Clementis Alexandrini Omnia quae quidem extant opera, nunc primum è tenebris eruta Latinitateque donata, Gentiano Herueto interprete

발행: 1551년

분량: 502페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

LIBER SECUNDUS

tere in domum tuam. netiam dicebam duodecim, cum euocassent Discipul rum multitudinem: Non est bonum nos relicto verbo Dei ministrare mensis. Quod si hoc diligenter cauerunt, multo magis vitabant ingluuiem. Hi autem ipsi Apostoli scribentes fratribus qui erant in Antiockia,Syria, & Cilicia: v i s v Ii est

dixerunt spiritui sancto & nobis, nullum vobis maius onus imponere , praetei quam necesstatem abstinendi ab imolatis& sanguine,&suffocatis & micatione,ὶ quibus vos ipsos custodientes recte facietis. Oportet autem in vino petulantiam non secus fugere quam cicutam. Ambo enim ad mortem attrahunt. Oro tet vero & profusum risum arcere,& immodicas lachrymas. Saepe enim temulenticum maximum cachinnum sustuleiant, deinde riti sus nescio qua persitast vini in-Ωlentia, descendunt ad lachrymas. A ratione enim alienum eu,& cste eis mira tum,& este petulantem.Senes autem adolescentes tanquam silios respicientes, rarissime quidem, sed aliquando tamen cum eis luserant, salsum aliquod dictiam in eos torquentes quod eos decorum doceat.Cum taciturno & verecundo iacete di vi

bane potest hoc modo agere:Meus autem filius de eo loquens qui tacet no cestat loqui. Adolescentis enim verecundiam auget talis ludificatio,lepide ostendens bona qtiae in eo instant per sil sam insimulationem malorum quae ei non insunt. Est enim haec quaedam xl agistri docentis inuentio per id quoa non adest, id quod adest confirmans. Certe tale quid etiam ficere constituit, qui eum qui aquam bibit,&est sebrius ac temperans temulentum dicit esse & petulantem. Quod si sint etiam nonnulli qui alios lubenter irrideant,nobis quidem tacendum est,& verba superflua sunt tanquam plena pocula a nobis transmittenda.Lubricus enim & periculosus est eiusmodi ludus. Os autem temerarii appropinquat contritioni. Non suscipies autem inanem auditioilem Neque una cum iniusto sedebis visis falsus testis, neque in calumniis, neque in maledictis, sed neque in improbitate. Atque ego quidem mihi videor moaestolum voci posse mod una imponere, quibus permittitur, ut is qui cum alio disserit loquatur.Silentium enim est virtus mulierum,a periculo autem remotum adolescentum munus est probata autem iam aetate bona est oratio. Senior loquere in conuiuio,te enim decet: sed citra impedimentum loquere,& in persecta stientia. Adolescens, tibi quoque permittit Sapientia, loquere, si

te opus sit,vix cum bis interrogatus sueris.Sermonem autem tuum paucis in summam redige. Vterque autem qui disserit, vocem suam metiatur iusta proportione ct commoderatione.Elatus enim clamor pronuntiationis est res insanisl ma, cum

proximis autem ita loqui ut non audiaris, eius est qui nullo est sensti praeditus. Neque enim audient:&est hoc quidem pusilli&abiecti animi indicium: illud vero

arrogantiae. Absit etiam vehemens contentio pro inani verborum Victoria.N

bis enim finis est esse a tumultu & perturbatione alienos,& hoc sibi vult illud: Pax

tibi.Priusquam autem audieris,ne verbum responde. Iam vero vox quoque stadia& enervata est sceminae:modesti autem est in voce moderatio,a magnituatne simul& prolixitate celeritateque & multitudine arcentis si iam orationem.Neque enim prolixo est unquam sermone utendum: nectite multum loquiaiam: nec nugandum. Sed neque volubiliter & praecipitanter colloquendum est. Ipsi enim voci,ut ita dicam,ius suum tribuendum est, importunisque vociferatoribus & exclamatoribus ora si int obstru . Ea enim de causa TLersite plagis castigauit moderatus Vlyis es. Immia cis urebis turbabar xiam omni suus. Plurmia moue fisa temere is c usa tenebare. Sed certo nihilo iame. Terribilis enim in interitu suo vir linguosiis . Nugatorum itaque,non secus ac Veterum calceorum, alia quidem vitio detrita sunt. Sola autem lingua reliqua est ad damnum. Ea de causa quae sunt vitae utilist mapraecipit Sapientia: NE NUGE Ris in multitudine seniorum . Quinctia in nugas nostras radicitus excindens,a Deo incipiens,& ut molle rate nos geramus conitituens,dicit: sERMONE l ne 'iteraueris in oratione tua. Poppysmata alitem, de sibili, di digitis expressi soni,quibus accersuntiir simuli,cum snt rationis expet

Actuum. 6

112쪽

Lvc. 7.

Ibidem III

tes significationes, ratione praeditis liominibus vitandi sunt. Frequenter etiam spue re,& violentius excreare,& etiam emungere in conuiuio vitandum est. Comitiuarum enim habenda est utique ratio, ne prae nausea talem auersentur turpitudinem,quae arguit intemperantiam. Non enim scut bobus & asinis simillest praesepe & iterquiliniuim. Multi enim eodem tempore sic cinungui, spuunt, dc coenant. Sternutatio autem si cui euenerit,sicut etiam ructus,non oportebit sono proximos ciere,qui de mala educatione ferant teitimonium.Sed ructus quidem cum expir to aere est transinittendus, Ore decore composito,nec initar personarum trafic rum didi et o& hiante. Sternutationis autem qui conturbat strepitus, respir tione icniter repressa ac retenta auferendus est. Hac enim ratione quina hon stissime feri poterit conglobatae spititus minae intus sunt extinguendae, prouidendo ut ita transeat, ut etiam Caeteros latere conetur, si vi expressus acir aliquod secum cxcrementum eduxerit. Artogantiae autem&in si lentiae signum est, ipsis velle si nis aliquid addere, non autem detrahere. Iam vero qui dentes scalpunt,& ulcera cruentant,tum sibiiplis molesti sint, & tum inuisi proximis. Porro autem aurium quoque fricationes,& sternutamentorum irritationes, sunt suilli pruritus & eon fricationes,qu. xintcmperantem meditantur sol nicationem. Fugiendae quoque sit ni turpitudines quae sub aspectum cadimi,&turpes qui de eis fiunt ferinones. Sit autem grauis quoque aspectus , collique coni tersio ac motus honcstus&dec rus,ct manuum quoque in loquendo gellus.Insiamma enim, quies, pax, ct tranquillitas est Cliristiana propria.

