Clementis Alexandrini Omnia quae quidem extant opera, nunc primum è tenebris eruta Latinitateque donata, Gentiano Herueto interprete

발행: 1551년

분량: 502페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

sT ROMA T. I. IB. V. I19 A dedum id quod percipitur intelligeti ,ab iis qu*hic sui uel ui, non 'lius aqua

emulidatum,ut prius, cumin tribus Leviticercserretur ordineSed caram verbo cognitionis toto quide corde sit mundus,Valde autem se 'cie gesserit vit institutionem in extremis a Sacerdote datam in maius auxerit, re vera & verbo di vita sanctificatus,indutus exultatione gloriar, spiritalis illius S persecti viri arcana a cepta haereditate,quam oculus non Vidix,& auris non audiuit, & in cor liominis non ascendit,elsecius filius & amicus, facie iam ad faciem impletur contemplatione quae no potest latiari.Sed nihil incitu, fuerit quam ipsum audire verbum quod per scripturam, maiorem auert Intelligentiam, Sic enim dicit. si exuet vestem lie ne quam induerat cu ingrederetur in lanci & eam illic deponet, & lavabit cor pus suu aquam loco sancto de induet veste suam.Aliter.aute,ut opinor, D'minus exuit & induit, escedens ad sensum.Alitei aute qui per ipsum credidit, exuit & induit,ut etia significauit Apostolus,vestem sancit hcatam .Hinc ad imagine Domini eligebantur l ontifices qxii erant probatillimi ex tribu sanctificata,& qui ad regii 5 qui ad Propli etiam erant clecti,Vndebantur. Vnde etiam Aegyptii no quibusti-bet ea quae erant apud ipsos committaant mysteriaci equς rerum diuinarum cognitionem deserebant ad prophanos: sed ad eos solos uti erant ad regnum. Permenturi, de ex Sacerdotibus iis qua iudicati fuerant probatanimi,&.educatione & irina,&genere. Ergo 'uod alcinet ad occultationcm,sunt Hebraicis similia A

ς gyptiorum aenigmata.lix Aegyptiis alii fili dem in n uigio, alii vero in Crocodiuio Solem oliendunt. Significant atriem quod Sol per aerem dulcem &humidum ingrediens,'ignit tempus, quod aenigmatice signiscat Crocodilus per quendam aliam Sacerdotalem hii toriam. Porro autem Dios poli quoque, quae est vi bs Aegygypti, in aede sacra quae vocatur Pylon, figuratus quidem cist puellus, signum generationis: senex vero,interitus,& rursus Dei symbolum,accipiter, ut piscis symbolam odii. Et in alio rursus significato, Crocodilus est signum impudentiae. Videtur ergo uniuersum hoc lymbolum simul politum lioc tignificare. O qui nascimini & interitis,Deus odioliabet impudentiam. Et aures & oculos fabricantes ex materia pretiola,consecrant, Diis dedicantes, locutique tacite sςniscantes quod D Deus omnia videt&audit. His acceditquδd roboris quide di. sortitudinis signuest eis Leo,sicut certἰ is ipsius terrae,& agi iculture,& alimenti, & bos: magni l.

animi virtutis& libertatis, equus,roboris aute rursus cu ingenii solertia, lainx, quae tot uni ciuidem corpus habet Leonis,faciem autem hominis. His quoque urmiliter, ingenii Alertiam de mentem & vires potentiamque S artem homo signi scans,ab .is in sacris insculpitur. Iam verbin iis quoq.quae ab ipsis vocantur Deorum κνα ira aureas imagines, duos quide cancs, unum autem accipitrem,&, Ibim unam circumserunt.&quatuor imaginum simulachra,vocant quatuor literas . Atque duo quidem canes sunt symbola duorum hemispliaeriorum, It quae circumeant& ciistodiant. Accipiter verb,Solis: est enim igneus,&qui vim habet in a terimendi,pestilentes itaque morbos Soli attribuunt. Ibis autem,I.uns, umbrosa quidem, nigro bicida autem,albo, plumis reserentibus. Sunt autem qui volunt

quidem tropicos signiscaria canibus, qui custodiunt, ct instar ianitorum obseruant, accest um Solis ad Austium & Septentrionem, aequinoctialem autem, qui est altus& perustus, signiscat accipiter, sicut Ibis obli quum seu signiferum.N meri enim inuentionis & mensurae,maxime ex animalibus, Ibis videtur principisi praebui e Aegyptiis; sicut ex circulis obliquus .Sed enim no stolum qui ex Agyptiis vi ratiocinandi plurimum valuere: sed ex aliis quoque barbaris ii qui erant dediti studio ptii losophiae, symbolicium genus sunt consectati. Aiunt quidem certo Man- thuram quoque Scytharum Regem, ut resert Pherecydes Syrius, Dario qui Istiu

332쪽

HO CLEMENT, ALEXANDR.

ex iaculo autem, arma:ex aratro vero regionem. Xiphodres autem contra est in- Axerpretatus. Dic ςbat enim.Nisi lanciuam aues euolauerimus, aut tanquam mures perram,vel tanquam i anae aquam subierimus,illorum tela non effugeriinus. Non

sumus enim Domini regionis. Anacharsim quoque Scytham dicit dormientem sinistra quidem continuisiis pudenda,os autem dextera, significantein oportere quidem uti sque,sed maius esse,linguam colubere,quam voluptate. Et quid opus est ut in barbaris referendis immorer, cum liceat ostendere ipsos Graecos valde esse Us.s occultatione Androcides certe Pythagoricus lueras quet vocantur Ephesis in vulgus aut m fuere valde iactatae, dicit locii tenere symbolorum. Significare Utem quidem tenebras, eas enim non habere umbras . ναταγκω autem, lucem: quoniam illustrat Vmbra. autem prisca appellatione est terra,&τ re in ahoc est quaternio, annus, propter horas. ι lapis; sta' autem Sol qui domar,&metix, vox vera. Significat autem symbolum, rerum diuinatum eum esse ornatum,

