장음표시 사용
381쪽
INSTIT. D. IVS ΤIN. LI B. III.
P RAETOR. rationem potissimum habens hujus necessitudinis, quae tota pendet ex ratione naturali, sine ulla mixtura civilis subtilitatis: edicto unde cognati, tertio loco & ordine, id est post suos, Sc agnatos, desert hanc successionem intestati; vel his personis, quae jus agnationis amiserunt , dc retinent tantum cognationem; vel his quae numquam jus agnationis habuerunt, quia per sexus seminini personas
junguntur: nec denegat tamen his, qui agnationem cuin cognatione retinent.' HAE c successo nudam habet Praetoris indulgentiam, neque ex jure civili ori sinem habet, ut superiores, I.fvnde ati. nam eos invitat ad bonorum pos tessionem Praetor, qui jure civili ad successionem admitti non possunt, id est cognatos. Vnde apparet Praetorem in bonorum possessionibus dandis non tantum jus civile emendare, impugnare , aut subsequi, ut infra intit. de bonorum possessionibus, videbimus; sed etiam supplere, g. 3. vers media, supra, de tegitim. success agnat. ut in hac parte, in qua solius naturalis aequitatis habet rationem. Non tamen sine praetextu , & colore ab ipso jure civili petito, ut in omni sua jurisdictione observare solet: nam & in hac re juris civilis vestigiis videtur inhaerere: ex novis enim legibus,& senatusconsultis, cle quibus diximus supra, hereditates ita descruntur, ut perstanae naturaliter deserantur, l. 7. tutelas .F. de cap. minut. id est naturalis cognationis naturalibus nominibus, non agnationis civilibus. Non enim suorum, aut legitimorum, vel agnatorum fit mentio; sed matris, filiorum, & liberorum : quod tandem videtur occasionem dedisse Iustiniano exaequandi cognatos agnatis, in si iccessionibus intestati Nov. Iis. ut diximus supra. Colorem autem quo Praetor movetur indicat Caius in I. 2. Τ unde cliv. his verbis , Hac parte Proconsul naturali aequitate motus , omnibus cognatis promittit bonorum possessionem , quos sanguinis ratis vocat ad hereditatem , licet jure civili deficiant. Quibus aperte significat rationem , naturalemque aequitatem, cognatis quoque deterre ab intestato hereditatem, id est civilem luccellionem; ac per hoc, eam quoque legum mentem fuisse, licet verba deficiant; quasi plus in animo habuerint legi statorcs, quam expresserint.
g. I. Hos ctiam, qui per feminini sexus personas ex transverso cognatione junguntur, tertio gradu proximitatis nomine Praetor ad successionem vocat . P Rox IMITAT is NOMINE PRAETOR vocAT J Dixit supra Iustin. in F. 3. versis. media, de legitim. Vn. success. cognationum linea proximitatis nomine introducta, bonorum possessionem cognatis Praetorem dedissse, quae unde proximi cognati vocatur in I. I. 6 si qua, f. unde cogn. Quo sensu proximitas agnationi opponitur, in ι. . si spurius, eod. tit. dum asserit Vlpianus, spuriis non consanguinitatis, aut agnationis nomine, sed proximitatis tantum, bonorum possessione in diri: quod mirum merito videri potest, cum agnati non miniis snt inter se proximi, de proximitatis, sive propinquitatis jure vocentur, cum proximior ceteris praeseratur,& proximitatis nomen, ut cognationis, sit generale. Vnde quaeri potest, cur proximitatis nomen commune, peculiare & proprium factum sit iis tantum qui cognati sunt cujus rei non alia videtur vera EM certa ratio , quamqvdd Praetor in
edicto suo proximorum nomen pro cognatis usurpaverit, & cognatos proximos appellaverit, ut eos ab agnatis separaret; cum cognatorum nomen esset ambiguum , α utrisque commune, nam agnati, & cognati sunt, I. I. g. cognationem ,1. unde cognati. Igitur non vis, 3c propria significatio vocabuli cognatas proximorum nomen
proprium fecit, sed usus, Quem penes arbitrium est, or ius, er norma loquens. QuQd
382쪽
C A P. V. De successone cognatorum. 29 I
Magnati, similiter dici potest ; illi enim Vulgb proximi dicuntur, ut apparet ex toto titulo unde legitimi: cum tamen sub generali nomine legitimorum contineantur, primo sui, deinde confansuinei, tum reliqui agnati, qui omnes vocantur a lege; sed in usu loquendi agnati nomen commune proprium sibi fecerunt, cum speciale
g. I I. Liberi quoquc qui in adoptiva familia sunt, ad naturalium pa
rentum hercditalcm hoc codem gradu vocantur.
