Io. Nicolai Madvigii, professoris hauniensis, opuscola academia ab ipso collecta, emendata aucta

341쪽

inter omnes conflabat, neminem erae reaalutaιum. In codico Vntieano ost sed cum inua. Puto Ciceronem

his vorbis ae sum vicinus significasse se, quum villum in illa vicinia haberet, ex ipsis nagninis recentem rem audivisse, quum in ulla vitri et ni narraretur. Eiusdem orationis locus in D82 do Antonii in eo initiis consularibus obnuntiatione quonia in propter rei obscuritatem et hominum dissensiones disputando et argumentando explicari breviter non potest, dicam nudo, quid mihi de eo videatur et ii eorrectio mea iam ni in margin significata spectet Iis enim prorsiis a sentior, qui, quum illo tem poro singulae tribus bina centurias haberent, in ipsiseenturiis classium discrimen fuisso statvunt itaqlio Cicero

narrat primum praerogativae conluriae sortitionem factam eventum quo sortitionis renuntiatum ess deinde praerogativae centuriae primam classem intro vocatam sustragia consueto moro tillisso, tum secundam classem hic demum Antonium obniinti asso. Prima lasso vocata necduin su D

fragiis latis nulla ronuntiatio intelligi potest vox renuntiatur ex superiore versu error in hunc locum irrepsit. Quam exigua pars sustingiorum et comitioriam peracta fuerit, declarant orba omni citius facta, quam dixi. Do ceteris orationiblis tantum dixi, quantum lilii loco satis esse puto veni ad Catilinarias, quas seposui seorsum commemorandas Ens Orellius, quum iam te inmolgius

aliquot insignes scripturas e codicibus egregiis Tegern- seensi et Salisburgensi non eo, qui in Ligariana et

Deiotariana contine moratus est, sed alio antiquiore protulisset, oin ad eundem codicem Tegernspensem et ad Rhenaugiensem exegit, cui lotgius auccessit. Sed parum animadversum Videtur, ira esset hic cautio adhibenda. Num ha orationes, quae indo ab antiquorum rhetorum et grammaticolum aetate in scholis regnurunt, adeo sepe Diyiligo b Cooste

342쪽

transcriptae mini, ut odicos etia in pertinii liii ininen multo pluribus gradibus b origine remoti sint, quam in aliis mullis orationibus eiusdsm aetatis codices, pluresque in m susceperint errores. Deindo harum orationum codices iam illo tempore interpreta montis correctionibusquo menda occultantibus aliquantum depravati erant, quo ceteros ea labes non ita multuni niti gerat Postremo haec interpolatio codicos retato et bonitato coniunctos ita alios aliis Iocis invasit, ut in ligna similitudino tamen non leviter interdum discrepent nec uni aut duobus fidem addicero liceat, sed omni uin, qui recentissimam depravationem aetato xcludunt, testimonia conquiri et eomparari debeant in qua ro molestii est, quod codicis praestantissimi Coloniensis, quo Modius et Gulielmus usi sunt, et Salisburgensis tot locis scripturae ignorantur. Nam etsi codice Togernspensis et Rhenai giensis praestantissimi fiant, Tegernseensis etiam singu-

Iari interdiim integritato x collit maximo II, 2 , ubi is

unus cum Valerio robo veram scripturam servavit, in reliquis prorsus oblitteratam quum quam do Coloniensi id non constat , tamen et communem haboni aliqlio locis interpolationem et aliis sitam torqtie, ainque in Pgern-soonsi liquoties et lain longius progressum ut in orat. l pro vera scriptura putre, voci maiorιbust qui maervant Salisburgensis, Colon. Gemblaeensis Carrionis Rhonaugiensis habet patre a maioribus, Togernssensifilio mendum eodem modo occilitat, ii pessimi et recentissimi codices patre natus a maioribus. Idem in

eadem oration 6 1 tenet foedum additumentum quod mihi latere valeat in tempore, quod abest a Salisb., Rhenaug. aliis etiam non optimis. Contra paucis versibus anto haec quotis tu me designatum, quoties On- aulem interficere conatu ea eodex Rhenaugiensis ita

