장음표시 사용
71쪽
I. Corinth. i. Corinth. I x. Corinth. II. Hier. 9. i. Corinth. I.
spatio subiungamus. T A N QE A M infantibus. ut per lectionis distinctionem talem Asensem accipiamus. Cathechi aut vos, hoc est, per auditum in h illo institui, simplici vcro ta ex se naturali alimento spiritali. ralis est enim laetis, quae est altrix animalium substantia, ex amantibus uberibus scaturiens: ita ut uniuersum sic intell*atur. Quin adinodiim nutrices recenter natos infantes laete nutriunt: itaceo c Erilli lacte, nempe vobis sipit itale nutri mutum instillans. Ita ergo persccium eii alimentum lac perfecium,S ad finem qui nunquam cellaturiis est deducit.QUO circa in quiete quoque idem iptum lac & mel promittitur. Iure enim rursus iustis lac Dominus pollicetur, ut aperte Verbum est e vitainque ostendatur, Alpha & υ, principium & finis, Verbum inquam quod lac allegorice dicitur. Tale quid Ho x merus vel inuitus diuinat, iustos homines hoc est, qui lacte vesci intur, appellatis. Potest etiam ita Scriptura accipi. ET E G o, fratres, non potui loqui v bis tanquam spiritalibus, sed tanquam camalibus, tanquam infantibus in ,hi isto, ut possint carnales intelligi qui recenter instituebantur erantque cathecumeni, &adhuc infantes in Christo. Spirites es enim eos qui sancio spiritui iam crediderunt appellauit. Carnales autem, cos qui per auditioncm rcccntor instituti uint,nec adhuc sunt expurgati, quos merito adhuc carnales dicit, ut qui aeque ac Gontes ea quae
crant camis cogitabant. VBi ENi M inter vos aemulatio ce hs, an non carnales ellis,
ct secundum hominem ambulatis: Quo circa dicit etiam, LAC vobis inquit , p tum dedi, cognitionem dicens vobis insudii, quae ex catechesi, id est per auditum institutione data est,qu.e nutiit in vitam aetern .am. in etiam hoc verbum, Potum dedi, eli sym . olum ac signum perfectae participationis. Qui enim perfecti sunt di Qantur bibete infantes autem si is cre. SANGUIs enim meus, inquit, Dominus, verus est p. tus. Nunquid eigo cum dixit, Lac potum dedi, signi-ucauit perfectam in verbo Lacte laetitiam, veritatis scilicet cognitionem' modautem deinceps subiungitur, NON CiBvM, nondum enim poteratis, euidentem quae crit in futuro lia ulo reuelationem, in lar cibi, facie ad faciem poteli significare. V l D E M v s cnim nunc tanquam per specillum , dicit idem Apostolus, tune aute facie ad faciem. QVocirca illud quoque subiunxit. sED NE E nunc
p 3 testis. Adhuc enim carnales cstis, quae sunt carnis cogitantes, concupiscentes, Damantes, aei nutantes, irascentes, inuidentes. Non enim in carne amplius stimus, vi quidam exilii inarunt. Cum ea enim, faciem Angelis ae litatem habentes, pr
missum. facie ad ficiem videbimus. Quomodo autem si vere est illud pro in illum poli quam hinc excesierimus: quod oculus non vidit, neque in mentem hominis ascendit, se id nouiste dicunt, cum sibi ritu non intellexerint, sed ex disciplina acceperint, quod auris nunquam audiuit, praeterquam illa stata quae in tertium coelum rapta eli, sed illud quoque arcano silentio obtegere iussus est. Sin autem humana sapientia, quod quidem rellat, potest intelligi, est cognitionis gloriatio. Audi i gem scripturae. NE GLORIErvR stipiens in sapientia sua &non glorietur fortis
in fortitudine sita, sed qui gloriatur in Domino glorietur. Nos autem a Deo docti usumus, & in Christi nomine gloriamur. Quomodo ergo non est existimandunt Apollolum hoc modo intelligere lac infantium, si quidem pastores sumus qui e
clesiis praesumus ad imaginem boni pastoris, uos autem oves an non eum qui lac quoque gregis dicit Dominum seruare consequentiam , utentem allegorial Iam vero dictum rursiis menti est applicandum, LAC VOBis potum dedi non cibum. nondum enim poteratis, Non aliquid aliud qIam lac cibum existimantes, sed idem substantia. Similiter enim idem ipsum quoque Verbum vel est remissum laxumque& mite ut lac: vel concretum & coactum ut cibus. Verum enimuero si sic acceperimus, potesta nobis lac intelligi praedicatio quae plurimum dissasa est. Abus at tein, fides quae a catechesi in fundamentum coacta δ conuersa est. qu. x cum sit au aditione lblidior, cibo as limitatur in ipsa anima corpus ciseeta. Tale alimentum alibi quoque Dominus in Evangelio secundum Ioannem aliter per symbola ac signa expotuit cu dixit, COMEDi TL carnes meas,&bibite incum sanguinem, cui- denter
72쪽
per quae ecclesia, tanquam nomis, ex multas constans mcmbras irrigatur-augetur, I ex utrisque conflatur de coalescit, corpore quidem, fide; anima vero, spe quemadmodum 1 ommus quoque ex came S saar suine. t uera enim sanguis ti-dci cst spes, in qua continetur, quemadmodum fides ab anima . cum autem spes
expirauerit, perinde ac si sanguis effluxerit , vitalis fidei facultu distbluitur. Edd si velint nonnulli contendere, dicentes lac primas signis ea redi: ciplinas tanquam prima nutii menta, cibum autem spiritales cognitiones, ad quas se ipsos propter scientiam erigunt, sciant quod cum utique cibum dicant nutrimentum solidum, & carnem de sanguinem ictu gloriabunda lilia lapientia deducunt ad veram
