장음표시 사용
211쪽
Purgabitur vero; ut 3o et ritata uis P. Pilular. aggreg.
Et de lapide lazuli. an. 3. ij. 1 7V . Cum catariicorosat q. s. sormentur Pitula'. iij. . . . Verum utilissimae, & usu probatae sunt,quae recipiunt Aloes. Θ. iiij.
bed quoniam plerique laudant, pro euacuandis quartana-Α in ' ri etiam vomitum; opere pretium existimaui determ manu fore; Anilaeat vomitu uti,&quo Ex una parte non ιπσυμ τι videtur ullo modo conu ire vomitus; quoniam scriptum ιγ ptri Hypocrate multis in locis, Bilem per supςΠψxJ, δε-Πm insancholia vero per inferiora evacuandam, &n siner,
212쪽
tione melancholia enim sita natura humor grauis est adeo, vetatione grauitatis feliciusper infernas, quam per siperoas par
Ex altera parte est Auctoritas Avicennae, & Galeni, omniumque Grs corum: qui inter taetera ad expugnandam quartanam,tamquam salutarc remedium proponunt vomitum. - tu . Ad dissicultatem soluendam dicatur, Domini, vomitum SMios raexerceri posse ob duos fines: ves ut evacuetur humor inclancholicus iam factus, qui est Auctor febris im mediatusi Vesvi: μ'
euacuentur humorcs crudi qui istentes inventriculo copios, & primis vijs si lcnt esse fomites di veluti nutrimenta hia moris melancholici. Si primo modo loquamur, certe non con- ri data uenit vomitus quandoquidem humor melancholicus nocu ''cuatur vomitu, ut loquutus est Hypocrates: Sed si loquamur secundo modo certe conuenit vomitus; eo quia vomitu cuantur crudi sicci, quibuseuacuatis consequenter subtrahi.tur pabulum,&fomentum in lanchesiae. i. Secundum dubiuin pispositu in euacuaduin rcimnet ; num --.' scilicet vomitus administrari debeat in die accessionis. Partem 2 affirmativam tenent arabes ctrario horum est,quoniam in die Par ismi commotione agitata materia facilior ad expulsi nem redditur: imo Hypocrates in lib.de affectionibus, n6 m do vomitorium, sed per secessum purgans in ipsa accessione 'mandat propinari pharmacum vi ex is sveibis, quisque perci- Pere potest, quae lib. cit. non longe a principio, sic habent. Si DL ver quartanaan henderit, siquidem impurgatus erit,prLmu capurpurgato;et interpositis tribas,aut quatuor Helus armarum fumum versus purgans dato musa apprehensione, sernterpositis diebus rursus aliud deorsum purgans dato in 'μ- η re apprehensione. H ictenus Hyp 6.ites; in quibus, ut audistis in die apprchensionis, siue par ismi pharmacum deoisum pum 'gansdare mandat; Nec enim in hac ex quenda operatione timere est humorum putri unicum bonis miscelain,nec phatia , maci motum contrarium humoris inomi r atqui non ipsi adi prehensionis libra, sod post quatuor horas a Paroxisnopha macum propinandum esse cum utilitare experi ti a d ,cet, ut
213쪽
cm. r. cur.3. legenti Amatum Lusitanum patebis, cuius cotest talaec sinit. Probusvis Ferrinus rara annos 34. Iuartana IA PMdima. rabat ut eum varia messicamenta,quae tum inram
res=triebant axem s,tamdem opinato a brea in c.D maco atram bilem respiciente, dis paraxi es quatiux horis ante υπιμι. accessionem mutia, ct nigra excreuit,ac Mera quartavaeua μυ --- Superest tamde n ut inquiramus, an utendum sit vomitu a
sit cibo, an vero ante cibum. Alexander,&plerique alij videturia, D. tur laudasse remitum ante cibum i Galenus ver aeuus et tores praetulaiunt vomitumacibo; imo Galenuselebotum au in raphano permixtum ad euin consequendum effectum in potu dabat are breuibus ad litemd:rimendam,dicendum puto, in vomitu faciendo vel spectari ficilitat ,vel euacustionem solam succorum crudorum. Si sola euacuatio specteturpi oculdubio melius est ante cibumvomere: Dd si spectetur cilitas vomendi certe multo facilius est vomere axibo,eo quod crudi succi commixti cibis Promptita cum ipsis cibis cducui . tur,&propter hoc veteres onmesiaragnoperό laudarunt vomi. tum fictum a cibis. Quibuspraemi stis accedendum est ad particulari a ominissistatum atque exceptis illis, quae per Epycrasimeuacuant, quar. in quartana talia cilc debent. i. ι V l .
