장음표시 사용
241쪽
A smilein, propter eam quam habet charitatem in opificem humani generis. Haiabent autem ea qliae Prius dicta sunt alias quo ue magis naturales expositiones,
de quiete & receptione hqreditatis, s .d non aicta sit ni in praesentia. Multis autem modis intelligitur charitas , per mansuetudinem , per benignitatem , per tolerantiam, per inuidiae& aemulationis vacuitatem, per odii remotionem, pediniuriae obliuionem. Est elusinodi in omnibus ut diuidi& discerni non missi,
sita lubenter communicans. Rursus si videris, inquit, iumentum necestariorum aut amicorum, aut eorum quos cognoscis hominum errans in Glitudine, abduci ps um&redde,&si procul absia erit Dominus , postquam seruaueris cum tuis dos nec redierit, redde, naturalem docet societatem, nempe ut inuentum existim mus depostum,&nec simus memores iniuriae ab inimico acceptae. Praeceptum
Domini,quod est re vera fons vitae, facit declinarei laqueo mortis. Quid vero an non iubet diligere aduenas, non sbium ut amicos & cognatos, sed etiam Itnosipis & animo & corpore' Iam vero gentes quoque honorauit , dc nec in eos qui male fecerunt infenso est animo. Aperte itaque dicit, non abominaberis Aegyptium, quoniam fuisti aduena in terra Aegypti, vel gentilem, vel quemuis
etiam mundanum vocaris Aeg, ptium,& holus eii iuris muris imitaneant,conantes urbem capere, nondum hostes vult existimare, priuiquam missis ad eos legatis Delit ad pacem prouocauerint. Quinctiamne cum captiua quidem vult in lentem ac, E contumeliosam est e consuetudinem. Sed cum ei inquit, permiseris triginta die-.bus ut vult lugere, cum eius postea vestes mutaueris, tanquam cum uxore lcgemmea congredere. Non eriz enim amplius contumeliosa consuetudo.Scd nec mercede, tanquam meretricis, sed propter solam liberorum procreationem vult esse consuetudinem.Vides una cum continentia humanitatem. Domino amanti eaptiuam non permittit explere voluptatem Sed praestituto spatio resecat cupiditatem, praeterea tondet etiam captiuae pilos, ut probrosum auersetur amorem. Si enim ei suadet ratio ut uxorem ducat, eam retinebit etiam si turpis euaserit . Deinde si quis expleta cupiditate , noluerit amplius cum captiua habere eonsuetudinem : neque eam ei licere vendere constituit, sed neque amplius h o bere ancillam, sed vult eise liberam,& liberari a servitute, ne si alia fuerit ingressa mulier, ei graue aliqitid& intolerabile accidat ex Zelotypia. id verδ. Inimicorum quoque iumenta onere pressa alleuare & erigere praecipit, eminus nos docens Dominus non amplecti exultationem in malis,neque inimicorum msultare miseriis eisque laetari, ut in his exercitatos pro inimicis quoque doceat orare. Neque enim inuidere ,&propter proximi bona dolore aisci conuenit, neque pronter mala proximi, gaudii usuram percipere. Quod si alicui us, inquit, Pio M. inimici errans iumentum inueneris: contentionis interno relidio incendio, ipsum abduc& redde. Iniuriae enim obliuionem consequitur vera vitae probitas, eam , inimicitiarum dissolutio. Hinc persecte&integre deducimiir ad coni cordiam , ea vero nos vellati manu deducit ad beatitudinem. Et si aliquem ex moribus inimicum existimaueris, eum autem vel a cupiditate vel ira citra rationem decipi deprehenderis , conuerte ad vitae probitatem. Iamne videtur hum
na lex & benigna, qu est Paedagogus ad Christum' & Deus idem bonus cum iustitia,ab initio usque ad snem unoquoque genere apte usus ad salutem' Mi s EREMi Ni, inquit Dominus, ut misericordiam consequamini. Remitte Vt remit' tur vobis, ut facitis, ita fiet vobis. Vt datis, itadabitur vobis.Vt iudicatis, ita . iudicabimini, ut benigni estis ita vobiscum agetur benigne. Qua mensura mensi fueritis, remetietur vobis. Praeterea eis qui victui seruiunt infamiam omnino Im Ma .