simplicita .em. Sanguis enim inuenitur primum genitus in homine, qHem n nnirili dicere ausi sunt substantiam animae. Hic autem sanguis naturali conuersus concoetione, postquam mater concepit S uterum gerit, charitate consentiente & una quodammodo patiente efforescit, ct senescit, ut sit infans iabsque metu. et quod carnis quidem est lium idius, eli sanguis, ut qui scit veluti quadam caro humidi ianguinis autem lac eil id quod eli iucundius de subtilius. Sive enim est sanguis qui se tui qui est in utero supped. .atur, S permate imum prius umbilicum miti tur: siue ipsa menstrua a proprio motu exclusa, naturali d. Fusione ab atmo & generationis
au tore Deo ad ubera iam turgentia se conferre ni bentur, sanguis mutatus infanti est citur iucundum S suave nutrimentum. ex omnibus cnim membris maximuhabent consensum uberacti .n matrice. Vbi enim in partu vas abscissu in fuerit, per
quod sanguis ad sectum deserebatur, obstruitur quidem meatus, sanguis autem ad ubera impellitur, & cum illuc permultum deduxerit, extendam ut, c& sanguis in
lac mutatur, non secus ac mutatur canguis in pus in ulceratione: sue a vcnis ape iis,quae thae sunt in mam millis, per status disteliones , in naturales mammillarum cauernas sanguis transfundatur; et autem commixtus qui ex vicinis arteriis emittitur
spiritus, manente integra quae subiicitur sanguinis substantia, undae instar agitatus albescit, & tali interruptione ritu spumae mutatur alsectione quandam ei quae mari euenit non absimili, quod quidem Poetae dicunt ventorum concitum insultibus salis quisquilias expuere. Verumtamen adhuc habet sanguinis subilantiam. Eodem modo fluuii quoque dum magno feruntur impeto, circunfiisi aeris interceptione lancinati spuinam chim m'irmure exprimant. dc qii in ore nostro est humidum cintam ια spiritu exalbescit. Quam est ergo absurdum non fateri sanguinem in eum fulso i e in eamque albedinem a spiritu conuerti, eamque suscipere mutationem in qualitate, non autem in stibilantia i Nihil certe quod melius nutriat, neque quod sit dulcius, nec lacte candidius inuener: s. liis id itaque onmi ex parte spiritali nutrimento si nile quod est quidem dulce propter gratiam, nutriens a item tanquam vita, candidum autem ut dies c hristi es sanguinem Verbi ostensum est esse tanquam lac. Ea ergo ratione in pue 'i,erio dispensatum lac infimi subministratur; c ubera ciuae interim redia virum respiciebant, iam ad puellum inclinantur, quod a natura elaboratum est nutrimentum, ut ad capiendum facile exibeant edocta ad salutis educationem. Non enim tanquam sontes stant ubera influente parato lacte pi na , sed alimentum mutantia, lac in seipsis efficiunt , ct exhalant . . timcnt utra autem, quod est ipsi: incomteniens ac utile puello recenter compacito & nato, a Dbo altore S Patre eorum qui generantur Jc regenerantur claboratur: qui madmodum veteribus Hebraeit manna coelitus d. stuebat, ii per coeleste Angelorum nutrimet lim. Certe nunc quoquc nutrices id lactis quod primum ad potum eli unditur, eodemuo illud nutrimentum nomine manna appellaueriint. Caeterum mulieres si xi em pregnantes, cum matres factae sucrint, lac emittunt. Dominus autem Christus mictus Virginis, non beata draxit ubera sa minea, nec ea ad nutrimen etiam de
legit : sed cum amans & benignus Pater Verbum implui siet, ipsim iam spiritale alimentum ficulna est bonis de moderatis hominibus. O miraculum i nyst clim. Vnus qu.demeli uniueribrum pater. 'num est etiani Verba uniuers bruin,&Spiii-
73쪽
. tus sanctus umis &ipse est ubiqire. Vna autem la est mater virgo: mihi autem placet eam vocare ecclesiam. I ac non habuit mater haec sbia, quoniam Gla non sua mulier. Virgo est autem simul & mater, integra quidem & inuiolata, ut vi so; amans autem, ut mater: & sitos accersens infantulos, sandio lacte, nempe verbo infantili enutrit. Ideo autem l. ac non habuit, quod lac esset hic infantulus pulcher & appositus, icthcet corpus Christi, nouum coetum Verbo nutriens, quem
ipse Dominus carnali labore peperit: quem ipse fastiis alligauit Dominus, praetioso sanguine. O sanctas secundinas & partum sanctum, O sanctas fascias. Verbum est omnia infanti, & pater, & mater, & parilagogus, euec alior. C O M E D i T v, in-Ioin c. quit, meam carnem, ecbibite meum satagninem. Haec apposita de conuenientia alimenta nobis stippeditat Dominus, ct carnem praebet, ct ellandit sanguine:& ad incrementum nillil deest infantulis. O admirabile mysterium. Veteremes carnalem nos iubet exuere corruptionem,quemadmodum & vetus nutrimentum: alius autem nouae Christi dietae e necios participes, illum, si fieri posmi, recipientes, in nobis ipsis reponere, & Seruatorem intra peditas comprehendere, ut carnis nostrae alfectiones integras persectasilue reddamus. At non vis sic intelligere, sed fortasse communius. Hoc quoque modo audias: Carnem nobis allegorice sanctus fgnificat Spiritus. Ab ipse enim caro fabricata est: singuis Verbum ii bis designat tanquam enim diues sanguis,Verbum vitae insusum est. Amborum autem est temperatura Dominus. Alimentum infantium, est Dominus,qui est spiritus&verbum. Alimentum, id est Dominus Iesias, hoc est, vcrbum Dei, est spiritus incarnatus, caro ccclestis sinetificata. Nutrimentum est lac Patris, quosbio aluntur infantuli. Ipse itaque qui est dilectus ,& altor noster, Verbum, est udit pro nobis suum sanguinem, salutem humanae naturae asterens, per quem qui in Deum cred: limus, ad mammillam Patris, quae curarum obliuionem inducit, nempe Verbum, confugimus. Ille autem si lus, ut est con taneum, nobis lae dilectionis infantibus suppeditat. Iique sunt vere beati, qui hanc lactant mammillam. Et L Peta. ideo Petrus quoque dicit. DErosi To ergo omni vitio, dc omni dolo, & sinulatione, & inuidia, detractione, tanquam nuper nati infantes verbale lac concupiistis, ut in ipsi, crestatis in salutem, si gustastis quod Christus Dominus. Quod ii filiis piam etiam eis concellerit cibum aliquid aliud esse praeter lac: deinde quomodo non a seipsis configeritur, ut qui naturam non contiderauerint Etenim alimentum, cum condensans hyems continet, ct intus conclusia calido non praebet