M d amem. Foliorum senae cum tollic. I. s. infundatur per iacerem inscii, Sericaprilli,&mane expressu edacta cap. Vestali. Mirabulan. Indorumcondit. uno. cap. ieiuno sim
R. Decocta biosae. Et quin e solis litas Saccopriparum inisc.& capcierunoventriculo. Expletis indicationibus a causa, occurrendum est Φmpi matibus in parte aliqua impressis. & quoniam praecipua asib. M Anm. Qioselet esse lienis obstructis, huic occurrendumestitutanus,
214쪽
Lectiones de Pa tibiis . tis a
Cum infusa aruni saccaro stati lur, & natur. Sed praecartem omnibus extulitrium Theriacae Calenus, de qua loquens Au modicebatὸ Inter atias sire quas habu Zheriaca, hac se namvis qua tinuas post Theriaca eae. in pretio est usus absinthii, de quoidem Galenus. 'aurem
paribus,de oroque lilio, & unguen uitii ad splinem Calestani. Quibus absolutis si intemperies aliqua remanserit tetigetur xcirigerantibus. de humectantibus intonis , de viamis diacendis.
De quotidisina exrufica. FEbris quotidiana non ob HK d singulis diebus labora
tem corripit,Amphemerina dicitur cu etiamduplam Te
vana, Triplex quartana id habeat culicae,&proprium; sed J ab ea maloia proficistatur. quae suapte natura singulis iebus habeatmoueri, & succendi: finiiniri potestquod sit eati crenses incarde, sedi sesper uniuersum corpus a prauitaputrescente exrra vasa ridie loriem intermittenter. Et per talenum Febrιs quinuisanae-q est, quae ex pituitaeputredine ortum habra, per A en ea
corpori fartes a natura Petruseia in quibus definitimissius praetergenus primo ponitrer matri 2 di est nururalis previta. Vbi adamatur,siuitur rome illud medico dupliciter s. X a mi,
215쪽
mi, aut enim accipitur communitcr pro omni humore, qui corctionem iugit, aut proprieprosubstantia contradistincta atriar. De g ner. bus aliis. Deptima loquutus est Aristoteles cum ait Pitui- De secunda .loquitur Galenus, quiti ,. Dcci, Pisces corticis dari crudosi en rasamones, Pisces us33. Odededucitundistingui humore Titώha G. Irrudum a pituita. proprie appellata ol Quae pituita adhuc du--,iplex est, At enina praetetnaturalis.dacitur,naturalis alia. Na- af ,. I ' tui . laea est, quael abricatur a. iacitura ua iecore, Inde Galenus6 ὐτώ-- ea chilota Hupar liquum ossici isti uinis, laoc est iecore, huGines gene lix unus est . qui supernatat instattuor Lin, ei spuma, de vocatui bilis radius; qhi instiirticis sistat let, de in I in a. mc lai cholia: tertius, qui pro nutrimento est omnibus,ti voca ' tur sanguis: quartus, qui vitiinam perscctionein non est asi quutus, sed per ulteriorein coctionem conuerti potest in suta
Traternatu' stantiam,&nominatur naturalis pituita. Praeternaturalis ve-
ea est, quae in quavis nostri corporis parte generari potest.& adhuc triplex statuitur. Prima, quae acida vocatur, & fit a summa frigiditate membri, eam generantis, de qua loquens 4 μ G Hypocrates fermentare facii terram odi supra tirramos, ad naar aceti, veIhumoris melanchobeti. Secunda dicitur dulcis,& a calore temperato originem habet, Tertia,& vltima sp r. t. eo. de cies salsa vocatur, & quae teste Avicenna,& Galeno, vel gen 2 T. s. h. pζiputrosectionem, vul ob mixtionem salsi di scorosi limmoris cum pituita naturali. quae omnia dicta esse volui, vino c-Mid ara statis, quotidianam non ex quavis pituitae specie ficri, sed ian-νumias eia Π xuralem appellamus, & proprie dictam. senera ur , Secundo ponitur modus,& est Putredo. Tettio locus.