장음표시 사용
61쪽
considerare voluerit et cum his quae alibi de pristina libertato retulimus conferre, facile intelliget. i
. Sequitur itaque jam tenor hujus sormulae ὶ : Domino sancto
et in Christo venarabili fratri ILLI abbati, vel cunctae congrestationi monasterii ILLIus, in honore beatorum ILLORuu ab ILLO in passo I o constructi, ILLE episcopus. Compellit nos afectio caritalis vestrae, radio inflammante divino, illa pro vestra quieis providere, quae nobis maneant ad mercedem, et ea recto tramito in convulso limite terminari, quae peremnem deinceps propitianis Domino obtineant Armitatem: quia non minor a Domino retributio speratur futura pro succiduis contemplante temporibus, quam ad praesens munera pauperibus Osserente. ET NE NOBIS ALI-
IA DETRAHENDO AESTIMET IN ID NOVA DECERNERE CARMINA, DUM AB ANTIQUITUS JUXTA CONSTITUTIONEM PONTIFICUM, PER REGALEM SANGIONEM
MON TERIA SANCTORUM LIRINENSIS, AGAUNENSIS, LUTOVIENSIS, VEL MODO INNUMERABILIA PER OMNE REGNUM FRANCORUM AUB LIBERTATISPRlVILEGIUM VIDENTUR CONSISTERE, Sed pro reverentia Sanctorum beatorumque omnium FRATRUM IMPLENDO IUSSA, CUSTODIENDO PRAECEPTA,OBEDIENTIAM PROPALABO. Quid vero vos vel Successores vestri.
sancto suadente Spiritu deinceps' custodiatis, immo sanctae illius ecclesiae episcopus debeat adimplere, huic paginae credidimus inseroendum. Hoc est, ut de vestra congregatione Qui in vestro monasterio sancta debeant baiulare osmia, quum abbas cum omni congrestatione poposce mi, a nobis vel a successoribus nostris sacros percipiant gradus, nullum pro ipsorum honore praemium percepturus. Altare in ipso monasterio praedictus episcopus benedicat: et sanctum chrisma annis singulis, si voluerint postulare, pro reverentia loci sine pretium concedat. Et moeta dispensationem divinam, cum abbas de ipso monasterio a D
mino migraverit, qu- unanimiter omnis congrestatio ILLA mOnachorum eae semetipsis optimae regulae compertum et vitae mmritis congruentem elegerint, similiter sine praemium memoratae urbis episcopus isse promoveat abbatem. NULLAM PENITUS AMAM
POTEMATEM AD IPSO MONASTERIO, neq- in rebuS, NEQUE IN ORDINANDIS PERSONIs, neque in villabus ibidem iam conlauis aut deinceps
62쪽
- 57 remo munere aut privatorum conlaturas, vel in reliqua substantia monasterii, nos successoresque nostri episcopi, aut archidiaconi, seu ceteri alii ordinatores. aut quaelibet alia persona praedictae civitatis habere non praesumant, aut quodcumque ast eodem monasterio, sicut de parochiis aut ceteris monasteriis, muneris causa audeant sperare aut auferre; nec de hoc quod a Deum timentibus hominibus transmissum aut in altario omerium fuerit, aut sacris voluminibus, vel quibuscumque speciebus ad ornatum divini cultus pertinet, ad praeconlata vel deinceps conlatura fuerint, auferre praesumant. ET NIM ROGATUA A CONGREGATIONE illa VEL
AB ABBATE, PRO ORATIONE LUCRANDA, ULLI NOSTRUM LICEAT MONASTERII
