장음표시 사용
281쪽
esse debere non enim austerum,aut adstringens, non dulce, seu acre desideratur; imo huic sollim beneficio naturae concessum est, quod non sollim a vini damnis sed etiam aquae alienum sit. Haec sunt formalia verba Galent. De vino haec loquutus 'pocrates,continuo ad melicratum transit; caeteris quidem here omnibus de vino demonstratis, ac praeternus o vno, quod non absoLuit ego obiter percurram, quod scilices febrientibus maxιm eidoneum aquosumst; est autem vinum hoc album colore, substantia tenue, nullam earum, quae caeteris vinis insunt, habens qualitatem ; Nempe huic omnium fili, ut tum aquae, tum vini mala effugere est datum, prodeunt autem talia in Unaquaq; gente alia Vinum o ligo In Italia imbecillum sabinum, quod febrient, sus admin Titaca num, se Tibicenum, Sed vini huius no-νitur. Ias υbi intellexeris, facile in q libet grae reperies, reperi equiadem talia in Phenicia, Geticia, Paledrina, Sciro, cst Creta, in quia i bur Regianiίus non facile gignuntur vina tenuia , ct aquosa , inclo in LegioAibus vidi an ibus, et qu od mutis si mirum in Ae-gnto. Saevciba dii in Brata uola coincntatur. Nocumentis linquit Vini abhorret, quia nec fumosum cum sit, nec vapor
fum membras calorem non assert,nec minas rapiti ιnιmicR, Aqua - vero damna nullapraebet quoniam frigiditate uacat. Proh Deus
immortalis, si oligophoron nihil detrimenti habet, quod de aqua non dixeris, Si non laedit, quod de Poliphero, ac vinoso non conccdcs: cur hoc demissa aqua) vcl secundi huius gelacris
vino non propinabis aegroris, quemadmodum classiici unitores. admittunt,ut pro nde Galenus fateatur, Hypocratem praecipi Ly. De simi. se Vinum propinari non solum fibribus cphemeris, sed morbis medic acuti acutis ; ea propter in acccssionibus concedit,& ipse, qui etiam nisis ii loci ais cap. 6. gramatico epylepsa grauato non negat, cis. ut ex verbis textus aperte colligitur. Iu i igitur inquit ei
probam cococtionem accurate procurare, ac panem optimum8ra
paratum hibere,atque hunc quidemstam si non sitiret,si uero
siti cruciaretur ex uino diutumet quidem albo, et modicὶ as,ingente , nam huiusmodι uinum si uentriculam robustum es cit; ita haudquaquam tentat caput, id, quod facere flent ea, quacem. 2. πehementes uires obtinent. Et a .acui. Vinum dulce presert i quenS
282쪽
propter dictas operationes,tu Npropter communem uInstrum omnium ratiouem, qua uires roborant ιdoneum existit, se maximedis, qui quaevis humida quae Inm in Thorace, tam in pulmone continentur, expuunt. Quod conurmare videtur Hypocrates si- ι.Dὸ- Diu illucrinc a Pleurisidis, dicens, rare uero Pleuritidas hoc 'modo oportet πι plurimum aetati Phrenitidem, O Peripneumaniam prς ter quam qued hic balneis calidis, o uino dulciuien-
Vertiin ulterius in stemus. Celsus an non febricitantibus Vi- , . nain indulgetὸ Et lib. nonne Pleuritide laborantibus com λάι. d. ii λ . Quid λ An non idem celebrat Trallianus, & Brasauori pluribus in locis an non Nicolaus Florentinus in Ba medicina innumeris quali elogijs prosequiturὸ Quid Arculanus ad renostram pertinens non docet Z Vinum otigophoron minimum alimenti habere,quod aquς haudas mile, digestioni facile cor qrori non infensum , neruis non infectum facile distribuatur per
membra, non calefaciat, humectet, concocytonem tam uentriculi, qaam uenarum adiuuet, minimum sanguinis procreat, lotium prouocet, somnum concisiet, febre laborantibus csteris uini
sit conducibilius. rsuun existisnatis, Aliabatem, Conciliatorem quaestione propria hunc liquorem adeo accomodatum esse morbis acutis a sic rem, nisi quia probe nouerant, illius virtutemὸ hinc Is ac in hare incidit vel ba. Vinum album se aquo- dis a fumi , qui febre prsmuntur perhιleri tuto pos,cum per adi- λαια iari, tus quosdam occultos, a udorem facile digeratur refrigerando. Vteris antecellat ,stimque abigat. Quo Ioco obseruandum, hic non esse sermonem de quacumque leui fibricula, sed de s bre maligna ardenti, quae cum morbis acutis commiscetur, ut disertissime Brasa uola declarat, cum inquit, Febrιcitantibus vinum aquosum concedatur, veram illud intelligendum esse de morbis acutis ; nam in tertiana quartana, & similibus vina vianosa etiam non interdicuntur. Sed tranii tum ad alios Auctores faciamus. Alexander Tral- LIM.t. Nes lianus disserens de Phreniti de vinum iubet propinari, praesei - Ub ο