meari prohibet, & iis qui propter debita redacti sunt in seruitutem,septimo an- nodat omnino inducias. Quinetiam prohibet supplices dari ad stipplicium. Est ergo verissimum illud eloquium, scut probatur aurum & argentum in fornace, ita Dominus eligit corda hominum. Et vir quidem misericors est longanimis, ct in quolibet qui est licitus inest sapientia. In virum enim intelli Sen
242쪽
tem eadet sellaitudo ,&qui est solicitus, ac curam gerit, vitam quaeret,& qui ADeum quaerit,imieni et cognitionem cum iussitia. Qui eum autem recie quaelae runt, pacem inuenerunt. Mihi autem videtur etiam Pythagoras suam in animantes rationis expertes mansuetudinem a lege accepisse. Iam iis quae in ovium&capi arum gregibus boumque armentis nascuntur, protinus uti interdixit,ne prs textu quidem sacrificiorum, patrum & matrum gratia , hominem ad mansuetudinem vel ex infimis ὶ brutis animantibus educens. C oNc E DE, inquit, matri saetum vel septem primis diebus.Si enim nihil sit sine causa: & enixis animantibus lac redundat ad Retus nutriendos: qui a dispensatione lactis statum avellit, naturam afficit contumelia. Erubescant ergo Graeci,&si quis est alius, legem insectari, si ea quidem vel in bestias benigna sit: illi autem vel hominum icetus ex aponunt, quanquam longe ante & prophetice eorum seritatem lex iver hoc praeceptum excinderet . Si enim talus bestiarum a matre separari prohibet antei ctis effusionem: multo magis in hominibus crudeli & immani menti praeparatre medium , ut &si naturam, dis linam certe non negligant. Hoedis enim &agnis eis impleri permissum est . Et aliqua quidem fortasse suerit excusatio ei qui scelum a matre separat . Infantis autem expositionis quaenam causa fuerit' Ab initio enim oportebat ne uxorem quidem ducere, ei qui non cupiebat prori creare liberos, potius quam per voluptatis intemperantiam , silii seri homicidam. Rursus autem benigna lex prohibet codem die foetum & matrem sacri- eficare. Hinc etiam Romani , si qua mulier pregnans fuerit damnata capitis, non prius permittunt ut supplicium subeat quam pepererit. Aperte itaque quaericunque uterum gerunt animalia, ea lex non prius mactari permittit, quam p pererint, eminus retardans hominum ad iniuriam faciendam propensonem. Ita vel usque ad bruta animantia extendit benignitatem, ut cum eam in iis quaesu nudiuersi generis exercuerimus , longὸ maiori humanitate utamur in iis quae sunc eiusdem generis. Qui autem in aliquorum animantium ventres ante partum calces impingunt, ut contemperata lacte carne vescantur , matricem quae est creata ad generationem , faciunt sepulchrum scelus qui gestatur in utero, cum lex aperte iubes . sED neque coques agnum in lacte matris suae. Non fiat enim, oinquit id quod est viventis nutrimentum, interempti animalis condimentum: neque quod est vitae causa, opem ferat ad consumptionem corporis. Eadem autem lex edicit ne alligetur os bovi trituranti. Oportet enim operarium dignum censere nutrimento,& prohibet simul in aratro coniungere fouem&asinum, sortasse quidem etiam coniectans quam nulla sit inter eas animantes conuenientia. Simul autem fgnificans nullum oportere ex diuersis gentibus iniuria afficere, neque iugo subiungere, si nullius alterius rei eos postimus insimulare quam quod sint diuers generis. quod quidem culpa caret, nec fit vitio, nec ex vitio. prosciscitur. Mini autem videtur quoque significare allegoria verbi culturam non esse ex squo communicandam mundo ct immundo, saeti &infideli, quo- α
niam bos quidem est mundus, in immundis autem reputatus est asinus. Redundanti autem quadam humanitate bona lex utens, nec quae sunt domesticae mitisque materiae arbores docet esse excindemdas, neque segetem ante messem tondendam ad perniciem , sed neque fructum mitem omnino interimendum, ne-Iue terrae , neque animae . Neque enim agros hostium permittit excindere.
Iam vero qui sunt etiam studiosi agriculturae , in his quoque possunt utilitatem a lege accipere . Iubet enim arbores nuper plantatas tribus annis ordine sequentibus fouere & alere , superfluas quae adnascuntur excindedo propagines, ne nimis grauatae opprimantur,& ne alimento minutatim diuiso imbecillae fiant propter inopiam, arare que& circunfodere, ut nihil prope germinans ac pullulans , prohibeat incrementum, & seu tum non sinit impersonum collisi ex impers ciis, sed post triennium cum quarto anno Deo consecrarit primitias, postquam arbor persecta fuerit . Fuerit autem haec agriculturaessura, modus doctrinae,
243쪽
men fidei. Quarto enim anno , quoniam tempore quoque opus est ei qui stabili Hine imter per catechesim instituitur. Quaternio virtutum Deo consecratur, cum ter 8. m. tia iam la coniungatur cum quarta Domini hypostasi.Sacrificium autem laudis stiper holocausta. Hic enim, inquit, dat tibi vires faciendi virtutem.Sin a tem res tibi illuminatae fuerint :ciim vires acceperis & acquisieris, fac tibi inco nitione virtutem. Per haec enim ostendit &sona ' dona a Deo suppeditari, oportere nos cum ministri facti simus diuinae pratis, seminare Dei beneficia,
