장음표시 사용
271쪽
Iutiun qualitatem auxeras iam modum excesserit.
' Sed missis Auctoritatibus ; rationibus, ct argumentis inst
Primo illud vinum proculdubio calidum, di siccum erit in sententia Galeni pluribus in locis, praesertim lib de vinis q. de
simpl. mcdic. facult.&de bonit.& vitio succorum, quod multis annis conseruatur,plurimum coloris acquirit, ore Vchementi,& sapore praeditum sit, non facile acescat, nauigationem ferat, &in locis calidis sit procreatum. Sed vinum oligophoron integrum annum non attingit, quin corrump itur, odoris, de saporis expers videtur,acccscit facile, ut idciri Galenus Alictor
est. Celerrim omnitim vivorum dicens alba, ct aquosa inustera rent. Nauigationem non patittar, quin ne transscrii quia dcm potest, ut experientia docet, frigidum solum parentem habet; ergo,&c. Secundo. Secundo, Galenus tertianam febrem curas, iubet in ea illud 3- u GD obseruandum, ut vehementer hiimcelenius,&restagcrcinus;&Paulo inserius, ut natura sua calidum deuiicinus; hi tam lcm
concedens praedi ei aest bri potum, paetvter quam quod neu cibuquidem de aqua facit , persuadet vini oligophoii potionem ii. Vnde plane conuincitur, vel Galenum pugnantia loqui, dum essetit, humectandum, S ieirigerandum velicinenter esse, veshuiusmodi vinum magnam ha bcre xim adici rigerandum, humectandum; Et ima piaculum magnum cst, Contradicti nis Galenum arguere; sas cst ci cilcro, Spio competro habere, vino oligophoro indita in sacultatem Iciligerandi, & humectandi esse. Tertio. Tertio docerent velim,cur huiusmcdi vinu apud bonos Auctores aquosum appelletur ἡ & praeseitim apud Hypocratem. Ad quid dicatur aquae similitudinem edumbrare ὸ ut legitur in AEtio. Exiguum, vel nihil caloris obtinereὸ ad quid a vini qualitatibus alienum essi clus plane contrarios vino producere in Brasauola legatur λ niγn Ob aliam reor causam, nisi quod aqua prsdominetur. Frigidum igitur,& humidum existct; Hinc Galenus vice fiigidae aquae concedebat, postquam toties cdocui, vinum
272쪽
Lectiones de Febribus. 2 lovin unita ophoron qualitates, 5e si ullitudinem aquae praese-
Secunda ctiam conclusionis pars Auctoritatibus, de rationi. bus comprobatur. Atque. ut ab Auctoritatibus exordiamur. Hypocrates discrens ter de potione,quae febri acco inodata sit,tcr admittit, & laudat etiam vinum oligophoron, quasi vero. aquae oblitus de ea nihil. Et piaelci ibens idem Audior in febre α, Demorbis
ardenti vivendi rationem, in febri is thali, & pleuriti de vinum
iubet propinari. Quod confirmat i. acu t. tex. a a. dum de capitis assec stionibus edisserit; Ubi de inorbis siccis sermone faciens ante sorbitioncm iubet vinum, vel mulsum propinetur, prout Nicum de et Opportunum existi in abitur. Et lib. 3. contendat vinum etiam Ii 'A si capitis dolor, vel delirium praemat. Item lib. q. locet,eOS qui- Tex. r.
bus iebris delirij causam praebet,&corpus valde fluidum habet
vinum vinosum, i adstringens potent, hoc docet Hypocratessapi adici locis: Qum Avicennas confirmare contendit, qui fe- bris in uniuersum curationem piae scribes, vinum iubet album,&aquosum potemus, interdicens aquam. Sicut ictiam lib. 3. cap. i. triat. de Pleuritide, Asmate, Peris neumonia ,& affectibus omnibus thoracis vcrba faciens,iestatur. Id totum pari consensu commentatorcs confirmant, ct praetcreos Cornelius Celsus, Arcu.