exitum, concoctum de in sanguinem versiam fluit in venas. Illae autem cum eis non detur perspiratio , impletae maxime intenduntur, & pulsant. Qiaocirca nutrices quoque lacte tunc maxime plenae sunt. A nobis autem paulὁ ante ostestim est sanguinem pregnantibus, in lac deduci,mutatum quidem, sed nequaquam conuersa sit bstantia,quemadmodum scili, et senescentibus pili staui mutantur in carios. Aestate autem rursis corpus, cum sit rarius ut alimentum facilius disseratur efficit & lac minime abi indat, quoniam neque sanguis,neque enim uniuersum continetur nutrimentum. Si ergo cibi quidem contatio sanguificatur: sanguis vero lactescit; sanguis est lactis praeparatio, sicut singuis hominis,& acinus vineae. Lacte ergo, Ibominico stilicet nutrimento, statim quidem postquam editi stimus alimur: simulac autem regenerati fuimus, honore assedii sumus, dum spes quietis annunciatur, sia perna biierusalem, in qua & mel δc lac pluere scriptum est,dum per
materiale sanctum nobis alimentum despondetur. Cini enim, sicut ait Apoli L fri lus, abolentur. per lac autem est nutrimentum, deducit in coelos, ciuesco Ibideur.3. lorum & cum Angelis choreas ducturos enutriens. Quoniam autem v ERBUM est fons vitae scaturiens, & flumen olei dictum est meritis Paulus allegorice lollues,& ipsum lac nominans, subiungit. po TvM dedi. Verbum enim bibitur alimentum veritatis. Certe potus quoque vocatur humidum nutrimentum. Potest
autem res eadem esse Sc cibus, s aliquo modo affecta fit, & potus, si alio et alio modo consideretur. quemadmodum caseus quoque est laciis concretio , vel lac con
74쪽
λ cretum: neque enim dictiones aucupari milii in praesentia curae est, praeterquam quod utrunque nutrimenturia una subministrat substantia. Caeterum pueris quoque lactantibus lae sbium si illicit ut sit& potus & alimentum. Eoo, inquit D m N v s, habeo manducare cibum quem vos nescitis. Cibus meus est ut faciam voluntatem eius qui misit me. Videte alium cibum, qui quemadmodum lac allegorice dictus est, nempe voluntas Dei. Qisnetiam propriae passionis complenaei tum abusue poculum appellauit, quando eam ebibere ac exhaurire & perscere ipsit in solum oportebat. Ita Cluisto quidem nutrimentum ei at Paternae voluntatis adimpletio: Nobis autem ipse Christus infantibus est alimentum, qui Verbumcixtorum ex imus. Hinc qiurrere Graece dicitur μας bis,' addin tantibus qui Verbum qua irant paterna benignitatis ubera lac siippeditant. Praeterea autem i is sum quoque Panem coelorum Verbum fatetur. NON E i N M Moses, inquit, declit vobis pane de coelo; sed Pater meus dat vobis panem de coelo verum: Panis enim
ex Deo est qui de coelo destendit, & vitam dat mundo, dc panis quem ego dabo caro mea est, quam ego dabo pro mundi vita. Hic panis notandum est mystcrium, quod ipsiam dicat carnem, ut quae pur ignem resurgat, quemadmodum ex corruptione & satione frumentum resurgit, atque adeo quae etiam per ignem consistat, in gaudium ecclesiae, ut panis qui pinsiti in Sed hoc iursus a nobis dicetur apertius in libro de Resurrectione. Q oniam autem dixit. E T PANis quem ego dabo,c caro mea est: caro autem singuine irrigatur: sanguis autem vinum allegorice dicitur: sciendum est quod panis in vinum temperatum minutatim coniecius, Vinum arripit, quod est aqueum autem relinquit: ita etiam caro Domini quae est panis co lorum, ebibit sanguinem; eos qui ex hominibus sunt coelestes, ad incorruptionem enutriens: sbias autem illas carnales cupiditates ad corruptionem relinquens. Ita
Verbum multis modis allegorice dicitur, & cibus', & caro, & nutrimentum, &panis, & Cinguis, & lac. Omnia est Dominus, ut nos eo fruamur qui in ipsit incredidimus. Nequis vero alienum existimet, quod nos singuinem Domini lac allegorice dicamus. Annon enim vinum quoque allegorice dicitur' ας i LAVAT, inquit, in vino vestem suam, de in singuine vitae indumentum sui in . In spiri- tu suo dicit se ornaturum corpus verbi quemadmodum stilicet suo spiritu enutrici cos qui Verbum esuriunt. Quod autem singuis sit Verbum , Abel iusti
singuis fert testimonium qui Deum interpellat. Sanguis cnim vocem nunquam
mittet, nisi singuis Verbum intelligatur. Vetus enim iustus typus cst noui iusti &Ωnguis vetus qui interpellat pro nouo singuine interpellat. Deum autem alloquitur sanguis qui est Verbum, quoniam significauit Verbum, qui erat paliurus. Caetci um caro quoque ipse, & sanguis qui est in ipsi, veluti per quandam remunera
