Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum

71쪽

decem sensus sunt denique dicit noli sint tibi dii alii praeter me irimum uerbum hoc est et subiecit non saetos tibi ullam similitudinem, quae sunt in caelo sursum et in terra deorsum, neque in aqua quae est sub terra deinde adiecit tertio: non sumes nomen domini

dei tui in uacuo non nim mundabit dominus qui Rumit nomen eius in uanum hoc est non in mendacio nomen d0mini dei tui adsumes, ut perieres per illud'. dehinc

quarto loco dicit sabbata domini dei tui seruabis et is non facies in illo ullum opus seruile haec quattuor uerba sunt de d0eem ista ad dominum proprie pertinent; haec sunt in prima tabula scripta.

2. Deinde in secunda tabula haec continentur: primum uerbum est honora patrem tuum et matrem secunia dum non occides; tertium non fornicaberis; luartum non suraberis quintum non salsum testim0nium dices sextum non concupisces quicquam proximi tui et talia haec in secunda tabula scripta probat apostolus Paulus dicens honora patrem et matrem, quod est mandatum primum in promissione quom0do esset primum nisi in secunda tabula ab ipso coepisset γ'in promissione autem ideo dixit, quia statim subiecit ut sis longaeuus super terram si bens tibi sit haec

1 in tui m. M mundauit e mandalii Cm mandauit 2, NX 8 peieres P periures NX per m. X s sabbato

72쪽

Liber quaestioniim est promissio facta his qui mandata custodiunt itaque habessi mandata distincta et numerum eorum consummatum et

quae et quanta in singulis tabulis seripta sunt

INTOLERABILE 31. Accepta potestate in peccatores eum honorificentia descendit de monis acie gloriosa lex enim eontra peccatores data est Moyses ergo quia non pedemerat, gloriosus apparuit in

tantum ut a peceatoribus uideri non posset ostensum enim is in eo est, quia peccatores gloriam dei non merentur aspicere. post simulacrum enim uituli fusilis et confractionem tabularum, in quibus data lex suerat, rursus ascendens Moyses in montem eum tabulis, in quibus aecepta lege cum descenderet gloriosa saeta est acies eius, ut non possent spieer filii Israhel uultum eius, neque Aaron quia et ipse peccauerat;

sed interposito uelamine loquebatur ad illos, ut tam diu indigni essent gloria dei quam diu in peccatis uerterentur. 2 Unde dicit apostolus cum conuersus fuerit ad dominum, auseretur uelamen, ut dono de abluti digni fierent ointendere gloriam dei in constactione enim tabularum, quas ante acceperat, Iudaeorum populum reprobum significauit, eo quod peccatis studentes promissione dei indigni laturi

73쪽

erant quod autem reiurata lex est, alter populus laturus significatus est, ni proficeret lex data in monte. VIIII. SI DUXI DEUS BOX FECIT ET BONA VALDE

I. Per id quod multimodam rationem habent uerba faciunt quaestiones nam si ad causam de qua agitur reserantur, nulla in quaestio, quia per ordinem res ipsa se prodent nami aliquando commune dicimus quod indiuisum est, aliquando quoi iii Inundum est duobus enim modis appellatur ommune'. denique Petrus apost0lus commune, inquit, et inmundum

numquam intrauit in os meum, et apostolus aulus: omne, inquit, quod non est ex fide peccatum est, et alibi: uter ait, non est ex fide, et non tamen peeeatum est uides

ergo quia unus adque idem sermo non eadem semper significat. 2. Ideo si cum dicitur inmundum' consideiandum est quae causa dicatur quia aliquando ad conparationem meliorum inmundum dicitur, aliquaud ad opera sordida resertur, ut

