장음표시 사용
91쪽
sYNTAGM. IVR. VNIVERSI PARS I.
a Metam, ii&3.Ηk-multi occubuerant, tum quia Macedonius corpus p
tris eius,absque ipsius consilio, transferre praesumpserat'. Deinde Miub dii u fium'. ...1 t inequ-n aben veluttur monum insura domino limruin infimim actione ten ' s.. Hur . Per quam qui agi consequitur, aut ut tollatur quod illatum est, aut praetium restituatur: competitque tam lueredi tuis in haeredem perpe 4 i.iis corpora. .aa. tua' . Dehinc competit remedium, viseninducere iurat,hoc cst re prohibe . vi=ta in i .s qui, tur quis mortuum suum in sepulchru inserre Ne corpora mortuorum de tincantur, neue via prohibeatur, δc via ad sepulchrum praebeatur , neue ob
x ..' mi debitiun inhibeatur sepultura Est Malia pars edicti desumptibus sunerae
iudicium rabo. Quo edicto is qui funerauit, persequitur id quod impendit ne insepulta corpora iacerent, ne de alieno quis funeretur. d. μ' .: Ar Pertinet itaque hoc iudicium cotrahaeredem defuncti patris ilias,& eius m. . '' bona. Et primum contra eum, cui sunus faciendum testator delegauerit Τ Ex persona tamen defuncti agit cum haerede,& haereditate, quae repra e tant desunctum licum quo pro funere eius impendendo cotrahere videtur . Et sit creditor haereditarius hac actione funeraria: separatique eius bona ab . q. m. dom. r. haeredii bonis petere potcst,si illi sint pro suis debitis, creditoribus onerati '. . . . : ἡ '' Atque ut creditores testatoris, minuut legata ab eo facta,&prius impensum, in quam illi legatum,repetunt', Minuunt cnim bona, impensa in funus , dcm iis sanio, ii t omni credito praeponuntur, si lia reditas soluendo non sit '. Qubd si de si , L nere procurato matrisfamilias agatur, quae virum habebat, eadem, quae do. HI-2z. patrςfamilias, dicenda sunt: ut de haeredes testamentish, aliique proximi abzi ...e Intestato succederes,teneantur ex bonis,quae ultra dotem marito relinqua- . i. νen...i lii ει tur . Quod si maritus dotcm lucretur pacto, vel partem ex morte uxoris, pro portione dotis tenetur lucratae, in id quod facere potest quamuis pro se . r. re is debitis mulieris, ex dote lucrata , maritus cum haeredibus uxoris non ilia , ili, contribuat . Si tamen alia causa diuortio facto lucratus sit, Malij nupta ' Misi 'tii Fi. decesserit, non tenetur funeraria'. QDd si nulla dos esset, tunc omnem 4 rc. stilia . i. impensam pater mortuae praestabit, aut i Meredes eius mulieris emancipator. λ Et si neque haeredes habeat, neque pater eius soluendo sit, maritus in qua
itinet. 4 ra i u. tum facere potest,pro hoc debito conueniturme iniuria eius videatur, quon. i. i et . C. de tui. dam uxorem eius ins pultam relinqui'. At si dos modica sit quam lueretur. ζιῶ.i M.Lisae Vir,x funeris impensa uxoris eam cxcedant, dari poterit actio insuperfluum, z2 I ... in pMrem . At si agatur de expensis repetendis ab eo, qui funerauit filiu fili-
uilla tale ieiis amuetanilias, pater tenebitur. videm re verso: ut funus filista. sit aes alienu μ ν - μ' patiis dignitate & facultatibus fi ineraria actione I . Si tamen filius ' , --ὐ . i. it familias castrense peculium habeat, primum succes res cius tenentur, d Lq. . . ad patrem peruenitur'. si pro filiatam. quae nupta erat,quis impende , i. s .. - . dein ri poterit solum contra maritum experiri, dc si dotem is restituturus sit, I, pro parte vel in totum nondum recuperam dote: reputabit autem patri, ci,. restituenta,quod eo nomine prauutum erit' . Porro qui seruum ali η Let ' , . . . num,ancillamve sepeliuit,habet duersus dominum funerariam actionem .s.... i. ν. Caeterum qui impendit ta demdin hos sumptus repetit, si animo repetendi Iz: et et secerit: non utique si sola humanitate, dc pietate ductus faciat, dclepeliat.b Vnde oportebit testari quemque,quo animo funeratine postea patiaturquP.Maiiau i m stionem '. Neoue etiam omnia,quae impensa sunt in funus. semper rostitu- .
