장음표시 사용
261쪽
Galeno depromptum, I satis accismodatum, ut ladem finem.
imponamus,adducere. Adfrigidam exhibendam accedes SiccitGalenus, diligenter ante discoens , quantum eA ea nocu mentum contingerapospi t; nam si id aut exiguum erit,aut nullsia
erenda potui eae, quae prorsus su gelida quantum bibere aegro Met e quinnimὸ magis id audebiso figi potioni insueuerit
Sin maσnum timeturmcomodum,ab hac quidem ab inendum par at s auxi*s , quibus obstructio eximatur, ct abundantii euetur, ofbris feruor deferrueat, υtendum. Porro incommoda, quae frigidam potionem intempsive, immodice exhibitam sequuntur in his con Dunt,qHod lentos,crassosque humores, uehi obstructione iue putredinem ephlegmonemseue qualiser 'pi lax, auiscirrus, aut adema effaeiectum creaverint,attrinuari , degerique prohibent , atque haec una noxa species est nomcontemnenda . Altera talis est multa laborantis imbecistae Iar ricula ,siue ita se ex naturali intemperie habeant , e ex et itio ascitιtio a frigida *duntur; ali' namque gula adeo vehementer orassecta, ut vix deglutiret, alij ventriculussic, νιυIxconc queret aty Vsum ventricuti os, aut iecur,aur colon, aut pulmo, aut septum transuerseum , aut renes, aut vesca, aut tale quidpiam aliud a frigida percussum ad proprium opus infrmum effredditum I Nonnulli autem ex intempe riua immodicaque eius potione non multὸ interposito tempore, nec poII modum, sed illica dis cultate pirandi, se conuulpone , ct tremere corripiu rur , ac toto mi semel dicam neruoso genere laeduntur. In dictis itaque perniciosa est aqua, non iguitas caloris, quam Gijectant aliqui in vino oligophoro . Sed nolo , tam bonas aquae virtutes hic finem habere; Sciscitarer libenter ab illis, as aqua ubi nostri corporis aditum sbi parauit digeratur natura , an potius indigesta remaneat a Si secundum admittatur,plane mecessum est, ut corrumpatur 1 Si digeritur abstrahit naturam; α illam reuocata digerendo materiam, morbioriginem. qui Gergo ea opus p Quie non corroborat, non alit, non humefacit, non evacuat,nihilque utilitatis affert,nisi vi Trincauelliust , statur dum moram trahit in stomacho,& in intestinis corrum-titur, in bilem transmutatur,&incrementa non exigua iniit W uuta
262쪽
mitati affert atque auctore Hypocratest conuulsione procreat; neruorum distentionern denegrationem, & tebrilem rigorem;& tex. 18. ossibus infensa, neruis aduersaria, Dciuibus , cerebro,& inedullae spinali sicuti temperatus calor amicus illis valde est. Quare aqua natiua sua frigiditate omnes corporis paseetes infestat: non vinum oligophoron. At ob ijciet fortasse aliquis vetuin esse,aquam frigiditate excedentem haec damna asturri posse, atq; etiam in magna qua titate li iustam; at si calida propinetut ut antiquorum Romanorum usu stertur nisse &modica quantitate non issuram. Caeteriam iste toto aberrat coelo; quoniam calida ccx Galenose nonnisi ad cxcitandum i Cmitum, carnis mollitiem procreamdam, neruorum incontinentiam, mentis debilitatcm, fluxum sanguinis animi deliquium. & ad mortem tamdem conducit; Nec modica quantitate sumpta prosicua est, nisi inscitiar,n quitiaeq, Galenum,& Avicennam insimulare velimus. luimus enim docet plurimis in locis, febris ardorem Antiparystas inccndi; ct alter no secus ac igniti carbones aspergi ne aquae magis incendutur augeri,&intendi calorem febrilem, aquae pamcit ite praeseitim stigidae affirmat. En Hypocratis, Avicennae, di Galeni Auctoritate comprobatum, aquam siue frigida sit,siue calida, n et in potu haustam, nec ad satietatein, solum dese uire pulmentis decoquendis; Et tamen tam ficquentes, tam solliciti, tam Anxij illam concedunt, ubi minus e re esset,& vincimoligophoron interim interdicitur, quod totidem commoda,quot damna aquam, vinumque polipherum afferre proco-pei to est apud Galenum, qui loquens de vino oligophoro haec
