장음표시 사용
51쪽
gligendae sunt quanquam exiguam tantum notitiam earum ad nos pervenisse admodum dolendum est): tamen enumerare singulas factiones earumque vim in rebus publicis moderandis explicare et per se desperata res est et a re nostra plane abhorret. Nos ad rem sodaliciariam qua ratione instituta sit explicandam accedemus, cum esse cerimus ut
quanta pestis rei publicae sodalicia fuerint exemplis aliquot
cognoscatur. - . Cicero ad fratrem consulatum petentem c. 5 quod si satis grati homines essent, haec omnia tibi parata esse debebant scit subsidia in petitione consulatus sicut parata esse consilo nam hoc biennio quas tuo sodalitates civium ad ambitionem gratiosissimorum
tibi obligasti C. Fundani, V. Galli, C. Cornelii, L. Cor-Din x. Horum in causis ad te deferundis quidnam eorum sodales tibi receperint et consi marint scio nam interfui. Haec Verba, quae non parum etiam conserunt ad legem, quam Cicero sibi se iam pridem tulisse asseverat η de ci vium periculis defendendis, recte interpretandam, non Solum ostendunt quantopere haec labes in intimos recessus rerum publicarum manaverit, sed etiam qua singulari impudentiane celata quidem sit haec iurpitudo . Accusationes etiam ut defensiones a sodalitatibus suscipiebantur: Cic. ad Qu.
. li, , 5 Gabinium tres adhuc factiones ' postulant. L. Lentulus a minis situs, IV. Nero cum bonis sub scriptoribus, C. Memmius tr. l. cum L. Capitone. Me morabilis denique narratio Dionis, qui postquam coitionem
s. rumann V, 374. 408 409. pro Mur. 3, 5. Cic. ad Qu. r. ill 1 negat se in coitione candidatorum interfuisse eiusmodi enim pactiones in ea factae sunt ut nem bonus interesse debuerit. Interfuit videlicet aliis multis, quas non ita turpes
fuisse gloriatur. Ita Ascon in Corn. p. 75 coetus factiosorum hominum comme
morat. Factio saepe de collegio illicito usurpatur. Fest epit. V. factio p. 6 Lind. Heruid ad Tertuli. apolog. p. 17.
52쪽
triumvirorum anui LX a Chr. retulit ita pergit XXXVll 57):
hoc sodalicio accipiendum est, quod dictus est Vatinius, cum accusaretur a Licinio Calvo de sodaliciis, audacissimus do factione , nempe illvirorum. Nam Calvus ut sodalis eius Catullus ab altera parte stabant, quod et carminibus amaris et obnitendo in rebus publicis testati sunt . Eiusmodi etaeriarum criminibus ' factum esse tradit Asconius loco supra relato , ut senatus ius coeundi tolleret. Quod autem ratio postulare videbatur, ut transiremus ad leges contra collegia latas, id ideo distulimus, quoniam leges istae etsi praecipue factiosos coercebant, tamen multo latius patebant toto iure coeundi sublato qua re factum est, ut proximo demum capite de iis agere placeret. Nam etsi debetaeriis haec dixisse sufficiat, ne historici provinciam in-
Vadamus, tamen restat contigua quae plene a nobis ira clanda est. Dico crimen sodaliciorum, in cuius enarratione praeter hetaerias alterum genus sodaliciorum itidem rerum novandarum causa institutum apparebit ab hetaeriis diversum.
Crimen sodaliciorum est species ambitus propriae
quaestioni attributa. Dio Cass. XXXIX, 37 de lege Licinia:
CL Drumann il l 93. Ita iungendum est orationis reliquias collegerunt eicheri poet Lat rel. p. 113. Meyer Or. Rom. r. d. 2. P. 474. Melcher I. c. p. 129. Vide etiam Pseudo Cic. ecl. in Sallust 5, 14: biit in odα-lieiuni saerilegi Nigidiani bis iudicum ad subssilia attractus extrema fortuna stetit; qui locus eadem ratione ad latrones pertinere potesta ad turbas civiles. Ceterum certorum virorum actiones raro nominantur, etsi saepe dign0scuntur, ut Milonis et Clodii. p. 34.