f. III. Vulgo quaesitos nullum habere adgnatum manifestum est: quum adgnatio a patre, cognatio a matre sit. si autem nullum patrem habere intelleguntur. Eadem ratione ne inter se quidcm possunt videri consanguinei esse: quia consanguinitatis jus species est adgnationis. Tantum igitur cognati sunt sibi, sicut ex matre cognati. Itaque omnibus istis ea parte competit bonorum possessio, qua Proximitatis nomine cognati
g I V. Hoc loco S illud neccssario admonendi sumus , adgnationis quidem jure admitti aliquem ad hereditatem, etsi decimo gradu ) sit, sive de lege duodecim tabularum quaeramus, sive de edicto, quo Praetor legitimis heredibus daturum se bonorum posscssionem pollicetur. Proximitatis verb nomine iis solis Praetor promittit bonorum possessionem, qui usque ad sextum gradum cognationis sunt, NI ex septimo a sobrino sobrinaque nato natae Veia Hoc Loco ET I L I. V D J Inter agnatos & coinatos, quod ad successionem attinet, haec differentia est obtervanda, quod latius porrigatur agnatorum; vocantur enim in infinitum , qui legis auctoritate admittuntur, t. 9.ssvnde cognati, ι. 2. . agnati . de Ibis est legitim. heredib. Et quod dicitur in hoc S. vocari etiamsi decimo gradu sint; non est intelligendum taxative, quasi decimo gladu ea succesito circumscribatur: sed exempli gratia pro longissmo gradu, ut Iustin. loquitur in s. enserum , suffra, de legitim. agnat. success. Cognatorum autem qui edIcto Plaetoris veniunt successio sexto gladu coercetur, sex tantum gradus complectitur, dc ex septimo duas personas, 1obrino & sobrina natum, natamve, l. I. g. haec autem , Τ unde cogn/ui. non potuit enim a Praetore in in gnitum successio produci, quae juie civili erat incognita. Deinde, qui naturalem rationem sequutur, id quod per rerum naturam plerumque fit admittiti at non facile quis septimum gradum e ecliz: ulterius enim
per rerum naturam, nec nomina cognatorum propria inveniri , nec vita succe
dentibus potest prorogari, t. non facile. Τ. de gradio. or a G. M DECIMO GR ADv J Verissim D. Cui ac. hoc dicitur , mei, ολ sexti: agnati enim in infinitum succedunt, l. 1. 6. adgnati,ss de suis S legitim. quod ex veteribus Placentinus vindicavit; & ex nostris Iohannes Faber Franciae Cancellarius in g. vlt. tit. Ieq. Et ideo, ut opinor, Iustin. in tit. seq. postqum produxit item macognationis usque ad sextum gi adum , subjicit agnationis gracus eodem modo nuin merari ; additis scilicet personis deinceps generatis, quae singula: SI aduna iaciunt, hisque deserri potest successio in infinitum Jure agnatὶonIS. Sed quare Praetor successionem non desert cognatis vltra sextum gradum, & ex septimo certis perlonis tantum ξ An quia in hac successione ex naturali aequitatem . Oo is
383쪽
deserenda sequutus videtur id, quod per rerum naturam plerumque sit; non facilε enim quis septimum gradum excedit, i. non facile, j. de gradibas: idque contingere potest plerumque in s bbrinorum filiis, non in ceteris personis septimi gradus. Et si
aliquando hoc contingat, Praetor non dabit bonorum possessionem unde cognati, I. 9.F. unde cognari; quia, ut recte D. Cujac. hoc loco , haec cognatio juri civis omnino incognita, non fuit in infinitum a Praetore producenda.
