장음표시 사용
361쪽
270 INSTIT. D. IVS TIN. LIB. III.
vendita ,sct Cod. & qui abstinet, heredis nomen non ponit, i. i. 6. qui sunt,s siquis omissa causa testam. Perdit tamen ossicium suum, non sine ratione; nam regula ita exaudienda est, ut nemo proprio suo facto, ut repudiatione, aut abstentione, vel Praetoris auctoritate, desinat elle heres: possit tamen legis auctoritate, cujus proprium est dc heredem, & exheredem facere. In specie autem hujus f. hoe facit lex Iulia majestatis, quae in eos qui contra Imperatorem, vel Rempublicam aliquid moliti sunt, suum vigorem extendit, S. publica 3. infra, de pialis. judiciis, dc toto tin d teg. Iut. majestat. Τ. ct Cod. hoc qud, ut ait l. I. 6. interdum, Τ. de suis ct legitim. b
red. id est qua gratia; ut nee jura sepulchrorum hic filius habeat, quod statim ind. f. subditur, & maxivi observandum est: nam cum alicui ut indigno aufertur hereditas , jura tamen sepulchrorum non adimantur , I. 33. Is quis ,st . de relii ct sura ptib uner. quia heredis nomen nihilominus remanet. Quod tamen adimitur, in odium perduellionum, filio, Sc consequenter ius sepulchrorum, quod semper het redem sequitur, l. s.ct s.f de relig. cst βψVtin. funer.
g. VI. Quum filius liliave L oc ex altero filio nepos neptisve
cxistunt, pariter ad hereditatem avi vocantur: nec qui gradu proximior est, ulteriorem excludit. AEquum enim esse vid tur φ, nepotes neptesque in patris sui locum succedere. Partratione & si nepos neptisve sit ex filio, & ex nepote pronepos proneptisve, simul vocantur. Et quia placuit nepotes neptenque, item pronepotes & proneptcs in parentis sui locum succedere: conveniens esse visum est, non in capita, sed in stirpes hercditatem dividi: ut filius partem dimidiam hereditatis habeat, S ex altero filio duo plurcsve nepotes alteram dimidiam. Ex Cin I tem si ex duobus filiis nepotes neptesve extant, ex altero unus M' - 'fortu aut duo, ex altero tres aut quatuor, ad unum aut duos a.
dimidia Pars pertineat, ad tres vel quatuor altera dimissia.' δ CY Μ - ω, 3 IL -ουεJ Inter saos, & legitimcis heredes differentiR, obseevanda est. Naari licet omes qvi sui sinu sint legitimι; non tameta vace Versao ei qm legitim sunt, sui iura comin dicendi: quia non iussicit eos esse in potest te, Falsi S primum quoque gradum liberorum iunia teneant. Ut rectetae I rubiRR, Cod. .. suis est legiti- heredib. in qua siti liber, palam de diserte a te ramis distinguuntur. Nepotes enim quamda parer vivit, rem potestate est, legi ram qui dem liberi avo sunt, id est lege cognitii nota sunt tamen sux heredes, ideoque M.
hereditatem non vocantur. Lex euim liberos ad laccesssionem non vocas et liberus,
nisi quatenus tui sividi; sui autem heredes incincitat, sublata E potestare perseua ,
quae est in medio. ' AEQUUM ENIM Essa vina Tv R. ' Haec verba ineadunt tacesse tec plum interpretatione prudentum, quod & nominatim Caius scriptis in Fragmentuquod extat in collariane Di Mos,aca cum LR-. tit. de legi imaμα innae in. in hac enim linea sitorum. filius qui proximior est, videbatue excludere debere uepotes in δι- tero filio detiau . Quamvis enim a siti, sime tamen ulterioris. Padus sui, & di verso .ure censebantur: in his enim neque institutis . neque exhemdatio fuit Net cessaria, ta his praeteritis avi testimentum inutile nota erat, ut supra. Q MR tρ. de exheredari liber. ex Vlpiano tit. 12. g. ex seris. Idque siue ulla dues tirum is v
362쪽
C A p. I. De hereditatibus qua ab intest. deferuntur. 271
nuit ante I. vlt. C. de liber. praeteritis. hujusque veteris juris multa vestigia extant in Pandectis,& nominatim in I. Gallus, g. in omnibus, s de liber. ct postum. Quod
autem D. Cujac. hoc loco notat, nepotes hos cum patruis succedentes non esse tuos, atque ita contingere, ut cum suo herede succedant non sui; videtur excidi sie magno viro aliud agenti. Si enim nepotes sunt sui, quibus, ut Paulus ait lib. . Sent. apud eumdem auctorem collationis legis Mosaica cum l. Rom. d. tit. non obstant parentes proprii : consequens est & hos nepotes esse suos. Quia in hoc suitatis jure patruus quidem liberis propriis obstare potest, non autem satris jam defuncti liberis, quamvis proximior sit, & in primo gradu sui tatis consti tutus: in gradu nempe filii, ad quem gradum, secundum caput legis Velleae redigit, vel transfert nepotes in secundo sui talis gradu constitutos; ut possint testamentum avi rumpere, in quo neque instituti, neque exheredati sunt, l. Gallus, ε. vidensem, & f seq. Τ. de liber. est postum t. postumorum, s. de injusto rupto , l. 6. ue. r. F. de ineHb. instit. I. 1. S. I .f. de vulgari est pupili. t. si quis sitaum, C. G inosis. testamento.