si malum intellegatur nulla igitur substantia malum, quia quae per substantiam inmunda putantur ad conparationem pulcherrimarum rerum inmunda sunt nam et panis inmundus dicitur et oleum et plumbum ad conparationem auri in inundum est et corvus ad auum et, cum unius c0rporis membra silit, valia honesta, alia inhonesta uocantur, cum sciantur malano esse itaque omnia in sua natura bona sunt, quia utilia. Mel. Gen. 1, 31 Geii. 6, 19. 7, I et Aet QR I4ὶ Rom. I4, 23 I ML 3, 12 I es. I Cor. 2, 23. 243 ualde bona eorr. 2 5 are hina cum in uv. om. X absoluto mir Mitum N 8 ad adhuem, eorri ad hane ina B ad hanc adim erat L 10 omino M in diuisum C 2 petriis puri iis er-J inminutiel denique uda ae 3 iniri iniri rus. Ci Da ex quis eorri ex me qua V 20 quae m. N

74쪽

Liber quaestionuni

1. Quantum ad uerba pertinet, uidetur esse contrarium: si autem sensus requiraturi inuenietur esse non dispar sic enim

lex loquitur, ut a diligentibus ad sedulis possit intellegi, ut ratio ueritatis non incuriosis, sed sollieitis se revelet nam id utim deus dixit quarta progenie, et Moyses scripsit: quinta progenie quamuis utrum quo Moyses retulerit et

fallers eum inpossibile sit in quo tanta iiirtus operata sit. ac per hoc inuestigalidus est sensus, quia non otiose aliquid

aut inprouid diuina loquitur scriptura itaque duas partes βsunt, quas singuli memorauerunt deus enim quattuor gener riones significauit, quae natae sunt in Aegypto Moyses autem addens his unam, ex qua has ortum acceperunt, eum intrassent in Aegyptum quinta, inquit generatione exis runt silii

Israhel generationen enim quae intrauit in Aegyptum et quat 20 tuo quae illi nata sunt simul conplexus est. nam Abrahantusque ad exitum inorum Israhel de Aegypto generationes sunt octo ducentis enim quindecim annis a promissione saeta Abrahae

habitauerunt in Chanaan et dueentis quindecim in Aegypto. 2. Hi sunt anni quos conprehendit apostolus ad Gala G

75쪽

tas dicens post quadringentos et triginta annos saeta est sc igitur has quattuor generationes natae sunt in

Chanaan, id est in Isaac una altera in Iacob, tertia iii Levi,qii arta in Gedson et Caath et Merari cum intrassent auteni filii Israhel in Aegyptum Caath genuit Ambram haec est

prima generatio facta in Aeopto i bram autem genuit Aaron et Moysen et Mariam, quae est secunda facta generatio in Aegypto et Aaron genuit Elmeter et statres eius, quae estgoneratio tertia; Eleaeter autem genuit Finees quarta generatione.

io hae sunt quattuor generationes procreatae in Aegypto unde ait deus ad Abraham peregrinum erit semen tuum, et seruitio oppriment eos: ego autem liberabo eos, quarta generatione exient inde uide si non apertum est, quia

non aliud significauit deus, quam quod gestum est in Aegypto.

is Moyses autem ut etiam illam generationem poneret, quae cum Iacob patre suo intrauit in Aegyptum, ex qua istae quattuor originem habent dixit quinta progenie exierunt filii Israhel de terra AegJpti.

1. Iusti hominis, quantum ad conscientiam eius pertinet, uoluntas bona est quantum autem ad praescientiam, inmunis

autem GA 0 haee M 1 et i in ras.h I gerationes corr.m4 M I aegypto MCNX, sed ef in. 5 1 quanta corr. 2 MI iusti uiri B bona est uoluntasi quid est ut ut quid P ut C quare o 20 benedixit quem noluit noluit mre ma Ah 2 benedixerit scripsi benedixit eodd. 22 iusti enim P nominis P homines autem enim I praesentiam 3. Disitias by Corale

