장음표시 사용
351쪽
coarguente, possent, quum privsertim una o quattuor vera Inaneret et cum atriis coniungoroiur. y Sud soriiro modio rellius rona o podit natu toti tu illum locii me modi epistola exsecat, ut iam nihil consio do pluribus orationibus ab ipso Cicerono docio Catilinuria ditis; fabulamque lepidi in excogitat, falsarium pri inum ros orationes Ciceroni Subiecisse, deinde, ut iis locum otsileni ni aret, in epistolam Ciceronis ni rationem a sofietam do iisdem orationibus inclusisse ' Verum, inquies, quum illi opistolae in manibus lio minuincium essent, quomodo falsarius ille non suum pistolarum codicem, sed
3 Λtiretis ius totam hanc dissicultatem ut rellio p. 177 vido-lur, Vaceuratius pertractare noluit. V Itaque in longa disputatione de testimoniis historicis hanc epistolam Oninino nouattigit nisi p. 66 in alia re, ut appareat, cum illum Iocum
non ignorasse, quae ignoratio excusatior esset quam laec Praetorni issio).s Quasi Orellius sibi videtur in hoc loe deprehendisse indicia
orationis non Ciceronianae eiusmodi sunt ut resutari vix debeant velut quod in dominutiva sorma refriactariolus semel hie in familiavi formone posita haeret, quasi non quarta saltem pars omnium cni iniitivorum Latinorum uno tantum Ioco Iol:atur, quia in scriboliato extra epistoIas iamiliares rara eorum ponendorum ecaNiti erat, aut quod hane neutionem in iudietali dicendi uenere se biungere miratur nec monituit,
ad Fain I, 94 23 prorsus eodem modo dici tib ortilionibus diiungo me fere, aut quod Graeca verba ter in hoc Ioco posita non fert, in epistola crita altero tanto sero Ioni:iore si haec motienda sunt undecies posita praeter versum Graecum nonni iratur, aut quod Ciceroni in familiari epistola praescribit di- Iigentissime ad syllogismi formam saetam ausarum expositionem Seilicet talia occurrunt arguanent circumspicientibus. Illud tamen miror in mentem non venisse, Tironem, Cicerotas per multos annos in epistolis scribendis adiutorem, saltem decem versus sic scribere posse debuisse Ciceroniano more, ut a nobis non deprehenderetur. Non putaram rellium do suo ad orationis Ciceronianae proprietatem animadvertendam
352쪽
aIiorum omnium, quos decipere volebat, interpolavit, effecit quo, ut nusquiim aliter pistola scripta xst iret Expediet iterum haerentos adem sagacitas. Falsarius enim is ipso est, qui volumen illud opistolarum post Ciceronis mortem didit, M. Tullius tro. Quid ais Lia hortus fidelissimus, cui Cicor opistolas suas commiserni, qui patroni in ortui vitam cum diligenti et pietato narravit, in quem nulla unquam iurpis suspicio iacta est, falsarius suillo mo vero, inquit hono animo secit. Summopere a Re hon Ornium iri opitinum patronum pinutus est, si eius res Est tam illustris non una duntaxat,
sed quattuor orationibus celebrars tur p. 1 9 .' O in iram fingendi licentiam et in dubitalido credulitatem Ergo Tiro non narrando sibi illam rom celohrandam putavit, sed, qui nunquam verbum in conventu hominum fecisset nec oratiunculam scripsisset, patroni sui, summi oratoris, Iaudem suis orationibus eius nomini subiiciendis augendam xistimavit. Quidni Idem, qui nunc ubique miseras Tironis ineptias deprehendit, tamen antea propter has quoquo orationes Cicerone in admiratus est. Sed hane Tironianam fabulam sine qua tamen res non prOcedit) paulisper dimittamus, videamusque, quomodo Ahrongius testimonio, quod apud Ciceronem do Catilinaria quarta reperiri videbatur, ad illam ipsam oppugnandam usus sit p. 40 sqq. . Nam quod Cicero in orato hilipp,
hoc ipso in templo negavi posse mortem immaturam esse consulari, quanto veriua nunc negabo aenis significaro putatur eandem sententiam in rutione quarta Catilinaria