In hac autem successione ab intestato, non succedunt nepotes in omne jus, nomenve filii sui, ut in secundo cap. legis Velleae; id est non in totum rediguntur ad filii
conditionem, ut loquitur d. I. 6. sed interpretatione prudentum, in secundo statatis gradu constituti , vocantur in eamdem partem portionemve, quam filius habiturus erat: & ideo in stirpes dividitur hereditas, non in capita. Valde autem norandum est, quod traditum esting. st quemadmodum, insta, hoc sit. & in I. C. de suis ct legitim. liberis, legem x xi. tab. evidenter nepotes vocare in locum filii jam
defuncti; quia ita accepta fuit lex x ii. tab. a prudentibus, quae de suis loquitur
nominatim, L .F. de bonis damnator. vi & remotiori gradu sui, cum proximio mbus admittantur, nec in hac suorum linea proximus gradus ulteriorem excludat. Et hanc sententiam omnino confirmant haec verba Cati in d. Fragmento: Sed alia fuisiuris interpretatio inter suos heredes 1, ut, scilicet, proximior ulteriorem non excludat.
g. VII. Qu9m autem quaeritur an quis suus dae res existere possit: eo tempore quaerendum est, quo certum est aliquem 1me testamento decessisse, quod accidit Sc destituto testamento. Hac ratione si filius exheredatus fuerit, &extraneus heres Ex Pavo. l. institutus est, ct filio mortuo postea certum fuerit, heredem institutum ex testamento non fieri heredem, aut quia noluit esse heres, aut quia non potuit, nepos avo suus heres existet . quia quo tempore certum cst intestatum decessisse patremfamilias, solus invenitur nepos. & hoc certum est.
NEPos AVO svvs HEREs Exis T ET J Quod diligenter vindicat Papin. in t. scripto, fisi tabula testamenti non extabunt unde liberi, ad quam vide C ac. in quolian. Papiniani. NEPos Avo suus NE REs Exis T ET J Videtur secum pugnare Iustin. qui in s. a. versita demum, seu pia, hac tiri dixit nepotem ita demum avo suum existere, si eo vivo filius desierit este in potestate: nam si per id tempus quo avus moritur, filius in potestate sit, nepos ex eo suus heres esse non potest. In specie autem hujus 6. cum testator mortuus est, habebat filium in potestate: unde videbatur dicendum, nepotem ex eo suum heredem avo existere non posse, quod summo, di stricto jure verum est. Benigna tamen interpretatione hic nepos suus esse
363쪽
censetur; ne propter nimium juris rigorem & asperitatem , avita successione de fraudetur. Nam, ut eleganter Papinianus I. 7. sicripto, . si tab. testam . nulla extab. si suus esse nepos hic negaretur ; eadem ratione proculdubio dicendum esset illum agnatum non esse, agnatum scilicet proximum, qualem eum esse oportet qui agri tionis jure ad successionem a lege vocatur. Sicut enim pater in gradu suorum ei obstitisset, quia eum praecedebat tempore mortis avi, de cujus successione quaestio est , ita & in gradu legitimorum obesset propter eamdem rationem; quia esset proximior agnatus. Sic enim explicanda Papiniani ratio; quae alioquin falsa esset, si cinnD. Cuiacio dicamus Papinianum asserere, nepotem non esse absolute agnatum quia non sit suus: nam, ut ostendimus in praecedenti nota , potest esse legitimus, quamvis non sit suus heres; sed proximior agnatus, aut suus heres esse nequit, quamdiu pater eum praecessirin specie autem proposita eum praecedebat tempor mortis, ut diximus: merito ei dubitabatur, an ut suus posset admitti. Sed benigne receptum est, ut pater qui ex causa testamenti obesset, ab intestato. atarre impedimentum non possit; cum in eo qui testamento facto decessit, mortis tempus non sit spectandum, sed illud, quo certum in destitutum fui me testamentum, quo tempore, in primo gradu invenitur nepos: quoniam quamdiu jacet hereditas, creditui defunctus vivere, illa enim sustinet persbnam defuncti, non heredis fututi,f. servus autem , supra, de hered. in iis . i. 31. non minus, S. vli. g. do hered. instis. & l. 34. hereditas, Τ. de acquiri rer. dom. Cum igitur deliberante instituto moritur filius, creditur pater ei supervixisse , & eum numquam in ea successione nepotem praece sint qui a dici non potest filio umquam delatam fuisse hereditatem, ι. r. 3 sciendum,ssis suis ct tegitim. quod &in specie. s. vlt. I. ra post consi anguineos, eod. tis. Obtinere