lanus, isae, Aliabas, Alexander Trallianus, Seraptu, Amonius CaZZa, qui eos magis in arte medica sibi gloriae famam compararunt, quo ocula terimati sunt ea, quae aquae potus infirmis corporibus damna inuehere solet, & commoda quae a celebit hoc liquore proueniunt si de vino oligophoro tamen loquamur in hinc Galenus tuto concedendum hoc vinum in febre as. 3. Mou. kiit. Et eius di in libri comm. i o. dum de vino fulvo loquitur. Vinum iu it freta um capiti Cis infensum,quam nigrMmvidetur,ckm eriam calore praestet, quapropter etiam sebrem amet, quibus mortissum aquosum vinum ensrtunum sc m. 8.quamuis Hypocrates multa de vino disic ruisset unum tamens, termisse affirmat, quod ipse subiungit velle determinare, hoc est,uinum aquosum maxime subricitantibus proficere,atque enumerans qualitates, quibus hcc vinum praeditum esse
dcccat, ait, album quoad color , tenue quoad substantiam
273쪽
esse debere non enim austerum,aut adstringens, non dulce, seu ac re desideratur; imo huic solum beneficio naturae concessuinest, quod non solum a vini da innis sed etiam aquae alienum sit. Haec sint formalia verba Galent. De vino haec loquutus 'pocrates,continuo ad melicratum transit; caeteris quidem here omnibus de vino demonstratis, ac praetermisso υno, quod non absiauit es ego obiter percurram, quod scilices febrientibus maximὸ idoneum aquosumsit; est autem vinum hoc album coore, substam
ιιa tenue, nullam earum, quae caeteris vinis infant, habens qualitatem , Nempe huic omnium sti, ut tum aqua, tum vini malae gere est datum, predeunt autem talia in unaquaq; gente alia Vinum ρ gρ-In Italia imbecistum sabinum, quod febrientisus adminia a mirum Titacat num, est Tibicenum, Sed vini huius noritur. ras υbi intellexeris, facile in qualibet gete reperies, reperi eqκ dem talia in Phenicia, Geticia, Dirina, Sciro, se Creta, in θαι bur Regianibus non facile gignuntur vina tenuia, o aquos, inclo in Regionibus vidi on bibus,et quod malissit mirum in Ae-gnto . vel ba dum Bras uola comentatur. Nocumentis linquit Vini abhorret, quia nec fumosum cum sit, nec vapora- fum membras calorem non Uert,nec minus rapitι ιnimicu, Aqua vero damna nulla praebet quonia rigiditate uacat. Prola Deus
immortalis, si oligophoron nihil detrimenti habet, quod de a- qtia non dixeris, Si non laedit, quod de Poliphero, ac vinoso
non conccdcs: cur hoc demissa aqua vcl secundi huius gelacris vino non propinabis aegroris, quemadmodum classici unitores. M tradi. admittunt,ut pro nde Galenus fateatur, Hypocratem praecipi L . De sim . se vinum propinari non solum fibribus phemeris, sed morbis medic acuti acutis; ea propter in accessionibus concedit,&ipse, qui cti m3. de locis ais cap. 6. gramatico epylepsia grauato non negat M . t ex Verbis textus aper id colligitur. Is igitur inquit
probam cococtionem accurate procurare,o panem optimum8r
siti cruciaretur ex reino dilutum,et quidem albo, et modic in ι gente ἀ nam huiusmodι uinum ώt uentriculum robusum scit ita haudquaquam tentatcaput, id, quod facere flent ea. ρεμ Gm.2. Whementes uires obtinent. Et a .acui. Vinum dulce preseri gy
274쪽
Lectiones de Febrisur. 2 2 i cns de Pleuratide, & Periplaeuinoim ad expuitionem tum
propter dictas operatrones,lai m propter communem umorum omnium ratioΠem, qua uires roborant idoneum existit, se maximedis, qui quaevis humida quae tu γ in Thorace, tiam in pulmone continentur, expuunt. Quod confirmare videtur Hypocrates si- 3.Dὸω. Mi. lucrinc a Plaus dis, diceris, rare uero Pleuritidas hoc modo oportet ut plurimi m ueluti Phrenitidem , ct Peripneumaniam ρης ter quam quod hὶc balneis calidis, o uino dulci uten-