, & eos qui appropinquant, bonos & honestos reddere, ut quam maxime quidem temperans, continentes, qui est autem magni & excelsi animi, Ortes; de sapiens, intelligentes;&iustus, iustos efficiat. Hic est qui ad imaginem & similitudinem est cognoscendi potestate praeditus, qui Deum imitatur quoad eius fieri potest,mhil pr termittens eoiram quae faciunt ad eam quae contingere potest similitudinem, continens,sustinens, iuste vivens, imperans animi perturbationibus, ea quae habet impertiens, pro viribus benefaciens & verbo & opere. Hic est inquit, M. ., maximus in regno, qui fecerit &docuerit, Deum imitans eo quod gratiscetur consimiliter. bunt enim communiter utilia Dei bona. Quicunque autem cum superbia aliquid agere aggressus fuerit, Deum, inquit, irritat. Est enim arrogan- . tia animae vitium, cuius & aliorum vitiorum iubet duci poenitentia, iis qui ex inconcinnitate & mala conuenientia concinnantur ad meliorem mutationem, per haec tria, os, cor,manus.Symbolum autem signumque haec fuerint, aetionis quidem, manus: cor autem consilii: &os, set monis. Recte ergo dictum est de poenitentibus illud eloquium .Deum elegisti hodie ut esset Deus tuus, & Dominus elegit te hodie, ut esses eius populus .Lum enim qui studium adhibet ut medeatur ei qui est famulus, Deus suum facit familiarem, & si unus fuerit numero, aequq ac
populus est lionoratus.Cum enim sit pars populi,cu adimplet,in eum ex quo erat, restitutus.Vocatur autem ex parte quoque totum . Ipsa autem nobilitas ostenditur in eo quod quae sunt pulcherrima honestiis inaque eligat ac exerceat. Quid enim Ade prosuit talis eius nobilitas,& quod eius nullus esset pater mortalis' Ipse . enim pater hominum qui sunt in generatione, turpia quidem prompto & alacri
animo delegit, uxorem sequens, vera autem & honesta neglexit, quo factum est ut vitam immortalem mortali commutaret, sed non in perpetuum. Noe autem qui non sic factus est ut Adam,cura ac prouidentia diuina conseruatur. Se enim
Deo obtulit ac dedicauit.Et Abrahae qui ex tribus uxoribus liberos susceperat, non vi seueretur voluptate, sed quod speraret,ut puto, in principiosenus multiplicare , unus lus haeres succedit bonis paternis, alii autem diuis sunt a cognatione. Et cum ex eo nati essent semini , est haeres iunior qui patri complacuit,&vota suscipit, ei autem seruitis qui erat state maior. Malo enim bonum est maximum, id quod non est in sua potestate. Haec autem Oeconomia est & Pr phetica& typica. Quod autem sunt omnia sapientis , aperte indicat diccns. ino Ni AM t eus mei misertus est, sunt mihi omnia. Vnum enim Nortere docet expetere, per quem facta sunt omnia, ex iis qui digni sunt promissa tribuit. Eum urgo qui bonus suerit, regni haeredem & ciliem, per diuinam describit sapientiam, dc eorum qui olim ciere iusti, qui & in lege & ante legem iuste vixere, quorum actiones sunt nobis pro legibus. Et sapientem rursus docens esse Regem, eos qui sunt diuersi generis facit ei dicentes. Rex a Deo tu es in nobis, iis qui ab eo reguntur, propter telum virtutis viro bono sua sponi Varentibus. Gen. Plato autem Philo psus finem ponens beatitudinis, dicit eam esse Deo assi- εν milationem, quoad eius seri potest, sue cum legis decreto quodammodo co
currens. magnae enim naturae. liberae ab animi perturbationibus, nescio quomodo seruntur ad scopum veritatis, ut dicit Philo Pythagoreus Molis res gestas dascribens, siue etiam doctus abaliquibus quae tunc eram diuinis eloquiis, ut qui
244쪽
doctrinae siti semper teneretur. Dicit enim lex. Post Dominum Deum vestrum am Abulate,& mandua mea seruate. Alsimilationem enim lex nominat consectationem.Talis aute cosectatio,quoa i eius fieri potest, allimitat. EsTOTE, inquit Dominus, misericordes, sicut pater vel heroaelestis est misericors. Hinc Stoici quoque naturae conssequenter vivere, finem esse statuerunt, eleganter Dei nomine trania mutato in naturam,quoniam natura de ad plantas,& ad ea quae seminantur, & ad arbores & lapidus extenditur. Aperte ergo di istum est. vi Ri mali legem non intelligunt. Qui autem legem diligunt, sibi muri propugnaculum muniunt. Astutorum enim salsentia agnoscet vias suas. Ignorantia autem sapientum erit merrore. sv PER quem enim respiciam, nisi caper mitem cic mansuetum&trementem verba mea, ait Prophetia. Docemur autem elle triplex genus amicitiae,& x eorum primum quidem est, idque optimum ae prsstantissimum , id quod est ex virtute. Valida enim est quae est ex ratione dilectio. Secundum autem ac medium, ex remi ineratione. Est autem hoc genus aptum ad sbcietatem ac communicationem, lubenter impertiens&vitae conducibile. Communis enim est quae ex gratia amicitia. Vltimum autem ac tertium nos quidem dicimus id quod est ex consiletudine. Illi vero id quod ex voluptate verti ac mutari potest. Ac mihi quidem pulcherrime Hippodamus Pythagoreus videtur describere amicitias. Vna quidem est ex stientia Deoi una. Altera vero ex hominum simpeditatione. Tertia verb ex voluptate animantium. Est ergo una quidem Philosoplii amicitia:altera ve- ero, hominis. I ertia autem animalis. Re vera enim Dei est imago homo benefaciens. Qua in re ipse etiam beneficio assicitur, sicut gubernator smul seruat &struatur. Et ideo cum quis petens fiterit consecutus,non dicit danti.Recte dedisti, scd