ORONARuM autem de unguentoriam usus non est nobis necessarius. Ad libidines enim de voluptates impellunt,maxime cum nox

prope est.Scio quod cum unguenti allabastrum ad sinctam coenam mulier attulisset,vnxit pedes Domini,&eum delectauit. Scio etiaveteres Hebraeorum Reges auro & lapide pretiose ornata gestaste diademata. Sed mulier quidem Versi nondum si ierat particeps,

erat enim adhuc peccatrix,co autem qii apud se esse pulcherrimum existimabat, nempe unguento,honorauit. Dominum,atque etiam ornamento corporis,nempe capillis suis,abstersit unguentum quod redi indabat,t.bans Do mino lachrynias poenitentiae. Propterea eius peccata remis a sunt. Potest autem hoc elle figitum ac symbolum doctrinae Dominicae ct eius passionis. Pedes enim qui unguntur unguento odorisero,d inrinam diuinam signiscant, quae cum in Q rni qloria olbem terrae pervadit. Ex IIT enim sonus eorum in fines terrae, atque

adeo, si non nimium imi ortunus videor pedes Domini sunt Apostoli Prophetia delibuti qui suaveolentis unguenti, scilicet sancti sunt spititus participes. Itaque Apostoli,qtii uniuersum orbem terrae obieriint,' Euangelium praedicariint, per allegoriam dicitiatur pedes Domini. De quibus per Psalmographum quoque praedicit Dominus. ADORε Mus in loco ubi steterunt pedes eiu .Hoc est, quo pedes eius perueneriant, Apostoli, per quos praedicatus venit ad fines terre. Lachrimae autem sunt poenitentia:& luti capilli praedicabant liberationem a nimio amore si perflui ornatus,& qirae cum praedicatione propter Dominum suscipienda erat amictionem in tolerantia,veteri illa per nouam fidem soluta vana gloria. Quinetiam significat passionem Domini. Mystice sic intelligentibus,oleum est ipse Dominus,

quoad nos peruenit misericordia.Vnguentum autem, adulterinum inquam leum est Iud is Proditor, quo pedes unctus est Dominus, tum a conuersatione inmundo liberabatur.Vnguntur enim mortui. I achrymae autem sumus peccatorcs, qui in ipsum credidimus,quibus peccata remisit. Et capilli s lini flens est Hic ius a lem, quae inuncia si erat, propter quam Proplieticae suerunt lainentationes.Nos autem docebit ipse Dominus Iudam cito falsi am&adulterinum: Qui iNτINxr-Rir mecum dicens, incat ima ,hic me tr. idet.Vides conuiuam dolosum. Hic ipse

Iudas

113쪽

A Iuda, osculo prodidit Dominum. Fuit enim idem hypocrita & sit nutator, Datidia

lentumque ac dolosum habens osculum , alium veterem imitans hypocritam,&populum illum arguens propter quem dictum est: Hic popvLus labiis me honorat cor autem eorum longo usta me.Est ergo satis probabile cum quidem oleum signiscare, ut Discipulum qui consecutus filii misericordiam. Frauduletum autem utpote proditorem, oleum insectum aOvenenatum. Hoc crgo erat quod praedic

bant pedes unguento delibuti,Iudae nempe proditionciri,cum Dominus perseret ad passionem .h netiam ipse Seruator lauans pedes Discipi donim, mittens ipsos adlionestas actiones,eorum ingressiim ad benescia gentium signis iiii , quae de-x cora & pura erant propria potestate praparans. lis fragrauit unguentum,&suauis ocioris opus ad omnes perueniens ab iis culcbratum est. Domini enim passio nos quidem bono odore repleuit: Hebraeos vero peccato.Hoc apertissime ostedi t Ap stolus, licens: Dro GRAri A qui nos semper facit triumpliare in Christo,&odorem filiae cognitionis per nos manifestat in omni loco, quoniam Domini bonus odor sumus Deo in iis qui salui sunt S in iis qui pereunt. nis cluidem odor ex morte in mortem: illis verbodo rex vita in vitam Porrbautem Reges Iudaeorum auro& gemmis & composita ac varia corona utentes Christi Christum in capite symbolice gestantes,imprudentes capite Domini ornabantur. Lapis quidem certe pretiosus vel margarita vel si aragdus ipsem Verbum significat. Aurum autem rursus est ipsi in Veibum ab interitu alienum, qui corruptionis virus minime recipit. Atque ipsi quidem nato aurum obtulet ut Magi quod est regni syriabolum, manet autem haec corona immortalis ad imaginem Domini: non enim veluti flos flaccescit. Iam vero noui etiam Aristippum c yrenaeum. Molli ac luxi iriosae vitae erat deditus Aristippus,is elusinodi Sophisticam proponebat orationem. Equus qui unguento

ungitur,in viri virtute non laeditur,nec Vnctus canis in virtute canis. Subiunxit,

