장음표시 사용
191쪽
insignem stuporem eius, qui alienum sibi partum supponens, serius oeylis eo
spoliabitur , non sine auctiore dedecore Quid iuuit in eretriculam illam, quae coram Salomone pro alieno laetu tanquam pro suo ausa est contendere, & pet Regis soleritam causa cecidit Idem plagiariis tandem accidit, non abiaque eorum auctiore infamia. Filia Pharaonis ita aeta Philonem I. de ιita Mosis . muliebri arte , finxit se grauidam , ut Moses nativus putaretur, non asci titius. Is tamen commentitiam matrem, grandis factus abiecit: nec aliter contingit, librum bonum , tanquam fictum , prodere autorem malum. Perdicem omnes stupiditatis notant, quod fraudis suae pretio multetur, in cassium proprios fundens labores, supposito sbi partu alieno , iuxta illud Hierem. i 7. clamauis perdix , ct cou regauit, qua non peperit: fuit diuitias, O non in iudicio, id est , ait S. Ambros. 6. Hexaem. cap. 3. f Oua congregauit, & clamauit
quasi ovans , sitae fraudis effectu. Sed ludit operam, quia impenta labore alii educat, quos ipsa diuturno fotu sedulitatis animauerit. J Subdit S. Ambrosius, & rursus epist. 48. quae est ad Iretiae iam , & optime Eucher. hom. II. de Psb. ea ex causa, Satanae scelus quo sibi filios Dei supposuit sine iudicio , exprimi in Scriptura per cum perdicis stuporem. At idem omnino est plagiarij factum : quod proinde non imprudentiae qualiscumque , sed immanis stuporis, merito arguitur p nam postmodum retecto plagio , ab omnibus exploditur. Scite S. Chrysost. lib. s. de Sacerdot. fer. initio, D si quem fori Eex Concionatoribus contigerit partem aliquam eorum, quae ab aliis claborata fuerint, suis ipsius concionibus intertexere, certe pluribus opprobriis obnoxium se reddit, quὶm qui alienas opes suffurantur: quum alioqiii etiam sepefiat, ut Concio nator ne ali inde quidem mutuatus quicquam, sed ea de re rantum suspectus, instar suris alicuius , in ipso furto deprehensi, habeatur. J Dixi pr. ererca aduersus hoc propudium nonnulla in tractatione de Virtui. lib.
Plutam passo, lenimen, o monita.
Is tamen eui pla*ium est illatum, praesertim palliatum, admonendus est,'nei suspicionibus facile agatur. Sunt enim aliqui qui se ac ingenium suum tanti aestimant, ut quidquid ab ipsis traditum fuerit, si alibi legatur apud aliquem qui posterius scripserit, sibi surreptum expostulent. Illiberale vero est, di plane putens, s ne quid addam,) existimare nihil in alieno solo, ac fundo posse crescere , nisi e nostris arcolis transplantatum : & cum primum aliquid apud alium occurrerit, quod prior ipse notaueris, criminari furiti, ac plagi j eum, apud quem id notaueris. Est de aliis ingentiam , quo cositare rationes possint. Nee aliis decit studium in per poluta, it a si is Patribus, & Doctoi ibao: ac proinde quae eorum loca ipse tibi an raro , potuit & alius, non ex tuo opere, sed ex ipso sonte hauriens anootare. Et hinc affundi frigida po- test,restinguendo,vel temperando aestui nonnullo ni receirtiorum,qui magnos viros, s ut suprὶ annotabam, plagis insimularunt, eo quod apud eo; legismi aliquae , siue rationes, siue allegationes, quibus ipsi paulo anterius usi fuerant. Quod nimium premere , putidius. prosectb est ,& magno animo in signum.
An non verd alij quoque, ut pra si, auctores annotare, aut proprio Marte
192쪽
talia excogitare potuerunt , ut bene pro Aleiato dixit Ferrandus Adddensis
lib. i. explicationum iitris , inarios cum retulisset Caelium Rhodigintim lib. 1s.leci. antiq. cap. 2Ο. vehetuenter queri de Alciato, tanquam ipsium Caelium illaudatum expilallet. Tollantur ergo suspiciones cassae , & fundatae in eis exposlulationes, quas Terentii, Tullij, atque Maronis exemplo, calumniosis plerunque cile , naonstrat S. Hieronymus in prologo qq. siue traditionum Hebraica m. Cum vero plagium est manitatum , ac extra controuersiam, non desunt 3or.
verba voces quibus se solari possit, qui expilatus et . Vulgati stimi sunt ver-sH stimini Poetae, clim eius quaedam carmina, Bathyllus sibi usurpasset, S: honores inde tulillet di, sic enim se solatus est
Sic vos non Tebis, uidisiciatis auci, Sic vos non vobis, vellera fertis oves. Sic vos non vobis , mel catis astos, Sic vos non vobis, fertis aratra boues.