HO c loco necessarium est exponere, quemadmodum gradus cog
nationis numerentur. Quare inprimis admonendi sumus, cognationem aliam supra numerari , aliam infra , aliam ex transverso, quae etiam a latere dicitur. Superior cognatio est parentium, inferior liberorum. ex transverso fratrum sororumVe , eorumque qui quaeve ex his progenerantur: & convenienter patrui, amitae, avunculi, materterae. Et
superior quidem de inserior cognatio a primo gradu incipit. at ea quae
ex transverso numeratur a secundo. STEMMATIs conficiendi ratio repetenda videtur ex veteri more, de quo Plinius lib. 3 s. cap. 2. solebant Romani veteres, expressas cera majorum imagines in atrio disponere, ad quas, ut auctor ait, stemmata lineis dissumebant. Erant autem stemmata minores, & rotundae imagines; vel, ut vir doctus ad Tacitam lib. 2. Annal. recte exposuit, parvi clypei forma orbis, qui supra, infra, & ex latere disposiri, genus & propinquos illius, cujus erat imago praecipua, continebant. Seneca lib. 3 . de Beneficiis, cap. 28. Qui imagines in atrio exponant, ct nomina familia sua longo ordine . ct maliis stemmatum illigata flexuris, in parte prima edium cosiorant : noti magis, quam nobiles sunt. Ex quibus apparet constare propriὸ genus vel cognationem ex stemmatibus multis. Sed & stemma dicitur de genere toto apud Sueto- Dium , Iuvenalem, Martialem, Statium, & alios auctores. Et ita Paulus noster stemmata cognationum accipit in L stemmata , Τ. de Iradibus. dc s eparari eleganter ait, in superiorem, & inferiorem lineam. Separari, inquam, ab imagine picta; id est ab eo de cujus cognatione quaeritur, qui in Veteribus descriptionibus hoc pronomine designatur, ego , ut D. Cujac. docuit lib. 6. Obs cap. vlt. Hunc enim ita collocari constat intra superiorem, & inferiorem Iineam; ut supra caput habeat superiorem, ad pedes verb inferiorem. In superiore ascendimus gradatim a patre, puta, ad avum,& deinceps; quod Plinio est familiam retroagere, lib. 3 I. cap. s. Siquis, inquit, horum familiam ad proavum rud retroagat. Ausonio, in gratiarum actione, genus replicare, Nec dae ductum ab heroibus genus ad deorum stemma replicare. In inseriore autem descendimus. Hae autem lineae superior & inferior sunt, ut Paulus ait, in dilecto tramite. Est & obliqua, vel transversalis, quae , ut idem Paulus ait, ex stiperiori linea, Sc secundo gradu pendet: quia, ut fideliter Theoph. noster exposuit supra in tit. detegitim .agnator. fuccus non statim ad personam quae nobis ex transverse con)uncta est,
384쪽
CAP. VI. De gradibus cognatioris. 293
remrrere debemus, sed prius sursum versum ascendere e prior enim numeratur pater, a quo descendimus ad fratrem, t. vlt. g. idem faciendum, dc g. quinto gradu, versic. pater, avia, proavus, s de gradibus. Transverta ergo linea incipit quidem secundo gradu, sta originem trahit a superiori. Cum enim , verbi gratia, ducis a linea superiori, in qua pater est, duas lineas transversales ex utroque latere, ut in una ponatur frater, in altera sorori ea parte qua pater est fit angulus, ut videre Iicet in veteri arbore civili. Ideoque contingit ut bis numeretur pater, sive agatur
de personis quae sunt in directa linea, sive de iis quae sunt in transversalit quod his
elegantissimis verbis D. Augustinus insinuasse videtur lib. 2. de consensu Evangelissa
rum , cap. 4. Vbi autem ordo a rectitudine sectitur, atqAe, ut eat in diversum tamquam an
gulum facit: illud quod in angati est bis numeratur in me 'licet prioris ordinis, s in capita ipsius deflexionis. Et hac ratione docet in stemmate Domini, di Sospitatoris
nottii apud D. Matthaeum, Ieconiam bis numerari: a quo, inquit ,facta est ad ext meas gentes deflexio quadam: nec alia ratione D. Ambrotium gradus numerasse constat , in epistola 66. cujus verba D. Cujac. hoc loco notat. .