Ergo nec homo,& ita conclusit lyllogi sini m. Atqui equo quidem & cani nulla est

ad unitentum cognoscendiim ratio.Quibus autem sensias est ratione magis praeditus,tis illorum vius est magis vituperandus,ut qui pueriles odores exhil eant. Horum autem unguentorum fiant in sinitae disserentiae. 'l renthium, Metallium, QD Regium, Plangon um,& Psasta Aegyptiae.Simonides autem in Iambis non vere tur,cere. v Not BAR unguentis&thymiamatibus,& baccarimam quidam mercator aderat. Porrὁ autem vitantur etiam Vnguento ex liliis, ct unguento cyprio,& nardus apud eos est in maximo pretio,VnguunIum Uaoque ex rosis, & alia qui bus utuntur mulieres,&humida,& sicca,& quae asperguntur unguenta,& quibus fiunt sus suus. Indies enim ab cis noua excogitantur, ut inexplebilem cupiditatem boni odoris insatiabilitate expleant. Quocirca nimiam quandam decori pulchriaque curam redolent. Atque eae quidem dc sua vestimenta, vestes stragulas, d mosque suas sulfumigant & aspergunt atque adco vel ipsa propemodii in matulas olere cogunt ungitenti delitiae. Quamobrem recte mihi videntur nonnulli cum x gre ferrent tantum studii in unguenta conserri ut vel virilitatem ipsim eisiemin rent,& eorum altisces,nempe unguetarios, a ciuitatibus ciuel, onis legibus & in stitutis reguntur expellere, atque adeo ipsos etiam storidarum lanarum insecto res.Nefas est enim vestcs dolosas & unguunta in ciuitatem veritatis ingredi.Oportet autem viros in primis apud nos uni lenta non olere,sed vitae probitatem. Spiret autem femina c hristum,qui est regalis unctio,non unguenta& diai asinata diui na autem semeer ungatur pudicitiae unctione, sancto daediata unguento, nempe spiritu. Hanc suauis odoris unctioncm hominibus notis suis Christus comparat,ex aromatibus coelestibus hoc unguentum componens. Hoc autem unguento ipse quoque Dominus ungitur , sciit per David meminit: PROPTEREA unxit ter Deus Deus tuus oleo laetitiae prae participibus tuis Myrra euec stacte,&easa a vesti

mentis tuis.Caeterum ne sorte sicut vulturos unguenta abhorreamus, aut sicut scarabaei: Hos enim rolaceo unguento delibutos mori inquiunt rauca quaedam ex his unguentis sunt eligenda foeminis,quae virum minime torpe facilini. Nimiae enim

114쪽

PAEDAGOGI

unguentorum unctiones iusta quae sunt mortuis, potius qu1m samiliarem vitaeco Asuetudinem redolent.Quanquam ipsiim quoque oleum apibiis & insectis est inimicum,uerum id prodest nonnullis hominibvsmonnullos autem ad pugnam excitat,&qui prius erant amici,id unctos in stadiis eo deducit,ut omni contentione omnibusque viribus in certamine depugnent:vnguentum autem,cum molle sit oleum, non existimatis generosos mores poste e si minare' Quemadmodum autem deli tias a gustu amouimus,lta certe a visit & odoratu sensus titillantem voluptatem amandamus,ne quam fugati imus intemperantiam, per sensus, tanquam per portas quibus deliint custodes,ei in animam aditum patefaciamus. Ἐδd si silauis odoris suis tuin,pontificem magnum,nempe Dominum,dicant Deo offerre,ne id esse sa teriticium resia aliis odoris sui situm intelligant,sed gratam & acceptam charitatem, spiritalem scilicet odoris filauitatem, Dominum altari otiane accipiant. Suspicit itaquc ipsim oleum & ad superficiem cutis pinguefaciendam, neruosque relaxandos,& ad corporis grauiorem reprimendum odorem,si etiam oleo ad noc opus h beamus.Suavis autem odoris studium,est esca otii & mollitiei quae ad libidinosam& intemperantem cupiditatem paulatim attrabit.Qui est enim intemperans,undia 'itaque clucitur ac trahitur,& a cibo,& a strato &a conuersatione,& ab oculis &ab auribus,& a maxillis, atque adeo etiam 1 naribus.Et sicut boues annulis & ianubias: ita etiam intemperans suistibus,& unguentis,& suave olentibus coronarum odoribus trahitur. Uoniam autem voluptati nihil loci tribuimus, quae ad nullum Culum qui vitae coserat si ierit composit age hic quoque eas distinguamus, id quod

est utile eligentes Sunt enim suaves quidam odores, qui neque torporem afferunt, neque ad amoreς impellunt,neque impudicam coniunctionem ac meretricium cta tubernium redolent, sed sunt una cum temperantia salubres, & cerebrum quidem alunt quando male assectus fuerit,& ventriculum corroborant. Multom ergo abest ut oporteat refrigerare floribus, quando quis vult neruos leues agilesque reddere. Non est enim usus eorum omnino ablegandus, sed unguento tanquam medicamento & auxilio utendi im est,& ad vires languentes excitandas,& ad catareos, &ad refrigerationes,& ad fastidium. Quemaamodum alicubi quoque dicit Comiacus : Unguentis manus unguiar, quod est pars sinitatis maxima, ut cerebri bonos i odores faciat. inlinetiam pedum,per eorum quae calcfaciunt aut reniserant unctionem fricatio exercetur utilitatis gratia: ut scilicet iis qui sint repleti in capite fiat quaedam attractio dc diuersio ad corporis paries quae fiunt minus principales.

