장음표시 사용
91쪽
8 o Libri famosi, an ferien A.
ratio terrena, & ventri & gulae dedita, impugnare venerit Israiri mrnalem. Quid est hoc, qudd etiam filij Orientis , his admiscentur , dccum ipsis ad impugnandum Israel venire dicuntur Z Jra s. sussicit non ita antiquum exemplum , blateronum duorum, quorum altet Cardinalis Bellarmini , alter Ioannis Nunnij Batreii , & Andreae oviedi Patriarcharum Abassiae decora, infamibus scriptionibus dehonestauit , vel
dehonestare potius frustra tentauit. Cardinalis Bellarmini ea fuerunt inscribendo ornamenta , ut vel kostibus , quorum malleus dici potuit , fuerint admirationi. Eruditio , rerum varietas , perspicuitas , methodus in hoste insequendo, & ad saluberrimam deditionem adigeddo constantia , omnes denique scriptoris in eo genere exim ij dotes , ac praerO-gatiuae , in eo eximiae. Infames tamen nonnullorum Catholicorum scriptiones non evast , ut dieam Erotem. vi IoannesFannius Barretus , vir sanistissimus , & Andreas Ouiedus , non tam operum supra naturam planὶ insignium copia, quibus DBaumasti m iure alidiuit , quam longa,& acerba aerumnarum multarum perpessione pro Christo , clarissimus; nugivendi cuiusdam innitiatoriis scriptis patuerunt e cui non satis visum
est . fabulas de q iindam Europaeo Ordine apud AEthiopas , scilicet, in iiii-
meroso venditare, nisi eodem calamo in sanctissimo tum illorum Patriarchalum famam grassaretur; quod streiane aeque , ac impudenter ab eo praestiram , monstrat Godignus lib. I. de rebus d basis cap. is. stilicet minus Satanae fieret satis , si solos fidei liostes in Christi seruos verbo ,& scripto armaret, nisi iiid ignissima Christianae itecessituditiis violatione , domesticos fidei concitaret ad infamia seripta vulganda , cum legentium offensione , dc Ecclesiae probro. I 1 mel aliquod laudis interiniseetiit aliquando ac veluti respergitur. ut a nugivendo isto factum , in minuit malitiam , & virulentiam scriptioliis, ut optime in hane ipsam de proborum,S: Religiosorum infamatione, per eos. qui probitatis speciem praeferimi, scribit Petrus Damian. lib. 2. epist. 9. Vbi haec praeter caetera. Obi maturos iniqua loquentium , & iuxta Prophetam, sepialitur aures spinis , vers 'ellium mendaciis detractoriam , qui ad faciem blanda piaetendunt, sed imrinsecus virus malitiae contegunt: velut opes Oremella serunt, sed aculeis pungunt. Et quid mirum , si nos, qui ad terram manantem melle contendimus , apum circumuolantium stimulis laceramur ὶ Adq iain profect festinabat ille , qui dicebat ; circumdederum me sicut Ver , σexarseru it sicut ignis tu spinis. Huc accedit, quia ad mel terrae viventi uiri properare contendimus, diuini quoque verbi dulcedinem propinantes, dc fauos mellis in ore portamus; scriptum est enim , de ore pruaentis procedit mel, Se dilectus ad sponsam . Dum, inquit, di istans labia tua, tonsa , mel ctiac sub si igna tua. Quae rursiis de sponso : guttur eius dulcedo , totud concupiscentia. Quid ergo mirum , si nos & ad mel properantes, & mel in ore pomtantes , examina apum hinc inde circumuolaiit, ut obtrectationum nos
acaleis pungant Z Hinc est , quod Israeliticus ille Populus, dum i e per deserrum ad Terram repromissio itis properant, prius castrametati stant, sicut vetus habet editio in P ai, deinde ventinuin Dibonead. nimirum interpretatur
Chaos : Se quid per Chaos , nisi cor intelligitur hominum peruertorum, obscurum
92쪽
lautum scilicet, tetrum atque profundum t PraEum es enis cor homim, sicut Scriptura dic, , ct inscrtitabile, ct quis hominum cognosior il ud e Dibon.