ADIRE SECRETA AUT FINIUM INGREDI ABNA. Et, si ab eis illuc Pontinem postulatus pro lucranda oratione vel eorum utilitate accesserit, celebrato ac peracto divino mysterio, simplici ac sobria benedictisne precepta, absque ulla requiritu domum studeat habere restressum ; ut qua tenus monachi, qui solitarii nuncupantur, de perfecta quiete valeant duce Domino per tempora multare, et Sub sancta mouis viventes, et beatorum patrum vitam sectantes, pro Statu ecclesiae et salute restis vel patriae valeant planius D
minum morare. M si ALIQUID IAEI MONAeΗI DA EORUM RELIGIONE TEPIDI AN RECUR EGERINT, sECUNDUM EORUM REGULAM AB EORUM ABBATA, SI PREVALET, CORRIGANTUR. SIN AUTEM, PONTIFEX DE IPSA CIVITATE COEROBRA DEBEAT r quia nihil de canonica auctoritate convellitur, quicquid domesticis sidei pro quiete tranquillitaιis tribuitur. Si quis
aut nobis, quod Deus avertat, cadliditate commotus, aut cupiditate praeventua, ea quae sunt superius comprehema temerario spiritu violare praesumpserit, a divina ultione prostratus, reatu anathematis a jaceat, et tribus annis a communione Omnium Fratrum noverit alienum : et nihilominus hoc privilestium perpetim maneat incorruptum. Quam constitutionem M. atram, ut Armis subsistat vigoribus, et nos et fraures nostri domini episcopi subscriptionibus manibus nostris decrevimus ro. borari. Actum IBI, sub dia ILLO, anno ILLO. Mitio concessionem
Restis ad hoc privilemum,quae continuo post sequitur,et in qua id unum animadverti meretur. quod ibidem etiam dicitur : Aa ANTIQUITUS IUXTA CONMITUTIONEM PONTIFIcUu per restalem Sanctis-nem MONASTERIA EAN ORuM illarum vEL OETERA IN REGNO NOSTRO BUB LIBERTATIS PRIVILEGIUM VIDENTUR CONSISTERE. Duiligod by Cooste
63쪽
Ex his itaque sormulis, quae episcopis et regibus fruanta comtitutionem Pontificum, jussa et praecepta It atrunt abhibendae pro ponuntur, et Secundum quam innumerabilia, sere omnia, monasteria per omne restrium Francorum sub libertatis privilegio consistebant, melius quam ex ingenti copia diplomatum. repeti potest episcopis tunc temporis vulgo relictas tantum fuisse ordinationes et benedictiones sacras, collationem chrisma . tis et correctionem monachorum, siquando abbas non praevaleret; quin etiam haec formula tam late patebat, ut monasteria, quibus simile concessum suisset privilegium, a jurisdictione episcopi censerentur absoluta : quod intelligimus ex bulla Stephani papae II pro monasterio S. Dionysii prope Parisios. Etenim, quum S. Landericus in eximendo hoc coenobio illa sormula usus esset non dubitavit de ea Stephanus ita disserere 2ὶ: Quoniam ad preces Chtudonii, Alii Dastoberti regis, domnus
Landrelous, Parisiacast urbis episcopus, A SUA ET OMNIUM SUCC-SORUM POTESTATE DEINCEPS, cum consilio suorum canonicorum stfratrum coepiscorum regionis illius, coeNOBIUM VESTRUM ET OMNES AD EUM PERTINENTES CLERIOOS QUORUMCUMQUE ORDINUM IN PROCINMuVESTRI MONASTERII ABSOLvIT; nos etiam idem. . . concedimuS.
