장음표시 사용
81쪽
tr ateriae morbi scae sedes, plerumque tamen pectas Occupabat, ut
pleuroperipia cum Oniam rheumatico - inflammatoriam res erret, aut se
brem catarrhalem subinflammatoriam. Quibusdam altius ad intestina descendit, ubi aut colici dolores, aut dysenteriae, aut diarrhoeae leviter torminosae visae sunt. Autumno phlogosis major in dies, febres putrido- inclammatoriae venae sectionis et repetitae patientes, stimuli impatientes, . dysenteriae magis inflammatoriae sola V. S. curandae: .. inflammatiouos viscerum cum labe biliosia: febres in termittentes , sub iude insana mationibus thoracis junctae: febres
continuae , aut remi tentes, etsi ad specieim non raro saburrales aut
putridae, re ipsa tamen inflammatoriae, imo. quArtanae subinde cum diathesi inflammatoria: ultimis anni temporibus inflammationes erant diuturniores et cum pituitoso vitio complicatae. . Periplaeu -- moniae nothae , quibus inflammatorii quid accessit. Intermittentes phlogosii expertes cortice indigebant prae alio quocumque remedio hoc tempore omnes febres pituitos e magis : multae hypochOn-driacorum querelae: . chloroticarum plures febricitabant. Anno i 78i hyemis frigora moderata fuere, subinde . et humidus calor. Inter seminas pituitosae febres simplices , inter Vetulas peripneumoniae nothae cum et sine phlogosi: paucissimae sebres pi tuitosae inter Viuos , plures autem inflammatoriae aut mi X tae: pituitosae pro putridis habitae et stimulantibus tentatae mali moris, evasero et eXhibuere pelechias. Plures nervorum morbi, quam hac tempestate invadere solent: multae chloroticarum querelae: aepilepsiae habituales nunc dissiciliores et crebriores: seminae aegrotae multo plures, quam Viri: convalescentiae tardae, tumo, res pedum oedematosi, diuturni, post leves morbos, maxime post
rheumata phthisici et haemoptoici ex inflammatoria pulmonum dia I 3r thesi i
82쪽
thesi pituitosa haec tempora optime tulerunt. Periplaeumoniam notham hoc tempore interdum pituitosa sive notha phthisis excepit. Plures morbi et plures aspectiones ino bosae, languores, apepsiae, bradypepsiae, lassitudines inter seminas, quam inter viros: vere ineunte synochi imputres. Quae autem autumno praeterito regnabat febris annua pituitosa , per hyemem totam pro tensa ver attigit primum , quo tempore inflammatoria linc 'inde diathesis suborta cst. Haec nova diathesiis in Viris in morbum crupit inflammatorium 'simplicem , antiphlogistice curandum , idem seminis illis accidit, quae habitu propius ad viros accederent; in mollioribus vero, chloroticis , pauperibus deleta nondum pituita fuit, cum aliquid inflammatorii nasceretur, hinc morbus compositus ortus est, inflammatorio pituito su S , nempe ex annua nova instaminatoria febre et α' pituitosa, quae priori autumno annua fuit,
tandemque superata 'hyeme stationaria saeta est in sexu saltem sequiori. At vero, cum inflammatio antiphlogistica posceret auxilia pituitosa radices alatores est, in lentam nervosam abiens, subinde miliaribus stipatam.
Aestas praecalida sicca labri pituitosae stationariae bilios quia
stri Xit, cui, quum et inflammatoria primi veris hucusque producta accessisset, sebres omnes compositae sunt ex stationaria pituitosa et duplici annua, in ammatoria nempe et bisiosa. Frequens febrium in intermittentes mutatio , quarum indolis hy- serica vassio quoque particeps fuit. Augusto mense , post magnos aestus sine vento febres putridae subortae sunt, quae primo tertianae aut quotidianae videbantur, mox autem conti
Autumno febris stationaria pituitosa in veram putridam mutata,
83쪽
deinde biliosa remittens atque intermittens tertiana facta est. Fri gido humido adulto autumno dominante, eX intermittente febrici
tentes cujusvis aetatis sere in mala hydropica lapsi sunt. Asthmata multa, melancholiae, labris pituitos et peripneumonia . notha frequens, puellae multae chloroneae factae sunt. Duae solum hujus anni fuere conditiones, pars prior scilicet in autumnum usque calida valde et sicca fuit, altera vero frigida si inulet humida. Ubique universalis atonia fuit. Accedente tempora Di rido et humido febres putridae saburrales ubique grassabantur, ubi primaria fuit indicatio per epicrasin blande , purgandi et ccco- protice, ac simul restaurandi lenioribus tonicis. Initio Anni 178a praevaluit se us humidum . . Nulla lineusque suerat. determinata sormataque aut stationaria aut annua, sed com mimum quoddam compositumque genus febrium invadebat. Fuit enim quid pituitosi, inflammatorii, cathumulis, rheumatici: hinc methodus varia, composita, . indirecta, aut symptomatica Haec composta febris Februario mense post gelu magnum et secum frigus exspiravit. Hac tempestate inflammationes plures, autumnales morbi sanati sunt. Ver primum frigidum serenum ut plurimum, labres intermitten-tes vix ullae: a Februario, inde febris quaedam in primo stadio instammatoria, in secundo bilioso - saburratis increbuit, na depuratoria Auctori dicta, cui saepe inflammatio hepatis, aut pc,ripneumonia, . aut pleuritis accessit. In' syrtino stadio antiphlogistica, prosuere, in altero alvi ductio per eccoprotica. Mense Februario, stadium, inflammatorium erat gravius diutiusque altero, at, circa Ma tium mensem medium, stadium saburrale eminuit, contrahebatur inflam--matorium. Frequentes erant obstructiones lentae systematis hepatici.