semiicis in fine untur,neq; tantu,quantu factu est sumptus nomine imputantur, si immodis
l. . . . . . ..u ch fictum csh: debet enim haberi ratio eius, in quem fictum est,& ipsius rei,sio. Miu tib i quae ultra modum sine causa consumitur . Funeris causa sumptus fictusa citat saui, L M videtur is demum,qui ideo fuerit,ut funus ducatur,sine quo funus duci non sis. . Lissi potest: impensum in elationem mortui: si quid in Iocum fuerit erogatum in quem mortuus inferretur:impensa peregin mortuo, quae facta es ut corpus perferretur: quodue ad corpus custodiendum, vel commendandum filiam sit: in
92쪽
st innistinor vel veste collocanta '. are quod extra funus imp una erit, veluti in curam defuncti, vel in aliud, non veniet hac actione funeraria bd. .. - . Neque haec etia in funus impendeti datur,si possit quis impensa repetere alia 4 actione, puta iliae erciscudae,vel simili'. Accediit superioribus interdicta e Demortuo inserendo,& ut inferre libeὰ liceat.'o aue, inquit praetor, issimari inferre inuito te, ei ius est, quo minusim eo me mortua infricies ibisepeliret. erat,m fieri veto'. Item, quo issi Im es multo te mortua issere quominus isti Apulta g q e dolo malo adfare liceat,sim seri veto Prohibere videtur inferre mortuit, e is otiat
qui prohibetur per viam ire ut inserat, ut prohibere videtur aedificare sepulchrum, qui prohibet eam materiam convehi, quae aedificationi necessaria est , si modo ei ius iit eundi: aliter vero, si non sit, qui prohibet, non tenetur finterdicto . Et ita qui ius habet prohibendi ne in sui praeiudicium aedificetur sepulchru, debet prohibere,& opus nouum denuntiare: nam iacto opere t 4 I actis. s. non datur alia actio,quam quod vi aut clam . Idem si quis mortuum unum inserat,vbi ius non eis, cui ius est prohibendi,debet prohibere initio: aliter secundum inserre non potest prohibere, si sciens illatum primum tacuerit i Et ita ius inferendi mortui praescribi poterit, remanente tamen sepulchro domini , quamuis longa possessio,ius non tribuat ei, cui iure non compe
stum,non usucapi. quam dc explicat icero . Erat&lex, iniri.
Mis Θρον, sepulchrum ne deleanto, nόue in alienum funus infe ' ι tanto '.Circa socra leges sepulchrales plures ab antiquis latae fuerunt, cum 'ad honestatem,tum ad sumptus componendos pertinentes,quarum aliquas, quae retulimus in titulo de sepulchro violato, omittemus, alias paucas reses remus. Ad honestatem refero, quae primum de sepeliςndis mortuis cauta sunt, ed bd ibi humanae conditionis memoria conseruetur ' , aeterna illis ' zzz t -- sedem dantes veluti quietis locum. Qui sepultura caret, melius illi ν i. si qui, esset si esset abortivus ' . Consul es quoque publicae utilitati,cuius interest ne corporainsepulta remaneat'. Athenienses de imperatores suos & quide 4 lu pulcherrima Victoria redeuntes, capitali iudicio condemnarunt, quod militum corpora, licet maris saeuitia interpellante, sepulturae non tradidissent. pii.&Mi. Id enim nullo modo,nec piE negligi ac praetermitti posse putarunt:quod esset in more totius Graeciae solatio parentum Viuorumque aemulationi,vtir dit Valer. Maximus '. Temporc persequutionis Maxenth in oriente, fame ' L: ΜViui. ν. orta maxima, qua sermE Omnis populus moriebatur, Christianotu apparuit lonse lateque vera pictas laudata M vulgata, quod cadauera, quae passim insepulta iacebant, sepeliebant' . Viros Iabes S: Galaad laudauit David , qudd sepelissent Saulem,& Ionatham ': Et Tobias ob mortuos sepultos mi- i F. . Histo . . i. selieordiam consecutus . Sub M. Antonino Philosopho, propter multitu- ., dinem ex peste cadauerum, leges latae asperrimae de sepulchris . Gund '
Oiddm caserunt, ut squis vellit, sepulchrum fabricaret. 2. hodie, incipare Iiuius om a. i.&i. Capitolinus y, seruum: Omitto ritus bustorum, dum cremari corpora sol bant, exceptis paruulis. Nam moris non erat priscis, ut ait Plinius , hominem priusquam edito dente,cremari: quod & docet Iuvenalis ' i i. sim . is. Naturae imperio gemimm cis unin adulta Virginis occurrit, et terra iuditurinsistis, Et minor igne rogi. Quod pertinet tamen ad animam,no nocuit bonis priuari sepultura, quemadmodum Martyribus M Sanctis ':Nam praetiose semper in consectu domini inora hsanctastum eius'. Et sepultura non animarum sed corporum est receptacu- ii de lib. a. uctum, animarum enim, insupernis, habitaculum &mansiones illaium, .