343쪽

contrahit et mutat quoties tu de3ignalum consulem -- terseere voluisti In oration autem II l 22 pro rarioro voco talaribus quam Salisb. servat de Coloti nihil eonstat uterquo cum uno et niter praeterea substitutum habet ineptissime truis alii tritis talaribus, a porta origine); eodemqtio modo II pro restitissent quod Salisburgensis cum paucis minoria uetori talis servat illi duo cum cetera turba habent usitatius in ea significatione verbum remansissent. Par unus remansioren et restitissent . In orat. III I 10 Tegernseensis cum uno Duisburgens aervat, quod Muretus coniectura repperernt: recepis8ent hoc est, promisissent , pro quo et in he-naugiens ot in ceteris etiai Salisburgensi est praecepis-aent.' Sed, o nimis in comparatione prematur Rhe-naugiensis, ecce in proxilva o Tegornaeensis solus pro in lari habet ex absurda interpretationo vel initiari in marique Paullo post os pro P. Lentuli somnum in Rhenaugiensi ut in duobus Oxonion sibus seriptum est omnium hinc nata est haec in Tegernseensi interpolatio P. Lentuli, qui dicebat imperviorem ae spe anno illo cum interitu urbis futurum, somnium. Communiter autem et hic uterquo codex et reliquorum longo

Hoe Ioeo moletius interpolatam scripturam secutus estin Iolgia revomuit rinemissent, opinor, ut sta reserretur ad Allobroges. Sed ne quid dieam de contrariis membris dili genter inter se relatis lyrim i se mutis confirmasse et gum sibi Iesiati reeepissens , soloecum tum sit eorum pro sui; nec Iegati prore irent populo. Mirabilius est, quod KIoletius paulIoante contra odiees egernscensem et Rhenaugiensem aliosque revocavit quod rellius ieecrat Cethego nianitimis Ion- sum videri, quasi non manifesto hoc verbum reseratur ad threne contrουersirem quod Lentulo plaeeret Cethes videretur . Ne Galli dicebant Cethego id uideri, sed visum

esse.

344쪽

plurimi interpolati sunt in orat. III UIS, ubi, quod recto

indo a augerio oditum est, confrinat codex Salisburgensis cum tribus Parisiensibus apud Stein metatum quod vix videtur humani consilii an arum rerum gubernatis esse potuisae. Sed quum verba non recte ordinarenturno intelligeretur haec coniunctio humani consilii erae, hoc si in humanum consilium et prudentiam cadere, locus interpretantium et interpolantium sedulitatem excitavit, quorum primus conatus apparet in codico rL, Par G, Franciano quod vix videtur humani consilii tantarum Par G, Franc tantam molem rerum guberna-ιis consequi potuisse, ut conivngatur humani consilii

gubernatis deinde longius progressi sic scripserunt in Tegern se ensi, Rhenaugiensi, ceteris plerisque quod vix videtur videretur Teg. o fortasso alii quidam humanis consiliis tantam molem rerum gubernali consequi potuisae. Postremo codicis Parcensis apud rellium librarius molem illam vitavit, sed alio modo sic verba corrupit:

Lumanis snsiliis tantarum rerum gubernationem quia consequi potuisse. Eadem interpolationis aut communis aut asiuncta et in Tegernseensi longius progressae ratio

perspici potest ne omnia pluribus verbis persequar in his locis III, 1 Teg et multi testes denique, quasi

non signum Et litterae testes p pellentur recte Colon .,

Rhon. alii ' HI, IS Rhen. u terra moω relinquam, ut omittam cetera, quos III, 20 pro Deaverunt, quod

lotetius odi eos interpolatos Teg. Rhenaun ita secutus est, ut etiam e Tog. videretur scriberet. Sumeere puto ad refutationem interpolationis historiam supra expositam addo

tamen, magnam perversitatem habere gubernationis uomen sienudo positum ut ne cuius personae ne quarum rerum sit, dieaturi subernatio non Potest molem rerum consequi.