a positam Dio otiam Cassius p. 449 Reim. Ciceronem dicentem sucit, o hoc consulem dixisse. SodAhrensius primum docet, Romanos in annoruin intervallis computandis primum et postremum annum pro plenis Disiligo by Ooste
353쪽
numero comprehendere cita, quod Cicero . sa a. h. dixisset, id eum n. 44 non potuisse commerii orare prope viginti annis ante dictum, ei prorsus viginti nec a MCiceronem consularem, sed consulem fuisse appnrere igitur, illud a Cicerone . demum 2 Silano et Mursenaeoss. in nescio quo senatus Onupta tu dictum esse, a salsario autem inscito in hunc declamationem inclusum. In utroque nrgumento gravitor errat. nni quod Romani in numeris ordinalibus illam surpo rationem soquuntur, ut tertium ab aliquo eum dicant, anto quem unus interie-etua sit quia hic ipso, qui interponitur, secundus ordine est , dies quo in fastis semper sic notiant ), id ad numeros eardinales et ad nnos iis notatos nullo ni odo transferri pro lego posse, quum in iis et inconstantia maior sit et altor ratio etiam frequentior, disci potest ex iis, quae Livii apud quem sero solum copia aliqua Exemplorum est enarratores adnotarunt ad IV, 20, , ,
al, 10, XXX, 44, 1 et 2, XXXIII, 44 2, XLII, 10, 6.
Abhinc quidem ita plano tempus exiictum significat, ut numquam id Romani, nisi forto error num orandi, aliterposuisse videantur atquo nos corto eodem modo ieero
in Vorr. lib. I gra dixit quaestor fuisti abhine anhorquattuordecim; nam Verres quaestor fuern n. 4, accu-aatus est . D. y moindo lepro satis porto at illo et aliis tertiae et quartae Catilinariae locis illa pericula significat, quae sibi post consulatum euius viginti li-ouot dies supererant proposita sint; rectissimo igitur
eonsularis viri mortem commem Ornt.
Atque his initiis similis reliqua aecusatio est quae quoniam in sola quarta orations aliquo modo explicata ab Ah-υ Λlibi id minime semper seri, ostendit avignius in Institutionum Iuris nom. vol. IV append. xl Etiam umptius in hoc loe salsa opinione turbatur et arti. seio non reet se expedit ui9jtjgeo: Cooste
354쪽
rensio est, cui rellius simplieiter assentiri solet, plurimumque opera et verborum in argumeniis historicis consuinptum, breviter praecipua qua diam oriam capita videamus. Priinum igitur nogant omnino Ciceronem ullam liuiusmodi orationcm, nurn de suppi; cio coniuratorum ageretur, post Silani et Caesaris sententias habuisse, quumno Sallusi ius enm commotiioraverit ne quo consul post relationem potuerit in med in sententiarum perrogationa suam ipso orationem intor ponoro. In quo Sallustii testinionio minime recto utuntur. Nam quum Cicero neque novum sententium dixisset ne quo aut Silani aut Caesaris
vehementer iteram alteri praetulisset commendassetve, nulla causa erat, cur allustius hanc orationem inter assententias orationesque, quibus certatum esset, commemoraret, quum praesertim, quidqii id do Sallustio Statuitur, hoe saltem latendum sit, non illo animo Eum scripsisse, ut Ciceronis quam saepissimo nominandi Iaudibusquo tol-Iondi occasionem aptaret. Iterum autom prorsus Sino ullo minimo argumento ponunt contra quo veri similitudino m. Nihil enim orat, quod consulem, qui totam
sonatus deliberationem moderaretur, ipsum ea interponere vetaret, quae opus esse iudicaret. Id quo ipsi ita concedunt, ut tutatum iustae orationis' mensuram excludant; in quo prorsus obliviscuntur, hanc iustae orationis mensuram Saepe postea demuin accessisse, quum, quae subito
dicta essent, amplificata et ornata odorantur. Atqui, inquiunt, obstat, quominus huiusmodi quidquam Cicero-
'Ittique id tantummodo consul providit voluit providebat .
ut insequentem iuberet dieere, bene et sapienter iudicantem si vellet, audaret altereantibus non deesset, errantem in viam reduceret adversantem senatus deliberationi cogeret. V
Ahr. p. R. Hi quidem nimis onsuli praeceptoris et admonitoris paries dantur.
