장음표시 사용
251쪽
βat,qubd illud uehementer cassariatavis ensibiliter refrigem sis si is e. i. habci lib. de bonit.&vitio succ. Galenus,&similia. Eo De simpl. Auiccnnas ex vinis calida natura sua nonnulla inueniuntur, ' . di . inulta. Nec non Ludovicus Lemosius assignans cau4sa in caliditatis,&srigiditatis vinorum, hoc euenit dicit quia specifichiner se differunt. od demum Buccaserreus vina inter se specie,& natura discriminari confirmat, cum alia su Ciar ex min 1 stantia crassa qualitate calida, alia subtilia,& frigida sint, P. χἡῖ i in his aqua praedominetur. xv lint. Notandum quarto, vinum oligophoron de quo disserit GNΑ- Meth.ρη lotus, abesse a nocumentis vini, & aquae ab eodem triplici in
genere constituitur, aliud recens, aliud naediocre, aliud vel . . Acut co 8. ranum. &hoc ultimum, quia decursu temporis gradum calori,M , risintenderit ipse cum Lbris ardens stulerit, vel interdicit,
citer confii vel non nisi dilutum concedit; Vtctiam Ioannes Donatus, istorius lib. Epistolarum medicinalium cap. de vino fieri docet. ..tic. . Enimuero is licen Susiquis hoc incerum forientions care dubitabit, dilutum prors,s, or Myua admixtum haud quis ambigere debet, nempe istud, quod huc Abdicta, Aesse de puro,. cero. i. intelligendum est, cum ob aquae mixtιonem refigeret ac magisthumiduet. Ad haec idem oligophoron Auctoritate Hypocra-ia iis, Galcni, & Aristotesis ut sine noxa ab aegroto ebibi possit
album coloieci trino, subcroceo: non statuam, aut fulvum csse oporici. vigoris aute in nihil insit, cum vchemens odor argu-3.atu. b. 1o. mento sit ut diccbat Galenus calorem impellum obtinere. At Qualitates qui, quae ιn urno hoc loqm iis de oligophor es carentia od imbecιstitatis, fragιssitatisque ιfficaci sima exeuit nota, gnamur. quine in hoc aquae est a simiLs, non secas quam fortis odor e Licaciissimum roboris signum . Quoad saporem non multum ab i. aqueo recedat, aquae mixtioncs respuat, vel parum admittat, nec dulc rem, nec austetitatem nimiam habeat: sed substaritia subtile, clarum instar aquae translucidum, quacumq, crassite, ac turbiditate vacet. Quoad tempus, nec Vetcranum, nec adi. . recens ut v bulliat, sed a secibus expurgatum esse Opor Dὸ ej-νή tet cuius ra tioncm Nddit Galenus his verbis. Sic etenim recenae
252쪽
. Lectios es de Febribus. inos,ergo aetate medium potius ect, quod plurimum intra quinque, or decem annos consistit. Praeterea diligenter prouideatur, ne ciuncoctum non nihil, aut alicuius mixtione deprauatu in sit, tetrum odorem non inhalet, sapidum sit, nullamque infensam . : qualitatem contineat: quae conditiones, tum rubeo, tum dulci vino adscribi poterunt ; adhibendo pi imum ubicumque restri- .ctione opus fuerit, Sc alterum in affectibus pectoris, ex eodem
Caleno, cu in a it. Verum, ut υno absoluam verbo vinum dulce 3. acat G 1 in aratis mor ιs ad expulmonem, tum propter dictas opiniones ,rxm propter comm nem uino νm omnium rationem qua uires νηborant idoneum existit,s maxime νs,qu/ quaevis humida, qutum ιn ethorace, tum in pulmone co tinentur , exfluunt.