qui est tenebrarum si conferatur cum luce, dc Sol cum anno, & terra cum omnis seneris naturae generatione. Quin etiam Dionysius Thrax Grammaticus in li-hro de declaratione symboli de rotulis,dicit his verbis.Significabant aute non per verba solum, sed etiam per symbola, nonnulli actiones. Per verba quidem,ut se habent quae dicuntur praecepta Delphica. Nihil nimis,& Nosce teipsum,&quae sunt his similia. Per symbola autem , ut& rota quae vertitur in Deorum templis, quae

tracta est ab Aegyptiis, ct rami qui dantur iis qui adorant. Dicit enim Orpheus

o intur, nec Ias ama est consistere pote

Ut caeps ci sus uerum est pars cinbuet aqua. Rami autem, aut sunt symbolum primi nutrimenti, aut ut sciat viileus si uetus quidem omnino germinare&augeri,ionsistimo tempore permanentcs: se a uicin Gipissi exiguum vitae tempus,ea de causa volunt dari ramos. Fortasse autem etiavi sciant quoa sicut ii rursiis uruntur, ita illos quoque hanc vitam cito esse relicturos, ignis opus futuros. Genus ergo symbolicq interpretationis est .id multa utilissimum, ut quod&ad rectam coniurat Thiolosiam, & pietatem, & ad iudican- Idam ingenii solertiam, & breuitatis exerci lationem,& ad ostendendam sapientia. sapientis enim esse uti dictione symboli ea, apposite dicit Did vinus Grammaticus, di declarare id quod per eam significatur. Iam puerorum quoque doctrina quae versatur in elementis, complectitur interpretationem quatuor elementorunt. Dicit enim Phrygas aquam vocare Bedy sicut etiam Orpheus. M ba Vrue Beo pronianar impida lumpha. Quinetiam Dion Thyles, ςst iacriscator, videtur scribere similiter. Et acceptumve ly essunde manibus, &conuertere ad aruspicinam, Contra autem Comicus

Philydeus Bedy aerem, qui vitam suppcditat, per haec intellisit.

. raris spars uel potissma.

Vt trabam, inquit, aerem purum, non perturbatum a Iule opinioni consentit etiadi eanthus Cyeicenus, scribes Sacerdotes Macedonum in prccibus inuocare Bedyux sit eis propitius & filiis, quod quidem interpretantur, aerem. Zans autem alii quidem indoeiὸ acceperunt ignem, a verbo h quod signis eat ebullitionem Ste utem vocatur mare ut Euphorion in iis quae scripsi aduersus Theoridam.

N Dis exuto fuerat, quem cantibus vero Zaps insem nunc plausis aevis est sus imiliter autem Cratinus iunior Comicus.

333쪽

sT ROMA T. LIB. V. ast

autem est terea quae est effusa in magnitudinem. Et raskτρο id est plectra, alii quidem polum: alii vero aerem, qui omnia pulsat &mouet ad naturam & a gmentum . aut qui omnia implet. Non legerunt autem isti Cleanthem, Plutoi rhuin qui Solem aperte vocat πλῶ προν. In oriente enim iubar sulciens, mundum Vcluti pulsans, in concinnum aptumque cursum lucem deducit. Ex Sole autem reliqua quoque astra significat. Sphinx autem non est intelligentia uniuersorum ,&ex Poets Arati sententia, mundi conuersio: sed sorte suerit quidem spiritalist nor qui pervadit, & mundum continet: melius autem fuerit accipere aettiera, qui omnia continet & constringit, sicut etiam dicit Empedocles.

Titum que Her P. cimEhu sermo in orbem. Apollodorus aut e Corcyraeus dicit hos versus fiat se prolatos a Brancho vate, Miletios expiante a fame. Ille enim multitudinem ramis lauri aspergens hymnum dicendo praeivit hoc modo.

Ita autem acclamauit populus ut diceret, Bedy, Zaphs, Chion, plectrum,Sphinx, Cnachni. Chlyptes,Phlegmo. Drops. Meminit aut ehistoris Callimachus quoq. in Iambis. Cnaachλbi aute per derivatione est morbus, ex eo quod est Hae c. id est angere & dolore amicere,1 . im 'quod est dii ferre, ac dispersere, & υ ψαι quod est fulmine coburere.Thespis au te Trasicus per Escdicit aliquid aliud signiscari, scribens hoc modo. Ecce tibi libo cnacnisi cadidit, quod ex Cnecis expressi laetentibus. Ecce tibi chlypte caseuin, rubro melle miscuerim, Pandiorii tempore in tuis sanctis id pono altaribus.Ecce tibi Bromii candes fulgur libo. Signiscat aute, ut existimo, primsi lacteum nutrimentum quod est ex xxiiii. elementis animae,postruod cibus iam est lac concretum. Postremu autem sanguis vitis verbi, docet canens vinum, nempe perscietem istitiam educationis. Drops autem est vel bu efficax, quod ex prima catechesi, hoc est quae per auditum fit institutione, ad viri imcrementum, in mensuram aetatis, hominem accendit & illuminat. Fertur etiam tertia puerilis in huc modum destriptio su mire*M, ina 4 i χλαν. Signiscat aute, ut opinor, per elementorum & mundi administrationem, oportere nos progredi ad persectiorum cognitionem, vi &labore aeterna superata salute. m ρια enim significat comprehendere.Sphinx autem mundi compagem. autem dissicultatem, & κλμ latentim Domini cosnitionem simul&diem signiscat. Quid vero , an non Epigenes quoque in libro de poesi Orphei, ea quae apud Orpheum