Multa similia excogitari possunt, quibus doceamur, laborem unius, plerumque alteri cedere : unde fiet ut minus frauate ferat dispendium , qui violatus plagio fuerit, clim perspexerit eadem se sorte fui iIe, qua sunt alij tam multi. Addendum vetδ est, Chiiltianum lenimen ex eo ductum, quod autor laborando ea mente, qua par fuit, meruerit apud Deum I, quae illi merces scelere pla- .giarii non potuit intercipi. Et quod non debet leue vidcri, ita ei saluum est operis praemium apud Deum , ut non periclitetur de diisndio a vanitate, per Plausum eorum , ad quos liber peruenit, & cum laude exceptus est.
Operum adulteratio , digna consti.
Suppositio quinta , illa erat qua per adulterationem operum , supponuntur 3o 3 autoribus ea,de quibus non cogitarunt : quae est infidelitas. & iniuria in Verum autorem, dignissima,in quam cen ria seueritas exeratur.Nam si falsarius mo netae comburendus est, multo magis falsarius librorum, praesertim sacrorum , vi argumentantur Henricus Kaliel sen in Concilio Basileensi, in replica contra Viri eum Hassi tam 3. secundo sic arguit. Damnanda ergo est talis suppostio, ut factit in , S. Gelasio videmus, circa multos libros proborum caeteroqui, &doctorum Scriptorum , quos ob inserta additamenta reproba , dignum visum est improbari. Nec ea sustixio cedit reuera in autOIis dedecus, cum non imas laab eo consecta, sui sic dicam, sed sermentatio postea addita displiceat, pateatque suffxioni. vel si additamenta postea insarta, non sunt digna, quae seorsim Eissigantur, & nomine suorum autorum edita, essent innoxia, tunc locum . sussixionis tenere debet admonitio, quae interpolationem sectam doceat, mo strὀtque opus non elle syncerum , quale ab auctore prodiit.
Suppositio sontentiarum, iure ccsiganda.
Postrema suppositio quae erat sententiarum, non prpbro tantum, sed & ca- .e .
stigatione digna est. Nam & mendacio sordet, quod semiper, Scubique dam natur ,& hominem redolet gloriae escam adc captantem , ut ad eam vel per . laudem & commentum non resudat irrepere . Plon est haec suppositio abita
193쪽
18L εAn libri suppositiiij configendi.
milis ei fraudi sacrilegae, quae in quibusdam antonomastice impiis notata est IGlabro lib. . histor. cap. h. ac etiam anterius a S. Isidoro a. de ossic. Eces scap. I s. qui ex S. Augustino opere Monach. cap. 28. profecit. Habetur eae his D D fuisse qui olla vulgaria , aliave profana, venditarent pro sacris reliquiis , quaestum aestimantes pietatem. Quia erso , ut huius operis principio ex Themistio obseruabam , scripta Sanctorum , sunt velati reliquiae intellectus, ae animae eorum; quisquis alias cogitationes, siue suas , siue alterius extra sortem Patrum constituti . sententias , aut plagulas , profert quasi sententias SS. Patrum,rem facit quae non multum abest ab eo,quod dixi, sacrilegio : nisi quod ab illis reliquiae corporum proponuntur, quae reuera non sunt corporum sanctorum reliquiae: ab istis vero obtruduntur tanquam reliquiae animarum sanctaratri , quiae ad eas Teuera non pertinent. Pol sumus etiam alio exemplo eam indignitatem patefacere. Sunt scripta Patrum , & sanctoriam veluti in liructi iasma optimis cibis conuiuia , in quibus siligineus panis, ut de S. Auguilini scriptis aiebat S Gregorius , & optimi quique cibi, ad animarum refectionem apponuntur. Qui ergo ementitur alicuius Patris sententiam , dc pro esca probata maximeque eduli , substituit sensa sua, perinde facit ae perfidi Graeci , qui L atinos ad bellum Saracenis inserendum profici sicentes, corrupta farina , calcis admistione maligne vitiata, cos pascebant, ut videre est apud Baronitimanno IIo I. ct anno I 47. nec non apud Gret serum in Asotigia pro expeditionibus cruciatis , eum depellit obiectionem ex malo expeditionum exitu .Aio idem proportione facere , qua pro lecto animarum pane, furfuraceum , vel potius pillum e lolio , quod Plinius lib.8. cap. I p. frugum morbis annumerat, exhiberet famelico. .
