장음표시 사용
21쪽
id quomodo Deus'Nihil igitur,quod creatum est, horum
imum ullumelle potest ac multo minus, quod ab homine Achim est, cum non modo creatum sit,sed etiam visus homine,quiillud secit. Nam si homo ad gloriam Dei factus est,opus aut cm hominis ad eius utilitatem, cxempli gratia,Amussis ut currus fiat,d serra, ut ostium ad communem hominum usiun, nimirum homo superior est. Quanto enim Dcus rebus a s. procreans, tanto itidem homo rebus se conlactis in pratillantior.
E Quid in clim attcntiore animi studio meciim ipse
multa considaarem, S undiq; rationem dirigens aliquam tan rei similitudinem indagarem, nihil eorum,qu 1 infra sunt posita,inueni cui merito posset diuina natura comparari .licut mim aliquid ei in aliqua pam te simile videat,maiori tamen ex parte dissimile est, meq; simul cum ipic, excmplo deorium trahit. Considerabam oeulum sic enim appello tiratis caput I & sentem, S stu-uium cogitabamq; num primo pater, alteri filius, tertius spiritui proportione responderct. Quandoquidem lixe
nee temporedistant, nec continuum.ac mutuum inter se
nexum dirimunt,& tribus qui, lanam icto videmur distin .gui proprietatibus.Sed ille me timor incinit, primum nequendam diuinitatis siuxum admitterem nullam in se fi
m tat continoet cm: Deinde, ne unumnumc introducere oculus cnim,& fluuius unum numero cum sint, figuram diuersam retinent. Rursum considcraui lita , radium S lucem. 'erum di hic obortiis est nactus,primum,n ut iis,&corum,quae sunt in si le,sic incomposits illius nature compos itio este aliqua videi inir. Dcinde, ne patris
essentia constituta filium,&spiritum non subsilhcntes ambitraremur,sed Dei suspicaremur esse se iratos, qua non subsilurunt sed inharcunt.Neque enim radius, ct lux est
alius sol,sed a sola quidam veluti manentes iiiii, & qusdam
illius ecntiae qua Iitato. Praeterea Vervbar,ne,quod iis, quae
dista sunt, absitardius est, Deo per hoc exemplum simul Nesse,& non esse tribucr us.
Item de atris, πυspiritus sancti distincta
simul π unita diuinitatis ratione Gretorii N Iae
Pontificis ex oratione contra Ablacium. CVm & patrem Deum,'6: filium Deum, & spiritum
sanctum Deum esse fateamur, cur non dicimus tres Deos, sed unum Deum Primum, Ut in promptu est,res 'sideamus ne multiplicem Doγrum turbam a Gnecis confictam introducamus. Deinde, siquid Hegantius, magisq; reconditum dicudum est, quoniam nomen hoc, Deus, aetionem significat, a voebo enim deductum est, quod pasiim currat. v l voebo ct ου Bou,quod cernat omnia. vela verbo quod improbitat cm exurat, ac perdar. QEemadmodum igitur aquaeq: peribna talem actionem persectam habet, sic nomen a tioncm illam significans obtincet, ut de sit, de appelletur Deus. Rursus qu admodum una,atque incommutabilis in tribus est acino, sic eniam cst una diuinitas,&vnus Deus in tribuspis otii At enim,inquies,Petres,& Paulus, &ωanes uesperii,nae cum sint, dicuntur etiam tres homines. Respondeo primum nos di lue abuti hominis vocabulo, cum eolrcs homines appetimusSiquidem homo, & humanitas univcrsiim quiddam lignificant, quod lingularia comple- .Deinde illud adiungo, nomen hoc res naturam explicare In trinitate vero,quae creata non est, nulllam inu niti nomen,quini eius naturam doctarct. At cur, cum per nas singultis appellemus Deum,non etiam carum singulas diuinitatem appestamus' Qtia niam quemadmodum licet homo, de humanitas pariter de uniuersis dicantur, non tamen aeque dicuntur de singulis: Socrates enim ii mo dici potest, humanitas autem ncquaquam potest : sic etiam labis, Diuinitas habent. Deus enim agentem significat,Diuinitas aulcm actione Trium vero possenarum nulla est,quae sit acrio,sod agens potius est rea quaq:iparum.Dicimus tamen Diuinitatem Patris, 3e diuinitate
filii, R diuinitatem santa spiritus, sicut humanitatem Socratis,&est entiam, S: naturam,& siquid 'aliud est personis commune.
Eiusdem ex Oratione ad Euagrium Monachum de Diuinitate.
O Vemadmodum inter cogitationem,& mentem,& animum nulla diuisci, aut sectio potest inueniri, sic nulla inter sancti in spiritum, N: filium, patrem sectio aut diuisio cogitari potest.Intelligibiliu enim diuinarumcj; rerum natura est indivisibilis. Ex eadem oratione.
SIcut in solis splendore radii naturali quodam habituita coniuncti sunt,ut diuidi inter se nequcit, nec ab ipsa luce separari sed luminis gratiam ad nos usqtie dc ferent die filius,&spiritus ancnas, tanquam gemini patris radii,& cum ipso coniuncti simi patre,di ad nos usq; veritatis demittant lumen.Et quemadmodum ab uno aliquo aquarum sonte bina stumina decurrunt, &cum sitii qui-'dem fluenta dividant sua,unam tamen, & eandem humoris ol tinent qualitatem,& neque disiunguntur a sente, &inter se per ipsum coniuncti simi, & propria tamen Vimq; ratione defluit. Eodcm modo & prima illa causi, nempe:
palca ,& vitae sons duplicem quandam filii, di sancti Oritatus in nos gratiam emittit,nci. ipsc quicquam essentiae suae damni facit:Nulla enim propter eorum ad nos persecti nem illius sequitur imminutio: Ethi cim ad nos usque poeueniant, non tamen a patre separantur.
Item de patre filo, piritu sunm,dishesia
simul π unita diuinitatis ratio. Sancti Cyrilli expo/
CRedimus in unum Deumpat rem,qui nec principiuhabet,nee genitus cst,& semper suit pater, nec postea id assecutuς MNeque enim fuit unq, cum non .esset,sed ex omni oemitate pater est Neque prius factu est filius, deinde pater qualis in in corporibus ordo, sed ex quo est, semper autem est, pater & es , & appullaturi, laedimus S in unum filium genitori coaeternum, qui nun quam coepit osse sed semper est,&cum patre est Ex quo enim est pater,semper autem est, ex eo &filius est. Hre enim tam nomina,v ipf, res ita copulantur inter se, vis
parari non possint. d si filius non semper fuit, sed stiit
aliquando,cum non cisci, nec pater filii semper, ex quo enim generauit,hoc habet nomen. Sin ainem semper est pater Deus nefas enim est, temporis authorem ipsi te
pori stibiicere,& t pinns spatio pineriorem pronuntiare generationem illam,quae siue tepore es, si petat --
22쪽
nerem: mssemper est filius. Expatre miidem ea ratione geni is, quae verbis cxplicari non potest, cit patre semper una csi patro cognoscitur.In principio, inquit, erat verbum,& verbum erat apud Deum,& Deus erat verbin Hoe erat in principio apud Deum. od autem in principio est,quando non esENcq: enim dixit: In principio s est:ita, in principio erat. Si ratione conemur superare illud: erat: tunc esse non poterimus in principio. nia posteriora sunt illo,qui est in principio,& apud Deum est, de tempus,&aeuum,&si quod aliud cogitari potest temporis spatium.Qiiod ii non fiali semper cum Deo,&patre fi-hus, sed postea factus est, neces adium crit, ut tempus, de aeuum,aut as quod spatium inter patrem & filium intere dat. At si id eonec scris,ca,qt ficta sunt, eflectore pri ra es ereperioni :Omnia enim, inquit Euangelista per si hum facta sunt, dis me ipse ne unum quidem factiun estirium autem ex omnibus est aeuum,& tempus. Et Beatus
Apostatis nouissimis, inquit, diebus locutus est nobis in filio,quem constituit haeredem omnium, per quem serit S secilla. rare si secula sunt opera filii, non sunt ante ase rem suum. od si secula non sent ante,ne tempus quidem illuriquod dies& noctes eis ciunt, atque metiuntur. Nam dies,& noctes lucis exortu,occasuq; fiunt. Lux vero post coelum,& terram,& aera facta est, quP quidem omnia Deus Verbum voluntate patris fabricatus .in. ina obrem csim tempora,&secula cum reliquis omnibus robus a Deo verbo facta sint, nihil erit medium inter patrem& filium, sed semper Deus pater,& semper cu patre filius. Itaque,In principio,clamat Euangelisti, erat verbum. Et Paulus Apostolus,qui cum sit, inquit splendor gloriae, &figura subitantiae.Et alibi, qui cum in forma, inquit, Dei