Iad autem lignificat apti rium tentationum. Post chaos itaq te ad apiarium peruenitur , quia postquam est obscurum , dolosam atque profundum , more Chai caligo malitiae , ac fraudis obtenebrat, ad hoc etiam quandoque petiniquitatis augmenta progreditur , V . proximos quosque velut apes , ct piae- sentes assentationas melle demulceant , & absentes obitustatic num aculeis
pungant. De Vai ergo in Dibongad ,:de Chao venitur ad apiarium , quia de Daudulenta malitia tenebrosi cordis , prauus quisque progreditur ad infiisenda spicula detractionis. J Has de piis viris scriptiones , quo loco habere debeant maiores Posso mus ex S. Cypriano discere. Is cum famosum libellum a Nouatianis schisio Micis ad ἰersus Cottaelium Papam maligne emissunt excepi ilat, premendum' omnino esse scriptum illud pronunciauit epi'. 41. locum supti dedi.
Num taciturnitas ad famosu scriptiones approbanda in Religiosis praesertIm.
Ita quidem par est se gerere superiores,atque maiores, quoad scripta famosa, de sacris praesertim personis sparsa , ipsos verb male appetitos , sunt qui
existi nisiit debere potius t ntulam famae detritionem pati, quam contrariis scriptis, de apologiis litisare , cum pacis, ac quietis dispelidio. Qui hoc sen- tiunt, Augultinum pro se saudare possunt, cum Ierm. 26. de verb. e Osoli, tum plene homil. IO. exueo. cuius haecί est oratio. t Proverbium notum est Puni cum ; quod quidem latine vobis dicam , quia punice non omnes nostis. Punicum est prouerbium antiquum. Vt enim habeas tempus quietum , perde aliquid. Audi prouerbium antiquum, utile , necessarium. Pestilentia ante ostium venit, de nummum quaerit 1, duos illi da , dc ducat te. Pestilentia est homo malus , qui te vult per calumniam expoliare : pestilentia est homo malus , calumniator , proditor. Iste talis sic est, quomodo pullula mala in cor re ; scutent in quando pustulam incurrit homo , desiderat vircitd spondyluni faciat, de ortat ut sine aliqua mora, pustula ipsa mala cum aliqua partacula tollatur de corpore, & eum ipsa discedat, ne venenum ipsius totum corpus occupet animam petat. Ita etiam quando iniquas, de malus homo, qui non vult nisi litibus vacare , aliquam tibi calumniam facit, puta illum esse pu- stillam, de acquiesce , ut qualetiacumque particulam de substantia tua perdas, nedum te nimium lit gando occupas, quietum cor habere, de Deo vacare non
possis. Numqtiid supra dictum prouerbium de Euangelio videtur natum Numquid aliud dixit bona inus , quina redimere tempus , quando ait, Si quis
vult rudi sis tecum contendere , ct tunitam tuam tollere , dimitte illi ct palliom 3Auocare te habet litibus a Deo tuo : non habebis quietum cor, non habebis tranquillum , euerteris cogitationibus tuis , icii taris aduers is ipsum aduersarium tuum. Ecce tempus perdidisti; quanto melius animum amitteres, &tempus redimeres. J Specialiter quoad Religiosos , id seruandum statuit Philippv Abbas lib. de stratio Clarae. cap. & videtur de eis ma-γime accipiendus Marcus Eremita lib. de Paradiso,, o mitiam, cum contendit,
93쪽
si Libri famosi , an striendi.
