장음표시 사용
91쪽
plurima collegia nova constituta esse videantur ' melius erit Cium illud non de privilegiis aliquot sed de generali Sanctione accipere quod multo certiori ratione efficitur ex inscriptione, non multis nota, de qua plura dicenda sunt; posita est enim in libro in his terris rarissimo, cui titulus
est Diplomi imperiali di privileo accordati a militari; accolit e comentati a Cl. Cardinati Velleiri 1835. ).
Repperi in eo inter alia multa et utilissima legem collegii alicuius λ, quod dicitur cultorum Dianae et Antinoi, integraria paene SerVatam et meis usibus quasi paratam ibi ipsi legi pia emittitur hoc caput ex C. . :ΚΑPUT EX S. C. P. R.
. . . venire collectum l. habere liceat. Qui stipem menstruam conserre ο- . . . 'a in ii collegium coeant neq sub specie eius collegi nisi semel in men serendi causa unde defuncti sepeliantur.
quod Clum non privilegium fuit cultoribus Dianae concessum, sed caput ex generali illo quo cavebatur quibus nam collegiis coire liceret. Primum enim si cultores Dianae specialem permissionem impetrassent, totum Ctum recepissent, certe cui collegio licentia coeundi daretur non omisissent; sed neutrum factum est. Deinde mihi restitutio aliter confici non posse videtur nisi ita ut verba:
LQuibus coJnvenire collegiumque habere liceat capitis inscriptionem faciamus. Ita hic tenemus eius Cti reliquias, quod totam collegiorum rationem ordinavit Pertinet id, ni fallor ad primos imperatores, fortasse ad Augustum;
λ' id infra p. 83 not. 2. ad p. 26 n. 10. Exscripsit eam ex Diss deli acad. Rom. di archeol. Rom. 825. . II ad p. 462, ubi primum publici iuris acta est a Natti quodam, qui conscripsit etiam utilem eius legis commentarium p. 437-46 l). Hoc exemplo tamen utendum est, quoniam Cardinali in describendo quaedam corrupit. ' Lepido Ratii ita restituit: Eae C. p. R. convenire collegiumque habere liceat essendo precedule queste tesse parole ali altra PVT, perche si sapesse esse quest i cap principale e di gnacos ii principio e i fondamentos
92쪽
factum est urbanis collegiis ordinandis, sed sive consuetudine sive principum mandatis postea receptum etiam in Italia, ubi eo usa esse collegia sub Hadriano videbimus deinde in provinciis, quod et ipsum infra fortasse apparebit. Cuius restituti et interpretatio non huius capitis est, sed proximo capiti de collegiis lici iis sub imperatoribus relinquenda videtur.
Sub imperatoribus illi collegi Ius coeundi fuisse nisi speciali leges concessum proximo capite demonstravi mus. Quod si iam disputationis ordo eo nos deduxit ut ageremus de collegiis quae essent licita, hoc non ita in telligendum est quasi singula corpora licii coeuntia enumerare nobis propositum sit, quod neque finem neque utilitatem aliquam haberet. Facile distinguuntur genera collegiorum etiam sub imperatoribus Collegia templorum et opificum eundem locum etiam post libertatem sublatam obtinebant, nisi quod nova non facile constituebantur. Vide
Muam tacitam interdum fuisse non nego, cum patientia saepe sit pro confirmatione.
