장음표시 사용
351쪽
scit paganitas et si adest, quam uocant stultum, prudentia illa, saera illorum respondere non audent reprimitur enim
exta morim, si emitatur reusentia Christianas maiestatis. magna res, ut illa, quaam uorant rudistiani, istuat illima, quam appellant stultitiam. s. eo, ramus nullo morem legum pagani deos deasque
colem se etiam literis profitentur: si uerum est quod leunt, quia et mas illos olunt et feminas Ianus enim et Saturnus,
Iouis et Mereurius et Apollo et ceteri item Minerua et Isisi et Freta illa et Venus et Flora meretrix eum estoris dii deas quo Mint, Melit historias tam Graeeorum quam Romanorum testantua . Christiam autem, nimis pauperes, quos stultos
uocant, unum deum colunt in mysterio ex quo uni omnia, nec aliquid fluod ab eo conditum est, uenerantur ipsum enimis solum susscere sibi et abundare seiunt ad salutem non ignorantes quia si gloriam ei nomen eius aliis deputauerint, essen dent eum, quia nullus imperator permittit ut nomin eius tribuni et omnes adorentur.
10. conserantur nune leges ut uideatur ubi sit prudentia: s qui creatorem colit aut qui eritaturain, qui domin uni aut qui seruos potest fieri ut in aliqua domo praeter unum alius
dominus avsiletur ut pagani litteris forensibus instructi, qui sibi prudentes uidentur, in uno mundo ab uno deo condito multosia et es Cor. 2, 7 8 6sF i quam quem P quoniam eorri quem) quamquam uoeant stultum υμ signum meis), prudentia illa saera μιμή, quem norat seu voeani stultam prudentia illa, saerxa, ne stultem P stultum eorrisiuitam in A stultitiam m. 2 reprimeturi enim m. X 3 extat
352쪽
Libo quaestionunt deos deas quo uenerantur procuratores enim et actores mundi domini et dei nomine nuneuparunt cum inprouidi detegantur.
illud autem asserere, quod perniciem pariat, inprouidi est et 'tulti, quoniam necesse est deum iniuriam suam uindieare in eos, qui conssimis suis domini dei nomen et gloriam partierunt sit. Dehinc considerentur praecepta lex nostra, quos stultos
uocant, antestius et ministros sine crimino sanctos et inreprehensibiles praecipit ordinari e contra autem paganorum traditio antestites et ministros idoneos sibi esse non posse, nisi
ex uiris transfigurentur in seminas ut licenter et publice tomuliebria patiantur et discussis in aqua inhoneste rinibus mollem quassatamqus uocem et turpem emittant quod si publice lacerent ab omni populo lapidaeuentur et cynocessus
ille, qui nutabundus per omnia se circumfert loca quaerens membra adulteri Osiris uiri Isidis ecce quibus ministris si us 5 magistris pagani prudentias sibi nomen adsciscunt, eum non
solum inpruontiae sit, sed et criminis obscena enim et probrosa diligere Mnestum est illud autem quale est, quod in speleo uelatis oculis inluduntur ne enim horreant turpiter
dehonestari se oculi illis uelantur alii autem sicut ales alas 20 percutiunt uocem coracis imitantes alteri uero leonum more
fremunt alii autem ligatis manibus intestinis pullinis proiciuntur super foveas aqua plenas accedent quodam eum gladio et inrumpente intestina supra dicta, qui se liberatorem appellet.