propter eamdem rationem , recta notat D. Cujacius, lib. i8. Obs cap. I x. Et hoc, in uit Iustin. in hoc f. centum est: quae verba indicant, non sine di utatione hoc suis. e receptum, & tandem post multas controversias obtinuita.
g. VIII. Et licet post mortem avi natus sit, tamen avo vi-Vo conceptus, mortuo Ialm ejus, posteaque deserto avi testa. mento, suus heres essicitur. Plane si SI conccptus & natus fuerit post mortem mi, mortuo patre suo, desertoque postea avi testamento, suus heres non existet, quia nullo jure cognationis patrem sui patris tetigit. Sic nec illa est inter liberos avi, quem filius cmancipatus adoptauerat. Hi autem quum non sint quantum ad hereditatem liberi, neque bonorum possessionem petere possunt quasi proximi cognati. Raec de suis heredibus.
g. IX. Emancipati autem liberi, jure civilῖ nihil juris habent. neque
enim sui heredes sunt, quia in potestate parentis esse desierunt, neque ullo alio jure por legem duodecim tabularum vocantur. sed Praetor naturali aequitate motus, dat eis bonorum possessionem Vnde liberi, per inde ac si in potestate parentis tempore mortis fuissent: sive scili sint, sive cum suis hcredibus concurrant. Itaque duobus liberis extantibus, manicipato dc qui tempore mortis in potestate fuerit: sane quidem is qui in
potestate fuerit, solus jure civili heres est, id est, solus scius heres est. sed
364쪽
C A P. I. De hereditatibus quae ab intest. deferuntur. 273
quum emancipatus beneficio Praetoris in partem admittitur, evenit ut suus heres pro parte heres fiat. g. X. At hi qui emancipati a pacente in adoptionem sedederunt, non admittuntur ad bona naturalis patris quasi liberi: Ex L .F. si modo, quum is morerctur , in adoptiva familia fuerint. Nam vivo cocmancipati ab adoptivo patre perinde admittun- Εκ l. a. e. tur ad bona naturalis patris, ac si emancipati ab ipso utant, nec unquam in adoptiva familia fuissent. Et Convenienter, quod ad adoptivum patrem pertinet, cxtraneorum loco esse incipiunt. Post mortem vero naturalis patris cmancipati ab adopti Vo, Λ quantum ad hunc, aeque extraneorum loco fiunt :S quantum ad naturalis Parentis bona pcrtinet, nihilo magis liberorum gradum nanciscuntur. Quod ideo sic placuit, quia iniquum crat, esse in potestate patris adoptivi, ad quos bona naturalis patris pertinerent, utrum ad labcros cjus, an ad adgnatos. AT HI I EMANCapAT IJ Qua in adoptivi patris potestate est , eo tempore quo pater naturalis moritur, neque jure civili, neque Praetorio ad ejus Rccessionem admittitur: quod jure civili inspecto mirum minus videtur, cum ei neque suus, neque agnarus sit, quos tamen solos lex xo. tab. vocat & agnoscit. Sed quod ad jus Praetorium attinci, maxima dubitandi ratio: Praetor enim se lamnaturalem aequitatem intuetur, & jus sanguinis, quod nullo jure civili dirimitur,t. 8. jura, f. de Reg. juris. Nec qui desinunt sui heredes esse, desinere possunt filii,
filiaeve, nepotes, neptesve esse, 6. minus ergo, hoc tit. Plaetor autem eos vocat non
ut suos, sed ut filios naturali verbo liberorum, per bonorum possies ionem unde liberi. Unde videbatur dicendum eos, si heredes esse non postent reclamante juris civilis subtilitate, saltem bonorum possessores fieri Praetoris beneficio, ut de emancipatis dicitur 6. emancipati , hoc sit. Scd illis ratio naturalis obstat, natura enim non patitur, ut quis duos patres habere intelligatur: quae ratio cessat in emancipato, qui in aliena familia non est; ideoque eis merito Praetor succurrit.
