장음표시 사용
351쪽
Eeee autem filius mulieris Israelitis, quem pepererat de viro AEgyptis, Inter filios Israel iurgatus est in castris cum viro Israelite, cumque blasphemasmet nomen Domini & maledixisset ei, adductus est ad Moy siem. Et paulomser Miserunt, inquir, in eum in carcerem,donec viderent quid iuberet Dominus, qui loeutus est ad Moysem dicens: Educ blasphemum extra castra , & ponam omnes, qui audierunt, manus super caput eius, & lapidet eum populus uniuersus. Nunquid non prasens Dei est manifestumque iudicium, ct prolata quasi humani ad manunis formam alesi disceptatione sententia Z Primum, quipeccauerae comprehensem en et Secundo , q si ad tribunal adductus e Tertio, accusatim dein de in carierem musm, postremo Melestis iudici authoritate punitus. Porro antem , non puniim tantum , sed punitus fib temmonio, ut damnare scilicet videretur reum, iustitia , non potestas. Eadem paulo post habet circa Mariam Aaaronis coniugem : nia enim germanam , v vulgus putat, improbante Isidoro Pelusiota
Tandem diuinum morem non nisi auditos iudicandi atqi damnandi, perin*icue patefacit usus Dei , quo saepe disceptare paratus est cum peccatoribus, paratum se profitens stare iustae sententiae. uditavit que parte ferendae, ut iustificetur in sermonibus suis, de vincat cum iudicatur. Expendit hoc luculena his praeter caetera. Vbiqite Frybeta ei modi sermonibus fato. pleni sint, ubique lodicia Dei cum hominibus audiuntur. Saepe ipsi , qui iniuste
e erant, ad iudicium vocantur , spe Gi.im ad manifestandam ἰudiciorum euidentiam creaturas considere facit: neque i sum aduersarium , neque creaturas ivsens.
ras in iudicio audire refugit Deus qui mos noster est,eym maxime iustas nolirus esse causas considimus. Audite valles & sundamenta terrae , quia iudicium Domino. Et iterum : Audi coelum, & auribus percipe terra , quia Dominus loquutus est. Saepe autem sitis ipsos citat: Popule meus quid feci tibi, vel in quo iniuria te affeci Et με remias. Quid inuenerunt in me Patres vestri negligentiae
questum ita agit cum ciuitazibus ct gentibus , sed ct cum priuatis quibusdam hο-miuibus. Cum DaAide per Prophetam disieptat. Iona qui praedicare Niniuitis renuerat, yer Colochmidas retondet. Si tu parcis propter Colochyntidas,ego non parcam propter Niniuem λ Plenas inueniti talibuι Seripturas. is credat etiam coecos vidisse quod dico ὶ omnino ratum apud ipsos Ethnicos fuit, Deum de nemine inaudito iudicare, & hunc esse eius morem,causim prius utrimque agitare atque discutere, saltem accusantibus se inuicem ac d fendentibus cogitationibus,) priusquam sententiam ultoriam serat. Docentφοσilla ex Apolohynthosi Claudij Caesaris apud Senecam : cdm enim de reserendo inter Deos Claudio ageretur, dc multis eius probris recensitis , nihil minus Claudius sententia vincere videretur, ast urgens Augustus in Deorum consistorio , sic lovem , se ipsum Claudium affatur. t videris Iupiter, an in causa mala, certe in tua , si hic inter nos futurus est. Dic mihi Diti e Claudi , quatequemquam ex his quos quasque occidisti, antequam de causa cognosteres,antequam audires damnasti ξ Hoc fieti solet in coelo λ Non fit. J Rechia dieit, non fieri in coelo qliod lutum illud sanguine maceratum in terris fecerat. Et coeleste praeiudicium secutus est in Inseris larcus: nam Claudius intra diem tertium iustiis est e coelo excedere, tractusque a Cyllenio obtorio collo,dc capite obuoluto ductus est adlataos labiturus utaei iudieis integerrimi de incorruptissimi in iudicium
352쪽
iudicium. Eo namque eum discessisset a Pedone Pompeio quem Claudius inauditum neci dederat,ad AEacuin manu conserta adductiis est, ut quod praeposte- tum iudicium viventi Pedoni iniuste inliterat, momius ipse experiretur. AE acus audita Pedonis accusatione Claudium negata defensione condemnat,audita tantum parte altera uepraeter morem quidem, sed tamen consentanee ad truculenta Claudii olim de inauditis iudicia. f Pollunt aduocationem ait Seneca de Petronio vetere Claudij conuictore: in Non datur. Accusat Pedo Pompeius magnis clamoribus. Incipit patronus velle respondere. AE acus homo iustissimus vetat. Illum, tantum altera parte audita, condemnat, & ait , -κε παθους τακ' ερεξε, δίκη τ' ἰθει et γλμωτο. Ingens flentium factum est. Stupebant omnes
nouitate rei attoniti. Negabant hoc unquam factum. Claudio iniquum magis videbatur, quam nouum. J Nempe quia ipse solitus erat sacere , ut illi Augustus in coeli pro scenis exprobrarat. Caeteris autem res stupore digna visa est, quod nunquam dij siue in coelo , siue subtus tetram , inauditum quempiam ad eam diem iudicassent. Huc item facit fabula de Iove non aurito , sed .