Verti in ulterius instemus. Celsus an non febricitantibus Vi- α nuin indulget ξ Et l: b. nonne Pleuritide laborantibus comc- --α
dat Quid λ An non idem celebrat Trallianus, & Brasauolat ' pluribus in locis an non Nicolaus Florentinus in Ba medicina innumeris quasi elogijs prosequiturὸ Quid Arculanus ad runostrain pertinens non docet ξ Vinum o vhoron mImmum alimenti habere,quod aquς hauda mile, digessioni facile,cor qpori non infensum , neruis non infectum facile distribuatur per
membra, non calefaciat, humectet, concocytonem tam uentriculi,qIam uenarum adireuet, minimum sanguinis procreat, latiuua
prouocet, somnum concitiet, o febre laborantibus csteris uini sit conducibilius existimatis, Aliabatem, Conciliatorem quaestione propria hunc liquorem adeo accomodatum esse morbis acutis asicrem, nisi quia probὰ nouerant illius virtutem Θ hinc Ilac in haec incidit vel ba. Vinum album,ct aqμo' Ob. de distafumjs, qui febre prςmuntur perhiberi tuto pas,cum Aera ritus quodam occultos, ac sudorem facile digeratur refrigerando. csteris antecellat , stimque abigat. Quo Ioco obseruandum, hic non esse strinonem de quacumque leui kbricula, sed de s bre maligna ardenti, quae cum morbis acutis commiscetur, ut disertissime Brasa uola declarat , cum inquit, Febricitantibus vinum aquosum concedatur, vero illud intelligendum esse de morbis acutis ; nam in tertiana quartana,&similibus vina viasiosa etiam non interdicuntur. Sed trantitum ad alios Auetores faciamus. Alexander Tral- Lba. e. pro Flianus disserens de Phrenitide vinum iubet propinari, praeset -- αι
tim iam assuetis vino,veluti in affectibus pectoris. Serapio ideia docet,
275쪽
potu i sta concludit. Vel Febris vehemens mediocris,si vehemens,o grauiasmptiniatas prodent.veluti δε-lor capitis, delirium prorsus a vino vinos abstinendum, o vino aquos mero , sed his obctituatur vinum o vhoron Hinum, vel Oabimet aqua permixtum. Et Ioannes Donatus Sanctisti ustib 3. suarum Epistolat uni edicinalium de vino oligophoro scribens, haec profert. Porro mirari non bit,hac uinum potius
febrem remittere,quam augere, nam ea, ex quibus hic succus exprimitur , dum in uitis si et ligno minimam transmutationem Frtitum est, terreique alimenti admixt/onem, exiguam, contra-Ge. ror η urium auri mos in uino S. Quid de Amato Lusitano dicemus, an
non Pleuritide laboranti, & febre interficiente huiusmodi v
num concessit. A uino porro is numquam abctinnii initIsed uianum,quo utebatur album erat, natura fragidu, qu domnes Lemgobarri Albanum appestant, neq: mirarι eis sidixerimus, uinum
foc figidum natura esse, cum proculdubio fragidum existat, quia fuis qualitatibus frigidum corpus reddit, imo mu ito plus quam aqua infrigidar,nam aqua solbm quia figida infit duo Vinum uero hoc, non solum sua frigiditate infrigidat, sed etiam faciliur quam aqua pene rat. Et paulo insta. Hoc quod uin/fum, siue potens uinum medici uocant faciatimὸ caput tentat, quod omisiEo in febribus abnegarι rebet; Aquosum uerb, auum, de quo in s mentι a nobis sermo sit ol gophoron Picium, quia nul. Iam fer i m Hluria ne aquam fel rientibus tuto conceri poteΗ , ut Gati nus suis aegrotantιbus/νγ nabat. Iridian Gcntilis in Aui-ecianam in cura febricitatium in genere, hanc qi: aestionem agitans, ubi multa asserta constituit in fine concludit. Elemm It liae r gionibκs propter inueteratam conoetudinem, or a pisam bibendi uinum uelabi s incunabditis moles ecurius concedininaeum illis, qui schre uexantur,quam extra Itiatiam rigentibns, ese tutius Dac tempestate,quam maiorum nostrorum memtria atque adeo ea praecepta quae nobis Saraceni tradiderunt alludens. ad Au cindani nequaquam ad usumnstrum contrali debent eu 3 . lego illis interdiceretur uini potus; parater nte praecepta Grς