&este ira Quarto Periodus.&inde ali in diem. Ultimo i i. in re, ni uasionis modus, deest intermittenter. Circa quas partes, necalth node putredine, ac delo disserenduin est: sed tantum de materia,quam esse pituitam GarueZ.i. de mente Galeni Luti docuimus. i bm Aa,is is M pmbatur primo ratione. Invadit homine , quibus ex na-1isu iis hinis tura, VE quouis alio vitio pituita redundat. Secundos requenitissim sit tempore hiemali, quod qualitatibus pituitae respon, cita
216쪽
det. Tertio ex excretis, qui enim quotidiana laborent pituitosum vomitum,& seces uin habent, urinas quoq; ut dicemuti iriucosas,&ex praedominio pituitosas. Vitiino ex symptomatibus suo loco referendis. Quod vero pituita haec naturalis esse debeat, probatur. ex e salsa enim fit sebris ardens spuria, ut testatur Hypocrato: ex spuri exqua Acida, siue vitrea ut omnes Medici conueniunt fit quotidia- p tW na spuria,quq Ephyala vocatur. Hac ergo putrescente natura- Ti. Ii, di per ambitum corporis distus a generatur exquisita, & inter se
mittens quotidiana. . , quo rasea
Sed hic problema occurrit, cur fiat, ut pituita praesertim salia putrescens in vasis , vasa non isdat; quando experientia de monstret, quod etiam Plinius docet, duriss mos dentes consumi ,& exedi a pituita, qui tamen non conseniuntur ab igne , 'quasi multo maior sit vis pituitae in corrodendis, & consumcn- 'I' dis dentibus, quam sit ipsius ignis. Rc spolidendum est; id sa- - λιbbritaticere continuitate, & motu pituita in dentibus, quibus caret in resse irem venis, dc extra venas.
Causae. PAriunt quotidianam, quaecunque restigerundo, & hume- stis multiactando pituitam ita multiplicat, ut cum eam Natura re e- re nequeat,ommittat, unde necessarium est, ut putrescat, Vt i ter externas aer frigidus,& humidus natura, vel anni tempore, vel vicinitate aquae, aut aliqua alia extrinseca causa. Potus frequens aquarum naturaliter crudarum, & vinorum crass)rum,& recentium. Cibi,ut olera serξ omnia, Pisces lacu stres, legumina, carnes suillae, & glirum, Auesque palustre otium, 'longus 'mnus, retentio pituitosorum excrementorum , & v in animi affectus timor. Internam causam iam diximus esse '. naturalem pituitam. Inter habilitates aegrotantium recenseri potest temperies naturaliter, vel ex vitio aliquo,frigida, & humida, praesertim hepatis, & ventriculi, habitus pinguis, sexus iremineus,aetas pueritiae, aut senilis,anni tempus hiemale, RG 9,gio trigida, ct humida, & quae tales febres proscire consueuit, IG. . ut a Galeno sequentibus id totum ςo iobatur. I iura
217쪽
si febris potissimum tempore hiemati, fumissis quietis,fembus, infantiu es,nauseati m stietatem patie ibus O balneant όasse super repletionem,erc. Cui tamdcm adstit illati videturi mnatura. Hypociates, qui secum ipse pugnari naua locicit. cci, hieme
