Institutiones theologicae auctore fr. Leop. Br. Liebermann ss. theolog. doct. et prof. dioecesis Argentinensis vicario generali. Tomus 1. 5.

201쪽

si in Pag. 88. ute ad Deum et Religionem naturalem Pertinent, in quantum ratione investigari et coneludi possunt, in ea philosoplitae. Parte continentur , quae de theologia naturali et vitae moralis Prineipiis agit. Cum 4n his exponendis diu Immorari non possimus; ad eos remittimus qui hoe disputationis genus eum magna subtilitate, et perspicacia tractarunt. Inter recentiores legimerentur, Bergier, traue de la orate religion tome II. et III. Feti Sion , traud de P existense de neu , et letines fur dioers s eis de mavissique et de religion. Pretioes de la religion de I. c. par Francois tome I. Schwars Handbuch dereliri siliehen Religion. Saller Grundietiren der Religion. Schmam, Mantiale della Religione cristiana.

I. mocke , doctoris Paris. princi a relim naturalis et rex elauore. Tom. I. Inter veteres praeesare et ornatissime de hac re Scripserunt, Cicero, imprimis in libris de natura Deorum; et qui merito christianorum Cicero vocatus est.

Laetantius in suis diuinarum institutionum libris.

202쪽

dsitrina certamente radiis cata nella ragione: ma PMo

Latone infammo i ctiori .e oi eceio questi bei sen- timenti.

5ὶ Pag. m. Ingentia volumina impleret, qui recentioris

liiijus Philosopbiae, aut potius sceleratissimae contra D um , divinamque religionem coniurationis historiam texere vellet. Quis enim enarrare sumeret summam h minum , qui se huic factioni tradiderunt, impietatem ei arrogantiam , et errorum monstra, quae haec, insania reperit; et saxos furores , ae continuos in religionem

203쪽

christianam impetus, ei artes decipiendi multas ei iti laquas, atque pessumdandi Penitus ac corrumpendi animos ardorem inexplebilem Usque adeo plurimorum in

religionem patriam odium exarsit, ut non iam homines viderentur, quam suriae, quas ex 'abysso infernali in hune orbem ejectae sunt, ut aperirent os suum in blasphemias

ad Deum oeaes s. XIII. 9. J , et blasphemare fac

rent habitatores terrae. Iam si virorum illorum indoles spectatur, nihil fingi potest acerbius , nihil insolentius, nihil simul vilius et abiectius. Philosophi est veritatem quaerere, animum Purum Servare, liberumque ab omni commotione, quae iudicium praevertere posset. At hi homines mendaciorum impudentissimi fabricatores, omnisque fraudis et sallaciae artifices audacissimi : iamdudum omnem honi honestique sensum abiecerunt. Nulis Ium hie veritalis studium ; id unum statutum firmiter, Suae sectae consulere, suamque nocendi libidinem explere, coelum ipsum appetere stultitia γ nullum in lacessendo. convitiando modum teuere, nullis demum parcere mediis quamvis iniquis, ut sacra omnia Profanaque conculcetitur, et ad id collatis consiliis, conjunctisque viribus

coujuratorum more tendere. Nemo credat nimia esse

quae dicimus; in iis ta enim hujus rei argumenta in philosophorum scriptis reperiuntur'. Dissielle est satyram non seribere; nam quis iniquos Tam patiens secim , tam ferreus, ut leueat Ee. Sussideret certe ilIud lillerarum commercium inter ollarium aliosque conjuraelionis duces . quod Typis evulgatum est. Τola ibi patet i mriorum perfidia, et irasanus furor, et ad omne scelus' projecta impietas. Conserantur cum liis vita Christi et Apostolorum, e eorum plena pietatis et amoris praecepis, quibus ho

204쪽

ct dissicile non erit videre, ubi sit vera , ubi salsa sapientia. Plura de nova hac impietate legi possunt apud

religionis christianae defensores, quorum multos eximios, doctissimosque aetas nostra tulit. Inter alios legi merentur D. Wiest historia naturalismi tom. I.

Triun ph der Philosophie. t Trionso delia flosofa.

Bergide traiid de la orate religion ; et in aliis operibus

contra incredulos conscriptis. opus recens e lum eiii litulus ... Memoires mur semir a P histoire dii I 8. ν-i e IV. vol. Paris I 8 i5. et aliud adhuc recentius ... N Laphilosophie dia Mooiis par et meme II. vol. . I 8I6. Unum tantum aut aliud testimonium an eramus , quod ex ipsis incredulorum operihus desumpsimus . . .