frunt eius propria exponens, dicit in Ai id est, radiis incurui corporis aratra significari autem, hoc est staminibus, sulcos. μῖτιν autem,hoc

est flum, .lici allegorice semen , &Iouis lachrymas signiscare pluviam. μά φασautem,quod est parcas,rursus partes Lunae,tricecinam, quintamdecimam,& nouam Lunam. auocirca dicit etiam Orpheum eas vocare id est candidatas, ut quae sint partes lucis. Rursus Alo quidem, id est floridum, ver signisc re propter naturam. Noctem autem αγ- propter quietem,&Lunam propter eam quae est in ipsa faciem. Et id est venerem,apud Theologum dici tempus quo seminare oporteat. Huiusmodi etia aenigmatibus utebantur ρο- thagore1,Proserpinae quidem canes, stellas errantes : Saturni autem lachrymam, mare dicentes allegorice. Et innumerabilia inuenerimus tam apud Philosophos quam apud Poetas di ha aenigmaticὸ, cum etiam toti libri indicent abditam scriptoris voluntatem,cuiusmodi est liber Heracliti de natura, qui etiam propterea appellatus est ria risor, id est obsturiis ac tenebricosus. Huic libro est similis Pherecydis quoque Syra Theologia.Euphorion enim Poeta,& Callimachi Causs ct Lycophronis Alexandra, & quae sunt his similia, sunt instar gymna sit propo sita ad expliplicandum,omnibus Grammaticis. Talia ergo Moses quoque praecipit, v t haec coeca; τοῦ

epitheta Apossinisμ Dianae, ita dicta quod opolintur minus.

id est otiose . idest a

334쪽

CLEMENT. ALEXANDR.

munia. Non vesci porco, neque aquila, neque accipitre, neque coruo. Nam pos Acus quidem quod est animal voluptati deditum & immundum, ciborum cupiditatem,&salacem in re venerea libidinem,& inquinatam significat intemperantianti materialemque de in luto iacentem, Squae ad caedem pinguescit&interitum. Rursus autem permittit vesci iis , quae habent silum vnsulam& quae ruminant, significans, inquit, Barnabas, oportere adhaerere iis qui timent Dominum,&in corde meditantur eam quam acceperunt verbi distinctionem: iis qui loquuntur &seruant Domini iustificationes: iis qui sciunt quod meditatio est opus laetitiae, &qui verbum Domini ruminant. Quid vero est quod silas & duplices habet ungulas' aisd iustus de in hoc mundo ambulat,& sam tum expectat seculum. Deinde sibi ungit. Videte quam pulchre legem Moses tulerit. Sed undenam illis in mente x Venerit ut haec cogitarent,nos iure praecepta uatelligentes, loquimur ut Deus voluit. Propterea aures nostras & corda circumcidit, ut haec intelligamus. inando certe dixit. Non vesceris aquili, accipitre, & milvio,& coruo. Non adhaerebis, inquit, neque allimi laberis his hominibus, qui labore di sudore nesciunt sbi parare victum, sed in rapina vivunt de in iniquitate. Aquila enim rapinam: Accipiter autem iniustitiam & orcius auaritiam,& plura habendi cupiditatem signiscat. Scriptum citat item Cum viro inito cente eris innocens, & cum electo eleeius eris,&adhaerere: quoniam ii qui eis a Prauise periment quia1μt m nium. Et rursus quando dicit in cantico. Gloriose enim magnis catus est equum & a si ens brem deiecit in mare: Multiplex,& beluinum, & quod appetitioni impetu fertur

vitiu,una cum Auriga qui ascenderat,&habe n. as laxarat voluptatibus, in mare proiecit, in mundi deiiciens tumultus & perturbationes. Ita etiam Plato in libro de Anima, & Aurigam & equum qui defecerat, partem expertem rationis, quae biperto diui)itur, nempe in iram & cupiditatem, ilicit cadere. Qua ratione Phaethontem quoque propter incontincntiam fabula e curru excidis te significat. Ita etiam

se habet de Ioseph. Cum ei adolescenti fratres inuidissent , ut qui amplius aliquid

praeuideret incognitione, eum varia exuerunt tunica, dc acceptum in lacum proiecerunt lacus autem inanis non habuit aquam) ut qui variam viri boni cognitionem ex diligcnti studio comparatam amandassent de valere iussissent, aut nuda quae est ex lege sde uten tes, proieceritiat in lacum aqua vacuum, ut qui v endidis.sent in Aegyptum, diuino verbo desectum. Vacuus autem scientia lacus, in quem proiectus, cum exuistet cognitionem, videbatur similis Datribus, est nudus cognitione qui delituerat sapiens. Alio autemsgnificato suerit cupiditas varium indumentum, quae in vallum barathrum est proiecta. si quis autem, inquit, lacum aperuerit, vel qdis cauerit,& ipsum n o texerit, vitulus autem vel asinus in eum inciderit, lacus Dominus sblue thecuniam, dc dabit proximo, quod autem silerit mo tuum, eius erit. Hic mihi illam stabiunge prophetiam. Coo Novir bos ponestis . rem suum, & asinus praesepe Domini sit Israel autem me non intellexit. Ne quis ergo ex iis cum inciae rit in eam quae a te docetur cranitionem, nec possit continere veritatem,non obediat & excidat, sis cautus in usu verbi, & apud eos quide qui accediit citra rationem, occlude sontem qui vivit in prosundo, potum autem praebe iis qui sitierint veritatem. Apud eos ergo qui non possun t accipere profundit tem cognitionis,lege lacum. Dominus ergo lacus, ipse inquam,qui est cognitione praeditus, multabitur, inquit, ut in quem culpa conseratur quia is erit offensus, & deuoratus verbi magnitudine, cum tantas opes verbi minime caperet, aut quod eum qui operabatur traduxerit ad contemplationem,&a rudi & illaborata , fide abduxerit per occasonem. Pecuniam autem dabit voluntati omnipotenti, sibi

secti reddens rationem .Hic est ergo typus & fgura legis de prophetarum ρος fuit usque ad Ioannem. Ille autem etiam s sit locutuo apertius, ut qui non amplius ut propheta