tionem, laete irrigatur&augetur. Porro autem eius quod conceptum est sormatio, si semine commixto ac contem Ferato cum puro,quod reli tum est, excremento monstruae purgationis. Quae est enim in eo facultas, Gnguinis naturam congloi bans, qhiemadmodum coagulum ficit lac concrestere, sorinationis efficit liabstantiam. Facile enim producit bona temperatura: quae autem filiat extruma, propensa sunt ad filiorum sterilitatem. Iam enim in ipse terra, quod nimiis imi ribus i itindatur, semen abstrahitur: propter humoris autem siccitatem desiccati ii .Qui e i autem vistosus succus semen continet & producit.Iam vero nonnulli quoque animalis semen statuunt esse spumam singuinis in substantia, qui innato masculi calore in coniunctioite turbatus, ventilatus spumescit, & deponitur in venis seminariis. Hinc Diogenes Apolloniates vult Venerem Gi cecit 'diciam ασεο lina Exliis innibus clarum est finguinem este humani co loris substantia n. Qii in etiam urri est in utero, primum quidem est lactea humidi coagulatio. Deinde liaec coagulatio, in languitiein conuersa cito et scitur. Concreta autem in utero a natur ili& calido spiritu, a quo effingitur fretus, viviscatur. Sed etiam licas quam est in lucem editus, puellus eodem sensui ne alitur. Natura enim ianguinis est fluxus laetis,& fons nutrimenti lac est, quo etiam mulier ostenditur & vere peperisse & et se mater: per
75쪽
quod etiam beneuolentiae amatorium accipit. Propterea ergo qui in Apostolo erat Sanetiis spiritus, Domini voce utens, dicit mystice: LAC vobis potum dedi, Si enim in Christo regenerati sumus; qui nos regenerauit, proprio lacte nutrit. nempe Verbo. Quidquid enim generauit, ei quod generatur pretinus alimentum
praebere est consentaneum. Memadmodum autem regeneratio conumrente ita
etiam nutrimentum fuit homini spiritale. Omni eigo ratione nos in omnibus Christo coniungimur,& familiares reddimur, & in cognatione, per sanguinem eius quo redimimur, Ec in consensione, per nutritionem quae ex verbo efficitur, Sin incorruptione, per eius ipsius institi itionem, & vitae agendae rationem. Muis leautem inter homines saepe aiseri plura amoris incitamenta suam procreasse libe- aros. Idem ergo sanguis & lac est symbolum ac signum passionis &doctrinae.Vnicuiqite ergo nostrum, qui insantes sumus, licet Domino gloriari, re eloqui. Patre nono, aeque bono me sanguine glorior esse. scicid autem lac ex finguine fiat per mutationem, iam quidem clarum est; veriura id etiam ct ex pecoribus δ: ex bonus licet cognoscere. Haec enim animalia tempore anni, quod ver vocamus, cumst id quod Mnbit humidius , herbaeque & pascua sint melioris sit i & magis r scida , sanguine prius implentur, ut ex venarum quae incuruantur vasorum exten- sone licet cognostere, ex sanguine autem lac seinditur uberius:contra autem,aestate, ab aestu adustus &arefactus sistit sanguis mutationem: & ideo minus mulgen- tui. Quinetiam lac quoque habet maxime naturalem cum aqua cognationem, cquemadmodum scilicet cum nutrimento spiritali lauacriam si iritale. Qui itaque in praedicto lacte frigidae aquae tarum exorbent,statim iuuantur.Non sinit enim lacacescere quae est illi cum aqua societas, dum non per repugnantiam aliquam, sed per coniunctam illi a stetitionem maturatur: & quam habet verbum cum baptisino societatem, eandem habet lac cum aqua conuentionem. Hoc enim silum ex humidis suseipit cum aqua mixtionem, recipiens expurgationem, quemadmodum bapti simus propter remissionem peccatorum. Apte etiam ct apposite melle miseetur, idque ruinis propter purgationem, cum dulci nutrimento. Verbum enim benignitate commixtum simul di animi medetur assectionibus, ct expurgat peccata, illud ite, Melle dulcior emanat sermo, mihi videtur dictum esse de verbo, qui est D mel: Multis autem in locis Prophetia eum extollit stiper mel 5 favum. Porro autem misicetur quoque lac vino ici: est autem utilis mixtio: veluti contemperata alia tione ad incorireptionem. Lac enim a vino serestit,& finditur, dc quidquid est eius adulterinum, id tanquam per aquaeductum educitur. Eodem autem in do spiritalis sdei sectet assen abet in hominem patibilem. Serescere enim faciens carnales concupi stetitias, hominem ad aetemitatem contrahit, diuinis immortalem etsi ciens. Sed de multi adipe lactis, quod butyium vocant, utuntur ad lucernam, multiplicem Verbi misericordiam per hoc aenigma aperte significantes , ut quod ibium iure nutriat, de augeat, Sc intantes illuminet. Propterea enim Scriptura quoque dicit de Domino. CiBARvNT eos germina agrorum: suxerunt Emel de petra, δ oleum ex petra lida, butyrum boum & lac ovium cum adipe agnoru, Sc quae sequuntur, dedit eis. Quinetiam praedicens Propheta pueri gener
tionem: B v TYRUM, inquit,&mel comedet. Mihi autem venit etia in mentem
admirari quomodo audent quidam seipsis vocare perseetos de gnosticos, hoc est, cognitione praeditos, plus de se quam Apostolus sentientes, instati, dc exultantes, cum ipse Paulus de se fateatur: NON Oton iAM coepi, vel iam perfectus sit mr persequor autem stetiam comprehendam propter quod dc comprehensus sum a
Christo. Fratres, ego meipsum nondum existimo comprehendisse. Vnum autem, eorum quae retro sunt o liuistens, ad ea autem 'liue ante sunt me extudens, secundum seopum persequor brauliam furernae vocationis in Christo Iesu. IEt seipsum νquidem persectum existimat,quod a priore vita liberatus sit: meliorem autem perseqiratur, non tanquam in cognitione persectus, sed tanquam id quod est peii eium desiderans. Et ideo subiungit: αἰ ic v N QS E ergo persccti, hoc sentimus, perfectionem
76쪽
pei sectionem scilicet dicens renuntias e peccatis, &in sidein eius qui est perfectus
esic regeneratos, posteliorum peccatorum oblitos.