Voluptas autem, cui nulla accedit utilitas, meretriciorum est morum opproni ium, ct medicamentum ad prouocandam. nino autem multum dissetet μυραλοιοUν

hoc est,esse unguento delibutum, ab eo quod est ungi ungueto.Illud enim est ei neminatum.Vi guento autem vnsi nonnunquam est utile. Aristippus itaque Philosophus cum vnguunto unctus est et,dicebat malos male perdendos esse Cinaedos, qui vi uneuenti utilitas male audiret et secerant: NON OR A autem Medicum propter eius utilitatem, inquit Scriptura.Ipsiimenim creauit altissimus. A Domino autem η est medicina dei naestibi ungit: ET v NGvENTARIus faciet mixtionem. Videlicet quod data essent unguenta ad utilitatem, non autem ad suavem senseum titillationem.In unguentorum enim incitamentis nequaquam ponendum est sti

dii im:sed est id quia est in eis utile eligendum,cum etiam Deus hominibus oleum

nasci permiserit ad leuandos labores. Desipientes autem mulieres,quae canos quidem tingunt,capillos autem ungunt, celerius canescunt propter aromata desiccatoria. ocirca sunt etiam qui unguntur sicciores:facit autem sccitas caniores.Siue enim canicies est pilorum exiccatio: siue calidi de eius, siccitate proprium pii rum nutrimentum ebibente humidum,& cisciente canos: Quomodo unguenta

adhuc amatierimus propter quae cani sunt, qui canos susimus Quemadmodum sautem qui naribus sunt sagacibus canes, ras odore inhielligant:ita ex nimis curiosa unguentorum Dagrantia,qui moderati sunt & temperantes, venantur intemperantes. Porro autem talis quo lite vlus coronarum ad comes lationem & in vino

proterviam

115쪽

LIBER SECUNDUS '

i λ proterviam comparatus csduxit.Ne caput mihi corona cinxeris; Ver est. In noscita di, pratis & mollibus variis lite germinantibus storibus degere pulchrum est, n ui-

uade sincera odoris suauitate apum ritu entes,expuro autem prato contextam δcoronam pro Ornamento domi circunserre,non est moderatorum licininum.Non

enim rosarum baccis,vel violis,vel liliis,vel aliquibus aliis eiusnodi soribus coma

quae se parat ad vinolentam petulantiam, eam herbis ac.floribus Variegantes, conte' sei e conuenit. Alioqui enim etiam comam restiferat circumposita corona, tum propter humiditatem,tum propter frigiditatem. trade causa medici cum cerebiti esse se igidum per diligentem naturae contemplationem cognoscant, pectora esse i - vngenaa sentiunt&supremas nasi partes,ut sensim transiens calida extisatio eiussetoiditatem possit recte fouerc. I.onge ergo abest ut is sit floribus refrigerandus.' Accedit his quod storum quoque delectationem perdunt ii qui silint coronati.Visu

enim non fruuntur qui habent coronam supra oculos reuinciam.Sed neque odoris suauitate,cum instrumentis res iratoriis sintssores eas superiores.Cum enim odor secundum naturam siurium emittatur & exhaletur,supra caput respiratio nulla d

lectat ione fruitur,cum silauitas odoris abripiatur.Sicut ergo pulcbritudo,ita etiam fos delectat dum , idetur,& oportet nos eorum quae pulchra sunt aspectu fameniates laude&gloria aiscere Opificem. Vsus autem eorum est noxius,& celeriter praeterit, poenitentiae supplicio affectus. Statim autem probatur eorum vitae breuit ias. Ambo enim flacculcant,& stos,& pulchritudo.Caeterum eos quidem qui ea c5trectant,ille quidem refrigerat,haec vero incendit & inflammat.Vt uno autem verbo absoluam,qui praeter asipectum ustis corum fruendo percipitur, petulantia est et

iniuri non autem dclectitio. lectare autem nos honeste oportet tanquam in paradisio ,Scripturam vere sῖquentes. Mulieris quidem corona vir est existimandus. t.Corin. it. Viri autem matrimoniiun. Matrimonii autem flores, amborum liberi, quos quidecat natium pratorum diuinus colligit agricola.Senum autem co ronae si int siliorum

filii. Filii, autem glori. a,inquit, sunt patres. Nobis autem Pater uniuersorum & p m-υ '. uniueis, ecclesiae comna hristus eli. Qiuemadmodum autem radices & hei Lae, Mulli. ipita etiam stores proprias habent qiualitates:& has quidem utiles, illas vero noxias, alias autem periculosas. Hedera itaque refrigerat.Nux autem emittit spiratim qui' torporem & veternum immittit, ut vel ipsi ostendit nominis etymologia. Narcis Nu Myx G ' sit, Verossos est grauis odoris:Id autem arguit nominis appellatio, ut qui neruis e hoc est, torporem afferat. Rofaraim autem & violarum qui emittuntur odores,cum sint modice Dipidi grauedines capitis comprimunt & coercent. Nobis autem nullo modo non solum una inebriari,sed ne mero quidem uti permisti imest. netiam crocus & flos ligustri in s innum minime molestum deducunt. Porro autem multa ex iis cerebrii quod est natura frigidum suis sevcnt odoribus. dum ine crementi cerebri subtilia&minutaeificiunt; Hinc etiam dicunt rosam Graece D:on Q.: .hi fuisse nominatam quod odoris plurimum fluxum emittat de ideo cito maria anuluce sicit. Caeterum nec apud antiquos quidem Graecos suit ullus adhuc coronarum usus Neque unim Proci,nec qui lucuriosam vitam agebant, Phaeaces eis usi sunt.

In certaminibus autem primo fuit donum Ahletarum, secundo autem plausus &excitatio, tertio soliorum coniectio. Ultimo autem sidit corona, cum Graeciae post tempora Medica magna ad delitias facta esset accesso.Qui a Verbo itaque seu Ra

tione inllituuntur,a coronis arcentur,nec existimant rationem esse a se alliganda

quae in cerebro sita eli: non quod conuiuialis per vinum petulantiae sit corona sym bolum,sed quod ea sit dedicata simulachris. Sophocles certe Narcissium antiquam magnonam Deorum coronam appellauit,id dicens de terestribus: Sappho autem coi onat musas rosa.Non es rosarum Pieriarum particeps. Iunonem autem dicunt de-ν te Liri lilio,& Dianam myrsine.Et si mini flores quidem maxime propter homine facti sunt:eos tamen cum stulti accepissent, non ad proprium usum quo grato animo uti poterant, sed in ingratum daemonum ministerium abusi sunt. Ab eis ergo abstinendum est propter conscientiam. Α turba autem & negotio remotae segnitia

116쪽

te, Simmarcessialem significa Natthar

raod. I. Luci, Graece est,

iticein signitie ted hominem

6 PAEDAGOGI

corona signum est. Qua de causi mortuos quoque coronant,quo nomine re ipa Asuo testimonio idola mortua esse asserunt, qui enim bacchantur,nec absque cor nis orgia sua celebrant. Postquam autem flores circumposuerint, posti cmo mirari duin in modum incenduntur.Cum daemonibus nullo modo communicandum est.