virum pium , etiamsi lxsam , obmutescere debere nihil ressendere , vel
Mihi tamen ad stuporem potius illaudatum pertinere videtur ea ad insultum per famosas scriptiones taciturnitas, quam ad patientiam iure celebrandam , per se loquendo. Quod praesertim valere debet, quoad coetus sacros& religiosas familias itemque quoad sacras perlonas, etiamsi singulares , quibus omnibus fama debet esse longe pretio issima. Et cum eam tuentur, non tam sibi peculiariter , quam aliis prospicii mi, quibus exemplo, aut opera prosunt; nec prodeste poterunt, si infamibus scriptionibus conspurcentur, &famam deterant. Itaque , existimo, huiusmodi personas non modo po Ioehoneste , ct sancte respondere famosis libris quibus impetuntur , & hostes repellere secundiura stili titiam ipsorum , quod admittit Richardiis qtiodlibeto
a. em a. quast. 27. sed etiam , ut bene docet Thomas i p. I 6. 9 2.2. quaest. 72. artici 2. teneri respolidere, & se indemnes praeliare, quia tenentur famam suam conseruare, ne nant. itantiles iis, quibus iuriandis
ex instituto addicuntur 1, aut ne praui exempli suspicione , s quae in talibus voetibus ac persenis admodum semper noxia est , in laborent apud pusillos. Est quidem obligationis seruandae famae, varia , s ut sic dicam,ὶ qualitas , pro
personamin praedictarum varietate. Nam aliquae ex sola Haaritate proximi, aliae etiam ex iustitia ad e. am famae suae tutelam tenentur. Tamen, gene-'iaratim loque udo , sussicit dicere , iniici obligationem responitinfli scriptis fatuosis , de repellendi calumnias. Silentium enim esset proditio quaedam veritatis , ut dixit Sanctiis Basilius epistil. 8 o. quae et Pad Eumthium e Medici . f. Ego sanS, inquit sanctus Basilius Eustathium alloquens,
ad crebros , & inanes hostium nostrorum aduers sis nos conatus respiciens, silendii in elle , & quae inseruntur, animo quieto toleranda putatii, nec resistendum illis , qui mendacio muniti sunt; pessi ina scilicci armatura , quae saepenumero per veritatis quoque occasionem , aciem suam impellit. Tu verb. recte fecisti, iubens ne veritatem prodam , sed redarguam calumniatores : ne dum aduersiim veritatem successu potitur mendacium , quampi rimi perdantur. JHaec totidem verbis legere licer apud Nissenum , initio si xi δε S. Tri-ritate , ad eundem Et Pthitim. Eadem ruisus est mens S. Basili j epistol. 3 sib initium , & Hieronymi initio epistola ad Pammasium , contra errores Ioannis Hierosolymitant , qui stultitiae a.3mnat taciturnitatem , in adiim-ctis de quibus aginatis. At S. Chryseston iis tib. I. aduersus vittiteria vita monast. conscriptam se vituperatorum illorum confutationem profitetur, tanquaru debitam , non Monachis modo , sed etiam vituperatoribus .
quorum id est ingens commodum , refelli , & reuinci ; quod explicaeli mili , cuius est. in' his negotiis appositissimus usus. Insantes.' inquit, pueri, quoties quidem sine suo periculo seriunt matres, risum illis vel e piosissimum mouent: quantoque vehementiore cum iracundia percusserint Umo maiore ulta voluptate asiiunt, ita ut e fundantur saepius, atque incur-
94쪽
vemur , & pene disrumpatitur risu.'Sin verbiadum id iugiter infans, ae valladius facit, vulneretur aliquando , siue acu circa zon in tunicae matris assixa, siue radio maternis pectorib*s appensio , serientis manum excipiente : tune vero omisso risu mater , maiore qυ iura is , qui vulneratus fuerat, atque acriore dolore constringitur : & interim,quidem curat, fouet, atque alligat vulnus, , exta inc vcrb maximis minis , ne quid iam tale agat , intercedit.
ne rursus Patiatur cadem. Itaque de nos idipsum fecissemus , si puerorum hanc cile iracundiam conspiceremus , aut esse hanc infantium plagam, nec summain illis perniciem inserentem. Quoniam vetd post modicum, ecli ipsi modo non sentiant , 'furore scilicet , atque amentia praecipites , ὶ ingoniscend , flebunt , & lamentabuntur : nec eiusmodi se tumstbunt, cuiusino si infantes pueri, sed euin, qui in exterioribus tenebris, ignique inextinguibili agitur; paria Rein matribus faciamus. JQuare dignum , de iustum s est , ut pij viri, etiam Religiosi , samosis in
se conscriptis libellis , secundum calumniatorum stultititim respondeant, planetque insulsum peponem pro corde habuit nuperus sycophanta , qui cum nominem ex Societate I E s v, omnibus calumniis scripto commissis onerasset, ausus tamen est , obtendere flendi obligationem ri S. Ignatio parente iniectam , t habetur lib. q. vigae, e p. a i. ubi resertur abiniisse S. Patrem , ne Soli iracum decretum latum contra Societatis instituta , de scripto ubique vulgatum , scriptis contrariis refelleretpr. At haec est supinitas cum malignitate certans, iis merito serienda probris , quibus factum Caij detestatus est Seneca de ira, 9. I Nemo certe , sinquit, in inuenietur alius, qui imperauerit his , in quos animaduerti iubeat, os inserta spongia includi, ne vocis emittendae haberent facultatem. Cui unquam morituro , non est relictum , qua gemeret Timuit ne quam liberiorem vocem extremus dolor mitteret, ne quid quod nollet audiret: sciebat autem innumerabilia esse . quae obiicere illi nemo , nisi petiturus auderet. Cum spongiae non in enirentur, scindi vestimenta miserorum ,& in os farciri pannos imperauit. Quae ista saeuitia est 3 I Itaque sapienter de Resigioso agens Petrus Cellensis ep se si .s Cum redditur ratio facti , rei veritas non ob fabratur, neque rei culpa, siqim est , dissimulatur. Di ilinguitur namque falsa excusatio, & rationabilis satisfactio. Alterum culpam cumulat; alterum qu tenus culpandus, vel non culpandus sit qui arguitur, declarat. Vterque etiam peccat, & qui mentitur in sui .accusatione , dc qui dedignatu falsa obiecta, vera relatione diluere. Reproba humilitas est , plu3 qutin int corde tuo sentias , vane te deiicere: detestauda. . pr. ael umptio famam saana negligere , & suspicionis naeuum non abolere. Iacobus Gretserus , in quem his pridem conscriptis incidi, libro eui titulus est ' Demolitio fanatici dormitori' , cap. 4. controueisiam in qtra Versemur agitans.