Placet quoque partem Formulae producere, qua landator m nasterium ab episcopi jurisdictione eximit et regias auctoritati subdit. Porro in nova Collectione Formularum, edita a Balugio, reperimus duas sormulas, quibus episcopis omnis omnino spiritualis adimitur potestas in monasteriis : adeo ut monachi nullo prorsus modo episcopi correptioni subjaceant et a quocumque velint episcopo recipere possint sacros ordines, chrisma et quae alia Sunt episcopalis muneris. Auctores novi Tractatus de re diplomatica l3ὶ reserunt has formulas ad spatium, quo vetus Burgundiae regnum duravit, id est ab anno 4 3 ad 52ι: ast id prorsus erroneum esse Vel ex eo liquet, quod regula S. Benedicii, quas in his sormulis laudatur, tunc nondum in Gallia vigeret. Quocirca praeplacet nobis sententia Mabillonii, qui illas sae
64쪽
- 59 culo vii annectit ij. Aliqua ex priori decerpimus : Dum omnes praesules et nobiles perso M aonoscunt, ita loquitur fundator monasterii f2J. et co=nprovinciatibus nostris costnitum est, quodUO ILLE in MEA RE PROPRIA iam nominatum monasterium aedificavi. . . VEL QUIDQUID ET INDE FACERE VOLO, PRAESENTI TEMPORE IN OMNIBUS MIHI MANEAT LIBERA POTESTAS, DropisDea per praesentem paginam cum consensu supra memoratorum pontificum constituo ut nullus episcopus alius civitatis, aut archidiaconus, vel quElibet eae clero. aut actores eccleS D NULLUM IBIDEM PRAESUMANT AxERCEREDORINATUM. non ad mansaticos aut repastos eaeistendo, non administeria describendo, non ad abbatem mittendo. CUM VERO NRCESSE FUERIT CHRISMA PETERE, TABULAS AUT ALTARΙΛ COΝSECRARE, SACRIS ORDINIBUS BENEDICI, ABBAS VEL MOΝΑCHI IBIDEM CONSISTENTES, A QUO-cuMQUE DE SANCTIS EPISCOPIS SIBI ELEGERINT QUI HOC AGERE DEBEAT, LicΕΝTIA SIT EIS EXPETERE ET ILLI HOC BENEDICERE UEL CONSECRARE. . .
Quod vero Deus avertat, ne ibi SanctuS ordo tepescat et IpsE ABBΑs
Hoc EMENDARE NON PRAEvALET AUT NEGLIGIT, POTESTAS MANEATUR IPsIA
MONAOHIs ubicunqust in propriis monasteriis rectius et sanctius secundum regulam S. Benedicti invenerint, e etere, et per sorum salubre consilium IPSUM AANCTUM ORDINEM REGULARITER EMENDARE. Quod si pontineae vel aliquis eae ecclesiasticis ministeriis iquislibet. . . aliquid calumniare vel inquietare vel per quodlibet. instentum minuare tentaverit, a 9ἰorioso domno, quem tunc Deus regnum BURGUNDI E stubernare permiserit, hoc protinus emende
65쪽
l. Disciplina, secundum quam monas ria reoa erant ab opiscoporum juria- dictiona quasi libora, antiquissima ost. 2. In his monaatoriis procurabant regoa disciplinae pagularis obsorvantia m. maxima usi potastato. 3. Ad quam fiasm adhibebiint operam missorum dominicorum at archica pel
lani. 4. Qui archi pallanus intorvantu Romanorum pontificum auctoritarum habε aiat in omnos res ocelsalaaticas regni.
5. Esse disciplina in usu orat non solum in Galliis, verum otiam in Italia stin Orionis. 6. A saeculo X usque ad XII aggrodiuntur viscopi hane diseiplinam et ali
quando vincunt. . Mus tamen vostigia doineopa superfuerunt.
Verum regia monasteria adeo a praesentibus moribus aliena sunt, ut de iis plura explicanda videantur; non quasi hanc sor-mRm restituendam esse censeremus absurdum enim foret his temporibus hoc consilium , sed ut manifestum sit multo pauciora monasteria episcopis subsuisse quam nonnulli existiment; ita
nunc plura sibi subjecta plerique episcopi habeant quam ullus
Antiquissima scilicet erat disciplina, quae tum in Occidente tum in Oriente viguit, ut liceret monasteria regiae concredere tuitioni, atque tunc sermo cessabat episcopalis jurisdictis, aut certe Sine consensu regio omnino erat vinculata. Quam disciplinam ut manifestam laciamus, juverit pauca exempla referre. Imprimis, quum S. Radegundis, regina et abbatissa Pictavensis, rogasset a Meroum, Pictavensi episcopo, ut solemni pompa reliquias S. Crucis, ex Oriente acceptas, conderet et repulsam passa esset, a rege Sigeberto obtinuit ut id a Turonensi praesule fieret. Hinc irae Merovet, quas frustra sedare studuit sancta abbatissa. Denique, Arelatem prosecta atque hinc cum regula 8. Caesarii
66쪽
redux, regis tuitione se muniit, quia ab illo, qui pastor esse debuerat, nullam curam defensionis suae poterat recipere. Post obitum S. Radegundis, petiit nova abbatissa ut denuo ipsa sua quo moniales sub sacerdotis sui episcopi l potestate degerent.