foratis aurium meatibus, ut undecunque commodius audirea, tam eos qui po- de. ne essent, qu i in qui anterius obseruarentur. Hoc Iouis apud Cretenses simu- εα. lachrum Plutarcho teste a. Eod in porro recidit quod e contrario Lacedaemo. ' nij Ioui aures quatuor appingebant , significantes eum undecunque audire omnes. Liquet igitur Ethnicos ipsos perspexisse abhorrere a moribus diuinis vis m ννο ia aliquem iudicet quis inauditum. dem mere. Diuinum hunc mprem in ferendo iudicio, tanquam sapientiae suae de iustitiae . S radium, ac, ut Psaltes appellat, lumen vultus Dei, signauit Dominus super nos,& iudicatotio velut insculpsit, docens omnes naturae lumine iniquum esse iu- α dieare de homine inaudito; nec posse legitime damnati nisi qui prius affuerit,& e e. de nul- interrogatus causam dixerir. Hinc illa communissima omnium mortalium in sit.ex defe- hanc veritatem consensio,& admiratio,clim tale quid per improbitatem & vio- . lentiam attentatum auditur. Et diserte id agnoscunt Doctores bene multi qui Η Α Α' 'dar eo defensonia loeum , atque adeo ipsum ante damnationem audire,aium n. is. Velle iuris naturalis. Ita b Si mancase, Sebastianus Vantius tractans nullitates a in praxi sententiarum, & d Farinacius, ace Ludovicus Pegueras, & AZor, aes Petrus
Toletanus b, Sayrus in claui regia i, Petrus de Aragon , Luisius Turrianus, i& alij quos proseit & sequitur l Diana. e
Huc reserri potest naturale conscientiae iudicium, cogitationibus inter se in-s lib. 1. deuicem accusantibus ac defendentibus initum,ut Apostolus loquitur Rom. 1. Ad 3. quem locum ita Origenes. t Rectum iudicium Dei quis dubitet esse ubi a ceu -- satores & defenso ius adhibentur, 3c testes 3 Et quidem de hoc iusto iudicio Dei
nos homines exemplum capiamus, nec putemus unquam sine accusante δή de. n.11.3c xs
sen deme & testibus iustum haberi posse iudicium. J Egregie hoc iudicium ex- plicat & aemiationem de defensionem ad illud interuenire docet S. Fulgentius serm. in dictum Micheae m. Indicabo tibi,o homo, quidst bonum, GP quid D dmiiau requirat a te e utiquefacere iudicium. Inquirens enim quid sis facere iudi-l in addicium , sic habet, Γ Iudicium dicitur eonventus . ubi accusatio & dcfensio cu- tioni b. ad iussi bet hominis agitatur I unde necesse est ut adiudicatus exeat,qui fuerit reus, 3' rde victor abscedat qui probatur innoxius, Reuertere igitur ad te , homo, in te quaere accusationem i in te quaere desensionem; in te q*ere iudicium ι imis tu init.
353쪽
esto de accusator de de An or Ze titilax : In m in secretarium cordis tui, ubi solire vident oculi Domini Dei tui; ibi te acchisa, ut valeas accusatione defendi ; ibi te convince, ut vis oriam possis adii, isci; ibi te condemna, ut merearis abibuui; ibi te prini, si v s ab ae ornar damnationis supplicio liberari. Fac in te, Christiane , verum rectu nque iudicium , sollicite secreta cordis tui attende , facta ua mala tibi ante oru os tuos pone : quaeri .ique deleveras in intimo libro tuae recordationis recense frequenter ac re lege ii sine conniventia te ipsiam discut dia ipse, & cogitationum tormentis affige ; tu in te iustam sententiam prome. ciuicquid mali feceras peccando , puni veraciter poetii tendo I & iudex esse-cttis peccatorum tuorum , quod solant facere Iudices capitalibus reis , hoc ipse fac iniquitatibus tuis. Noli accipere pei sonam tuam cum iudicas causam tuam, sed cum seueritate mala tua discute , cum vigore in peccata tua condemnationis sententiam pro me; S: peccata quae in te condemnas, occide. J En totum progressu in iudicij conscietitiae a causae discussione , de talione sententiae ad cxecu- atione na usque. Sicut ergo iudicium conscientiae, quod nisi se defendente, atque audito reo initur, est iu 3icaam naturale, dc inlculptum a natura hominum mentibus; ita similis forma iudici j m rebus humanis, videtur esse iuris naturalis. Et ita agnoscit Mil donatus Ioa n. 7. a Quod enim ibi ait Nicodemus ;lex nostra iudicat hominem , nisi prius amiter. r ab ipso ct coemii erit quid 'Non putat Maldonatus ex aliquo Scripturae loco petitum sucre an secus nunc non inoror;)putat ergo id a Nicodemo prolatum tale ex lege naturali, quae planc seri neminem d ii nnati inauditum. Confirmatur oprime haec sententia quia iudex iure naturali obstringitur adhibere omnia quae nccelsaria sunt ad ferendum cicham iudicium : id enim,vel si silerent omnia iura positiva.deposceret ut vi iudiciari j muneris suscepti, atque adeo ex natura rci. At absque partis virtus que auditione impossibile est institui rectum iudicium : quomodo enim in tanta rerum nostrarum tenebricositate, di intentionum caligine constare aliter deculpa queat, de qua pronunciandum est extra paucos euentus, in quibus facti euidentia supplare auditionem potest, ut insta dicam 3 Itaque auditio eius de quo iudicium selendum est, videtur esse iuris naturalis. , 3 3. Verum quia non desunt qui censeant obligationem audiendi reum priusquam Dδm' tiε da innetur, esse duntaxat iuris gentium, inter quos Lessius b, & Fili luctus e non . . . ' . inimiliter tricari in re pure scholastica,de vere ne ea obligatio in iure natulandetur,an melius iari gentium adscribatur,consida are, quod ab 'ite dis