345쪽

enm potioribus' Gruiori codicibus et uinei libro Rho-nnugiensis tuetur, plures collocreverunt hinc Tog otnitio aluerunt, alii censuerunt, ii deniquM roluerun ); III, 2 se ea re perditis civibus uterque codex similia

alii veram scripturam et ea per cive tuentur codices

Muroti, Colon. Fubrici, Salisb. alii quidam nonnulli: ea per cives vel civibus perditis); IV, 4 Gog si alii

sed tenentur ii, qui Rhen et Par unus lenen ur enim, qui pro tenentur ii, qui in aliis Et tenentur versia, qui) IV, 13 Teg. ille avus Lentuli etiam pro imetiam et idem paullo post hi Lentulus pro hi . seo qui consideraverit, ne illud quidem dubitabit, qui in

orat. Cicero scripserit, ut est in Salisb. o Co- Ionions duobusque praeterea Grae v. 2 cod. S. Emmernni apud Stein metatum): Tum denique interficiere, quod autem in ecteris legitur, crudeliter et inhumaniter dictum tanquit m a carnifice interficiam te, a librario substitutu in sit cui post superior illa: ego, nondum adducor, ut faciam aperta et directa oratio Inagis placuerit quam cautus Ciceronis nexus. Omninoquo intelligetur, principatum in his orationibus potius ad Salisburgensem et Coloniensem videri deserendum ess quam ad illos duos. Sed qui rursus animadverterit, in orat. IV lo insulsissimum interpretamentum ab amore Ghilo pecuniae ante verba ab exspectatione sortis in codice Coloniensi ut in paucis praeterea interpositum esse quamquam, in ipso ne ordine verborum perscriptum fuerit, non prorsus constat , is de omnibus odicibus

id, quod supra dixi, verum esse confitebitur; ideiuque iudicium confirmabitur in orni. Is, ubi pro adis

Lepidum, quod trium grammaticorum testimonio servatum

est, illi habent apud M'. Lepidum nam do Mureti codi-eibus incerta res est tum mugi etiam II 6 20, ubi

346쪽

his orbis ex iis colantia, qua Sulla constituit in omnibus odicibus ascribitur perversissimum interpretamentum esulas quas Fesulus Suil , nisi quod in paucis quibusdam nullius auctoritatis codicibus anbstitutum est Haulis 'tuquo his locis admonitus non dubitavi in orat. IV a codicum omnium mendum posthabore verae scripturae apud Lactantium seruntae, quod post Lambinum o alios otium rellius in prior exemplo secerni; nunc is, codicibus obsequens, quod ne lolgius qui dolutile odit, si scripsit Etenim quoero, si quis paterfamilias supplicium de servo quam acerbissimum rumpserit, utrum is clemens ac misericor an inhumanissi-

viva et crudelissimus esse videatur Mihi vero importunus ac ferreus etc. Verum de eo, qui iustum supplicium non sumpserit, quaeri, primum ostendit ipsa interrogationi forma, in qua assirmatio a porte inclinat in alterum membrum an potius , deinde apertissimo sup o Iativus in hoc altor membro ad augendam asseverationem positus inhumaniso v et crudelissimur , postremo adloctum respons nin Mihi ver etc., in quo si de con-3 Tenuit mendum totaius. Quicquid de orat. III DI statui

tur id quideui manifestum est, Oe loe in tertio genere coniuratorum Catilinae non Fosulanos colonos, sed Sullanos omnino commemorari, nec, etiamsi Latine dicatur duas eo&mitis Festitas constitutas esse item dici i ex iis olonias, quas sutris ultra onstituerit orcIlii in talibus locis suspieiun- eulas de Tirone piget commemorare, etsi attingam postea. De illo autem tertia orationis Ioeo sic habendum est, etiamsi Sulla bis oloniam csulas deduxisset quod parum omnino probabiliter in Oppido non amagno fingitur , tamen neces Troutramque in unam eoalituram suisse, ne hominem ex duabus oloniis esse dici potuisse. Itaque quod in odieibus seribituri ex iis Oloniis, quas recte prorsus factum est ex iis eolanis, quos l