Notandum quinto, praedictum vinum oligophoron quod Μ ada r. D ne ullo d. inano coinprobabimus supradicitis morbis non esse interdicendumst aliud esse naturale, aliud artificio comparatu. V ι,--I Naturale illud est, Bras. Nola teste,quod sua natura vite paren- phison ' Σ. te procreatum est talet, unde Galenus. Vinumsiquidem aquosam leuissimam in Irgoo uitis habuM transeκtationem , Dussimam quoq; es Hementi terrei permixtionem, ita ut aquast, qVae tum paululνm terrae, calidaequesubstanti.e assumpserit, particia pesve fuerit, tum lensima in horum coniunctionem indiguerit consectione ., Artificio vero comparatur infusiotie aquae, quapropter, de si vinum suapte natura merax, ac generi sumestat, ο/U'Phorum nuxtio aquae eius vir retundet, inagis, Ac minus, iuxta mixtionis melisuram . Hic etiam m.ixima animiducisione dignum
illud est,eius dein A uctoris sentetia, & diligenti obseruatione; cauendum videli cc i, quod si vinum generose in suerit, inulto ante potum attemperandum esse uod etiam piaeuidens Lusi- UETtanus scriptum reliquit ad nostr in do strinam. attamen Me- obgvh'rma dici, tam Hyspaniae, quam alterius regionis opus haheant vino , illo praepotenti iluto uti, prout quotiate interuenit,confuιst,non in poculo ea hora, qua aeger vult si re, permittant vinum temperetur,ueed potius duabus antea horis iubeant vinum Hlutum
sit 3 ut mel/νs mixtio fiat , or vini praepotentis igneae partes rofringantur, uanescantve, quod multo metius siet si vasculi,quo vinum continetur orificium apertum ab que operculo habeatur et Cc Etenim
253쪽
Etenim si in dromacho vino recepto mimo feret, fortὸ mura mentium aliqui damo infe ret. Quii propter ubi vianum oligophomn nitiuum doesia, ita is loco sussici posset a Methoἀ te paratum, vel ex generoso,& mesaco. Ad haec Galenus posm qua in enucleavit vini oligophori natura, quod exhibcri a me-6-μυιο dico possit in morbis acutis, Massicum vinum, signinum, surre .m de est et inum, liburtinum.&sabinum exempli loco ponit a ac subiun- maxime conducunt stoinachis,qui bile druexantur, & pro-ηρ pomi δε- . pterea ubicumque vel propter aidmtem febrim,vel abundania' ' Vtiolum bilem in syncopem aliquis inciderit, concedendum ,.
et tibin H;M. Musie generis vino-m optima μοι dicit Galenus surrem tinum,signinum, sabinum, liburtinum, o marsum haec omnia 'vina Σomacho, qui amara vexatur bile lubrιa sunt. Ideoque .stis utendum,quoties is,vel ex ardenti febre offensus syncopem
capite o. biberit. Quod confirmare idem videtur, cit. l b.de bonit. vitio succorum, sic enim, Corporisus stitiosioribuι,nec Phalari
num, nee Timolides, tuum,nee Aurnium nec Lesbiumpraedia
da omnia, fila ea bona esse pag.nt, si bibantur, quae Uantia
renuia sentc quod genus in Italia est, quod Gaurium uocant,rs' albanum, eorumque quae ιn sabinis, se lascis nascunt νr quae - dam,n q; enimcuncta huiusmodi fune, sedcirca Neapolio quaque in imminenti huic coste narum Ainineum ; Tale My n A apudnos Tibicenum, se Arsinium, ιnde etiam Titacis en umbVim noli, atque haec ago exempli causa retuli . Caeterum subdit) huius M a ubique fier; ntium reperi, qu e aaeuenae ignorens νυ νεοῦ μ plici deranti, cum quod fauci spina omnino prourni iam, -- G te . vero quod Iongam navigationem non se incant,nec pes'nepto πιλοῦς a mercaroribus in ahenas regioni s tris uehi , haec sunt