in utramque partem, cum monstrasset ex Nysseno lib. a. S. I. cotura EM: 'mium, Maxentio dialog. i. Gregorio Magno lub. s. . Augustino epist.23 negligendas esse calumnias , nec ei se ad eas respontindum: : postea taluci concludit, respondendum esse , allegato Felice epist. 3. au G acium, dc Basilio se m. de odio 2 inaidia, est io. iu Sivieouis Magi sui collectaneis : phuic parti est adhaerendum. 4
95쪽
a Libri famosi, an ferit endi.
Taciturnitas ad famosa scripta , quavis prudens
Aliquando tamen per accidens, taciturnitas ad famosas scriptiones posset approbari. Sic Sanctus Ignatius , noluit decreto praepropere lato contra Sςdis Apostolicae approbationem , responderi, qudd in tam perspicuo iure, omnia mox in sumum abitura non dubitaret, sicut reuera contigit. At ex uno illo singulari iacto , uniuersalem in serre conclusionem, hominis est , Dialectico ostio
aberrantis. In pari tamen euentu, innoxium esto silentium. Item posset respon- .sio sine labe praetermitti , si aduersarius exceptiones nullius momenti ingeminans , ad iterationei superuacuae defensionis prolicere niteretur. Tunc enim
locum habere posset hoc Diui Augustini consilium χ: Cinit. p.r QAla di se ..ptandi finis erit, donoquendi modiis , si respondendum esse refrindentibus, semper existimemus 3 Nam qui vel non possviri intelligere, quod dicitur , vel
tam duri sunt aduersitate mentis, ut etiamsiintellexerint, non obedia tar,respondent ut scriptimi est', dc loquuntur iniquitatem , atque insatigabiliter vani sunt. Qi forum dicta contraria , si toties velimus refellere, quoties obnixa fronte statuerint non curare quid dicam, dum quocumque modo nostris diΩputationibus icontradicant, quam si infinitum , de aerumnosum, & infructuosum. vides. famobrem nee te ipsim , in fili Marcelline , nec alios , quibus labor vester in Christi charitate utiliter , ac liberaliter seruit , tales meorum scriptorum velim iudices , qui responsionem semper desiderent, cum his quae leguntur audierint aliquid contradici, ne fiant limi in earum muliercularum quas commemorat Apostolus, semper discentes, & a Melitatis scientiam nunquam peruenientes. JHoc. D. Augustini consilium exosi utor in euentu , de quo ipse agit, nimirum post iam datam semel, aut iterum responsionem. Time enim praestat diacere cum S Hieronymo Domnunem. Possiam remordere,si velim; .
possiim genuinum dentem,laesus ita figere. Et nos didicimus litteras, & nos caepe serulae manum subduxtimus.' De nobis quoque dici potest , Renuin habet in cornu, longe fuge. Sed magis volumus esse discipuli eius, qui ait, Dorsum meum p ui ad sagessii, o faciem meam non averti a confusione sputorum ; qui cum malediceretur , non remaledixit , de post alapas , crucem, flagella, blaspKemias, nouissimὰ pro crucifigentibus deprecatus est dicens: Taro ignosse , quod enitu factant, nesciunt. Et ego ignosco errori Datris. Intelligo, quia Diaboli arte deceptus est. JSed haec omnia sunt per accidens. Per se autem loqtiendo,sas est,imd neces.sarium , etiam Religiosis, respondere stultis secundum stultitiam Raam. Abeo,
spiculum ab His o Poeta ιλio. famoso scriptoti non apprecans, sed .
di qhii flave, purpurate contemptor, suns colo e debet , laesit impio versu. Fontes per Urbis erret exul, ct cliuoti
literque raucos --- rogatoris.