84쪽
Nularunna tot visae sunt tam chronicae, quam acutae trepat s aegritudines 9 Ingrato labore has ex At flore eXcerpsimus brex es annorum hi- storias, ut sic, qtias ob oculos po. ta, delineata ab ipso suae doctrinae iii agine , intellemi facilius nobis esset, quanta hac
ca Epide micam hanc Constitutionem Vercitur, scientia. Feque proseisto nasgis epidemicae hujus legis Vis elucet, quamcx egregia illa sTOLLH aessivae febris descriptione. In hacis elatim videlmis, ut hujus Verbis utar, febrem aestivam milleis sormas ludentem , et apoplexiaS , et phre alti des, et opsuhalmias, parotides, anginas, et pulmonum asse etias grmes, et rheumata , et colicas, conviilsiones, et parONysmOS bystericos, et emorescentias, tanquam ejusdem sontis in diversa delapsos rivos, nunquam sc- candos, nisi ipsa scaturigilae etesii ata. Chamaeleon hic versi is pellis, aestiva bilis , insillifariam imponere iis solet, qui an-h nuum illum febrium circuitum et epidemiarii in indolem semper eandem ad ipsos aegrotantium lectulos non penitissime fuerint di, edom Quicunque egregiam hanc Stollianam morborum aestivor uni his oriam didicerit, morborum omnium aestatum notitiam habebit, in quibus, si qua fuerit diversitas, haec accidentaria tantum,
aut ad formam pertinebit, ad decursum , typum , partem essectam, ostiorescentias , cris es, complicationes , discrimen , aut ad numerum, praematurum aut . tardiorem instante aestate ingressum, seu fugam 'sub autumnum hyememque .citiorem , magisve diversis aestat bin
85쪽
dilatam, ipsa morbi natura non mutata. Hanc popularium per .aestatem morborum similitudinem vel ipsa Hippocratica pestilentisopideiniae descriptione probari scripsit sTOLLIUS , remotissimo licet sub coelo facta et quampi Lirimos ante annos 93 . se Etenim se et ignes sacri quam plurimi numerantur et saucium dolores et is oris servida ulcera, lippitudines humidae, longae, diuturnae se cum doloribus, febres ardentes, soporosae, anxiae, horridae, is per vices exacerbatae, phreniticae cum alvo turbata secessibus cru- dis, tenuibus, multis, tubercula foris, intus, circa inguina, si carbunctili per aestatem multi &c. Circa alvum multis multa ,, et nociva acciderunt, tenesmi, lienteriae, dysenteriae, secessus se biliosi, pingues, tenues, aquosi, tormina et volvuli maligni. se Multa praeterea alia febrium genera grassata sunt, tertianae, is nocturnae, continuae, longae, erroneae, an iae, inconstantes, ,, ubi alvus plurimis turbabatur.' Sed et aegrorum historias, quae descriptae epidemiae subnexae leguntur, eandem ad amussim imaginem sistere, quam ipsit obtulit febris aestiva, biliosa, pituitosa, putrida malignaque sve suapte ingenio, sive ob remediorum neglectum, vel sinistrum eorundem usum, conten
De summa Constitutionis Epidemicae in caeteros quoscunque morbos potestate, quae docuerit sYDENHAMUs , supra vidimus. Nemo vero, nostro quidem judicio, de hujus in ipsos quo- 'que sporadicos morbos imperio tam egregie scripsit, quam sTOL
953 Hujus tamen consillulionis morbi malis putridi generis suisse videntur, quosa biliosis ordine distare quidem, familiae vero ejusdem esse asserit STOLLι uiat. Med. T. III. Pag. 64. 9,) L l. Pag. 127- iei.
86쪽
tius, imprimis illo loco, ubi de labris aestivae complicatione cum aliis morbis egit, quare inde quaedam hisce subjungamus. ,, Epidemicum morbum aegritudinum, inquit, serme quorum cum .