g. X I. Minus ergo juris 'i habent adoptivi quam naturales. Namque naturales emancipati, beneficio Praetoris gradum liberorum retinent, licet jure civili perdunt. adoptivi vero stam. num emanet pati & jure civili perdunt gradum liberorum, dc a Prae- in
tore non adjuvantur, & recte: naturalia cnim jura civilis ra- Z.jWasantio perimere non potest: nec quia desinunt sui heredes esse, d sinere possunt filii filiaeve, aut nepotes neptesvo esse. adopti Vivero emancipati exaeraneorum loco incipiunt esset quia jus nomenque filii filiaeve, quod per adoptionem consequuti sunt, alia civili ratione, id cst, emancipatione deperdunt.
365쪽
Σ INSTIT. D. Ius T IN. LIB. III.
cipatis datur bonorum possessio unde liberi, quae emancipatis adoptivis denegatur. Deinde, quod naturalibus, qui per id tempus quo parens naturalis moritur in adoptiva tamilia suiu, si fuerint instituti datur bonorum possessio contra tabu-Ias , committente edictum praeterito , quta in totum extranei non sunt: quae denegatur adoptivis etiam institutis,t. 8 .non ρηtavit, 3. in adoptionem, or g seq.f. de bonori possus contra tab. Denique, qubd naturalibus, qui in adoptiva familia sunt tempore mortas patris, s fuerint postea emancipati detur bonorum possessio unde cognati; ad quam adoptivi non admittuntur, j. admonendi, hoc tit.
g. XII. Eadem haec observantur,& in ca bonorum possessione, quam contra tabulas testamenti parentis liberis praetcritis, ta est, neque heredibus institutis, neque ut oportet, exheredatis, Praetor pollicetur. Nam eos quidem qui in potestate parentis mortis tempore fuerint, & cman Cipatos, vocat Praetor ad eam bonorum possessionem: eos vero qui in adoptiva familia fuerint pcr hoc tempus quo naturalis parens moreretur, repellit. Item adoptivos liberos emancipatos ab adoptivo patre, sicut ab intestato, ita longe minus contra tabulas testamenti ad bona ejus non admittit; quia desinunt numero liberorum esse. g. X III. Admoncndi tamen sumus , eos, qui in adoptiva familia sunt, qui post mortem naturalis parentis ab adoptivo patre emancipati fuerint : intestato parente naturali mortuo, licet ea parte edicti, qua liberi ad bonorum posscssionem vocantur, non admittantur: alia tamen parte vocari, id est, qua cognati defuncti vocantur. Ex qua parte ita admittuntur, si neque hi heredes liberi, neque emancipati obstent, neque adgnatus quidem ullus interveniat. Ante enim Praetor liberos vocat tam suos heredes, quam emancipatos: dcinde legitimos heredes, deinde
g. XIV. Sed ea omnia antiquitati quidem placuerunt: aliquam autemcmendationem A a nostra constitui ione acceperunt, quam supcr his personis posuimus, quae a patribus suis naturalibus in adoptionem aliis dantur. Invenimus etenim nonnullos casus, in quibus filii S naturalium p rentum successionem propter adoptionem amittebant et 8c adoptione facile per emancipationem soluta, ad neutrius patris successionem vocabantur. Hoc solito more corrigentes, constitutumem scripsimus, per
quam definivimus, quando parens naturalis filium suum adoptandum alii dederit, integra omnia iura' ita servari, atque si in patris naturalis potestate permansisset, nec penitus adoptio fuillet subsequuta : nisi in
hoc tantummodo casu, ut possit ab intestato ad patris adoptivi venire successionem. Testamento autem ab eo facto, neque jure Civili, nequc Praetorio, exhereditate ejus aliquid persequi potest, neque contra Labulashonorum posscssione agnita, neque inossiciosi querela instituza: quum nec necessitas patri adoptivo imponitur , vel heredem eum instituere, Via Diuitiaco by Cooste
366쪽
C Ap. I. De hereditatibus qM ab intest. deferuntur. 2 1
exheredatum facere, Vtpote nullo Vinculo naturali copulatum, neque si ex Sabiniano senatusconsulto ex tribus maribus fuerit adoptatus. Nam& in hujusmodi casu, neque quarta ei servatur, nec ulla actio ad ejus per sequutionem ci competit. Nostra autem constitutione exceptus estis, quem parens naturalis adoptandum susceperit. Vtroque enim jure tam naturali quam legitimo, in hanc personam concurrente, pristina jura tali adoptioni servavimus, quemadmodum si paterfamilias se dederit adrogandum. quae specialiter &singillatim ex praefatae constitutionis tenore possunt collegi.