ERit cui videatur, non esse cur libri in hanc seriem referendi configi, aepto scribi debeant, cum omnium consensione prudentum, tota confixionis necessitas ducatur ex eo, quod auertendum sit damnum , quod improuidis, vel infirmis lectoribus , a lectione libri oriri potest. Unde si nullum a libro nocumentum timeri cuiquam potest, seu stra itringenda videri potest censura. Nili i-lo mimis merito in particulari excutiendum est, num libri in se mali, nec tamen noctui, configendi sint, attendendo aliud nocumentum , quam iacturam temporis, ob quam unam, non est facienda libri confixio. Hoc video de quadruplici potissimum librorum genere quaeri posse.Nempe primδ de libris Gen- tilium, praesertim quibus Deorum ortus, ac gesta & religio Ethnica continentur. Secundo de libris Turcismi, Ethnicismo continentis, nominatimqiae de Alcorano. Tertio de libris Rabbinorum Christo posterio Um , praesertimque de Talna adicis, & do Cabalisticis. Quat id de libris priscorum haereticorum, qtior ii in haereses prorsus exoleverint. Attingamus singulos, nee quid re i pia selliani lim, siue qui re ipsa libri confixi haberi, vel non haberi debeant,spectemus ι quod aliorum eit statuere; in sed quid ferat natura rei, seu quid attendere possinit quorum iuris est confixio , si eis videatur attendendum.) Nps enim suggerimus, quod occurrit. Ipsorum est, quid facto opus, videre.
194쪽
libri Ventilium, etiam Pol thesmum flectantes, improbandi.
HViusmodi libros, in se malos esse, quippe mendacissima sabulositate,
nefandissimis narrationibus, ac impietatibus foetos, dubitare non licet. Non esse tamen lectoribus noxios, sed omnes pene omnium Ethnicorum libros , exceptis iis, qui cum Epicuro literas non didicerunt, eruditionis doctrinaeque plenissimos esse , verba sunt S. Hieronymi fine,) patet iugi tot seculorum experimento; quo impune , Sc ipsis quoque Patribus autoribus, dehortatoribus, leguntur.
Patrum suffragium, de frucruosa Christianis Ethnica
Basilius praeclarὸ in hanc rem disserit initio oratIonis de modo proficiendi ex libris Gentilium. Poetis, sinquit, in & Oratoribus, est omnibus hominibus
utendum , unde futura sit aliqua utilitas, quae ad animae faciat aedificationem. Vesut enim fullones . dc tinchores, qui medicamentis quibusdam rem tingendam praeparant, atque ita demum colorem quem cupiunt, siue purpureum, siue aliquem alium inducunt: sic & nos si gloria pulchritudinis vitae huius, quam tantopere laudamus, illata nobis mansura sit i nisi prius purgati, sacras & arcanas Scripturae disciplinas, non facile attingemus, aut percipiemus ; dc quasi solem in aqua videre, assuenisti, sic illi lumini oculos iniiciemus. Quamobrem si nostrorum sermonum, ac Gentilium ulla est c0nuenientia, nobis illorum valde conferet notitia : sin minus , eos saltem simul conserendo, differentiam dil-cere licebit, cum ad melioris optionem , atque delectum non parum comparatio fiat; & in seriora saepe collata sint potioribus ornamento: veluti plantis quibus propria virtus cst fructu pulcherrimo scatere, folia nihilominus ramis coniuntia , quendam ferunt ornatum Sic & animae, cui praecellens quidem Veritas fructus est , non abs re tamen , exteriore sapientia circundatur, sicuti foliis quibusdam umbram studiui , ae affectum non intempestiuum praebentibus. Nazianzenus grauiter omnino , in S. Baslij laudatione, commendat horum librorum peruolutationem , verbis illis, s Illud in: et omnes sanae mentis homines constare arbitror , cruditionem inter humana bona principem locum tenere. Non de hac nostra solum , ac nobiliore loquor, quae contempto omni sermOnas lepore , atque ornatu , saluti uni, utque earum rerum quae ratione, atque
animo intelliguntur, pulchritudini arctissime haeret: sed etiam de externa, quam plerique Christiani, prauo quodam iudicio , ut insidiosam, .& periculo
sim , ac procul a Deo atIertentem , aspernantur. Quemadmodum enim coelum , te ram, acrςm, quaeque eorum complexu coercentur, non ideo contem-