Sed aliud placuit tandem Romanis Pontificibus, qui in nuptiis contrahendis non tam id quod licet, quam quod honestum est inspiciendum censent, juxta legem is .ff. de Reg. jur. His enim fratres sunt primo gradu, patrueles secundo, sobrini ter tio. Et contra jure civili fratres sunt secundo, patriteles quarto, sobrini sexto . Nec
praetermittam civilem quoque numerandi rationem Graecos Pontifices observasse, ut docet elegantissimus libellus Mathei monachi de quaestionibus matrimonialibus , in jure Orientali.' AD veram & certam graduum enumerationem, observandae sunt maximὸ reis gulae tres, quas veteres interpretes tradunt. Prima, quae in recta linea obtinet, sic Dabet. In linea recta, quot sunt personae de quibus quaeritur , computatis intermediis una dempta, tot sunt gradus. Vt enim unus gradus constituatur, duae persenae desiderantur: sed eo constituto, unaquaeque persona addita gradum facit. Atque ita proavus est tertio gradu, quia quatuor sunt personae; is scilicet de cujus cognatione quaeritur, pater, avus, & proavus. In linea collaterali duplex est regula, nam is de cujus cognatione agitur in linea aequali, vel inaequali invenitur. In linea aequali sic concipitur regula. Quoto gradu distant collaterales a communi stipite, eodem duplicato distant inter se ; quia tam ascendendo, quam descendendo, numeramus generationes , & unaquaeque generatio addita gradum facit. Atque ita consobrini quarto gradu sunt; quia duobus gradibus distant ab avo communi stipite ; his duplicatis facies quatuor gradus. Alia regula in linea collateralium inar-
quali haec ea .-Quot sunt persenae stipite dempto, tot sunt gradus: ita patruus, dc fratris filius sunt tertio gradu ; quia quatuor personae sunt, duo scilicet fratres, fratris filius, & avus a quo originem ducunt. Et hae quidem regulae jure civili observantur. Iure autem canonico in linea collaterali aliter enumerantur gradus; quamvis in linea recta eadem regula locum habeat: nam duo gradus legales unum gradum canonicum faciunt. Et quamvis jure civili linea collatera lis incipiat iecundo gradu, jure tamen canonico incipit a primo; frater enim est in primo gra- .du. Regula ergo in linea aequali haec est. Quot .gradibus distat quis a communi stipite, totidem distat ab eo de. cujus cognatione quaerxtur: consobrinus ergo duobus
gradibus distat a consobrino ; quia duobus gradibus distat ab avo communi stipite. In linea inaequali, clim unus remotior est, sic regula concipitur. Quot gradibus da- stat remotior a communi stipite , tot gradibus distant inter se : atque ita patrui
385쪽
29 INSTIT. D. IvST IN. LIB. III.
mei nepos est mihi tertio gradu; quia tribus gradibus distat ab avo communi stipite, licet ego duobus tan rum distetra ; sed est in gradu coepto, non impleto. Cur auistem unaquaeque per na gradum faciat jure civili, cum jure canonico duae desiderentur: haec redditur ratio; quia jus civile gradus numerat propter successiones , ω hereditates, quae ab una persona ad aliam deseruntur: at jus canonicum propter nuptias, Quae sine duabus non pollunt consistere personis,can. ad sitim s.
g. I. 'Primo gradu est lupra pater, mater: infra filius, filia. εω pisisti cf. II. h Secundo supra avus, avia : infra nepos , neptis: cX transverso frater, soror. f. III. Tertio supra proavus, proavia r infra pronepos, νεπή -3. proneptis: ex transverso fratris sororisque filius. filia: & convenienter patruus, amita , aVunculus , materi ra. Patruus Est Excta. 3.