in iam assuetis vino,veluti in affectibus pectoris. Serapio ide
283쪽
docet,& Aetius, & Captu acceus, qui disputas de febrIcitentisi
potuista concludit. VH Febris vehemens erit, vel mediocris vehemens, ct acuta, or grauias tomatas prodent.veluti δε-lor capitis, delirium prorsus a vino vinos abstinendum, or vino aqua fumero , sed his obctituatur vinum o vhoron dilutum, vel Oabimet aqua permixtum. Et Ioannes Donatus Sanctoriuslib 3. suarum Epistolarum medicinalium de vino oligophoro
scribens, haec profert. Porro mirari non subit vac uinum potius febrem remittere,quam augere, nam ea, ex quibus hic succus exprimitur , dum ιn uitis ci et ligno minimam transmutationem sertitum est, terreique alimenti admixtionem, exiguam, contra-cn. Ior Amrium autem est in uinosa. d de Amato Lusitano dicemus, an
non tueui itide laboranti, & febre interficiente huiusmodi vinum conccssit. A uino porro is numquam abae innii aut sed unnum,quo ut batur aurem erat, natura fgidῶ, quod omnes Lemgobarri Albanum appestant, neq: mirari eis sidixerimus, uinum
foc fieidum natura esse, eum proculdubio fragidum existat, quia suis qualitatibus frigidum corpus reddit, in δε mu ito plus quam aqua infrigidat, nam aqua solum quia figida infrigidati, I rnum uero hoc, non boum sua frigiditate infrigidat, sed etiam
faciliur quam 'ba penetrat. Et paulo insta. Hoc quod uina- sum, siue potens uinum medici uocant facillimp caput tentat, quod omnino in febribus abnegari rebet ι Aquosum uer o, album, de quo in prmenit a nolis sermo sit olyphoron crum, quia nul. Iam fer i im Hlutiane aquam fel rien ibus tuto conceri poteΗ .nt Galenus is aegrotantιbus propinabat. Ita rn Gcntilis in Aulaeci nam in cura febricitatium in genere, hanc qi: aestionem agitans, ubi natalia asserta constituit in fine concludit. Etenim It liae regionibκs 'ropter inueteratam consuetud nem, est a piduam bibendi uinum uelabi Ps incunabditis mulsosecurius concedcndum litis, qui scire uexantur, quam extra Iratiam degentibxs,or tutius Dac tempestate,quao maiorum nostrorum memtria atque adeo ea praecepta quae nobis Saracent tradiderunt alludens ad A, uicenam nequaquam ad usumn strum contrali debent cy interdiceretur uini potus; parater nic praecepta Grς - . eum traduci ad x stram Halcm debe0 cum uinum Uyaddecia
284쪽
inmocta umonum ou Zare interdiceretur; Ηsc Centilis,cui adhaerent multi, quos Drcuitatis ainatis, pr aeterna illo. Vna,vt tamdem finem imponamus, Aucti ritas teli sta estAnitani Gazae; qui praescribens vi vcndi rationena iii morbis acutis, testatur Aquosum,o natura, se arte comparatam arinuenitur ut remq. 3r,qui febre arae re molestantur aqua multo conurniea rius exstit; quamquam imperiti quidam medicι sint, fui omnia metientes, peritum AMAZorem natum pero; rere uolunt. ms eos adhibere hoc uinum oporteret, Agream exhibendam tra unti InsemAm non sui m a somai h debitit tem traducentes, sed etiam totum corpus obstruendo labefactant uirtutem .dcdommissis Anetoritatibus, rationibus iii standimi est. Pii Probarao ramo illa in morbis adhibenda sunt , quae praecipuis indicationi- 2 bus nobis declaratur. Vinum est tale; ergo vinum morbis adhibendum est. Maior probatione vacat, cum doceat Galenus, ' si νη fibrab, uniuersa medicorum familia,inorbum non curari nisi median tibiis indicationibus. Minor suadetur; Et primo. Si a virtute Primὸ. . indicatio pctenda cst, quae denotat nobis conseruandam csie, planum videtur disertissimis vcrisis pra cipi, cum vinum qua- . 'ctimque re ut diximus i antecellat adccnsoruandato, & rOb randam vii tutem. Si amoibo desiimenda ost indicatim, nempe a febre,que nobis significat se contrari profliganda: cum Via .