53쪽
pro Planc. 5, 36 nomine legis Liciniae qua est de sodaliciis omnes ambitus leges complexus es. - . 19 47. haesitantem te in hoc sodaliciorum tribuario crimine ad communUm ambitus causam contulisti. - . 20 4 dicitur M. Crassus harum ipsarum legum ambitu auctor. IV unde ' Crassum praeter hanc de sodaliciis aliam etiam legem de ambitu sanxisse putat, permotus locis Dionis et postremo Ciceronis. Sed hoc verisimile non Est, cum nullum eius legis vestigium unquam inveniatur neque neceSSarium est, nam hac etiam explicatione Cicero legem de sodaliciis in legibus ambitus collocavit, ut eadem ratione recte eam ambitus legem appellare posset. Videtur Wunderum numerus plurativus turbasse ; sed ut aput legis saepe dicitur lex, ita lex universa saepe leges. Ita
leges Atiniae, Furiae Cic. Verr. L. I, g, 09 Voconiae, Atiniae leges Cic. Philip p. li, , 6 leges Iulias Cic. ad Λit. l, 8 legibus agrariis frumentariisque latis iv. p. 7 l. s. 103 Iuliae rogationes ac Anii lii 25 Oppius
leges ac Anu ill 33. 34 Semproniae rogationes, Servilia leges ac An n. ll, 60 de lege iudiciaria C. Gracchi legeque Caepionis Iulias leges, Calpurnia scita ac finit. XV, 20 quare underi interpretatio reiicienda est. Crimine ambitus tenebantur soli candidati socii delicii a poena liberi erant Isidor. V 26 ambitus iudicium
i. e. qui ambiunt, non qui decuriant. ide XXXVII, 29 de lego Tullia XL, 52 LIV, 16 de lege Iulia Augusti al. Insea
8 X tr. Praes ad Planc. p. LXXIll. Harum ipsarum legum etiam male diceretur, si ad aliam praeterea Cicero respiceret. Idem accidit rum anno ill I97 et oti lingi rom. Stantsvers. p. 439. in locis similibus. scit e iure Romano, quo nisi de sociis specialiter cautum
erat te ad eos non trahebatur Hest ter Criminali . S 1 n. Modie
54쪽
in eum est qui largitione honorem capit et ambit, amis Surus dignitatem quam muner invadit . Idem cernitur in poenis ambitus ita in legis Corneliae . . DCLXXlli ut magistratuum petitione per X annos abstinerent condemnati legis Calpurniae v. c. DCLXXXVt mi ἄρχειν
μιγητε βουλευε ιν σφων μηὁενοι ' legis Iuliae Augusti ut ambitus convicii in quinquennium a petitione magistratuum
arcerentur λ'. Exceptum erat unum genus ociorum, divisores scilicet Cicero pro Corne l. p. Scon. . d. hcum
hunc ambitum populus Romanus videret et cum a tribunis plebis doceretur eum nisi poena accessisset in diri sores extin gui i)ullo cod. extinc . . . . ullo modo possct; legem hanc Cornelii sagitabat, illam quae ex Scio ferobatur repudiabat idque iure, ut docti sumus duorum consulum designatorum calamitate. item in alio frustillo Cornelianae I, 32 obb.): ,repugnare, ut divisores quos honoris sui ministros esse oluerat, ego ambitus vellet infigere' quo loco acerbe admodum tangit C. Calpurnium Pisonem, qui legem hanc de ambitu ex Cto tulit in consulatu suo; largitione enim eum honorem adeptus est et lege ambitus ante reus factus, quam consulatum ciuiret ' Caput iei tantum dubium est utrum qui alterius nomine ambiunt, auctoris poenam patiantur Wacliter Lehrb. S 225 n. 15 al. an quod mihi videtur socii Hest ter i. c. I 29 b.)' s. l. n. go D de lege Iul. amb. XLVlli, M. Paul. . R. V, 30 l. Videtur enim a Sulla rogata atque diversa a lege Cornelia Hae
' Schol. ob in or pro Sulla , 17. p. 36 Or. Dio Cass. XXXVI 2I Schol. Bob. l. c. ' Di Cass. IV, 16. - est ter . . ut socios apud Romanos quoque poenae obnοXios fuisse probet, provocat ad . 16 C. si cert. pet IV, 2. NOV. 123 c. 2. 6. At poenae quibusdam criminis huius sociis ibi propositae non sunt poenae ambitus, sed delictorum specialium. unde protegg. p. LXXIV sq. rumann II, 3.