eget,non rapinam arbitratus est,esse scaecivalem Deo Voces illae: erat,sit, esset, illum semper esse declarant. Qui circa paulo poli ait Euangelista: Vita erat, & vita erat lita hominiim rursum:Erat lux vera,qui illuminat omnem hominem venientem in mundum Et rursum: Unigenitus
filius,qui est in sinu patris.Et in Epistolis,qui erat, inquit, ab initio. Ita de Unigenito Dei Verbo philosi ari Iolauno spiritu edocti fiintilli,qiu ab initio Verbi merum in ectores de minis . Quapropter non in eorum, quae creata sunt,numero.creatorem Erum: nec in eorum numero, quae facta sunt, ipseriam effectorem constituerunt,nec germanum Dei filium Io modo creatum aphellauerui. Nec voces illas factum est,cum diuinitate coniunxerunt. Sed
has In principio erat Verbum.Et illas: icita esset splendor glarii,& figura Gestantiae. non autem has: Qui cum fictus esset splendor gloriae, & figura subtantiae. Item; qui cum in forma Dei esset.Non autem:qui in forma Dei factus esset.Et alibi, i est in o Dei inuisibilis. Nodixit:qui factus est imago Desinuisivilisines,qui est. At pha Diuinitatis nationi passim coniunctum in illud: erat. Et illudicum sitici illud: cum esset. Et illud: est. in etiam ipse Deus cum Magno Mose loques ita se appellauis, em, inquiens sum, qui sum. Et rursum,haec, inquit, dices tiliis Israel:qui est, misit me ad vos. Huc autem esse filii verba coneciunt etiam impietatis execrandae pro Matores, qui patrem quidem inseparabilem statuum, feci medium inter patrem,& res creatas filium Iocant, eum; Patria chis &Prophetis apparuisse,n locutum esse dicunt, sed ipse De Verbum per Hierenuam vobis id nos per i Edoc eum ait:In diebus ilis,&inxpe do seriam domui A& domui Iuda testameam nouum, no secundum testamentur auod ius pambraeorum in die qua προ hendi manum eo Mut educ uinos derem. MAS
uramus igitur, quis testamentum nobis e nouum dederit. 6nne constat id nobis Dominum Christum ait lissc ipse enim in sanctis Euangeliis clamati Dictum est antiquis: Non occidestrio autem dico vobis: nis in temere irascitur fratri suo,reus erit iudicii. Dictum est anti quis.Non peierabis.Ego autem dico vobis, ne iuretis omnino.Et alia horum similia pnvscribit,his utens verbis: Dictum est antiquis id:ego autem hoc dico. Sic autem impero,non ut latas iam lepra menam,in abrogem, sed ut eas stabiliam,atque eonfirmem, Ae qua ratione obsMandae sint, doceam. Ninium ergo testamentum tribuit nobis Dominus Christus, qui autem hoc tribuit, is vetus etiam dedit is acti post eius liberationem ex Acn pto. Qui vero illud dedit,&populum ab Aegyptiaca seruitute Iiberauit, ipse nimirum Mosim ad Pharaonem misit,ipse dixit: Haec iaces filiis Israel Qui est,misit me ad vos.Hoc autem de alibi Hieremias planum facit, Hic,inquiens Deus noster, de
non comparabita: rali crcum eo. Inuenit omnem via scientis, te&dstipam Iacob pucro tuo, di Israeli dilectosito. Posti te in terra vitiis ciam hominibus convcrsitus. Abeo,qin il posterius et , incipientes propheticum scnsiim inire ligabimus. quis ille, quiant Gra vitias cst,&cuhominibus cse vertatus. Dctis prosocto , obum,ut omnibus mente quidem pLPdi ius patct, qui natiuam nostram assumpsit,nee rapinam arbitratus est, esse se aquale Deo,
sed se ipsum exinaniuit,formam serui accipiens Hic utiq; viam scienti e dcinonstrauit Iacob puero suo, & Uraesi dialecto suo,duni antiquam per Mosem in solitudine immtulit. At illam qui tulit,idem Moli laquens,haec, inquit,dices filiis Israel,qui est,misit me ad vos. Proinde sic criam clamabat Prohheta: Hic Deus noster,& non comparabiatur alter cum illo. Quibus verbis eum esse talem testatur, non qui minor sit,sea cui nulliis comparetur. mitis,quomodo Euangelicae doctrinae congruant prophetica linia
monialMosci praedicat,qui est.Immo vero ipse Deus Verbum de se ipse dicit,qui ei Paul s saepe dicit illud:ών,nempe qui est. Addit etiam illud: - od idem valet. Dicit etiam is ud; οπι,quod superioribus vocibus aequalem vim habetaeasdem voces Ioannes ille Theoli scuoigit atq; disse at in tota E eliora historia tu mrocmium illispotissimum illustrat.Neq; enim semel, autis,aut ter,sed saepius pronuntiat illad: erat, In principio, inquiens, erat Verbum , & Verbum erat ab ad Deum ,&Deus erat Verbum, hoc erat in principio apud Deum.Credimus & in spiritum sanctum illum rectum,principem,bonum,cosolatorem,ex Deo procedentem, Non genitum: Vnus enim est Unigenitas.Non creatum.Nusqua enim in diuina scriptura inuenimus,mmm rerum creatarum n
mero positum,sed ordine cum patre,&fiso conlisutum. Audiuimus item illum a patre processere. aomodo a tem procedat, risius vestigando non lal ramus. Sed intra terminos nobis inees de beatis viris pres res acquiescimus. Quinetiam ab ipse Seruatore nostro Iesii Christo didicimusa sancto spiritu trinitatem explari Tuntes,inquit,docete omnes gentes,baptizantes eos in nomine patris,&-spirinis sancti. cum patre, de filio
connumeratur, is utiq; rebus creatis omnibus antecellit. Qi obrem Paulias etiam in eo constanter manet, ut si
ritum ipsum cum patre,& filio simul pronuntia. Gratia, inquis,mi nostri Iesu Christi,&eωauo sancti spiritus cuomnibus vobis Et rursum, uisiones, inquit, gratiarum sunt,idem aut Oritus,& diuisiones miniluationum sit idem autem Dominus, & auisones operationum fiam. idem aium qui operatur omnia in inibus Uus verophili p. R.
23쪽
egentiam declamans clumbat, ec autem operamrrenus di id spiritus,diuidis suis peculiariter, prout vulta Non enim ritusus est, sed ut vis,credentibus dona dista itiNa per ipsum venia pctorum accepimus.Per ipsem Ebertatem assecuti sumus: Per ipsum adepti fiunius Matiam adoptionis.Non enim accepimus,inquit Paullas spiritum seruitutis iterum in timor .Sed accepimus spiritum adoptionis filiorum, in quo clamamus Abba, Pater, Et spiritus nquit,vitae liberauit me lege pcccati,dc mortis. Et alibi,Dominus autem est spiritus, ubi autem spiritus D mini, ibi Ebertas. Iam qui alios liberos reddit, ipse non seruit. Quomodo enim conseruis dedisset, quod ipse non habet, quod assequi nequit, o frui cupit ille quidem, sed no potessimi libertatem oedentibus Uarpitur,& seruientes liberos inicit,is prosecto non seruit, sed dominatur,&iure dominarus,quos vult, libertate donat. Quamobre debeatus Paulus,lavc,inquit,omnia operatur unus atq; idem spiritus diuidens unicuiq; peculiaritπ,Vti vuli. Iccirco &Propheta in veteri testimeto potestatem ipsius signifieas clamabat: Dominus misit me,&spiritus eius. Et Deus Iudaeos accusansfecistis,inquit, consilium, sed non secum dum me, discedera sed non per spiritum meum. In quo socium imperii spiritum sanctum esse declarat. Et alio I co,cur egoonquit, vobisciun sum & spiritus meus co
stitit in medio vestri' At Iob effectorem ipsum & princiapem,non autem ministrum,aut factum credens, spiritus, i liquit diuinus fecit me,& status omnipotentis edocet mc. si humanam naturam fabricatus est, eadem,quam pater de filius ostentiam habet. Nam mim hominem fac ret Deus,faciamus,inquit hominem ad imaginem, & similitudinem nostram Quorum autem una est imago,e nun profecto una est etiam essentia. . .
lam de patre filo,o spiritu stricto distincta,
simia π unita Diuinitatis ratio. Sanctim simia
VNus Deus, unius sui pater.& spiritus unius sanct fons,unitas minime confusa,& minime diu ista trinitas. lens sine principio, istius lotus peressentiam Uerbi principio carentis genitor.Et solius aetcrnae vita spiritus sanctissim.
VNus Deus,quoniam una Diuinitas simplcx, & siane principio,& partitionis,& diuisionis inpers.Et
tota Trinitas eadem, nitas tota secundum esic tiam eademsu Trinitas tota se indum personas eadem.