recte accepisti. Ita accipit quidem qui dat, dat autem qui accipit. Iusti autem misercntur. Benigni autem erunt habitatores terrae. Innocentes autem relinquentur in ea. Qui autem inique se gerunt, exterminabuntur ab ea. Ac mihi videtur Homerus fidelem praediuinans, dixisse. DA amico. Inimico autem ferendum est auxilium, ne maneat inimicus. Auxilio enim vincitur quidem ben uolentia, dissoluuntur vero inimicitiae. Sed si proponatur quidem prompti tudo & animi alacritas: quatenus habe t est accepta, non quatenus non habet. N O N oenim ut aliis remissio, Vobis autem a fili filo sed ex Squalitate in pr senti tempore, ct quae sequuntur. DisPER si T, dedit pauperibus, iustitia cius manet inseculum seculi , ait scriptura. Quod enim est ad imaginem de s militudinem, sicut etiam prius diximus, non ex corpore significatur. Nefas enim est mortale ass-milat i immortali, sed mente ac ratione, qua & eam quae est in benefaciendo,&eam quae in imperando, obfgnat Dominus similitudinem . Non enim principatus corporum qualitatibus, sed iudicio mentis recie geruntur. Sanctorum enim vitorum consiliis ciuitates certe administrantur,&reete domus. Porrδ autem animi sortitudo ipsa quoque reducitur ad diuinam similitudinem . ut quae am- patibilitate stuatur per tolerantiam, si citi audita adhuc resonant ea que nar- arantur de Anania, quorum vniis quoque suit Daniel Propheta, diuina fide plenus . Babylonem habitabat Daniel, sicut Loth quidem Sodoma, Chaldaeorum autem terram Abraham , qui paulopost fuit Dei amicus. In antrum seris plenum adduxit Danielem Rex Babyloniorum , ipstim autem eduxit ill sum qui Rex est uniuersorum, qui fidelis Dominus. Hanc possidebit tolerantiam is qui est cognoscendi potestate praeditus, quatenus est eiusnodi. Si tentatur: bene)icet ut generoti animi Iob. Si deuoretur a Gete; ut Ionas precabitur: & fidei eum restituet praedicentem Nineuitis , & si inclusus silerit cum leonibus : s
ras mansitefaciet,& s in ignem fuerit iniectus: rore recreabitur, non igne exuretur. Nodiu erit testis, interdiu testis, in sermone, in vita, in moribus erit te- τstis. Cum Domino cohabitans , eoque familiariter utens in spiritu permanet, mundus quidem carne , mundus autem corde , sanctificatus si rmone. M v N. D vs, inquit, ei crucifixus est, ct ipse mundos. Is Crucem Domini circumse .
245쪽
A rens,Domini sequitur vestigia, tanquam Deus,effectus sanctus sanctorum. Omnis
ergo virtutis recordita lex a tui na,homine maxime exercet ad continentiam, eam statuens fundamentum virtutum. atque adeo nos praeerudit ad continentiam acquirendam lex usu animantium, iis vehi prohibens quq sunt natura pinguia, quemadmodum genus suum quod carnis habet plurimum. Delicatis enim ac luxuriosis suppeditatur talis usus. Dicitur itaque quidam Philosephus suis afferens etymologiam, qui i r dicitur, is dixisse quasi rui, ut qui ad ευαν, hoc est ad sacrificandum& machadiim aptus esset selum modo. Datam enim esse huic animili ad nihil aliud
animam, quam ut carnes luxuriarent. Et similiter nostras cupiditates reprimens, prohibuit illis vesci pistibus,qui nec pinnas habent nec squam mas. Carnium enim, bonitate & pinguedine hi aliis piscibus antecellui. Hinc existimo mysteria quoq. non tum prohibere aliqua tangere animalia, sed etiam nonnullas eorum quae fa-crificantur eximere usus partes, propter eas quas Mystae sciunt causas. Si est itaque venter continendus,& ea quae sunt lilbter ventrem: clam est quod iam olim a Do mino accepimus per legem excindere cupiditatem. Id autem perfecte siet, si cupiditatis fomitem, voluptatem, inquam, non ficte damnauerimus. Dicunt eius hanc esse notionem, lenem & blandum motum cum aliquo sensu. Ei seruientem Menelaum post Troiam captam, dicunt cum impetu ferretur ad occidendam Helenam, ut quae tot & tantorum fuisset causa malorum, id tamen non potuisse et sicere, victum pulchritudine, per quam in mente venit recordatio pristins voluptatis.Vnde e ludificantes Tragici cum probro ac dedecore in eum exclamant. Mamida ubi sine te tutabo, Asitim ens perdo , suco accipis. Et Rursus. Ego hebetot resispulch Ge. Ego vero Antisthenia isentior qui dicit,Ego Venerem si accipere, iaculis confoderem, quod multas nostras pulchras ac bonas uxores corruperit. & naturae viti si dicit cupidinem: iquo cum vincuntur miseri, morbum Deum appellant. Per haec enim ottenditur vinci imperitiores, propter ignorationem voluptatis, quae no est admittend i, etsi Dea dicatur. hoc est, etsi diuinitus data sit ad usum liberoru pro-o ereationis. Et Xenophon voluptate aperte vitium dicens,inquit. O misera, Qii id vero tu bonum nosti, aut quid sit honestum consideras, quae ne eorum quidem quae sunt iucundi expectas cupiditatem, priusquam esurias quidem comedens: priusquam autem sitias, bibens: de ut iucunde quidem vescaris,obsbniorum conditores excogitans: ut autem suauiter bibas, sumptuosa vina comparas, ct aestate circumciirsans niuem quaeris. Vt autem iucunde dormias, non solum molles lectos, sed etiam quae lectis supponantur sulcra paras. Vnde, ut dicebat Aristo, ad totum tetrachordon,voluptatem, inquam,& dolorem, metum & cupiditatem, exercitatione magna & pugna opus est.