Dabet. Vιnum aquosum nominanr homines id, quod colore, secon ictentia aga a similatur, trati'arens enim,uPLndens est, ac parum,se consissentia tenue Usaret, dumq.; temperatur muLrae aquae haud substinet mixtionem; unde ab antiquis ure ephoro, idest pamciferum voratum est. viribus aquae simile, ncc c/i p/t imbecilla,meo neruos imbecillas tangens, quoniam, nec manis calefacit, idoneam autem e t hoc vinum ad eorum, quae in pulmone contιnentur eductionem, virtutem nimirum roboranέ,π-humores mectos ac imidormia ratia . - cm, V
263쪽
. tantibus clarapericulum a turinam huic uni ex omnibus linis ine Z, ut vini malitias Viat; praeterquam aute quod numquam caput *dat hoc vinum , semper etiam iuuat eos dolores, qui ab humoribus in ventriculo cotentos excitanIur,sedans. Inuenies autem aliquando quintam, ob aqua potionem capite ae lentes, quae dum corrumpitur naturale robur ventriculi exoluisquoiam imbecillo reddito' ichores bilis ex ore ventriculi in eius sputum consuere consueuerunt ,sicuti ijs, qui ieiunarunt accιrit,a quoruis malitia,O Iasionepraedictum mnum hominem liberat; Primum, arsatim Encrasios, idest contemperamenti rarione, postmodum autem eo, quod roboratus vcnter deorsum, qua
bi noxia sunt pellit. Sic expresse Galelius. Et ne videamur ista gratis comminisci, classicoruni A uctorum nonnullos locos in medium afferemus , quo Marius liqueat quantum inter vi-Did miο- num, & vinum aequivocationis adinveniatur. Cum Hypocris seu δ 'tes aliquos referat in morbos incidesse propter vinum ; Similiter η .eiusdem lib.cit.affirmat, cuidam alteri dclirium excitas se, Et lib. de internis affectionibus, vinum maximam vini ad Lb. de mor- sanguinis profluuium e naribus euocuandum habere docet. Et Galenus inter multa,quibus calor ester uescit,vinum praedicat. βι d. inre Non minus ergo vinum, quam aqua interdici debet, cum non vidi nil talis noceat, quemadmodum saepius quidam obijciunt,& si-d e. l. a. bi videntur demonstrasse,&rcuera demonstrant. Caeterum vino oligoplaoro refragari,se interim non animaduertunt. concepta eorumdem Auctorum asseram verba, laborarunt cinquit Hypocrates Vιna nimia abundantia,es meri. Et verba faciens
de illo, qui phrenesi correptus fuerat, Huic subdit aduersas
casius euenit,ob nimiam quantitatem potentis,stmeracis rimi.
Idem docet de abundantia sangum is,qui e naribus emerserat;
Et Galenus, Iam alios quoque vidimus comitiati conuasione correptos, cum aut non probe concoxissent, aut vini, or quidem meracioris plurimum potassent,aut ubi venerι immodicὸ operam dedissent. Et 3. acui. m. 3. Valenter igitur vinosum vinum, calefacere,ct eaput repι re, se desipientias procreare,o calorem febrium augere ect epere pretium. Nec non 3. de morbis
vulgaribu4 coma. AEgroto d. Omnium est visoram immedico
264쪽
usti commune, quod neruos tentet, sementem. Item de salubridieta com. 2. Nam vinum quidem meracissimum inquit faceresimul, or exiccare, quis ect qui ignoret ' Et laindein ut cum Hypocrate claudam qui lib. de morbis popularibus in cura adolescentis, Veram ροPea ait rumus insanist, ct breuim riuus est υndecima die; Euentusque rationem reddens, O casionem fuisse puto subsequi tui 2 quod meracum multum bibis. . pri quam insaniret. Vino igitur vinoso,&generoso: non oligophoro horum morborum causa adscribenda est. de quo nusquam scriptum reperies, eo febrem incalescete, capitis dolores iussa minationes augeri, phrenitidem excitari: sed sanitatem potius inducere, di enarratis indispositionibus plurimum conferre. Neque in obscuro id latitat. Galenus testatur. Eummmo sitare Fit 'quemadmodum fulva, quae petrita calida sunt,satim caput replent: sic haee loquens de oligophoris ) praeter id,
quo nihil umquam noxae agerunt, etiam iuuant,sedatis inter dum doloribus,quos contentι In ventre humores procrearesuui.