Pater,& fisus, & spiritus anchis ipsa Diuinitas et . Et in patre, I filio, 8c spiritu sancto in ipsa Diuinitas. Tota in
toto patre ipsa est . Et totus in ipsa tota pater est. Et tota in toto filio in ipsa Et totus in ipsa tota filius est.& tota in toto spiritu san est ipsa di Et totus in ipsa tota est spiritus sanΚs. Non enim in parte Diuinitas vi in patre: nec Pater ex parte Deus est. Neque ex parte in filio Diuinitas est: Nee stius ex parte Deus est. Neque ex parte in spiritu sancto Diuinitas est: nee sipiritus sanctus ex parie Deus est. Nam neque Diuinitas secari in est: neqyre pater, aut filius,aut spiritus sanctus Deus est impersectis. Sed tota est ipsa,& perfecta,perfecte,inperfecto patre. Et tota est ipsa,&peisecta,pectine,perfecto in filio, Et tota , pers
ctadis& perfecte,est ipsa persecto in spiritu sancto. Nam totus in toto filio,&spintu sancto perfecte est pater. Et totus in toto patre,& spiritu sancto persem est 1illus. Et i tus in toto patre,&-persectem spintus sui s. andoquidem una eademq; essentia,& potentia, & actio est
pater,&filius,&spiritus sanctus,ciis nullus eorum aba teros aratus aut st,aut c ictur. Vnum est,quod principium & cssentiam exsuperat, mim, siancta trium porsonarum unitas, pater, filius, & sipiaritus sanctus. um ins nitorum infinita coniuncto,quaequomsi sit,aut quid sit,aut qualis sit,nulla prorsus rcs creata potest percipere. Omnem ciam interis entium vincit intelligentiam,&ὶ recondita,atq; intima natura sua non egrediens ocin olum cognitionum notitiam superata
V Nam nosse oponet diuinitatis natura,& vim,neriape Deum unum,qui in patre,& slio,& spiritu sa cto spectetur,ut potesbia sine causa mens,quae per esentiam subsistit:Et unius per essentiam subsistentis principioq; carentis Verbi genitor est: Et solius est aeternae viatae per esentiam subsistentis spiritus sancti sons. In unitate
trinitas,&vnitas in trinitate. Non una tamen in ali crasse est,rivs in unitate Trinitas, tanqua in essentia accidens sti vescontra in trinitatevnitas.Est enim expers qualitatis. Neque ut alia,atque alia.Siquidem natui ae diuo itate nodiffert trinitate unitas, cum simplex sit, at l, Vna natura. Noq; et una sub altera.Nam potentiae summissione distincta non est ab Vnitate trinitas .aut unitas a Trinitate, nec, ut communc aliquod, aut genus uniuersiim, quod sola
cogitatione comprehendatur, distata partibus, formisq; suis ita differi trinitate Unitaς, eum sit essentia proprie Pse,& potetia per se vere pollens. Neq; ut Una per alteram. Nullo enim habitu medio copulatur,tanquam causa cumco cuius est causa,id, quod omnino idem est, atque habitu caret.Neq; et unam altera: non enim per accessione prae cessionemve trinitas in ab V..itate,cum sit ingenita se existat. Sed ut quae cadcm revera Vnitas,& trinitas dic tur,& intelliginir,Vnitas quidem ratione essentiae, trinitas autem modo, quo existit. Tota Vnitas eadem distincta persenis .Et tota Trinitas eadem non unitate confusa. Ne vel diuisione introducatur Deorum multitudo, vesconfusione Diuinitas cucriatur.
Sola simplex,&misormis,& nullius egens, de tam
tabilis est essest xilla rerum omnium sanctae trinit iis Sentia omnes autem res procreatae essentia constant,& accidentibus,& diuina semper indimprouidemtia,quippe quae non sunt a mutationibus . Nec accidens igitur de Deo nec qualitatem oportet dicere. Haec enim in res compositas di mutabiles cadunt. At omnia quae Deus habet ,habet natura, nec in inhamni ut actancta&aequisita.
IN simpses de infinita trinitatis innia nectiabitus, nee
aptitudinesqUrras, ne illam, uti res procreatas con
EX iis,quaesunt,eorum causam minorem 1;
scimus.Ex ipsorum autem differentia discimus exustentem in e qui est apientiam filium. Ex natur fi vero eorundem motu existentem in eo, qui est, vitam,
potestatem illam,underes vitam haurium, nempe Oritum sanctum a mas.
24쪽
Eiusdem ex interpresatiora praetationis Dominicae. Nomen Dei S patris peressentiam subsistri est Vni
genitus filius. Et regnu Dei & patris per essentiam iubsistens est Spiritus sanctus. Quod enim hocli co Matthaeus regnum dicit, alius Euangelisti alibi Spiritum sanctum appessauit, adueniat, inquiens Spiritus sanctus,& nos expurget. Neq; enim pater habet adiectivum nomen. Nec regnum in ipso laquam dignitatem aliquam imbutam cogitamus. Nunquam enim esse coepit, ut etiam pater, aut Rex esse poscet incipere. Sed cum semia
persit, semper etiam est pater & Rex. Nee initium h Luit omnino, ut vel esset, vel pater,& Rex essit. in si semper ita est, ut semper de pater sit de Rex, semper utique&filius, & Spiritus sanetiis peressentiam cum patre simul eximant, cum & ex ipso sint,& in ipse natura-1ter, de supra causam, & rationem, non autem per ca
sim post ipsum sint. Habitus enim, qui habct hanc vim,
ut res simul ostendantur, non concedit, ut ea,quorum sthabitus,mutuo considerentur.
SI verbum procreationem rerum antecedit,nec sui
nec est, nec erit verbo quicquam antiquius. At ver hum nec sine mente est, nec expers vitae, sed & mciem,&vitam habet, mentem quidem generantem, Sper sic tiam existentem patrem . Vitam autem pertacratiam extissentem Spiritum sanctum.
Ium de fila Spiritu sancto distincta
simul atque unita Divinitatu ratio Damas G
Cap. VIII. CRedimus igitur in unum Deum, principium unum
sine prinopio, increatum, inpenitum incorruptibile, immortale, aeternum, infinitum, nullis termianis, aut finibus circuscriptum, inlinensa potentia praediatum, simplex, incompositum, corporis expers, inexhau-1bam, periurbationibus vacans, immobile, immutabile, inuisibile, nitatis,cu iustitiae fbntem,lumen intestigibile, inaccessam potestatem, nulla nisi propriae voluntatis mensura comprehensam. Naque omnia, quaecunque Vulr,p est,omnium, quae creata fiant, im videantur, seu non videantur, essectrix est, omnia continci, omnia conseruat,
cunnia prouidet, omnibus dominatur, atque imperat, de infinitum obtinet regnum, atque immortale, i nihil c&trarium est: quae compla omnia, & nullo comprestendiatur, immo vero cuncta complcctitur, di continet, de se perat:quae per totas incontaminata naturas permeat,&super omnibus,& ab omni essentia exempta eri, utpote quae
prastit essentiae,& rebus antecellit,pluiquam diuina,plus uam bona,plusquam plena, cuncta principia, ordine γefiniens Ex omni principio, atque ordine firmior alae tia,& vita, de natione, de cognitione praestantior. Ipsallax, ipsa bonitas ipsa vita,ipsa essentia. Quod ab alio neque visit, neque aliud Dpiam habet. Sed ab ipso tam a fonte
omnia quae sunt,essentiam: quae riuur, vitam: quae natione iunt praedita, rationem hauriunLOmnibus denique bono nam omnium est causa. Omnia nouit prius, si . Vna est essentia, una diuinitas,una potentia,una voluntas,una actio,vna securis, una dominatio, unum regnum. Quia in tribus periectis nersonis sine confusione coniunctis, Rsne distractione cistinctis id quod mirabile est ab ominibus rebus procreatis ratione prassius creditur de adora
tura auem,S filium, de Spiritu anctum, in quos di ba,
frati semiis. Sic enim mandauit Apostas Dominus, ut aptirarent, baptirantes, ipsos, inquiens, in nomine patris,& filii de sipimus sancti. in unum patrem omni u prim Mat. cipium,& causam,1 nullo genitum, qui sine causa est, S: Glus ingenitus, omnium quidem rerum effector, sed unius tantum natura pater, unigeniti nimirum filij sibi, Domini aut ,& Dei,& Seruatoris nostri Iesb Christi. 6 emistae Spiritus sancti .Et in unum filium Dei unigenitum Domianum nostrum Iesum Christum, ex patre natum anteo nia simula. Lumen de lumine, Deum verum de Deo vero,