76쪽

Liber quaestionum

est ab aduersis deus enim solus est, qui de futuris iudicat. M per hoc Isaac iustus, quantum ad praesentem humanitatem dignum est maiorem filium suum benedicendum magis put bat sed deus, qui oecultorum cognitor est, minorem benedi tionem mereri ostendit, ut in benedictione non hominis ostenderet esse beneficium 40d dei esse et quia olliei dignitas est, non hominis meritum, quam dei sequitur benedictio denique dictum esta deo in Numeris ad Moysen et Aaron sacerdotes uos autem ponit nomen meum super filios Israhsi ego dominus benedicam eos ut gratiam traditio per ministerium ordinati utransfundat hominibus sc uoluntas sacerdotis obesse aut prodesse possit, sed meritum benedictionem poscentis. 2. Quanta autem dignitas sit ordinis sacerdotalis, hinc aduertamus dictum est autem de nequissimo Caipha, interiectore saluatoris, inter cetera hoc autem a semet ipso non dixit, sed cum asset princeps sacerdotum anni illius, pro se tauit per quod ostenditur spiritum gratiarum non personam sequi aut digni aut indigni, sed ordinationem traditionis, ut quamuis aliquis boni meriti sit, non tamen possit benedicere nisi fuerit ordinatus, ut omelum ministerii exhibeat. dei autem est effectum tribuere benedictionis.

XII QUARE ABRAHAM FIDE SUA SIGNUM CIRCUMCISIONEM ACCEPIT 3

1. Si uelis aduertere non incongruum uidebis quod putas

diuersum esse a ratione crodsens enim fili uin se habiturum, in diquo omnes gentes benedicerentur et a quo sanctimonium exortandum erat, illa in parte signum accepit, per quam ede'

77쪽

ratio fit filiorum et esses ut sanctior sit sed si aliquibus

deformatio uidetur animaduertant bratiam in eo gauisum et filios eius hoc testimo iii fuisse gloriosos nam Phi0 utique

unus ex principibus gentilium uidens tantam uirtutem esse in deo Abrahae, ut lolarnem ducem exercitus Assyriorum, cuius potentiam tota terra tremebat, proprio gladio manu seminas dedonaret, sponte se lacumcidit, arbitratus ex eo ipso dignitatem sibi quaestiam nonne prae se fert, si quis pro nomine

Christi euhiiii aut aliqli 0 membrum amiserit nonne partem id ipsam humanis uultibus ingerit ut Issiareat gloriosus pro fide en in aliquid ad tempus amittere lucrum est facere.

2. Ita et Abraham fidei suae signum accipiens non deformatus est, sed melioratus spiritaliter uero hoc significauit, quia nebula emis circumcidi haberet a cordibus hominum per fidemi christi quia carnalis error obstabat caliginem praestans

humanis cordibus ne cognoscerent creat0rem Abraham autem, quia promissus est ex semine eius futurus Christus qui hanc

caliginem abstergeret, ideo circumcisus est, quia filium credidit se habiturum, qui errorem tunc amputaret iam uide, si non ab eongrue illa in parte uel tale signum accepit.

1. Ut nimis impium facinus Sodomitarum possit aduerti, pereatum eorum peruenit usque ad necem fili0rum ipsorum, ne et Iud 14, 6 et Iud i Q et Lais 5 30 rares.

78쪽

Liber quaestionum de origine illorum signum aliquod remaneret nonne prouisum

est in illis, ne diu uiuentes exempla sequerentur patrum a gehenna enim liberi sim in aliena causa occisi parentes enim tam pro se quam pro his rei sunt, quia, ut illorum opera oblitterarentur, omnis progenies ipsorum erasa est. nam si

bonis parenturia laeti sunt filii et quod commendentur praerogatiua eoruni sic et de morte quae pro malis illorum

insertur, queri non possunt, ut, quem ad modum participes in lucro sunt, sint et in damno similiter et in Aegypto pro noxiis patrum plexi sunt filii, sed ut ad emendationem eorum ad prosectet ut quia ex aliis causis dominum credere et uenerari, qui in Moyse erat, noluerunt, hac plaga territi confiterentur

eum satisfactione, ne grauius hunc iratum sentirent. 2 Haec ergo mors filiorum crimen est patrum quoquo enim modo

filii debitum spiritum reddiderunt, suturi accusatores parentum B quia perfidiam suam nec sanguine liorum uincere potuerunt, non ergo in futurum, sed ad praesens tempus milia parentum

