Diatribe in M. Porcii Catonis Uticensis vitam et mores M. P. Lindo

61쪽

Qui tribuni pl. munere continuis in rixis. aliquando adeo sanguineis, perlanctus est. Μetellus enim, collega ejus, legem tulit qua Pompeio Romam cum copiis suis revertere permissum seret, in qua re sibi lautorem habebat Caesarem praetorem. Summa cum humanitate, quin etiam precibus ), Metellum, quominus legem serret, movere conatus est Cato; illo autem, superbia tumescens, affirmaro ausus est, s se quoque Senatu invito Pompeium reduci lV Quibus vorbis tam iratus est Cato, uin se vivo Pompe iam cum copiis Romam nunquam reVe summi ' exclamaret. Interea, copiis coactis, Caesar discordiae manebat eventum. Festinanter ortum est etiam intor Caesaris intollique clientes, atque Catonis defensores optim tes certamen e). Apud Plutarchum, I .l. do his ipsis rixis pluribus agitur, nobis autem enarrare sum-cit, eventu legem non latam, Metellum ex urbe pulsum, Caesaris autem auctoritatem auctam potiusquam fractam fuisse '.

Hisce autem contentionibus magnam sibi Cato gloriam parmerat ', qua autem, more Suo, Summa

62쪽

cum modestia usus est. Attamen constanter Pompeii ad augendam potestatem incepta oppugnavit, legato rius Pisoni usque ad rimpeii adventum comitia consularia differre molienti coram Senatu resi tens s ). Qua tempestala Pompeius, vel Catonis oppositione perturbatus, vel se ipsum contra Caesarem confirmare sperans, frustra sibi Catonem conciliare conatus est. Quod ad perficiendum, ad eum utriusque amicum Munacium Plancum misit, duas Catonis cognatas, sororis filias sibi filioquo uxores rogaturum ). Facito intelligitur, quomodo a Catone hic nuntius acceptus sit. α Apaget' inquit, mi Munaci, Pompejoque dic, Catonem non decero patriae

inimico fidei pignora dare e). V

Caesari sane res gratissima, qua inter Catonem Pompeiumquo auctae sunt inimicitiae, amborum autom vis debilitata, dum sibi liceret interea suas opes confirmaro, deinde cum Pompeio se conciliare. His rebus praetoriit Catonis tribunatus annus, S

quentis autem anni 61 jam initio, Romam redux

63쪽

erat ipse Pompeius, qui ante portas, exercitu dimisso, sedebat, Caesaris absentia, cui sestinanter in Hispaniam revertendum erat, sibi summam parare in civitate potestatem sperans. Ciceroni autem, patri patriae, haud magna erat potestas. Qui, longe aliter quam Cato commodi sui rationem ducens, Pompeium, Caesarem, Catonem, Omnes pintentissimos viros sibi amicos reddere conatus est; Catilinae ab amicis perterritus quoque nihil, cui ali-

quid inesset periculi, sacere statuit. Quare semper haesitans, semper dubitans, ubivis Salutem petens, potestatem viderat suam imminutam, praeci ras animi dotes neglectas, sibi ipsi nullam prorsus

potestatem relictam, paucos Vero superesse mi Os.

Eadem tempestato de corruptis civitatis moribus testimonium affert sceleratissimum sactum, atque non minus sceleratissima P. Clodii a judicibus absolutio. Quum enim Bonae Deae violavisses Sacra, quam ob rem sacrilegii reus laetus ost, . boni viri,V ut ait ipse Cicero ), sprecibus Clodii removentur a eau ERI Operae Comparantur; nosmet ipsi, qui Lycurgia principio fuissemus', quotidie demitigamur, instatot urget Cato.' Addimus o sequenti Ciceronis epistola ): . operas Clodianao pontes occuparant; tabellae