205쪽

Idem eodem lis,m de novis Oener;s hunianiptoribus et publicae seliritatis architectis ita loquitur . . . - Mus Iehaulain pretexie, qu' eux seu is soni celsi s , vrais, de bontio sol, iis nous foumeltent imp6rieusementh leues ddeisions tranchantes, et pretendent nous donnerpoue les vrais principes des choses les inintelligibies sy-sldmes, qu' iis oni batis dans leur imagination. Du re. ste , renuersant, destruisant , Aulant aux pieds tout eaque les hommes respeelent, illa olent avet affigo la de

inon avis une preuve, que ce qu' iis enseignent, n' est pas la verite ...uVide etiam adnotationem 35. m

Pag. 9 . optimi ohservat Gibnuti ver . Theodicia ρ. a. )s omnes leges , quibus haec praeseris natura continetur , merh esse positivas. Quis enim illotiquos nunc miramur coeli motus , et astrorum ordines , et rerum omnium formam, ac miram varietatem consi- iterans , haec omnia ex necessario quodam partiti inconcursu prodiisse dicet, et non ex liberrima Dei voluntate 3 Quis hare ita et non aliter facta esse ex ideis me thaphisycis , aut ex geometriae principiis deducet pAn minor est Dei in mundo morali auctoritas p Revelationis possit,ilitatem, imo et summam utilitatem plure qeliam ex Deistis consessi sunt. Auctor libri, religion eqsentiem a P homme haec habet s m. r. p. 95. J n Muria possibilissi d'une revelation divine, I homme doniti est question le miate , ou l' homine raison nable i

206쪽

eonire les verites absolument certaines et indispensabies, et ce qui est auinessus de In rais , est contraire seu lementu ce qu'oti a coutume d'expsirimenter ou de comprendre. C' est pourquoi je m' cton ne qu' i I y ait des gens d*sprit, qui combaltent celle distinction, et que M. r Ba' te soli de ce nombre. Elle est assurέment tre hien sondde. Uno veri id est au in dessus de la ratisti , quand noli e Prit, Ou mpine lolit esprit cree ne la saura it comis prei id re , et telle est a mon avis la S. te Τrinitύ , . . . inais une verite ne saurati jainais, hire contre la raison; et hien Ioin , qu un dognia com hallu et conva incu Paria raison soli incomprehensi ble, on peut dire que ri euri' est plus aisd a comprendre , ni Plus manifeste, quason absurditU. DPag. haec ex Iosepho Sosigero citat a Ne curiosus quaere causas Ora uiuin , Quaecumque libris vis prophetarum indidit Almata coelo , plena veraci Deo . . . Nescire vello', quae magister optimus cere non vult, erudita inscitia est

207쪽

par rappori . leue maniere ae exister tet est un cerela quar re. II y a d' a uires choses, doni Pexisten ea est tres- certaine , et doni Du 'ne Peut comprendre Ia manicred' exister; p. ex il est clair que la maithre est divisi blaa P infini: mais on ne saurait concevoir . comme celapeut gire, ni te concilier mec tes nombreuses absurdues qui semblent en rere les cons/uences. La Philoso is se contente de dranontrer, que la chose est telle, et nes' amura miri is en, ehercher Ia mamere , parce qu' eiale est au-dessus de notre orire. Il saut dire la mἡmec se de l' eteruile . . . Plura tu hanc materiam habet Leibnitatus Thdoditae p. 22. et auires etc. Pr ter exemplum Mecei nati, , quo D. Bergier repetitis vicibus adve sarios premit, alia quoque sunt ad rem illustrandam aptissima. Vides v. g. turrim quadratam, quae a longinquo conspecta rotunda tibi apparet; salsum est quod fers iudicium, neque exeundi ex hoc errore possibilitas est, nisi vel ipse propius accedas, vel inde venientibus credas. Sic mirum non est, si rationis nostrae infirma acies multa quae ad Deum, vitam futuram etc. Spectant, aliter vides, ac in se sunt; quia per nebulas et Elonginquo videt. Quoniam autem nobis, quamdiu hanc vitam agimus, propius accedere non licet a iis credendum est, qui inde ad nos erudiendos veniunt, seu quia Deo ipso instructi idonei sunt ad corrigenda imbee illis

rationis iudicia. . σ

Pag. ro . Mulla ita hanc rem egregie dicta reperies in insigni opere D. Beroer, de La orate religion. Inter alia haec pauca hic addimus Thom. III. ehap. VIII. art. I. g. IX. - Cette propositione u ne faue yas emire

que Pinquiscement , uue proposition . quelaonque doli

208쪽

r 93 dependre non de Ia Arce des preuves , maἰs du degiud ignorance ou d'entdtement de celui, qui Ies examine. -- La raison prise dans te sens que les incredules asinlectent de lui donner, est celle de toutes nos iacullus , doni nous tirons te motus de secours: elle n' est d' u- sage, que dans les matteres de speculation , dans les Μathdmatiques , et dans la Metaphisique. Le sens commun au contraire nous sali aequiescer avet une enitere certitude au senument inlwrieur, a la depos on de nos Sens, au lcmoigriage unanime de nos scinblabies: troisio urces ira pIus secoudes de nos connaissances Praliques , les plus occessat res de lovies . . . Celui-ci s lesens commvn est la raison par excellenee , putriae ilest Ie Principat organe des sol ns de la Providenee sinoire 6gard. Ma rhgle , dit I' autevr d' Emile , de me livrer au seu timent plus qu' a la raison , est confirmie