δι sese paedagogus, de eius paeda N. Dp. VIL
v o Ni A M ergo ostendimus pueros hos omnes qui a Scriptura v camur; nec id ylam, scd etiam sui c hristum secuti sumus nos in- sentes dictos esse allegorice: llim autem esse persccium Patrem uniuersorii es: in ipse enim Filius,&in Filio Pater;restat ut nos ordinem se ruentes, dicamus quis sit noster Padasosus. Vocatur autem Iesu, N nunquam ergo seipsum Pastorem vocat, & dicit. Eoo sum pastor bonus, per metaphoram su mptam a pastoribus, qui ducunt oues. Qui puellos ducit intellectus paedagogus, qui est pastor curam gerens infantium.
Inrantes enim, simplices tantivam oues dicuntur allegorice. ET ERVNτ,inquit,
omnes, unus grex,& unus, stor.Paedagogus ergo iure Verbum dicitur, pueros nos duci id salutem. Euidentissime ergo Verbum dicit de seipsi, per meam. EGO AVTEM fiam pira certor vester. Paedagogia autem est diuina resigio, qii, est doctrina diuinicidius,&eruditio aduissequendam veritatis agnitionem, & recta institutio, vitaeque agendae ratio, quae in civium deducit. Padagogia autem multis modis appes latur. Est sin Paedagogia eius qui ducitur & diicit: & Paedagogia eius qui ducit & docet dc tertio Paedagogia est ipsa deductio & in litutio:& Pan
to Paraagogia est ea quae dorentur,ut praecepta. Est autem quae est ex Deo Paedagogia, veritatis directio ad Dei contemplationem,& sanctarum actionum aperta ac euidens descriptio in aeterna persei ierantia. Quemadmodum ergo phalangem dirigit Dux exercitus, militum salutis curam gereris: dc gubernator nauis clauum regit, volens seruare vectores: ita etiam Paedagogus ducit pueros ad ρlutarem vitae agendae rationem, ut nostri ipse rum curam gerat. Et in summa quaecunque a Deo iuste nosis fieri petierimus,ea nobis aderunt si Paelinoso paruerimus. Quem 'admodum ero gubernator nia semper cedit ventis; sed contra proram obue tens, uniuersis resistit tempestatibus: Ita Paedagogus legibus quae runt in hoc mundo nunquam cedit, nec eis puellum, tanquam cymbam, inheluinam ct libidin sam vivendi rationem impellere permittit: sed solo sci undo veritatis tritu in altum sublatus, clauum pueri, aures inquani sortiter tenet, donec in oriensem Puellum in portu coelorum perdurari it Patrius enim, qui ab eis vocatur mos, momento temseris praeterit: Diuina autem vitae institutio est in aeternum permanens ponsessio. Achillii quidem Paedagogum dicunt filisse Phoenicem, &camsi stiorum Adrastum. Alexandri autem Leonidem, & Philippi Nausi thoon.Sed Phoenix quidem insano mulierum amore tenebatur: at autem exul Adrastus, Leonides vero Macedonis fistum non resecuit, nec Naushous ebrietatii Pellaei curauit vitium.
Neque vero Alcibiadis stortatione Thrax Zopyrus reprimere potuit. Sed erat omptitium manςipium Zopyrus:& Themistoclis liberorum Paedagogus Sicinnus fuit ignauus famuliis. Eum dicunt talasse, & genus sutationis, iod Sicinnis Giaee dicitur,inuenisse. Non hos latueriint qui apud Perses Regii vocantur Parelagogi, quos numero quatuor ex omnibus Persis Optimatim deligentes Reges Pellatum suis praeficiebant liberis.Sed solam sagittandi artem distuhi eorum ait: postquam autem ad pubertatem peruenerint, cum seroribus , & matribus , mulieribusque
Iam uxoribus quam concubinis innumerabilibus coeunt, tanquam eapri ad venereum congressum exercitati. Noster autem Paedagogus sanctus Deus Iesus,qui est dux omnis humanae naturae Verbum, ipse benignus & clemens Deus est Paetigosus.De ipse quidem alicubi dicit Spiritus sanctus in cantico: p o p x L o in deserto sufficienter suppeditavit in siti aestus,in inaquoso ipse in circundedit,& eu erudiit, dc custodiit tanqua pupillam oculi,scut aquila protegit nidum situ,& in pullis suis desiderauit: expansis alis sit stepit ipsos,& mper dorsum eos recepit: Dominus s lus duxit ipses, & non erat cum eis Deus alienus. Aperte, ut mihi quidem videtur,
77쪽
Scriptura ostendit Paed igmam, eius ductum enarrans. Rursiis autem quando ir icit pur propri in persenam , seipsi im fatetur Parilagogum. EGo I Hmin Deus tuus qui eauxi te de terra Aegypti. Quis ergo habet potestatem i ndurendi di educendi an non Paedagogiis' Is apparuit Al rahae ,& cli it :. LGo is M Dein tuus, gratus esto coram me. Luna autem tanquam optimus Paedagogus, ut sit fidelis puer instruit dicens: EI sis irreprehensibilis. Et ponam testamentum meum inter me & te semen tuum. Amicitiae quae praeeit m n gerit: Hic est seclutas de communicatio. Iacob auteni I aedagogus videtur ess nudentillime. Et itaque dicit. ECCE ego tecum custodiens te in uniuersavia, quocunqud ambi Inieri iure ducam te in terram lianc,quoniam non te derelinquam donec fecerim quaeclaraque a locutus ibintili. Cum eo autem sol luctari quoque dicimir. Rcmansi autem,t quit, Iacob solus, ct luctabatur cum eo homo, nempe Ita figogus, usque ad inati tinum. Hic erat homo qui agebat & sere t , qui una exo cebatur , & exercitat rem Iacob aduersum malignum inungebat. Quia autem Verbum est et,qui erat una cum lacob aliptesct in unctor,& Paedagogus humanae natui: , sciri poc ' test: INTERROGA vir ,inquit, ipsum, & ὰix t ei; Enuntia mihi quod si nomen