O et caninas panis improbi buccin,
96쪽
CDκsusque freta tri restim extendat. et Beatos, clamitetique foetices, Orciniana qui feruntur in sponda; . Et cum suprema fla venerint horae, Dissique tardus, sentiat canum litem,
Abigatque moto noxias aues panno, Nec tantur morae, supplicis poena οῦ Sed modoseuerisectus et Eaci loriss . .
Nunc inquieti monte Si phi pressu , Nunc inter undas garruli senis, siccis Delasset omnes fabulas Poletarum , Et ci fateri furia iusserit verum, Prodente cla et conscientia, scripsi. JScripseram ita ante annos minimum sex. Dumque ista sub pluteo marcent, incidi in scriptum elegans , eruditum , sorte, Ioannis Rhd contra Constantinum Cacianum, siue verum , siue personatum. Eius scripti initio, robusthaeque ac concinno euincitur , operae pretium esse , etiam Religiosis , cum libellis famosis impetuntur, rei pondere stulto iuxta stultitiam suam. Illuc amam do lectoiem, plenioris discumonis huius puncti auidum.
x D libellos Amoses accedunt libri, qui licet non sint ex instituto, con-I 1 scripti ad alios commaculandos, tamen sunt plus iusto piperati, & saliti,
ac pro occasione genuinum licentius infigunt. Nec ago de libris salsa aliqua, Ze iocosa continentibus ; eiusmodi enim scriptionum lepores, possunt absque mordacitate consistere, ut de Thomae Mori scriptis, notauit Stapletonius in Mori vita, cap. 2. Ago igitur de libris vere mordacibus, ac Theopornpino, sue Tullius in a. ad Mitic. vocavit,) scriptionis genere exaratis , hoc est, acrνα mordaci, ut rem Nicolaus Mensis Tullianam illam vocem expositit lib. se . G sed cap.3.
I. Pa scripti onum mordacium confixis assibuitur. 4Non dubium quin hi libri sint digni, in quos exeratur confixio , si Iraetere usae, de qua agitur, exigentiam , sint aculeati, & ab iis autoribus conscripti, quos Ennius apud Gellium tib ro. cap. p. expostulabat, esse, Haud docili, di Elis crena, ita . sed maledictu. Haereticis id est perfamiliai: α'taliquam eorum notam decimam , assignat Codex Fabrianus tu. ad stimis T isti . ct fide Cathol. f. decima τοι Grammaticorum item praecipuum id esse probrum,eosque hac mordendi impe
Iigine stupra omnes labor re solitos , auo nostrό testis locuples est, quem
97쪽
es Mulibri mordaces con genili.
dixere Surdium , cuius, ac sociorum , diuinam Grammaticam, Ciosanius, Seris rarius , aluque exagitarunt. Seculo proximo, eadem scatae tui pis fuit Domitius Calderitius, teste Politiano Irem non ita multo ante Laurentius valla, de cuius praeduris in omnes censuris Sc elato supercilio, Magius lib. de equulio, cap. 2. loviamis Pontamis lib. i. M sirmoue, de contentiisis, reserens ait sum Vallam iactare, habere se spicula quibus Christum ipsum configeret. & Eugubrius initio opetis de donatione Constantini. Vnde Epitaphium mortuo appositum , cuius meminit Volaterraiius lib. II. commc ran urbanorum. & Alciatus tib. . . di fuiatio. cap.7. Taudem silet, solitium parcere ntilli est: Si qua is quid agat Z Niore quoque mordet humum Et illud apiid. Genebrardum Posyeaqu. Manci defuiestiti Inrita petiuit, . Non audes Pluto vena Latina sequi. '
Dpiter huke supero duravis honore fuisset; Censorem tragua sed timet esse sua
Sumen 'um porr. laxius est Gradamaticorum nomen, cisa mordendi pru rigine laborare dicuntur , dc h. aec eorum esse labes propria. Nimirum ita , v pro usu antiquo. de quo ex D. Gregorio, & aliis in se, agemus, etiam Poeta' comprehendat. Nam Positis maledicentiam, & scribendi aceibitatem esse De quentem, neminem latet. De Archilocho res est vulgatissima, nec non de Hipponacte. Vnde Tullius in familiaribis epiΠοlis ,'agens de Tigellio , Hipponacteum praeconium pro mordacissima vituperatione dixit, quae sic lacerato, acerbissima accideret. Prae amarulentia enim scriptionis, Hipponactem ad restim adegisse aemulos, iactatum est , quamuis refragante plinio lib. 36. cap.s. Bupalum , & Athenim statuarios , sui illa obiecta maledicentiae Hipponactis, ex variis declarat Adrianus Iunius lib. i. animaduers cap. i6. Idque est quod Iulianus imper. ad , attingit de pugna Biipalia,& quod Leonides Epigrammatarius, vocat satum Bupalitim. Memorantur etiam a Flacco mordaces, & deni antes Bionis Poctae sales, de quibus ait,.