6 A L i'v AM AUTEM EMENDATIONEM J Recte aliquam, id est in his tantum perlonis, quae a patribus suis naturalibus in adoptionem dantur: nam in ceteri, quae sui juris sunt, nihil nova Iustiniani constitutione fuit immutatum, j.is. verse. vinoque, hoc tis. t. pen. 6.vit. C. de adoption. Ideoque hodie locum habet, quod supra dictum est de filiis emancipatis, qui se dederunt in adoptionem, S. at hi qui
Io. hoc tit. s INτEGRA OMNIA- IURA ITA SERVARI J Contrarium omnino vi
detur Iustinianus asserere in , .sed hodie, supra, de adoptionibus, dum docet jura patris naturalis minimE dissolvi , nec quicquam ad patrem adoptivum transire, sed omnia jura illius intacta&illibata pei manere. Nam haec verba f. nostri, Atque si iupatris nataralis potestate permansisset. dc illa ejusdem Iustiniani in I. io. Cod. de ariaption. Quasi non fuisset in Hienam familiam translatus, innuere videntur , filium non manere revera in patris naturalis potestate; 1 ed in alienam familiam, adoptivi scilicet patris, transire : fictionem tamen hanc adhiberi, quasi non transierit, qui revera erit transsatus. Sed dicendum haec non esse contraria; nam aliud est de iure, aliud facto ipso filium in alienam domum fuisse transsatum. Filius enim adoptivus, qui cum adoptivo patre in eadem domo degit, facto ipso in ejus domum, &familiam transatus est : jure tamen inspecto, cum omnia iura patriae potestatis di
vino nexu copulata, ut ait Iustinianus ipse, pater naturalis retineat; verum est di
cere, nihil ad patrem adoptivum transiisse, sed omnia jura illius intacta remansisse. Deinde dici potest, filium adoptivum quodammodo transire in patris adoptivi potestatem, propter jus succedendi ab intestato quod nanciscitur; vocatur enim quasi litus ex ea parte, qua sui, de qui in potestate & familia sunt, admittuntur εἶ quod ut ratione aliqua poisi admitti, illum quodammodo suum patri adoptivo, & in familia. & in potestate illius esse, dicamus necesse est.
g. X V. Item votustas ex masculis progenitos plus diligens, solos
nepotes, qui ex virili sexu descendunt, ad suorum vocabat successionem, dc uri aὸ gnatorum eos anteponebat: nepotes autem qui ex filiabus nati sunt,& pronepotes ex neptibus, cognatorum loco numerans, post adgnatorum lineam eos vocabat, tam in avi vel proavi materni, quam in aviae vel proaviae, sive paternae sive maternae successionem. Divi autem Principes non passi sunt talem contra naturam injuriam sine competenti emendatione relinquere: sed quum nepotis & pronepotis nomen commune est utrisquc qui tam ex masculis quam ex feminis descendunt: ideo
cumdem gradum & ordinem successionis ei donaverunt. Sed ut amplius
367쪽
1 6 INSTIT. D. IVS TIN. LIB. IlI.
aliquid sit eis, qui non solum naturae, sed etiam vetcris juris suffragio
muniuntur: portionem nepotum, Vel neptum, vel deinceps, de quibus supra diximus, paulo minuendam essC existimaverunt: Vt minus tertiam partem acciperent, quam mater eorum Vel aVia fuerat acceptura, vel parer corum vel avus paternuS,sive maternus quando femina mortua
iit, cujus de hereditam agitur : iisque, licci seli sint, adeuntibus, adgna
tos minime vocabant. Et quemadmodum lex duodecim tabulatum 7 fi qio mortuo nepotes vel neptes, pronepotes Vel proneptes in locum patris sui ad succcssionem avi vocat: ita de Principalis dispositio in locum matris suae vel aviae, eos cum iam designata partis tertiae deminutione
ITEMvgetus et As J Summa ergo hujus tituli haec sit: Legem di ii. tab. vocare suorum nomine liberos in potestate constitutos, cujus umque gradus sint, id est etiam nepotes ex filio, quibus parentes non obstant: Praetorem emancipatos: constitutiones Principum nepotes ex filia.