335쪽

sT ROMA T. LIB. V. 163

AB C

propheta praediceret, sed iam praesentem ostederet qui ab initio symbolice annuntiabatur. N on sum tamen, inquit,dignus qui soluam corrigiam eius calcei. Fat I na. tur enim se non esse dignum qui tantam bapti Zet potestatem. Oportet enim eos qui mundos faciunt, animam exoluere a corpore & eius peccatis, taquam pedem a vinculo Fortasse autem postremam quoque Seruatoris in nos operationem,proximam inquam,&continentem,quae Prophetiae nigmate occultabatur per praesentiam, is qui per ipsum ostendit aspectum,eum qui pr dicebatur , eam quae procul in apertum veniebat significando praesentiam, re vera soluit finem eloquiorucarnis di spensationis,detecta notione symbolorum. Et quae a Romanis fiunt in testamentis, locum obtinuerunt, nempe librae illae, & asses propter iustitiam: Ductuumqire perceptiones, & aurium coirectationem. Illa quidem, ut iuste quidem sant: haec autem, ad homoris diuisionem.Tertium vero, ut qui incidisset, cum ei

Onus imponcretur,stans audiret, Ac teneret locum intercestaris. Sed, ut videtur,

nimio quodam demonstrandi studio, plus qlaam parsissem progressus. Me enim vita dei iciet adducentem eorum multitudinem qui symbolice fhilossephantur. Memoriae ergo causa, & breuitatis,& quὁd se extendant ad veritatem, tales limescripturae barbaricae philos phiae. Eorum enim qui saepe ad eas accedunt, & dederunt sui experientiam,&infide,&in vita uniuersa, solum esse volunt eamquet vere est Philoibi hiam, & veram Γheologiam. Iam vero nos quoque volunt opus habere aliquo interprete & duce. Sic enim fore ut maius in eam studium conseratur,& minime decipiantur csi accipiant ab iis qui norunt, & prosint iis qui se sunt digni, existimarunt. Et alioqui omnia quς ostenduntur per aliquod vela metum, maiorem & praeclariorem ostendunt veritatem, sicut res quae in aqua pellucent,&Drinae quae per tegumenta concedunt aliquam sui euidentiam. Arguunt enim spledores,pr. eter id Quod quae sunt manifesta,vno modo intelligantur. Cum ergo liceat pluribus modis accipere,scut certe accipimus in iis quae dicta sunt cum occultatione, ea cum ita se has eant,fallitur quidem indoctius es imiteritus: comprehendit autem qui est cognitione praeditus. Iam ergo nec quibuhibet volunt omnia exponi temere . ncc communicari bona sapientiae,iis qui ne in somnis quidem sunt anima expurgati: Neque enim fas est quibussi bet obuiis ea expetere quae parata fuere cum tot certaminibus: Neque prophanis verbi narrare mysteria.

Aiunt certe Hipparchum I thagoreum accusatum qi ita aperte scripsisset decreta Pythagorae, expulsum misse e schola,& propter ii sum, tanquam propter mortuum, faciam esse columnam. Quocirca etiam in barbara philosophia vocant

mortuos,eos qui exciderunt a dogmatibus,& mentem subieceiunt animae perturbationibus. AE est enim participatio iustitiae&iiiiustitiae,ut ait diuinus Apostolus, aut quae societas luci cum tenebris ' Que autem est conuentio Christo , .coi. cum Belial,aut quae pars est fideli cum infideli ' Olimpiorum enim & mortu rum sunt separati honores. QEocirca egredimini e medio ipsorum , & separemini, dicit Dominus,& immundum ne tangatis,& ego sit scipiam vos, ct ero v bis in Patrem: & vos eritis mihi in filios & filias.Non soli autem Epicurei & Pla- to multa occultabant : sed etiam Epicurei dicunt quaedam esse apud se arcana, &non permittere omnibus ut eas ripta legant.Quinetiam Stoici dicunt a Zenone primo quaedam fuisse conscripta, qtig no sicile permittunt legere Discipulis, quorum no prius fuerit sactum ab ipsis periculum angermane &yncere philos phentur.Ari uolet ei quoque dicunt,ex suis scriptis alia quidem esse isset ina id est,interna: alia vero communia & hoc est, externa. Quanetiam ii qui sec re mysteria, cum essent Philosbphi, si radosmata obscurauerunt fabulis, i non . essent manifesta omnibus. Deinde illi quidem humanas celantes opiniones, arcebant indoctos ne ad eas adirent: eorum autem quae vere sunt sanctam & beatam contemplationem, non multo masis celari csiserebat Sed neque ea quae sunt

barbar philos phie neque fabulae Pytnagoricae,neque quς apud Platonem in Republica ab Armenio,&in Gorgia ab Aeaco & Rhadamantho,& in Phaedoneia

oo iiii

336쪽

bula, Tartari, & in Protagora Promethei & Epimethei, & praeterea sabula belli

esti inter Atlantinos & Athenienses in Atlantico, non sunt in omnibus nomini bus exponendae allegorice: led quaecunque uniuersam ac generalem significant sententiam. Atque haec certe inuenerimus tignificari per sumbola sub velo allegoriae. Quinetiam cum Pythagora consuetudo,ct quae cum familiaribus erat duplex coniunctio , vocans .quolaam αὐγαταια id eli, Auscultatores, quosdam veris Mathematicos,qui syncere ac germane attingebant philolaphiam, signiscabat aliud quidem di tum suisse, aliud vero suisse a multis occultatum. Fortastis autem illud quoq duplex orationis genus Peripateticol um,nempe & quod opinabile & quod im μήων, id est, scientiam constituens vocatur,nomultum abest quin diuidat opinionem ac famam a vera gloria,quae dicitur cvλεια, & a veritate.