genitum non factum, eiusde essentis cum patre,per quem omnia facta sunt. Quem cum ante omnia secula dicimus, sine principio,& tempore genitum indicamus. Neque.n. ex eo,quod non erat, aut es et desuctus est filius Dei, qui splendor in gloris,d: figura essentiae patris, vivens sapientia,& potestas.Verbum in patre subsistens per essentiam,
de peti ecta,& viues imago inuis bilis Dei. Sed semper fuit cum patre, de in ipse, Mema ratione, di sine principio ex ipso genitiis. Ncq; enim pater unquam filii, cum non effres alius. Sed simul patre, simul illius in il b genitus. Patre enim sine filio dici nonposta. Nam si filium non haberer, non esci pater. Sin postea filium habuisset, postea sitisset
pater,cum antea pater non es et,atque ita fir isti immutatus, et ex eo,quod pater non erat,patcr euaderet.Quo ni
hil dici potest grauius, aut magis execrandum. Nam fieri nequit, et naturali destituaturi oecunditate. Cuius quidemicircunditatis est, ut ex seips b, hoc est, ex propria essentia
similem aequalemq; generet. propter impium indicere in generatione iiiij tempus intercessisse, aut essentia lilii post patrem sui se genitum. ip cnim,id est, in patris natura filium genitum dicimus. Quod nisi ab initio cupatre limul existere filium ab ipse genitum concedamus, patris ipsius persi nam immutabimus,quippe qui cum pater,non esset,postea pata eiscetiis sit.Nam res procreat se licet postea factae sint, non tamen ex Dei essentia, sed ex nillilo, ut essent, voluntate, de potentia ipsius factum est. Nec attingit mutatio naturam Dei. Generatio enim fit, cum ex generantis essentia generatum essentia simile producitur . Creatio autem Se Necto non excreantis &estici is essentia, sed extrinsecus sit, de id, quod creatur, de
es scitur, olantia protius dissimile est. Solus qui de
perturbationis expers est,& immutari inuerari; non potest, & eodem mc Ose semper habet Deus, sine pertum batione& gignit, & creat. Ibenim cum natura perturba tionibus vacet,nec fluat,nullam neque gencrando, neque creando rturbationem subit, nullius indidet opera. Sed generatio, cum naturae sit iplius opus, de ab eius essentia proueniat, nullum habet initium, de in aeterna, ne is, qui generat immutetur, neue Deus prior, de Deus posteri u iit, additionemq; suscipiat. Creatio autem in Deo, cum sit voluntatis opus, non in Deo coaeterna. Etenim quod non erat, & uti esset obtinuit, ei qui nullum habet primcipium,& semper existit,coaetemum esse non potes. EaModum igitur non eodem mo facit homo, quo Deus, cum homo non possit ex nihilo quicquam eiscere, sed is ante subiecta materia, nec voluntas eius selam praecedat, sed cogitatio, Ae in animo rei formam, quam iacturus est, fingat, deinde manibus ad iacicndum asgrediatur, de laborando defatigetur, de saepe quod sibi ipse proposuit,nsi
assequatur,cum res instituta sibi ex sententia noluccedat, Deus aut voluntate sola in nihilo secerit uniueria: scina non eodem modo generat inus,quo ipse hoc .mus .n. de icet ore,& principio,& perimmatione, de sum,S corpore vacans, qui des ollas est, de fine caret, line rite, sine
25쪽
principio, sine pemrbatione, sine fluxu, sine commone senerat. Ei eius generatio, lus comprehendi non potest, nec principium, nec finem habet. Ac sine principio quidem qm immutabilis cis,line fluxu autem, quia perturbationis est expers,ta corporis, sine commixtione vcro, quoniam incorporeus est, ct tu, Deus, nec est ius indiget. At sine termino,&fine, proptercaua principio caret,& tepore, & nunquam desinit, , si per se habet eodem ino. quod enim principio vacat, vacat & sne. QEod autemper gratiam fine caret, non continuo cara etiam principio, quales sunt Angcli. Generat igitur, qui semper est,
Deus, verbum suu persedirem, sine principio, & sine sine, ne,qui temporc antiquiorem naturam, di ellentiam ob net, in tempore pariat. Homo vero ι diuersa ratione generet, ex eo peripicuum est,'Ortui & interitui est obno xius, quit, repletur,i corpor indutus est, naturaq; m rem,& scemina contina. Mas enim foeminae eget auxilio.
Verum propitius iit, qui his Oibus superior est quique praestantior, q ut ulla cogitatione comprehendi queat. D cci igitur sancta, ct catholica, atque Apollolica Ecclesa simul patrem,& simul unigenitum eius silium, ex ipse genitum, sine tempore, sine fluxu, sin perturbatione ratione
quadi, qna intelligentia non assequitur, & solus ex omnibus rebus nouit ipse lacus. Q dmodum simul est ignis,& quae ab igne hix prosciscitur. Neq; prius est ignis, post
autem hix,sed simul sunt, Et quemadmodum lux, cum abi negeneretur, semper in ipso est, nec ullo modo ab ipsos aratur: sic filius a patre generatur, nec omnino ab eo
seiungitur, sed semper in ipsi, cst. Illud tamen in his discrimen appara, quod lux quavis ab igne gignatur, & ab eo
nequeat separari, se din ipsi, semper maneat,propriam tamen non hab et uis se σιν, praeter iitim,quam habet ignis, cuius ipsa lux est qualitas naturalis. Filius autem Dei unigenitus, sta natus ex patre, ut ab eo nunquam separatus,
ieiunctusve fiterit, & in illo semper manens propriam h belli Postasim pixta eam, quam pater habet. Vcrbum dicitur,& spleniuor , quia sine commixtione, sinestum i- ne sesunctione genitus est a patre. Filius autem, & figura paternae sibilantiae, qui aptasectus cst, & in ipso patre per sesubsistit, &illius in omnibus similis cst, excepto, quod non est ingenitus. 'nigenitus vero,quoniam ex seso patrutantum genitus est. Nulla enim alia generatio filij Dei generationi similis est, quia nec alius in filius Des. Quivis xnim & Spiritus sanctus patre procedat, id tamen non sit per generationem, sed per processionem. Hic est alius
existendi modus, qui non magis intelli comprehendiq;
potest,quam ipsisSij gmeratio. Itaque ipsius lunt omnia, quae pater habet, praeter id, quod non est ingenitus, quo tamen non essentiae differentia, nec dignitas , sed existe di ratio declaratur. in admodiis de Adam, qui non est genitus, est enim figmentum Des: & Seth, qui genitus est, est enim filius Adam: de Eua, WE ex costa ipsius
Adi processit, clun pariter sint omnes homines, non natura, sed existendi ratione inter se disserunt. Ac quemadmodum animalia licet differam interib, quod alia ex nihilo creata sint,ata ex aninialibus genita, ipsa tamen prima animalium genera interscc ueniunt, quod qua-uis ingenita sint, quia non aderant alia animalia, ex quibus generari posibit, non tamen increata sunt, sed omnia creata verbo Des, a quo ex nihilo iacta sum, sic tres
illa plus quam Diuin e sanctae Diuinitatis pers onae, qua-uis in eo conueniant, quod omnes increatae sunt, tot
men iusserunt, quod non sunt omnes ingenitae. Nams
is pater ingenitus est, non enim ab alia habet hypostasii
visit. Et solus filius est genitus, ex patris enim essentia sitae principio, sine tempore, sine fluxu genitus cis Et stalus Spiritus sanctus ex patris essentia cli, non tamen genitus, sed procedens. Sic enim diuina docet scri prera.
Generationis vero processionisque ratio compreliendi non potest. Illud priri ea sciendum est, paternitati , ct filiationis, & proccisionis nomen non ad beatam Dium itatem a nobis, leta ab ea ad nos fuisse translatum: sic cnim ait Diuus Apostolus: Propter hoc flecto p nua mea ad patrem, ex quo omnis patzrnitas in ceso, & in terra. At Ephe. i.