Sed nec vitia Dei imago mortuorum simulachrorum ritu est coronanda. Pulchra enim amaranti corona ei est reposita qui se recte gesserit. Hunc flore terra ferre non potest:coelum selummodo eum potest producere.Accedit his quod a ratione alienuest,ut qiri audierimus Dominum spinis suisse coronatum, ipti venerabili Domini pastinni per ludum insultantes,habeamus capita redimita soribus. Domini enim corona nos Prophetice significabat, tui suimus aliquando insiugi seri, tui circa il- alum positi suimus per ecclesiam, cuius ipse est caput.Quin etiam est typus fidei. Uitae quidem, propter ligni substantiam. Laetitiae autem,propter coronae appellati nen .Periculi verbpiopter spinam, neque enim citra singultiem licet ad Uerbum

acccdere.Contexta autem corona marcescit,& prauitatis perplexum sertum dissoluitur,& ssos exiccatur. Marcescit enim gloria eorum qui Domino minime crediderunt. In altum autem elatum Iesum coronauerunt, suam testantes inscitiam. Hac

enim ipsa de cau Ia cum duro corde sint, sapienter prolatum non intelligunt Pr shetiam, quam ipsi appellant Domini probrum & contumeliam. Non cognouitiominum populus qui aberraui ratione ac consideratione minime fuit circunci sius, non fuerunt eius illuminatae tenebre, non nouit Deum, negauit Dominum. cVerum esse Israelem peididit: Deum persὶcutus est: cibum sperauit afficere contumelia:& quem tanquam malescum crucifixit,tanquam Regem coronauit. Quapropter in quem hominem non crediderunt,eum benignum Deum Dominum snoscent,& iustum.Quem exacerbauerunt ut se Dominum ostenderet ,hoc de eo in altum sublato testati sunt, diadema iustitie ei supra omne nomen exaltato tribuentes, per spinam semper florente. Hoc diadema est inimicum iis qui insidiantur,

iis autem qui in ecclesa simul versantur amicum,eos circumsepsit ac muniit. Haec

corona flos est eorum qui crediderunt in eum qui glorificatus est, cruentat autem& castigat eos qui non crediderunt .Porro autem hoc quoque signum est rei a D mino bene gestae,cum ipse suo capite&principali parte corporis omnia mala no- ostra portauerit,propter quae pungebamur.Cuin ipse enim ab ostensonibus & pescatis,& eiusmodi spinis, nos propria passi olle liberasset, Diabolum ite infirmasset Saboleuisse orans merito dixit: v Bi Tvus is mors stimulus. Atque nos quidem vitas ex spinis colligimus,& scus ex rubis Illi autem consaucianti ir ac laniantur,ad quos manus extendit,nempe ad populum insidelem & in frugiserum. Poc sum aliud quoque tibi mysticum dicere. Nam cum omnipotens uniuersorum Dominus, quando Gepit per Verbum Legem serre,& Mosi suam potentiamvoluit manifestare ei diuina viso ostenditur formatae lucis in rubo ardente. Spinosa autemplanta est rubus. Postquam Verbum Legem ferre &cum hominibus conuersari desiit, mystice rursiis Dominus corona coronatur, hinc illuc unde descenderat Eabiens,veteris descensus principium instaurans, ac deintegro veluti in sui rimam redigens,ut quod primum per rubum Verbum visi in fuerat, per spinam rursus ac sumptum ostenderet omnia esse unius potentiae cum sit unus,& Patris qui unus

est,Flius principium & finis seculi. Sed digressiis seni a specie Paedagogica ad genus

orationis quod versatur in docendis dogmatibus: Rursiis ergo reuertor ad propositum. ὀd eigo loco medicamenti,curationis gratia,&nonnunquam etiam in deratae recreationis,non sit reiicienda quae ex floribus sentitur oblectatio ,& quae ex unguentis&sussilibus accipitur utilitas,ostendimus. mcd si dixerint aliqui, quaenam est ergo amplius storum pratia iis qui eis non utunturi ciant ex eis quoque componi unguenta,eaque esse admodum utilia. Susinum quidem componitur sex liliis & lirinis. Est autem calefaciens,aperiens, attrahens, humesiciens, abste gens, subtilium tenuium liae partium, bilem mouens, molliens. Narcissilium aurem,quod componitur ex Narcist b, aeque iuuat ac Sulinum. Myrsinum vel δ, irio lex myrtis

117쪽

LIBER SECUNDUS 6s

o ex myrtis&myrsine consta est constipans qui ex corpore autem emittuntur odores,coercet ac continet.Quod est ex rosis autem, est refrigerans . In siimma enim ut eis bene utamur ea fabricata liunt. E x Α V D I T E me, inquit, & tanquam rosa plantata in fluentis aquarum germinate ranquam libanus sirauem odorem emittite,& benedicite Dominum super opera eius. De his autem multa dici possent,cum nos flores&aromata ad neces Iarias utilitates,non ad delitiariam insolentiam ficta ei te dicamus. ia si est etiam aliquid concedendum,odore florum uti si afficit: nequaquam autem coronenI .Hominis enim curam gerit Pater,& ei soli suam i, raebet artem propriam. Dicit itaque scriptura: AD A & ignis,& ferrum, &ae, simila fumenti,&mul, sanguis uuae, dc oleum, & vestis. PLec omnia piis, ad bona sunt.