7 es. I im 3, 2. I0. it. I, 7. M.tores N auctores G, - 2 nuneuparenti eum inprou deteg. illud autem asserere quod pera pariat ede qui se prudentes appellant eum P iii prouidi inproui nostra lex praeeipit quoi 7 ministros add. idoneos X inrepraehensibilis C 8 praeeipitioni P praecepit G, A corr. e et M N corr. Nam 3 2inocephalus C I natabundus inmutabundus G Ioe M I adH- timo stria syris A PCNX I magistris magistris puta
353쪽
12. Sunt et cetera inhonestiora ecce quantis modis turpiter inluduntur, qui se sapientes appellant sed quia haec in tenebrispatiuntur, putant posse nesciri ista enim omnia, quae a malis
et turpibus inuenta et ordinata sunt in occulto sancta Christis ana fides prodidit et detexit praedicata enim ud considerantes qui audiebant, quid boni et sanctitatis publica promitteretur
eontul0runt se ad fidem occulta illa inhonesta et turpia relinquentes et quo modo per ignorantiam inlusi sunt confitentes. tunc enim iam pride in omnes prope in hoo uertebantur errorsi et ideire sibi prudentes uidebantur, quia qui reprehenderet D erat nam quamquam omnes errarent sub uno allacias nomine, idolatria unus quisque tamen iuxta mores suos et
conuersationem ordinauit culturam, ut unus error diuersitatem haberet ex turpitudine et conuersatione auctorum deniquoi sacra quae Liberi uocant, inh0nesta et uanissima sunt et plena
furoris difficile enim inpurus non iracundus est denique ubique eum Priapo pietus uidetur, cum quo inhonesis uiuebat. 13. Hoc modo sunt et cetera sacra eorum; sed, ut posteritis inuentionibus aperentur, subtilitate et astutia laetum est
20 Satanae quam qua iii non sine consilio illius ista inuenta sunt, inuentis tamen singulis aspersit quaedam praestigia, per tuae
inliceret homines ad errorem, et sic factum est ut per traducem antiquitatis omnendaretur sallacia et excusaretur turpis inuentio per consuetudinem enim coepit turpe non uideri, di quod turpe erat nam eum dehonestantur aliqui, primo erub scunt; postea uero blandiente consuetudine recedit pudor mutata fronte, praeterea si multos uideat tales nam quaestus
sapientes pientes corr. m. rec. M sapiens corr. 2 inordinatam occulta corr. se sed eorr. sint AB Diani Om. add. a. I. M onines porro omnes P I prii dentes sibi GAI ordinauit conuersatione Om. add. nst. U I ex Orn P et Om. N I su.roris M ini puris 1 19 apirenturin astuta A 20 ipsius corr. N 23 alitiquitatis aut pareati P antiquitates I corr. . - 25 erubescant leOrr. . UNX 2 praeterea si idem quod praesertin cuni tutata ronte praeterea, si mi εν pungere mauuu
354쪽
turpitudinis is ML quando hi, qui nobiles die tur, dehonestari uidentur; Mil enim imitatares in intractviis is
nobilitas. 14. Si ergo porro iam pridem propter hoc prudentos sibi uidebantur quia cui foeda inuentio haec displiceret, non erat,
nunc, quia dei misericordia inlustratum est gemis humanum et declaratam erimen esse quod pro lege cedebat, stultum aulam quod putabatur prudenter inuentum uel ab hac appellatione cessare deberent permanere uolentes in deincis erimine, cognoscentes nomen sapientiae a ge alienum esse id
15. Sed ut addant ad cumulum confessionis suae, in stultitia deprehensi laruos uocant, a quibus conuincuntur sed fidem nostram si posteritatem eousant, in praeceptis aulam nonnuant nihil posse reprehendi qui fidem nostram accusant,
non magis contra nos, sed ontra auctorem nostrum suscipi nunt nos enim stultos, qui quasi rei saluae fidem dederimus, illum autem mendacem et circumuentorem nec non et albtiosum pronuntiant, qui fidem traderet, per quam deciperentur edentes igitur prius non nos tulis redidisse probemus, deiud causam amri auctoris.
16. cum in errore degeremus, in quo nune manent pagani, nullis uirtutum signis adtracti, sed nudis serbis qua sacra uocant percepimus prodesse putantes, non quod diuinitas conmiendarat, sed quod uerus consuetudo tradiderat, in qua I es. UIA. 5, 10
hi in corr.), 0 2 dehonesta. . . add. ta s. l. m. rec. M dehonestatem 4 porro lani iam P iam porro intentio P inuentio est est eras. dei d di claratuitio o ore a 3 9 berent perma iere uolente in detecto crimine Om. add. my. M nolentes Retii Agentiau Engelbrecht I ne eras. eo Oseente M II onfusionis P 12 eonuinetus corr. m. rec. 8J M 4 possit posse. V15 auctoritate in nostraini I dederemus dede eras. M 18 quia c20 acturi actori ser M. M auctori ρὶ eo'. aetori N auctorisi auctores, corr. , A 2 in pr. m. CXX detegeremus sa
355쪽
quod non latet diuersis inlusi uanitidibus nullam spem salutis agnouimus quid enim potesat pro re res ab hominibus inuinta ut autem ad stam de acta remus t filium ius inornatum et crudi fixum eredfremus, non Orbis suasum est
nobis sed rebus uidimus enim mortuos excitatos, leprosos mundatos, caeco nato oculos restitutos, demonia eiecta si simul omnes infirmitates euratas.