tuum. Et dixit Cair interrogasnom n meund Nomen enim, iam nouo popu lo reseruabat, vi mpe infanti. Adblicautem erat in nominatus Deus Dominus,ut
qui nondum homo factiis suerat. Vocauit tamen Iacob nomen loci illius, speciem Dei. As p v xl, enim inquit, Deum facie ad faciem,& salua facta est anima mea. e Pacies autem Dei,est Verbum,lio De numinatur & cognoscitur.Tμnc etiam nominatus eii Israel quando vidit Deum Dominum. Hic est Deus, qui est Verbum,qui Paedagogus,quici postea rursus dixit: NE Ti ut As descendere in Ae- D ptum. Vide quomodo iusium sequitur Paedagogus,& quomodo eum qui e - .crcetur in angit,ao iis sapplantare aduersarium. incipse Mosen quoque docet sens Padasto ios scio.Dicit enim Domin 3s: si ratis peccauit coram me,d Lo cum de ii ro nino : mane autem vade , Ac deduc populum hune in locum quem dixi risii icin locό est magister Paedagosiae. Re vera epim. erat Dominus per Mosqn Paed reus veteris populi, per scipium autem, populi noui dar, facie casaciem. Eemini dixit Mos: ANGELv praecedit te, Euangelicat &io
principalem Verbi potestatem repraesentans Dominicam autem aui noritatem ac dignitatem conseruaPs. Q o D i Ε, inauit, visitauero, inducam superi bs pe catum ipsorum. Hoc est, ino die iudex Hiero coiisjutus, reddam quae eorum peccatis te tandeant. . Ideua enim Paedagogus de Iude os qui noli ob diei int iudicat. Eorum aqNm peccatum benignum vethum nequam illentio praeterit. Arguit autem,ut ducantur poenitentia. Mavult enim Dominus poenitentiam Peccatoris quam mortem. Nos autem cum tanquam insistes aliorum peccata auditione a ceperi iniihminarum metu ne similia patiati ur, ab elusinodi delictis abstinemus.
dnam fuit ergo quod peccarunt Quod in ira sua homines occiderunt, dc stra
cupiditate tauro neruos praeciderunt: Execranda est ira ipsorum. agis ergo nos cy α benignius & humanius eludieri e Prius itaque veter; populo Vetus errat testamentum,& Lex cum metu populum eludiebat, . Verbum erat Angelus' nodio autem 2 recenti populo nouum ac recens te stamentum datum est,& Verbum fuit geni-.tum,ct metus in lalcctionem conuersiis est,& mysticus ille Angelus Iesii, pat itur. Hic uiti in ipse Paedagogus,tunc quidem,DOininum Deiani timebi dicH at nobis autem per hoc suasit, Diliges Dominum Deum tuum,dc nobis praecipit: Cessate ab operibus vesti, peccatorum steteruip,discite i te cacere: Declina a malo,& fac bonum. Dilexisti iustitiam: odio hibuisti inici litatem. Hoc est in cum nouum testamentum veteri litera imprellum. Non est ergo exprobranda Verbi nouitas. Sta Dominus quoque dicit in Hieremia' NE Di CAs quia sum iunior. Antequam te νformarim in utero noui te & ante litam egredereris e matrice sanctificaui te. Haec apuanis potest prophetia significare eos qui ante mundi constitutionem Deo ad fidem sunt cogniti nomine aut etiant infantes propter impletam nuper Dei volun
78쪽
taton,quatenus vocationem & saltitem recenter nati sumus. Quocirca etiam sui ,:uni it: PROPHETAM ad gentes positi te, dicens eum oportere pi a dicere non Ibideis. videri esse prola o iecentioris appellationem iis qui videmur insantes. Lex autem est eius gratia per Moim a Veibo data. Quocirca dicit quoque Scriptura: LE x 3 pax Mos LN data est; Nona Mose: sed a Verbo quidem, verum per Mosen seruunt ii m.I:t ideo ibit ad tempus.Aeterna autem gratia & veritas per lesum Chi istum. facta est. Vidcte verba scriptarae, DeLege quidem. Data est,in iiit,tantum.Vertiatas autem, quq est gratia Patris,esst aeterni im Verbi opus: de non vicitur dari sed per
Iesum fieri, sine quo factum est nihil. Iam vero Moses Prophetice persecto cedens Pedagogo, nempe Verbo,& nomen, & Paedagogi ni praedicit,& populo commendat Paedagogum,praeceptis et obedientiae traditis: PROPHETAM vobis suscitabit, inquit,Deus tanquam me de fratribus vcstris, per Iesum Nine silium Iesum Dei significans. Nomen enim Iesu, quod in Lege praedicabatur, erat aduinbratio Domini:subivnsit itaque, quod populo utile suturum erat consulens: id s v bl audietis,dicens. Et licinio qui non audierit Prophetam hunc,ci ininatur.Tale nobis pr. aedicit nomen id aris Paedagogi. Propterea ei virgam adiungit Prophetia, Virgam disciplinae,imperii, & potestatis: ut quibus Verbum suadens & admonens no medetur,eis minae medeantur. QMibus autem non medetur minae,eis Virga medebitur.
iambus vero Virga non metatur,eos ignis depascit E si R E D i E T v R, inquit, Virga Lia. u. de radice Iese. Vide Paed. agogi curam,sipientiam,&potestatem: NONfECUND V M opinionem, inquit, iudicabit, neque secundum loquelam arguet, sed iudic bit humili iudicium,Scarguet peccatores terrae. Et per David c As ris A Ns castiga VI uit me Dominus,& morti non tradidit me. A Domino enim castigari, & tanquaa Paedagogo erudiri,est a morte liberari. Et dicit per eundem Pro laetam: IN Ibide n. i. vi RG Α ferrea pastes eos. Ea quoque motus Apostolus in epistola ad Corinthios. 3 Cori Α, QUID Vestis,inquit, in Virga veniam ad vos,an in dilectione&spiritu lenitatis Sed etia. vi RGAM potentiae emittet Dominus ex Sion, dicit per alium Propheta. m .irc. Paedagogica aute haec vi RGA tua & baculus tuus me cons lata suiit,dixit aliquis alius. Haec est Paedagogi potestas, veneranda & grauis, conseiatoria, salutaris.