195쪽
184 Libri de Ethnicisimo, an retinendi.
nere debetariis, cliria nonnulli ea scelerate accipiantipto Deo, ea quae Dei simi, venerantes : quin potius fluui quid tuin ad vitam, tum ad animi oblectitionem ustii est, decerpentes , quidquid periculosum eli, fugimus ; non tes cicatas aduersiys Creatorcm, ut stulti faciunt, concitantes , seu ex rebus conditis conditorem agnoscentes, atque omnem in te Icchum, ut Apostoli verbis utar. Christo captiuum submirteiites: quemadmodum in luper, nec ignis, nec cibus, nec setium, nec res vlla alia suapte natura vel maxurae utilis ell, vel maxime noxia; velum ut iis qui utuntur , placer; atque adeo ex serpentibus belliis quasdam interdum silutaribus medicamentis admisce inus; eo de .ra nos quoque modo , ex litteris illis , de disciplinis, quod in inquirenda rerum natura & contemplatio is versatur , iii scepimus : qii idqtiid autem ad Daemones, & errorem , & cxiiij v Oraginem ducit, respuimus. imo etiam ab eo ad Dei cultum adi hui sumus ; nimi-rnm cx deletiori, id quod praestantius est , cognoscentes, atque illorum irribe cillitate docti inam nolitam fulcientes. Quamobrem iron idcirco cruditio contemnenda est , quod ita quibusdam videatur: quin rotius stulti, atque impetiti habendi sunt, qui hoc ex illimant: qui omnes sui similes esse cuprint, ut liriuata eorum inicitia , sub communi deliteat, laec quil quam iptotum imperis iam prodat , &coargitat. JMox etiam subdit, qui liberalium disciplinarum cognitione, sqllae certe in Ethnicorum libris prostat haurienda,ὶ non si int imbuti; eos tibi etiam ii probitate non det tituantur, lii scos videri. At qui probitati eruditionem nex celint, dc quibus velut ambi dextris esse contigerit, eos vero esse per beato S. Aisectatus Theologum Damascelius 4. et c. i8. autor quidem est, ut estici .mur boni Trapezitae in lactione horum librorum , prudes iterque diiudicetnus
aurum a scoria , approbant ei quae in illis utilia sun d; caetera vero ita legentes, Ut repudiemus: quamuis ex his qsoque, non parum lucri ad sau. 'itatem Christianae doctrinae, de errorum a uerlionem,conteutione facta viri utque doctrinae,
erui posse confirmet. Quod monstrant impugnationes Ethnicismi per Patres, ex libris Ethnicorum. Ita enim Dequentisti inc Ethnicos reuinculat , Arnobius, .Tcrtullianus, Ilistinus, Origenes, Eusebius, Theodoretus, Clemens Alexandrinus,
Praeterea S. Augustinus a doctr. Christ. c. ip. I 8. o. egregie dispotat pro Vsti pro sanarum literarum, atqhie adeo etiam librorum quibus eae conti Decur, ad Christianam doctrinam. Multus item in hae parte est S. Cyrillus 6. m Iulianu ad texti quaeresim, refellens Apost itam, Christianos criminantem , quod Vcllent, ut aiebat participes es Ie doctrinae Graecanicae , arcerent autem suos ab idolothytorum usui, quasi corporum pabulum nocentius ciset Ethnaea et caanim cium. Hoc S. Cyrillus multipliciter refellit, & quanto iure Christiani, Ethnicorum libros peruolatarent, luantum qne inde fructus ad veritatis Christianae confirmationem linuritent, iccte dei non strat. Sed & Bleiensis v fr. 8.multis coii lirmat, fas etle de libris Gentilium haurire , quae pro deiIe pollunt. Et rationem reddit. f Nam nec de herbis quaeritur, in qua terra , vel cuius hortulani cura, vel cultura adoleverint, dummodo vim habeant fruati iram. Iidem epist. 9 i. I Quia aegre an dia historias, fibulosa intersero. Sed de fabularum Gentilium moralitate, quandoque forma eluditionis elicit M ; quoniam fas
196쪽
Innumera in hanc rem ex variis Patribus , prostant aptid Claudium Espcn- 3o'. caeum , tractatione de profectu ex tibri, Gentiliam , & apud Martinum a Roabb. s. singui. . cap. 4. necnon apud Antonium Peres ce tamine 2. expositirto , & Zam oram initio Monarch e rustieae. Quaecunque enim pro se unς, qui bus disciplinae ab Ethnicis traditae eommendantur , eo ipso, Ethnicorum libros non elle configendos, sed polle sine noxa legi, haberique confirmant. Eodem modo huc pcti inet tota disputatio de impune citandis a Concionatore legibus ciuilibus, quam .conscripsit ante annos iso. Gebennae F. loannes de Marche- pallio ; in calce enim libelli, declarat te per luti cisiici, intellex. si e litte=in, eoqtie collimat uniuersa disputatio. . .
Am argumentis , lactio librorum Gentilium , improbari in Christianis videatur.