ectili . Neque etiam vel capillus de capite in corpore peribit, quin non re- : o. idit' ita, . i, surgat . Prodest a tem sepultura, ut memoria nobis illorum, qui excesserunt, si &pro ijsdem soliciti simus ,&amicitiae vinculum illis absentibus
93쪽
p . obremus. elemosinae '. Nam di iuuari desunctos vivorii orationibus defendit ecclesia
. catholica : nec inaniter Viuos baptizari, a, p a nitentiam agere, pro mortuis dixit Paulus'. In luctu mortuorum quoque transigendo,honestitis lexne cessaria fuit:tantus est enim adepti patris atris, uxoris, liberorum,aut amiis dolor, ut praeter modum plures se inde Migant, ac mortem sibi ipsis tibi. d. Ita iis asciscant. Interdum M aliqui usqueaded ferrei & ingrati, ut nec lugeant, nee luctus signa aliqua ferant, interdum & superbE contemnant. Proinde moderator lugendi modus decretus, M personae, quae lutori, quaeue lugere ii Gisita debeantidistinctae. Sic res,quae in lugendo veniunt, perlonae, o modus ti
de obliti via eriti. genvi Obseruabuntur. Res sunt,ut marmora,veltes circa mortuum,vel mo
. tuo concedendae ',curatio funeris, conditio sepulturae, pompa cxequiarum, orationes funebres, vestes lugubres . Lugubria ea dicuntur omnia, quael rub. G.in p. de dolorem vel mouent, vel retinent signa incestitiae & tristitiae quae diuersi generis fuerunt pro more nationum. Cism Pe Idas cecidit, inquit Plutar- cinus ,in acie, ruam Nessili halebant artra Acimnae Phraeum Persiae rannum, milites ei in Thessali, neque thoracem posmint, neq se sequis detraxerunt, neque ivlnera astigaraiint, risquam de morte eius audierum s cum armis, or tum etia mpistiseresordidi ct calidi, a cadauer quasi simiens bestiumspesta certasim dem utrum, equos totonderunt,ipsi quoque tonseisiverunt .musti in tabernamia ua reuersi, eque ignem accenderent, neque carnausent. Silentium autem, o luctus tota cora occupauit, quas nongiori Rima σmaximam victoriam peperissent da i ranno vicit, ct instruis rem redam fuissent. Ex ciuitatibus autem Gι nuncius ad eas perlarus es, aderant ma stratus,ocum eis Dbeb id es,'κ res,o pueri impuberes , cerdotes, at Ἀ-beundum humeris radauer,trophaea,σ coronas,se totius corporu armaturas aureas ρ
rentes,haluae se oratione unebrae ctc. Neoptolemus filius Achillis, postquam vindicata nece ex Alexandro necato a Philoctete vidit patris Achillis, initiulugendi fecit,& una cum Phaenic atque Myrmidonu exercitu,crines sepul- deponit,pernoctauitq; in eo loco, ut ait Dictys Cretensis . Idemq; fecit
Neoptolemus, postquam cremauit corpus Aiacis, de in urnam cineres co didit, S: tumulum erexit, tertio a funcre dic, cunctique reges comam apud. idem Dia. lib. s. tinnulum eius deposuerunt .Refert Suetonius , mortuo Germanico patre
' Caesaris Caligulae, regulos quosda barbam posuisse, M uxorum capita rasisse, ad indiciu maximi luctus. Alia signa luctus mortuorum, apud Phalaridem '
ἀχατ Ῥυταε ολ υρσεις προτυ σαρ, Pod Muturi: μῖλον δωτντας es a que ὁ Θωάlit, id est, non est decens lachri mari, sedcantare de morte Stoicberi, cse in in uersem,non quidem istimentationes, agriationis, vel Omones corpo uisa cere non quin communiter hi assinus omnibus accedant , fedquoniam miserorum o, re quo non mors, sita vita vel polim mors, deplorari debeat. Iulius Paulus ' , qaior i inquit, Astinere debet conatu' ornamentis, o alba veste . Atra veste enimi in. . lugentes olim utebantur, ut Minnuit Statius'. Ine etenim tectum nigraesolatia pompae,
Spectatumque urbi sic eis se puerile rerum Pre uaei. si taci, Quanquam x mulieres in luctu olim veste alba vias tradat Plutareti '. lo tuo rege latum apud Persas gnis,qui sacer dicebatur,extinguebatur, donec funus esset absolutum. Et ita fieri iussit A lexander Magnus in funere Ephen Diodor. si vina, stionis '. Inter statuta tamen militum Hierosolymitanorum ' , sancitum a lixi Σὸ it' ' magno magistro seu generali illorum praesecto Claudio de la Sangle,ut bin' nestissime quidem statres,& milites illorum sepeliantur: sed ne posthac ubius, siue metit frater,sive secularis, pullatus omnino, siue restitus veste lugu-- πις bri sunus sequatur, nequc ctiam ipsius magistri, ubicu ue mortem obicriu
94쪽
u Idque . ut opinor, ve mortem despicere,vel non timere assuescant. Persenae quae lugeri debent,sunt parentes δί liberi vir usque sexus, necnon oc caeteri agnati vel cognati , secundum pietatis rationem de animi sui patienmm, prout quisque voluerit:qui tamen eos non cluxerit, non noratur infimia'. 'Vxores viri lugere non compelluntur,sponsae nullus etiam luctus . Et more maiorum , non solent lugeri hostes, vel perduellonis damnati, neque e. . . suspendiosi, neque qui sibi manus intulerunt,non taedio vitae, sed mala con-u scientia '. Uxorem vero per decem menses olim virum luxisse arguit,quod .
scribit Ouidius , de anno decem mensium Romuli agens: Dim. Lai. de iis υι-m ct ratio, Caesar,quae mouerat Hum, Errorem rusum, quo tueaor, habet.