cum patrem filii principium esse,& lilio initorem dici mus; non ligni ucamus, eum filio, per quem secit secula, tempore, naturaue pini tire, aut alia re ulla, nisi causa,
quod nimirum a patre illius sit genitus, non autem , silio pater, quodque filij tarer sit aut bor naturaliter, sicut
etiam dicimus ab igne lucem, non autem ignem a luce
proficisci. Proinde eum audimus, patrem esse princia pium lilii, aut maiorem filio, ut causim initilligamus. Et quemadmodum non dicimus, aliam e se ignis, aliam lucis estentiam, ita patris, S liiij non diuersam e sentiam, sed unam eandemque dicimus. Et cum ignis propter lucem ab ipso prolici centem cernatur, lucem non instrumentum, igni, unde prouenit, seruiens, sed eius natur tem potius potentiam asserimus, sic animamus patrem, qui facit, omnia facere po unigenitum filium statim, non ut per inibramentum ipsi ministrans, sed ri per natur tem & eiusdem essentiae potinatem. Et qua mitis dicamus ignem illustrare, dicimus tamen de lucem illustrare, sic omnia, quae pater facit, sicit A: filius. Verum hoc interest, quod lux propriam de ab ea, quam habet ignis, diuersam liminatim non habet. Filius autem persona hv stasis vi, a patris hypostas non separatus, et ante
declarauimus. Fieri enim non potest, ut in rebus creatis exemplum reperiatur, quod hos este rationem exprimat sanct e Trinitatis. Quom , do enim quae creata sunt,& composita , di fluxa, & mobilia, de delinita,*caduca, de s ram habent, diuinam illam naturam, quae est ab
istis omnibus affectionibus libera, qua que omnem CR sentiam superat, inin re valeant atque explicares Quod autem his, de pluribus etiam perturbationibus sint ob noxiae res omnes procrea , cluodque ad interitum te dant, ncmini dubium in. Similiter credimus &in unum
Spiritum sanctum, Dominum, & viuili cantem, qui ex patre procedit, & acquiescit in filio, & eum patre, de silio simul adoratur, de conflarificatur,ut eiusdem essentire,& coaetemus. ii Dei miritus est, δe Chrim spiritus, de principalis, vitae sons & sanctitatis, qui Deus cu patre,d ullo,& est, S appestatur, increatus, plenus, Opis , omnipotens, infinitae potentiae, rebus omnibus creatis
imperans, nullius eorum parcns imperio. implet, n5 impletur: largitur, non accipit: sanctos facit, non sa eius cilicitur, qui consolator in , & omnium consi lati nes complectitur, in omnibus patri& filio similis, patre procedit, de per fisum communicatur, & ab omnibus rebus creatis accipitur. & prese creat Se facili&co tinet omnia, qui subsistit, siue in propria h)postasi existit, nec a patre, & silio propter mutuam inter se coniunctionem separatur, aut fetu tur. Et habet omnia , quae
pater, de filius habent, nisi quod nec ingenitus, nec gentiatus est.pater enim est sine causa atq; ii nitus quippe qui nullo litabetine seipso quidem, ut sit,neq; est enim, quo habet.aliquid,sed ipse potius in principiti, de causa rerum omnium, ut sint, de quo sint. Filius aut patre est, non
alia rone, sed genitus. At Spiritus sanctus di ipse quid est
26쪽
est 3 patre, verum non genitus, sed procedens. Quo amtem pacto inier l. disjerant gni, di procedcte, interini mus. Quae vero diiseremiae sit ratio, aut aequalislit filij ex patre generatio, aut Spiritus lancti in patre processio, nullo modo possvnaus intclligere. Quincunque igitur habent filius, id spiritis, habent a patre, et i a in illud ipsium, quod sunt. Nam, nisi pato lit, nec fisus est, nec Spiritus sanctus. Et nisi patre aliquid habeat, nee i lius nabet, nec spiritus. Et propto patrem, id est, quoniam patcr est, est etiam filius, & spiritus. Et propter patrem habent filius di spiritus , quacunque habcnt, hoc est, quoniam habet ira pater. Excipimus esse ingenitum, & ei se genitum, de procedere, miluus solis notis &Imericiatibus inter se differum tres illa san e Hypostata, siue persoris, nec in sentia,sed propriae hypollas eos seu peribin signo,& nota
distinguuntur. Dicimus ainem unumqueque ex tribus habere persectam hypostatim, ne extribiis imperfectis composnam naturam unam perscctam ed in inbus persectis personis unam essentiam persectionem o supcrantem, G precedentem cognoscamus. Qu2d enim ex impris conitit, compositum omnino cst. Ex persectis aut pers is fieri non potest: compolitio. inamobr nec speciem dicimus expetionis, sed intersonis impos ecta autem dicuntur, quae res persecte speciem non comseruant . Lapis enim, & lignum, & semam, per se quid singula persecta simi, ex propria nimirum natura consuderata. At si considerentur in aedificio, quod ex ipsis com lim est, sunt imperfecta. Nullum enim ipsorum est pcr se domus. Quocirca persectas per nas uicimus, ne compositionem in natura diuina cogitemus.Compositio enim dissensionis initium est. Tres rursus personas inter se mutuas unum dicimus, ne Deorum multitudinem introducamus. Ex eo, quod tres sunt periboex, nullam adesse compositionem, aut conlusionem, quod autem eiusdemesentiae, atque inter se mutuae, nec voluntatem,nec actionem, nec virtutem, nec potestatem, nec motionem, ut ita dicam diuisam, sed eandem esse, ut D cum unum eis cognoscimus. Vnus enim vere Deus es, Deus, Z ver hum,S eius spiritus.Scire autem oportet,aliud esse,re ipsa aliquid intueri, aliud animo,& cogitatione complecti. In omnibus enim rebus procreatis re ipsa diis adicemum tur hypos lases. Nam Petrus a Paulo re separatus persipicitur. Communitas autem, & coniuncti O, & una eorum species animo cogitationeo; comprehenditur. Petrum cnim & Paulum eiusdem esic natura , & commvn m atquc unam habere naturam, ipsa mente percipimus. Siquidem uterque eorum animal est ratione p tum, Zemortale. Et corum uterque caro est animata animo ratione menteq; insigni. Ipsa igitur natura communis animo concipitur. Hupinasci naque non sum in seiptam tuo. Sed unaquaque priuatim, & singulariter,& per se est separata eum illi adsint plurima, quibus ab aliis disiungit tur. Etenim &loco distant, & disserunt tempore, & scntentia & robore, & forma, A figura, di habitu,& tempe ramento , & dignitate, & studio, & cum omnibus propriis notis, tum ea potissimum diuiduntur, quod in se via cissam non sunt, separatim. Ex quo fit, ut ex duo,&tres homines dicantur,&multi. Idq; in omnibus rcbus procreatis videre licet. In sancta vero, & quae essentiam, α omnia superat,& comprehendi ncquit, Trinitate rcs aliter habet. Nam quod commune, atque unum in illa estre ipsa spectatur propter eandem eandem dico, non si milcm tum aetemitatem, tum essentiam, tum aikonem, eum voltu ratem, tum sentcntiam, rim potestitem,
b nitatem, atque unam motionis vim. Vna est enim es.sentia, una bonitas, una virtus, una voluntas, una actio, a potestas, una, & eadem, non tres inter se similes, scd una, de eadem motio trium peribnarum. Vnum enim
sunt singi' ipsarum non minus ratione aliarum, q lila. Hoc est,in omnibus unum sunt pater, filius, de Spiritus sanctus, nisi quod unus ingenitus es Lahcr genitus, tertius procedit. Quod autem in ca est distinctum, cogitatione consideratur. Vnum enim Deum cognoscimus Dissere ariam qua gignentis,& geniti,& procedentis notio pateat, in selis proprietatibus, quatenus alius est causa, alius a causa pendet, persectum; est perionae, siue essentiae modus, cogitamus. In ipsa enim Diuinitate, quae nullo circus cribitui loco, loci sipatium, ut in nobis, non possumus dicere. Periboei enim in se vicissim sitim, non ut confundantur, sed ut ita se mutuo habeant, ut Dominus indicat, cum ait: Ego in patre, di pater in me est. Neque voluntatis, aut actionis, aut pOtcnt a , aut aliarum rerum, quibus nos v re penitusq; distinguimur, dist erentiam. Quamobrem nec tres Deos esse dicimus, patr , de filium, & Spiritum sanctum, sed unum potius I cum sanctum Trinitatem, silio, 6: Spiritu sancto ad unam relatis causam, non autem compositis, aut coniunctis eo quidem modo, quo SabGlius cos contrahebat. In unum Cnim, ut diximus, ita comveniunt, non in consis sint, sed ut sine mixtione, de comerctione sesh vicis iam habeant, & distinguantur. Neque ita diselusis, essentisve dissectis, ut eos Arius distrahebat. Idiuinitas enim, ut breuiter dicam, in perscinis distinctis indivisibilis manet. Qi admodum una esset lucis concretio atque coniunctio, si tres soles inter se eoacti nihil a se vicis,im distarent. inando igitur Diuinitatem, primamq; causam,&principatum, & unam, atque eandem Diuinitatis, ut ita dicam, motionem, de voluntatem,ea demque tum essentis,tum virtutis, tum actionis,tum do minationis vim dicimus, unum cogitamus. Quando autem ea, in quibus est ipsa Diuinitas, ves ut accuratius i uar, quae sunt ipsa Diuinitas, , prima , causa sunt, O emque cum illa sine ullo diserimine gloriam obtinent, id est shj,de Spiritus sancti perlbnas, tres sunt,quos animo
complectimur, de adoramus. Verum id nobis aduertendum cst, quod cum non dicamus, patrem esse ex aliquo,
dicimus tamin ipsum Mij patrem. Filium autem nec sine causa, nec patrem dicimus, sed ex patre, & filium patris. At Spiritum sanctum, & ex patre dicimus ese, & patris spiritum nominamus. Ex filio autem spiritum non dicimus , sed fili j spiritum a epellamus. Si quis enim, inquit Apostoliis, spiritum Chrisb ncm habet. Et possum n bis esse patefactum, de imperiitum constemur. Nam i sus lauit, inquit, do dixit discipulis suis: Accipite S piritum sanctum. dmodum enim le tum radius, tum sipiendor per radium, sic a patre, filius, de postium spiritus proficiscitur. Iese enim pater filii de spiritus, ut sol radii, de splendoris est fons, pcr filium autem spiritus, ut per radium spicitor,nobis impertitur, qui nos illustrat, & a nobis accipitur. Filium vero neque spiritus, neque iricii dicimus.