II nanque uesper interiora infera
que meant Amitam e da exa itant. Eox enim qui magni & excelsi animi existimantur, voluptas facit cereos, ex sententia Platonis, quoniam unaquaeque voluptas & unusquisque dolor corpori affigit anima, eius qui non te separat ab animi perturbationibus, easq. cruci alsigit. Qiii perdiderit anima luam, inquit Dominus, seruabit ipsam aut eam tradens, lubet eradeundo pro Domino pericula aut eam perdens ex ea quς est ei cu hae vita consuetudine. Si enim soluere, abducere,& segregare, id enim crux signiscat) animam volueris ab ea quae est in hac vita voluptate & 4electatione, habebis eam, in ea quae expectatur spe inuentam & conquiestentem. Hoc enim fuerit meditatio mor
. tu , si solis iis quae sunt secundum naturam dimensae appetitionibus, quae ea
Quae lex vesci prohibuerat. Niet aestate ad
voluptatis quaesita Matth. ILCrilem sita tollere quid Μortu medit
246쪽
quae sint secundum naturam nihil excedunt, declinando ad id quod exuperat , vel quod est praeter naturam, in quo peccandi enascitur potestas, contenti esse
velimus. Oportet ergo nos Dei induere armaturam, ad hoc ut pollimus resistere insidiis Diaboli. quoniam arma militiae nostrae non sunt carnalia , sed Deo potentia , ad destructionem munitionum , cogitationes destruentes de omnem altitudinem se extollentem aduersus Dei cognitionem, &captiuantes
omnem intellectum ad obediendum fidei, ait diuinus Apostolus. Viro utique opus est qui admirabiliter 2 inconfuse iis rebus sit usurus, a quibus proficiscuntur animi perturbationes, utpote diuitiis & paupertate, gloria & ignominia , sanitate & morbo, vita & morte, labore ' voluptate . Vt enim indifferenter utamur differentibus , magna nobis opus est disserentia ut qui multa imbea acillitate prius male affecti simus , & in mala educatione & institutione prius versati cum ignoratione. Simplex ergo ratio nostrae philosephiae, dicit omnes animi perturbationes & vitia, esse impressiones mollis & cedentis animae, de veluti obsignationes potestatium spiritalium, aduersus quas nobis est colluctatio . Maleticarum enim, ut puto, potestatum est opus, proprii habitus aliquid conari, si illatim operari, ut nos qui eas abrenunclauimus, in certamine superent,& suos efficiant. Est ergo iure consequens ut aliqui quidem in lucta prosternantur . Quicunque autem certamen magis athletice aggrediuntur, omni contentione decertantes, ad coronam usque perueniunt. p dictae autem p testates in multo sudore cruore tune deiiciunt, victores admirantes. Eorum e enim quae mouentur, alia quidem ex appetitione mouentur & visione, sicut animalia: alia autem per translationem , sciit inanimata : ex inanimis autemplantas quoque dicunt moueri transeundo ad augmentum, si quis eis esse plantas inanimas concesserit. Et habitum quidem lapides, naturam vero plantae.& appetitionem & visionem, Sc ea rursus quae prius dicta sunt, bruta quoque participant. Ratiocinandi autem potestas , quae est propria humanae animae, non debet similiter impelli atque animantia ratione carentia, sed vis, quae impellunt discernere, di non ab eis abduci . Hae ergo de quibus diximus potestates, pulcbritudines glorias. & adulteria & voluptates, ct tales eiusmodi inescantes visiones , iis quae facile seduci possunt, animabus protendunt, o quemadmodum qui pecora abigunt , eis Dondes porrigunt. Deinde cum eos
astu circumuenerint, qui non post uni veram voluptatem a falsa discernere, ilii xamque ac caducam iniuriaeque obnoxiam a sancta pulchritudine, ducunt re dactos in seruitutem. Vnaquaeque autem deceptio assiduE premens animam, in ea imprimit visionem. & imprudens inscicnsque anima , perturbationis ac viatii circunseri imaginem, cum causa oriatur ex inescatione de nostra assensi ne. Basilidis autem sectatores vitia di animi perturbationes consueuerunt v
care προσαμ μαI, id est appendices. dc ea esse quosdam in essentia spiritus adipensos animae ratione praeditae , per quandam contui bationem & confusi nem principalem. & alias rursiis spirituum adulterinas & diuersi generis natu- εras iis adnasci, utpote lupi, simiae, iconis, Ursi. quorum proprietates quae visione in anima apprehenduntur, animae cupiditates animantibus dicunt asit milare . Quarum enim ferunt proprietates , earum opera fictaque imitan-