frater patris, qui Graece vocatur. Avunculus est fra- :ι-s': ter matris; qui apud Graecos proprie-: Si promiscuὁ δ'
thi, dicitur Amita est patris soror. Matertera vero matris soror : utraque vel apud quosdam mδεμ appellatur. f. IV. Quarto gradu supra abaVus, abavla: infra abnepos , abneptis: ex transverso fatris sororisque nepos, neptis: & con-Venienter patruus magnus, amita magna, id est, avi frater Msoror: item avunculus magnus, Zc matertera magna, id est, aviae frater de soror. consobrinus, consobrina, id est, qui quaeve ex fratribus aut sororibus progenerantur. Sed quidam recte consobrinos cos proprie dici putant, qui ex duabus sororibus progenerantur, quasi consorori nos. cos vero qui ex duo bus pratribus progenerantur, proprie fratres patrueles Vocari. Si autem ex duobus fratribus filiae nascuntur, sorores patrue Ies appellari. At cos qui ex fratre dc sorore propagantur, amitinos proprie dici. Amatae tuae filii consobrinum te appellant,
g. V. Quinto supra atavus,atavia: infra adnepos, adneptis: ex transverso fratris sororisque pronepos, proneptis: & conVenienter propatruus , proam ita, id est, proavi frater & soror: proa Vunculus, pro matertera, id cst, proaviae frater & soror. Item fratris patruelis sororis patruelis, consobrini consobrinae, amitini amitinae filius filia: propior sobrino, propius sobrina. hi sunt patrui magni, amitae magnae, avunculi magni, male terae magnae, filius filia.
ΡRop ATRO sJ Qui a Paulo in I. Iurissonsultus, Τ. de gradibus, dicitur pa
rruus maior 3 ut abpatruus, patruus maximus. Agathias Scholasticus lib. I. historiae . Patrui maximi, ut Romanae leges loquerentur , ω γαι, diiοι, δε ας οἱ PM- ρον ειπιιεν
ωι. Loquitur autem de Childeberto, & Clotario Regibus nostris, quos ait fuissed heobaldo Theodeberti filio patruos maximos. Interpres tamen vertere debuit,
388쪽
C A P. VI. De gradibus cognationis. 29s
magnos, ut constat ex stemmate, quod etiam vir doctus docuit in Agathia inteia potato.
g. V I. Sexto gradu supra tritavus tritavia r infra trinepos Ex MLI. trineptis : ex transverso fratris sororisque abnepos abneptis:& convenienter abpatruus abamita, id est, abavi frater L ror : abavunculus ahmatertera, id est, abaviae frater de soror. Item sobrini sobrinaeque, id est, qui quaeve ex fratribus vel sororibus patruelibus vel consobrinis vel amitinis progen
g. VII. Hactenus ostendisse sussiciat L quemadmodum gradus cognationis numerentur. Namque ex his palam est intellegere quemadmodum ulteriores quoque gradus numerare debeamus: quippe sempergςnerata quaeque persona gradum adjiciat, ut longe facilius sit respondere, quoto quisque gradu sit, quam propria cognationis appellatione
quemquam denotar . HACTEN Vs Os TENDIss E s V F F I C I A T J Ex his quae supra notavimustacilis est numeratio graduum; nec displicent tamen regulae tres quibu= veteres V tuntur. Prima haec est, in linea ascendentium & descendentium, quot sunt personae de quibus quaeritur, computatis intermediis una dempta, tot sunt gradus. Et ita tri lavus erit sexto, sunt enim personae septem. Secunda haec est, in linea aequali quoto gradu distant collaterales a communi stipite, eodem duplicato distant inter se :duorum fratrum filii distant ab avo communi stipite duobus gradibus; hi duplicati facient gradus quatuor, sunt ergo quarto gradu. Tertia, in linea inaequali collateralium, quot sunt personae stipite dempto , tot sunt gradus ἔ ut patruus, &filius fratris lunt tertio gradu. Sunt enim quatuor personae, duo fratres, ex altero fratrum filius, itέ inque avus a quo communem originem ducunt: hoc dempto, restant personae tres, sunt ergo tres gradus.
g. VIII. Adgnationis quoque gradus eodem modo numerantur. g. IX. Sed quum magis veritas oculata fide, quam per aures animis hominum infigitur: ideo necessarium duximus post narrationem graduum, etiam eos praesenti libro inscribi, quatenus possint & auribus de oculorum inspectione adulescentes perfectissimam graduum doctrinam adipisci. - Hoc loco vetustis um graduum cognationis diagramma adE vendum s. g. X. Illud certum est , ad serviles cognationes illam partem edicti, qua proximitatis nomine bonorum posscilio promittitur, non pertinere: nam nec Vlla antiqua lege talis cognatio ' computabatur. Sed nostra constitutione, quam pro jure patronatus iacimus, quod jus usque ad nostra tempora satis obscurum atquc nube picnum, S Undique confusum fuerat in de hoc humanitate suggerente concessimus, ut si quis in scrvili consortio constitutus , liberum vel liberos habuerit, sive ex libera, sive ex