haec formaliter Galenus. Et lib.cit.cap. II. Cum caput non δε- tum tune doleat, cum ipsum assectu proprio laborat, sedetiam ob ventraculum, qui humorum vitiosorum vapores transmitIit,huiusmodi dolor vini pauci feri potione fanatur. Et Ia. Methodicap. q. Huiusce generis vinorum optima sunt surrentinum, δε- binum, segninum, massum, liburtinum, haec omnia vina Eo-chst, qui amara vexatur Lile salubria sunt; ideo illis ditendum, quoties is, vel ex ardenti febre ofensus Oncopem attulerit, vel alias multa in eum bιlis fluxerit, vel multa ιmbiberit. Et Iz. Methodi cap. 3. in cura febris cum syncope. Si autem ad eos, quos sucope iampraemiis accitus,siquide actas sit, Regio naturaliter calensi actuans,aut Patus caeli vehementer calidas,cufrigida vinum dabis si nihil eiusmodisi eum eatida. Qui similiter haec scripta reliquit. Rufum autem vinum, est nigrum a serum in his morbis cloquens de quocumque humorum fluxu utiliter exhibere poteris, si neque capitis grauatis,neque menti attentatio fuerit, neque uti quominus exeat impedimentum aliquod, neque urina retentio extiterit, Dedictiones vero liqui Horco ac ramentosae suxerint nam in huiusmo si omnibus cainbur
fulvucaput repleta tuosium se, i dolores
265쪽
Ius milibusq; niaxime conuenit ex albo ac tenuisumere. Vinums m Ad alia Hypocrates 3.acili.I . I. Vinum generose birioluit νψμ v t vehementer calefacit, caput Ddit: aquosum tamen contrarium zize4.i omnino Jcιr. Et Galenus eodem lib. com. a. Non solum vi r segerat. -m aquosam non Dait debile caput, sed corroborat , Nec noticom. 3. Vιnumgenerosumstum ea istud,quodaquos oppinisse
unde vehementer eo corpus calore actuat, caput repletur, IUMavia generatur, o fbrιs recrudescιt; Sed hoc non ect vinum a bum, Gr tenue. Ilcm com . .cit. libri. Prauum autem febri amoeιlium ere vinumsuum , quod vehementercalidumst: conusniens est aquosum,uirtutem Γιlicet roborans, es humores, tam humectans, tum incidens mediocriter. Et com.7. Fulvum vianum calefacit, scirem auget,caput laedit quibus vina aquosa μ
factat, or caput vaporibus reptet,vehementer Uscndendo. Et ducurationem his damnis praescribit. ma labe inquit s an, - nes euadent, quotiesumque vinum album,inaquosum pol rint. Sed non hic immorandum. II. Methodi, cap. . fulua caput irrire , aquosa nil detrimenti Verre asserit; . s. n. luas Ru praescribens vivendi rationem cuidam ludi magistro co c. mitiali morbo laboranti, vinum album, & aquosum compotare iubet, parum astringcns, cuius quidem rei rationem sic res dit . Elemadmodum huius vini genus stomachorobur in , ira etiam numquam caput Ddit, quod proculdubiosum a vina, o
generosa faciunt. Neque huc reluctatur illi, quod de pure Epylcptico docet. ibi enim intelligendus de vino calido,&g
ncroso, ut supra. . LLib. xi I n.3. Sed ad Avicennae Auctoritatem accedamus; hic enim vinualbum, subtile ait) illis conducere, qui calore praeter naturam affecti sunt, quia non solum capiti detrimcntum non est, vectiam abolet omnia illa damna , quae a stomacho proue- niunt. Et quod mirabile est; idem vinum ab cbrietate litarat, atq; huius rei veritas ex eodem Avicennapcti potest, cum a b monet; mi calore vehementi, vel ebriezate prematurpropr