355쪽
nem dixisse puteinus, ipso Cicero, qui ad Att. XII, In Bruto a maligno laudatum sic queritur Me autem hie Brutus laudat, quod rettulerim, non quod patefecerim, quod cohortatus atm, quod denique ante, quam
eonsulerem, ipse iudicaverim qum mnia, qui Cato Iaudibus extulerat in coelum peracribendaque cenruerat, idcirco in eius erilentiam eu facta discessio. His enim verbis Ahrensius p. 59 sqq. ostendi putat, Ciceronem initio, quum ad senatum referret, orationem habuisse ad senatores cohortandos, postea nihil dixisse. Quod totum nrgumentum miro error natum est, quod haec verba antequam consulerem, quae in tertio meinbro incIvsa sunt, ad cohortatur im transtulit. Quod autem Cicero postremum ponit, se omnino non exspectasse sententias, quae de poena dicerentur, sed ipsum ante iudicasse, non tam orationem a se in reserendo habitam signifieat tum enim et rei natura et Sallustii ceterorumque narrationeso ipso hic locus i ostendit, nullum certum Poenae gonus nominatu in suisse, sed universe senatum consultum, quid fieri valloi, quam animi sententiam ipso relationis g nere declara iam, quo aperto praesens remedium flagi-iaretur Iam illud qualia est inscitiae, quartae orationi
Ioeum relinqui negare ut facit Ahrensius . T), quod Quintilianus XII, 10, 6l, ni locus depravatus est et
Aseonius ad orat in is D p. 122 Hot. unam videantur significare orationem a Cicerono in senatu in Catilinam habitam Quis enim non videt, quamquam hae ora-
rellius etiani verba quod praefecer- reser ad illam orationem relationi praemissam. Sed patenet omnia pridem erant, nunc antirin de poena aetum manifestum est, Ciceronem. quod in ipso sonatu tio die nulla eius nisi relationis eteoliortationis quae est in orat. IV partes fuissent, aliarum simul rerum Bruto rationem habendam fuisse diecre.
356쪽
tiones communiter in Catilinam inscribantur, tamen iane quartam per se nullo modo posse diei in Catilinum habitum, in qua, Catili me persona prorsus remota, de coniuratis, qui in vinculis sint, agatur Sed in ipsa quoquo oration Ahrensius non exiguum
numerum errorum historicorum' sibi deprehendεro visus est, quum Partim, si quid ita ab oratore positum est, ut olus in re publica adversarii contra aliquid dicero potuerint, errorem historicum putat nec a Cicerone cominitti potuisso, etiamsi tale est, ut id et Cicero si senatus in tota hac coniurationis oppression et iudicari Et agendo
secutus sit, partim aliis modis in verbis rebiasque ipsoae implicat. Ex priore illo genero est, in crodihi litorperversum, quod quum orator Io senatum lego Sempronia non impediri dicat, quominus do his uiris hostibus iudicet Ahrensius p. 10 sqq. gravile exponit, Ciceronem in iudicio, ubi Iegibus esset
obtemperandum, non debuisso tanquam do hostibus son- lentium ferre, ' et, quum eadem prorsus Ciceronem in
prima oration in patriam dicentem sacer videat Ciceroni permittit p. 10M, ut patriae so alloquenti falsas huiusmodi sententias subiiciat, ipsum quidem nbstinere iubet. Atque addit etiam p. III), non potuisse
Ciceronem coniuratos hostium Ioco habere et ita lippol- Iare, quod Metellus et Clodius postea ei obiecorint, cives ab eo necatos. Nimirum i orror historicus est, quum accusator aliter dicit atque is, quem accusat. γ
P. II eo etiam progreditur, ut, quoniam apud Sallustium
Iex Porcia non Sempronia nominatur, si ulla legis utriusque Eognitio animum intraverit suum, pro certo affirmet. Iegem Semproniam ne potuisse quidem hi nominari a Caesare et Cicerone Leges Porciae nam Sallustius parum diligenter unam nominat veterea erant et provoeationem maxime tue-