'rum so Toncepta verba Galent.qui etiam cit. 1 a. lethodipaulo infra mi rem nostram haec scribit. mare huiusmodi uinis c loquitur diuum de oligophoris,Daliditaterraedita non sunt vel si inta terascant parum caloris obtincnt, hinc perseuerante 'syncope illa eoncedere peccatum non est, quamuis vel bili,vel febre a innae proficitatur,etenim preterquam quia calida uon sunt,
254쪽
nutrimenti parum asserunt. Reliquum est si fides tanto viro est adhibenda, ut nos in eam sententiam inducamur, huius. modi vina in Italia reperiri, ac morbis acutis valde proficua eL se. Nec illud opti inum clitigium est, Hyp 'cratc,&inter uiuosdum degere tu, huiusmod i vina ad inuciata esse, p amo sis valde.accomodataaed temporum iniuria, nai uram illa depraualle, unde hac tempestatenulla ratione concedenda, ut medicus mihi quida in Anconae Doricae commoras obiiciebat. Hςcen. in inanis euasio videtur, cuius rei algumentum est,quisit sabinum vinum et laniaetate libypocratia ad decimum annum vigorem conteruabat dei usque ad quartum, quia adhuc recens iudicabatur, ad potum minoria apium erat. quod etiam petipo: est ex Galeno, qui loquens de vinis oli moris. Recens
ait uinum perisiora corporas Osin permeat uetuS acre,omordax est. Ergo .etate meduum pati a ea , quod stlurimuin imina qu/nque, se decem an osco sis. Et i. de Antilodis capite idem Auctor. De farremma aute- , quid me dicere op a es, 'sod omnes iam sciunt,ante anuum fere vigesIm Vari in sum ad h.nc esse, vigesimo enim tandem anna uiget,pot*ique aptum dispersevirat. Nunc ver ut ipsa conuincit cxperientia, nedum
primum attingit annum cum deprauatur,ac naccescit; crgo his temporibus vim eam remisit, quain Hypocratis,& Galeni tepestate obtinebat, atque adeo si admittebatit ipsi, maiori cum fiducia nos hac de causa concedere poterimus, iis Notandum sexto cum Brasa uola) magnum discriment esse te, I mitius inter haec, maius nutrimentum afferre, celerius nutrire, ac solido nutriment uni esse; verbi gratia vinum celerius nutrit & nainori molestia, quam mulsuin,uci ius,inia,caro,& similia. Mul- - μθ nu sim vero vino praestat in nutritionemaiori, idest quantitate
255쪽
Vina μου proximie accedunt ad naturam
leiem nutritionem , & quia vinum virtutem non isdit, excellit quibuscunque,& magis conducit; quod docuit Galcnus, dum
dixit. Tuo magis uinum uincitur quantiIMe, o cons uentiarς teris rebus, tanto celeritaIe in nutrae o ulud cς terra anteire: Et inter omnia vina aquosum minimi tuitrimenti cst, dii aquae illud comperat , his verbis; Pr/mptum Lamen fuerit Ialia uIn dignouis omnium quidem imprimis,qu Mea,touitate ad aqAa proxime accedunt, deinde albedine quoque, quin gu Patu uideri etiam aquosa polyint , quaeque actringendι uim eumentem nullam obtineant, interque diluendum aquae molις mixturam κοά ferunt; unde ea ueteris medici quea u. carunt, iamdum c linam confirmant Avicennas. Istac tu Aliabas dum de vino disserunt, Et Hypocrates, mel nutrire duplo vino oligophuro, testatur, cum ait; Si duplam uma me .ram ad mellis istinctu, quis biberii a solo nimirum melle ualidi' longa redderetur . Quare etiam si vinum enutriat, non ita tamen, ut damno at quo esse possit: imo si propter hanc causam timcdum nobis est, nec ius, stillatilium, mccarnes,m coua comode exhibcrid bebunt,cum vino in vehementiori nutritione anteponantur.