ur. IEt non solum cum rationis expertium animantium appetitionibus &visionibus coniunctionem ineunt & familiaritatem , scit etiam plantarum aeni tantiir motus & pulchritudines. propterea quod plantarum quoque ferant appensas proprietates . habere autem etiam habitus proprietates , utpote duritiem adamantis. Sed aduersus hoc dogma quidem poli ea disseremus , quando de anima tractabimus. Nunc autem hoc sbium adnotandum est,quba Durii σqui, vs est in poeticis fabulis, imaginem seruat homo ex sententia Basilia ν
247쪽
a distri qui in uno eorpore tot diuerserum spirituum exercitum habeat insinuatum. Ipse itaque filius Basilidis Isidorus, in libro de Adnata anima, cum dogma animaduertillet, scribit his verbis, veluti seipsum accusans. Si enim alleui persuaseris non esse animam unius partis: vi autem appendicum fieri ea ouae sunt deteriorum vitia ac perturbationes: non leuem praetextum habebunt ii omines scelerati, dicendi. Coactus sum, abductus sim, coaetus seci, non volens operatus sum, cum ipse dux fuerit malorum cupiditatis, &cum appendicum violentia non depugnarit. Oportet autem cum parte ratiocinatiua facti simus su periores, minorem quae est in nobis creaturam videri seperare . Is enim duas
quoque in nobis ponit animas , sicut Pythagorei, de quibus postea consider , bimus. Qitinetiam Valentinus scribens ad aliquos, his verbis scribit de appendicibqs. Eil autem unus bonus, cuius fiducia est ea quae fit per filium manifestatio,& per eum selum potest cor seri mundum, ex corde extruso omni maligno spiritu . Multi enim in eo habitantes spiritus id mundum esse non sinunt. Vnusiquisque autem eorum propria efficit opera , saepe non conuenientibus instillans cupiditatibus. Ac mihi quidem videtur cor non elle absimile diuer- serio. Illud enim per ratur & effoditur, & stercore saepe repletur, eum homines se petulanter gerant , & locum nihil omnino curent ut qui sit alienus. Eodem modo eor quoque, cum quanditi nulla eius cura geritur, sit immundum,& multorum Daemonum habitaculum. Postquam autem id inuiserit quie solus est bonus Pater, sanctificatum est,& luce resplendet.& sic qui tali comde est praeditus, beatur, quoniam Deum videbit. Quaenam est ergo causa, quod non ab initio talis animae cura ac prouidentia geratur , dicant nobis . Aut enim non est digna & quomodo sicut ex poenitentia accedit ad eam prouidentia , vel natura, ut ipse vult, seriraturi & necesse est eam cum ab initio eius cura geratur propter cognationem, immundis spiritibus nullum dare aditum, nisi ei vis afferatur,& imbecilla probetur: Si enim dederit, cum ea poenitentia ducta sit, eligere quae sunt meliora: ille inuitus dicet id quod decernit quae
est apud nos veritas , ex obediente mutatione non autem ex natura esse salutem . inemadmodum enim exhalationes, quae &e terra & ex lacunis acu raginibus oriuntur , constantur in caliginem & nymbosam vertiginem : ita etiam carnalium cupiditatum vapores malam animae inurunt habitudinem, voluptatis spectra animae repraesentantes , & ante eam effundentes : Intelligenti itaque luci tenebras oriundunt, attrahente anima vapores qui oriuntur ex cupiditate , & perpetuitate voluptatum condensante vitiorum vertigines. Aurum E terra non tollitur, gleba . Sed cocta percolatur: Deinde cum munda erit, aurum vocatur, ut quae si terra mundata. Petite enim, & dabitur vobis , iis qui ex seipsis possunt ea quae sunt optima eligere, dicitur. Q iomodo autem nos Diaboli operationes,& spiritus immunaos in peccatoris animam seminare dicamus, non mihi pluribus verbis opus est, si adduxero testem Baria a nabam Apostolicum, erat autem is ex septuaginta, & Pauli adiutor his verbi, sic dicentem . Antequam nos Deo crederemus , erat nostrum cordis habitaculum interitui obnoxium & imbecillum , vere templum manu aedificatum: quia erat quidem plenum cultu idolorum , de erat domus Daemonum , quod faceret quaecunque Deo sunt contraria. Operationes ergo Daemonibus conuenientes dicit peccatores efficere , non autem ait iptas spiritus habitare in anima infidelis . Et ideo subiungit. Attendite vi templum Domini gloriose aedificetur. Discite vos acceptis ' remissionem peccatorum , de sperasse in nomen. Efficiamur ruinis noui, creati ab initio. Non enim Daemones a nobis expelluntur, sed peccata, inquit, remittuntur, quae similiter atque
illi faciebamus priusquam crederemus . Merito emo contra opposuit ea quae subiunguntur.Quare in nostro habitaculo vere Deus inhabitat. In nobis est M
248쪽