---, hiis dat Aatur Iambis, ud Bioneis sermoni , ct sale nigro. Id est,ut interpretatur Bemardinus Gomesios lib. . de sali,num. s. carmine inor' dente , ac denigrante alienam famam. Sed haec antiqua. Praeter hos acerbos olim Poetas Archiloelium, de Hipponactem, & Bionem, scribit Muretus lib.8. var.cap. i . nouisse se Poetam,qui versibus suis tantum inimico doloro immiserit. vi ex eo ille sit mortuus. Quare praeter caeteras causas quas ibi late prosequitur, Politas apibus confert, quis i sint aculeis armati, & mella amoznae scriptionisi raelarentes. Crabronibqs rectius contulisset, aut vespis . Nam de Archilochi eriptoris petulantissimi tumulo, ad eius maledicentiam signandam , appostas esse vespas, lib. 3 . habetur illis carminibus.
dArchilochus iaces hoc in liuiore teLlim, amata . Cuius vipereo carmina melle madent.
98쪽
V es abi tacite , moveas ne frie crabrones, Illius in rumuto , quos habitare viri Crabrones dixit interpres, cum is Ias vertere debuisset, vocem Graecam στηχοῦς, ut recte notati it Aldrou. lib. i. de infectis,cap. 6. f. emblinata. Sed in vicinis nominibus , necessiate carminas urgente, sacile condonatur unius pro alio usu
patio. Haiusmodi ergo sue crabrones , & vespar, siue apes , pungunt aculeo infixo, sed in damnum suum. Nam , ut est apud S. Basilium in casta. Esaiae, ad illud , ct in regione A brio, cim api, optime per apem exprimitur, clx id acumleatis hominibus contingat. Est apis, sin quit, exigui admodum corpuscioli animalculum , imbelle , eo ipse quo se vindicat, & tuetur, sibi Inserens mortem , nempe aculeo: una enim cum exerto aculeo , inflictae plagae immoritur.
Et quidem fauciato nonnihil iii fert noxae; sibi autem infixo mox aculeo vitam adimit. Talis plane est natura hominum istψrum, qui suopte ingenio amaru lenti sent . q u ad tersus iritum sanctum digladiantur, ac pugnant, stam et enim malignitate tanto am guntur atrocius, quim quicumque Per eorum indignationem offen Litur JVidentur profectb aliqui in scriptionibus suis , perpetu , litare Herculi Lindio. H:lic, ut est apud Origenem lib. . contra Cestim,dc apud Lactantium ι b. i. instit. cap . Sacra fiebant, noli , ut Graeci appcllant,) sed execratio albus, maledici isque , atque conuitiis ; & habebantur Sacra illa pro violatis , si quando inter se lemnes ritiis, vel imprudenti alicui, excidisset verbum bonum. Causam ritus illius , non tam acri , quam sacrilegi, aperit fuse Lactantius. Ea ergo obire: Sacra viae nitar, quibus non sunt nisi verba aspera scribendo. Doceres plerassique Scriptoribus accidere , quod diuino iusto iudicitalix quodam sellitae mentis homine contigit,reserente Pctro Damiani lib. 6. epist. 31. Narrat enim , eum fel cum anima emisisse, & in se retro quoque iacentem, fel ex ore , quo etiam pauliave tuum longius irrigabatur, effudi ile. Ita & aliqui , velut ex felle concreti , nihil nisi sellitum de amarulentum promunt. Di- gladiatio ires plusquam hostiles Solii torum Gentilium memorat Tiraque lius