Videntur adduci in tontratium posse , quae ab Apostolis decreta contia hu- 3io. Iasmodi lIbros, rescit S. Clemens 1. constit. e. 6. 7. verbis illis. Abiline' ab omnibus libris Gentilium. Quid elitin tibi eum abenis sermonibus, aut legibus, aut falsis Prophetiis, quae quidem homines leues a fide recta, detorque. t ὶ Nam quid in lege Dei delidetas, ut ad illa Gentilium scripta animum velis appellere li ue enim historias legere cupis, habes libros de Regibus sue Sophistica, id est , quae argute ad lapientiam te sciuntur , dc poetica, habes Prophetas , Iob , Prouerbia , in quibus plus acuminis, quam in omni pocii, dcsipientia Sophistarum reperies, quod is, qui sol his sapiens est , illa est.itiis est ,
siue cantilenas expetas, habes Psalmos; sive vetustas rerum origines, habes Genesim; siue leges, & praecepta . habes legem Domini celebrem. Ab omnibus itaque alienis, & a Diabolo excogitatis, sottitet abstine. J Et aia ,
vero vis communicari tecum libros Gentilium, qui sunt hominum mortuorum , qui Diaboli instinctu ea ediderunt; quae ad ii rei ficiendum , dc euertendum fidem valent, quaeque eos qui studium in ipsis collocant, ad ponendam multitudinem Deorum deserunt 3 J , Similitcr in Concilio Carthag. IV. cap. is. &refertur dist. 37. interdicitur ' 'Episcopis. quanto magis aliis et in lectione librorum Gentilium. Quod confir- smat obiurgatio illa acris, qua Sanctus Gregotius tib 9. Reg Iri σιir 47.wdict 4. 5.Desiderium Viennensem Episcopum corripuit cum accepi illit; sutique per falsos rumores , opera BrunichiIdis Reginae; eiusque partiariorum sancto Praesuli
insensisti inorum , disseminatos, ut notaui in Sanctoram Lugdunensium Indiculo :) accepisset, inquam , sanctum virum , tradendis literis humanictibus ex li- bris Gentilium , distineri. Quod Sanctus Gregorius negat memorari abs sieabsque verecundia polse , quia in uno se ore , cum Iouis laudibus, Christi laudes non capiunt: de quam graue nefandi unque sit, Episcopis canere quod nec 'laico religioso conueniat, considerarieti ui atque etiam mandat. Sanctus Pacianus quod sibi incogitanti, excidisset Maronis hemisthichium, notatus est, ut rei insolitae & indecentissimae , ut ipse refert epistola ad Sympronianum t. Sanctus Odo, adolescens, iam tamen Clericus, cum virgilio daret Op Iam . conspexit per visum, vas extrinsecus pulcherrimum, rei pia autem ple-nnm serpentibus, a quibus se citra morsum vallari sensit, agnouitque vas illud Α a esse
197쪽
Lil , de Ethnicisino, an retinendi.
Ioannes eius discipulus. Quae Sarchus Hilaronymus epist. 22. de diuinitus castigato suo iii Ciceronem studio refert , vitigatissima sunt ; nec est, quod hic cum nauseae repetantur. Valent hic etiam illa a Theophilo Antiocheno Autol. ame meditiis , in q;ἔascunque Ethnicorum disciplinas intorta ; quanto
magis in admittas polythei lino f horum sermo , siquit ,) ne vel scintillam
quidem veritatis complectitur. Ea quae historici. Philosophi, aut Poetae tradi dete , nonnihil probabilia videntur. At werborum lenocinium tolle, stulta, &vana eorum scripta apparebunt. Siquidem scripta eo tum, quid aliud, quὶm infinitas nugas continent Nec in iis vel particulam veritatis quis cernere potest. Praeterea si quando credis aliquid quod veritate nititur ab ipsis prolatum , tamen semper errore & mendacio corruptum est. Quemadmoclum pharmacum aliquod mortiferum , si melle , vino , aut illo quod Im liquore amabili temperetur , totum inutile, & noxium redditur: sic de loquacitatis seriis
piorum praedictorum. JHabent quoque hic locum argumenta quibus Alphonsus a Castro lib. r.