I ET OVEMADMODUM LEX XII. TAB. JHaec verba videntur omnino
evertere quod diximus supra, nepotes, &nepres non ex lege TD. rab. ad succeia sonem admitti, sed ex prudentum inrerpretatione, . equitate ita suadente. sicut S illud quod dicitur in I. 1. de Dis ct Iegitim. liber. Cod. evidenter lege x II. tab. caurum esse, ut intestati defuncti filius, ac nepos ex aelio, qui mortis ejus tempore in rebus humanis non invenitur, manentes in sacris pariter succedant. Et praeterea
quod docet Vlpian in I. s. g. nepotes, f. de heredib. instit. legem Uelleam nepotes in secundo sui talis gradu constitutos, ad filiorum redegisse conditionem, id est ad primum gradum. Nam quod lege factum est, ct cx verbis legis descendit, ad pruden-rum interpretationem non recte refertur. Sed dicendum in hoc g. & in d. l. 3. id tribui legi x ii. tab. quod verbis legis non est comprehensum, sed ex aperta mente illius a prudentibus constitutum est , & introductum: quandoquidem illud non minus legitimum dieitur, quam quod verbis legis est inductum, L c. f. vir. f. de verb.
sim. ut apparet evidenter ex titulo delegitima par. tutela , supra. Quod autem de lege vellea diximus, ad testamentarias successiones est referendum y ut scilicet, nepote et praeteriti possint avi testamentum rumpere, I. 19. Gallus, g. videndam, seq. f. deliberis, o postum. l. r;. postumorum, Τ. de imit lo rupto, t. 34. si quis filium, Coae de imo C testam. qui jure antiquo gaudebant tantum jure accrestendi , salvis juribus te
stamenti, ut docet Vlpianus in Fragm. ticiar. N Iustinianus supra, tit. de exhere liber. At nos de successione ab intestato loquimur, in qua non succedunt hi omne jus, nomenque filii, id est non in totum rediguntur ad filii condationem, ut loquitur d. l. 6. g. nepotes: sed in secundo testatis gradu constituti, aequitate ita suadente vocantur in eam partem, & portionem, quam filius erat habiturus. Unde eos nota suo Jure,& ex sua persona, sed alieno, patris nimirum cujus pcr nam repraesentant, admitti apparet: nam si suo jure vocarentur, admitterentur in capita; qui in stirpes tantum veniunt proprio jure destituti.
g. X VI. Sed nos quum adhuc dubitatio manebat inter adgnatos Mmemoratos nepotes, quartam partem substantiae defuncti adgnatis sibiae indicantibus ex cujusdam constitutionis auctoritatc : memoratam qui-Diuiti red by Corale
368쪽
dem constitutionem a nostro codice segregavimus, neque inseri eam ex Theodosiano codice in eo concessimus. Nostra autem constitutione promulgata , toti juri ejus derogatum est; & sanximus, talibus nepotibus ex filia , vel pronepotibus ex ncpte , 5 deinceps supcrstitibus , adgnatos nullam partem mortui successionis sibi vindicare : ne hi, qui ex transversa linea veniunt, potiores iis habeantur, qui recto jure descendunt. Quam constitutionem nostram obtinere sccundum sui vigorem de tempora & nunc sancimus: ita tamcn , ut quemadmodum inter filios de nepotes cx filio antiquitas statuit, non in capita sed in stirpes dividi here. ditatem, similiter nos inter filios S nepotes ex filia distributionem fieri;ubemus, Vel inter omnes nepotes & neptes, & alias dein ps personas: ut utraque progenies matris suae vel patris, aviae vel avi, portionem sine ulla deminutione consequatur: ut si forte unus vel duo ex una parte, ex altera tres aut quatuor extent: unus aut duo dimidiam , alicri trcs aut quatuor alteram dimidiam hereditatis habeant.
De legitima adgnatorum successione.
SI nemo suus heres, ves eorum quos inter suos heredes Praetor, vel
constitutiones Viplectatur : tunC expertinci hereditas.