Mulae certe Ionicae dicunt dilucide vulgus quidem hominii,&eos ex populis qui sibi videntur sapientes, tequi poetas, S uti legibus ut qui sciant multos elle malos: eos autem qui sunt Oprimi, gloriam persequi. Eligunt enim, inquit, Optimi

Posiit inpinis sed nonium levis altera uasei, Cis non certa fides c in si persuasio vera. Merito ergo dicit diuinus Apostolus.Pe r reuelationem,notum mihi saetium est sacramentum, sicut prius scripti paucis prout potestis legentes intelligere prudentiam meam in mystcrio Clirilii, quod aliis generationisus non est agnitum filiis hominum, sicut ni ac reuelatu est sanctis eius Apostolis&Prophetis. Est enim aliqua quoque perficiorum doctrina,de qua dicit scribens ad c olostenses. Non cessamus pro vobis orare & petere,ut impleamini agnitione voluntatis eius in omni sapientia & intellectu spirituali,ut ambuletis digne Deo, per omnia placentcs, momni opere bono fructificantes & crescentes in cognitione laci,omni virtute c5- firmati, secundum potentiam gloriae eius. Et rursus. Secundum dispensationem

Dei inuae data est mihi,iliquit in vobis,ut impleam verbum Dei, mysterium quod fuit absconditum a seculis &i generationibus,qu9d nunc manifestatum est sanctis eius, quibus voluit Deus notum facere,quae sint diuitiae gloriae mysterii liii ius in sentibus. Quocirca alia quidem sunt mysteria quae metunt absconsa usque ad Apostolos,& ti adita sunt ab ipsis,ut a Domino accurerunt, abscosa autem in veteri testamento,quae nunc manifestata sunt sanctis. Aliud vero est quod est diuitiae gloriae mysterii,quod est in gentibus, quod est fides Ripes in Christum, quem ali abi dixit fundamenium.Et rursus veluti cupiens mani stare cognitionem, sic scribit. ADMONENT Es omnem hominem in omni sapi tia, ut exhibeamus omne hominem perfectum in Christo. Non omnem hominem absolute, quoniam nullus esset infidelis, sed nec omnem qui credit,pei sectum in Christo,sta omnem dicit hominem perinde ac si diceret. rotum hominem, utpote sanctificatum corpore & anima. O uod enim non sit omnium cognitio, subiungit aperte: Constructi in charitato,dc in omnes diuitias certitudinis intelligentiae, in agnitionem mysterii Dei in Christo in quo sunt omnes thesauri sapientiae scientiae absconditi. Orationi instate, vigilantes in ea cum gratiarum actione. Gratiarum autem Gctio, non solum sit in anima & bonis spiritalibus,sed etiam in corpore & bonis scorporis. Adhuc quoque apertius ostendit,cognitionem non esse omnium, subiungens. Orantcs smul & pro nobis,ut Deus aperiat nobis ostium ad loquenduinysterium Christi, propterquini etiam vinctus sim, ut manifestem ipsum ita ut

oportet

337쪽

sT ROMA T. LIB. V. iss

a oportet me loqui.Iam enim erant quaedamquet tradebantur Hebraeis sine scriptis. Etenim cum deberetis,inquit, esse doctores,propter tempus,ut qui in testamento veteri consenueritis, rursus opus haberis ut vos doceam quae nam sint elementa initii eloquiorum Dei,& sacti estis quibus lacte si opus,n5 sblido cibo. Omnis enim qui lactis est particeps, est imperitus sermonis iustitiae, est enim paruulus, ut cui sint primae creditae disciplinae. Perfectorum autem est solidus cibus,qui propter habitum habent sensus exercitatos ad discretionem boni ac mali. Quocirca dimittentes initii Christi sermone, ad perfectionem seramui .Quinetiam Bam bas,qui ipse quoque prolicauit verbum una cu Amsolo,Simplicius,inquit,vobis, scribo, ut intelligatis. Deinde paulo inserius,iam adducens manifestius vestigium traditionis quae est ex cognitione,dicit.Quid ei,dicit alius Propheta Mosed Ecce

haec dicit Dominus Deus.Intrate in terram bonam,quam iurauit Dominus Deus. Deus Abrahae,& Isaae,&Iacob, &possidete eam terram fluentem laete& melle. Quid dicat cognitio, discite.Sperate,inquit,in eum qui in carne est vobis manifestandus Iesiis Christus .Homo enim est terra patiens. Ex facie enim terrae fuit Adae formatio. Quid ei so dicit in terram bonam fluentem lacte&melle Benedictus Dominus noller O fratres, qui sapientiam & intelligentiam posuit in nobis occultorum suorum. Dicit enim Propheta parabolam Domini quis intelliget,nis sapiens,& sciens,& diligens Dominum suum Paucorum est liaec capere.Non enime inuidens,inquit, praeccpit Dominus in aliquo Euangelio Mysterium meum mihi,& filiis domus meae,in tuto & extra iblitudinem statuens electionem, ut cum ea acceperit quae sunt coniuncta & conuenientia iis quae elegerit, sit zelo stiperior. Qui enim non habet boni cognitionem,est malus, quoniam unus est bonus, pater, patrem autem ignorare est mors, ut nosse,Vita Sterna, per participationem potestatis in quam non eadit interitus. Et non interire quidem, est esse participcm diuinitatis.Interitum autem affert recessus a Dei cognitione. Rursus Propheta. Et dabo tibi thesauros absc5ditos, obscuros, inuisibiles, ut cognostant quod ego Dominus Deus. His conuenienter David quo'ue psalli LEcce enim veritatem dilexisti, incerta & occulta sapientiae tuae manifestasti mihi. Diem diei erudiat verbum, o Vt aperte scriptum est, ct nox nocti annuntiat scientiam quae est abdita musticE.