Aersus eos qui existimam tu ne bonum eum qui iussus est. sap. VIII.
i c exoriuntur aliqui, qui dicunt non esse bonum Dominu , propter viis ,& minas, ct timorem: neque scripturam audientes quae sic dicit: ET QFi TIMET D MINY1l, mimetur ad cor Eedesi.
ilium,& obliti, quod est maximum, eius benignitatis, laod proa - r pter nos homo factus sit. Atqui Propheta eum familiarius praecatur per haec verba: MEMENTO nostri, quoniam puluis sumiu. Hoc eu, Abserere nosti i,quoniam carnis imbecillitatem tu ipse eam passus, expertus es. Ea ergo ratione optimus de nulli reprehensioni obnoxius Pae Ligogus est
Dominus, qui propter insignem benignitalcm & clementiam uniuscuiusque hominum naturae mi eretur.Nihil enim usi et, quod odio habet Dominus: non enim liquid quidem cidit, vult aut ei desse quod odit.Neque vero vult aliquid non esse: est autem causi ut sit id quod vult non esse.Sed neque non vult quidem aliquid noesse, id vero est.Si quid ergo odio habet Verbum, id vult non esse. Niliti est antem, cuius non caiisam Deus cluod id sit praebeat. Niliit et eo odio habet Deus.Sed ne
que Verbum. Vtriinque enim unxim st,nempe lacus. Dixit enim. iN PRlNCl Pio Iulian. s.
et at Vol,lim,& Verbum erat in Deo:& Dcus erat Verbum. Quod si nihil odio habet eorum quae ab ipsbsacta litat: restat ut id diligat. Longe autem plus quam alia di riure hominem diliget, qui est pulcheriimum animal corum qitae ab ipso ei rei sunt, pietateque ac religione praedit xim. Hominem ergo diligit Deus. hiso Verbum etiam hominem diligit. Qui autem aliquid amat, ei vult prodesse. od autein prodest,eo quod non prodest utique fuerit praestantius. Praestantius aute bono nihil est Prodest ergo qitia bonum cit. Deum autem este bonum in consesso est. . t . Qi
79쪽
Deus ergo progest.Bonum autem quatenus bonum est,nihil aliud sacit quam pro- Adest. Deus ergo prodest in omnibus.Et non homini quidem in aliqua re prodest
non autem eius curam gerit Neque curam quidem eius geri imon aute est etiam de
eo ibilicitus Est enim pressantius quod sita sponte prodest,quam quod no sua frante.Deo autem nihil est praestantius.Nee est aliud sua sponte prodesse.quam esse de homine sbllicitum.Deus ergo curam gerit hominis, & de eo est sellicitus. id autem reipsa ostendit,cum Verbo eum erudiat, qui est verus ac germanus coadiutor Dei in nomines beneuolentiae. Bonum autem esse dicitur, non eo quod viri
tem habeat: quandoquidem iustitia quoque bonum esse dicitur, non quod habeat viilutem: ipla enim est virtus : sed quod ipsa ex se &per se bona sit. Dicitur aetiam alio modo bonum, id quod est utile non eo quia delectet,sed eo quod pr sit.Qriae quidem omnia est iustitia,&vt virtus,& ut per se eligenda bonum, & ut quae non aelectet.Non enim iudicat ad gratiam,sed pro uniuscuiusque meritis distribuit. Id autem suod est utile sequitur id quod prodest. Per omnes ergo partes per quas bonum diiudicatur, iustitia quoque boni soram ae characterem suscipit, sunt inter se aequalia & similia.Bonum est ergo iustitia. Quomodo ergo, inquiunt, si Dominus homines diligit,& bonus est,irascitur,2 punit Necesse esteiro de iis quam fieri poterit breuissime disserere: Est enim haec tractatio aliqua ex
parte conducibilis, aci rectam puerorum eductionem necessarii auxilii locum tonens. Multae enim animi assectiones curantur supplicio, k praeceptorii macerbio οrum iussu, atque etiam per doctrinam nonnullarum speculationum. Est autem reprehensio veluti quaedam chirurgia affectionum animae. Abscentus autem, veritatis alia tiones, quas sectione diuidentem oportet coarguere. Medicamentorum
autem potioni aut applicationi est smilis probri insimillatio quae res luit at scinio nes quae iam occalluerunt,impudicaeque & libidinosae vitae serdes expurgat, fastus
que ac superbiae carnes quae excreuerunt exaequat, sanum ac verum hominem reparans ac restituens. Iam vero admonitio est veluti quaedam diaeta aegrotantis animae,quae fiant sumenda consulit,& quae non siint, prohibet. Haec autem omnia tendunt ad silutem & sanitatem aeternam. Quinetiam dux exercitus,cum in eos ciuimalescium admiserunt,& mulctis pecuniariis,&ycenis quae cum vinculis & extre- oma ignominia ad corpus usque pervadunt,animaduertit,& nonnullos etiam nonnunquam morte punit,seu m habet id quod bonum est, ut qui eius imperio parent duces admoneantur: Ita etiam magnus ille Imperator uniuerserum dux Verbum, eos qui praetra si iam Legem effrenatiori impetu efferuntur & aurigae non parent, ut a struitute,& errore,& ab aduersarii captiuitate liberentur, ut animi perturbationes coerceant admonens, ad sacram reipublicae concordiam eos pacifice dedueit. Quemadmodum ergo orationi suaseriae adiunctum est genus exhortatorium& eo latorium: ita etiam laudatorio vituperatorium di exprobratorium. Est autem hoc genus ars quaedam absterseria.Beneuolentiae autem non odii signum est, repreliendere. Ambo enim probrum obiiciunt,& amicus,& inimicus: sed inimi- scus quidem irridens: amicus autem bene volens.Non ergo propter odium Dominus homines maledictis incessit quos cum propter nostra ipsbrum scelera licuisset perdere, ipse pro nobis pallus est. l 'aedagogus enim,ut qui sit bonus,admodii in artificiose vel per maledictum ad vituperandum irrepit, maledicto tanquam flagello