389쪽
196 INSTIT. D. IVS ΤIN. LIB. III.
servilis conditionis mulieret vel contra serva mulier ex libero veI servo habuerit liberos cujuscumque sexus: Sc ad libertatem his pervenientibus, & ii qui ex ser vili ventre nati sunt, libertatem meruerint, Vel dum mulieres liberae erant, ipsi in servitute eos habuerint, &postea ad libertatem pervenerint: ut hi omnes ad succcssionem patris vel matris veniant patronatus jure in hac parte sopito. Hos enim liberos non solum in suorum parentium successionem, sed etiam alterum in alterius m tuam successionem si vocavimus, ex illa lege specialiter cos vocantes, sive soli inveniantur, qui in servitute nati,&postea manumissi sunt: sive Una cum aliis, qui post libertatem parentium concepti sunt: sive ex eodem patre, vel ex eadem matre, sive ex altis adsimilitudinem eorum, qui ex justis nuptiis procreati sunt.
ILL vn CERTUM E s T J Meriti, tamen hac de re dubitari potuit; quia, ut Accur s. hoc loco notat, naturalem aequitatem in hac parte Praetor sequitur, nec
spurios ipsos, vel vulgo quaesitos rejicit, ι. si spurius .f. unde cognati, S. vutg. qua μνοι, supra, de successione cognatorum. Denique in servis his cognationum nominI-bus non pascimus, ι. Io. f. non parcimus .ff. de gradib. Imo in nuptiis contrahendis, hujus servilis cognationis ratio habetur, L adoptivus. g. servitis, s de ritu nuptiar. Sed, ut Vlp. monet in I. I. S. pertinet. F. unde cognati , nulla facile servilis videtur eme cognatio et servi enim nec genus , nec gentem habere possiunt, ut loquitur Pa. pin. in l. I. f. de probationis. & non solum juris civilis, sed etiam edicti Praetorii communionem non habent, l. 2o. ,.servus , Τ. qui testamenta facere possunt. Sequutus est ergo Praetor in hoc edicto veteres leges, quae cognationis, vel agnationis nomine numquam serviles cognationes intellexerunt: ut puta, legem XII. tab. te.
gem Iuliam iudiciorum publicorum, de qua in I. 4.f. de testibus, & in d. t. io. in prisc. st . de gradib. legem Corneliam de injuriis, de qua in l. 1. Τ. de in uriis: legem
Iuliam repetundarum , de qua in Li .F. ad leg. Ivil. repetund. Et hoc est quod Paulus ait in d. t. ro . non parcimus, ad leges serviles cognationes non pertinere. Et viadenotandum est Paulum, cum ait ad leges, etiam edictum Praetoris intelligere, de quo nominatim loquitar in princ. d. legis. Eademque serma Vlp. ait in d. t. I. q. pertinet, j. unde cognati. Pertinet, inquit, haec lex, id est edictum Praetoris. Sed uterque verbo abutitur , ut &M. Tuli. cum ait, edictum Praetoris legem elle annuam , Praetoris enim edictum nec vim te sis habet, nec legi limit: est, j. quos autem , infra, δε bonor. possess. f. haec exempli, infra, de exceptionib. NEC ULLA ANTI cxv A LEGE TALIs co GNATIO J Obstate videtur quod docuit supra Iustinianus, ε. illud certum est, de nuptiis, serviles cognationes impedimento nuptiis esse . nam si nuptias impediunt, quae juris civilis sunt; ergo jus civile habet rationem hujusmodi cognationis. Quod confirmat Paulus in I. Io. F. non parcimus, s de gradib. or a ib. his verbis, Non parcimus his nominitas, id est eEn torum, etiam in semis. itaque parentes , ct filios , staressique etiam servorum dicimus. Neque id mirum videri debet, cum hac in parte Praettar naturalis aequitatis habeat rationem, & jus naturale spectet, quo iure omnes homines aequales sunt, i. a. quod attinet F. de Reg jur. Denique Vlpianus in I. i. f. pertinet , f. υnda cognati, non facile ullam servilem cognationem videri poste asserit: ex quίbus verbis licet evidenter
interte, aliquando illius haberi rationem. Sed haec non infirmant Iustiniani defi
390쪽
C A p. VI. De gradibus cognationis. 297
nitionem, nam cum liberti neque ascendentes, neque collaterales habere intelligantur; imb nec descendentes , nisi quos post libertatem susceperint, nullos polia sunt videri habere cognatos. Non qu bd revera, & naturaliter servorum cognationes non sint, sed quod non videantur esse; ut eleganter Vlp. loquitur in d. f. penianti:&qubdad eos non pertineant leges, quamvis in nuptiis illarum ratio habeatur; quia semper in coniunctionibus non tollim quod licet, sed etiam quod hone. stumst considerandum est, l.semper, f. de Reg. juris. Verbum autem facile . additum a Triboniano in d. f. pertinet, ad veritatem accedita. non propteae nuptias, ut Accursius existimavit, quia in d. g. de suecessionibus agitur, non de nuptiis: sed propter novam Iustin. constitutionem de iure patronatus, in qua hujusmodi cognationum rationem haberi voluit, ut ex hoc g. constat.