eam traduci ad n 'Mam Malcari deberus cum uinum V 2baddecia
276쪽
m octanum Mnum guctare interdiceretur; Usc Gentilis,cui adhaerem multi, quosorcuitatis amaetas, praeteri illo. Vna,vt tamdem finem imponamus, Aucti ritas relucta estAntoni, Gazae;qui praescribcns vi ndi rationem in morbis acutis, in ιnum testat ur tura,s arte comparat m arinuenisse virum f. ut febre arae te molestantur aqua mul δ conueniem-tius exstit; quamquam imperiti quidam medicι sint, qui omnia qu estu metientes,peritum Auctorem nasium percurrere uolunt. ms eos adhibere hoc uinum oporteret, Aquam exhibendam tradunt, In mam non solumio misi h debititatem traducente sed etiam totum corpus obstruendo labefactant uirtutem .dcdominusis Anetoritatibus, rationibus instandam est.Pri- siauis ramo illa in morbis adhibenda sunt , oiiae praecipuis indicationi- lius nobis deciaratur. Vinum est tale; ergo vinum morbis adhi- νοηρ opinanbendum est. Maior probatione vacat, cum doceat Galenus, ct si 'fibra uniuersa medicorum famili. i,morbum non curari nisi median- tibiis inHicationibus. Minor suadetur; Et primo. Si a virtute Pri . . indicatio pc tenda cst, qua denotat nobis conseruandam cste, planum videtur disertist is verbis praecipi, ctrinumuinqtla- , cumquC re fui diximus) antecel l .it ad consau andam, & rob randam vimitem. Si amoibo desumenda ost indicatim, nempe a febre, que nobis significat esse contrario profliganda: cum V tnum oligophoron figiditate, & humiditate sit praeditum cur ubi Lbris desquici, interdicetur Θ Pari ratione si in dic. itiones a causa derivabimus; idcst ab humoribus putridis,&obstructi ne, mis ainbigat, vinum nobis procul diibio iubere, cum facultatem dilatandi, concoquendi,euacuandi tum sud
Et demum si indicationem captabimus ab accidentibus,
quodnam erit accidens a quo manifestenon admoneamur Vinum propinandumὸ cum humores ad aequabilitatem reducar,
stim abigat. imo magis quam aqua teste Galeno qui ad rem nostram. Si cum uino b batur aquis sitim efficacius extingui, q'amsi fila, uino scitieet ipsam ad distributionem promouente. Somnum conciliet, quod etiam Galenus ipse testatur his verbis . Sed quid opus est fortia medi amenta memorare, cum
277쪽
tri infensa, virtuti inimica,& quas concautiates pervadit OLfendit, Lienem intumescere facit intestat hepar, supernatar x e-tri, aegre penetrat,& digeritur; dc si quis eam hauriat dum pedes frigidos habeat, maius detrimcntum quacumque re proculdubio insert. Actenus Hypocrates, qui in eodem teXtucou- cludit. Est aqua perniciosa, quinpernicio Oima bile abunda nissima, ctiare o Hypocrates aquae aduellari se non aliam ob causa in nisi, quia frigiditate poluet. Quod si verum est, uti verissimu, frigiditate tot damna dimanare, &ea quae putrescunt