17. Nunc quando stulti fuimus iudicetur eum nudis uerbia eredidimus, aut eum rebus sin dubio nim resonis ureban sunt quippe eum ad os signisseandas immis in si miraditioni humanae nulla suadini uirtute, quae ad inludendas cientes hominum inuenta est, fidem dedimus, quanto magis huic, quam diuinam et deincam omnia signa, quas Oum inuo- eant, contestantur nonne digne stulti iudicaremur, si uiri utibus non credeseruus, qui sermonibus redi ramus non rationabiliter inprouidi si inconsulti notaremur, si aduoeantem spem non sequeremur, qui desperationi fueramus obnoxii 18. Sed , aiunt e contra, stultum est quod creditur; non εaim rations subsistit deum haber filium eos emortua et dissoluta corpora rursus rei ri ad uitam'. onines philoson et metarum inuentores diuertis disputationibus inuidam se confoderunt, nullus ad alterum transiens, quia unus quisque in quo imbutus fuerat permanebat per id quod enim uerba contradictioni obnoxia sunt, nullus alterum superabat non enim erat
356쪽
unde se quis uictorem ostenderet, sed inuicem contradictionibbus se satigantes minime alter alteri persuadebat. 19. Hinc factum est ut dei prouidentia, cuius sensus inuestigari non potest, praedicationi suae uirtutem adiungeret ut ueritas praedicationis uirtutis testimonio probaretur, ait, qui uerbis contradicere parati erant uidentes uirtutem contradicere
non auderent quae enim maior poterit esse testisdatio ueritatis, quam est operatio uirtutis p20. Si quis autem opera uirtutum deneget accusans scripturas, quo modo poterit stultam fidem nostram dicere denegans id
scripturas ubi enim seriptum est de Christo quod lius deseredendus est, sodem loco uirtus testis inuenitur et si ui absurdum uidetur legenti Christum dei lium mei fixum.
reuoluat et inueniet resurrexisse eum a mortuis et intellegat non otiose eum mortuum es, neque inuitum, qui potuit is
resurgere, sed esse mysterium quicumque ergo est ille, aut laesiit de erues, quia, si dixerit stultam erucem, non poterit dicere stultam resurrectionem excusat enim resurrectio
erucem aut si locutus suerit de cruce, non poterit negare prouidentiam esse in ea quani uidet testimonio resurrectionis, firmari aut . utrumque enim accipitur aut utrumqu refellitur, ut qui non defendet, nec audeat accusare.
21. Quare autem eructio se permiserit eognatis mysterium
reseruandum est mortem autem hanc in tantum commendauit ut clariseis se per eam testatus sit nam et ait potesta intem habeo ponendi animam meam et potestatem ii et Ioli. 20, 30 3ν 45 es Iob. 13, 3P a Iob. 10. 18 quis o P a dei omni praedieationis Is ui tutum M qui eras. parati erant uidentes uirtutem
357쪽
habeo iterum sumendi eam non ergo coactus est mori,
qui potestatem habuit et mori et resurgere hane qui abnuit, non poterit dicere uiolenter illi mortem inlatam si enim istam negat, nec mortuum illum poterit adseuerare, quia hae illic
continentur ubi morti traditus legitur nemo enim ex superioribus postrema aut ex postremis superiora condemnat, quia contrarium non est quod unius orporis est.22. D mortuis autem quod resurgant, dolo dicunt stultum credere uident enim exempla quibus credibile iudicetur omnia id enim semina usibus necessaria nisi dissoluta lavi int, renasei
rursus non poterunt si hae in mundo hominum causa decreuit, cur illorum ipsoru ni corporibus si haec praestaturus credatur, stultum putant, nisi quia ipsi stulti sunt, qui plus deo non dant, quam potest mundus uirtutum tamen gestarum nuncis usque apparet umbra quia enim tempus non est laetendarum uirtutum initio enim fieri oportuit, ut semen fidei per
hanc crementum saceret , tamen etiam modo demonia nominata cruce Christi terrentur si si inpensius fiat, fugantur et di pagan0rum formidine et metu nominata crucisso responsa dare non possunt.
23. Si obprobrium est mors Christi, quare terrori est res enim, quae ex crimine uenit non timeri debet,cis contemni. quis enim timeat hominem pro inmine suo occisum ac si
358쪽
crucem Christi, nominata ea non te mitur et, ut proprius dicam, nisi res essmi, non timerent hi enim omnes, qui ea paris diaboli sunt, consensmint in moriem christi mide cuneis monia sius di goniam nominata inice clii isti tenore concutiuntur omnis enim qui in alicuius innocentis morte reus est, cum nomen eius fuerit memoratum, timor adprohendit cor eius recordatione enim habita delicti reum se uidet quanto
magis demonia uel di gentium se res sunt meis domini et saluatoris mundit
24. Sed pagani antiquitatis ausa uerum s tenere contem Ddunt, quia quod anterius est inquiunt, salsum esse non potest'. quasi antiquitas aut uetus consuetudo praeiudicet ueritati possent enim homicidas aut molles aut adulteri uel ceterieriminos per hoc inlidita sua Glandem, quia antiqua sunt et ab ipso mundi initio coepta, eum hinc magis intellegere deberent errorem suum, quia quod reprehensibile M tuos est
male coeptum probatur, quod autem honestum et sanctum est digno colitur; nec posse turps et reprehensibile ante sanctum esse et inreprehensibile.