b lib i. de custione aut is gentium,S distriminis in iei illud ac ius naturae intercedentis prae- viri.n-ys. stari solide non potest. Hic autem ea discussio extra locum adhiberetur. Esto ' η igitur ea obligatio reum audiendi sit juris gentium , quod omnium gentium ''I7si' consensione firmatum,ex natiuae principiis tanquam riuus e sente p Q manat. Quid magis absurdum quam comta generis humani uniueisi torrentem quod iruer Oi es homines sacrum semper ac satium fuit velle coliti essere Aigumcntemur a simi Ii. Immunitas Legatorum dicitur esse iuris gentium. quia omnes gentes satis perspexerunt nisi ea i munitas rata esset, bella semel excitata fore immor alia, futurumque vr non pol set de publii is negotiis tranfigi, praesertim cum hostibus/ Hoc ius uni ut in 'e quisqv s in se ingeret, h beret hir hu-mmo commercio indignus, censet ciuique ad seras extra humanam societ talem
ablegandus. Si igitur aeque tutis gentium eli auditio reorum priusquam dam
354쪽
nentur, admodum deforme fuerit & incurrens in principia naturali lumine eerta, E quibus huiusmodi ius erutum est, damnare inauditum. Esse portis iuris gentium eam reorum auditionem ante damnationem,tametsi ultro datur,estque minimum,in quo Doctores consentiunr, ut monstratum est,tamen obiter illustrandum videtur tacto usu gentium quarumcunque,Hebraeae nimirum,Ethnicae, ac Christianae. Priusquam tamen ad id aceingor, ut monstrem omnes gentes in hunc usum reos ante damnationem audiendi consensiss e,admoneo sermonem hic duntaxat
fore de gentibus apud quas locum habuere mores compositi, & quae non ita se gesserunt,ut obbrutuisse videri possent: sicut enim in illis ipsis quae de omnium
Docto rom sententia,sunt iuris gentium, notatae sunt aliquorum populorum ab humanitate abhorrentium prolapsiones ; nequel tamen idcirco negatur ea esse iuris gentium,ita in hoc negotio contigit aliquando,tametsi infrequenter,nec nisi apud paucos, qui prae morum incompolitione & immanitate, ritum ferinum indulisse videri possunt. Sic Clageros populos refert Bodinus a, si quis apud eos uin metho in admissi surti suspicionem veniat, primum necati, tum de trucidato trabeii quae--hist. i-stionem. Hunc morem Hunnis ae Gotthis acceptum ferunt. Sed quantum usus ab humanis motibus dissideat, de belluinam feritatem redoleat, nemo non videt. Itaque non .in quod allegetur ad infringendum quod diximus iure gentium, utique compositatu in , & non efferatarum,) reos priusquam damnentur esse audiendos.Multo minus allegari potest bellu inum factum aliquorum singli-larium inauditos pro libidine damnantium,quales Flaccus Iudaeae praeses,& Herodes.llium Philo b inauditos,& indefensos damnantem his verbis rescit. Edi- b I in Flae ctum proposuit, in quo nos appellabat inquilinos & exteros,nec causae quidem cum dicendae potestatem faeiens, ted in iudicatos condemnans, quo quid posset esse magis tyra inicum 3Il; se sibi usurpabat partes delatoris,inimici testis, iudicis, poenarum exactoris. J Hetodem Ege sippus e de filiis inauditis&indefensis trucu- lib. de ex- lenta iudicia exercentem refert, obsignans rei gestae.descriptionem ea clausula. Q Seenae species erat,non iudicii disciplina, condemn re absentes,condemnare sitia 'ne teste, sine iudice. JQuanquam enim nonnulli adhibiti erant, qui iudicum personam sustinerent, ut Saturninus,Volumnius,aliique ibidem recensiti,tamen non
habuit Egesippiis pro iudicibus qui inauditos iudicarent. Nec eam iudicij vanam imaginem habuit pro indicio : praemiserat enim eum institutam iudicij speciem retulisset. Sed quae iudicii species ubi rei adesse sibi non permittebantur, & ab sentes accusabantur. J Atque adeo ubi inauditi & indefensi damnabantur 3 Haec
dico urgeri non posse adueisus indictam iure gentium auditionem reorum ante damnationem; tum quia singularium personarum s.cta sunt,non gentis alicuius Vniuersae moribus recepta: tum quia plane inlium .ana sunt, & bcllui iram truculentiam praeserentia, ut proinde absurde sint alleganda aduersus usum communi gentium bene morasa um consensione probatum , cuiusmodi esse usum non damnandi inauditos, monsitatum ven o ducto ab Hcbraeis initio. In ueteratum de perpetuum Iudaeorum usum audiendi reum priusquam dam- F naretur,produnt illa Nicodemi Ioan . . Nunquid lex nostra iudicat hominem,
priis audierit ab Us ct coguouerit quidDeiat ρPleriquetenim E Iudaeorum primoribus oestro malignitatis acti Christi lan inauditum damnabant. Repulit eos Ni- ba Tt,iis codemus negans id esse legi consentaneum. Quibus verbis sunt qui putent eum legis.