aduersus haeresis c. I 2. 2 lι b. 3 .d iusta haretic. fumi. c.8. demonstrat patentissimam portam qua haeretes in Ecclesiam irruperunt, esse lectionem librorum a Gentilibus conscriptorum. Urget vero , quod in huiusmodi libris multa reperiantur, quae cum fide Catholica pugnuat e diametro : plurima , ut Franc. Picus lib. I. desudio diu. σ hum. Philo ophia c. 8. docet , quae a virtute teuocant, innumera qtiae ad vitia pelliciant. Ibi proponi fratrum ii placabiles iras, parentum in liberos exasperationes inconciliabiles, & iusto ace ibi ores indignationes , imo efferationes : liberorum vicissiim monstrosa erga parentes odia , Moffensiones; Deorum multitudinem , eorumdem obscoenissimos amores. Hoc argamentum Ludovico Viues lib. a. de Iradendis disciplinu, insne, cum hanc rem agitaret, sere pei suasit, libros Ethnicorum esse. abiiciendos. t Non
laudamus Poetas , ait Basilius arvi. de leg. lib. Gemit.ὶ qui de Diis disserunt, praesettim si plures, aut diuersos ponunt, minime inter se concordes. Frater enim apud illos cum starre contendit, & pater aduersus filios, & filius aduersus patrem insurgit. Bellum est sine praecone, ad hilteria praeseriim , stupraque, .& amores Deorum obscoenos, & hos maxime Principis omnium , Sc Dominatoris Iouis, ut aiunt. Quae sane scelera si quis de seris dixerit, erubesceret. Nos illa scenae relinquemus. J Idem in c. 3. Isaia , ad illud , cr i tirci, ct annuus, ait has eme inaures reprobatas in Salptura; cum familia Iacob abiecit inautes , & Aaton fecit conflatile , ac Gedeon strinit idolum , uterque ex. inauribus. s L Ob haee, pestem bonorum morum, Hibris Gentilium afflara, non dubitat Cailro , nec contentus hinc appeti ille eos libros: urget praeterea, errores Gen. 'tili tun cum Christianis dogmatibus pugnantes. Vt inficiationem productionis rerum ex nillillo, exclusionem p -1iden ue,mortalitate animae,mundi aeternit,tem, ab aque sexcenta, ob quae subornuit hareses a Phaolorhia, dixit Tertullianus lib. de prascri'. c. qui item in h/c re mite philosopliatur eo. temtib. de praestri'. cap. . N perpulche Etherius, ac Beatus tib i. conera Elipa, m, verbis illis. Γ Achan de iericho linguam auream concupiscens,pro quo irascente Domino, multi perierunt manu holhili ex populo. Atque postea ille , pro furto
198쪽
furto , anathemate ab omni populo lapidari mersit, & a Domino aeterna moria te damnati, hoc signisse imit, qiai in Ecclesia hae tetico tu in inferrent dogma, vel sup et stitiosa saeculatium literarum studia. Haec est enim lingua aurea , in luculento sermone aptata. I Iane furati sunt Acias, Sabellius . Bonosus, . Iarcio , Basilides, Elipandus Toletanae Sedis Arelai episcopus Furati sunt enim isti regulas aureas de Hierico, id est, de ichola secti Lixi.; Pbilosopliorin sectam
non etectam, in Ecclesiam conati sunt introducere, & maculare omnem Ecclesiam Domini, ita ut disperderentur multi per eos. Ideoque abiecti, anath a ate,
quasi aceruo lapidum , id est, multitudine peccatorum oppressi, atque extincti sunt, sicut Achan aceruo lapidum oppressus ab Israel extinctus est. Cuius errore perempto, Rex Hai, hoc est, Diabolus, qui per illorum impietatem , fidelium quosdam abiecerat, iterum superatus deuincitur, atque a Populo Dei sucpensus , ligni Crucis virtute occiditur. J Exprei secunt Origenem hora. 7. in
Quid quδd Gentiles scriptores, non modδ pleraque 1 Christinnis dogmati.
bus aliena tradunt. sed etiam directe impetunt Christianam fidem , non enim semper Abimelech pacatus eii Isaaco , ut in hanc rem disterit Orig. hom. I . in Genes j eam vel subsannando , vel impugando, & de omnibus demonstrati nes exquirendo. Qtiod constat in exitium Christianae simplicitatis verti, cum mysteria nostra non possint luce demonstratio tui in persundi, sed Lib fidei nube lucida, ut Damascenus Orat.de Tram j. appellat, in perspici debeant.