55쪽
divisoribus quod erat in lege C. Cornelii, quae perlata non est, nisi est receptum lege Calpurnia in tamen postea fortasse lege Tullia ψ obtinuit Cicero pro Planc. 23, 35 qui si erat
divisor, cur abs t rctu non est factus cur non eius
damnatione aliquid ad hoc iudicium praeiudicii cornparasti Sed hic quoque regula firmatur exceptione. Designatum esse eum candidatum qui ambitum fecisse dicebatur non opus erat sufficiebat petitorem fuisse ψ. quod de ambitu locum habet, traditur quoque de sodaliciis quam quaestionem Cicero st reprehensionem iudicii de candidatis a populo Romano in comitiis lati appellat. Idem affirmant Scholia obiensia β. Male igitur unde rus Ici, leae Licinia, inquit, ut ferretur senatus auctor fuit sc f.
Planc. 5, 36 37. 6, 9 exfr. 7, 4 l. 8, 44. 45.), qui
iam anno ante referente Cicerone ad Qu. r. II, 3, 6 decreverat ut sodalitates decuriatique discederent eaequo dolis ferretur ut qui non discessisSent ea poena quae est si i tenerentur. At ut mittam poenam diversam et tempus inter Ctum a. d. IV Id. Febr. prioris anni factum et legem satis longum: Ctum Omnes qui rerum no Varum O liendarum causa coissent δ' ita reos fecit, si non discessisse ut tempestive lex Licinia eos tantum qui ambitum fecissent et quidem solos candidatos quare plane diversa
crimina legis et Cti esse apparet.
λ' Quod divisorum multitudo ei obstitit Asc. in Cornel. p. 75.
ei iam alia ratione explicari potest.' Huc reser pro Mur. 23, 4 de ea lege poena gravior in plebem, exsilium in nostrum ordinem. etiam ei rat epist. p. 54. λ' Ita icti candidati etiam postulabantur. Cic. rvt. 30 113. Philip p. XI, 5, 11 coli. Drumann. II, 97. Ante comitia quoque ac cusari potuerunt Drum ill 6.' pro Planc. 3 S.' nrg. Planc. p. 253 verb. ut quaereretur in candidatos.
y Proteg. p. LXXV. λ' aec Cti interpretatio infra confirmabitur.
56쪽
Crimine sodaliciorum qui tenerentur vidimus iam videamus quid requiratur ut delictum consistat. - Soda licia unde rus ' recte monuit gravissimam Speciem nabitus suisse, ut perduellionem maximum inter maiestatis crimina. Neque obstat quod interdum ob eandem rem eundem hominem et ambitus et sodaliciorum reum factum esse scimus '. Qui enim sodaliciorum crimini obnoxius est, plerumque ea ipsa re leviora etiam quae ambitus quaestioni relicta erant admisit. Quaeritur autem quid accedere debuerit ut a communi causa ambitus ad sodaliciorum crimen perveniretur. Quod si unde rum x audis, erat ambitus vi determinatus δ' hin istiusmodi comitiis in quibus candidati sodalium opera ad consequendos honores uterentur, multitudo non tam acceptis nummis quam et i cogi solebat ut candidatis honorem mandaret.' Sequitur in ea re Sigonium*δ:. si quis tribules decuriasset et conscripsisset ut corrum peret populum, quoniam multitudines cogere videbatur, et is idebatur; quoniam pecunia o itendebat, ad ambitum pertinebat.'
λ' l. c. p. LXXIV secundum Manutium.' Ascon in Milon. p. 40 Milo postulattis est de ambitu ab Appii - - de sodaliciis a P. Fuisio erato ib. l. il Cic. ad div. VIII, 2. Messala ambitus absolutus est Nelictus lege Licinia maiore scr. maiori esse periculo videtur. Oll. rum III, p. 103. Cic. pro Cael. 7, 16 de ambitu et de eriminibus istis soda
8 Quod iis certe non probabitur, qui ambitum in corrumpendo consistere putant: acliter Lehrb. 225 n. 16. Hest ter g 52 h. Quamquam sunt qui quoqu0modo magistratus captus sit modo contra leges fiat ambitum commissum dicant, ut ambitus sit etiam violentus. Sed recte plerique hoc improbant.' do iudic L. II. c. 30. p. 78 B. GraeV. Oll. P. 1788.