- , Notandum septimo, cum Alcxandro Consuaud incin in DP 2 ma moibis preces teris rebus maxime esse perpendendam;cum uniu th cum auxilium sit, ac ccitissimum praesidium, qua obniti nocu-.8 arithos. mentis, ct affectionibus possimus , hinc est quod Galenus de Ephemera febre scriptum reliquit, se numquam aquam in in firmitate propinate incspturum, si aeger ad bibendum non assuevisseti Et lib.de consuetudine cap. i. disertissimie declarat, quam perperam faciant illi, qui aegroto no assueto aquam praescribunt. v bi duo loculentissima exempla adducit, quae quia, ut te amur digna existimavimus, hic ea notare non piguit. νινο dicit Galenus) dest gidae quoque exhibitione, quam in a
' cute aegrotantibus spe numero facιmus nonnulti nobis aduer- fantur, rohibentes ipsam dari febrientιbus, ac iubentes nosti tis indicationibus esse contentos, quae ab alijs sivis sumuntηr, quas,cta locis assectis, o aleorum emone, arateque, o ' gione, et anni tempore, et ab ipsius laborantis temperamentst, ct
256쪽
hleginone taborat iecur , vel pulmo, vel ventriculus , velat qua alia ex ita praecipuis particulis , qui frigidae potator eis frigidum Uerri parum, nustam aliam ob causam, nisi ob com Detudinem permisseim xs; aeque enim hoc e aiunt aes conce- 'datur,aqua fragida leuari eos, qui ita asi geti frent, licet febrienirent, quasi omnibus quocumque modo aegrotantibus omnia, qua, i i eon et a sunt facere permutamus, nec una cum alys omnibus Vopis, cum quoq; quι a consuetudinibus est,admιttamusia et subdit, Aristoreus Mytileneus vir in speculatione perva- Cosiue udini tetica primatum tenens, cum in morbum quemdam incidi et, qui a frigidae sane potione iuuari poterat, quia tameu talem po- ratis mytιIe- tum numquam inge spisset, me icis eum bibere confulent thu 1, re- uta
pugnabat, manis a se scire irmans, fragi a gustata sipa mo
correptum irι, nam hoc iraum asserebat, si τι sie ια alio, qui At, se corporis habitu, ct temperamento erat Itis,cAlidaque ρὸtibni ametus,quoY si tali potαι scut ι nonnulli assueut VI, ma-Nimel quidem, nec ipsi ιltius oblatιonem timuisset, tandem tamen medicis eum omninν compestentιbus figidam potauιt, at ι stequidem objt, via ualuimus. Haec Galenus lib. de consuetudine, Cap.x. Mibusadide; aeuin,et quibus cibum in die carire consueueν ut, nisi pransi fuerint imίecilles, et m*mι sunt,et ad omne opus t miri,ct cardiastic/,pendere enim videntur ipsis et sera, et mingunt calidum, et viride. etpercus comburitur,funt,et quoius os amarescit, et ocuti cauantur, et tempora satiunt, et extrema r
frieescunt, et plurimi quidem eorum qui prans non siunt cenam
comedere non possunt,si vero cenauerint ventriculum grauant,
ac multὸ magis aegre cubant,quam si prans fuissent. Cum ergo talia sanis eueniant ob mutationem comestionis ad dimidium mtitanda ebridiei partem, praeter consuetudinem protractae, neque consue- t δε et μ' tudini addere quid comodum videtur, neque detrahere. Et e dein cap. paulo infra. Eduliaque consueta licet concoctu difici- Iia snt, nonnulli faestius concoquunt, quam insueta, licet fac Iiora sint concoctu, excretionesque consuetas, etsi ea incommoda
t,quia tamen inconsuetudinem venerunt,requirιt corpus aseque his ρriuatum is morbos incidit. Praeterga idem ait, con- 1 o. Mιtέοιο
suetudinem haud minoris momenti esse, sed maxime animassi c.