Galeni sententia exiguum naturaicua calorem Obtii cre, concoctione non fieri nili caloris ianuficio, cur dub: tamus ea,quae mediocri calore nos fouent niaxime utilia, ac necessaria fore, .imo assirmare tenemur. Quod si cauendum est ab uκiguo calore,cogitur mcdicus saccatum amandate, mel &reliqua,qi Ledulcorem in se habent ea solum ratione, lula calfaciutat. Qu,re Syrapia, construae, panis, caInes, Oua,iuia, ct caeteia huiusmodi dimittenda erunt. Quantoca,quae moderate refrigerant,& humectant in mombis acutis vallae proficua censentur; huiusmodi est viniam;crgo. Maior probatione non indiget. Minorcst Galini sexcentis tu locis, Aptaecipue I a. Methodi,& I .acui. Sexto quod virtutem reparat, peccantem materiam conc quit,sitim sedat, putredini insensum est, sudorem pellit, leuiter ventrem lenit somnum conciliat, delirium abolet, at dotem bilis piofligat; morbis acutis, & febribus valde conducit: sed vinum ita natura comparatum est, ut dilectus ia in dictos pariat; ergo. Maior selectarior est. Minorem ut vidimus probant letius, Avicennas, & Alexander Trallianus. Septimo quae infirmus anAie expetit, concedenda sunt. etiasi non ita accomodata videantur. Saepe aeger vinum maxima cupiditate expetito ergo. Maior est Hypocratis a. Aphor. cum ait. Parum deterior potus aut cibus suavior autem , metior/ι quidem sed mixus suavibus est praeferendus. Et Galenus inc mento. Non sum hoc ect faciendum, ut agro gratificemor, quia melius ira extitit; nam quae cum voluptare assumuntur se ventriculua amplectatur , Ur concoquit , a dispocent refrii unde
278쪽
unde nausea,se vomitus. Minor quotidiana experientia co uincitur, Quod si deterior potus conceditur, quanto niagis vinum adeo expetitum ob causas allatas concedi deberet ἡOetauo consuetudo immutanda non est. vino iam assueuci Octavi. runt; ergo. Maior est Hypocratis a. Aphor. πια eA longo tem Tis.so. pore consseta sunt si deteriora sint in elis miniιs molectare con ta mi solent. Et Celsus. Nox ent immutanda consuetudo, etiamsiati-
quid prauitatιs habeat. Minor per se patet .Quia si graecorum 6 6ι. tempestate vinum non degustabatur ante I 8. annum, & tamen in infirmitate propinabant, quid nobis iam ab incunabum da isi aere diis vino assuetis faciendum est' Vlterius si graeca vina permit- ρυμ tam hatebantur, quae generosiora proculdubio nostris sunt, cur interdicemus nosti a, qtiae tenuia adeo existunt, ut de mente Galeni retulimusὸ Qui quidem 3.acui. Crassusiquidem vina,se odora, Com.S. valde fortιa in feruidis gignuutur Regionιbus in in Italia vero se Bitinia se Asa simulta producantur aquosa nιhil mirit. Quod si ita est, cur patimur miseros infirmos occumbere, qui adeo enixe expetunt vinum ,repugnando pro latis auctoribus, eorum scriptis, atque rationi reluctantesὸ qua de causa Gai nus, quasi indignatus . Medici hodie si est irratronalem experientiam colunt,atque heresim methodicam omnia artis bona δε-
Eruenies Θ Caeterum si sorte in eoi um,ac praua haei est obd rato corde persistere in animo est,admonitos saltem vclim, calumnijs socios persequantur, dum interdum ad medendus collegς sunt,vocis erantes,& modo eos imperitos, modo in m
dicina haereticos cui ipse proprijs auribus excepi nominantes prς ter quam quod enim medicorum existimatio huiusmodi e lumnias indignatur , crassie ignorantiae illi iudicabuntur , qui
prurientem,effrenatamque linguam compescere nolentes, inanibusque auris crocitantes famam alterim arrodere student,
ut sibi ipsis gloriam adsciscant , nullo iundamento innixi vel Auctoritatis, vel rationis. Sed ad rem, ut quod proposuimus initio quaestionis expediamus. Illud relictum est probandum, vinum superius declaratum Vinam Esto non solum a probatis auctoribus in morbis acutis permitti, verum etiam initio, Cuius Ni veritatem declarat Hypocrates, dum .
279쪽
Iulum qualitatem auxeris iam modum excesierit.