Ei Udem ex Cv. XII. ET pater est Deus, qui semper est ingenitus, cum
nullo genitus sit, &hsum gignat mutemum. Et Glius est Deus, qui semper in cum patre, sine tepore,
di sempiterae, & sine fluxu, & sine perimmatione, desine Luthy. Mon. C ii
Adueris et in processu, nis Spsis sancti more Grata
rumi Ptur, ante determ nati mea iactam incon. ilio
27쪽
dies msis. seiunctione ab ipso genhus. Et Spiritus allistus est Drus, o silio, vinus sanctos ciens, in sim subsistens persona, a patres 'tauri , acquicscem in filio, & eiusdem essentiae eum patre & filio. Verbum est, quod per essentiam semperris v apce adest eum patre . Verbum est etiam naturalis animi m dat ταλ tus , suo animus ipse mouetur,& intelligit,& cogitat,
ii ' eum sit quasi lux& splendor ipsius. Praeterea verbum est vhu, ar di i id intimum, quod in corde loquitur. Ad lue verias edere bum est animi nuntius. Verbum igitur, quod est Deus, ex filio. per similam in propria consistit hersena . Reliqua tria
Et i sunt animis acultates, quae non pet scpropriae consistunt. D' s. o m primum est animi germen naturale, quod semiaa .p. q. ιέ in bipse naturaliter manat. Alterum autem & intimum anicu. a. dicitur. Tertium vero pronuciatur. Spiritus multis modis rgum. s. intelligitur. Nam de Spiritus sanctus, de virtutes ipsus, &, & Daemon, & animus, dc nonnunquam g Mitii mens,&ventus,&aer,dicitur spiritus.
Item de filio, di stiri u sancto distincta
.in 'ti m Ieri non potest ex duabus perseres personis compohocois. Γ sitio. aobrem nec speciem dicimus re personis, 1 in poesonis. Itaq; persectas in Encta Trinitate pers
nas dicimus, ne in illis ulla compositio cogit crur. Has aut in se vicissim singulas propter mutuum earum inter seli bitum relationem; pronuntiamus. In omnibus quidem rebus procreatis, sin larum diuisiversonarum re ipsa peripicitur. Michael a Gabriese reipia separatus est, & Petrus a Paeso, & reliqiuae eodemmiuo. Quod autem in ipsis commune, atquc unum est, animo &cogitatione concipitur. Cogitatione enim ta tummodo comprehendimus humanitatem, & si qua vox eodem modo communem Angesorum notionem queat plicare, neque enim Angelitatem ausim dicere. M in Trinitate Diuina conu a fit. QOd enim commune, atque unum est, re ipsa temitur. Etenim Deum esse unum, dimam eandemque naturam, & potestatem, & sapientiam, & virtutem, & actionem, & νohamatem res a cognoscimus. Persenarum vero distinctionem tenui ci iatatione complectimur. Neque enim audemus vllam eius. modi circuscriptionem,qualem hic in personis cernimus, aut loci interiasium,dc alias id genus proprietates,quibus res singulta tanquam terminis tuis concluse separantur caeteris, cistare. Sed eas tantum notiones, quibus p
ter genitor, stius genitus, spiritus procedens intelligitur. Has quidem Gnucos fingendis vocibus Miciores imitati non inutiliter fortasse, barbare quidem certe paternit tem , filiationem, 'processionem appestant. Quo rati
ne naturam atque essentiam superante sunt. Itaq; Deum Vnum eos esse incimus, cum ipsorum personas lane diuisone distinctas, & sine coniunctione copulatas, propter diuisionis e iunctionisque rationem natura simul&es.sentia praestantiorem , minae, & re ipsa distinguere
Distinguuntur Hypinases non ematia, sta propriis
pers narum notis. Quare per sanctae Trinitatis nomina, patris, &filii, de Spiritus sancti, non naturanu discrimen, sed indices periisnarum propriciates edocemur. Essentia, de natura, & genus, & species, & sorma, in patri: m sententia, idem fiunt in Deo. Item peribna,& nota, di proprietas, di individuum, idem simi. Et essentia quidem atque natura de omnibus iubiectis pariter ducuntur. Queniadmodum &onmes homnes unius esum
tiae naturaeq; sunt. Hypostasis vero, A persona, & in uduum significanti quod proprie,& per se sitastit, Scis alio sine intcirtu suscipit diltinctionem. Species, & forma idem stat in sancta Trinitate, esseniatiamq; significant. Qin vidit me, inquit, patrem vidit. Io. 14. Hic autem videre,significat cognoscere. Essentia persimas coniungit. Persenae veQ propristatibus , quali notis quibusdam silarantitas, essentiam disti uni Essentia nunquam dicitur de iis, quae per se non eo stant; natura vero saepissime. propter, haec est, inquis ille, natura mendacit. Et ille, ductus, inquit, aquae se
tem ostendit suum Sermonis autem natura cor loquemti, indicat. Si ea, quae communia, & uniuersa, & tota, & persecta desubieta sibi singultiribus dicuntur, dicitur & Diuinutatis natura tota,& possem de singulis ipsius personis. Commune enim & uniuersum quiddam est natura, de eo scinia. Singulare autem hypostasis, &persena, non quod naturae partem habeat, panem non habeat, sed quod i diuiduum sis. Et estatia commune vidia est, quoniam de pluribus dicitur, individuum vero singulare, quia dicitur de uno tantum.
Ecclesiae desinitione& lage non est idem natura & hypostasis. Sed quae inter commune,& proprium tinter uni uersum, Ze singulare; inter indefinitum, di definitum:e dem est inter naturam, atque hypostasim differentia. iBeatum tamen Cyrillum,& alios patres his duobus nominibus promiscue&eommuniter , ubi de diuina humanae camis assumptione disserunt, non ignoramus. Α utuntur enim, dum alias quidem hypostam pro essentia, aliti autem essentia pro hypostasi pronuntiant,non quod leas idem esse sentiant, sed quoniam initio non lum di uina scriptura, verumetiam Ecclesiae dcuctores multis in lrebus suae ullo discrimitie quibusdam vocibus utebantur, scientes, verba nihil affore incommodi, cum res aliter
habeant. quidem ipsius Cyrilli sententia est. Et ipse
rerum sacrarum demonstrator Dionysius ait, dementis atque imperiit hominis esse,non rei propolitiae, sed vobis animum adhibcre. Et Grixorius Theologus, Neq; vero, inquit, qui de verbis digladiantur, id turpe existiment, quasi pietas nobis in verbis, non autem in rebus ipss p sita sit. Et rursum, veritas, inquit nobis non in vertas, scilin rebus in sita. Quando igitur verbis abutuntur auth res, proprie neque sunt, neque accipium illae res,quas ea
verba videntur significare, sed quas ipsi volunt intelligi. Itaque cum hypostaseon unionem,& differctiam,&pr prietatem risus dicit, loco essentiae utitur hypostas, ut ea voce naturas unitas per se Bblistere declaret, doceatq; non similitudinum, di formarum quamdam, quae non per se constent, sed rerum subsistentium unionem fieri. 9d autem ita sit, ex verbis ipsius, quibus in Α Ioma primi Anathematismi aduersias Theodoreti reprehemina es utitur intelligi potest. Si extra hypostaso, inquit, sola re sese aeriassim conuenissent, illa unionis ratione similit iunci quaedam, &formae per se non siibsistentes conuenil
sent. Nunc aut non similitudinum, sed rerum conuentus sitit, ei &hypostas on. Verum θ inter naturam&hy- .