Et hac ex causa, S. Diadochus profundam fidei,vocavit aqvim oblitiio-1ris, quia facit obliuisci secularem sapientiam , ut ibi interpretatur Turrianus. Gregoritis Nyis. lib. de vita I gosis , si, b initium Tropologicae expositionis , p.rg. 2 t.
hanc esse ait filiam Pharaonis, cuius Moses grandis tactus, se negare filium debet , cum sit sterilis. S. item A sustinus ibi. quae est ad litem orium Episcopum , Iuliani postea Pelagiano cum signiferi patrem , cum inaudisset filium eius , tunc Diaconum, erudiri literis secularibus, sic conclamat in eas disciplinas, quas vatiarum, ut ait, serui libidinum, liberales vocant. f Quid aliud dicendum est eis, qui eum sint iniqui, & impij, liberalitet sibi videntur erudiri, nisi quod in litteris verὸ liberalibus legirhus , Nossilisti liberaverit, tunc vere liberi eritis. Per eum namque praestatur, ut ipsae etiam quae liberales disciplinae, ab eis , qui in libertatem vocati non sunt, appellantur,.quid in se liberale habeant , nosclatur. Neque enim habent congruum libertati, nisi quod habent congruum veritati. Vnde ille ipse filius, ct Orestas, sebcrabit sos. Non ergo illae innumerabiles , & impiae fabulae, quibus vanorum plena sunt carmina Poetarum , ullo modo nostrae consonant libertati, non oratorum iussata,& exposta mendacia ; non denique ipsoruin Philosephorum garrulae argutiae,
qui vel Deum psorsus non cognoueriint, vel cum cognouissent Deum , non sicut Deum glorificauerunt, aut gratias egerunt, sed evanueruiri in cogitationibus sui . obscuratum est cor eorum in spiens , & dicentes se esse sapietites, stulti facti sunt, & immutauerunt gloriam incorrupti Dei , in similitudinem imaginis corruptibilis hominis, de volucrum , atque quadrupedum , serpentium ; vel qui istis sit nul acris non dediti, aut non nimis dediti, coluerunt tamen, ge seruierunt creaturae potius, quam Creatori. Absit omnind , ut ipsorum vanitates, & in auiae mendaces, ventos e nugae , ac superbus error,
199쪽
i Ss . Libri de Ethnici mo, an rethrendi.
recte tu e .cles littera nor ninentur; hominum scilicet in selicium , qui Dei gratiam per Iesiim Christum Dominum nostriam, qua sola liberam ut de corpo te mortis huius , non cognoueritat , nec in eis ipsis , quae vera sunt senserunt. J3I6. Apud Orixenem, extrema homilia r. i et Genesim , negatur b bliothecam Christianam ex libris se tutaribus constandam cisi. Idem Origenes hom. A. in Exod. huc accommodat secundam, tertiam S gypti plagam, S. etiam Paulinus epist. - - . 38. quae est ad lo uium . late idem confirma . Praemisera talis quidem Iouium alloquens, omnium Poetarum floribus spiras, omnium Ocatorum fluminibus exundas, Philosophiae quoque sontibus irrigaris, peregrinis etiam diues literis, Romanum os Atticis sauis imples ; sed mox addit. Eito Peripateticus Deo, Pythagoraeus mundo , vetae in Christo sipientiae praejicator, M tandem tacitus vanitati pereiciosam istam inanium dulcedinem literarum, quasi illos patriae obliteratores de baccarum suauietate Lotophagos, ut Sirenarum carmina, blandimentorum nocentium cantus evita. Et quia licet quaedam plerumque de inanibus fabulis, ut de vulgaribus aliqua prouerbiis, in usum veri, ac serii Sermonis assum cre, dicam non bteras tantum , sed & omnes rerum temporalium
species, nobis esse Lothophigos, vel Sirenis. Nam & voluptatum pestifera dulcedo , patriae nobis obliuionem facit, cum homini Deum , t qui est Patria omnium communis , in obliterat, & illecebrae cupiditatum , illam Sirenarum fibulam veritate cladis imitantur. Nam quod ille S renae fui illa finguntur, id vere sunt illecebrae cupiditatum , & blandimenta vitiorum. Habent enim inspeOc lenocinium, in gustu venenum ; quorum usus in crimine, pretium in morte numeratur. Has oportet ultra Vlysiis astutiam cauti , non auribus tantum. sed& oculis obseratis , A: animo qu ili nauigio praeteruolaia te fugiamus, ne sol - licitati dele statione lethisera, in criminum saxa rapiamur & scopulo mollis
ais xi, naufragium salutis obeamus. J rgumenta proposiva excinduntur ; nec nis per accidens urgere dem θυι ran Iur
i- Non alia occurrunt, quibus libri Ethnicorum polytheismum spectantes, aliave lili iusmodi dogmata si dei nostrae aduersantia continentes, patere dcbere suffixioni, probare liceat. Vere tamen haec omnia non aliud probant, quam quod initio insinuaui pleniustiue prosequitur Conradus Baunus lib. I. u ρα- retieis cap. s.) cum dixi , per se loquendo , libros Gentilium , etiam qui Polytheismum spectant, non esse configendos: quo ipso insinuo, per accidens at-
reutis temporum, ae personarum , & statuum citcunstantiis, aliud interdum esse statuendum , v. gr. initio nascentis Ecclesiae , cum adhuc.Christiani teneri etant, & recens ab Ethnicismo , & doctis fabulis ab dum , consultissimum suit, illis interdicere lectione huiusmodi librorum , ut memoria Ethnicismi
sensim ex eorum mentibus obliteraretur, saltemque non infigeretur penitius,
sitque declinaretur periculum . vacillationis in fide, aut regressionis ad vomitum. Et iὸ unum spectauit, quod sanxit se Apostolos relatum est ex Clemente Romano, ut ibi bene obseruauit Carolus Bouius; sed quia nunc omne illud p eiculam cessauit, euiguisse quoque decretum illud , censere licet. Mutata
200쪽
q 1 ppE sunt tempora, & alia nunc est legentium conditio , quam tunc esset. Et nibilo .r inus nunc quoque , quibusdam personis indecorum planc ellet,lempus c)nsumere in huiusmodi libris peruolutandis, neglecto studio congrueniatiore sic rartim literarum. Quod fuit Philoni argumentum , ad exagitan clam horum studiorum curam in iam prouechis, codemque ex capite Petrus B est irim epist. 6 Clericum senem iure redarguit.