e ad ni de Christi aliis dici posse, probrosum est. Quanquam & iam oli in Celisis apud Origenem in fine libri quinii, id illis exprobrauit, de ma per Ludovicus Vities lib. 3 δε radendis discipi. mulio auctiorern agnoscit acerbitalem ciuistianorum Scriptorum, cum expostulet, me :us intes se latronibus, qu)m nunc scriptoribus conuenire. O genes Lb. i. contra Celse, in , in ipso ρ , iis , L idotae plebeium , & indignum Philosorho xitium , ac furoris inclicium J Noa id est, ut Nazianzenus in co. de S. Basilio aiebat, calamum quasi ex spiritus pyxide mouere ; nec in cordia igne, ut de sergio Constantinopolitano aiebat Pisidas S o. linguam , seu calamum bidςre : sed spiritum virulentissimum pecto te abditum, efflare per calamum, & EI nc in ignciri malevole aliae internae velut intingere , quod nemo nomyidet este indignis lia num , nec contra charitatema nodo, sed etiam contra iure tiam. Verum quidem est, contumeliosum scriptorem non tam aduer rij , quina impetit, pud Qicni
eaedere, qham suum lacerare , sibique probrum inuic e ; neque enim qui audit, ait S. Cypr. epist. s s. ni m. 9.ὶ sed qui facit conuitium, miser est; nec qui, fratre vapulat , sed qui fratrem caedit in lege peccator est, & cum nocentes innocentibus
99쪽
s 8 libri mordaces configendi.
innocentibus iniuriam faciunt, illi patiuntur iniuriam, qui facere se credunt. JTamen negari non potest, quin is quoque,quem mordax scriptio lacerat, dat Maim sustineat iniuste.
Etiam in eos , qui prius pupugerint , tenenia
ouδd si aliquando iusta & innoxia videri possset mordacitas scriptionis,
tunc lane praesertim , cum anterius momorderit is , cui respondetur.γAt vide
quim sobrij passim , etiam post malignam insectationem , sint sapientes scri
ptores. Vnum, Sc alterum de innumeris pro sero exei lum , infigendae lenitati in hoc genere, plane accommodatum. Momorderat , inad lacerarat Gregoriuin Nyssenum Eunomius. Ad eam maledicentiam , haec tantular Nyssenus orat. q. f Quaecumque ad maledicentiam , & conuitia . contra nos sunt telaborata, ut ad rem nihil pertinentia, tacitus praeteribo. Fortassis enini salis orationum impetus, artificiosa quadam ratione decurrens, Oratoribus familiaris est ad maiorem accusationis tumorem inuentus. Quare contumeliose agat sua arte hic
sophista, dc probris, ac saeuis dictis nos iuueniliter lacessat, & incitet, ac inter certamina longiores spiritus producens , appellet nos inertissimos , omnium maximὸ miserabiles, turbido, & absurdo motu plenos; de quicquid vult pro suo iure, nos omnium vilissimos,& contemptissimos subsannet, Sc turpi fama differat. Nos sustinebimus; dedecus est enim viro prudenti, non sane conuitiantem audire, sed ad ea, quae dicuntur, conuitia retorquere. Vtile enim aliquid habet fortasse , ipsum contra nos suo ingenio usum fuisse. Nam maledicam suam in
nos linguam exercens , fortasse breues .inducia, pugnae contra Deum faciet. Igitur contumeliis , de atrocibus iniuriis satietur 5c impleatur pro sua licentia, non erit, qui contradicat. Neque enim si quis tetrum , dc graveolentem spiret odorem propter corporis intemperiem, vel propter pestilentem , de maligitimi morbum,prouocaret bene valentem ad infortuni j aemulationem,ita ut velit par pari referre, δc propcium morbum in se auitatem eius, qui male olet, arcere ; talium enim misereri, S non imitari, communis consulit natura. Quare praetermissis talibus, quae labore, & studio sermoni admiscuit cavillando,lamentando, moleste grauiterque ferendo , θ: conuitiando, selum de doctrina sermonem consideremus. J Non dissimili ter erga Petilianum S. August. lib. . cap. i. f Si de ego sinquit)tibi vellem pro maledictis maledicta rependere, quid aliud quam duo madedici essemus , ut ij qui nos legerent, alij detestatos abiicerent sana grauitate , alii
suaviter haurirent malevola voluiitate 3 Ego quando cuique, vel dicendo, vel scribendo respondeo, etiam cpntumeliosis crimitiationibus lacessitus, quantum mihi dominus, oupt, si aenatis atque coercitis vavae indignationis aculeis, auditori , t ectorive con 'lens, non ago vi essiciar homini conuiciando superior, sed exsorem conuincendo salubrior. Si enim qualecumqse cor habent, quie. 1, quae serripsi isti . corisiaerrat, quid tibi profuit ad causam , quae inter nos de communi ne cath lica, vcl de parte Donati agitur, qudd relicto negotio quodammodo pυblaeo, priuata 'lia1a n similitate hominis unitis vitam , maledicis