Quod ille, quum primum respuere voluisset, consilio servorum Dei promisit se parrem earum, sicut diynum erat, fieri: et, ubi necessitas fuisset, suam praebres defensionem. UNDE FACTUM EM,
nT ABIENA AD CHILDEBERTUM REGEM PRAECEPTUM ELICERET, UT ET A MONASTERIUM, SICUT RELIQUAS PAROCHIAS, REGULARITER LICERET GUBER
NARE J. Quibus sane verbis inquit Mabillonius, S. Gregorius Τuronensis coaevus Scriptor testatur, id Memveo antea non licuisse: qui rerum status viginti circiter duravit annos. Hanc episcopi auctoritatis suspensionem seu vinculationem singularem pror. sus privilestii speciem nuncupat Thomassinus : sed parum seliciter ; quum indubium sit hanc communem regalium monasteriorum conditionem fuisse, licet ejus origo non satis liqueat. Si militer Emmo, episcopus Senonensis, in celeberrimo S. Columbae diplomate, anno 658 concesso, profitetur se nihil in regali monasterio ordinare posse, adeoque ne privilegium quidem concedere nisi cum restali consensu r Quamvis enim, inquit le), injure
possessionis nostrae non sit idem monasterium, nostrae tamen auctoritatis est et canonicae dispensationis UNA cUM REGALI CON-sENsu id ordinandi et hujusmodi privilestia monasteriis constituendi. Quodsi episcopi absque consensu regio regalibus monasteriis privilegia concedere non pOSSent, videntur ad ea concedenda obstricti suisse, quum a monachis et principibus postularentur. Certe in altera Formula Burgundica, de qua in serius recurret sermo, ita loquitur episcopus 3ὶ : Dum... nobis jam
dicto domno olorioso regi ILLO Opportunum est petere, ut privi leolum monachis ibidem habitantibus DEBEREMus largiri; ... prop te ea ergo ab hac parte semper Christo propitio directore dirissentes communi voluntate ILLE episcopus et celeri consenSimus ut in eis privilegium claro animo consimaremus. Confirmatur
il S. Gregorius, Turoneus. lib. s. 2ὶ Mabillonius, Annalos Ben6d. lib. Ηiat. Francor. cap. 40. D. Bouquot, I 4, num. 63, tom. I, pag. 448-Recueti dos histor. da France, tom. 2, i3ὶ Balugius, Capitularia Regum, lam. pag. 356 et seq. 2, col. 58l Masqq.