57쪽
Sed hoc plane falsum est et unus ex copia illa errorum, qui inde a Sigonio hereditario iure transmittuntur in antiquitatibus Romanis Argumenta quae asseruntur Sigonio satis infirma melius infra diluuntur in expositione ambitus sodaliciarii. Nullam vim in ea re fuisse locuples auctor Dio Cassius ' testatur, ubi de lege Licinia exponit:
πικροτερα ἐπιτι μια τοῖς δεκαζουσι τινας πεταῖαν ' σπερ τριαυτοὶ ελαττον οτι ι lapsa α' ι o odi πην αρχην ιλνήφεσαν άμιαρτοντες. Violentae petitioni, qua Pompeius et Crassus consulatum anni DCXCl adepti erant β, opponitur ambitus largitione commissus, quem lege Licinia coercebant. Idem docemur a Cicerone ubi de universa legis Liciniae vi et sententia exponit hims Sensimus cuiuS- cumque tribus largitor esset et si hanc consensionem quas magis honeste quam vere Sodalita nominaretur quam quisque tribum turpi largitione corrumperet' etc. Crimen s0daliciorum igitur non erat ambitus violentus sed et ipsum
totum erat in largitione, itaque a Cicerone dicitur infinitus ambitus pro Cael. 7, 6 cf. 32, 78. Quam largitionem non
communem sed maiorem graVioremque et certa quadam ratione determina iam suisse con Sentaneum est. am rationem exquiramus necesse est ut quid intersit inter sodali ciorum crimen et ambitu communi S recte intelligatur. Qui auctorum de crimine Sodaliciorum narrationes
obiter tantum inspexerit, ad tribus id pertinere statim intelliget, Cic. pro Planc. 5, 36 in hac re tribuaria id. eod. 19 47 tribuarium crimen odaliciorum ut qui illud
cognoscere velit tribuum usum in ambitione diligenter attendere debeat. Qui sane maximus fuisse dicendus est; quicquid enim a candidatis excogitatum est ad populi studia sibi concilianda plerumque tributim faciebant vel Va-
L. XXXIX c. 7.' Drum III, 279. Dio XXXIX, 27 sq.
58쪽
bant. Neque causa obscura est. Tribules enim cum vicini essent, acile convenire adirive potuerunt ad munera percipienda deinde cum simul suffragia ferrent 7 melius erat
suffragatores habere coniunctos in maiore parte tribuum, quam eundem forte sus ragiorum numerum per omnes
XXXV tribus dispersum. Quapropter cum in Senatu a. LXlli ageretur de ambitu coercendo, postulavit Ser. Sulpicius confu8ionem suffragiorum omnium ' id est aucto-' Quod eo tempore etiam de centuriatis comitiis recte dicitur; erat enim tum centuria tinius tribus pars Cic. pro Planc. 20 49.)cs. Q. Cic. de et cons. c. 8: hos qui apud tribules suos plurimum gratia possunt, tui studiosos iu centuriis habebis.'' Cic. pro Mur. 23 4 confusionem sussi agiorum sagitasti, prorogationem legis Maniliae, aequationem gratiae, dignitatis, sus agiorum. Non intellexerunt viri docti, quae de lege Manilia voluerit Servius. Est illa sine dubio lex Manilia de libertinorum sussi agiis, quam tulit C. Manilius tr. l. a. LXVI extremo anno LXVI post pauculos dies quam inierat tribunatum Compitalibus Asc. in Cornel. p. 65. Drum. IV, 4l6. auctore C. Cornelio tr. l. a. LXVII. Cic. pro Cornel. p. Asc. p. 64. rum II 613), ut libertini in iis tribubus suffragium serrent, qua serebant qui eos manumiserant, id est patroni tribum Sequerentur, ut larum eius sequuntur. Vide l. 22 ad munic. I. I, egregie correctam a Savignyo Zeitschr. IX, l) l. 2 eod. Ita interpretor Dionis verba XXXVI, 25 To ἐθνει os cmελευ
Sed cum M'. Lepidus et L. Tullus al. Ian. a. LXVI magistratum iniissent, ea lex statim damnata est Cto Ascon in Corn. p. 66). Iam intelligitur consusione illa suffragiorum, quam Sulpicius voluit, hanc aniliam legem quodammodo revocari, cum liberi eodem loco essent ac patroni in suffragiis serendis diana seri non potuit quin
rusticarum quoque tribuum conditio cum urbanis X aequaretur sublata suffragiorum tributim ferendorum ratione. Inde etsi Sulpicius non Xpressis verbis repetebat legem Maniliam, quod recte aratonius ab eo alienum esse dixit, non sine specie aliqua id ipsum ei obiicere potuerunt, quod haud scio an in senatu ab adversariis actum sit.