93쪽
quae de collegio ab ruin i comediae instituendo linius ad Traianum scripsit quaeque hic Plinio respondit . Osficia
magistratuum ad similitudinem collegiorum erant constituta, sed forma plane singulari . I e tribubus seniorum iuniorumve collegiorum sorma ita constitutis, ut centuriae, Olim tribus paries, nunc essent collegii, aliquando susius agere mihi proposui . Collegia iuvenum quae a Nerone instituta creduntur propter ludos iuvenales, postea latissime Spargebantur et commemorantur in multis municipiis in curando usu iuvenum . Communia mimorum Romanorum et in nomine et in institutis τοι κοινά των περὶ τον Διονυσον τεχνιτῶν referunt, quae apud Graecos ampla et plurima
fuerunt Ordo augustalium denique ortu videtur ex
Epp. X, 2. 43. Novas immunitates accepisse videntur ab Impp., si quidem publicae uillitatis causa constituta erant. l. 17 S D. de exc. XXVII, . . . I 2. 13. . de iure imm L, 6. Vat. D. S 233-23 I. Quam nemo non dico explicavit, sed ne tractavit quidem. s. Savigii Syst. II, p. 253.
Cum iis comparanda est centuria accensorum elatorum Vat.
st. I 3 et ibi Buctili. Oreli. 2460 et in ind. quinto S. V., quae imilem fortunam videtur habuisse. Tac. XIV, 15. Di Cass. LXI, 19. Oreli. 4091-Φl01. Visconii
opere Var. . I. p. 33 46 66. Crame de iuven. p. Callistr. in kl. Schr. p. 53-59 Optime vero Oderici diss. p. 90-98. Ita in communi mimorum theatri Bovillensis reli. 2625 commemoratur L. Acilius Eutyches omnibus corporibus ad scenam honora- ratus, ut in decreto collegii Serapis C. I. 20 ἐπαινεσα αυτους καὶ rhqανωσαι θαλλου γε g νω ἐν Σαραπείω. Haec laudati et coronatio modo semel acta modo in tempus vitae modo perpetua requentissima est in collegiis Graecis C. I. 09. 110. 2220. 2525 . 3065 3066), eaque in communibus mimorum ἐν Tω θεατί φ ei solebat. C. I. 3067 3068 . .). Communia mimorum muli in
94쪽
collegiis in Augusti honorem institutis et dignus sane est,
qui proprio commentari illustretur; sunt enim Augustales in obscura universa re municipali maxime in tenebris positi et nescio quomodo cum ordinem reserunt tum collegia. Sed haec missa aciamus; non eni in agendum est de singulis generibus collegiorum, sed de collegiis in universum. Neque ita nihil reliquum nobis erit Privilegia enim diversam rationem habere possunt aut certa sunt unius collegii aut pertinent ad collegia omnia quandoque sutura, modo causam habeant lege comprehensam. Iane disserentiam indicaverit Gaius his verbis l. I pr. . quod cuius c. IlI, M. dieque societas meque collegium meque huiusmodi corpus passim inanibus haberi conceditur; nam et legibus et Ctis et principalibus constitutionibus ea res coercetur Paucis admodum in causim concessa sunt huiusmodi torpora: ut ecce vectigalium publicorum Sociis permissum est corpus habere, et auri sollinarum et argentifodinarum et salinarum. Item mollegia Romam certa mutat, quorum corpus Ctis atque constitutionibus trincipalibus monfirmatum est veluti iis torum quorundam aliorum et naviculariorum qui is c. maxicularii λ eo in provinciis Sunt. Videntur a collegiis certis Viscerni societates quaedam cinincertum permissae, ita ut quandocunque societas puta publicanorum coierit, corpus labeat, privilegio constitutionem societatis antecedente. Est autem eiusmodi societatum natura plane singularis Collocantur in universitatibus, in
95쪽
terduin corporibus adnumerantur, sed distinguuntur sempera collegiis Cic. pro ri est. I4, 32 nulla Romae societas
vectigalium, nullum' collegium ius concilium aut omnino
aliquod commune consilium Quod attinet ad iura privata, omnino aequiparantur collegiis vide l. 3, de . . XXXVII. l. a municipiis et societatibus et decuriis et corporibus bonorum po8sessio agnosci potest l. 22 D. de fideius s. XLVI, 1 hereditas personae mice fungitur sicuti municia pium et decuria et societas, . l, o D de furt. XLVΠ, postquam de ninicipio verba fecit idem scribit etiam de ceteris rebus publicis deque societatibuS Fabreti inscr.