67쪽
dein monachis bonorum omnimoda immunitas, in eligendo abbato libertas, licentia accipiendi a quocumque praesule episcopalia, abbatis negligentia aut impotentia a vicinis monachis supplenda indicitur, etc. Sed enucleatius jam quaecumque ad huno
rerum statum pertineant explicemus. Quum monasteria regalia fierent seu constituerentur, dicebantur propria esse Seu in aladio regis, sub regia defensione, tuitione, protections Seu ditione, ad jus regis pertinere, aliisve designabantur verbis, non dissimilibus ab appellationibus a summis pontificibus adhibitis 4ὶ . ut ex innumeris exemplis patet. Praeterea haec in regiam tuitionem SuSceptio eosdem vulgo habebat essectus ac protectio et ditio pontificis Romani; unde utraque dicebatur libertas 2ὶ, et monasterium alterutra Duens nuncupa
batur liberum 3j. Aliquando quidem, per Capitulare scilicet anni 823 ιὶ, Abba
tibus et laicis specialiter jussum est ut in monasteriis quae haec eae regia largitate haberent, episcoporum consilio et documento ea quae ad religionem canonicorum, monachorum, sanctimonialium pertinent, perasserent. et eorum salubrem admonitionem in hoc ictenter audirent et obedirent. Αsl certum omnino est haec numquam in usu praevaluisse, quamdiu haec amplioris regiae tuitionis disciplina duravit. Qui enim sub regia tutela degebant, nequaquam parebant episcopis, ut liquet e gestis S. Abbonis, exeunte saeculo X abbatis Horiacensis. Hic enim sanctissimus Vir, quum pararius esset juoeta Apostoli praeceptum subdi etiam omni creaturae propisrmum, intellissens tamen huic loco, quem restebat possct solasm, si episcopo Aurelianensi Amulso modos subjectionis, quoS requirebat, SCIO M OBEDIENTIAE AC REvERENTIAE CANONICAE NECNON CLIENTE-
ad ipsius libitum dependeret, id facere in omni sua recu-
Forrariensis, pag. 353. 2, Epist. 12 B. Lupi Farrarisnsis pag. 32, odit. Baluz. ot passim in vetaribus monumentis.
68쪽
sauit uita sit: quoniam Floriacense monaSterium DITIONI soLUMMODO PAREBAT REGi E 2 l. Plura hujuscemodi exempla omitto.
2 Ad reges quoque devolvebatur disciplinae regularis cura ut constat ex lege lata a Pippino, Italiae Rege ; qua, instigante ut
videturὶ Carolo Magno . anno 790 constituit, ut monasteria virorum ac puellarum, tam quae in mundio palatii esse noscuntur,vet etiam in mundio episcopi vel ceterorum hominum, distringeret unusquisque in cujus mundio sunt, ut reginariter vivant 3ὶ Quae lex in usu adhuc erat exeunte saeculo x, etiam P0Stquam Rugo Capetus auctoritatem regiam in monasteria plurimum minuisset ς adeoque deponebant negligentes abbates, immorigeros monachos diciebant, introducebant alios novosque constituebant praepositos, quin etiam haec sua monasteria aliis uniebant, Subjiciebantque aut ea concredebant emendanda. Quae pluribus exemplis manifesta sunt. Atque haec frequentissime fiebant absque episcoporum interventu. filias tamen eorum admittebatur opera : unde in Capitulis Caroli Calvi legitur ipsum in pro-Vincias misisse legatos, qui una cum episcopis et monaSleriorum POSSeSSoribus, quos ad eamdem quoque sollicitudinem delegabat, vitam et mores monachorum regia vice examinarent cunctaque ad Se referrent, ut patet ex secunda synodo Suessionensi ij et
ex Capitulari Compendiensi οὶ Et ns longius abeamus, inquit Balvetius 6). cui passim consoni sunt Mabillonius l. Cangius 8J, luen in 9ὶ, auctores novi Tractatus de re diplomatica 0ὶ
alliique, einempla petentes e lonyinquo: hic noster Lupus, ut se in epistola LxIII auctor est, legatus fuit una cum Heribot episcopo Autissio rensi et Prudentio Tricassino, die monasteria in reono Caroli constituta visitaret. Ea fortassis de causa virili Αimoinus, Vit. S. Abbonis, num. 8, Aet. SS. Ord. S. Bened. Eae . 6, pari. 3, pag. 42. 2ὶ Αimoinus, Mirac. S. Benodicti, lib. I, cap. 19, num. 33, Act. SS. Ord. S. Bened. amo. 4, pari. 2, pag. 369 et
69쪽
- 6 ruditus Franciscus Florens, canonici juris interpretes .praesertim vero auctorem Glossae, graviter reprehendit, quoa ---ptiones a regiibus concessas monasteriis ad temporalia tantum
porrigi diserit, non autem; ad spiritualia. Non absimili autem instituto hodie pontifem Romanus persa se delegat visitato-rra. . . ad no sndos monaSteriorum morbos. . . Et quoniam eo
praesidio mona teria indigebant, ut faciliua Occurrerent contradictionibuta sive episcoporum, sive aliorum quorumcumque,si qui monasteria de novo fundabant, ea statim ponebant sub tuitione ac defensione principum . . . At principes, quorum aliunde summa in hoc erat auctoritas , mistimabant eae ea fundatorum insti
tutione sequi seu neglectis privilegiis, id sibi arrogabam) ut
tota monasteriorum illorum dispositio penes ipsos esset, sive inconstituendis abbatibui, sive etiam in ordinandis rebus mona-Stsrorum, monachiorumque moribuS 'cilicet per missos domini.