vo MODO autem deinceps nos ad si innum conseremus modestiae praeceptoriim memores,iam dicendum est. Postquam enim finito conuiuio Deo benedixerimus eumque laxulauerimus,qii Od quae eram nostro usai necessaria suppeditaverit ἐχ eum diem trans initteremus concesserit, nobis coueitcnda est ad simnum oratio: stratorum magnificentiam, puluinos auro intertextos,auroque variegatas glabras vestes, stragulas, puniceasque xystidas,& preti e sitimos gaunacas,5 Poetica purpurea Ri egea,vcstesque superne molles ac delicat is,& cubilia vel ipsis somno molliora valere iubentibus. Nam praeterinam quod vituperanda est Exe mollis de sensim titillans voluptas,in lanuginosis plumis do

mire est noxium, corporibus tanquam in Vastum quendam niat iam cadentibus, propter stratorum mollitiem. Neque enim eos qui in cis versantes dotraiunt continent,propterea quod ex Vtraque parte coiPoris cubile aggeris instar as Iurgat: neque ut cibi concoquantur termittunt,sed potius incendunt: quod quidem nutiamentum com impii.In planis autem aequatis cubilibus decubitus,qui sunt semiti veluti naturale gymnasium, ad nutrimentum digerendum conserunt. Qui autem

possi int in aliis volutari cubilibus,tbmni veluti naturale hoc habentes gymnasium, o alimenta sacilius digerunt,&se ad omnes casas aptiores efficiunt. praeterea auiatem lecticae, quae Naes habent argenteos,magnam arrogantiam arduunt, & ebur quod est in lectulis, cum elephanti cornus reliquit animan non est usque adeo licitum sanctis hominibus,ut quini iners oc ignauum sit quietis artificium. Non est e go studium in ea conserendum. Non est enim posscslcribus eorum usus prohibitatus, sed quod in eis ponitur studium est prohibitum. Non est enim sita in eis selicitas.Rursus autem eli vane gloriae Cynicae,ad doimiendum quemadmodum Diomedes se exercere Agrestisque uis constrarat tergora stibius, nisi forte cogat castitali iii ix.Vlvsses autem quod lecti frensae claudictat, supposito lapide corrigebat.

Tanta smigalitas,&natiua nec extrinsecus petita operis siti plicitas, non sbiu apud 1 priuatos, sed etiam apud Veteiram Graecorum praefectos excrcebatur. Quanquam quid de iis mihi dicere opus cst lacob humi dormiebat:& lapis erat ei puluinus. At que quidem visum videre dignus est habitus,quod captum hominis superii bat. No. bis autem ut rationi conuenit, simplici cubili & frugali utendum est,quod habeat id quod nos iuuet commoderatum dc conueniens.Si aestiis sit,quod protegat. Si sit frigus,quod iteat. Sit autem ludius non an bre&curiose iactus, pedesque habeat planos ac leves. Nimis enim curiosae ct exquisitae tornaturae simi s epe reptiliusemitae animanti tim,dum in incisaris artis circumaguntur,& minimi dilabunt: r. In primis autem cubilis mollirium commoderate Sco uenienter virilem esse opor tet S ina scillam.Non oporto enim somniim cstetrii sectam corporis siluitonem, sed tantum remissionein. Et acleo eum d.co cile allamenduin non ad otium sic cordiam, sed ad negotiorum ci cietionum quietem. Ita ergo dormitandunt ea vi fatacile excit inur: si Nr, cni in inquit, vesti iluinbi praecincti,&lucernae ardentes,

s iii

118쪽

Dan. t.

66 PAEDAGOGI

& vox similes hominibus dominum situm expectantibus, quando redibit a nuptiis, Aut eum venerit & pulsauerit statim illi aperiant.Beati serui illi quos veniens Dominus inuenerit vigilantes. Dolmientis enim hominis nullus usus,quemadmodum nee mortui.Quocirca sepe etiam noctu e lecto surgendum est,Deusque est laudandus.Beati enim qui in ipsum vigilarunt, seipli,s as limitantes Angelis, quos nos ιγρ. γορ- hoc est vigilantes vocamus. Dormiens autem homo nullus ullius est pretii,non magis quam qui non vivit.Qty autem lucem habet igilat, de tenebrae ea

non comprehendunt, nec itaque semnus,quoniam non tenebrae. Ad Deum ergo

vigilauit qui fuit illuminatus. autem talis est,uiuit . ego D enim factum est in ipse, vita erat. BEAT us homo, inquit Sapienti qui me audiet ,&homo qui avias meas custodit,vigilans in soribus meis, intei diu obseruans stationem mei ingressus.Ne ergo dormiamus ut caeteri, sed: vi Gi I. Exivs,&sobrii simus. Qui enim dormiunt, noctu dormiunt,& qui ebrii sint,noetu ebrii sitnt: hoc est, In tenebris ignorantiae. Nos autem qui diei sumus, sobrii simus. Omnes enim vos estis filii lucis,& filii diei.Non sumus noctis,nec tenebrarum; sed qui ut vere Vivamus, recteque ac sincere sentiamus,nostri maxime curam gerit; plurimo tempore viail uit,id sbium sibi reseruans quod erat ad suam sanitatem utile. Id autem non usque adeo est usitatum, sed exercitationis meditatio perpetuas vigilias gignit ex laboribus. Ne cibi essio nos grauent,sed allevent,ut quam maxime fieri poterit innominime laetamur, ut grauantur natantes quibus appenduntur onera. Rursiis autem Cveluti ex abysso inserne nos allevabit Ibbrietas ad parata vigiliae statione. Est enim