Una sede distro te murigorose indagini non euna feri cisca. Credere uot dire segvir ω ragio ne ; e chi non la stegue , quando Di sono motisi, che

conoscere qualauno Per suo ambasciatore in maniera,che non pi sis nissun ra-

209쪽

Pag. II S. Egregie jam tempore suo liaec exposuit S. Thomas L. I. contr. gentes c. IV. J. 33 Sequerentur tria inconvenientia , Si hujusmodi veritas solummodorationi inquirenda relinqueretur. Unum est, quod paucis hominibus Dei cognitio , saltem accurata inesset: idque tum ob tardum multorum ingenium , qui ad scietidum naturaliter indispositi sunt, tum ob necessitatem rei sa miliaris, tum denique ob pigritiam. Secundum inconveniens est, quod illi, qui ad praedictae veritatis cognitionem vel inventionem pervenirent, vix post longum tempus pertingerent, tum propter veritatis profunditatem, tum propter multa, quae praeexiguntur; tum quod tempore juventutis, dum diversis motibus passiouum

anima aestuat, non est apta ad tam altae veritatis cognitionem. Tertium inconveniens est, quod investigationi rationis humanae plerumque falsilas admisceatur, propter

debilitatem intellectus nostri in judicando , et Phaniasmatum permixtionem ; et ideo in dubitatione apud eos

remanerent ea , quae Sunt etiam Verissime demonstrata ,

dum vim demonstrationis ignorant, et precipue cum videant a diversis, qui sapientes dicuntur, distersa do-eeri H Haec quamvis in pluribus auctoribus cilata reperiantur, hic tamen addenda censui, ut videatur quam apte , et accurate de hac materia Sareulo XIII. loeutus sit scholasticus theologusi Non multum, ut Plato, a Vero aberraret, qui contenderet in libris S. Thomae plus reperiri verae philosophiae. ac prosundae et acutissimae investigationis, eaque, quae tam subtiliter excogitala sunt, elarius et accuratius exprimi, quam in iactatissimis hu

ius tam philosophici saeculi operibus. Φ Pag. D6. Vid. Bergier de Ia urate religion l. ΙΙ. .

p. I. etc. idem , Deisme es ute par miami me . . I. Iet. II. Gratius de veritate religionis christianae cap. XI. Et seq. inter alia hoc habet. is Paganorum sacra serme per totum orbem terrarum, ut . late ostendit PorP rius, et

210쪽

nostri etiam saeculi navigatores docent, plena er ni cruodelitatis. Nam receptum serme ubique . ut et humano sanguine Dii placarentur, quem morem nec romanae leges sustulerunt ... Mysteria illa sanctissima sive Cereris, sive Liberi patris plenissima suere omnis obscoeni latis .i. . Illi dies, qui Deorum honori sacrati erant , talibus spectaculis celebrabantur, quibus interesse Catonem puduit . . . Gladiatorum mutuae dilaniationes inter oblectamenta erant publiea paganorum; exponere liberos

quotidianum et ....

Sieh aueli Schwaret Uandbuch. I. Band S. 95. mocke t. I. Pag. sa - Mamachium origines et antiq.christi lita Bouuet histoire univers. partie II. chap. XVI.

io Pag. II 8. Ethnicorum crassissimos errores, et quae exinde orta est vitiorum omnim colluviem graphice di pingit Apostol. ad Rom. I. Legi meretur Cornelii a Lapide commentari in hunc locum. Item ejusd. Ene mi iam scripturae sacras cap. II. lom. I. operum. - Biblede Venere dissert. sur te p&hύ originei t. XII. - Quis

porro innumera errorum monstra recensere Posset, quae

in libris Philosophorum passim occurrunti Nec immerito Cicero ait Iib. II. divinat. N.W b8: is Nescis , quomodo nihil tam absurde dici ρotest, quod non dicatur ab Hiquo philosophorum O. Si quas assecuti sunt veritates , si egregia quaedam morum praecepta tradiderunt; alia iterum statuerunt Principia , quae omnem morum disciplinam, omnem religionem dissolverent. M At etiam Epieuri liber est de Sanctitate, ait Cisera de natur. Des lib. I. g. 44.3. Ludimur ab homine non tam sacelo, quam ad seribendi licentiam impio. Quae enim potest esse Sanctitas, si Dii humana non cura nit . . . Si talis est Deus, ut nulla gratia, nulla homi uum caritate teneatur; va-