257쪽
uersione dignam, cum illa notris corporis temperamentum ob oculos subi ciat. E t ibicem vinum dum benὶ se
tuntiate, ac mediocritate exhibeant se; o bona sunt quidem 'sper seipsa, boua etiam p. rmixta , ct tum alta , tirm quaecumque r. bor morabιlem utitisatem habentia Nec non idem vultum humi. dum illis prodesse, qui lcbre laborant,praesertim vero pueris,ac Α' illis,qiii ia in consuetudincm cc ntraxerunt,docuit. Et a .aphor. Consueti sititos labores serre, essis ni imiecιlus,au fenes,non Temso. consuetιμώrMbus, atque iuuenibus facilius frunt a s tem cita lib. . ae ex tempore confinia sunt, or sisteriorasne,insuetis min mole resunt. Demum tantam vim habct consuci', , do, ut idem Galenus concludat, quod si duo infimitate lab r. rent,quorum alter emissionem sanguinis,ut per necessaria ex ficit geret Gui tamen numquam suisset incisa vena: Contra vero aut uiuia' ter,cui minus, eductio sanguinis necessaria foret, qui tamen iaassuevisset, potius secundo, quam primo incidendam vcnam
Notandum octauis, licet satis sese de aquae qualitatibus disset uimus,cui conducat, quave dispositione propinada sit, ope re tamen prctium existimaui quicquid de hac re, ut etiam de vino oligophoromaonum et is tradide sint fusus Auctores,om ni breuitate maiori comprahc nilcre, ut clarius innotescat nc stri temporis medicolum dc prauatus usus cs quosdam bcs
258쪽
ram iuius lauersari, nam venirem non raripiet, mrio ' ἐ-orem illius dissoluιt, et propter mediocritatem caloris in eo
inon comsictu, et propter ad dilatandum indiram facultatemvi convehit,ac dispensat per totum corpus , succo optimo Haedicum
est, i eadmixtionem accomodato,et ad ea concoquenda quς inpiam.tco,ac in vemspationem In cere vigorem auget,a itura
que ad excrementa patefacis, quς evacuanda sunt. Et idem Auctor 3.de ratione viij.com. o. Cum igitur persingulis,de
sui s enunciat pocrates sermo de optimis st: ιta et Mnc is ecule optima quς dicuntur ad optimam referens asyuam; Hrc I in de igitur quamquam optima sit e uo tamen tempore M ven rica A manet, auatione que plurimum parit 'vos,vicum mii fas ventriculus fuerit, corrumpatur et Ilia. Prytercara cum ex Oentriculo adieiunum intectinum are perueniat nonsciae diastrabuitur, neque in Hepar, et mιnus in Renes,Thoracem,et PuLMosem, quo sit ut neque Arinam mouere nata H, neque sputum educere,nequestrςterea sitim fedat, quod/n amplis tum ventrισι rum intentinorum animatis instrumentis plurimo maneat tempore,vesprorsu ima iborum penetret partes, neq; ariditatem fumectet. quod au Iem non aut antea dictum ect,quo sit, ut neq; facultatem vitatem roborare possit, atque ea est causa propter 'asam Hvocrates ad Mul am, Oz ιmel, o vinum se contulit in v tuq
aegris ab aqua af Imens. Iam Urtur ob eas cavsas numquam ea . quis Utatur,vixnωr tamen or asy quidam me Ici, atque etiam causapropter
'pocrater,sed hic minus, caeteri magis. Haec olimia protulit
Galenus, & similia, qui praesertim loquens de vino obgoph nia si conturo. M quidem υλπm aquaρ Pat, non solum adcomonem,' 'T. .. an υentriculo fit adiuuandum,sed etiam ad concocta distribuem ebri. , ad sanguinem creandiam, ad nutriendum , ad lotium citan- a ct Eum,o adeo ora diffunda. Et Paulus. Olera m vinum ii quit calorem genuinum refocimt;υnde concoctio meliorior nera. Vis probus euadit, cisum per omnia corporis membra , ut quod facile penetret, deducit, quam ob remex morbo emactatos rcficis, loquimin corpusqo ipsorum auget,etenim cibi cupiditatem Deit, tutia de viηο origo exsenuat, temper urinam e cit, o bonumcolorem conciliat, animo
259쪽
vij olstitiam,voistatemque parit, rabar adimit,quod non Zε-utoiu facit aqua. Et tamdcin Galcnus praecit. paucis verbis clarius, b, g, 6 idem docuit, dum ait; Vinum oligophoro quibuscumque in re-ιraio q4i hu r aqua e ibibus, hinc 'pocrates non fiam in Eshemeris ,
etiam in morbis acutis admittebat. I
aii . Notandum nono, duo in istbribus ex Galeno ad eam deita considerari: Primum est virtus , sine qua rcliqua laut inania, hinc admonet in edicos, ut dextro oculo virtutem, sinistro moibum oculate pei spiccrent. Alicrum quod consideratur essentia Lbiis est ; In quibus perpendendus calor subrilis, ei undemque caloris causa, quae non alia,quam putridus humor videtur,& hic idem suis caulis non vacat, ni intrum ab obstruictio τηρ irando n. clependet. Quare hactenus quatuor intentiones habemus. i. . . sp Pι ima conseruandi virtutem, cum illi praecipuas medici partes untiones. adsci ibantur, ut de mente Hypocratis iam diximus; Et L elsus.