num oligophoron fit ditate, & humiditate sit praeditum cur ubi sebris des sulci, interdicetur ρ Pari ratione si indicationes a causa derivabimus dest ab humoribus putridis,&obstruisti ne Quis est qui ambigat, vinum nobis proculdhibio iubere,
cum faculta tein dilatandi, concoquendi, evacuandi tu insud rem, tum lotium obtineat. Et demum si indicationem captabiimis ab accidentibus, quodnam erit accidens a quo manifeste non admoneamur,vinum propinandum Θ cum humores ad aequabilitatem reducar,
sitim abigat. imo magis quam aqua teste Galenes qui ad rem
nostram. Si cum uino b hatur aqua sitim ess caelus extingoi, qVam si fila, uino se licet ipsam ad distributionem promouente. Somnum conciliet, quod etiam Galenus ipse testatur his verbis . Sed quid opus est fortia medicamenta memorare, cum
285쪽
silotidie videantius, & lactucas, & potabili uaq nimbalnea,
eam: lem murmur ,&vinum mod cedilutum somnuin iii dubcere reliquorum medicamentorum exen pio , quae humectare i& refrigerare possunt , quae vero his contraria sunt vigilias cYeitare. 'Corpus in suo robure conseruet, spiritus vivificet, fit rorem depellat, animum tranquillum reddens, laetitiam indu cat, iuxta illud Sacrae scripturae. Educaspanem denum tali scet eor hominis .. Atque ut Avicennae & Ppylosophorum opinio est , intellectum acuat, prudentemq; saciat,tenebrisque depulsis, quae illum obumbrat, illuminet. Hinc H Ἀ-
ratius λFς eundi calices quem non fecere viseertum cSpiritus soletur, de in causa est ut homo a quantitate aquo se abstineat, cum ma imum detrimentum quantitas aquae iri unxvehat; quod diserti si me Galenus in illo libello, ubi de patu ui
bus, qVae tempcramentum corporis sequuntur, tellatur. Q a-
re ab indicationibus non solli , non interdicitur, sed cxpressa
vini potus praecipi lux o P . . Secundo illa,quae non aegre digeruntur,&spiritus procrcat '' fiequentes,mirum est quantum in morbis acutis piolint, Vin in huiusmodi, non caro,oua,tura. ergo vinum in morbis acu-2. A utri tex. lla perm ttendum cst. Maior Hypocra; is Auctoritat Galfi, ' & Brasa uolae sulcitur. Minoi testimonium aflaret cruracm Ua- ῖβ' ρ Cardaret,qui asserit. Illis,quibus proptkr mor Zb.rim,r.. iam vinum haud conuenit, multd magis oua, carnem,iura,aci alia eiusnodi conserie, citin non aliunde dimanet detrimet unuVitis z. qaiam: viribus,qtubus res,quae sumuntur praeditae sunt. Quan- i ' clo enim virtus fracta est, solidum cibi untarii admittit, prater-tim cum iam in cDiacoquendo moibi caul am vacet. iTretio. - Tertio Galenus corpora putrida, idquit, plurimum caloris a. De tem extranei obtinc re, parum natiui. Adhaec eodcm in loco, vini uini vi σμ' inlitum calorem a natura auget. Ergo in febribus qui dubis tabit insci re, vi visui marinae decere λ. : QOrtos aliqua esset ratio, quae conuinceret in morbis ac illa vinitu te puendum, ea sorte . apud me esset quae aduς salijs minime saueat, quodninurum viniuia in primo gradu.ςs cam lidum,
286쪽
lidum, ut docci Hypocrates: ite Olisoptimo verba faciens, vcrum huiusvi dira tu ianis procul trubio est Vr uratot huiusce algumenti suadeatui esupponcndu in ca citra onmem ratis- m,Hocvmumca liu uiri nila uim priamo gradu clic,&etia aqua,de si frigi uitate. hun vilii Meuia tu inino praedita sit iuxta Galcnum, de Aristotelam, ut aliquid indu SeamuS in sic un- 1 rura, .