355쪽
respexisse ad varia Instrumenti veteris loca, quibus iubetur audirI qu IIudietum est subitutus.Eiusmodi est illud Deuteron. 1.ad iudices. ct quod Ἀ- sum est iussi te laesit citiis ille,siaeperegrinm.Nusia erit distantior personarum taparuum audietis ut magnum. Assiae est illud a Zoetimo Papa in Pelagii causa prolatum : nam cum Pelagius nondum tunc compertus haereticus a quibusdam Praesulibus absens & inauditus damnatus esset, obstitit Zoetimus proserens illud e veteri Instrumento i, Non credas auditui vano. Subditque Zogimus ante adhibitum iudicium de auditum ac discussum reum , auditum fore vanum, Ain Scriptura improbatum, quantuscunque sit aduersus reum rumor Idque ait LSapiente moneti csim ad illa anteriora verba subieci on eris cum pikribus in malitia, non acsies per eos peccatum. Itaque de Scripturae sententia iuxta Zozimum non sumci t alios aὸ uersus reum audire, quod est ex solo auditu iudicare,
sed oculi adhibendi sunt, qui fideliores sunt auribus. Hoc ex Philone tractante Dei descensum ad eonfundendos aedificatores tu tris Babel, est demonstratum. Et idem late illustrat Conradus Ritetshusius ad Oppiani Cynegeticum a. Audiendus ergo coram est ipse reus dc interrogandus, quod est ex visu & auditu immediato iudicare,qud Zoetimus illud quoque refert , Qua viderint oculi
tui loquere. Ante reum vero interrogatum,& ex visu siue coram exploratum,auis
ditus de eo vanus est,& auersandus quantuscunque demum sit,inaprobaturque iuxta Zoetimum eo Scripturae loco, Ne credas auditat vino. Video alios quoque auditum illum vanum merito improbatum sic accepi DF lib. de iu- se. Ita enim Philo loco proxime annotato, itemque alibi b informans iudicem. Ergo, inquit, ante omnia lex praecipit iudici,caueat ne vanam narrationem auribus accipiat,quali dicat;Heus tu,cura ut aures perpurgatas habeas: purgabuntur autem,s saepius eluantur doctis sermonibus , & excludas vanas,ui .lgis protritas damnatasque fabulas figmentorum poeticorum, scenicolumque res nihili multis verbis exaggerantium; quin & aliud quiddam idem praeceptum admonet ab expositione peiore nihil discrepans. Qui auritos testes, inquit,accipit, vane, non sane accipit: nam oculi rebus ipsis in tet ueniunt, & contrectant quodammodo negotia, totaque percipiunt, adiuuante luce per quam illustrantur, deprehendunturque omnia: aures autem, sicut recte dicit quidam ἡ veteribus, minus fidei habent quam oculi,ut quibus non cum rebus ipsis sit eommercium, sed eum sermonibus rerum interpretibus non semper veritatem sectantibus 3 quod legis eaput mihi videntur quidam e Graecis Legislatoribus desumpsisse , ό sacratissimis
Mosis tabulis, interdixistinue ne ex auditu seratur testimonium,quod quae quis vidit certa iudicanda sunt, quae vero audiuit non perinde firmae fidei.JEodem modo audirum illum vanum intellexit Theodoretus sic scribens a. Ego illos obtestor, qui iactatis in nos mendaciis permoti sunt, Vt reo alteram aurem seruent,nec ambas accusatori tradant: sic enim diuinam legem imp'ebunt quae disserte clamat; Non suscipiti auditionem vanam Sc , Iustum iudicium iudicate inter virum proximum eius. Propterea enim diuina lex praecipit non credere e Iumniis in absentes, sed praesentibus reis iudicare.JAlius Scripturae locus quem pro au ditione reorum iudicio praemittenda adducit Zozimus. habetur c. I i. Ecclesiastici ubi Siracides sic loquituri Priusnuam im
ad finem. cum accepit in eunde sensum,& consonare legem naturalem,omnes'; Scripturas,
356쪽
his verbis tradit. ἱ Maxima pars generis humani indiscreto iudicio ad reprehen-.dendum prompta & parata esse probatur,cum tamen non ita se velit ab aliis iu-dkari,quo modo vult alios iudicare Propter hoc Scriptura diuina admonet, dicens S priusiuam interroges,ne vituperes quempiam,2 chm interrogauem, corripe iu-