Et non sunt loquelae neque sermones quorum non audiantur voces eorum. Deo

qui dixit, faciet quis clanculum,& non videbo ipsum. Propterea distiplina dicta

est illuminatio, ut quae manifestaverit ea quae erant occulta, eum magister solum aperuit arcs operculum, contra quam Poetae dicunt Iouem bonorum quidem dolium obturaste, malorum autem aperuisse. scio quod veniens ad vos, inquit Apostolus,veniam in plenitudine benedictionis Christi. Spiritale donum, & traditionem quae est ex cognitione, eis praesentibus praesens cupit impertire. Neque enim ea poterant significari per epistolam. Plenitudinem Christi vocans per reu lationem mysterii quod aeternis temporibus si ierat tacitum, nunc autem ibit ma- , nisestatum per scripturas Propheticas, secundum mandatum aeterni Dei, ad obe dientiam fidei in omnes gentes cogniti, hoe est, in eos qui ex gentibus eum esse credebant. Paucis autem ex nis osten)itur quaenam sunt ea quae sunt in mysterio. Merito ergo Plato quoque de Deo tractans in epistolis. Dicendum est, inquit, tibi per aenigmata, ut si tabulae vel in mari vel in terra aliquid acciderit, qui legit non

intelligat.Deus enim uniuersbrum,qui omnem vocem, omnem cogitationem, &omnem superat notionem ac intelligentiam, nunquam madari pollit literis, cumst potestate sua eius inodi ut verbis non possit exprimi, quod ipsum quoque Plato

significauit,dicens .Haec ergo considerans, caue ne te aliquando poeniteat eorum quae nunc indigne exciderunt. Maxima autem cautio est non seribere, sed discere., Non potest enim,non potest fieri,ut quae seripta sunt non exeidant . His germana dicit sanctus quoque Apostolus Paulus, Propheticam & vere antiquam coseruans occultationem,a sua quae Graecis si ierunt pulchra profluxere dogmata. Sapientia autem loquimur inter persectos, sapientiam autem non huius secuti,neque Pri IM,

338쪽

,66 CLEMENT. ALEXANDR.

L .i. cipum huius seculi qui struuntur:sed loquitur Dei i pientiam in musterio al, - εsconditam.Dein L paulo inferius cautioncni ne lai mones in vulgus exeant, docet hoc niculo. Et ego fraties,non potui loqui vobis tanquam spiritalibus,sed tanquam carnalibus. I anquam infantibus in Cnrisio lac vobis potum d li,non cibu, nondiri n. pcatcratis, sed neq.nutic potestis, adhuc enim ςarnales estis. Sicim lac

quidem est infantium: cibus autum, perfectorum nutrimentum, dictus usi ab Apo' Dolis, lac quadem intelligetur catecnesis, veluti primum nutrimentum antimae. Cibus autem, suspiciens contemplatio, quae simi ipsae carnes Stainguis verbi: hoc est conprelienuo diuinae potentiae di essentiae. Iustate dc videte, inquit, quod Christus est Dominus. Sic enim seipsum impertit iis qui sunt talis cibi spiritalius participes quado anima ipsa seipsam nutrit ex sententia Platonis.Cibus enim&intus axerbi diuini est cognitio dui inae essentiae. Quamobrem Plato quoque dicit in secudo de Ropublica , cum sacrificauerimus, non porcum, sed magnum aliquod & du Q bium sacrificium, ita demum oportere de Deo quaerere. Apostolus autum, Et pascha, inquit, nostrum immolatus est Christus,re vera dubium & inexplicabile facrificium,illius Dei qui pro nobis sanctificatur.Sacrificium autem Deo acceptum,

xst,corporis ce eius at sectionum ac vitiorum separatio. Is est verus re vera Dei cultus. Num autem propterea mcxiro dicta est a Socrate philosoplita mortis medita-xio. Qui enim neque visum adducit in cogitando , ncque aliquem trahit ex aliis

1 ensibus,scd ipsa pura mei te se rebus applicat,is veram persi quitur plii lolbphiam. GHoc i bi vult etiam Pythagorae quinque annorum silenti lim, quod praecepit distipi illis,ut scilicet auertia rebus sensilibus,nuda mente Deum conleplarentur. Haec ergo a Mose accepta fiant philosophati Graecorum praestantissimi. Praecipit enim viniolocausta cum ua excoriave rint, membratim dividant, quoniam cognostentem mimam cum nuda fuerit a pelle materiali, absque nugis corporis & omnibus vitiis, quae sibi vendicant inanesct falsae opimones, inalibus cxutam cupiditatibus, luci consecrari necesib est. Plurimi autem homines, id quod est mortale tanquam cochleae, induentes, ct circa sitas ipsarum libidines dc intemperantias, non secus ac Istrices, instar globi circumacti,de beato Deo, dc in quem non cadit anteritus talia qualia de se opinantur.No animaduertunt autem etsi sint nobis propin D qui, Deum dedisse nobis innumerabilia quorum ip:e non cst particeps,gcneia oonem quidem,cum ipse sit ingenitus, nutriment tum autem, cum ipse coimn Vcat:.