diuo usu es Mero matris dam prodeo rasens, Hoc anno urit struessessis. Peristidem mensis afunereconiagis oti Sustinet invidi tristia signa domo. Annus antem postea lugendi mulieribus viduis a tempore mortis mariti impolitus est, dc non lugentibus, aut intra id tempus nuptias repetentibus, poena dicta infamiae , cui de aliae additae : maxime propter metum, ne fami- 'liarum fierct confuso, dc turbaretur generatio prioris mariti'. Et proinde tempus interccptum anni in properante ad secundas nuptias, infamia iure ς' ,. ciuili punitur tantum, remissa inramia, si non ferat insignia luctus Remissa iam iure canonico poena nuptias acceleranti intra tempus luctus . In h ubda tamen ciuitate, quae in iuxta ciuitatem Tangast in finibus Indiae, lib. x. c. in
unde Turcae, praefectum mortuum lege ita iubent coniuges eius perpetud i αν-. --ἀlugent, neque unquam a sepulchro uiscedunt pulla veste indutae, de capite nouacula raso . Seneca porro', annum tempus seminis ad lugendum constitutum fuisse a maioribus scribit, non ut tandiu lugerent, sed ne diu- itius. Viris lugendi legitimu tempus nullum est, quia nullum est honestum. I sequuntur tamen rem mores locorum,in quibus degunt. Modus sanetumo luctus etiam varius, eaque de re cauit lex decemviralis, Exunuvios talia, risimire se vinculis purpurae, se decem tibicinibus, toltatque iam amnem ut ait Cicero 's: de Solon apud Plutarchum ', inquit, sero euelessem Mnem ergo , halento' .Laniaudarit Paippe genas M. faciem, qui olim lugebant,ut innuit de Anna Didus sorore loquens virgilius , οῦ
Permessirami ac moraemem nomine vi t.
Diuellere dc comam in luctu moris, ut facit apud Homerum ' Agamen non de Actianus. Addebatur de funeribus Tibia,ut Ovidius' uomer. iii id. x Cantabat maestu tibi uneribus. Et Statius Cum Vum luctus cornugraue iungis admisse
Tura,cui tener suetum p radu manes.
Aderat Maliquando tuba, verum in nobilium funeribus olim tuba n pam rerum dc plebeiorumtibia, canebant antiqui '' Eo pertinet quod scribitura D. Mati eo, defuncta filia cuiusdam principis , rogatum ab eo dominum Iesum Christum, illuc peruenisse, de inuenis te inibi tibicines M turbam tu- -.4 - , multuantem'. Cclebritas supremi diei de ossicium funebre, quod in funere exequimur, exequiae sunt. Adest de pompa de exequiarum maior solemni- ytas in sepeliendis viris de Republica benε meritis, ut in Lucilio Longo,funus a Core ei acti Altintictum apud Cornelium Tacitum 'i Augusto Octauiano,apud Dion GD Mi .. ii σοῦ irilitasium Aderant in lanere ducendo accense faces', lecti funebres praecedebant sacerdotum collegia ', dc praeserebanturόmma mortui Ornamen- .ra, maiorumque imagines Procedebat fimus more prisco, sequebantur . to Lluli.
95쪽
dicebatur, sale nos tesiquemur. Inde dc dictae exequiae,ut apud Donatum legi- . tur in illud Terentianuis utra interam procedit, nossequimur. Et si ali lando alii ordo seruatus, praeciaci te pomya, sequente mortuo, ut apud D. Hicrony-
, .. legitur de funere Blesillae . Legimus autem M apud D. Lucam in si
nurione si Cis. nere filii viduae turbam ciuitatis multam adcile, cum dominus cum suscita, Da incis,c 7.. uit . Simpliciores homines aliquando decedentes iubebant se sepeliri, tecumque ornamenta quaedam: quod non faciendum tamen Iurisconsulti ix dunt, nec voluntatibus defunctorum circa sumptus illegitimos obedien- r 'r' - 's dum f. Inuehitur in eos, qui sepulclua iiragnifica , ut troplura , aedificant, de eligio.αι-,- D. Chrysostomus M. Scribit tamen Ioseplius ', Salomonem, Dauidem p trem cum multis diuiti js sepeliis se, Mab eius sepulclaro Hircanum pontifi- .. ci ''' cem, ut liberarct ciuitatem ab obsidione Antiochi filij Demetri j, accepisse - - i ..i2': millia talentorum, Herodemque partem accepisse. Refert Athenaeus , moi. aliquem aureos nummos multos deglutis secum in extremis laboraret, Mita' ' '' mortuu altu in sago auru consuisse,eoq; se induisse,& iussisse familiarib.suis,f Σ '' ut eum ita indutum sepelirent, neque vrerent, aut cultum quendam adderent. Syracusij funebrem pompam prisco more supra modum sumptuosam irexcoluerunt,sumptus tamen in funeribus cosuetos, postea praescripto modos Diodo sisui vh, coi reuerunt, adiectis etiam in lege funerum actionibus . Cyrus ' rex Per-h mophon, lib. s. sarum moriturus iam, &sepulturam sibi cligens , iussit filijs suis, ut corpus suum tantum terra conderent, ut intra commune omnium rcrum matris gremium, non autem auro vel argcnto. Scpeliebantur enim antiquitus Isi As mortui terra ', non autem urebantur,nec Romae quidem usque ad tempora k G-io., .l ib. Syllae ', qui voluit cremari,metuens, ne talionem recipcrct crutorum co 1 Plini lib. . 1s- porum sepultorum Et scio Barbarorum quosdam corpora suorum vulturibus lanianda insepulta proieciste:alios in flumin alios suos senes de rupibus m Pliniui lib. .e.M. praecipitasse,ut Hyperboreos ': alios vivas uxores cum cadaucribus marit a Pristo=iui. lLa.de riam in rogum iniscere solitos, Vt Erulos . Sed haec silenda potius puto.ut in ' μ' in, φ litus crudeles Scytharum in sepultura regum, ciun quibus & quinquaginta o Herodotiis in Hei regis ministros ingulabant Et Indorum, cum quorum cadaueribus v-ν vin . -. lib. a. res vitam relinquebant Inuentum Phrygum, Prieficae sunt: quae erant mu- I9' lieres conductitiae, quae ex aliorum animo, mortes quae ad se nihil pertin bant cum mercede deflebant. Naeuiamque, quod Phrygium vel Hebraeum quin, lib. d. - cst vocabulum, seu Latinh lessuma bant ad tibiam. Quod innuit Varro ' , προ δ' ' ibi inquit, a midiere quae optima voce esset, Pe ma laudarani, Mintae Noram cant scitim ad tibiam,ct ά fides eo ,qui rudis Troicis cur sent. Haec in ulter olim iri=inio lar=ue Vocitata fuit Praefic usque ad sccundum Punicum istum. Et Papinius Riphari salias rapierare dolares, . Migrinia uecesunt, se Mnse senera plorant. G
De Xenodochiis, & aliis piis locis.