SI Q.VIs IN sER vi O J Ex novella Valentiniani de libertis O μαυs.-nib. eorum, quando libertus nullo tacta testamento decedebat, & filium aut filiam ,
unum pluresve in servitute quaesitos, aut nepotzm neptemve cives Romanos relinquebat: in solidum illi vocabantur patronis exclusis. Si veris nec filios, nec nepotes relinqueret, sed patrem, matrem, fiatrem, sororemve pari libertate gaudentes; semis hereditatis ad hujusmodi personas, secundum graduum praerogativam
pertinebat: alter autem semis manumissioris servabatur heredibus, qui in assem ad intestati successionem vocabantur, si intestato liberto expressa necessitudinum nomina defuissent. In qua constitutione cum multa absurda,& a juris ratione a
horrentia videri possent; ut qudd duos tantum gradus liberorum liberti, filios scilicet, & nepotes ab intestato admitteret; quod parentes, & fiatres liberti vocaret,& reliquis descendentium gradibus anteponeret: denique quod heredes manumisiseris quoscumque admitteret ad successionem, cum tamen ad extraneos heredes ius patronatus, neque ulla lege, neque ex edicto pertineret, ii lco excepto qui hoc gaudet privilesio, l. I. ct 1. Cod. d. bonis liberi. Hoc causam dedit, & occasionem Iusti niano condendi novum jus ; ut illud quod ad sua tempora satis obscurum, & nube
plenum, & undique confusum remansisse agnoscit, Imperiali remedio illuminaret. Vt enim Tertullianus eleganter in Apologetico , Solent Imperatores quotidie, experia mentis illuminantibus tenebras antiquitatis, totam illam veterem , ct Aquassentem legum Tisam , novis Principalium rescriptorum, or edimnum securi s DNncare. Igitur constitutione sua illas juris angustias emendavit ,& voluit; ut non tantum filii, & nepotes ex ser vili ventre nati, & deinde libertate donati patronis praeferrentur; sed etiam parentes, & seatres, ut hic apparet, & clarius apertiusque ex integra constitutione a dom Cujacio restituta lib. 2 o. Obs cap. 4.
ALTERvM IN ALTERI Us MYTVAM s V CCEss.IONEM J Vexant haec verba veteres interpretes, ut docet Me sit glossa: quidam non male referunt tantum ad successionem mutuam parentum,& liberorum; quam sententiam, si verum amamus, verba admittere non possunt. Et omnem dubitandi rationem hodie
sustulit constitutio. Graeca, culus, ut docui, synopsim dedit D. Cujac. lib. 2 o. ObsHaec enim omnia adeo expressis verbis separat & distinguit, ut de hujus Ioci vera sententia amplias dubitare non liceat; nam postquam docuit ad successionem liberti admitti liberos susceptos in servili consortio, subjicit haec verba, Eo quod ilio magis paradoxum videri potest, ipsos quoque liberos ad mutuam successionem a misti viae moliturio; largitur vero, or liberto, er liberta hereditatem fluorum liberorum, sicut in ingenuis patres, ct matres vocantur. Falsa est ergo sententia Iohannis, quam certatam doctores sequuntur, statri colliberto praeferri patronum. Falsum est quo-