filios inuenerunt nec qualecumque beneficium est gloriosum non Ase, nec tamen reum nam si quidam cum precibus

enituntur in postremis p0siti ad fidem ueri accedere, ut, si sono cor0nam, uel ueniam mereantur, quo modo poterunt hinc aliqui queri, cum quibus ita actum est, ut neque esset unde ignosci sibi precarentur, neque sublimos haberentur qui minime

laborauerant confers nunc unius momenti cruciatum ad multi temporis poenam arbitrare etiam multos laborare et quia, perSeuerare non p08Sunt non solum essectum laboris amittero.

sed et poena multari adde etiam, quia difficile de malis nati

79쪽

et inter nequissimos educati uel c0nuersati mentem suam

temperant ad disciplinam dei sequendam uide ergo, si non magis bene actum est cum filiis perditorum.

XIIII QUID EST UT DEUS, QUI IUSTUS PRAEDICATUR, PECCATA PATRUM FIDIS. M REDDERE MMIGRITI TERTIAM ET QUARTAM PROGENIEM

1. Nihil iniuste dominum saeus aut dicero qui dubitat insanus est itaque si uerba domini non subprimantur, sed omnia quae ad eandem quaestionem pertinent, proponantur, lucebit quodi obseurum uitatur et pium asstimabitur quod minimo iustum

putatur qui enim uerba subprimit quaestionis aut inperitus est aut tergiversator qui calumniae magis studet quam doctrinae. porro autem repronii sit quidem deus reddere se peccata

patrum filiis, sed qui oderint sum, hoc est qui in paternisi malis uersati seruiunt silis, sicut et patres illorum iste enim inimicus dei est, qui honorem nominis esus indieatereaturae sicut enim iustorum filii et ipsi iusti nobilitant in

se genus iustitiae dum et patrum et sua iustitia sublimantur ita et nequissimorum et ipsi filii nequissimi rementum faciunt Nisi alitiae quia et malorum filii sunt et nequitiam illorum exemplarunt ad perditionem multorum.

2. Cum terrore ergo locutus uidetur deus, sed uerum est, et hoc habet ratio quis enim malum et mali hominis situm non duplici gener exsecretur, quo modo bonum et boni filium duplici merito conset honorandum idcirco autem in tertiam et quartam progeniem reddere se promisit, ut si

80쪽

Liber quaestionum post patrem malum filius non sequatur perfidiam patris nepos autem aut in malis imitator existens sciat se non inmunem futurum a severitate sententiae, aut si et nepos

sorte non aui, sed patris secutus uestigia testamentum diligat dei, non ignoret pronepos ad se usque erumno sententiam, si aemulus sit proaui perfidias. 3. ac legis manifestatione deterreri uoluit deus impios

patres, ut agnoscente quantum mali pareret sectatio idolatriae uel adfectu filiorum reuocarentur ad reuerentiam creatoris, aut filii timentes, ne incurrerent peccata patrum, deicio legi obtemperarent illi autem adtendentes ad nequitiam aliter hoc interpretari coeperim dicentes patres manducauerunt

uuam acerbam et dentes siliorum stupuerunt ut securi de inpunitate, eo qu0 filiis ipsorum redderentur peccata illi tamen neque spiritus neque amis haberent pietatem hinc lassicitur eis, non morietur filius pro patre neque pater pro filio', sed anima quae peceat ipsa morietur et addiscerent non inpune sibi suturam, sed si reddi peccata patrum filiis, ut, quia impietatem parentum secuti mala, quae obli randa

erant, Xenilitaueriint acerbius puniantur. 204. Postquam ostendit deus quid mali pariat idolatria, addidit statim quae bona diligentes se sequantur dicens: et faciens misericordiam in milia milium his, qui diligunt me et custodiunt praecepta mea, ut bonum patris non usque ad pronepotem, sed usque in milia milium reddat ut que puta, si quis ex semine David diligat dominum, quem constat utique porro aut mille annos fuisse, huic additur misericordia