do gradu si dam esse,& hunIidam: iam ut ad institutiniano htimana co. strum accomodenius. Viirini, catac itate, di siccitate in primo gradu; Aqua frigiditate, de litiaiiclitate in ita undo praedira est. pastori Ergo si tali iidem aqua, quatum Vini accipiamus,eam mi Stio--inpcrficiemus, in qua non, scrinii temperamentum fiet, sed
tale quod inferius in uno gradu eiit,& consequentur fi igidum in primo. Sed quaeso ingenue fateamur, admixto messe aliquid
.caloris ; certh non in magia xcessu ι ergo moderate. Conc cito nonne cali re m ad . rato perfici tui Θ Equid in Galenus d 'i Methodi. cci pr. tuos humores concoqui, & ad optimum statuna reduci,vb cumque calor naturalis, & virtus vigor cm sumet. Et alibi 3. Acut. scri pruna reliquit, Calorem pcrprti auxilio concc tiolum fo- . i. ucre, frigus vero praepedire . st libro de constitutione artis
Ad haec quibus ham uet tir vita, quam calore&humidoὸ estne aliquid natui ae amicum magis calore Θ Avicennas nonne ἡὸ . stimo, frigidii iri, docet, in rc bus naturalibus nullam partem, aut offi- serii l. icium habere nisi per accidens P Et olentis an no frigus insulsectionibus natui ae nihil aditaminii afferre P Et I. Epiclcm. com. O. a.& 3. Nonner mediocii calore praeditas siue cibus, siue potus, siue sementum, vel emplastra sint, sita illa, quibus conco- etio celebratur ἡ ad quid putatis, Hypocratem tantum aquam 3 acin. r. l . dilaudare, proinde dicebat, nullusn aliud munus se posse aquar
condonare , quasi usum ipsius irridens' nisi quod in asscetibus
pulmonis tussim non sedat, si uti rheumata nonprouocat, uuiem contrahit, &biliosis natura in bilem transitivitatis V . Ff a tri
287쪽
tri infensa, virtuti inimica, di quas concauitates pervadit OLfendit, Licnem intumescere facit, inaestat hepar, lupernatat 1 e-- tri,aegre penetrat,& digeritur;& si quis eam hauriat dum pedes frigulos habeat, maius detrimcntum quacumque re proculdubio insert. Actenus Hypocrates, qui in eodem textu concludit. Is aqua perniciosa quinpernicissessimabile abundantispima, Q reo Hypocrates aquae aduci Liri se non aliam ob causam nisi, quia frigiditate pollet. QE'd si verum est, uti ve- rissimu, frigiditate tot damna dimanare, & ea quae putrescunt
modi dimittenda erunt. Quinto ea,quae moderate refrigerant,& humectant in mo bis acutis vallae proficua censentur; huiusmodi est vinum;crgo. Maior probatione non indiget. Minorcst Galini sexcentis in locis, & ptaecipue I a. Methodi,& I .acui. Sextb quod virtutem reparat, peccantem materiam conc quit,siti in sedat, putredini insensum est, sudorem pellit, leuiter ventrem lenit,somnum conciliat, delirium abolet, ardorem bilis piofligat; morbis acutis, de febribus valde conducit: sed vinum ita natura comparatum est, ut dilectus iam dictos pariat; ergo. Maior sole clarior est. Minorem fui vidii nus probant Galenus, Avicennas, & Alexan&r Trallianus. Septimo quae infirmus anAie expetit, concedenda sunt. etiasi non ita accomodata videantur. Saepe aeger vinum maximi cupiditate expetit: ergo. Maior est Hypocratis a. Aphor. cum
ait. Parum deterior potus aut cibus su ire autem , melioribς
quidemsed minui suavibus est praeferendus. Et Galenus inc mento. Non sum hoc in faciendum, ut aegro gratificemur, quia metiara usi exurit; nam quae cum voluptase assumuntar staventrio amplectasar concoquit, a displicenι refugit unde