e. omnis homo prius se vult interrogari,& postea si reus est , patienter tolerat reprehendi: &quod nobis omnes ab aliis volumus fieri, iustum est ut hoc in aliis studeamus implere. Prius eum cum patientia interrogemus,& solliciti simus, iacum aliquid certius agnouerimus,lunc aut si mala sunt reprehendere aut si bona desendere v xleamus:propter illud quod scriptum est; omnia quacunque vultis ut faciant vobis homines, ct vos facite illis similiter. Hac en enim lex er Pr
Sequitur eodem loco apud Sirae idem .pri quam audias,nere 'ondem ve=bvm. Quem item locum ad rem praesentem facere docet Rabanus hanc glosiam adhibens. f Qui iudicare proximo tum ficta, priusquam plene causam utriusque patiis dignoscat,in ordinate festinat,se conlauone dignum demonstrat,quia magis pertinacem quam prudentem se esse probat. J Eodem modo locum illum a cepit Nicolaus i. respondens consultis Bulgaiolum a allegans S. Hieronymum, aeap. r. 'qui sacrae Scripturae concordans,ait ; Priusquam audias,ne iudicaueris quemquam , atque ante probationem accusationis illatae, neminem a tua communione suspendas; quia non statim qui accusatur teus est, sed qui conuincitur criminosus. J Praei uerat S. Damasus b, qui tametsi profitetur se allegare Salomonem, b epistet. tamen reipsi adducit Iesum Sirach. Id quod aeque fecerunt bene multi Patres, quorum ad la iginta adducit Cornelius in prooemio ad Ecclesiasticum e. Ortiam ceap. I. id elle de quadam operum utriusque similitudine affirmat S. Augustinus d. Itaque S. Damasus ita in rem praesentem disserit. Eorum qui accusantur causas dis- 4 , cutere liceat prius, quam per querelantium institutiones vocati canonice ad Synodum veniant,& praesens per praesentem agnoscat veraciter , & intelligat quae
ei obiiciuntur. Quod bene & per sapientiam Salomonis dicitur ; I Antequam
scruteris ne reprehendas: intes lige prius,& tunc increpa : antequam audieris , ne respondeas. J Et lic Et apertissima sit contrariorum reprehcnsio, veruntamen oportet his qui dati sunt ad eorum examinationem,ordinem seruari ab iis qui se- eundum Deum perscrutari deputati sunt, quatenus ita cum operatione cooperante inueniamus & consessorem Deum,qui dicit, mi dκo sunt vel tres congregati in nomine meo,ibi sum in medio eorum. Consentit cum antedictis illud quoque
ex Prouerb. Ιχ. & aeque videri potest allusisse eo Nicodemus qui quod nouit loquitur, iudex iustitiae est. Corrupte aliqui legunt, iudex institia, putantque sensum esse, instrum & aequum iudicem non prius loqui iudicium quam Vtram que partem audiuerit,& causam diligentissim E in uestigarici Ita Hugo ibi. Retenta tamen sy cera lectione, qui quod nouit loquitur, iudex iustitiae est; vero iustitiam indieat & enunciat qui non nisi post rem bene periectam, & utramque partem auditam pronunciat de re quapiam ac praesertim si in damnum tertii
ita se gerat: idcirco enim Deus binas nobis aures concessit utrinaque locatas, ut pars Vrraque audiri posset: vinψειὸν vel ὁ & lingu ini iudicatori j naturalis interpretem tanquam lingulam bilancium,rem utrimqtie aestimantium esse Voluit, ut disceremus non unain sollim partem audire, sed utramque. appendere in statera
iusta,etc se denique iudicium proserre. x a Alius
357쪽
. Alius scripturae locus ad rem nostram a Luci sero Calaritanoaaceo rod lib. , pro tur,ut proinae in eum quoque jectare potuerit Nicodemus,negaris legem H Axh Πλ- braeoru in de quoquam inaudito iudicare. Locus est ex 2. Paral. i'. ubi Iosaphat ' iudicibus inculcat ut iudicent iudicium Doluini. Sic igit ut Constantium alloquitur Luci set Iosaphati monitum urgens: DNunquid negate p.,teris te dixisse, Damnate Athanasium absentem inauditum Iosaphat Deo dicatus rex ludet dicit secundiim Domini iudieandum legem,& tu dicis in apostasiam conuersus Rex: Daninate inauditum. Pone interea Constanti hodie in corpore esse Iosaphit regem & utrosque vos dieere ad nos; illel quidem haec, videte quid vos facietis; non enim homini indicabitis,sed Domino,& vobiscum est in verbo,& nunc sit timor , Domini super vos,vi seruetis & faciatis: neque enim est cu Domino Deo nostro iniquitas, neque personae acceptio; tu contra esse damnandum dieas inauditum. JQuid si ver5 quis dicat Nicodemum respexisse