25. Et ad postremum paganorum traditio ab homin inuonta Mnegari non potest; quia aulam nostra loca deo data est, euibdens res si in monis enim apparuit malastas des ad dandam legem hominibus et, ut huic fidas possit haberi praemisit signa multa et prodigia facta in Aegypto, quod hodieque libri testantur a Ptolome reconditi in bybliotecam Alexandriae ra
359쪽
si ergo legem dignatus si uiri ut nomo amburere deum ess qui tradidit Iudam iam et mantiaste uisa est omnibus
maipstas dei in tanto fulgore et terrore ut et praeter humnem alius deus eroderetur et, quod iubebat, omni obseru ctione dignum haberetur.
26. Et ut omnia deiscas rationi eonueniant, inspiciatur tradita lex, si quid in ea iniustum, si quid inhonestum, siqvid Mentosum si oportuit sum innotescere, non ut in
angulo per inposturam appareret, qui claudi non potest, neque id in speleo ubi aliud est quam emitur operant inlecebrosa fallacia neque ea seruanda traderet, quas propter quod inli nesta essent, in tenebris gererentur.
27. Cum enim unius dei notitia oblitterula esset in mundo eonsuetudines linquendi, quia mendacium uelamen presstiteratre ueritati elemens et misericors deus nolens opus suum potablioni obnoxium fieri uisitare dignatus est genus humanum non sic apparens leut hi, qui salso di appellari uoluerunt sed, sicut est ueritas dei, ita se manifestavit, ut errorem adbmeret, qui sessorum deorum prasdicatione mundi sensum ordiu erati enim supra sescenta milia hominum egressa de Aegypto uidentes et cognoscentes dominum hunc eas supra
omnes ex apparentia ineffabilis glorias proximar ad eum timuerunt, sed Ionge curuato genu adorauerunt postea pros 2 es. Ex is, i i8 20, 8 8 et Aet 26, 26 16 et meris me. Actia , i et Boin 3 7 Me. 20 ec M. is M. Num. ii 2D 22 ec M. 20, re
si V 2 tradidit edd. tradit eodd. inanifesta C 4 omnino G 6 ratione eorr. N eonueniat corr. 2 in ea iniustunt in eat iustum C, eorr. 2 in eat iniustum X s appararet C I spello M spe eo sy ore speculo N qua C. N eorr. l. 12 generenturi 14 titerat ut ritati elemens et mi Dm. add. q. MI u.ritat M I dignatus est genus humanum non m ad L m. M
360쪽
quentibus aliis signis quam quae secerat in Aegypto in omnibus mirabilibus, amiseriatus est unus esse deus. 28. Haec omnibus prope innotuerunt linguis, haec uicinis gentibus terrori suerunt quid tale in diis gentium cui genti
citi linpulo gloriam suam ostenderunt quae signί aut uirtutes ad diuinitatis suas testimonium fecerunt ubi aut quando locuti probantur pM. Sed inrationabilis uulgus aut apparentes umbras aut demonia aut simulacra mortuorum ut deos colere oeperunt; quas res in consuetudinem uetustatis deducta arbitratur orationis sibi ueritatem posse defendi, cum ueritatis ratio non ex consuetudine neque ex uetustate sed ex deo sit, qui non uetustate deus probatur, sed aeternitate quam ob rem fides
non coepta res, sed in initio est in deum enim credere nostrum incipere est; nam quod reditur, aeternum est quo modo ergo anteriores se putant pagani, eum quando quod colunt post deum est numquid non opus post opificem si3
pagani colunt perii nos opilicem illi creaturam nos creatorem certe deus secit mundum: asre facto notitiam suam non
ostendit aut fecit hominem et noluit se ab eo coli, quem sedit sed absurdum est. 30. Factus ergo homo coepit uenerari suum conditorem, quia et dignum est et eausa hoc exigit quod eum per des,
diam hominui obsolevisset, reparauit istud deus in Abrahant ut cognitio dei qua suerat in Adam inciperet rursus in Abra raham, ut ab eo geniti sub hac cognitione educarentur et per traducem non desideret neque deesset, qui colere deum, aduω eatis etiam exterae gestis hominibus ad istam dei cognitionem.