632 276 P. Monetius soc iorum i ibertush Philogenes Dasculari iis Veturia C. l. ali ia ibe et Sueis Sunt igitur
eiusmodi societates re non diversae in collegiis, meque 4amen collegia carent enim causa perpetua, AEudm accedere oportere Supra Stendimus ', ut collegium consistat. dii
dein rem publicam nullam iubebant. Confirmatur igitur, quod supra docuimus collegii naturam non contineri, quod personam habeat ut enim societas perpetua, id istcollegium, carere potest persona, ita persona concessa est societatibus quibusdam ad aempus constitutis Non recte igitur collegium esse Statuunt plurium hominum qui municipes non sint, coniuncti0nem in unius personae vicem institutam. Societates, de quibus agimus, generaliter exceptas esse cum senatus ius coeundi tolleret non arbitror; coire enim cives non impediebantur nisi ex causa perpetua et ipso iure Cto non tenebantur Societates Non magis glatur eae reserendae sunt inter collegia licita quam reliquae societates privatae notanda tamen sunt quaedam peculiaria, quae communia iis sunt cum collegiis quibuscum plerumque componuntur repetenda ex persona utrisque Eadem sere in Vatin 3 8 in Pison. 18, 42 pro Planc. 13, 32 ad fami l. ill 9. est epit. v. magistera re p. 95 Lind.
96쪽
aequaliter attributa. De iure privato vidimus; sed morte
quoque haec societas non dissolvitur ut reliquae universitates, si ita convenit λ. quod si non convenit, dissolvitur quidem, sed dissensu praesumto l. 59 pr. D. pro soc. XVI l, 2. Adeo morte socii Solvitur societas, ut nec ab initio pacisci possimus ut here etiam succedat societati. Haec ita in privatis societatibus ait in societate vectigalium nihilo minus manet societas et post mortem alicuius, sed ita demum, si pars defuncti ad personam heredis eius adscripta sit, ut heredi quoque conferri oporteat. Quod igitur negant heredem socii in societato vectigalium socium esse nisi adscitus sit, nomine aliud est, re idem λη;
homne Enim emolumentum societatis ad eum pertinet, simili modo et damnum agnoscit quod contingit sive adhuc vivo socio sive postea quod non similiter in voluntaria societate observatur λδ. Quare Graeci recte heredem socii socium non esse appellandum docent, nisi ita convenit β. Cum igitur societates vectigalium morte socii non dissolverentur, fieri potuit ut per multos annos continuarentur Imperatorumque temporibus plerasque essent vectigalium societates a consulibus et tribunis plebis constitutae acri
etiam populi Romani tum libertate, quod ait Tacitus Anii.
yy Cti plerique cum ignorarent ius personae eiusmodi societatibus concessum, omnem lapidem moverunt, ut id nisi essicerent ex natura societatis privatae tamen cum ea componerent. Quod saetum est inde a Graecis enarratoribus, qui callide satis comparant manda tum in mortem datum schol Basil ad L. XII, it l, l. 57 pr. . I, p. 763 Heimb.). Sed omnino non ita anxii fuerunt iuris auctores apud Romanos in iure personae concedendo ac sSe molendi nostrates.