& augmen tum, cum sit in squalitate:senectutis de mortis pota statem, cum ii te sit senii dc mortis expers. Quocirca &manus,&pedes,dcos, & ocillos, ct ingres sus,oc egrestus, ct iras&minas, nemo aliquo naodo existimet dici Dei affectiones apud Hebraeos. Sanctius est autem S magis pium, quadam ex his nominibus dici allegorice, quae quidem prorcdente tempore suo loco aperiemus. Ex omnibus inedicainentis est maxime salutaris sapientia . Callimachus scribit in I pigrammatibus. Alius autem ex alio sapiens. Et olim de nunc, inquit Baccliylides in Paeanibus.Neque enim obseurorum versuum fores facile est inuenire. Pulcbre altaque Isbcrates in Panathcnaico, cum prius posuisset. osnatii ergo voco s apicntes,i ibi ungit. Primum quidem, eos qua recte utimur iis rebus qu.ae quotidie accidimi,de quorum est eiu in odi opinio ut temporum ori ortunitates facile assequatur,&magna ex parte continet id quod est utile.Deinde eos qui honeste de ivile semper versantur cum eis quorum Utuntur consuetudine,&quae ab aliis 'uidem asseruntur molestias α indienitates toleranter Sc facile serunt, seipsas aute quam seri potest minime graues,& quam moderatissimos exhibent iis.qui eis utuntur. Pr terea autem eos qui voltiptatibus quidem impcr. intec sunt eis superiores,n5vincuntur autem a rebus aduei sis, sed in eis se strenue geriin i,dc pro dignitate naturae cuius sunt participes. Quartum, quod quidem est maximum, cos quos non νcorrumpunt rus secundae,nec ab eis a) immoderationem traducuntur & intalet riam, scd pcrmanent in ordine eorum qui sui it modesti dc rectDapiunt. Deinde

colophonem addit orationia os autem qui non solum ad unum ex his, sed d haec

Omnia

339쪽

a omnia habent anImat habitum bene compositum,eos dico esse & prudentes & persectos viros, de omnes habere virtutes. Vides quomodo vitam quae ex cognitione agitur, Grieci quoque,etsi nesciant quomodo tare oporteat, diuinis laumbus celebrent, quaenam sit autem cognitio ne in somnis quiciam norunt. Si ergo inter nos conuenit cognitionem esse cisum rationalem,re vera sunt beati qui couenienter diuinae scripturae estiriunt & sitium veritatem, quoniam implebuntur alimento

eterno. Valde autem admirabiliter qui est in scena Philosephus Euripides , inu nitur iis quae dicta sunt consentire per baec,patrem& filium simul nescio quomo

do tacite significans. τ illi omnium Regi libamen de molam offerens, Iupiter, 'a siue mauis Dis vocari.Tu autem mihi sacrificii im dubium omnis fructuum oblationis accipe, plenum,profusum. Persecta enim & omni ex parte absoluta oblatio, dubiumque,& quod exitum inuenire non potest, pro nobis Christus est sacrificisi. Et quod ,eruatorem ipsum nescius dicat, planum taciet, sibiungens . Tu enim &in coelestibus sceptrum Iouis tractans, terrestrium autem b Dis es imperii partia ceps. Deinde dicit aperte. Mitte quidem lucem, anim virorum scire volentium certamina unde non germinauerint: quaenam radix malorum & quemnam ex beatis cum exposuerint, inueniri possit quies laboro.No abs re ergo in mysteriis quoque quae fiunt apud Graecos, primum locum tenent expiationes & lustrationes si cui etiam apud Barbaros lauacrum. Post haec autem sunt parua mysteri quae hae bent aliquod fundametum doctrinae&praeparationis futurorum. In magnis autede uniuersis non restat amplius discere sed contemplari & mente comprehendere& naturam ct res ipsas. Acceperimus autem expiandi quidem & expurgandi m dum,confessaone,conteinplandi autem re lutione, procedentes ad primam intel ligentiam per res blutionem, ex iis quae sunt ei subietia ducentes initium,auserentes quidem a corpore qualitates naturales,circumcidentes autem eam quae est in

protiandum dimetionem,deinde eam quae est in latitudinem,& post EF, eam quae est in longi tudinem. Quod enim restat signum est unitas,quae, ut ita dicam, habet posituram.Si ergo ablatis omnibus quae adsunt corporibus, & iis quq dicuntur in corporea, nos ipsos proiecerimus ad Christi magnitudine & deinde invastitatemn immensitatemque sanctitate processerimus, ad intelligentia omnipotentis utcumque proceiserimus,non quoa est,sed quod non est cognoscentes. Figura autem &motas vel status, vel sedes,vel locus,vel dextera, vel sinistra , de patre uniuerserune sunt quidem cogitanda. Atqui haec quoque scripta sunt. Sed quid velit sqnisi

care unumquodque corum, ostendetur illo loco. Non est ergo prima causa inroco,

sed supra locum & tempus & nomen de intelligentiam .Propterea Moses quoque dicit.Ostende mihi teipsum euidentistime,lacite innuens Deum non posse doc ri, nec verbis exprimi ab homillibus,sed sola ea quae ab ipsis proficiscitur posse potestate cognosci.Inquisitio enim est informis,& quae non cassit sub aspectum, gratia autem cognitionis est ab ipso per filium. Apertissime autem Solomon nobis sex rei testimonium,dicens hoc modo: Prudentia hominis non est in me. Deus autem dat mihi sapientiam,scio autem sancta. Iam vero diuinam prouidentiam allegorice Moses nominauit lignum vit quod plantatum stat in paradiso.Qui quidem paradisiis potest uti amelle mundus, in quo orta sunt omnia quae procellere Prouerb. ex creatione. In eo & verbum floruit & fructum tulit caro factum,& eos qui eius benignitatem sustarant vivificavit,quoniam necabique ligno nobis venit in cognitionem .suis esse enim est vita nostra ad fidem nostram .Porro autem Solomon quoque rursus dicit.Arbor est immortalitatis iis qui ipsam apprehendunt. Et ideo dicit. Ecce do ante faciem tuam vitam & mortem, dilisere Dominum Deum, Desu ic& ambulare in viis eius,& audire vocem eius,& credere vitae.Sin autem transgresν gress fueritis ivlliscationes & iudicia quae dedi vobis, perditione perdemini .Hoc