E Xenodocliij tochotrophis, sc 'iis collenis phs & religiosis, di-l ximus in personis ecclesiasticis sitis locis, &de dii serenua bene s
96쪽
De senis, festisque,& profestis diebus. Cap. 16.
ι Hstis Helus inducia olim inter hostes exercisus. ea Capite damnati Amysteria diuina visura. a. drinisademena,se quid in his uisitu age ct inratiastparentalia ac Festi dies interdumsi plures sint, quam operibus vacara psit, restringuntur Oenu untur ab Epistuλον η δε- a. O mi inscrudiebinpim Christianin aninis inundere debet, cr qua doram exabusure tare,ci. 23 De non colendis calandu Ianuarν. Strenae calendu Ianuar, dantur. LATO tradit ', Deum, genus hominum laboribus natura ε x Misit pressum, miseratum, haud abs re in laborum remissionem,sblemnia illis iacta, sinaque in ipsorum Deorum honorem instituisse. si verum est quod iς Democritus apud sto Num , quod inervos κροι απα--δω, id in uasne hs inuitatibur, longa est Gasine diuerseri' :summa flat Dei prouidentia, & etiam secuta humanae experientiae necessitas, dies quosdam ab Pere consueto quiesccntes constituere,& humanam hanc I rum infirmitatem i laboribus aliquando recreare, ne in via deficeret, utque terrestribus sudoribus intermissis animus ad maiora dc cauestia consideranda rapereturi
97쪽
Genes 3 eunt , tempore quo laboriaddictus cst in peccati ultioneni ', agnosceret, de veneraretur, de placarct. Docuit id exemplo prim uo Deus, cum per sex' dies uniuersa, quae coelo marique continentur, creauit,&requieuit die s h cenesi. ptimo ' , qui ideo dicitur cibbathum , idcst, quies: unde &postea, sane Laoda, Mui. 1, .ctus di cs quilibet septimus fuit, quia sabbati ii requies Sequutae de aliae seriae,quas ut euoluam' facili negotio, praefabimur quod de discrimine die-- 2: h. i um apud Romanos tradis Macrobius annum in menses, menses in dies
distribui. Dies autem omnes aut sestos, aut prosestos, aut intercisos vocari a
ex Numae distinctione, festos dijs dicatis: profestos hominibus id rem publicam dc priuatam gercndam: intercisos, Dcorum la Omini unque communes. Festis insunt sacrificia, epulae, ludi, feriae: proscitis, dies fasti, comitiales,cmperendini, stati praelaries. In intercisis quibusdam horis fas est ius dic re, quibusdam non fas: nam quo tempore hostia caedebatur, fari nefas erat,e adol cretur: inter caesa α porrecta licebat . Et sic de nefastis de fastis
utopraestare die sta iura putaris, scilicet praetorcia fastus erit, mari mosius erat, Nam simul exta Deo dura sint,luet omm iri, Verbisue honoratius libera prisor habre. Feriarum rursum,aliae publicae, aliae familiares, seu propriae familiarum. Pu- 3blicarum genera quatuor, aut enim stativae sunt, aut conceptivi aut imper
civ aut nundinς.Feriae dicuntur, dies quibus cessatur ab opere 2iquo,di K, quod illis vel serirentur hostiae, cultuique diuino dabatur opera, a serendis epulis. Et per extensionem dicuntur etiam feriae, dies sex post dominicum, quos nomine planetarum dc idolorum dicebant Ethnici, lunae, martis, mercutij dce. ciuibus ex instituto Sylvestri papae nominibus omissis, vel ab ecclesia explosis, feriae, dicti omnes dies, quod omnibus diebus Deo vacans dum sit; quod vide lase explicatum apud Brunum A. Feriae etiam dici sunt, dies in quibus ab aliquo opere vacui, dabant homines vel dare poterat op
ram alijs negoths;quales sunt seriae nundinarum,messium,& vindemiarum, in quibus, ut dicemus,in primis silent opera rustica,& lites:in aths vigent,oc vacatio quoque litium cst seu iustitium. Proinde ex quatuor generibus - Αriarum,quaedam ad honorem Dei,quaedam ad homines pertinent: ac caniniquae ad homines pertinent,quaedam pro veneratione principis,quaedam pro utilitate seu neccilitate hominum, quaedam ad publicaria laetitiam vel luctu Statiuae feriae ad Dei honorem pertinentes sunt illae,quae anni cortis, statis,M Freuolutis contingunt diebus & mensibus, in fastis seu kalendarijs annotatae. Quemadmodum apud Hebraeos festum expiationis quotannis decimo die septimi mensis,qui in s. octobris nostri incidit, celebratum est: quo unico diei, mandauit Deus ieiunium seruati , vocabant ramida Exi iona chaphorim. Erat de illis in mense Thisti, qui in ri. Octobris incidit, festum nan m mn hosce a raba, festum palmarum grande : scptimus dies tabcrnaculorum, quo canunt laetaniam Iudaei, cuius formam proposuit Andreas Osiander '.