opprobriis iis sectatus es . quasi homo ille sit causa quae inquititur 3 Tam mathexistimasti,
100쪽
existimasti, non dicam, de Christianis, sed de ipso humano genere, ut non crederes posse tua scripta in manus aliquorum venire prudentium , qui se , personis nostris tollerent, & quaestionem potius, quae inter nos vertitur,inquirerent, nec qui, vel quales ei semuso sed quid pro veritate , vel contra errorem dicer mus, attenderent 3 Et horum iudicium tibi reuerendum fuit, quorum reprehensio praecauenda , ne te arbitrarentur nihil inuenisse , quod diceres, nisi tu Proponeres, cui quoquomodo malediceres. Sed videlicet quorundam leuitate, atque vanitate, qui libenter audiunt, lites nugantium disertorum : ut cum attendunt quam eloquenter conuicieris , simul non intueantur, qti m veraciter conuincaris. Simul & illud opinor egisti, ut occupatus in ea defetisione, susceptam causam etiam ipse desererem ; atque ita hominibus non ad ὸisputantium; ted ad litigantium verba conuersis, obscuraretur veritas, quam dilucescere , atque innotescere formidatis. Ego itaque contra tale consilium quid agam nisi mea potius defensione neglecta, rem teneam, de qua intentionem meam nullus meus criminator excutiat; domum Dei mei, cuius decorem dilexi, praeconio seruientis vocis extollam I me verd humiliabo & abiiciam. J Conuertit mox orationem ad lectores maledictorum, quae Petilianus in ipsum D. Augustinuin omuerat, eosque verbis Apostoli cominonet de vanitate humanorum iudiciorum, S quam parui sint facienda , quae ab humano die in nos , & famam n Ostiam , iudiciis male fundatis intorquentur. Unde confirmatur, contemptionem contemptionis &.mordacitatis aduersati ji, quae non nisi ea iudicio
rum alienorum despectione solidb stabilitur, captandam studiose esse Christianis.
Habet itaque hic locum elrea scriptiones in eos, , quibus demorsus sis, quod S. Chrysostomus de verbali maledicentia tradit in ad illi id , Ostuum abundiauit malitia. Sic enim philosophatur, postquam de correctione prudenti, & charitatis plena , suse disseruit. f At aliquam tibi fecit iniuriam 3 Cur ergo teipsum quoque iniuria assicis 3 Qgi enim se vindicat , seipsum ense petit. Si vis enim & teipsum beneficio assicere, de illum probe vicisset, benedicas de
eo, qui tibi fecit iniuriam. Ita iacies, ut multi sint eius pro te accusatores, &ipse magnam mercedem accipies. Sin autςm maledicas, ne fides quidem tibi habebitur, ut qui inimicitiarum suspicione labores. Quare tuum studium tibi
vertitur in contrarium. Tu enim volebas bonam eius famam euertere I contra autem accidit. Per laudem enim, non per accusationem, hoc euenit : sed contrIomnino, & teipsum quidem maiori ignominia assicis, illum autem tua tota non tangent. Inimicitiae enim, quae Resserunt animis audientium , non finiant, vi quae dicuntur, aures eorum admittant, & idipsum accidit, quod in praescriptionibus. Quando enim quispiam in iudicio aliquid obiecerit, uniuersum interea dissoluitur. Ita hie etiam non permittit, suspicio inimicitiarum, ut admittatur iudicium. Ne ergo maledixeris, ne teipsum polluas : nec lutum contexueris, cum luto, Si lateribus, sed coronas ex rosis violis, S reliquis floribus contexueris ; nec stercus ore tuleris, quemadmodum scarabei; id enim faciunt, qui maledicunt, ut qui ipsi foetorem primi sentiant; sed flotes,scut apes, sau6sque, ut illae, composueris,s;sque omnibus comis, & affabilis ; omnes enim auersantur maledicum ,'ut illum, qui lutum redoleat , ut hirudinem , quae sim-guine, scarabeum , qui stercore , alienis malis aluntur. Os autem quod M lubenter