288쪽
de nauseariis vomitus. Minor quotidiana experientia cor uincitur ι Quod si deterior potus conceditur, quanto aragis villum adeo expetitum ob caulas allatas concedi deberet λο tauo consuetudo immutanda non est. vino iam assueue- O . rum ; ergo. Maior est Hypocratis 2. Aphori ex ovo tem Tis.so. pore consiseta sunt,osi deteriora sint in elis minus molectare conseia mD solent. Et Celsiis. Nox effimmutanda consuetudo, etia au- quid prauitatιs habeat. Minor per se patet .Quod si graecorum 6Mintempestate vinum non donustabatur ante I 8. annum, & tamen in inhrmitate propinabant, quid nobis iam ab incunabum da distaeindlis vino assuetis faciendum est ' Vlterius si graeca vina permit- pro linii hatelaintur, quae generosiora proculdubio nostris sunt, cur interdicemus nosti a, quae tenuia adeo existunt, ut de mente Galeni retulimusὸ Q in quid cm 3.acui. a siquidem vina, se odora, Comas. o valde fortιa in feruidis gignuntur Regionibus au in Italia ver b,or Filinia Asa si multa producantur aquosa nihil mir λχod si ita est, cur patimur miseros infirmos occumbere, qui adeo enixe expetunt vinum ,repugnando prosatis auctoribus, eorum scriptis, atque rationi reluctantesὸ qua de causa Gai nus, quasi indignatus . Medici hodie sici irrationalem expe
rientiam colunt, atque heresim methodicam omnia artιs bona δε-
truentes λ Caeterlim si sorte in eoi um,ac praua haei es obd rato corde) persistere in animo est,admonitos saltem vult ita,ne calumnijs socios persequantur, dum interdum ad medenduna collegς sunt,vocis erantes,& modo eos imperitos, inodo in m dicina haereticos cui ipse propriis auribus excepi) nominantes; pr ter quam quod enim medicorum existimatio huiusmodi e lumnias india natur, crassae ignorantiae illi iudicabuntur , qui prurientem,effrenatamque linguam compescere nolentes, inanibusque auris crocitantes famam alterius arrodere student ,
ut sibi ipsis gloriam adsciscant , nullo iundamento innixi vel Auictoritatis, vel rationis. Sed ad rem, ut quod proposuimus initio quaestionis expediamus. Illud relictum est probandum, vinum superius declaratum Vinam sonon sollim a probatis auctoribus in morbis acutis permitti, verum etiam initio, Cuius Ici veritatem declarat Hypocrates, dis . ' qui s sui, r. l
289쪽
qui devino fulvo differens initio morboru acutorum tuto hiaberi posse docet, dumodo deliritim, aut dolor capitis non
o sint potiar sunt asserenda, sin firmo admodum capite eis, o
. . tatibus υι nis de Iatur, autetiam citra noxam ea se re est su-tus,aud tιmide his utetur, porro Una, quae odora, fulva, si ni,
quantum exus run/eu natura. Omma caput grauant, eoqi tum xi . . phaleruum , tum T moli des, inm Lesbium infirmo capiti noxia
funt. Et idem codcin cap. in cura icbri S cum syncope. At quibus ex sana bile, qua os ventriculι ι sat syncope incidit, ys frigida exhιbenda uatim potios et vinum tame quod se calidunatura sit, se deductionem in corpus Iromoueat omnibus, quos υ, is, ct ονι ope mari habet ostierre conuenitiasribui namque per corpus
Dypocro si nutrimentum, quod sumptum est non ιn ventre mavere volumus