Denique quid sibi velit prorogati illa, non faciles dictu isti fortasse
59쪽
ribus anuli et Garatonio η', ut latis suffragiis non centuriae numerarentur, Sed ut Omnia centuriarum omnium
suffragia confunderentur; quod graviter homines in suis cinitatibus et municipiis gratiosi tulerunt. Ut singula proponamus, candidati fautoresque eorum populo tributim Supplicabant:
Cic. pro Planc. 0, 24x appellavi populum tributim, sub misi me et supplicavi cum Plancius aedilitatem ambiret Cic. pro Mil. 9, 25 Clodius cum P. Plauti et M. Scipioni consulatum issicere velleth convocabat uribus,
se interponebat. Suet. Caes. l. comitia cum populo partitus est, it pronunciarentur pro paris altera quos ipse edidisset.
Et edebat per libellos circum tribus missos scripturabroni, Caesar dictator illi tribui Commendo nobis illum et illum etc.
Auson grat ac t. p. 704Τoll. tribu non circum ivi, centurias non adulavi, vocatis classibus non intremui.
Mamertin pane g. lui. c. I 6 scandidatis tributim omnes atqus etiam si nguli salutandi. Tributim dabantur convivia: Q. Cic. de p. c. c. I l convivia facito et abs t et ab amicis sodalibus scit. tuis concelebrentur et passim et tributim.
e redit, quod senatus cum leges abrogare iure n0n posset, persaepe tamen abrogaret vide scon. p. 57), post tale Ctum lex ipso iuro rata pro inani habebatur. Quodsi igitur contrarium placebat senatui, non opus erat nova lege, sed effectu addit ad nudum ius, ex quae erat rursus pro lege observabatur. Si magnis licet parVa componere, cogitent velim ICti do stipulatione quae X ceptione perpetua ne petatur irrita facta mox reviviscat, si rursus convenit ut petatur
l. 27 P de paci. II, 14. Haec mihi videtur prorogati dici posse, cum quod ipse iure valet ab impedimento liberatur. Similiter explicat Drum V, 447 not. 62. ' Drumann V, 446 not. l. rem haud intellexit.
60쪽
ilem Iudi gladiatorii Q. Cic. pro Mur. 32 67. Cfum - - si gladiatoribus et uigo x locus tributim esset datus), contra legem
Calpurniam factum videri - - . 34, 2. Spectacula sunt tributim data locus et in circo et in foro datur amicis et tribulibus, quid statuetur in viros primarios, qui in circo totas tabernas tribulium causa compararunt 'Denique pecuniaria largitio ut erat validissimum ambitionis adiumentum saepissime tributim fiebat Pecuniae vero aut promittebantur, ut post comitia demum si candidatus tribum tulisset, promissa summa solveretur aut ante comitia tribulibus dividebantur. Illa est pronunciatio pecuniae in tribus aliquoties memorata:
ad Att. I, 16, 7 Novi est in lege Aufidia de ambitu a. DCLXXXX lli δ' hoc ut sui nummos in tribus pronunciarit si non dederit impune sit, sin dederit Diaei hanc legem P. Clodium iam ant servaSSs pronunciare enim Solitum esse et non dare. Suet. Caes. 9. Lucceium 'sibi adiunxit, pactus ut cis quoniam inferior gratia , AESSO pecuniaque polleret,
nummos suo communi nomine per cffnturias pronunciaret.
centies constituunt in praerogativa pronunciare δ.
Cum pecunia tribulibus distribuenda aerat, constitui solebat locus inliqui. saepe domus alius cuiusdam riui sequester
δ' vide caput legis Tulliae de gladiatoribus in Vatin. 5, 37. Oreti ind. leg. p. 286. R Id est omnibus qui vellent tribulibus. s. c. 35, 3. - Senatus num locum ad spectandum dare crimen putat) Non, sed vulgo passim Quid est vulgo universis.' ' Quae perlata non videtur ad Att. I, 18, 4. ' Cf. pro Plancio 18 45.