grauem & fortem ad Iudices contestationem Psal. 8 i. ferὶ integro comprehensam, quam nonnulli Agellio teste,vel Iosaphati Regis Iudai tempore editam,vel eius tempora praedicere censuerunti scopum siquidem illius Psalmi Theodorcius & Bellarminus, praeter caeteros, rectE.dixerunt,esse,admonere,&ex persona Dei iudicis supremi contestari iudices ut recte iudicent,declinado iudicii iniquitatem,& omnia quibus iudicium vitiatur,cuiusmodi est faciem peccatoris sumere, pauperem & egenum de manu peceatoris non liberare, sed maximὸ neque scire, neque intelligere de quo seratur iudicium,in tenebris ambulare,du absque causae discussione, de partis viri usique auditione serunt sententiam in gratiam potentis; unde consequitur turbatio de, x. Reg. commotio orbis terrae,ut reuera contigit,cdm populus a Davide desecit persua-31. sus arte Absalonis, Dauidu causis subditorum cognoscendis ac discutiendis operam non dare. Id vero indignissimum esse contestatur Psalmi auctor ex persona Dei: quia clim iudices iudicium Domini iudicent,id est,Dei partes in eo munere obean ,& personam sustineant tamen adeo malὰ te spondeant diuinae erga te dignationi qua euecti sunt in Dei ipsius vicarios, ut sicut unus primoru hominum'
Deo ingrator uiusto Dei iudicio sim feriendi,aut sicut unus de principibus Apo- staticis casuri sim a summo ad imum,& a magna gloria ad summam in selicit tem deiiciendi. Obsignat ut Psalmus aduocatione diuini auxilii aduersus iudicum iniquitates,eamque nominatim qua nesciunt neque intelligunt, causa videlicet indilcussa & utraque parte no audita feretes sentent i5. Quoniam igitur ipse Deushqres est uniuersoru id est, vetus & naturalis Dominus,prout sonat ea phrasis Hebr. I.rogatur ut dignetur oppletas subleuare, & iniquos iudices in gratia diutiuparte altera inaudita abutentes iudiciaria potestate Dei ipsius vicaria, ercem atque comprimere.
Ad haec aliaue eiusmodi Scripturae loea videri potest respexisse Nicodemus, cumidixit leo Iudiroru nemine iudicare,nisi prius audierit ab ipso & cognouerit
quid faciat. aqua graues interpretes & nominatim Maldonat.ac Tolet. negat Nicodemum locu vllu legis scriptς proferre voluisse, sed latiim, quod ad re nostra perinde est, allegat se consuetudinem,quae apud Hebraeos non ta ex scripta, quam ex naturali lege vigebat nemine damna di priusqua audiretur. Et hanc ob causam qui aliquad a receptissimo illo usii desciuerui, malὸ apud Hebraeos audietur,no modo Flaccus & Herodes ut se pra ex Philone &ygesippo retulimus bomines truculeti de belluini, sed etia vir steroqui optimus & Hebr is ali s acceptissimus:
358쪽
eeptissimus:Davide dieo,que sugillant iniustitiae quδd Miphibosethum inauditu
media bonoru parte multauerit,ad falsam Sibae ingratissimi in ancipij criminatione.Et Hebretos secuti Abul. a Caiet.atque Ririlius,Davide ea in parte grauis , . R-- peceati nec unius insimulare non sunt veriti. Quinetiam Hebraei, referente in q c etitraditionibus Hieronymo bob tam crudele Dauidis iudicium erga Miphibo - i xythum inauditum , & violatam fidem patri eius Ionathae datam , asseruetutu :regnum Dauidis sub Roboamo Dauidis nepote scissum fuissse. Quod nonnulli '' Rabbini firmatum volunt, vore de coelo missa, itavi cum David inaudito Mi phibosetho eum damnauit dicens ; Tu ct Siba diuidite possessiones, audita sit vox de coelo dicens, Roboam ct Ieroboam regnum diuident. Resert ista Abulensis c, . iquorum fidem non praesto; ut neque Dauidem probrorum quibus ab Hebraeis q , . oneratur reum facio , imi alibi defendo, & nae iniustitia eximo. Tantum itaque expendo sensum Hebraeorum de damnatione rei ipse inaudito, qua labe Dauidem inspergunt, nee tenuem esse confirmant. Transeo ad Ethnicos, quorum in hac re usum prodit mos illis plerunque s. rs. communis cum Iudaeis , nimirum exercendi iudicia de die & ad urbium por- 'hnicutas. Nam quod attinet ad tempus, iudicium apud Romanos non poterat ferri in tenebris , itavi senatusconsulta quae noctu fierent, irrita essent, ut Polletus d .