se rari ut plurimum pituitam: Contra vero Aphor. 1 Gisi is hicnaevemrcS natura calidissimos testatur, ut proindEpotius sibi. sanguis,quam pituita hieme produci videatur.' mis 3 dissicultatem respondetur, Domini . quod hieme calor tib nathius ventriculi copiosus est secundum substantiam, quonias a. aliquod violent occurrat, nihilominus pituita admodia copiosa hieme reperitur, obtres causas. Prima, quia in hieme corporis pori sunt adstricti, & idcocum non possit dissolui pituita , ut aestate dissoluitur, viget in
Secunda causa est, quia pituita hieme genita non mutatur in sanguinem, sicuti alijs anni temporibus, atqui frigus hiemis penutiat venas, & hcpar ubi sanguis generatur,&impedit huiusmodi transmutationem. Tettia, & vltima causa cst, quia hieme copiosi generat
tunc temporis cnim homines copiose comesunt, ac cibis voscuntur pituitosis,ac vinum recens bibunt.Quae omnia pituitae generandae materia sunt. Signastis, A untur primo acalore praetcr naturam,qui nec acer, neegus Q moidaxest, nec siccus, sed vaporosus, ct inaequalis; vclutit . . . d. ra brum imarer. Fit autem haec inaequalitas propter dis. νι. io ita tein aptitudinis huius Eumoris ad accensionem, quae - ita m nileste noli obseruaturin labribus melancholicis,nec in biliosis
218쪽
re, t*pe etiam syncope; dolorem habet grauatiuum capit di inexs bilem dotiniendi cupiditatem, alui stiplicitatem, de
totius corporis inertiana quamdain,i pigritiam. . Tettioinitium febris huius est non in ligore, aut horrore;
sed simplici extremaru ui si igestistione. pei durat ad viginti, &Plures horas. &cepeantequam prima accessio abseluatur, se undae festinat inu sio ex Galeno: vix enim fieri potest, ut tam viscidus, & humidus humor integre expurgetur, ac piopterea intermittens quotidiana rarissime obseruatur. Qiae omnia se rellisti notasse Averroes docet, qui inquirens causam propter quam tertiana ,& quartana interpoliatae desinant inins bricitatic cis erit ina in: quotidiana autem minime, in quotutiana dici de si sim ct qm t. nagulo die finiatur ignis,quia tamen diu durat, praeparat seinpernovam materiam ad suscipiendam putredinem, adeo ut etiam fibrae vi in exiguo illo interuallo semper aliqua materia putresaetioni qηρ praeparat; quae in causa est, ut non deueniatur ad integram in- fi bricitationem. id quod nec in tertiana, nec in quartana con--ν postingit: in quibus sicut nihil ignis relinquitur in intei uallis; ita quoque nihil relinquitur praeparatae matcriae. Cognosces quoque hac febrem ex hora inuasionis; nam ac ,Cu quotida cessionum initia habet vespertina, & noctu magis quam die--τvexare consueuit,&ob id credimus Hypocrati, per nocturnas imsebres, quas appellat, quotidianas esse intelligendas ; inu, dunt eni in hae lis absentia. nam similia similibus augeri,cem tum est , quia qua ratione cum omnia Solis abscntia stigidiora reddantur, fit vi,quae stigida sint, ut pituita, ea horam eam
vndae speciem referentes, ac molles.
'ad ultimum, renues vritas sunt: progressu tametempo-m crassantur,fiun rcolorationes,&melioris Hypostasis: Cuius'mq-- eventus rationem reddens Avicennas , inquit initio corpus&bricitantis valde ad' i in es , de pi'pterea urinas percolari fregi ve . εper angustos ineatus,& tenues fierii procedente tamen tempo.