- ὰ Ti. -sςpximi mpniis a isti, id est, is . octobris inchoabatur sinum Ta
bernaculorum, quod durabat septem continuos dies,ut repcteretur memO-
Da diuinae protectionis populi in deserto , vocant Hebraei festum n in s cot , Graeci LMπιγ . Erat de illis prima die mensis septimi , ny mi Oietccron terogna festum tubarum, quod illi vocant, memoriam clangoris, per quam dicunt commonefieri populum de liberatione Israelis, ac in
L . r. mol tionc '.Erat dc illis statum festum seiuinio quoque die quod sabbati v M. it. Muit. thum, requies ab opere hominum dc ivinctorum de boum ', dc septimus an- . ios filiis . lib. ii. nubterrae '. Erat dedicario noui templi, eo absoluto post reditum ab exilio
Babylonico 13. Iarib '. Apud Ethnicos de idololatras, etiam gentiles, erant festa stata,v t is. die februari, celebrabant Romae lupercalia, & diem dictum
98쪽
sebruatum '. Quirinalia seu festum stultorum 18. Februari j eirilem die λ- raha μ. Et Charisti festum i9. Februarij, a cognatis in iiijs celebratum :stilicet a tum sis, de qui periere propinquis,
Erat ex quinquatrijs vitiina dies M. Marth, quae tu lustrum, Admiser, o ni sacrificare die . . a O . . a I linigelia festi ini Apollinis . Aprilis. Robigalia in riabisinem a Iegetimus . s. ais. arcendam is. Aprilis i ut eodem die Athenis festam diro mi 2 Lemuria, sacra nocturna, mense Mah celebrata nocte ad fugandos e domibus lemu- rex'. Docet de Eusebius Pamphili , gentiles quoque septini quamque i i M. etiante . r. die in veneratione habuisia,ex Hesiodo,oc Homero.Plyntheria celebraban- - ctata .
tur Athenis & in Pyraeo, quo tempore M Palladis claudebatur temptu, quod tfestum tam necessarium aliqui sibi, ac uniuetis ciuitati esse arbitrabantur, ut nullus Atheniensium etiam summa coactus necessitate , aliquid die illa operari auderet Flebitque, die mensis Aprilis, qua die ... y Alcibiades ab exilio reuersus es. . Apud nos, qui Christum dominum de MDeum adoramuς M colimus,stati dies iasti plures sunt, vocantur M sesta im- r : mobiliti δή mobili immobili ut dies dominicus ',qui Sabbathum Iuda r. Auietin. e. antiquauit, quo resurrexit dominus a mortuis, septenis recurrens singulis diebus quo dan opera hymnis, & Dei laudibus,, omni labore corporis re- .mi s vc nec eo die ieiunanduim , nec in oratione humiliatis pros inem ida esse coeti ora quia hetitiae dominicae resentationis est, placuerit . Sunt alii dies sestiui, in is temporibus consecrati in honorem Dei, dc mysteriin se ii ,ε, . . . srum eius,& in venerationem Martyrum,aliorumque Sanctorum eius, ut Mipsi apud Deum nostri memores sint, do an Augustino vocantur memo- priae Martyrum . Neque enim reuocandum in dubium duco, quod fides Aecclesiae Catholicae credit firmiter, pios M sanctos viros, etsi ex hae vita dis- ς cesserint, tamen memoriam nostrificere apud Deum,a nobis interpellatos, is vise facturum D. Petrus post obitu dixit ' Et ex veteri Mnouo testamen- . to diuinae legis satis constat, ut non nisi malitiose columniari quis veritatem ν hiis. epistol. 1. possit,ueluti cxPsalmo st. clarum, o hac orabit, inquit,adu omni Es 3a b vis iraiit Moysis seco Hi emiae 1s. Docet M Angelus apud Thobiam' de ora- α vitionibus sanctorum. Et Angelus cst pro popul O pud Zachariam orans , dca Lix iiiii. vim apud Hieremiam Angeli s poro sancti& beati similes sunt '.Omitto oratio b Gi i. N. iii,
nemoniae minoi pro populo', de quae Cypri nus 7, de Hieronymus' scri- tabunt. . Ignata etiam ' aio istos, inquit, notite inson- . Et D. Gregorius e i i. de eoisis. Nolanunus testatuet , novsestos in honorem martyrum veritatis celebra- d iis ..re, ut quo ni certamina Vcncrcmur, eos imitemur. In summa qualia sunt
festa immobilia apud nos, docebit te Gratianus ', dc Gregorius 's. quibus addentur Sc alia in iuro pressa,& siqua alia ab episcopo,clero, dc populo
recipiantur, ratione quodam speciali Mobilia porro festa, Concepta ferita Me.fiitides iii, e.