,, que, quae per id tempus sporadice occurrant, utut toto coelo ,, ab se invicem et a communi illa temporis labe disserentes com-
,, militonena agere atque eas essicere multum anomalas et nones raro mortiseras, quae solae absque epidemici consortio suissent is perbenignae, argumentis demonstrare innumeris possum, . cumules lata quotidie observatione collectis.,, Cum epidemica constitutio quose que alios morbos suum
., quasi sub jugum cogat, suaque illis jura dictet, contingit, ut,
es quem morbum hoc tempore hac methodo sanaveris, alio sanes,, longe alia. Etsi enim aegritudo obveniens quavis anni tempe ,, state atque omnibus annis et ubique locorum omnino eadem se sit atque eandem etiam, si sola esset, medendi rationem depos- ,, cerer, tamen, cum saepenumero periculi plus ab epidemico se temporis vitio , quod aliud atque aliud esse solet,. quam ab se ipsa hac sporadica affectione nascatur, alia erit atque alia eidem se essectui ratione medicandum. Ea labis epidemicae scientia alios es insuper usus habet eosque communi opinione multo majores.se Prima enim nascentium morborum exordia nondum forte spe-- ciscis notis insignita, atque' adhuc ambigua eX anni nota con- stitutione sortunato augurio praecipimus, et imminentis periculiis Vim Oecupamus. Multi per eos menses, queis bilis praeerat,
F, aut Vulnerati, aut contusi, aut ulcerati, aut artibus conmustis es nostrae curae concredebantur Cum omnia, quae utilia esseis ΠOVeramus, secundum artis praecepta et sollicite serent, et
is sanatio pulcre procederet, en repente febriculam identidem
87쪽
,, grandescentem, Wpo Vario, et, si ad omnia animum advertaris, is aestivae febri, cujus indolem luxuriantem supra recensui, om- ,, nino simillimam. Interea quae pure bono et carne laeta huc- usque soruere vulnera, ichore tenui, cinereo, favo viridique ,, madescere, carnibus pallidis, livescentibus, nigris. Artus ipsi sos tumor ardens cum pallidiusculo rubore prehenderat, lateis diffusus et vesiculis, qualis ignis admotus facit, stipatus Veri rum nemo inde gravius mulctabatur, cum medicinam mox ipsi se principi labri promtam opponeremus et efiicacem. - Quos lapri sus ab alto, aut vis eXterna laeserat, hi et eo laboraverantis affectu, qui illatae injuriae debebatur, et paucos post dies velis inflammatione, si ea forte tempestate inflammationum imperium ,, viguit, Vel vero ex se bre biliosa aegrotabant temporibus huices morbo obnoXiis. Ea commixtio morborum me diutius laniit ,, consiliique subinde inopem fecit, cum quae uno tempore mul- tum prosueriint, alio incassum adplicari, imo etiam nocere viri derem in morbo, ut rei inscius tunc arbitrabar, ad amussim
Cum sub Constitutione aestiva systema digestionis et imprimis stomachus et hepar viderentur pati, atque sensu praeter sanitatis modum aucto, arctiori quasi consuetudinis vinculo cum reliquis corporis parcibus tenerentur, ut inde multiplices assectiones sympathicae et fallax nasceretur morbi lacles et varia forma, sub altera , quae sanguinem Vehunt vasti morborum, Vim experta sunt totumque corpus in fias partes abduxerunt. Hujus nec minor saevities, nec formae mutatio rarior, nec major faciei fides. Jam
88쪽
cujuscunque validioris medicinae summa intolerantia, quaeque an . tea, altera vigente constitutione, ne Vel minimam sanguinis jacturam serebant, multiplices morborum sormae, sive pleuritides, catarrhi, rheumata, colicae , dysenteriae, sive febres cujuscunque typi, certo ac tuto emesi aut catharsi sanandae, nunc, licet subinde putridam indolem mentitae, nonnisi antiphlogisticis cesserunt
auxiliis. Quid quod et in frigidissimo hydrope et ieiero et consummata phthisi non rara venaese nionis necessitas, ac vel iascorbutico corpore crusta pleuritica.