δ' Nisi sorte de beneficio c0mpetentiae quod dicimus cogitabis. . l. 63 h. t. ad h. l. . l, p. 770 eimb., in cuius versi0ne negatio
97쪽
Ut generale privilegium coeundi nullum sit in societatibus, certe aliud proponitur a Marciano, in cuius natura explicanda non exiguae exsistunt difficultates. l. I D. de coli et torp. mandatis principalibus praecipitur praesidibus provinciarum ne patiantur esse collegia sodalici neve milites collegia in castris habeant. Sed permittitur tenuioribus stipem menstruam conferre,
dum tamen semel in mense coeant, me sub praetextu
huiusmodi illicitum collegium coeat quod non an tum in Urbe sed it in Italiam et in provinciis locum habere . quoque Severus aescripsit l. Sessi religionis causa coire non prohibentur, dum tamen per hoc non fiat contra Ctum quo illicita collegia arcentur. Faciliora primum explanabimus Multi ultimis verbis omni bus mollegiis sacris tum coeundi tribui existimaverunt ut novum quotidie constituere liceret collegium. modo in Dei honorem iis fieret Sed ioc absurdum rust est enim eiusmodi excepti quae aegulam cinanem aedilat Obstat praeterea ex 2 exir. crim. XLVll. I l. Sub praeteri religionis vel sub specie solvendi voti coetus illicitos nec a Meteranis tentari oportet. Ipsa illa simulata religio senatum permovit ut ius coeundi tolleret Explicanda sunt illa verba de coitionibus in aeniplis rassi rem divinam
Supra p. 32 not. 1 collegia sodalicia de coetibus actiosorum interpretatus sum, sed fortasse erravi, Basilica enim ita vertunt: οἱ c 2χOVTες πανταχου κωλυετωσαν ἐν Πολεσι καὶ κωμαις λωτας ἐστρατειυτας ἐν Τοῖς καστροις avrων ἔχειν ἐταιρικὰ συσTωατα.
Graeci igitur acceperunt de omnibus collegiis illicitis privatorum; quod ut admittam facit et auctoritas eorum in hac re maxima et sententia multo aptior et facilior. ita ipse Dirksenius . c. p. 24.
98쪽
faciendam, quae etsi neutiquam contrari Ctum erant, facile tamen in fraudem Cti usurpari poterant. Quod confirmant Graeci κού χάριν ευχῆς Θεμιτυυς ε στι συνιενδι. Sed rectius etiam haec coniunguntur cum principio, ut collegia tenuiorum de quibus ibi agitur semel tantum in mense conventum habuerint, sed ad epulas et res sacras quotiens res ferebat coierint. Quod re vera ita fuisse suo loco demonstrabitur . Permittitur igitur tenuioribus stipem menstruam Conferre. Sed ne hac generali permissiones abutantur factiosi ad coetus seditiosos sub eiusmodi specie constituendus, collegia ista semel tantum in mense eoire iubentur. Quaeritur autem de quibusnam coIlegiis hoc privilegium intelligendum sit; non enim licere tenuioribus ex quacunque
causa coire, modo Semel in mense coeant, per Se clarum
est certumque; nam stipis menstruae collati non nisi ad certam certas ve causas pertinere posse videtur. Fieri enim non potuit, quin senatus, cum de collegiis licitis consuleretur, legitimas aliquas causas eiusmodi collationis confirmaret, non in universum stipi Inenstruae collationem. Si qui Marcianum minus accurate locutum esse existimant, cum pro enarrandis certis illis classibus exceptis simpliciterea collegi licita esse affirmaret, quae stipis men Siruae collatione continerentur: adhuc non repugnamus, 'lunt 'Iunm cum erroris nihil insit in verbis permitti tenuioribus, non recte desiderantur, quae Marciano addere non placuit. Antequam vero in singulas causas inquiramus, videndum est an non Senatu fortas Se unam solam expresserit. Quod haud scio an comprobetur verbis Marciani, quae supra relata excipiunt :
infra f. 6. Quanquam verba etiam signiscare possunt ad menstruam stipem conserendam plerumque ius coeundi dari solere petentibus. Sed hanc interpretationem cum ex aliis causis neglexi, tum quod cum capite Scti quod supra dedi omnino conciliari non potest.