dici possunt: qua qui indo celebrandae sint,sngulis annis anth a pontificibus prae itur veluti pascita, rogationes, ascensio domini, penthecoste, corpus Cluisti. Eranto seriae conceptiuae apud Ethnicos , Latinae, sementinae,paga' inalia, compitalia ε . Pro veneratione principis, dc aliorum heroum, stativae iaci. s. etiam set siintis natalis dies eorum obseriretur Ariatus,si dies initiati imperis ',ut deci et atriumvirix Romanis, ut qui senatores vel senatorii fili j, snatalem Caesaris diem lauro coronati non celebrassent,i3 mulctam decies tone. , deline iatis penderent'. Adrianus die natali suo mille fcras edidit M. Cimnquo Iulia , i.omriri di . . i. f. Octaviani Caesaris neptis ex soror uxor Agrippae, Caium peperissct sacrifi- .eium perenne natalibus eius, cum quibu Mam alijs decretum est: priuatim calitem Aediles natalibus Augusti, ludos equestres de venationem edide- imiit Megalesia ludi celebrati inhonorem magnae matris, ut diccbant
99쪽
3 SVNTAGM. IVR. VNIVERSI PAR s L
: , Deorum, Ouid '.1. Aprilis , vel secundum Liuium ictibus Aprilis. Athenis
quotannis celebrata sunt et in , sinum institutum in memoriam silicis reditus Thesei, qui intersecto Minotauro in insula Tauro liberatis Mic niensibus a dissicili tributo, secum ex Creta obsides Atheniensium liberos riui nTi seo, incolumes reducens, dies. Octobris, urbem ingressus est '. Sicuti etiam ιιπο- celebrabant 16. Iuni j in honorem Thesei, quod is in unam urbem, - y - in stu. quani appellauit α- sparsos ante coegerit A. Thucidi des vocat hoc festiam TUM M. iiiis. a. σ- α . S icronij cela rabant festum g et Fe in honorem Aratii novembris, eo quM ille hoc die Anthesterionis mensis, patriam 1 seruitute tristi l rium Mais. regum Macedonicorum in libertatem vindicauerat . Ad utilitatem boni num sunt & necessitatem rusticae feriae vindemiarum, ac messium, quae coimceptiuae sunt,& indicuntur a praesidibus prouinciarum, iurgiorumque clam si Lρ - ό id ditur can us,ut liberius colligendis frudibus nauetur opera': paucis c , i. piis, quae suadent ius etiam dici iis temporibus, ut in causis, quae summaria: ' ζ': . . . . dc de plano expediri mandatur, ut elementi saepe de verb. signisc. l. miles fi ad i. Iul . de adulte. in P. si res, de qua agitu tempore dilato sit pohi i. . ia ritura : si tutores vel curatores dandi sint ', vel amouendi: si alimenta pol laia ti' ' 'f' tantur: si missio in postessionem ventris nomine iacienda: si aetas probanda, 3 dcc. de quibus in l. 1. &3. de seriis in P. volentibus quoque de consentienti- litigantibus utrisque,etiam his feriis iudicium fieri poterit ': possunt M/ tra actus voluntariae iurisdictionis expediri , latrones comprehendi dc torque si 'di ιι ri fiscales dc publicae causae agi . Constituuntur autem ill e feriae messium,' , t dc vindemiarum ex more regionis dc consuetudinis seruatae'. Sicuti nec sc-' mentime feriae erant, institutae ad procurandam maiorem segetem, tunc 2 fi qirando semina iacta eranti Sic innuit Ouidius ', . o. Lia q- e silui si Ates temporari s. P re siememinis es Hi reperta dies. Cum mihisensis enim lux haec in uitur, i inque dies rarereta sacris oli tempore ceno, smini bis iactis sibi rem ago. Nundinarum feriae videntur contraria ratione superioribus indu ,vel 'ad releuanda opera rustica, nam illae paganorum sunt 3c rusticorum, quibus ν Mims iis , ,- ηςgQ ih proprij vel mercibus prouisuri, et leges accepturi vel
tui ... - iurgia composituri, Ut late explicat Macrobius . intςrim autem au sui i. Miny - . Erant nundinae feriae post octauum diem,nam tot riistisi labor ri tha - - . bant, nono mercatum petebant. NwMinis, inquit Plinius', -bem reui itabant, oideo comitia nandin tabere nolicebat, ne plebs rustica voearetur. Aies
instrumentῶ erat, de alibi ν, - .es desecari ni indi ι manis Lacemiasque a digito imlice, mustorum pecunia religiosi est. Ad utilitatem etiam hominum, illae feriae videntur inductu quae laetitiae con Iosecratae simESic fuerunt quaedam festa statuta Clarotis seruis dictis, Cretemsium, in Cydoniaequibus liberi ciuitatem non ingrediebantur, sed seruir rum omnium erant domini, atque liberos flagellare poterant si libuisset: E: ' et L inniorum sestum quod tempore festi Dionysiaci agebatur, in quo m. ' singuli accedentes , veluti praemium suis dijs cantillanas persoluebant ' Lagenophoria festum in Alexandria, quod fiebat decumbentibus c5uiuis, M og deserentibus lingulis lagenam secum '. Erant de Saturnalia, de quibus lat . GL Macrobius y dc Lucianus '. Addidit huic festo Caligula, ut laetitiam publicaculae. ij. aueret in perpetuum, unum diem, vocavitque Iuuenalem . C. Caelax. . Sic quatuor fuerunt Saturia alioriun dies, secundum Dionem quin que , secundum alios septem , circa i . kal. Ianuarij. Apud nos antQd mi. Liam, . i. quadragesimam feriae maxime gulae dc voluptatis in carni spriuio . Interri. i. i,Autuati Hebraeos II. ' Augusti Iudaei celebrant conuiuia, credentes illa die mitis
100쪽
tam captiuitatem Babilonicam,&inchoari nouam anni partem. Et apud Iudaeos sestu s purini,seritu, seu vinarii, i die mensis Adar. seu i . Ma ti, . --. Δία, tuo die Iud ei extra Susam habitates, a caede ciuium vim parantium desistentes, epulis oc hilaritatibus sese dederunt, laeti propter insperatam conuersionem extremi periculi in summam tranii illitatem . .