266쪽
medicamentorum sec. locos cap. i. praescribens victum in cura
doloris capitis eκ ebrietate, & meri potu. AbUinendum eter. consulit a giandibus palmarum, proprietatem enim quamcliam habent capitis Aurem inducendi, permittendus est eis potus in i uosas ex agrosis vinis, quale /st in Ital a sebinum, in Asia Ti- azabnum,oc. Et lib.de dissolutione continentis cap Io. Lac ait Damit,ruta enaurerum , es napi faciunt dolere caput, Ouum citrinum antiquu facit dolere caput, or inebriatplus
quam vinumponi cum nigrum; AI vinum album, or omne vina
paucam substinens aquam non facit Gore caput sermo sedat dolorem capitis,ore Z capsti melius,quin aqua quando ent sola. Cui consentit Isac, inquit enim; Vιnum aquosem amictos febre adiuu re,ac recreare,cum non calfaciat,mentem non insistet, nutatumve damnum inferat. Demuin Arculanus, & Brasauoladii 3. 4mGALinuestigant lia ratione vinum aquosum a nocumentis exulet tam vita 1,quam aquae: Ideo inquisit)ab i s damnis,quae vinum afferre solet ab est ,qubd non calfaciat,non evaporet, caput no - :Iaedat s ab aquae vero prauitatibus alienum, quod eam frigidiatate non adaequet.
Quare concludamus, vinum praepotens,&vinosum nobis ab eruditis Auetoribus interdici: non oligophoron, quod tantis quasi elogiis ab omnibus, ut vidimus celebratur His positis. Prima conclusio. Vinum vinosivm vebementer calefacit, se Vinum mi exiccat ea propter in febribus,se morbis acutis nullo modo com sim vehemeHaec conclusio ultimo notabili nostro rationibus, atque diastitis etiam clisticorum est confirmata Auctoritatibus, quibus non ullas addcre placuit. . Amatus Lusitanus centuria r. rat.28. Hoc quod vinosum siue potens vinum medici vocant ad confirmandam hane conclu- clino aucto nemcati m l inquit9 o ecum est,aefacillimὶ caput totat padeoque omnino febrientibus abnegari debet. 'Et Galenus 3.acut.com. 3. Et calore ebrilem augere se δε- riualis G sipientia p creare , or caput replere , se edi facere vensviri lcm-Goris proprium si . Et m.4.cit.lib. Prauum a tetet auxiliu ebri s
267쪽
rum. Fortia siquidem vina uehementer calefacientia caputh moribus,vaporibusque repunt,etfebrem accendunt. Et I.deart. curat. ad Glauconem. Si ex uisceribu/ aliqui, instammationem patiatur ut caput uehementius doluerit,auc passio aliqua, qua detirare cogat,adfuerit,aut febris incendens,a uino sentiassabstinendum. Idem sit nilia habet cap.de vino cum alto me
solum quia multa caliditas tales humores amaros reddit, uina fuluafebricitantibus non conuemunt sed etiam quia cum eraseo sint, neque ad ur nam transeunt, nec secum una biliosus humores educunt, ac euacuant . Et paulo infra codem lib. subditi
Flauum uinum summe calidum ect, quemadmodum quod post ipsum est tuum, quod febris calorem intendi, mentem, ct caputat deta. Diut. Haec scripta apud Galenum leges 8. de simpl.medic. Ω-cult.& similia apud Hypocratem. Secunda conclusio. Vinum obgophoren praedominis ect frigidum, o humidum; unde iure ab Auctoribus ciaspicis in fibriis
m csthu' ardentium, morborumque omnium acutorum frincilio aximo.