99쪽
Non licet autem amplius quam unum collegium dicitum habere ut est constitutum et a Divis ratribus; et siquis in duobus fuerit, rescriptum est eligere eum portere, in quo magis S Se Velit, accepturum ex eo Col legio, a quo recedit, id quod ei competit ex ratione quae communis suit. Quae lex interpretes admodum veXavit et, ut fit, non minus ab riis is di vexata quasi Iure talionis Iia Metu eccius hominem pluribus collegiis ad lectos magaciter arguit non potuisse non empiterna propemodum crapula torpere, cum singula semel in mense coirent nam ex conventu redire quemquam posse nisi ebrium ign0rabat ut Germanus . Qua re rerum ordinem . quam maxime periclitari, inhiare enim alienis qui prodigi suarum facultatum essent. Sapientissimam itaque constitutionem eo pertinere, ne cives latrones
fierent et praedones Neque probabilior protulit Dirksenius ' etsi sane minus absurda. Bona enim collegiatorum in paucis tantummodo collegiis urbis Romae reipublicae collegii obnoxia erant, quod ipsum post marciani tempus constitutum is se opinor Maximum dissiculiatem labere
hanc legem non nego; neque quemquam eam explicaturum esse luto, quin Senatum v una tantummodo causa ius
coeundi reliquisse statuat Ut enim Senatus . . et funerum causa et incendiorum civ coeundi reliquerit, qua ratione vetiti sunt ii qui funerari in collegio intererant incendiorum causa societatem inire quod longe in liter se habet, uno tantum certoque genere collegiorum per generale privilegium excepto p recte enim prohibebantur ii qui funeraticium ex uno collegi accepi uri erant, eodem ex alio collegio sibi comparando sibi heredi ve suo improba ratione
prospicere Accedit quod generalis privilegii nullius
Quod te collegiis generali trivilegi, in incertum confirmatis solis locutis sum, relictis certis et speciali iri ilegio constitutis, con-
100쪽
menii sit neque a scriptoribus neque in lapidibus, si unum
genus collegiorum suneraticiorum XCeperis, quorum confirmationem in parte SCti nobis servata tenemus. Plus dico in tot collegiis quae nobis innotuerunt nullum inveniri quod
habeat eam causam, quam generali lege a senatu exceptam esse verisimile sit. Quae enim a Senatu maxime excipienda
erant, si ulterius progredi ei e republica videbatur, collelegia ad eos usus instituta, quibus postea Christianis temporibus inserviebant orphanotrophia, tocho trophia aliaque similia , nulla inveniuntur; in alio modo iis prospexerant Imperatores Collegia ad pias ausa quaecunque erat licite coiisse Tertullianus quoque neutiquam dicit, cuius verba omnino adhibenda sunt polog. c. 39: Etiam si quod arcae genus est, non dehonoraria Summa quasi redem tae religionis ' congregatur modicam unusquisque Stipem menstrua die vel cum velit et si nodo velit et si modo possit apponit. Nam nemo compellitiar, sed sponte confert. Haec quasi deposita pietatis sunt. Nam inde non epulis nec potaculis nec in gratiis voratrinis dispensatur; sed egenis alendis humandisque, et pueris ac puellis re ac parentibus
sulto factum est, quoniam Marciani verba de illis tantummodo accipienda sunt, quae in pr. 0mmem0raxit. Ibi autem de iure coeundi
Non obstant quae de collatione pro amicis incendi asilictis lacta poetae tradunt. Iuv. li 2l ardet adhuc et iam accurrit qui marmora donet, Conferat impensas et moX: meliora et plura reponet Persicus, merito iam Suspectus tanquam ipse suas incenderit aedes. Mart. ill 52 Emta domus fuerat tibi, Tongiliane, ducenis: Abstulit hanc nimium casus in Urbe frequens Collatum est decies. Sed hanc c0llationem ex amicorum ossici non e iure collegiorum repetendam esse omnes intelligent. Denique infra, ubi de Graecis eranis pauca dicenda erunt, hunc morem inde repetendum esse docebo.' id est non colligitur ex fructibus sacerdotii, ex pecunia aliisque rebus pro re divina facienda a Sacrificantibus solvendis, sede collatione sociorum. - Dehonorarius est turpis Lecti tamen lucerta St.