I SUCCEssIONEM Quodvo MODO AM PL E CT ATVRJ Successionem scilicet intestati, de qua quaeritu an hoc tractatu; ut, quod pace magni viri dictum sit, omnino mala posterior nota adnotasse videatur , ex testamento, vel ab m- testato: quo enim modo fieri potest, ut ex testamento amplectatur quis intestati successionem. Sed rectum est quod ex Accursio subjicit, civili jure, vel Praetorio. civili jure heres fit ex xo. tabulis; Praetorio, bonorum possessione, petita, puta, a Praetore bonorum possessione unde liberi. Et ut habeamus perfectam interpretationem horum verborum , quoquo modo i addere licet, vel repudiata bonorum possessione unde liberi, & admissa bonorum possestione unde legitimi. Hoc enim casu suos reliquis agnatis obstare eonstat ex l. 2. F. unde legitimis. I. Sunt autem adgnati R, Vt primo quoque libro tradidimus, cogna- ti per virilis sexus personas cognatione con; uncti , quasi a patre cognati. Itaque eodem patre nati fratres, adgnati sibi sunt, qui Sc consanguinei
Vocantur: nec requiritur an etiam camdem matrem habuerint. Item patruus fratris filio, de invicem is illi adgnatus cst. Eodem numero sunt fratres patrueles, id est, qui ex duobus fratribus procreati sunt, qui ctiam consobrini vocantur. Oua ratione etiam ad plures gradus adgn
lege ὸuodecim tabularum ad adgnatum proximum Diuili od by Corale
369쪽
tionis pervenire poterimus. Ii quoque qui post mortem patris nastu
tur, jura consanguinitatis nancti cuntur. Non tamen omnibus simul adia
gnatis dat lex hereditatem: sed iis qui tunc proximiore gradu sunt, .
quum certum esse coeperit aliquem intestatum decessisse.
SusT AVTEM A D GN AT IJ In definitione agnatorum non vi leni Iuris. consulti consentire, nam Vlp. in Fragm. tit. I. de tutelis, agnatos esse dicit, a patre cognatos virilis sexus, per virilem sexum descendentes: quibus verbis manifestEseminas ab agnatorum ordine excludit. Quod confirmat in I. h. f. agnati . f. de suis ct lethim. hered. dum agnatos definit, cognatos virilis sexus ab eodem ortos. Attamen Iustin. iii tit. de legitim. agnat. tutela, supra, agnatos esse ait, cognatos per virilis sexus cognationem conjunctos, quod confirmat in hae g. quibus verbis seminas quoque comprehendit; sicut & Iurisconsultus in l. vli. g. I. f. de Padib. Er assimb. Sed observandum agnatos definiri, aut generaliter, aut pro ratione subjectae mate. riae. Vlpianus in Liat. Ir. agnatos definit ratione tutelae, ideoque feminas excludit; quia tutela virile officium est, L I6. tutela. I. vlt. f. de tutel. I. a. femina .f. de
Rex jur. Ut in L 1. D a nati, is de suis Ur legitim. heredib. ratione legitimae successionisasnatos definit: at nullae seminae, quantumvis agnatae, ultra consanguineas, ad te gitimam hereditatem vocabantur, ut docet Iustin. ceterum, hoc tit. & ideo cum
de legitimis hereditatibus hos titulo ageretur , solius virilis sexus fecit Vlpianus mentionem. Distinianus agnatos generaliter definivit; & ideo in definitione feminas , quae agnatae quoque sunt cum per masculos nos contingunt, complectitur.3 Q VI ET CONsANGUINEI VOC AN TU R J Hi primum gradum inter agnatos obtinere, dc post suos vocari dicuntur, in l. r. f. post μοι. st. de suis ct legitimis heredib. ex jure illo consanguinitatis , quod agnationis species dicitur, 3. 3. ναμ.
eadem ratione, infra, de fluxus cognat. Hoc autem jus interpretatione prudentum nemo non videt inductum fuisse inter eos fratres, qui, ut Caius ait, ex eodem sanguine procreati sunt, id est ex eodem patre, quamvis ex matre diversa. Hi & germani dicuntur duobus locis hujus tit. Arnobius adversus gemes : Picus , ct Iupiter germanitatis sibi sociati sunt jure. utpote uno ex semine, unoque ex sanguine procreati : ut passim dicere liceat jus consanguinitatis, & jus germanitatis.