somnus qui nos deprimit morti similis,eo deducens per ignorationem ut sensu c reamus:& clausis a ciliis oculis lucem abscindit. Hanc ergo ilicem,qui sumus verae lucis filii,ne soras excludamus; intus autem ad nos conuersi, absconsi hominis visum illuminantes,& ipsam veritatem contemplantes,& eius fluxionum ei secti participes,verassemnia euidenter prudenterque reuelemus. Eorum autem qui crae la grauantur ructus,& eorum qui nimio cibo onusti sunt oscitationes, stragulis que inuolutum stertere,ventrumque in arcium compressorum mul mura, ulum animae perspicacem obruunt,impleta cogitatione variis Visionibus. Causa autem est alimentum superuacaneum, quod ratiocinatiuam animae facultatem eb trahit Dut seni priuetur penitus.Immodicus enim semnus,nec corporibus, nec animis nostris vllam affetet utilitatem nec iis quae circa veritatum versantur omnino conuenit actionibus,& si sit se dum naturam. Loth autem iustus regenerationis enim conomiae in praesentia mitto expositionem non ad illum nefarium inductus esset coitum,nisi inebriatus fuisset a sliabus, mno lite oppressus & grauatus . . Si ergo causas quae ad multum ac profundum s nanum nos impellunt praeciderimus, magis Dbrie dormiemus. Non enim oportet eos, qui inhabitantem & vigilantem intus habent rationem tota nocte dormire. Noetii aut e maxime expe*iscedum est quando dies desinunt & huic quidem danda est opera literis;illi vero ars sita est inchoanda. eminas autem oportet aggredi lanificium. Nobis autem, ut semel dicam, o- simnibus aduersus somnum deceriandum est, nos paulatim accessione facta assiiesa eietibus, ut maiori parte temporis per vigiliam simus vitae participes.Somnus enim, non secus ac publicanus,dimidium vitae tempus nobiscum diuidit. Longe autem abest ut permittatur interdiu dormire iis,qui maximam noctis partem ad vigilias resecant. Tedia autem & dormitationes, pandiculationes,& oscitationes, fiant instabilia animae fastidia . Postremo autem hoc sciendum est non esse animam quae somno indiget: Ipsa enim est semper mobilis: sed corpus,quod quieti traditur, res luitur,dum anima non amplius corporaliter operatur,sed per seipsam mente versat. Q iost ut quae sunt vera sbmnia ,recte reputanti sint sobriae animae cogitata, ut quae ad corporis affectiones per consentum notrahatur,& ipsa sibi ipsi quae sitnt . optima cosia lat: animae autem est interitus,si ipsa apud se omnino quiescat. Et ideo

Deum mente semper vel sans,percontinua consuetudine corpori vigilia inserens, exaequat homine angelicae gratiae:vitae aeternitate ex meditatione vigiliae suscipies.

Quae

119쪽

LIBER SECUN DV scua nam e oreratione figurarum tractandasint. cap. X.

Eupus autem coniunctionis eonsiderandum iis solis relinquiatur, qui iuncti sunt matrimonio. Qui autem matrimonio iuncti sunt iis scopus est&institutum liberorum susceptio. Finis autem,ut boni sint liberi, quemadmodum acricolae seminis quidem deiectionis causa est,quod nutrimenti habendi curam gerat. Ei autem aericulturae sinis est,sini um perceptio. Multra autem

melior est agricola,qui terram colit animatam. Ille enim ad tempus alimentum expetens:hic verδ ut uniuersum permaneat curam gerens,agricolae

officio fungitur,ta ille quidem propter se,hic vero Propter Deum plantat ac seminat.Dixit enim: CREsci TE & multiplicemini ,&subaudiendum est: Et ea ratione sit homo Dei imago,quatenus homo cooperatur ad senerationem hominis. Non est quaelibet terra apta ad sidcipienda semina.Qu'd si etiam sit qualibet,non tamen eidem agricolae.Neque vero seminandum est supra petram,neque semen est iniuria amiciendum, quod quidem dux est&princeps genetationis, estque subst tia quae simul habet instas naturae rationes. Quae sunt autem secundum natus in rationes .absque,atione pryer naturalibus mandando meatibus,ignominia r bro aiscere valde est nefarium & impium. Videte itaque quomodo sapientis limus Moses instetigi seram aliquando sationem symbolice repulit. NON COMEDES, inquiens, leporem,nec hyenam.Non vult homines esse qualitaris eorum participes, neque eis aequalem gustare libidinem. Haec enim animalia ad explendum coitum venereum seruntur insano quodam stupore.b Ac leporem quidem dicunt quotannis multiplicare venerem, pro numero annorum quos vixit habentem soramina, & ea ratione dum leporis esum prohibet, significat se dehortari puerorum amorem. Hiaenam autem vicissim singulis annis masculinum sexum mutare in semininum.

Significare autem non esse ad adulteria prorumpendum, eum qui ab hyaena abstinet. Sed non oportere quidem his ast milari animesibus,per propositam prohibitionem sapientissimum Mosem citra ullam dubitationem significare ego quoque

assentior. non tamen eorum quae symbolice dicta sunt expositioni consentio.Nunquam enim naturae vis potest afferri ut mutetur. inod autem semel in ipsa efficium est nefas est assectione incontrarium refingi. Aisectio enim est, non natura. Eius enim quod formatum est adulterare characterem,non autem ipsam formam potest transformare assectio. Et si enim multae aues dicuntur temporum vicibus mutare & vocem Scolorem: uemadmodum merula ex nigra quidem flaua. ex ea autem quae suauiter canebat,obstrepera& turbuletum sonum edens fieri dicitur. Itidem etiam luscinia dc colorem & vocem,cum Solis fiunt conuersiones, mutare asseritur: caeterum non mutant ipsam naturam,ut figura mutata fiat mas ex stamiana; sed recens quidem pennarum producito,nouae vestis instar, quandam penarum tincturam tanquam flores emittit: sed ea paulo post minis hybernis exhalatur, sicut flos,dum color flaccescit.Ipsa quoque vox similiter fiigore male vexata, marcescit. Cum enim exterior cutis ab aere ambiente densatur, quae in collo sunt arteriae compressae & constipat , spiritum quoque comprimunt. Is autem in arctum valde coactus siti catum&oppressum edit sonum. Riirsus itaque ambienti aeri assimil tur,& vere relaxatus ex angustiis liberatur spi ritus,qui fertur per dilatatas,quae tiae clausae erant, arterias.No profert itaque amplius cantum staccidum & languidum,