N re aliud spectauit Concilium Carthag. cum interdixit Episcopis lectione 3i8. librorum Gentilium , nempe iugi, litassidua , qum sine detrimento pastoralis tali citu finis , & pibuli per factas literas ovibus subministrandi, ei se non poster, eodem inodo accipienda sunt quae habet Theophil victus est 13.i8. scribens ad E. isco p una Merme ut latum, id loco nomen , I de abiiciendis Epit copo Iulius modi ltudiis. ni quod etiam habetur ex D. Augustino epist. s6. quae est ad
Dioscorum . . Sanctus autem Gregorius non tam lectionem librorum Ethnicorum in Episcopo improbat, quam magisterium , & tradendarum aliis profa- Dariun literarum occupationem. Nimium quoque stultium in has literas , exH ymoue lib i. de Christianarum rarram memoria, damnat Chory triis lib. I. D
Elt iii eam te in locus insignis apud Hieronymum epist. 14s. post commenda: uni liuilium librorum ab Ethnicis conscriptorum, praeuia supet fluoi um ab- ratione , subdite nini in rem praesentem, i Apostolus probi est ne in idolio quia
recumbat, dicens: Videte autem ne haec licentia vestra offendicus, fiat isseruis, si euine cui, et iderit emis , qui habet scientiam , tu idolio recumbeutem , nAiue con- cte tria e 1M cxm sit infirma , adi f. c. ibitiir ad manducandum idolotbia , G pexibis iii ι . , mus 6t in tua scientia frater propter quem Chrism morixus est ' Nohne tibi vi re tur iuri aliis verbis diaere, ne legas Philosophos, Oratores, P cctas, nee in e ii s ii ieci one requiescas 3 Nec nobis blandiamur, si in eis , quae sunt seti P i , iron cre .limn , cuan aliorum conscientia vulneretur , re putem ut probare , qtiae dum lcgimus . non reprobamus. Alioqui quale erit, ut existimem ux, An icitum , lii vel et dii; ita idolio , conscientiam comprobaste, de eum dixisse perfectum , de idolothytis manducare Absit, ut de ore Chiriliatio Ionet, Dp Omnipitens, de me Hercule , de me Castor, & caetera magis soἔtenta , quani Munt M. At mmc , etiam sacerdotes Dei , omissis
Eu ingestiri de Piophetis vi si ses comoedias legere , amatoria bucolicorum ver suum verba cinere, tenere Virgilium , dc id quod in pueris necessitas est , eti-men in se sarere voluptatis. J Habet hic locum prouerbium apud Hebraeos reet plum quod memorat Drusius desuria i. adagio AEdίuc a Qben Zoma,soris est enim prouerbium, N si AEgyptii is in More Ni buchiri lib4.c a sipientibus usurpatum docet, de cireumeuntibus domum Regis, quzrentibus portam ipsius. idest, haerentibus in studiis dedecentibus aetatem , vel corulitionea, ipsorum: puta cum vit Ecclesiasticus, qui per aetatem Magister este iam deberet, distinetur studiis pii erilibus, de humanis. Eodem pertinet totum carmen Claudiani Viennensi gPresbyteri, quod subnecti solet eius libris de statu animae, Atque ab eo exara intum coi 'ra vanos Poetas, ad collegam annosum. Scripserat in gratiam lororis Fuscinae Alcimus Auitus iam Deo addictus, metricum opus de castitate. Conis
testatus autem Ita deinceps a iungendis pedibus & scribendis versibus, pedem A a 3 relaturum