357쪽
Ex reliquis errorum notationibus eam doligam, quam omnium prope maximo probare rellius videtur. Nam illam, quae a liuitis orni ionis in scribis comm moratur, sortem Λhrensius p. 12T prorsus contra instituta o-mana fetam esse disputat, quoniam locus in decuriis acri harum emi consuevelit et scribae orta distributions alii aliorum magistratuum fuerint. Verum pec omnes pridem noveramus, scribas locum in decuriis emisso lectos tamen quodam modo a magistratibus, quibus eius rei cura mandata esset, o indignisAimus quisque irrit m-poret , et alios quaestorios fuisse scribas, lios aedili-eios, et eodem modo reliquos sed simul intelligebatur, quum verbi causa quaestores viginti crearentur, intor honsorto distributos esse scribas quaestorios Roninno prorsus more, quo inter ipsos magistratus eiusdem gradus munera orto dividebantur id quo praetor nne huius orationis locum pertissimo significnri a Plinio Min. p. IV, 12. Neque ad hane sortitionem tollo nisam quid quam Ahrensius, quod umbram argumenti ni,prset, nitunt. Sed operae pretium est videro, quam incon Riderato 1aec fingantur. Nam eiusmodi sortitio noni nescio quo somnio exeogitare sine ulla causa et ad aerarium fieri solitam narrare, lectoribus patienter accipientibus,
certe is demum posset, qui longo tempor post subluia
vetera scribarum instituta viveret. Et tamen hanc oratione in Ilo criticorum ab Augustos aetatis declamatore
scriptam esse vult, hoc est, u eo, ut tota huius rei forma quotidie ob oculos esset, alter etiam a Tirone,
hantur imperiaque magistratuum virgarumque vim coercebant.
Propior illi tempori Sempronia ex ipsam iudiciorum Iegiti. mam sormam sanciebat pro Rabir perdueli S 2 itaque
ea sagitare videbatur ut coniurati ad iudices quaestionemque legibus onstitutam retieerentur. .
358쪽
eonsularia hominis in Itbora republica studiorum, scribendi ministro. am quidam, quum declamatoris perκο- nam inducunt, eam ex Ciceroniani tomporis docto homino atque scito rhetore et o se tutis multis oculis diiuncipe insulso nugator miscent, sanctis quasvis pari s sustinendas fabulasquo peragendas aptam. Sed addunt Ahren- 'sius et Orollius, omnino fieri non potuisse, ut illo die acriba ad aerarium convenirent, quum cirent, omnes magistratus in senatu esse. Facito tamen in tolligitur, quum senatus, ut illo tempore, subito convocaretur, non omnes scribas certiores factos Ita quo illi nihilo ninus, quum status is sis sortitioni osset pnullo antequam novi magistratu inirent , ad aerarium conve
Neque opus esso ullo modo puto, nequo hic locus fert, neque mehercules ab animo meo impetraro possum, ut pluros huiusmodi reprehensiones ingui utina persequar. Ne haec quidem axempla tam multis verbis commemorassem, nisi rellius ad uitl. IV init. p. 242 questus esset, quod ego antea argumenta historica, quae dilucido ac subtiliter Ahrensius proposuisset, non attigissem.' Subtilitas illa quae sit, tum apparere opinor. De iis argumentis, quae ex arto et facultato oratoris desiderata aut o verborum usu ducta sunt, nihil muto ex
iis, quae in opusculis prioribus p. 192 dixi. Exemplum
unum ponam eiusmodi, quod Iovitatis et inscitiae laoditato aliquam deterrondi vim habero possit. . 209 Ahrensius scribit, so nulla contumelia voluit calumnias impulsum iudicasse, declarari alio loco, in quo, si lenissimo statuas , quattuor minimum vitia operiantur.' a Iocus os in Ioa in his verbis: Vereamini, censeo, ne in se scelere tam immani ac nefando nimis aliquid seueriuo sie nim aeribit statuisse ideamini. Primum
359쪽