cos) l) informandis. Quae causa fuit, ut adbbatra illic pro arbitrio
constituerent sive eae monatalico ordine sive eae laicali. Unde Lotharium et Ludovicum Impp. graviter monuit synodus Ticinensis habita anno 850 2J ut idoneis viris monasteria committerent,uoeta ordinationem fundatorum. Hactenus Baliaetius 3ὶ, qui jam antea ostenderat ex vicibus coenobii S. Columbae Senonensis monasteriorum libertatem tum pependisse ex nutu principum, qui eam concedebant, dein vero, si res ita ferret, revocabant
pro arbitrio ι . Sic etiam Carolus Magnus monasterium SenOniense in Vosago subdidit ditioni Angeiramni, Metensis antistitiS, Succe8Sorumque ejus, qui locus ab initio sui ab imperio dependebat Caroli filius, Ludovicus Pius, monasterium Glanasolium subjecit monasterio Fossatensi 6); sic Rodulsus rex monasterium Tutelense subjecit coenobio S. Savini Pictavensis, idque postea ab eo onere liberavit, quod ita religioni expedire
rum statuta in oporo Card. Norisii, l'Iatoria dolio investituro, cap. l6, col. 547 et seqq.
s5 Richorius Monachus, in Chronico Senoniensi, lib. 2, p. I,ap. Dacherium, Spicileg. tom. 2, pag. 6l2, odit. I 23, CD. otiam Mabillonius Annal. Bened. lib. 24. num. 20, tom. 2, pag. 2l5. 6ὶ Mabillonius, Annal. Benad: tib 3l, uum. 5, tom. 2, pag. 556 et asq.
70쪽
arbitrabatur 'J: sic demum Carolus Calvus monasterium Magni- loel prius Arvernensi episcopo subjecit, dein libertati resti
3. inter lipeo plura esse quae abusum Sapiant nemo prudens negabit. Vomim tamen, quum usum ipsum probarint plurimi sanctissimi viri et pontifices, non certe praesumendum est rem ipsam fuisse meram usurpationem potestatis civilis. Sane ox propria auctoritatΘ nullum principibus jus est in sacra: sed ex concessione pontificum precariam aliquam eis fieri posse potρ- statem res manifesta est. Caeterum non ita dissicile est reperi ronexum spiritualem et hierarchicae jurisdictionis nodos, quibus olim impediretur no monasteria regia secundum jurisdictionem ecclesiasticam acophala suisse dicantur. Re quidem vera adhibebantur ad vigilanda monasteria missi dominici, qui vulgo episcopi, abbates aut probati clerici erant.
Ermoldus nempe Nigellus 3ὶ ita loquentem inducit Liidovicum
Pium Augustum Nunc nunc, O missi, certis insistue rebus Atque per imperium currite rite meum. Canonicumque grestem, S umque probris virilem, Femineum necnon, quae pia castra colunt: Qualis vita, decor, quatis doctrina, modusque
Quantaque religio, quod pietatis opus: Pastorique oregem quas convenientia junstat, Ut orem pastorem diligat, ipse ut oves; si sibi claustra, domos, potum, testimenque cibumque Praelati tribuant tempore, sive loco: etc. 'Verum, licet haec inter alia. essent missorum dominicorum munera, ultimatim lamen Subdita erant monasteria cancellario
seu archi capellano palatii regii, ut tradunt Fleury ιὶ, Oroux 5ὶ,