219쪽
re fieri crassas; quoniam calor agens in pituitosam materiam.
cam agitat,& agitando commilcct humores urinae,sicque cracsam reddit, quemadmodum ubi adhuc magis progresses est morbus , atque apertae viae, & meatus, nec non corpus magi i. n. ere ibis, calcfactum urinae redduntur magis rubrae. Hoc, &quicquid c s. Ercit.&- de quotidianae signis diximus, scriptum inuenitur longa or cl3έκβb et in , apud Paulum, Razen, Avicennam, ncc non
Prognostica. Votidiana quatenus intermittens periculo vacate habet his i. periculum adium tum tripliciter . Primo ratione periculas se symptomatu,& praesertim syncopis,& somnolentiae, dica ur qμ quae imm nentem lethargum significare solet: tum ratione pro citi a M. hXitatis, nam ex Hypocrate,& Averroe solet: quotidiana ob P. s. frigiditatem ventriculi in Hydropem commutari , Et Rages
Io . ar. febris multis morat ur mens obus mortis suspicionem ha-- eap. ori .. bet, dx alibi; EFGidiuna ea periculos quia utermissio velnus Lineas, vel paruissima, se febris, quae parum intermittitso- tect cum continuis Averroes, deterior omnibus est,
nam hic humor cum sit quae ex phlegmate vitrco gen cratur igrauis,viscidus, frigidus, non solum verriculum mittam in m . dum labefactat, verum etiam calorem, S spiritus omnes strat '' gulat: saluior omnium est quae non multum perdurat temporis, &copioso sudore terminatur , nam humoris significat tenuitatem, & corporis raram te aeturam. Galenus de quotidia- Π-crat dicere, quotidianam, quae fit interdiuro AE 'q esse deteriorem ca ; quae fit hoctu ;& huius rei triplicem ratio-i H 'reddit. Vna quoniam calor solaris, qui in die viget, ad- . Minn ditus caibri febrili, cuni inulto valentiorem reddit securula, 'quia in die sunt parcntiores corporis meatus, ob quod dcberct calor fibrilis expirari, & finiri; quodcum non fiat, signulii est,
vehemens csse malum. 'Tcitiaῖcausa est, quoniam ubi febris inicidat vexat,sgri ncqueunt cibari, nisi noctu;vnde interi urnia pitur somnus, interrumpitur quies; sine quibus res aegrotan tiuin male aguntur.
220쪽
EX methodo proposita constat tolli non posse sebrem, nisi
sublatus fuerit humor obstruens, qui quia visciditare po tillimum peccat,attenuantibus,&abstergetibus indiget;quod si et sanguinis missione, tollente pituitam cum sanguine coni- mixtam: & pharmacis illam trahentibus, quoad eam partem, quae phlebotomia tolli non potuit. Incipiendo ergo a sanguinis missione,qus iure omnes alia scuacuationes praecedere de-b: t, 'notantu in excepto balano,&clystere,vel leni pharmaco in reliquis obseruanda sunt ea, quae de ipsa scripta leguntur. Et primo, deberemitti sanguinem praeter documentum illud uniuersale persuadcmur ex eo, quod in tanta pituito copia μ; necesse est, cam intra vcnas redundare; qu, nullo remedio facilius tollitur, quam secta vena. Quoad lecundum, mittendum esse sanguinem a principio ex dietis satis constat. Quo ad tertium, mittcndusest sanguis avona intcrna de tri biachi ,vci loco illius a vena media: quae feliciter siccatur in affecitibus supra, & insita colluin, ut contingit in hac febre, po- t: ssimum ratione symptomatum. Quoad quartum, sanguis extrahendus parcissime est; tum quia fit haec febris media, & frigidissima hieme; tum quia coli. . sequitur humorem frigidissimum, tum tamdem quod os ventriculi male habet. quae omnia & si in cura coaetii phlcbotomiandia retardent, indicant tamen debere mitti parciorem sanguianis copiam. Quoad ultimum, nisi sponte fluxerit aluus, leni clysteri irritabitur, qui si non sufficiat, paulo acriori utendum erit. Vt Decoctionis Menthar.