vereamini reprehendit, dein do censeo, Etsi misereamini censeo ullustium dixisso concedit; satis utero ad damnandum si quod sit eiusmodi, ut M. Tullii tosti monio non eruetur OV. Sed a iis, quae subiicit, apparet Ahrensium gravi errore nequo Sallustii nequo Ciceronis formam ironico undentium intellexisse, sed vereamini, censeo putasse dici pro veremini, redo. Dcindo neffandus quod de hii o eod. in marg. Lamb. Et ex Tegern S. et Ithon revocare, ut Orollius et lolgius fecerunt negat Ciceronianum osse diectivum, idque ut possit, expellit ex oratione Miloniana o contra consentientem bonorum codicii in auctoritatem. Qii artum d
ni lii vitium residero putat in nefando nimia pro nimia nefando, ne animadvertit si multo etiam in erodibiliorem formam ossici tam nefando nimis. Apparet, linis intor pretamenti loco ad reverius scriptum esse. Miror omnino, non dissidoro sibi in tali disputation homines adeo non Latinae orationis idonea scientia instructos, ut praetermisisse et printermissurum fuisse permutent p. 50 aliaque similia minimo raro committant. Sed praestat, omissa refutandi et reprehendendi cerbitato, duas res ro viter attingere, quae ad totam hanc rem prudenter iii dicandam valde pertinent. Primum enim Sallustii auctoritato sic quidam utuntur, quasi is minimas etiam rerum particulas incomparabili studio Examinatas non minor diligentia narraverit, ut etiam orationes, quas habitas oxponit, ad veritatem expressas putent. Qui valde errant. Nam Sallustii laus totius rerum imaginis explicandae arte, iudicii subtilitate sententiarum pondere, orationis gravitato censetur; quamquam his omnibus assa elatio admixta ost; illam singularum rerum summam diligoni iam homo praetorius, eloquentiae et prudentis gravitatis gloriam petens, non primo Ioeo habuit. Id si
360쪽
quis libor attenderit, in bello Iugurthino multis indiciis do prohondero poterit. Sed in ipsi Catilinuriae coniurationis historia in non exigua ordinis teinporisquo consu-atono manifestus tenetur. Nain Sallustius priinum notis- si ilium in domo M. Laecae conventum et consilium Ciceronis inter matutinam salutationem interfici ondi narrat
c. et 2Sὶ deinde seribit, interea Manlium in Etruria plebem sollicitasse et alia molitum esse iis nuntiatis,
factum osse senatusconsultum, ut viderent consules, ne
quid os publica detrimenti caperet 2R; tum post paucos
dios in sonat recitatas litteras Manlii liosque nuntios nuditos, Ocretuinque, ut Xercitus compararentur, et alia e 30 his rebus quum in magno motu et timore civi insesset, Catilinam nihilo minus consilia sua persecutum osse: postremo' etiam in senatum dissimulandi causavonisse ibi Ciceronem orationem in eum habuisse e 31). Et tamen non solum aliorum, sed ipsius Ciceronis tostimoniis in orat Cat. I et II, pro Sull. β 2 constat,
senatusconsultum illud actum esse viginti dishus anto orationem in Catilinam conventum autem in domo Laecae habitum osso aut illa ipsa nocte, quae orationem praeis cessit, aut superiore. Iam videat mihi aliquis, quomodo Ahrensi iis huius confusionis crimen a Sallustio alia consusione amoliatur p. 152 not. . Interea ine di sic accipit, ut et Manlii turbas et aenatusconsuliatum retrahat ante rem in c. 2 narratam. Sed eapitis
3 Frustra quaeras, quid Metellus initio beni ab Iugurtha postularit, frustra, quid metellus toto altero anno egeri Cap. 54 Iegimus, ipsum Metellum statuisse non proelio neque aetebellum gerere; e. 56 idem dolis fatigatus ab Iugurtha dieitur. qui pugnandi copiam non fecerit cupienti C. 9 Iugurtha materno genere impar dicitur . at macula ei a patre inhaere.