Non tamen subito, sed per gradus quasi haec mutatio faetii est, ita ut primo mixtum quoddam febrium genus exortum sit, utriusque et gastricae et phlogisticae naturae particeps, quod quiden, plerumque fieri solet, vel et ambae simul solitariae incesserunt Verum hic imprimis summum requiritur artificis judicium et plurimus rerum usias, cum morbum alterum ab altero distinxisse saepe si dissicillimum, et ob mutabile ac Daudulentum morbor a in-. geniam , et ob prosperos subinde in uno alterove casu cujusdani medelae eventus. Atque haec sunt illa tempora, quibus cunctatorem agere medicum jussit sYDENAAM Us. Hujus rei exemplum nobis offert historia anni 1778, quo, subrepente phlogistica labe, necdum ejecto. penitus morbo bilioso, nullam febrem occursasse refert, Auctor, quam quis simplicem sinceramque inflammatoriam diceret ac putrida biliosaque labe carentem, pleuritides etiam et periplaeumonias fuisse commistas, bilioso - inflammatorias Ita etiam de anno 178a legitur, nullam hucusque determinatam formatamque suisse aut stationariam aut annuam, sed commixtum quoddam se-.
89쪽
brium genus invasisse, niisse biliosi aliquid, pituitosi, instam maiatorii, catarrhalis, rheumatici , atque methodum hinc variam, com .positam, indirectam, aut symptomaticam 97 . Neque hac lege solum quae stationem habent febres, velum et annuae sibi succedunt invicem. - Hinc temporibus, inquit STOL-- Ous, inter binas Constitutiones intermediis, peculiarius attendense dum, agendum majori cautela, subinde cunctandum, neque adis heroica et decisiva remedia facilla confugiendum, nisi . res aperta ,, ejusmodi auxilia petat. --Cavendum est saepenumero a se ipso, ne sortunatae videlicenis celeriterque hucusque peractae curationes et quaedam in dijuri dicando promtitudo, felici artis exercitio comparata, an eo an-- cipiti Constitutionum transitu nos decipiat, ne quid aequo pro-- perantius, aut tumultuositus moliamur. is Aegrum amisi eX febre bilioso - inflammatoria decumbentem, ,, quem, si, Plures praemisissem sanguinis missiones ternas in-- stitui et serius propinassem emeticum, sors conservassem. Ue- rum prosperi eventus anti biliosae methodus me aut minus atri tentum fecerant ad inflammationem commiXtam, aut, utut atri tentum, nihilominus deceperunt. Adeo oculatum oportet esseri et contra. se ipsum et contra faustas curationes. Qui praxiari medicam alicubi orditur, hos Constitutionum sires contiguosis transitusve prudens vitabit, suaeque famae magis consulet, si is tempus anni seligat, quod morbos profert sinceros efiictosque
is atque indaginis hoc ipso minus tortuosae c98 ''
90쪽
Fiunt autem hae annuarum successiones constanti quadam lege et ordine, si nempe anni tempora naturae suae repondeant. Ita vere exacto sub eXordium aestatis morbos in fiammatorias sensim pedes quotannis retrahere, desertamque ab iis stationem bilios soccupare, atque eo tempore, quod utramque hanc anni partem, ver scilicet et aestatem nectit, saepe miXtum quoddam morborum genus dominari , ex verna Phlogosi et aestiva bile compositum, docemur Rat. Med. P. I. pag. 7 I. P. II. pag. 129. Hisce et alia febris
se jungere solet pituitosa STOLLIO dicta, sexui sequiori imprimis in
festa, et illis Viris, quorum corpora seminei quid habent, quae nunc ad catarrhalem indolem, nilne vero ad nervosiam magis accedere videtur 99. Plerumque nervosae hae febres inter constitutionem aestivam et i Semalem, dummodo suum haec tempora tenorem servent, intermediae jacent, ut uno extremo biliosos Gestatis morbos contingant, altero hyemis inflammatorios 1 co).
Hinc nova saepe febrium complicatio. Ita enim pituitosa haec se-bris
se pleuritides et peripneumoniae verae inflammatoriae et iisdemque familiae eoti ei mor- hi , quibus missio sanguinis profuit maxime. Perisneumoniac clapso aequinoctio ver Duli affectibus nervosis stipatae iniit. Febres nerVOsae , remittentes, intermittentes, aevi saepe Glixio accedente scoquentes, stinui Vero tusses, peripticumoniae et verae et nothae. Majo autem mense , servavit P. VI. P - 46. . Auctor , febres iure liten los et remittentes cum profusis sudoribus gr. ari 3 quae Vel cx levi errore in continuas Dialignas nervosas tri usibant, crebras quoque suissu febres rheumaticas, pleuriticas, Peripneumoniens, facile sputis navis subrubicundis judicatas, adeo ut, nisi ipso morbi initio, venaesectionem, saltein repetitam haud desiderarent; aestate aut Dina, hinnicia, Nanescere febres , multas intcr Oinues de languore Virium querelas ac Uurimos liystericos et hypochondriacos parONysmos. I. I. pag. 42. imq. Illae Eux- Lanitimae observationes Praeclaro ex plo hanc constitutionum successionem docere mihi identur. In hisce enim videmus nervosam diothesin et brumalem phlogo: in verno empore aequis viribus pugnantes, hanc Vcro susiato devictam penitus.