postasim discrimen essectedideri ipsemet docet in secuda ad Nestorium Epistola, seruatoris, inquiens,nostri voces in Euangessis neque ad duas h pcitises, neq; ad duas rescrimus monas. Item in Epistin, am ad Orientales iscribis, Euangesicas, inquis, de Mostolicas voces, MUM mino pronuntiandi scinius viris Theologis pa tim
28쪽
tim ita communiter accipi, ut ad unam reserantur per nam , panim ita diuidi, ut duabus naturis tribuaniatur.At idem alibi non est,inquit,duplex,sed unus, de selus Christius. Hoc autem ait propter unam eius perionam. Quantum enim ad naturas spectat, dicitur etiam duplex. Quando igitur oratio simpliciter,& sine controuersia conibluitur,animaduertimus,non Elum patres, sed diuinam scriptura libere simpliciterq; vocabulis uti. Nam D. Ap stinis ex id,quod in homine intrinsecus est, hominem: &id,quod extrinsecus,hominem item appellat, atq; ita n
men totius partibus tribuitat econtrario Prophetae modo carnem,modo animam Vocantes homin , partium vocabulis totum indicant. Verum,quando tempus id p stilat,propriis vocibus Vtunturita vero ration quam ante diximus,& Theologus Ioannes, Verbum,inquat, caro factum est, cum vellet dicere,factum est homo. Caeterum hac de re nedigladiemur, aut contendamus. Ait mim Magnus Dionysius,id eorum esse proprium,qui non res diutinas cupiunt intelliger sed inanes aucupantes senos in literarum elementis,& stilabis,& verbis ad intelligendum difficilibus,quae ad animi ipsorum cognitionem non peru nium, talabiorum atque aurium tenus circunsonant, im
Duplex est hypost sis.Nam modo significat id, quod simpliciter est in essentia,quoniam subsistit, & est, & sine
propriis signis ac notis cosideratum.Modo persenam indicat per se cum ipsis propriis notis subsistentem. Etenim quae Peripateticis appellare placuit indiuidua,ad quae cum
genera & species diuisione peruenerint,consistunt, quod inuidiamphus non possint.nominis enim in corpus, antitham; diuisio interitum afferre solet,ea Doctores Ecclesiae peianas,&hypostases nominarunt. Hypostases aues di sunt,quia genera,& species,qu ae communia sunt, densi circunscripta,in his existunt,& circustabuntur.Qua uis enim animal,&homo,quorum unum est genus . Gnim species propriam etiam rationem habeant, qua sint,
tamen in ipsis indiuidius,cxempli gratia in Petro & Paulo habent hypostasim, sine quibus subsistere nequeunt. Et haec quidem hactenus de hypostasi. Ambiguum item est
hoc verbum: ypostaton.Significat enim, id quod sumpliciter est,qua quidem significatione non stilum essentia, quam qui haec profitentur aut hyparcton, aut η' st ton dicunt, mypostaton vocamus, quod simpliciter sit, atquesii Maat, verum etiam accidentia quoniam in alio, nemperi essentia,non in se habent, in subsistant, & sint. Enypostata appellamus,qua tamen magis proprie etenypostata dicumnSignificat etiam iriquod per se est, & perie propriὰ consistit, qua quidem significatione & indiuia
chia vocantur mypostata,quae quidem propriὸ hypost sm magis,& sum,& cognoscuturi Vinim & de voce hac, Enypostaton,satis dictvinsit. ypostaton quoq; est verbum anceps. citur mi Anypostaton, non siliis id, od nullo modo prorsus est, verum etia id, quod in alio rubsistit, 'a sum accidentia, quia per se subsistere n queunt.Quodsi subtilius,& accuratius pervestigemus,i ueniemus hypostasim etiam aha multa significare. Nam
praeter illa φα dicta sunt, us etiam significat hypostasis vi sue substantia,ut indicat ille Deuteronomii locus: μ' modo potero solus onus vestrum sustineres Illic enim rei habent hypostasim, in hebraico autem volumine est, maschen, quae viri onussgnificat. Adhaecsgnificat cibum,sue annonam hypostas ut ex heso Iudicula ligi potest, ubi Iudaei,quoniam indianita inquiunt,
enim hie est shbstantiam, grace autem hypostasin, apud Hebraeos est, cheia,quod victum significati postasis item ponitur loco spei. Na in libro, qui in ibitur, Ruth,
Noemi sic ait:n'nest mihi filius, nec spes.hebraice autem Ruitur.b se habet, iculam, qua voce procreandorum Fberoruspes declaratur.Pretium item,sive mercede significat hy
posto,ut in primo libro Regum,pro mercede fabri. Ad r.Reg. i3
securim,inquit,& quae sequuntur,merces haec erat. Quod hic est merces&hypostasis gnece, hebraice dictum est, a daban,quo quidem verbo pretium & merces indicatur. Significat mam castra,vt in eodem primo Regum libro, Veni, quit Ionatas ad armiserum suum, ascendamus ad castra aduersariorum.Hic in linostasin, apud Hebreos autem, Malaam, quod castra, Due tentorium significat.
Valet etiam hypostasis id,quod in rebus liquidis sebsistit,
qua significatione dicimus urinae hypostalin. &ficultate, vi illud:& substantia mea,tanquam nihilum ante te. Et firmamentum, ut illud;fixtas sum in limo profundi,& non est substantiasti negotium,ut illud Hieremiae coegit, inquit sine tuo negotio. Et arcanum,ut idem Hieremias defati sis Prophetis,& si steterunt,inquit,in si1bstantia mea, hoc est,in arcano meo.Et firmamentum, WEZechiel de fibrica,Des bens,inquit,domum,&quae sequum', it postasin ponit pro firmamento. Et laudem, ut Amst lus quod loquor,inquit,non loquor secundum Deum,sed in stultitia,in hac substantia gloriationis. .
De Deo, seu de Diuinitate commutare. Persephus est,qui Deum , aut Diuinitatem, aut dissim
nomen dicit, commum horum amissatione
Haec ut essent dilucidiora, paraphrasi quadam sant paulo latius explicata, ab ipse quidem Euthymio.
IVI NVM numen causa quidem est,ut res sint. Ipsum vero non est, quippe quod nigia r riim sit, sed omnibus ant ceu lat. At licet Deus citam dicatur esse,ut eoloco,egosium, q sumno tamen est,quo rcs ipse sunt, aut quouis modo Qui enim sieri queat, ut cilcctor ita sit, ux
sunt ea,quae ab ipso facta sunt' sed est simplici, & propria
& excellenti ratione,quam ipse soliis cognitam habet. Cuius enim natura ignota est omnibus,quae post ipsum οὐ terunt,huius & ὰtiatia est prorses ignota. Eodem pacto Deum & essemum,& mim non me dicimus. Vnii quidem, nullus alius eiusmodi sit:Non unum autem, omnem unitatis notionem cognitionem; stiperet.Vnu pro
terea,quia diuidi nequit,& simplex est: Non unum autem quoniam eorum,quae nodissidui , .m; simplicia stini, millum est,sed omnibus,quaeresi sunt, prinat, omnemo diuisonis expertem rationem, & simplicitatem anteit, &eorum quoq; author existit talentiam item,& non esse tiam dicimus Deum Essentiam,quoniam veia per se esti
29쪽
Whatem,&non unitatem. unitatem quidem, quia est ipsa unitas Non unitatem vero,quoniam esto ni praeruntior umtate,& omnis unitatis constitutor. Haec,
di Ea multa de Deo,non deficienti,sed exuperanti rati necscuntur, ut iuud etiam,quod sensus non taberi, &lu .men sit non aspectabile.
Eiissem. DEus & est omnia quaesiim,quatenus est omni u prin
cipium,& causa,& omnia in se coplectitur. Et nuulum est eorum quae sunt, quatenus essentiam ex perati amobrem de ipso di omnia& simul omnia dicuntur,& est omnium nullum.Omnem formam,figuraq; continet,idemq; omnis sorma atq; figunc est expers. Praeterea de Deo dicuntur etiam es modi. Rerum principia, di media,S: sines, antequam res ipsae sint,immenso S cximio modo mus in se complectitur.Et omnibus existendi lumen pocaulam unitate coniunctiorem elargitur.
nium causa: Et negamus omnia, ut de illo, qui sit omnibus excellentior.Deus enim & est omnia ratione quadam ipso digna. Et nullum ex omnibus est,quoniam Mentiam superat. Porro assi ationcs in Deo negationibus no fiunt contrariae. niam est omni positione, de ablatione, ni habis, priuariolam, superior.
S Aepe contrario modo ptiuantia dicuntur de Deo. Vt
illud posuit tenebras latibulum suum. quod Apost Ius Paulus lumen in accessum appellat. em,inquit, habitans inaccessibilem.Nam lux,ad quam acceda LOPOtest,atq: ideo non cemitur,amualis est tenebris, quae non
videntur,in eo duntaxat,quod illa perinde,atq; hae, videri non potia. Lumen enim omnibus partibus splendidi si mum non possiimus intueri, quoniam splendore suo in stringit aciem ocullarum.Et ignorantia Dci est praestantissima cognitio di stultitia Dei omnem seperat lapicnti .
DEus neque lux est,neq; tenebrari neq; cognitio,ne que ignoratio meque veritas: neque mendacium &,vtormitor omnia complectar, nec positio est, nec ablatio.Praecessi enim omnibus,quo a nobis,& sirpra nos cogitantur.Quando &pater, & filius, de spiritus non sunt,ut nos intelligimus,aut ut illi intelligusiqui nolis sunt sapientiores,sed omnem & mentem,&rationem superat. Positiones enim,& ablationes,& habitus, & priuationes, numerantur in iis,quae sunt post Deum.
DEus est rerum essentia , it earum pAncipiu, & eam a.Seculum se limam, Vt qui semper est magis proprie,q ipsi secula. mpus,ut rerum melisura, qua quidem ratione est etiam terminus rerum,ut qui ipsas tu minat.Quandoquidem S secula,&infituta secula m s Mes infinitate terminatur illius,qui infinitus in sinities intani te ipsa complectitur.Generatio, ut qui ad ortum des in C ,quae quoquomodo mLocus, ut qui omnia comtinet. nia deniq; superior omnibus.
DEus & terminus rerum dicitur,&insinas. termianus,ut ipsas terminans.Infinitas ut supcr ipsas ex tensus.Nam et iis infinitas omnia transiliens infiniato patet.