64쪽

ministrabantur ita ut nulla daretur uti rogas, et quam facillimo intelligitur, jam eo quidem tempore constantem Catonem, Ciceronis judicio, stanquam in Platonis πολιτεlα, non tanquam in Romuli laoco verba fecisse. Pisoni consuli Clodii hae in re fa tori, a mirificum, V ut ait etiam Cicero, n Cato convicium sacit; si id est convicium, vox plena graVit iis, plena auctoritatis, plena denique salutis ). Clodium otiam eum sibi Vehementer a se alienasse per se patet; postea quanti ejus inimicitias momenti fuerint, apparebit. Eodem quoque tempore Pompe-jum iterum, pro amico Afranio consulatum petentem R), oppositione frustra in se irritavit. Eodem anno exeunte equites etiam Romanos squos habuit sui amantissimos V ita vexavit ut inimicorum e pias augerent, non diu post ad ipsum Caesarem soapplicans s γ, qua re hic majorem sibi paravit auctoritatem, dum Catonis apud sere omnes potestas minuebatur; quod hac in re profecto partim imprudentiae ejus tribuendum est, qui quamvis equitum ordinis retinendi caussa lacienda jactura esset nihilom, nus se ipsum primum iis inimicum praebuit, qui, a S

65쪽

natu reditus agrorum Asiaticorum mitigationem petentes, Catone recusante, sine ullo manebant responso.

Consula Afranio a. 60 , Romae res publicas implicatiores evaserunt. Caesar ex Hispania reVersus, in

triumphi petitione Catonis opera repulsam tulit; qui oratione diem traxit, ita ut SCtum fieri non passus sit; ipsi triumpho non multum inerat in menti; sed procul dubio inimicitiae inter Caesarem et Catonem eadem opportunitate Ructae sunt. Pompejus interea per amicum L. Flavium legem tulit agrariam, qua veteranis suis virtutis praemia dare cupiebat, qui autem iterum a Lucullo, Cicorone et Catone oppugnatus est ). Non mirum est ergo denique Pompeii nuptiis cum Caesaris filia e a. 5s , inter duos potentissimos viros foedus iactum fuisse, quo jam civitati perturbatae maximum perbculum imminebat. Quao Pomprio minime, Caesari vero Consuli s eiis offleoro licuit. A quo lex agraria altera lata , frustra a Catone cum suis oppugnata, a Senatu comprobata est ); non autem sine contontionibus gravissimis, rixis sanguineis immixtis, quibus maynum Catoni etiam vitas aderat periculum qui

66쪽

tandem, Cicerone suadente, omnium ultimus, jur

jurando legi fidem polliceri coactus est ). Secutus est Senatus decretum, quo Caesar Imperator, amplissimo gradu dignitatis collocatus; in Gauliam atque Illyriam missus est e), Romae consulibus designatis Pisone et Aulo Gabinio, dum Catoni jam

iterum tempus videbatur opportunum, Caesare absente, ad Rempublicam servandam. Vehementer jam ante SCtum deploraverat ipsi Capsari tantam fuisse tributam potentiam e), cui absenti verendum erat. ne Cato apud plebem plurimum valeret; quod imperatoris inceptis, procul dubio, insestissimum fuisset, et praeterea ne Cicero, a Catone pro patriae salute incensus, ipsi periculosus Gaderet. Antequam ergo urbem relinqueret, Caesaris opera Cicero, pater patriae quidem l exsuliis passus est ignominiam , dum Catonem honorifico lex, amovit a Cloedio lata, qua invitus Cyprum legatus missus est

a. 58). Priusquam autem iter in Cyprum susciaperet Cato, Ciceroni persuasit ut Romam relique rei, qui postea hujus ad exemplum so fecisse sorb atus est s . Non autem magno sine tumultu ipso