Suntque haec Iud orum Bacchanalia. Quibus diebus tereunt historia Hester, ubi quoties fit metio mam, pugnis & malleis pulsant lcamna in synagogis. Habent etiam & aliud sestum, quod illis dicitur, mes, tu, sthomachethoris, laetitia legis, in qua exultant Iudaei: quδd hoc die finitur lectu, quinque librorum Mosis, de inchoatur denuis primus, legiturque Mima ima sedara:itaq; nocte singuli accendiit suos cereos lychnos, v. tisti, seu octobris . Hocque ipso die, Romae Annae perennae festum geniale, quo coniuges cum liberis, ut ait Ouidius',
'stros emmes laeti in Gnturin agris,
i Erati festum Veneris,degustandis vinis institutum, secundum occasonem ii quam refert Ouidius: Plinius . Erant quoque seriae imperatae, vel imperativae, quas consules vel praetores pro arbitrio potestatis indicebant: nuncq; ιν. de indicuntur ab alijs iudicibus vel principibus,& vocantur repentinae Princeps tamen solus generales has repentinas indicere potest, non etiam in&riores . Imperabantur ut plerunque ob euentum quendam populo, ut si ter sm motus, vel spectrum aliquod apparuisset: quibus de addebantur supplic tiones publicae,& urationes 'Et more Romano recemum erat,vi esset unus hpraefectus urbis, qui seiijs celebrandis praeesset: quod tamen ossicium inte missum est eo anno,quo ciuile bellum C saris & Pompei coepit, de apud pri-tores potestas fuit Ob laetitiam publicam indictae isse seriae, &postea s. re annis sequentibus usurpatae: ut insignis dies tactus 13. Marti j,qui Hebraeis adacob insignem victoriam Iudae Macha i,prostrato exercitu Antiochi duce Nicanoro . Et si res quNam steliciter succedat, indicuntur aliquando riae ', veluti cum Iulius Caesar vicisset Cn. Pompeium in Hisminia, titumplisi i Milo mino. r. Romae egit,& feriae quinquaginta dierum illae '. Similiter diem, quo capta α bi.. c. 2 .lib.
sitit Alexandria ab Octauiano, festiuum esse statuerunt Romani, dcabeos quentium annorum numerandi initium sumi . Sic quia per decennium t tiam, primum fuit decretum imperium Octauiano Augusto post victor, ani triumuiratus, coque elapso per aliud decennium renouatum est de conti nitatum: inde postea Imperatores, etsi ad vitam subirent imperiuili, tamen singulis decennijs pro impeth renouatione festum agebant. Quod desito tempore factum tinatur Dion Cassius '. Ferias quoq; indici extra ordinem .
ob res prosperὶ gestas, vel in honorem principis, de in his iudicia secta res it in . .
in integrum,tradit Vlpianus . Et Imperator orientis Emanuel Comi num ' ν. , .isis.
primum diem Mah ob memoriam Constantini de Hesenae,sestu esse voluit , Proconsules quoque pro iucundo suo aduentu, dum in aliquam celebrem
peruenirent ciuitatem, ct caput suae prouinciae,serias quae secundum mori s itis,un, tuis, . a
de consuetudinem,quae retro obtinuissent dabant . Ob linum mire etiain aliquando statutae: veluti Iudari', ieiunium strictissimh seruant, incedentes nudis pedibus, de humi sedentes, de cum alias partes bibliorum recitanti et . continentes tristem aliquam historiam, tum threnos historiae tet pellegium . quia hoc die credant incensam flaisse Hierosolmam a Nabuchodonoibre, se. I3 de Tito'. Apud Romanos,nullum erat festum atrassi vel lugubre,nec piactus i: . ob raptos Deos, nec lamenta mulierum, qualia sacra Graeci taciunt, raptami Proserpinam,casusque Bacchi reserentia, Mid genus alia . priscis tempo- ribus antequam fasti a Cn. Flauio scriba,inuitis patribus in omnium notitiam mana. g proderen-