Bretiisque e notauit, de sententiam noctu latam non valere statuIum est l. 2. g. qvissima.
quiast .de origauri oratoribus quidem aliquando facultas fiebat protrahendi d lib. i. de actionem in noctem accensis funalibus, ut Theophanes apud Plinium in ca se Bassi dixit in noctem & illatis lucernis: ordinarie tamen nox ut praelia, ita ' i& actiones dirimebat, ut Plinius fde actione sua per tres horas & dimidiam qno Oid. producta loquitur. At sententia nullo modo valebat noctu lata.Idque est quod iudicior. Ammianus Doryphorianum g arguit, eo quδd de Anepsia , & Aginatio noctu ς iudicium instituisset. Et ut plene discussa esset nox, vetitum fuisse iudicia fcere ante primam diei horam,Dioli confirmat,& lege constitutum demonstrat. l tib i, Et quod Suetonius Augustum nonnunquam ius noctu dixisse ait, extra morem de absoluta potentia Principis omnibus legibus soluti factum, non est ad alios
iudices trahendum. Areopagitas apud Graecos noctu iudicia habuisse,ut per eas tenebras nullius se personam respicere testarentur , proditnm est. Hoc tamen ut alia nonnulla praeter communem usum,singulare illis fuit: passim enim caeteri Ethnici iudicia obibant de die. Id quod etiam de Hebraeis monstrat Agel-
. lius 1 expenso usu Dauidis , qui mane se astiturum Deo, dc causiam suam actu' i in psal. s. rum aduersus hostes coram incorrupto iudice confirmat. Idemque se iam Re- v. s. sem in matutino intersecisse omnes peccatores terrae , lata aduersus eos iustarententia contestatur. Quorsim autem tam constans, de ubiuis fere receptus
usus obeundi de die iudicia, nisi quia iudicium non debet esse negotium perambulans in tenebris , sed in eo clara luee , nihil timendo sententiae latae per
quoscunque criticos notitiam, est ambulandum.
Eodem modo disserendum est de loco iudicii qui erat maxime patens, nempe in publicis portis : id enim Seriptura passim tradit & de Hebraeis de de aliis. Cain dictum est Statim in foribus pecearitim tuum aderit. id est illico iudiea- uliere sorti diberis 3e damnaberis. De muliere sorti dictum est I ; Nobilis in portis vir ei-, ι Piou. .
quando sederit eum Senatoribus terra.Inter alia innocentiae suae argumenta Iob ni m Iob 3 i. illud proferte, Si laxaui superpupillum manum meam, etiam cum viderem me in M '
359쪽
a , , mor. porta superiorem. Sunt huiusnodi alia sexcenta quae s.Gregorius a eo nertin e. i 3. re putat, ut significaretur, lites & iurgia litibus adiuncta extra urbes ablegari. Mos, sinquit, veterum fuit, ut seniores in porta consisterent, & causas liuioeuntium iudicarent, quatenus tanto ellat pacificus urbis populus, quanto - ς p. ad hane discordes ingredi non liceret. J S. Hironytims ad illud Zacharia: b,v ritatem de iudicitim pacis iudicate in portis vestris. Rationem enim cur iudicia in portis exercerentur, fuisse ait, L ne cogerentur agricolae intrare urbes, de alia quod subire dispendium. Iudices in portis residebant, ut tam urbanos quain rusticos in exitu δc introitu urbis audirent ; & finito negotio unusquisque confestim ad sedes proprias reuerteretur. J Existimarim tamen non miniis api Ephilosophaturum,qui dixerit idcirco iudicia in urbium portis institui solita tanquam in loco patentissimo, & soli maxime exposito atque omnibus frequentato . ut omnibus de iudicii aequitate constaret, & nemo clanculum opprimeretur , data omnibus tutari volentibus facultate pro reo agendi . ex quo fieret ut nemo inauditus ae indefenses, quod in occultis consessibus timendum s
ret, tanquam reus traduceretur.
Sed quid attinet sensiam Ethnicorum de iniquitate damnationis hominis inauditi ex eo usu explicari, cuius finis , variis varius est assignatus , cum extent, ebristit. & Metui testimoniorum , quibus hoc ipsum diserte proditur 3 Clemen . Romanus e splendide his verbis hoc tradit. fContemplamini iudicia secularia,
16- quorum potestate videmus trahi parricidas , adulteros, veneficos, sepulchrorum violatores, latrones: hi enim statim ut ab eis qui reos in iudicio sistunt, quaeitiones de eis habitas acceperunt, quaerunt ex malefico ipso an ita se res' habeat: ille vero si ait, non statim mittitur ad supplicium, imb pluribus di bus cum multa deliberatione ae consultatione, & interiecto velo , inquiritur, in eum. Postrei ab , qui suffragium de capite contra eum laturus est , sublatis manibus silem testatur , innocentem se esse , ae mundum , sanguine hominis illius. Itaque isti quamuis Gentiles, qui neque Deum nouerunt, neque sciunt
vindicari a Deo eos , qui innocenter condemnati sunt, tamen cavent: Vos Ve-rd qui scitis quis noster Deus sit, & qualia eius iudicia , qumodo poteritis iudicium vestrum per violentiam & impetum pronunciare, cum illico illud pateat DeoῖJ Audi' non prius ab Ethnicis damnatos reos quam praecessisset interrogatio an res. ita se naberet , & multa per plures dies exercitatio quaestionum , idque velo interiecto. Qiiorsum hoe ' An ad iudicij maiestatem λ Con-iII1. testandae maiestatis , & conciliandae reuerentiae praetenta fuisses rEiseis'. sacris liminibus vela quorum saepe meminit Sanctias Paulinus L ut cum altae furea nunc niaeis oreantur limina vcias.