dammodo Verbum eius sidet. vocatio eius promissionis. Sapientia iustis e tionum . mandata doctrinae. Scio me in quanaam incidisse haeresim . qui autem ei praeerat, dicebat se per usum voluptatis pugnare cum voluptate. per simul tam pugnam ad voluptatem transfugiens praeclarus hic gnosticus. Se enim diueebat Ase gnosticum, id est cognoscendi potestate praeditum. Dicebat enim non esse magnum abstinere a voluptate qui eam non esset expertus, sed eum qui in ea versatus esset non vinci . Vnde propter eam dicebat se in ea exerceri. Seipliam autem miser imprudens decipiebat arte voluptaria. In eandem ergo, ut patet, venit sententiam Aristippus quoque Cyreneus, in quam ibi bista qui se iactat tenere veritatem. Cum itaque probro ei daretur, quod cum meretrice Corinthia assidue versaretur. Habeo, inquiebat, Laidem, sed ab ipsa non ahabeor. Tales autem sunt etiam qui dicunt se sequi Nicolaum , adducentes eius viri aliquid literarum monimentis mandatum , sed ab eis detortum, nem-lie Oportere carne uti. Sed ille quidem vir praeclarus significabat oportere v uptates arcere & cupiditates, & hac exercitatione marcidas flaccidasque reddere carnis appetitiones&instilius. Qui autem instar hircorum fiant profusi ad voluptatem, veluti corpus contumelia afficientes, suaui fruuntiir delectatione, nescientes quod id qui aem com sit natura fluxum, sentum squallidum pann siimque redditur: ipi brum autem infossa est anima in coeno vitii, ut qui decretum ipsius voluptatis, non autem viri Apostolici sequantur. d hi enim diiserunt a Sardanapalo,cuius vitam significat epigrammat . Haec habeo cur ecti P exa rara libidom uisu Maracem mutaWpraecia a reuia. Non est omnino necessaria affectio voluptatis, sed accessio quaedam & assectatio usibus quibusdam naturalibus, fami, siti, frigori, matrimonio. Si itaque seripolset ut absque ea vel biberetur, vel alimentum susciperetur , vel liberi procrearentur: non posset ostendi alius eius usus. Neque enim operatio, neque ais ctio, sed neque aliqua pars nostri est voluptas. Sed vicarii ministerii gratia in vitam accesiit. quemadmodum dicunt accessisse sales nutrimenti concoquendi causa. Quae est autem effrenata, & domus administrationem vi sibi usirpauit, primam generat cupiditatem, quae est desiderium , ct appetitus a ratione alienus, eius qui est ei gratificatus. Ea Epicuro persilia sit ut Philosephi finem poneret v luptatem. Diuinam itaque rem is esse statilit, firmam ae stabilem bonam camis constitutionem, & quoa ea ita sit futura spem fide dignam. Quid enim est aliud delitiae, quam libidinosa liguritio, & superuacanea redundantia eorum qui si intdissoluti ad suavem sentum delectationis Significanter scribit Diogenes in quadam tragoedia. fir moras p.is mere ac cmcdicis.
Cre gratiis est uibus deluus, Flu Metanti tam h duolunt. iEt quae deinceps sequuntur, quae turpiter quidem dicta sint, sed pro merutis eorum qui sunt dediti voluptati. Diuine itaque mihi videtur lex voluic se ut metus impenderet necessario , ut cautione & attentione hoc sibi par ret & conseruaret philosephus , ut estet minime sollicitus, a lapsu alienua de peccato non aisinis in omnibus permanens. Pax enim & libertas non aliter accedit, quam per perpetuam & indefatigabilem aduersus animi nostri motus repugnantiam. Sunt enim hi aduersarii crassi di Olympici, & vespis, vivno verbo dicam , acriores. & maxime voluptas , quae non sbium interdiu, sed etiam noctu in ipsis in mniis , nos cum praestigiis inescando , insidi tur & mordet. Quomodo ergo possunt adhuc Graeci iure legem inse iri, cum ipsi quoque voluptatem doceant seruire metuit Socrates itaque iuuet
249쪽
x iubet ea eruere mi persuadent ut non esurientes comedant, &bibant non si lientes.&pulchros asipectus&Oscula, ut quaesto iis& araneis grauius Venenum k L . inaturaliter emittant. Antisthenes autem vult potius insanire quam voluptate affici.Et Crates Thebanus.
Et totum colligit veluti in epilogum.
Hie autem alibi recte admodum stribit, Rerum venerearum essirenati desiderii eataplasma esse semem. Sin minus auxem, lacueum. Zenonis autem Stoici quae- . nam esset doctrina , testantur Comici,licet ei aetrahentes, hoc modo.
UM m.docet mim es. Aem Asicipulos. Panusia --cus icar e pocus aquae. Hi omnes utique non erubescunt aperte consteri eam quae ex cautione accipitur utilitatem. Quae est amem vera ,&non expers rationis , sapientia, non lis ver-C bis considens oc decretis, sed tegumetis invulnerabilibus de mysteriis efficacibui,&in diuinis praeceptis meditans&ie exercens, vim diuinam per eam quae ex insain iratur partem, a verbo seu ratione accipit. Iam vero Poetici quoque Iouis dla scribunt aegidem.