' aegrotantium cum beneficio conceditur. 'Probioel.is Primam huiusce conclusionis partem suadet sic Avicennas. Micenmct Vinum praeterea orealiaeum natura, ct frigidum est, cum quos se θε μf dismeis obbret, quosdam debιlitet. Idem sen. 3.p. canon doctri Dry. . a. a.cap. 3.&lib.q.sen. I. tradi. 2.cap. 39. Urnum intelligit Oligon ' i' ' phtorori,)succurrit aqua penetrantι uigoresuo, sestermixtistye eius, quodes in eo deca act/one paμca,nuare ιnfrigι tν hemta j - menter,es humecrat. Id ipsum Hypocrates colirmat a.de dicta&a.deratione vict. scet.q.tex. 26 Vma acida re gerant , ex-NTu δε η - acetum refrigerat , erexiccat, quod corporis humido
coloquis udo bsumat. Cuius opinion i Galenus adhaeret pluribus in locis, potissit num vero lib. de bonit. & vitio succorum,
cap. a I. circa finem xbi haec illa. At in sinis uetuctissimum Rι-- ', metani Cςcabum uocant, ab albo, auctero , nouello tantum dictat,
quod illud ueh mentissime calfaciat, hoc sensibiliter refigeret. Etlib. . simpl. medic. faculi cap. tauqρὶ causam se
scrutabitur, propter quam uinum natura frigidum, atque inualidum ab extrinsece arguatur calore,o facibus caeteris μι- nis
268쪽
ms acescat. Nec non 3.de sanitat tuenda. Calidissimum ergo seolorem spectes flauum: mini PDe ncati m album. Et colicin
textu inscrtus. Sι perpendere uolumus calorem, lauderat vivum calidum,quo flavo colore contrabis; Sedauom dico otigophoron, minime calidum ea; Illa deinde uina, quae inter icta media M u- cum tenent,prout magis, uel minus ad illa accedunt, tantum illorum uirtut produnt. item a cratione vici. Aquinum au- Coma. rem uinum appellant homines, quod aqua sum colore, iam subsantia simile est, perspicuum siquissim, ut aqua,splendidum, creurum,or obstantia tenue,protinus autem: facultati aquas mile exictit, neque imbecillum caput feriens, neq; infirmos nemuos,quando ne quι em maniferi e calueritat. Et lib.de Antilodis
cap. 3. 33πosis quidem non multorum annorum ita enim uina Vpestant2colore aUa,corpore tenuia,atq; ut diluantur non multae aquae indiga ; demum talia cum sivi, ut nec caput omninb offendant, nec uentris, uenarum ico IIonem euidenter adiuuant, sta nec corpus p anὲ calfactunt, nec denique bene alendo corpori u recant, ac celerrime omnium uina haec inueterantur. Hisce
consentiunt, quae habet 2. Aphor. I in aquosi ua appellat al- ba,& tenuia quemadmodum quoad 6rmam parum ab aqua di- ω 'ctant,ita etiain quoad uirtutem. inod confirmare videtur I 2. Methodi cap. q. Austera uina micidiis, coiste alba se Maentia tenuia uentriculum roborant, corpus re te rant caputque inter omnia uina minime tentant. Nec non cit. 2. Aphorinomen. a I.
Equidem multos ipsi sanaui diccbat qui iuris enter fames
hunt, uinum ipsis abundanter exhibens. ex eorum genere, qua multum calfaciunt, neque enim acerba urna colore alba talem
fame anant quidem neque calfacisnt eae quae colora molua habent maximo sunt illos remedro, quι canino, que Rocant lab .rant appetitu. Et lib. dedi luti dine continentis. Cibaria fri- cap 9. gida debent adminictrari ei, qm s caliri corporis, cse m ti επω ribus calidis, se in ciuita ιbus walidis,cte Zex ins hordeum, se omne quod sit ex eo,cucurίita, se cucumeres, olactucae,et end uiae,et portulacr,et papauer; Nec non acetum frigidum, btile, nocens neruis, uinumque allu, colore, istantia tenue. Et lib. de vinis. Veipsissima uitia si t ab auosmul et recenti, et ax- . ,
269쪽
stero disserunt, ut alterum quidem ualidi camuciat,alteruans biliter refrigeret. item 3. de ratione victus in actat. I inam sq*itim album,austerum min me catidum inter uina existis,at. que obia js , quae ad uentrem siunt destitationibus , idoneum .
N x non cit. 3. acui. Atqui, qua in mno hac est carentIa odoris,
ea imbecissitati frigiditati a sicacisima existit nota, quiρ ρ in hoc aqua es 4Jranilis: non steus ac furtis odor es*cacissimuroboris sensi. Deniq; Diuinus ille Senex Hypoc. a.de dicta ad
rem nostra, Vιna acidac dictim frigefaciunt,attenuant, cir sum crant frigefaciyt,attenuant humiditatIs euacuaticnpa corpore faciensia; bum cIant aute per aquam una cum uino ingrediense.