Maxima Egnitas Usarum est virium, quando vixere nobis ex harum custodia conifati cum vitam,aut vos esse vires,aus e araac ιom s sit necesse. Secunda est Fcbiis, quae tunc aboletur, cum putrcdo abigitur,quae romota causa, id cit obstructione procul. dubio tolletur, At quoniam haud facile euacuari pol st, si primum non concoquatur, iuxta Hypocratis dictum. Concactar non medicari, cruda non moueri, sec. Concoqui verbiaequeat, nisi corroborando virtutem, ut disertissime docen ur a Galeno. Ad in ιtatem reduces humores putres inquientc ubicumque fricultatem concectricem corroboraueris. Ideo quoad executi
ncm praecipuum locum virtus Obtineat, quippd quae aliarum actionum principium sit. Secundum Obstructionem repellere. Tettium humores praeparare. Quarium c uacuar ;&dcinum pratiam intemperiem, id est febrem delere: Atq; ita quod fuit primum in intentione, ultimum lccum occupat in exequuti ne, ut praecit. Galenus lib. Meth*di docet. Hoc iacto fund ' mcnto facile erit damna aquae Oculate prospicere, ac vini oli- . gophori utilitatem: quoniam inter quinque necessaria ad scibrem depclicii dam, vel ad minimum dimidii aqua conducet,A .s, a 'sic inonstrabitur; & idem Galenus his vcrbis confirmat. ' Α-i,si ,it, nisi ut medicamentum ad intemperiem calicis
260쪽
dioremvendam, reum qu cmuis adid ipse m parum pro euasit, nam quo ad alias indieationes tantam abest, ut prosit, ut pol us noceat. Testatur hoc Galenus,cui, qui fidem non adhibet facile per singula discurrendo certior fiet;proculdubio virtutem plurimum aqua cum natiua frigiditate , ac pondere o primit, & audacter fatebor , quacumque alia re magis illi om-cit. Auget nedum rem et obstructionem. Digestioni impedi . mento est, cum medio calore, cui aqua aduersatur,perficiatur. quod si per accidens non evacuat, per se mini md ad id idonea est; verbo demum illud commodi aderi , quod febrilem inte. Periem pellit,&hoc vix sine cuidenti periculo vitae potantis;
Vnde cit. Galenus asserinat; PrHermisit Hypocrates ms frigi. Zκ Ada Urm in morbis acutis non alta de causa, nis1 quιa raro, vel a IVam aeger est ut omnes conditiones requisitae adsint. Virtus vigeas videlicet omnium p. rtium, materia bene cocta, Habitus aegri, nec macie, nec obclitate affectus, assueuerit aquae G-
potationi, non senectam attigerit,& iit anni tempestas s statis. Hinc Braseuota docente Galeno ad eam concedendam non ν Mahos Ladeo facilis est. Duo linquiens)paratissima in febre ardetisunt
remedia haec, vena incidere frigidam propinare: verum quidem est Sportunum quocumque tempore sanguinem mittere, dum--m re αν modo vigeat virtus at multa desiderantur in ρηςβ ibenda ge6da ; Quae si medici incuria ad unguem non observentur, quid dia snguin inde eueniat lcges infra;& inter multos narrat de quodam Ga--
lenus, qui febre ardenti conflictabatur,& propter frigidae po- , D. - .
tum pilus expirauit,quam bibendi saturitatem habuisset. Vidi causcop,s autem inquis ex ν qui ardenti febre laborabant quedam, cum morbus inualesceret, se frigidam impudenter biberet , necum Pam quoad moriretur expletum. Et T. Methodi cap .recenset alium, qui intemperie quadam stomachi calida, & sicca vexabatur,& cum coalius fuerit stigidam compotare, incidit ta- , men in tam vehement in gulae frigiditatenx, ut deglutire non Valeret, cui rei cum nullum remedium adhiberi posset, occubuit. Huiusmodi exempla per multa apud Cornelium, Al xandrum, Aetium, Paulum, Erculanum perlegere poteris,quae satietati occurrens praetermitto; Liceat tamen locum ex ec in