Lispinque mestinuis . ms,ae Mus horror. Goronomi e caput nons nolim quodfini geris, iri de να dum erit- Iouis giferentis. Iis autem qui id quod est salutare recte possunt perspicere, nescio an quid videati bitur amabilius honestate ac grauitate legis, & eius filia, cautione ac religione. Uerumenimuero quando aliquid nimis intensium,& quod iustum tonum exce- i las Aio dat, dicetur canere, sicut etiam Dominus in aliquos, ne aliqui ex iis qui qum aemulantur ac sequuntur,aliquid canant quod a tono sidiumque concentu disere pet iste audio, non ut quod iit nimis intensium &quod iustum tonum excedat, isI,er Lia sed quod sit eiusmodi iis qui diuinum nolunt iugum tollere. Iis enim qui sunt remissi&imbecilli, id quod est moderatum, videtur nimis intensum &tonum excedere, & id quod est aequum, videtur esse summum ius quoscunque enim propterea quod peccati amore Ienenturisubit indulgentia, ii veritatem existi
mant esse molestiam , & seueritatem sevitiam , & eum qui non simul peccata & una deorsum trahitur , immisericordem Reba ergo sic scribit de Plutone
Etsi enim nondum potestis facere quae a lege imperantur: attamen considerantes esse nobis proposita pulcherrima exemplaria, libertatis amorem in ipsa nutrire & augere possumus. de ea ratione promptiori & alacriori animo iuuabiamur, alia quidem prouocantes, alia Vero imitantes ,&alia reuerentes. Neque enim veteres illos qui ex lege vixerunt, ' os nisa crumingenus grunn petr
250쪽
Epicuri impia dictum Desoelieitate liversae philo ἀι tum senten
sed eo quod sincere ae permane vellent philosephari, totos se ipsos Deo obtulersit Aac dedica iunt, Sin fidei rationem relati sunt. Pilicii re de Indis dicebat Zeno se unum malle Indum videre qui torrcatur, quam omnes de laboris perpessione discere probationes. Nobis autem stant quotidie redundantes Martyrii seu testium sentes, qui nostris spectantur oculis, qui torrentur, torquentur, & capite truncantur. Eos omnes, legis metus,qui Veluti paedagogus ad Christum deduxit, exercuit, ut pietatem vel pe sanguinem ostenderent. DE vs stetit in synaarea Deorum: in medio aute Deos diiudicat. Quosnam Eos qui sunt voluptate superiores, qui
vincunt animi motus ac perturbationes.qui sciunt unumquodque eorum quae t
ciunt eos qui sunt Gnoitici, id est cognoscendi potestate praediti qui mundo sunt maiores. Et rursus, EGO dixi, Dii estis, de filii altissimi omnes. Quibulnam escit Dominus i iis,qui, quoad eius seri potest, mortalia omnia repudiat. & dicit Apostolus, vos autem non amplius euis in carne, sed in spiritu. Et rursias dicit, res carne cum sinus, non secundum carnem militamus. Caro enim &sanguis regnum De non possunt possidere. neque corruptio possidet incorruptione. Ecce tanquam homines morimini, nos arguens dixit spiritus. Oportet ergo nos exemcere ad ea cauenda quae sunt obnoxia vitiis, fugiendo, ut ii qui vere sunt Philos phi,eos cibos qui incitant ad libidinem, & eam citiae est in cubili dissolutam remichionem &delectationem,& agendo ut ea quidem quae in voluptate explenda fruendisque delitiis accidunt, sint aliis magnum praemium, nobis autem non itidem. Est enim donum Dei maximum temperantia. Ipse enim dixit, Nora tu di- emitto,nec te derelinquo, ut qui te dignum iudicauerim propter veram ac germ nam electionem. sic emo nos pie ac caute accedere conantes excipiet benignum ae sit aust iugum Domini, a fide in fidem,uno auriga per prosccium, Unumquem'. nostrum agente ad salutς,ut accedat is quem pareti Fructus beatitudinis. F. t aute exercitatio, ex sententia Coi Hippocratis, non solum corporis sanitas, sed etiam animae. impigra laborum susceptio,& non nimia nutrimenti exaturatio. Epicurus autem in non esuriendo, nec utiendo, nec frigendo ponens beatitudinem, vocem illam Deo parem exclamauit, impie dicens, te pro his vel cum Ioue patre esse pugnaturum tanquam porcorum stercoribus vescentium, &non ratione praeditoriici philosophorum, beatam decernens victoriam. Ex iis c nim qui voluptati parent, o constat elle Cyrenaicos & Epicurum. Eos enim aperte dicere, finem esse iucundevius re. Persectum autem bonum selum esse voluptatem. Epicurus autem doloris quoque amotionem dicit essς voluptatem. eligendum autem & expetendum esse aicit id quod primum a seipso trahit ad seipsum . quod videlicet est omnino in motu. Dinomachus autem & Callipho dixerunt esse linem, quidquid in se est facere gratia consequendae a fruendae voluptatis. Et Hieronymus Peripateticus, finem quidem esse uiuere sne molestia ac pertu ibatione: extremum at item, seu ad finem spectans, nil, esse scelicitatem. Et Diodorus qui similiter fuit ex eadem haeresi, sinem esse pronunciat citra ullam molestiam & honeste vivere. Atque Epicurus
quidem,& Cyrenaici,id quod est primum nati irae proprium & conueniens, dicsit cen evoluptatem.Voluptati seni in causa accedens, inquiunt Virtus, peperit voluptatem. Ex Calliphonis autem sentctia, voluptatis quidem causa accelsit virtus. yr cedente autem tempore cum suam vidisset pulchritudinem, esse cit ut principio, hoe est voluptati esset honore aequalis. Aristotelei autem snem esse tradunt viii re ex virtute. Sed nec talicitate nec finem adesse cuilibet qui habeat virtutem. Sapientem enim qui vexatur, & in varios casus praeter voluntatem incidit, & ideo vult lubenter e vita effugere, necesse beatum nec scelicem. Virtuti autem tempore quoque aliquo opus est. Non enim accedit uno die, quae etiam in persecto eo sistit.qitandoquidem non est unquam, ut aiunt, puer buatus . perseeium aut e te pus fuerit vita hominis: compleri itaque beatitudinem ex triplici genere bono m. ν
eque ergo pauperinec inglorius: scd nec valetudinarius: Sed nee si quis fuerit