67쪽

Cato profectus est. In Senatu quam vehementissimo logom a Clodio latam oppugnavit, qua insidiae, ut ait, sibi paratae essent, nullus autem honos. Cui Clodius tamen, superbia intumescens, responsumdam ausus est. . Sit tibi legatio poena, quum honorem eum accipere nolis l Pro poena etiam sane Catoni legatio erat. Nam jussus est regem infelicem Ptolemaeum expellere, omnia ejus bona publicare, exsulesque Byzantinos

in patriam restituere s . Quod ad perficiendum pau

cae modo naVes, nullae copiae, Scribae autem duo

ei dati simi l Quomodo, his omibus obstantibus,

has difficillimas res a Catone peractae sint, notumost '. Ptolemaeus, nulla spe relicta salutis, sibi mortem conscivit, et Cato Cypriacam pecuniam maxima cum diligentia et sanctitate in urbem deportavit ita ut oi Romam reduci nex nave egre

dienti N. 56ὶ q), consules et caeteri magistratus et

68쪽

universus S. P. Q. R. ossicii gratia praesto fuerit ).

E quo itinere si populo Romano magnas repo favit divitias, sibi autem aliquid longe auro et argento melius paravit, amicum videlicet Zenonem, quem, ita ut prius e Μacedonia Athenodorum, nune Cypria legatione secum Romam reduxit e . Ibidem eum praemium praeclarum manebat Virtutis et integritatis. Quamquam tabellas ab eo do rebus gestis do pecuniisque collectis in itinere amissae es

sent e), tanta erat apud populum Senatumque int gestati Catonis fides, ut, rationibus ab eo redditis, nihil amplius do tabollis inquirere ipsi Catonis ini

mici in praesentiarum ausi sint s- , cui, nemino recusante, antequam ad aetatem pervenisset prael ras. honos tributus est sq), ab ipso autem Catones 3ὶ VAL. MAX. VIII, 15, ς 10. addit. . Non quod magnum pondus auri et argenti, sed quod M. Catonem classis illa ineo Iumem adveXerat, Iaetatus populus . ' Vix crediderim i Vido etiam riuae. Cat. Min. 39.

' PLuet. Cait. Min. 38. ' Postea eodem autem anno, repetundarum eum Reeusa it Clodius. Vide PL . GL Min. 45. DRUMANN V, I68, 1l, 267. De accusationis temporo dicit V. CI. DRUMANN I. I. an. 64. . Er Cato sprata nitar iste Hur. Cato 45 annimnit, nach der olitur, weliae er im Ia/ra 54 ve altet, sondern im Iaira 56. DIo 39, 23. SENEc: Controv: 5, 30.: M. Cato, Puchro objiciente, surtorum crimen audivit, quae majus indignitas esse potuit illius saeculi, quam aut Pulcher accusator, aut reus Cato 8 V ' ΡLuet. Cat. Min. 39.

69쪽

62 recusatus, assimnante, iniquum esse id quod nulli tribueretur alii, sibi decerni ), cui tamen prisato, Consule socero ejus Philippo, magna in civitate erat potentia . Quomodo hae ad Patriae salutem usus sit, sequenti videbimus capite.

i, Plura de legatione Mus inveniuntur apud PLUT. Il. II.; PLIN. N. N. Vill, 74. XXAE, 30. SBoo. Corumo. VI, 4. DIO CASS. XXXIX, 23. Vide etiam DR ANN, qui hos omnes laudat, V.

70쪽

CAPUT VI.

Interim, opera Pomprii, jam anno 57 ), Cicero

Romam revocatus est, Clodiumque inimicum magna cum acerbitato accusavit, quem nunquam Secundum legem tribunum designatum suisse, demonstrare S uates et populo conatus cst. Qua de re otiam illius omnia decreta nihil valuisse statuit '. Ρor se patet haec inter decreta id quoque fuisse, quo in Crarum legatus missus est Cato, qui autem Clodii immem6r hac in re saeinorum, pro eo Verba secit, minus profecto ad tribunum ipsum, quam quidem justum et honestum contra praeclarum oratorem defendendum. Indolo Catonis res certo digna erat, simul Vero virtutis indicium oratori uin Romuli saeco' forsi

tan ridiculum ); quidquid est, do hac ipsa re