mentis secordiam excitans. Rursiis autem eosdem vicissili conatur adhortari. Quos enim laus non mouit,eos incitauit vituperatio:& quos tanquam mortuos vituperatio non excitauit ad salutem, eos ad veritatem expergefacit maledictum. Flarella enim &maledicta in omni tempore Sapientiae. Tvs TAM conglutinat, stultum docet: ad sensum, inqui terram ducit,&eum qui est desperatus acuit ad prudentiam. Propterea aperte subitinxit :t x C i T A N s dormientem e prosando ν inno,qui est ex aliis maxime morti similis. Porro autem inse de seipsis apertissime exponit,multiplicem multisque modis utilem culturam allegorice significans, quando dixit: EGO svia vitis vera,&Pater meus Agricola est. Deinde ratius
80쪽
A subiunxit: ora Nis palmes in me non serens fructum, tollit ipsum, et quidquid seudium fert expurgat, ut amplius ii uctus serat. Sylitescit enim vitis nisi puter ur: ita etiam homo. Luxuriantes autam adnatasque propagines, Verbum , qui est gladius, expurgat, cogens appetitioncs ne fructum serre desiderent. Eorum autem qui peccant increpatio habet scopum salutem, Verbo se concinne applicante pro propriis uniuscuiusque moribus, E alicubi quidem vehementi ac intensb, alicubi
autem laxo ac remisio. Alrui tillime itaque pur Mosen dictum est: BONO este animo,ut vos tentet accellit Deus: ut sit timor cius in vobis,ut non peccetis. Hinc
pulchre quoque Plato cum didicisset: Oxi Nisus enim, inquit, re vera bene sit, qui dant poenas. Iuuantur enim dum eis punitis mclior euassitaninia. Si qui autem corriguntur iis a iusto bene fit:etiam ex sentcntia Platonis in consesso est bonum es e quod iustum est. Ipse ergo timor prodelictui hominibus bono citet inuentus cli quoniam spiritus timens Dominum vivet. Spes enim est meum qui ipses fatuos facit. Hic ipse autem, Verbum inquam, qui poenas imponit,est Iudex. De quo dicit etiam Elaias: Doxii Nus tradidit ipliam peccatis nostris, Peccatorum scilicet correctorem & directorem & ideo sbbis hic potest peccata remittere, no-stcra Patre uniuersorum constitutus Paedagogus, qui solus ab obedientia potest discernere inobedicntiain. ab autem minatur aperte ostendit se nihil mali velle ficere,neque ea quae minatur exequi, sed incusib timore impetum ad peccata reprie init, & suam in homines beneuolentiam ostendit ,adhuc differens, & ostendens qualia sunt passuri si peccatores permaneant.Non autem sicut serpens statim insitaxus momordit Bonus est ergo Deus. Atque ipse quidem Dominus sermone ante factum saepe utitur: s Α G t T T AE, inquit, meae conscient ipses , consumpti s me &morsu avium de neruorum in ceruicem conuitisio immedicabilis. Dentes beluarum immittam in ipsios cum ira serpcntium super terram, foris filiis eos orbabit gladius,& ex promptuariis metus. Non enim Deus irastitur,ut nonnullis visum est sed per suam in homines beneuolentiam a plurimis quidem abstinere hortatus est, omnia autem 'litie sunt agenda indicauit. Bona autem est haec ars, terr re ne peccemus.Timor enim Domini peccata extrudit. ra i est autem sine tim
o re, non poterit iusti scari,inquit Scriptura. Deus autem non ex ira irrogat supplicii im,sed quod iustum est considerat, nempe quod propter nos expediat praetem mitta cluoci iustum.Vniisquisque autem nostrum supplicium eligit,cum sponte peccat.culpa est autem cius qui eligit. in Deum autem culpa conferri nequit. si AvΥΕM iniustitia nostra Dei iustitiam commeti dat quid dicemus Nuquid est Deusiniustus qui inscrt iram Abst. Dicit itaque minans: AC v Axi gladium meum,&apprehedet iudicium manus inea,& ipse retribuam ius inimicis,& iis qui oderunt retribuam.Inebi tabo sagittas incas sanguine,& gladius meus comedet carnes a sanguine vulneratorum. Hic ergo apertum est quod qui non sunt inimici veritati, neque Verbum oderunt,suam ipsorum salutem odio non habuerint, inimicitia-x rium autem poenas effugerint. CORONA itaque sapientiae, inquit Sapientia, timor Domini. Apertissimὸ autem per Amos Prophetam si ii colafilii rationem Verbum significauit: Lux Rri vos, dicens, sicut Deus euertit Sodomam& G morram,& mistis sicut torris extractus ab igne,& ne sic quidem ad ine conuersi estis dicit Dominiis. Videte quomodo Deus propter suam bonitatem requirit poenitentiam:& in ipsa minarum intentione tacite ostendit suam in homines bene lentiam: A vERTAM, inquit, faciem meam ab ipsis, & ostendam quid erit ipsis. Vbi enim Domini ficies respicit,illic est pax&exultatio. Vbi autem faciem aue tit,ingi ditur vitium. Non vult ergo mala intueri bonus enim est, sed cum ipse oculos auertit,sua sp In te propter humanam iii fidelitatem otium habet vitium. ν vi DE crgo,iliquit Paulus, bonitatem dc seueritatem Dei. In eos quidem qui ceciderunt, scoeritatem: In te autem bonitatem,si permanseris in bonitate, hoc est, Iu- de in Christi im. Eum autem qui bonus est,quatenus bonus cst, sequitur odium vitii. Et ideo fatcbor quidem eum castigare insideles. Castigatio enim est bono de