elicis. -- phlchra tegendis Velaseram foribus. . Io no
Leonem III. varia huiusmoqi vela alba. hoIolerica, Tyria, rubra ad Sancti P tri & B. Mariae sacras aedes appendisse scribit Anastasius. De huiusmodi velos pist in loquebatur Sanctus Clemens f. eum admonebat ne quis velo atrij domus D mini , quippe Sancto manus abstergeret. Et S. Hieronymus cum laudat Nepotianum de Gicitudine, ut vela semper essent in ostiis. Nec in foribus dunta- ar totius templi vela erant ex fine proposito, sed.etiam ante altaria, & anIe. sacrarium,
360쪽
sacrarium ut muli is exemplis illustrat Rosuedius ad s Paulinum a expendens a Natali 3 nominatim quae dicerentur Amphithyra Hunnica: quale auro ornatum 1 Chou Fcii si toemissum ad S. Sergi j sacrarium operiendum scribant Euagrius b & Nicepho- ι in, ιrus e. Et verisimile est suisse velum , quod hinc inde reduci posset, ac prospe- e. io. Etum vel aditum quasi per geminas ianuas concedere ab Hannis certo gentis e lib. I 8. artificio confici solitum. Ex eodem fine conciliandae maiestatis ac reuerentiae, quia quod omnibus pater facilius vilescit , praetendi solita ostiis Regiorum conclauium vela ; quae purpurea fuisse,& cortinarum quoque nomine dicta asi firmat Iacobus Raeuardus di quem tamen vela rationem tituli habentia ad Oc- diib s . vacipiendam possessionem ab aliis velis non distinxille nullatenus dubito. An igi- riar.c. I I. tur ex hoc nne interiectum iudiciis velum 3 Num idcirco celata velo tribunalia,quod iudices priusquam sententiam ferrent non dignarentur reos facie sua, sed iis , conspectu repulsis per interpositas tantum personas cum eis ageren I,
existimantes le polluendos conspectu hominis scelere insimulati Sicut olim tempore minusculae aetatis Sancti Gregorij, Iudaei nullo modo admittebantur ad conspectum Rom. Pontificis. Morem illum reos a conspectit iudicum repellendi habeo ex Sancto Chry sostomo e ad illud , Vocavit Dominm Dein Adam , ubi sic habet. t Vel ex ipse interrogatione hae dignum est, ut obstupescamus ad eminentem Dei misericordiam : non solum quod vocavit, sed qudd per seipsum vocavit ; id quod homines facere nunquam ferrent inter se, licet eandem naturam sortiti sint: scitis enim cum iudices in alto solio sedent, suppliciisque; malefactores assiciunt , nec suo eos responso dignantur, hoc ipso ostendentes illis quanta ignominia sese asperserint suis flagitiis: de iudex quidem respondet, sed alius quispiam a iudice haec excipiens, reo annunciat, & iudici quoque quae reus dixerit. Et hic ferme ubique iudicantium mos est. Verum Deus non sic agit, sed quomodo λ Et vocavit Dominus Deus Adam. JTarpet si Chrysostomi verba significant aevo quoque ipsius, atque adeo inter Christianos , quales tunc magna ex parte iudices etant, viguisse morem illum iudicandi obducto si patior tamen non erat is mos recens inductiis, sed derivatus ab Ethnicis , in quorum sellas subluerant Christiani. Ita igitur esse videri potest quod de obductione veli siue cortinae inter iudicandum tradebat
Sint haec omnia non inuerisimilia; genuina tamen ratio velum obducendi tribunalibus erat, ut audito per tertium reo, & qui eum tegebat patrono, soli iudices intra secretarium oppasso velo rem mature considerarent, & cauta momenta excutientes quam diligentissime, possent tuto Sc iuste de reo pronunciare. Sic in actis S S.Claudij & Asterij ac Neonis Lysias Praeses auditis S S. Mar-ryribus pronunciaturus de eis f introgressus obduxit velum , &pbst exiens ex tabella recitauit sententiam. J Quae verba desideramur in actis quae Surius exhibuit fHabentur enim in illis actis horum S S.Martyrum quae Barcinius anno 28 s. repraeseruauit. Similiter lacuna est in actis S. Euplij Diaeoni, quae apud gusti, . Surium lcguntur cum de eius S. Martyris damnarione per Calvisianum Consularem agitur. Apud eundem verδ Baronium anno 3o3. ita habetur. fCalui- sanus intra velum interius ingrediens , sententiam dictatuit, & foras egressus, afferens tabellam legit. Euplium Christianum edicta Principum contemnen