, quam semet tegere . cla mor permixtus hortatione, laetitia,gemitu: i frepitus armorum ad caelum ferri: tela utrimque uolare . sed illi, qui moemia defensabant, ubi h stes paullulum modo pugnam remistrarit, in tenti proelium equestre prospectabant. eos, uti quaeque Iugurthae res erant, laetos modo, modo pauidos
138쪽
tali possient, monere alii, alii hortari, aut manu in mi scare , aut niti corporibus: huc, O illuc, quasi ui--, ' tabundi, aut iacientes tela, agitare. Quod ubi Mam ro ritum est, na is in ea parte curabat contra Iusto lenius agere, ac di dentiam rei simulare: p iii ii 2 midas me tuUultu, regis proelium uisiere. c ita, illis studio suorum adfrictis, repente maina uicta murum aggreditur: O iam scalis egres milites , i ,' prope summa ceperant, cum opidani concurrunt, tus lapidesque, O ignem, praeterea alia tela laxe - ,αε runt. nostri primo resistere: deinde, ubi unae, a a picti seunt: ceteri, quo modo potuere, pauci - , si integri, magna pars confecti uulneribus, aseunt . ius denique utrimque proelium nox diremit. Metellusas postquam uidet frustra inceptum, neque opidum s a capi, neque Iugurtham, nisi ex insidiis,aut suol j cs coptigvam facere, O iam aestatem exactam esse , ab Zama discedit; istin iis urbibus, quae ab re- ί ce, defecerant, satisq. munitae loco , aut mota
erant, praesidia imponit : ceterum exerci- prouincia, quae proxima est Numidiae, memani gratia collocat. neque id tempus ex ali rum more quieti, aut luxuriae concedit ,sed, qu
mam armis bellum parum procedebat, insidias per amicos tendere , ερο eorum perfidia pro armis uti parat . igitur Bomilcarem , qui Ro-
139쪽
de Ma1suae nece, clam iudicium fugerat, nuta ei per maximam a icitiam maxima copia sustendi erat , mulitis pollicitationibus aggreditur: ac primo escit, uti ad se colloquendi gratia occultus u niati deinde, fide data ,si Iugurtham uiuum, aut necatum sibi tradidisset ,fore, ut illi senatus -- punitatem, O sua omnia concederet, facile P umidae persuadet, cum ingenio infido, tum metuenti, ne , si pax cum Iomanis fieret, ipse per condiciones ad supplicium traderetur. is, ubi primum
opportunum fuit, Iugurtham anxium, ac miserantem fortunas suas accedit: monet, atque lacry- .. mans obtestatur, uti aliquando sibi, liberisque, et genti Numidarum, optime merita prouideat: Omnibusproeliis sese uictos, agrum uastatum, multot mortales captos, occisios, regni opes comminutas esse: satis saepe iam O uirtutem militum, in
fortunam tentatam : caueat, ne, illo cunctante ,
midae sibi consedant. His , atque talibus aliista deditionem animum regis impellit. mittuntur ad imperatorem legati, qui Iugurtham imperata facturum diserent, ac sine ulla pamone sese, re Inumq. suu in illius fidem tradere. Metellus propere cun tos sienatorii ordinis ex hibernis accer ri iubet: eorum, atque Hiorum, quos idoneos ducebat, consilium habet . ita more maioru, ex consilii decreto, per legatos Iugurthae imperat, argenti pondo ducenta millia , elephantos omnes, equo-mm , et armorum aliquantulum. amaepostquam
140쪽
sne mora fiata sunt, iubet omnes perfugas uinctos adduci. eorum magna pars , uti iussum erat , addu tirpauci, cum primum deditio coepit , ad regem socchum in Mauritaniam abierant. Igitur . cIugurtha, ubi armis , uirisque, G - pecuniaspolia-tus est , cum ipsie ad imperandum Tas ta uocare L tur, rursus coepit flectere animum suum, O ex mala costientia digna timere . denique , multis die- bus per dubitationem consumptis , cum modo tae- Mdio rerum aduersarum omnia bello potiora duc --ret , interdum secum ipse reputaret, quam grauis 'casus in feruitium ex regno foret; multis ,
gnisq. praesidiis nequidquam perditis , deintegro
bellum sumit . et Asmae senatus, deprouinci s consultus , 'Numidiam Metello decreuerat. Per idem
tempus Vtica L e c. Varis , per hostias diis sup
plicanti , magna, atque mirabilia portendi haru- caehex dixerat: proinde, quae animo agitabat, fretusi's ageret: Orturam quam a i me experire tur: cundia prospere euentura. at illa iam antea consulatus ingens cupido exagitabat ad quem eu- --ί piundum, praeter uetustatem fauillae, alia omnia abunde erant , indvnria , probitas , militiae magna scientia , animus belli ingens , domi modicus , libidinis, diuitiarum ui tor , tantummodo gloriae auidus . sed is natus , O per omneUpueritiam Arpini alitus, ubi primum aetas miliatiae patiens fuit ,stipendiis faciundis , non Graeca facundia , neque urbanis munditise,sese exercuite