enim est vita de lonsitudo dierum tuorum,dilige te Dominum Deum tuli. Rursus Abraham cum ventilet in locum quem dixit ei Deus tertio die,suspiciens videt lo- Gen. iticum eminus Nam primus quidem dies est qui si per aspectum rerum pulchrarum

340쪽

&honestarum .seeundus est optimae animae desiderium.Tertio vero mens Acit spiritalia pertis oculis a Magistro qui die tertio resurrexit.Fuerint autem tres quoque dies mysterium signacudi, ner quod, is qui vere est Deus,credatur. inus ergo consequentcr videt locum, in enim Dei regio captu dissicilis, quem appellauit Plato χύρπιδεδε hoc est, idearum regiorum seu campum ac receptaculum, cum a Mole eum accepist et elle locum,ut qui omnia & uniuersa contineat. terito autem eminus videtur ab Abraliam,propterea qilia sit in generatione,& per Angelum continentvr ac proxime mysteriis initiatur. Hinc Apostolus. v I D E MVs nunc,inquit,tanquam per speculum tunc autem facie ad ficiem, per solas illas puras & incorporeas mentis applicationes. Fieri autem potest ut quis in dister edo de

Deo divinei,si aurediatur absque omnibus iensibus, contendere ad id quod est , unumquodque,de ab iis quae sunt non prius discedere quam transcendens ea quMid supereminent,id quod est bonum ipsa apprelienderit intelligentia,versans in ipsb sine eius quod potest apprehendi intelligentia,ex Platonis sententia. Rursus

Moses non permittens aras ct delubra multis in locis construi,vno Dei templo extructo,&vnigenitum esse mundum,ut ait Basilides, ti unum,ut non amplius Videtur Basilidi,Deum annuntiauit,& quoniam eum qui comprehendi non potest loco non comprehendit Moses qui est praeditus cognitione, in templo nullum pollut colendum simulachrum, Deum sub aspectum non cadere,& circumscribi non posse significans, ad Dei autem notitiam Hebraeos victique adducens,per hono- erem eius quod est in templo nominis.Qnin etiam verbum prohibens & fanorum constructiones, di omnia sacrificia ,omn i potentem non es le in aliquo tacite significat,nerea quae dicit. Q v Axi domum aedificabitis mihi, inquit Dominus Coelum mihi est sedes,& quae deinceps consiquuntur.Et de sacrificiis similiter. s A N G v INEM taurorum, adipem agnotum nolo,&quae posth cper Propheta probibus spiritus Domini. Pulcherrime igitur his quoque Euripides adstipulatur,scribens. Consti u ia ab Questis qua queat domus.

Corpus Dei plexucia Mem--it Et de sacrificii, similiter.

Ninnque iri get Deus, Deus si reflesiet. Poetarum suiu haec verba infelicia. Deus enim non fecit mundum, quM ei opus vellet,& honores scilicet ab hominibus ,& ab aliis Diis & Daemonibus, inquit Plato, perciperet,veluti quoddam vectigal accipiens a generatione, a nobis quidem fumos,1 Diis autem dc daemonibus propria eorum munera ac ministeria. Appositissime ergo & ei sicacist me ad doeendum Paulus in Actis Apostolorum. DEus, inquit, qui fecit mundum,& omnia quae in eo sunt, is cum sit Dominus cocli de terrae , non in manu fictis templis habitat, neque ab humanis manibus colitur aliquo indigens, cum in se det omnibus spiritum re vitam & omnia. Dicit autem Zeno quoque auctor sedis Stoics, in libro de Repti blica, neque oportere templa facere, nec imagines. Nihil enim quod sit compositum , esse diis dignum. N ec veritus est lisc his verbis scribere. Ni q opus erit sana se iscare. Fanum enim quod a non sit magni pretii &sanctum nihil est existimandum. Nullum autem magni pretii de sancti im est ediscatorum opus & illiberalium opiscum. Merito ergo

Plato quoque sciens mundum esse Dei templum, ciuibus ostendit unum locum eluitatis, ubi eis ellent reponenda simulachra. Privatim autem prohibuit ut nemo haberet Deorum imagines. Nimo ergo alius inquit, Diis sacra consecret. Nam aurum quidem & argentum & in aliis ciuitatibus priuatim ,& in sacris, res est inuidiosa. Lbur autem corporis quod amisit animam, est nefarium donarium. Ferrum autem dc ςs sunt instri imen tabellorum. Ex iisno autem, quod ex uno est ligno compactum quodcunque voluerit osterat. Similiter etiam ex lapide quoque ad sacra communia. Merito emo in magna epistola.Verbis enim, inquit, nequaqua νpotest explicari ut alit disciplin . sed cum in re ipsa diuturnus fuerit usus & longa

viis consuetudo, repcnte tanquam ex igne qui exiliit lux accensa in anima, ipsa se

ipsam iam sit. An non lixcuant similia iis quae dicta sunt a Propheta Sophoniat

SEARCH

MENU NAVIGATION