' Sed missis Auctoritatibus ; rationibus, ct argumentio inst
Primo illud vinum proculdubio calidum, & siccum erit in sententia G.ileni pluribus in locis, praesertim lib de vinis q. de
simpl. incclic. facult.&de bonit.& vitio succorum, quod multis annis conseruatur, plurimum coloris acquirit, ore vehementi,& sapore praeditum sit, non facile acescat, nauigationem ferat, & in locis eali dis sit procreatum. Sed vinum oligophoron integrum annum non attingit, quin corrum p itur, odUris, , saporis expers videtur,accescit facile, ut id cni Galenus Atti orest. Celerrime omnitim vinorum dicens in alba, ct aquosa inusterascunt. Nauigationem non patitur,quin ne transferri quia dem potest, ut experientia docet, frigidum ibium parentein habet; ergo, 6 c. Secundo, Galenus tertianam febrem curas, iubet in ea illud obseruandum, ut vehementer hiim ceteritus,&refriget cmus;&Paulo inserius, ut natura sua calidum deuitemus; Et tam lcm
concedens praedi ei arsebri potum, pila ter quam quod ne vel buquidem de aqua facit , persuadet vini oligophori potioncmi Vnde plane conuincitur, vel c alenum pugnantia loqui, dum asserit, humectandum, & telligerandum vel cinenter esse, vel huiusmodi vinum magnam ha bcre , im adicli gerandum, humectandum , Et qua a piaculum magnum cst, Contradicti nis Galenum arguere; sas cst crcdcro, re pro comperto habere, vino oligophoro inditam sacultatcm Iciligerandi, & humectandi esse. ιΤertio docerent velim,cur huiusmodi vinua piid bonos Auctores aquosum appelletii rὸ & praeseitim apud Hypocratem. Ad quid dicatur aquae sinii litudinem adumbrare ὸ ut legitur inatio. Exiguum, vel nihil caloris obtinereὸ ad quid a vini qualitatibus alienum effcctiis plane contrarios vino producere in Brasauola legatur λ ni 1n ob aliam reor causam, nisi quod aquapi dominetur. Frigidum igitur,& humidum existct; Hinc Galenus vice frigidae aquae concedebat, postquam toties cdmua, vinum
280쪽
Lectiones de Febribus. 2 lovin uni oligophoron qualitates, & similitudinem aquae praese-
Secunda etiam conclusionis pars A iustoritatibus, di rationi. bus comprobatur. Atque ut ab Auctoritatibus exordiamur. Hypocrates discrens ter de potione,quae fcbri acco inodata sit,tcr admittit, & laudat etiam vinum oligophoron, qιlasi Vcro. aquae oblitus de ea nihil. Et piaelcribens idem Auctor in febre α. De morbis ardenti vivendi rationem, in febri is thali, & pleuriti de vinum iubet propinari. Quod confirmat i .acui. tex. 2 a. dum de capitis asse tionibus edisielit; Ubi de morbis siccis sermone iaciens ante sorbitioncm iubet, vinum, vel mulsum propinctur, prout Vltura de et opportunum existimabitur. Et lib. 3. comendat vinum etiamsi capitis dolor, vel delirium praemat. Item lib. q. locet,eos qui- Texo; a. bus febris deliri j causam praebet,&corpus valde fluidain habet Vinum vinosum, i adstringens potent, hoc docet Hypocrates sepiadici locis: Qu'd Avicennas confirmare contendit, qui ie- Ub bris in uniuersum curationem praescribes, vinum iubet album,&aquosum potemus, interdicens aquam. Sicut ictiam lib. 3. cap. i. trin. de Pleuritide, Asmate, Peripneumonia,&affectibus omnibus thoracis verba faciens,iestatur. Id totum pari consensu com-iuentatorcs confirmant, ct praetcr eos Cornelius Celsus, Arcu. lanus, isae, Aliabas, Alexander Trallianus, Serapis , Antonius CaZZa, qui eos magis in arte medica sibi gloriae famam compararunt, quo oculate rimati sunt ea, quae aquae potus infirmis corporibus damna inuehere solet, & commoda quae a celebit hoc liquore proueniunt si de vino oligophoro tamen loquamur in hinc Galcnus tuto concedendum hoc vinum in febre as. ktit. Et eius d in libri comm . t o. dum de vino sutilo loquitur.
Vinum i ii ii falcium capiti magis infensum,quam nigrMmvidetur, cxm eriam calore praestet, quapropter et tam fibrem aVet, quibus morbis fiam aquosem vinum enortunum s. Et ccm. 8.quamuis Hypocrates multa de vino disicruisset unum tamen Piaetermisisse assii mat, quod ipse subiungit velle determinare, hoc est,uinum aquosum maxime febricitantibus proficere,atque enumerans qualitates, quibus hcc vinum praeditum esse dcccat, ait, album quoad color , tenue quoed substantiam