fulisuri. ἡῖ si suiu una ab Hypocrate,& Galeno initio mcrboruin ne duxi cst quandoque con ceditur quid de oligophoro dicendum ebecu . op ς μμ -Hypoc. 3. actat. propinandu vinum dulce in Picui itide, quo aditus patefiat facilius ad conspuetida i hcumata, iubet; iam . quando nam aperiendus est aditus sputoὸ profecto non quando febris declinat, cum aliunde non dignoscatu . quam a ccssatione & de siticine ciuidc in , fatendum ergo cst, initio laud. se illud Hypocratem. Eteoecin lib. Si fuistIιo aliqua immIntare vel capιtis doloris,vel detirii non propinabis fulvum vinum, sed mul7a n, vel otigophors n. Verum quia huthismodi syn,plomata accidere solent in augumento, & m statu; Concludenduin cst, ante exhib d unitae vinum oligit hc ron. Carteium cum 2N- te statum, ves augumentum nullum aliud tempus res inquaturψquam initium, piaticiaccesse est inirio huiusmodi vin uni perhisendum . d citio Galenus inter multas alias rationes. quibusis. conducat fibricitataribus vin uni lianc adducit, quia insita in habet facultatem concoquendi , euacuandi, apericladi, disponendi, pra paratuli humores. Age quando nam pisparantur, i ' o dispoiulitur hi moros, ac concoquuntur,in dcclinatione ne,an
290쪽
sonit:efgo initio. inuito idem Galenus I a. Me si0di illisertis ille quibusdam acuto moibo laborata: ibus. istis inquit vinum
aquosum propinandum, quo F votis omma responderant m iagere etiam poterimus Hia simul cum est carneo praesertim poctquartum. Quo loco illud notatum volo, maiori cautione cares cm concedere, quam vinum, li' cenim initio admittit ; illam nen nisi post quarti m Quinto Hypocrates similiter a.dem Om vinum odigob.s vcrba iaciens de quod.im, qui Pcripneumonia oppriinebatur: Huic iri qui υρrimos Hebus dulce vinum confers,album,cta uosm, Et Paulo infelius. Si fbris vehementior fuerit olera
acrιa non adhibe tu prater Satureiam, vel oraganum, es ta
Ier caetera vinum album solent. Quod confirmare videtur Gailenus cit. 12. Methodi his vel bi S, Ve/ὸν loquen dψ this bue tim diuersis, morbis acutis a nectis, aquosum necessarium inter i- οι σέο mrium est sumptam post cibum , non ob aliud nisi quia concoqu/ι; cec a t*r in atque contemperat bilem , ct corpus bitiosa febre correptum refrigerat, humectat. Et i o. Methodi idem homini bilioso moerore, vigilijs, acuto morbo assii isto, nulla expectata conco, ctione in accession is initio panem ex vino dilutum concidit. Nec non Sani rius lib. 3. Epistolarum medicinalium. IVare mistim .hro
in corpore bιle in rcto, ct ar nte febre correpto hocpaucifrum Ilor tu mi Domnu*in initio, ante concoctionem Uerendum est , utpote quod parum ab aquae natura dictae,'eius noxa caret. Et paulo in- docet Sani is ira loquens defluore alui; ab initio vinum ejerendum HI, . .
enuries aquosum, Non tamen austerum exhibendu, praefiat enim qua nara ra nc causa excreIionem coadiuuare , g am eos noxios Neri ..., ista 2
Fere,'retinere humores. Quod si a crasso, & pituitoso succo ret. originem ducat, sutuo, &aquoso tuto utendum est, quod mare tori iuvamento erit si merum,&antiquum, atque vetus fuerit. 'Et si Misobijciat,hoc esse c6tra Galeni placita,qui in mora δεμ ιρῶ bo biliolo vinum in initio magnopere prohibet,quando testatur. His se que m vinum idoneulas statim ab initio eUs tamen -υιhementer non jelrustent.Quibus dicitur non de albo aquo- dvI lcis m, sed de fulvo aquoso loquutum fuisse Galenum, hoc enim I lbum et