Eiusdem. O V Deum modo ipsam essentiam, ipsim vitam,
ipsam potentiam,ipsam pacon, & alia eiusmodi esse dicunt modo ipsius ectrix,ipsius vitae, ipsius potenti ipsius pacis,& aliorum id genus authorem, essi
ctoremq; constituunt, non loquuntur inter se pugnantia. Nam tum nominatur ex rebus,& maxime ex iis, quae primo fiant, ut earum causa: m excellentiori quadam ratione,Vt praestantior omnibus illis etiam,quae primo sunt. Dicimus autem ipsam essentiam, seu ipsum ess ut ipsam, vititam,& ipsam potentiam, R ipsam pacem, & asa eiusdem generis,nunc quidem eo modo,qui dignus est Deo,n-pσVnum rerum omnium omni principio excesentius principium,& causam:Nunc ut tribuuntur, & communica tura Deo. Ac primo quidem modo sic ea Pnuntiant Grae
Et haec quidem absoluta,& praecipua, & prima rasone Deo subsistere dicimus. 1 clam vero Sacrorum Doctorum etiam ipsius bonitatis & diuinitatis authorem dicunt plusquam diuinum Deum.Nam ipsam bonitatem, & diuinitatem asserunt esse communionem, & gratiam bonos diuintaq; sacientem.
FTm gnum S paruum Deo qui rerum est omnium
causa, buuntur in multis scit urae locis Paruus ostenditur,quoniam in aura tenui. Magnus dicitur ut magnitudinis Margitor,& infinita praeditus magni tane,& omnem magnitudinem superans Cuius magnitudo quantitat:& mensuram, & terminum non habet. Paruustu tenue dicitur in Deo,quod nullam habet molem, nuta atium occupat,&sine ullo impedimento per omnia ressit,penetrans usq: ad diuisionem animae,& spiritus, & e gitationes,intentiones'; cordis.immo uero omnia discernen nulla enim res est procreata,quae obtutum erus est
Vat. Et eamum hoc item quantitatem non habet & infinitum est, inuisabile,& cum nequeat ipsum compresie di, Omnia comprehendit. Id praeterea,&chumum de Deo dicitur.Illud quidem in eo loco. autem idem ipse es. c autem in illo: Domine, Domine quis simius tui Idem ergo dicitur,quoniam immutabilam,& in eisdem, atq; eod modo semper habet, di quia non commilc tur,non indiget, non augetur, non imminuitur, & rebus in t ut eadem dicatur. Diuersus uero dicitur, quod nulla res sit, quas ipse est. Omnes enim res ab eo, iueia est,create sunt, se summis omnibus superiorvi, di ab omnibus ita diuernas,ut in nullo earum oriune possit eo strui,& quia diuersitatem & discriminum est essector. Dicitur etiam similis. Ego, inquit, ulos impleui, in oem
Is Prophetarum smilis sui. Qimniam hae,aut da sorma se Ris coas ciendum prebesin, 3c cis simis
30쪽
etne. r. ciebatur,ad haec quia timilitudinis est largitor. Nam satiamus,inquit,hominem ad imaginem c d similitudinem nostram.Sciendimi cst autem,eadem esse Deo & similia, &dissimilia.Similia quidem quatenus imitatur eum,qui nulla potest exprimi imitatione. Dissimilia vero,quatenus ea, qtae a caiisa protici lcutur,absunt ab ipsa causa.Status cetia,& motus dicuntur de Deo.Status quidem,quia firmus, &stabilis in eodcin pei stat,ac permanet.Et quia ast ipse dimoueri non poteli, k quia impra omnia extat.Motus autunon propter mentis,aut animi,aut naturae,aut quae in loco sit,aut eiusnodi aliam motionem;sed propter immensium xerum omnium complexum,S propter immobiles prouidenti ad res ipsas progressus, α actiones omni actionς praestantiores,
Dominator omnium dicitur Deus non Elum,ut
omnibus imperat,&omnibus iuga suae dominati nis imponit,& amoris siti viuculis omnia deuincit. Verum etiam qui,ut sedes omnia firmat,& sundat,et eentiam superantis essensit sus complexu sic omnia continet, ut ea a se non sinat accidere.
P Olenii a Dciis dicitur. Hinfinitae potensse,
Ut omnipotens,n qui potctia ad ortum deducit omnia,& potctiam omnibus larginir.Nihil enim est e rit,quae sunt cui non ab eo sit coicata potetia vel mentis vel ronis, vel vita,vel sensius,ves essentiae. Qui nitia ipsium esse, si sis inita loqui,ab ipsa potentia essentiam essentia praestantiorem obtinente habet,ut sit. Et qui cuncta corroborat, ut posiint suas quaeq; motiones,& vires, & acti nes exercere.Qu9d cnim nullam plane potentiam habet, non est.Illa enim potentia omnium domina ad extremos usque rerum lcrminos permeat.Hae fiant quaecum vita, &sensu penitus careant,potentiam tamen habri,ut snt.Hec igitur potentiae potentia,potensie largitrix,& ipsa potentia potentior,confirmat cliam,& corroborat,quae sitnt imbecilla,&impotesa,atq; inualida, iusmodi sunt culices
di conopes, & muscae, & siqua sunt his etiam imbecilli ra Dixit enim Deus de brucho, & locusta, quoniam po
Communicare se dicitur Deus,propter munera sita, quae rebus uniuerss distribuit. Non communicare autem,quia nulla res est particeps essen ει, aut vitae aut 0piens e,aut ullius eorum,quae havet ipse ratione quaam praestantissima,& singulari.
Ex quo sit,ut a singu5s rebus totus habeatur, & nulla
res vllam eius partem habeat. Vt centrum in medio circula a rectis omnibus lineis totum, & nulla cius' pars ab ulla habetur.Vehit sigillum, quod omnibus ex se, simplis ex ptis ita se totum atq; idem communicat, ut inusso tamen eorum ulla ipsius habeatur pars. Hoc tamen praestat ita diuinitatis,q- est rerum omnium causa, nona rapartim si se,ratio,quod nulla attactus mistionisve sestexatecum issis coniungitur,quibus communicatur, odsi
quia Obucia nuninon us exemplis atq; idem
signum eringi, respondebo, non illius culpa,quod setotuatque idem surgulis accommodat,sed incipientium diuersitate contingere, ut unius,& totius, & eiusdem mcmplaris imagines disiimiles sint. emes gratia, si simplicia,frucisa,leuia,& tractabili .i,non resilientia, non aspera, non
fragilia,no instabilia sint,puram,& exprcssam, ex firmamefigiem percipient.Sin asquid eorum defecerit,que dicta sunt,ideoq; minus ad formam suscipiendam apta,atq; idonea suerint,id erit causa dissimilitudinis,& deformitatis,&
aliorum incommodorum,quae materiae ad formam extapiendam minus accommodatae contingunt.
V Nus est rerum omnium essentia,& pulchfitudo, de
bonitas,& sapientia Deus,quem expetunt omnes, qui unius sunt formae, participes aincm illius sunt, non uno omnes modo,quamiis ipse unus, & idem existat, sed alius alia,atq, alia ratione, ut cuiq; diuina libra iustitibi pro cuiusq; habilitate.
Eius in Voniam Deus & est,& rebus largies, ut sint, mul
tas parat essentias,multiplicare diciturimum illud ,ex ipse multarum rerum ortum deducens.M net autem & sic unum in multipIcatione,& plenum in diauissione,qiua propter ostentiam omni essentia superiorem est eximio, & iis, quae sunt, antecellenti quodam modo. Quinetiam cum unum sit,& via,& multitudini,& toti, &parti unum communicans, um rutilis essentia praeceycnti est singulariter,idust,proprie,& eximio, cum nec unumst ex iis,quae sunt,nec multitudo, nec totum ex patetibus, nec pars ex toto. Atq; ita neque unum est, neq; unius particeps, procul ab liis unum est,utpote unum, eo quod est in rebus, uno longe praestantius. Preterea propter multorum Deorum ab ipso proficiscentem estectioncm in diuina cuiusq; pro viribus specie,& videtur & esse diciturisius Dei progressus,& aiuiso,& multiplicatio, attamen unus est Deorum princeps Hectori; Deus, in diuisis non diuisus,unum in multis,no commixtus,nec multiplicatus, ut qui eximia essentia singulariter est, di plusquam diuina ratione summus Deus. Qixe quidem cogitans Magnus Paulus. nuis enim inqui mini sint, qui dicuntur Dij, siue in elo,siue in terra,siquidem multi sunt Dii,&D r.eor. t. ni multi,tamen unus nobis in Deus pater, ex quo omnia, & unus Dominus Iesus Cbristus, per quem omnia. Nam in diuinis etiam unitates diuisionibus antecellunt,
Eiusdem a Vemadmoduvnu quidem est unitas At orbus nu
meris antecedit, & omniu numerorum est causa, nec tamen numerus, sed principium numerorum.Et omnis numerus est particeps unitatis. Dicimus enim binariuvnum,&ternarium unum,ac reliqua deinceps eodemo do.Itemq; dimidium unu bipa tum unum, & tripartitum unum,atq; ita deinceps. Nec solum numeri ,- merorum partes.& particulae,unitatis, siue unius pares; pes sunt.Et nuta est multitudo,nullum totum, nulla pars,
nuda particula,quae sit unius expers.Sed qd partibus multiplis est,unum est toto. Et qum est accidentibus multa plex, est unum subiecto. Et quod est milhiplex numero, aut poema,est unum sipecie.H quod specie multiplex est,