Illustrium adeo trium vicorum Hypocratis, Galeni,& Aui-cennae, multori uri aliorum adiunges ilitii, Gentilis de Fulgineo, Vcniisti j, Buccasei rei, Conciliatoris, Ugonis Senoni 'ITadet Florent in ,qui ut declaret quod nobis crcdere iuuat cruditii si me, quae supra docuimus, firmissimis rationibus consi mant; ut facile cuicumque ipsorum scripta consulenti, pat bit; si minus adhaerere libet, quod ego eorum icntcntiam sequutus, affirmo. Aetius disserens de refrigcrantibus medicamentis. Vinum aquosum inquit non calefacit se hinc etiZ,quod aegrotantes nullo vitae disriminepropinarepossunt,qui febre tenen Iur. Et eodem
lex paulo infra. I rnum album, at Perum non calefacII,vi cst
tera vina asiolent, sed sensibiliter refrigerat. Idem testatur Oribasius. Brassavola, ligerens de hoc vi no, propter similiti dinem, quam cum aqua praeseseri, docet etiam, quoad viri rem illi ad aequari. & subiungit interdum quaedam vina reperiari, quae refrigerationi aqua accomodatiora situ propter eorum penetrationem, qui etiam vinu aquosum affirmat respectu humani temperamenti, frigidum esse,& hunt id uni,& quamuis in illo nonnihil caloris resideat, non manifestum cst. - τλώ y laic dubio verti potest, an vinum penetraic faciat aqua,. Iz- an Vero contra aqua viniam. Nos breuiter respondemus quia vira aqu i in vino ut dicebat Brasa uola adest vestigium caloris, ac prQ-ῆ T hiri, caliditate aquam penetrare facit ; & aqua sua subtilia ius Itali. tale etiam vinum; nam aqua, secundum totum subtilior c stria
270쪽
Lectio dies de Febribus. 2 l no; Vinum autem secundum aliquid est subtilius aqua. ouod etiam significare voluisAphrodiseus, quando dcterminat chis
Auincia nam . Mundumprimo est mcliuii reperiri quoddam ii- di num, quodes rigidae complexionis, quamuisset vinum e vite,c Boc eis,quod/nuenitur in Italia album,es rubeumclustu acerbῶ, propinquum sapori vim. Et Bucca serreus , - χ- a 'clums disterenter de omnibus Aqueum eP, riseidum, quo-srmam calidum, es si non de ι vina, quaefrigida, ct ouoad materiam ,et quoad formam, ni,cuiusmori ocigophora ponunrvr.
cc disiciatii Vcmastius in suis consilijs. duas vini species reperis i assctat. Alterum generosum,& calidum: Tenue aIterum. ct aquosum. Et quemadmodum illud vehementer calefacit, ita allud humectando peiceptibiliter refrigerat. Quod etiam apud Conciliatore leges in propria differentia vim,apud Vallesium cis, qI. Iu .lrum cotrouersi .irum, Ugor em Senensem a. Al hor. Noanum de erroribus medicorum s Et lade ui apud cet. Tad cum Florentinum lib. acut quam pluri inis in locis, quae pro arbitrio Iectori percurrenda relinquo.
Caeterii in quod humectet etiam plusquam par sit si loquamur de 'in' .ligophoro, habetur ex Hypocrate) qui dictrcns
de l leuritidi,& Peripneumonia sic ait. oi morbus siccior, quam '
- ut qui 'am exictimet, fuerit, non multum dare oportes, Pedan-re sorbitionem, vel mussum, vel vinum utram magis conoreat, propιnare conuenit. Et Galenus in comen. Non immerito igitur III pocrates humectantium aliquid ante stisanamasium ιubet, ut veI aquam mulsam, vel vinum, tamquam haec, quam aqua magis humectent. Nec non I. de sanit.tuend. loquens de victu propinando puero satis humido temperatura. Huiusmodi, vinumquam Hlusis e qui ea natura puerent ne gressiare qui- Ee a dem