g. II. Per adoptionem quoque adgnationis jus Consistit: veluti inter filios naturales, & eos quos pater eorum adoptavit. Nec dubium est, quin improprie consanguinei appellentur. Item fi quis ex ceteris adgnatis tuis: Veluti frater, aut patruus, aut denique is, qui longiore gradu est, . adoptaverit aliquem, adgnatos inter suos esse non dubitatur. f. III. Ceterum inter masculos quidem adgnationis jure hereditas etiam longissimo gradu vltro citroque capitur. Quod ad feminas vero
ita placebat', ut ipsae consanguinitatis jure tantum capiant hereditatem, si sorores sint e ulterius non capiant. masculi autem ad earum hereditates, etiamsi longissimo gradu sint, admittantur. Qua de causa fratris tui, aut patrui tui filiae vel amitae tuae hereditas ad te pertinet: tua vero ad illas non pertinebat. Quod ideo ita constitutum erat, quia commodius videbatur ita jura constitui, ut plerumque hereditates ad masculos confluerent. Sed quia sane iniquum erat in universum cas, quasi eXtraneas, re
370쪽
C A P. II. De legitima agnatorum successione. 279
pellit Praetor eas ad bonorum possessionem admittit ea parte, qua proximitatis nomine bonorum possessionem pollicetur. ex qua parte ita scilicet admittuntur, si neque adgnatus vllus, nequc proximior cognatus intervcniat. Et haec quidem lex duodecim tabularum nullo modo introduxit: sed simplicitatem legibus amicam amplexa , simili modo omnes adgnatos, sive masculos sive te inas cujuscumque gradus ad similitudinem suorum invicem ad sucspionem vocabat. Media autem jurisprudentia, quae erat lege duodecim tabularum junior, Imperiali autem dispositione anterior, subtilitate quadam excogitata, praefatam disserentiam inducebat , dc penitus eas a successione adgnatorum repellebat, omni alia suc- cessione incognita: donec Praetores paulatim asperitatem juris civilis corrigentes, sive quod deerat implentes, humano proposito alium ordinem suis edictis addiderunt i& cognationis linea proximitatis nomine intro-dinsta pur bonorum possessionem eas adjuvabant, & pollicebantur his bonorum possessionem, quae Unde cognati appellatur. Nos verb legem duodecim tabularum sequentes,&cjus vestigia in hac parte conscrVantes, laudamus quidem Praetores siue humanitatis, non tamen eos in plenum causae mederi invenimus. Quare itenim Vno eodemque gradu naturali concurrente ,& adgnationis titulis tam in masculis quam in seminis aequa lance constitutis: masculis quidem dabatur ad successionem venire Omnium adgnatorum , ex adgnatis autem mulieribus nulli penitus,
nisi soli sorori, ad adgnatorum successionem patebat aditus. Ideo in plenum Omnia reducentes, de ad jus duodecim tabularum eamdem dispositionem exaequantes: nostra constitutione sanximus omnes legitimas per
sonas, id est, per virilem sexum descendentes, sive masculini generis, sive feminini sint, simili modo ad jura successionis legitimae ab intestato Vocari secundum sui gradus praerogativam: nec ideo excludendas, quia consanguinitatis lura F, sicut germanat, non habent.' QUOD AD FEMINAS VERO ITA PLACEBAT J Mediae jurisprudentiae Iurisconsultis, ver)κ. qui post legem xvi. tab. de veterum prudentum ad eamdem legem interpretationem , quae plerumque legis x M. tab. nomen retinet, ex sententia Iegis Voconiae, quae ut conliat ex notissimis M. Tullii,&D. Augustini locis, feminarum institutionem prohibuit; earum quoque ab intestato successiones ita coercendas esse existimarunt, ut ultra consanguineas agnatis succedere non liceret. Qu'dex elegantissimis Pauli verbis lib. . Sententiarum tit. de intestatorum seu cessionibus colligere licet, vindicata veta lectione, quam veteres libri, reste D. C jacio, re inent. Idque iure. Inquit, civili, Voconiana ratione videtur effectum. Legem Voconiam ne verbum quidem secun de intestatorum successione satis constat, ex multis locis jam eollectis a viris doctissimis, quorum scrinia non soleo compilare. Sed feminarum institutiones disertis verbis prohibuisse, ne, ut vetus auctor loquitur, inflata nimia habentia, impotentis sexus fragilitate omnia seus deque habeant, quod δέ gravissima oratione sapientissimus Rom. M. Cato suasit, ut Gellius docet. hac-