sed iam emittit canorum, etiam vox eorum latius di fiunditur, etiam auium vocis existit cantus,ver.Ncqii aquam ergo credendum est hyaenam unquam mutare naturam. Idem enim animal no habet nmul ambo pudenda masculini & foeminini, sicut

nonnulli existimarunt, Hermaphroditos prodigiose narrantes, & inter niasculum&foeminam, hanc ex viro dc foemina constantem naturam innovates. Valde autem falluntur ut qui non animaduerterim quam sit stiorum amans omnium mater &genitrix natura.o laniam enim hoc animal, byaena inquam,est salacissimum, sub

120쪽

R. m. a. c. I

rauda ante excrementi meatum, adnatum est ei quoddam carneum tui, erculum, Asreminino pudendo sigura persimile.Nullum autem meatum habet haec figura carnis in ullum usum desinens,vel in matricem inquam,vel in rectum intestinum. Solam autem habet multam concauitatem,quae inanem excipiat libidinem , quando uel si fuerint meatus qui in concipiendo si tu occupati sunt. Hoc ipsum autem &masculo & feminae hyaen 'adnatum est,quod sit insigniter pathica. Ilasculus enim viciscim&ait & patitur.Vnde etiam rarissime inueniri potest hvaena stamina.

Non enim frequenter concipit hoc animal, cum in cis tuto redundet satio praeter naturam. Hac etiam ratione mihi videtur Plato in Phaedro amorem puerorum repellens, eum appellare bestiam,quὁd si enum mordentes , qui se voluptatibus de- 3dunt,libidinosi, quadrupedu more ingrediuntur,& filios seminare conantur. i mr i o s autem traaidit Deus,ut ait Apostolus, in palmones ignominiae.Nam & sceminae eorum mutauerunt naturalem usum in eum qui est piaete r naturam. Similiter autem &masculi corum,relicto usu naturali exarserunt in desiderio sui inter se initicem:masculi in mascillos turpitudinem operantes,& mercedem quam oportuit erroris sui in se recipientes.Atqui ne libidinosissimis quidem animantibus co

cessit natura excrementi meatum superfluum. Urina enim in vesicam excernitur,

humefactum alimentum in ventrem lachryma vero in oculum: sansuis in venas Ordes in aures, muccus in nares desertur.Recti autem intestini fimi sedes cohaeret, per quam excrementa expuuntur. Sola ergo varia in hyenis natura superfluo coi- elui superfluam hanc partem excogitauit,& ideo est etiam si lirantisper concauum, ut prurientibus partibus inseruiat, exinde autem excaecatur concauitas: non sui tenim fabricata ad generationem. Hinc nobis manifestum atque adeo in confesto est vitandos esse cum masculis concubitus,& in giferas sationes,& venerem pi qposteram, &quae natura cohara ere non posμnt, Androgynorum, idest, qui viri sunt simul & mulieres,coniunctiones,ipsam naturam sequentibus,quae per partiuprohibet constitutionem,ut sitia mascuIum non ad semen suscipiendum, sed ad id effundendum virum secerit.Hieremias autem quando dicit, hoc est per ipsum loquens Spiritus: s rLLvNCA hiaenae facta est domus mea, quod erat ex mortuis corporibus alimentrum abhorrens. Sapienti allegoria reprehendit cultum simul ochrorum.Vere enim oportet ab idolis esse puram domum Dei viventis. Rursiis Moses lepore quoque vesci prohibet. ni enim tempore coit lepus,& salit astidente tamina eam a tergo aggrediens,est enim ex iis quq retro insiliunt. Conciapit autem singulis mensi sus,& superistat. Init autem & parit. Postquam autem peperit,statim initur in quocunque fuerit Jeporario, neque enim uno contenta est matrimonio,& rursiis concipit adhuc lactens,habet enim matricem cui sunt duci sinus,&non unus solus matricis vacuus sinus,est ei sufficiens sedes ad receptaculum coitus Quidquid enim est vacuum, desiderat repleri. Accidit autem vicum teium gerunt,altera pars matricis desiderio teneatur,& libidine fibriat. uocirca sunt eis sit peristationes. A vehementibus ergo appetitionibus,mutuisque con et gressionibus, ct cum pregnantibus foeminis coniunctionibus alternisque initibus

puerorumque stupris,adulteriis,& libidine abstinere,huius nos nigmatis prohibitio adhortata est Idcirco apetie& nOper aenigmata Moses adhuc nudo capite prohibuit: NON PORNic ABERis, non moechaberis, pueris stupiu non asseres, inquiens.Verbi itaque iussus est omni ratione obseruancius: neque quidquam contra leges ullo modo faciendum est:neque sunt mandata infirmanda. Mala enim cupiditati nomen est,petuiras iniuria & equum cupiditatis, petulantem ac in lentem vocavit Plato,cum legisset : r Acri estis mihi equi furentes in feminas. Pro

probro autem petulantique iniuria supplicium significabunt Angeli, qui Sodoma accesserunt. Ii eos qui probro & ignominia illos assicere voluerunt ina cum ipsa ciuitate combusserunt,euidenti hoc indicio ignem qui est fructus libidini, descri- 'bentes.Quae enim veteribus acciderunt sicut ante diximus, ad nos admonendos scripta sunt, ne eisdem teneamur vitiis,& caucamus ne in poenas similes incid

SEARCH

MENU NAVIGATION