347쪽

traria persona nc non do eadem responderetur, saltem pronoine udderetur mihi vero a te. 3 Hac igitur perspecta codicum natura, auctoritatem corii in tiam potui religiosissi in secutus sum sed ita ut meminisso in mani sta menda contra vim rationum tueritatis convicium nulla nuctoritate satis defendi. Itaque ut ex brevi particula orationis quariae exemplastrinani, quae ibi plura concurrunt D non scripsi eum Orollio o Eloietio pro sui dignuate quod codices anno

tuentur, Ciceronis et huius aetatis usus prorsus respuit,

eis ad in p. MI , neque aliquot Versibus post appetiuerunt ut fecit lolgius ex Teg. Rhen. Oxx et

fortasse multo pluribus , quia, etiamsi diceretur mortem appetere, rnuum tamen esset libenter reppetere, pravissimum vero non invitum oppetere neque scripturam unius verbi doloreo propter manifestam causam omission fractam et perturbatain tenui cum Eloigio : multa uno dolore animi atque corporis et omnes celerum poenas ademisset in qua non solum ridiculo eoniunguntur muli et Omne poenae, sed praveoliam ablativo uno dolore additur animi et corporis, quo res augetur, quum Cicero nortis dolorem Iovet,

eam, quam vivi perpessuri sint, poenam exaggeret ;nequo D revocavi cum eodem Ioletio , quod codicos

habent sed praue sanam rationem etiam scholiastae testimonio convicti): meorum periculorum ratione vi

litus reipublicae vindicat nisi forto hoc sic intelligi posso putabimus vitam meam se utiliaua reip. sibioindicat, ut eam quiburvis periculis obiicere debeam;

a Pau Io ante neeessario seribitur praebeo etsi omnis testimoniorum auctoritas praebebo tuetur; non minatur Cicero, sed eam qua utitur, severitatem defendit.

348쪽

sod in adem 6 9 nihil unctatus cum tot gio x omnibus tribus Orollii codicibus, duobus Oxx restitui, quod fuit sine dubio otiam in plerisquo reliquorum, sed silen-lio praetermissum est infellectum est, quid interesset, pro quo ad nostri sermoni morem substitutum erat

intergit.

Satis dictum osse puto, ut perii intelligere possint,

Catilinariarum quoquo orntionum nostram recensionem non

temere nequo negligentia, sed firmo ot constanti iudicion eorum, qui nuper easdem orationes e codicibus omendandas susceperunt, recensionibus discreparo maximeque totam lotetii rationem et hic et in ceteris Ciceronis orationibus non immerito a me vehementer improbari.

Itaquo do singulis locis plura dicor omitto eosque pru-donitum iudicio relinquo, nisi quod do eo, qui est in oration IV breviter rationem reddendam puto. Nam quum hic olim ederetur siue Silani sententiam aequi malueritis, facile me atque os a crudelitatis eituperatione defendetis; retque obtinebo, eum mulio leniorem fuisse, nunc o codicibus Stilisburgens o Co- Ioniensi quorum hic quoque bonitas agnoscitur oditur ab Orollio et lotaio: facile me atque vos crudelitatis Mituperatione populo Romano exsolve is sed in codicibus scribitur tantum P. R. exsolvetis. Iam primum dativus hic pro eo, quod est apud populam Romanum,

nullo exemplo ponitur; cinde non enutoros sontentiam ad populum praestare seque o consulem defendor debebant, sed consul et suam et illorum causam defendero cis verba superiora dederitia mihi comitem ad contiaonem). Recta haec demum sententia orit populu Romanus iudex exsolvet. Sed quum in littoris P. R. subiectum contineri non intelligeretur, orsona verbi ad superiora accommodata est Postremo, quod in lat. I

349쪽

a vulgari mondo eo ni octura sublato scripsi si aquam gelidum biberunt, primo relevari videntur ubi orat Amrint, quia si diceretur relevatum iri videntur9, do en rodixi in praelation Laelii et Catonis p. XX p.ra I sq. huius sidit. o do particula quum nil in. 4 I p. 90. )Vorum non possi in Cutiliniirin oratione ro linquero, nisi oui his proximi annis gi in in m ttigero, suspicio- nos dico iudiciaque eoru in qui priinum uni in ex iis, do indo duas, postremo ei iam tres non nisi corone seriis pia sod si falso subditas putaverunt. Quae res, ut vorum dicam, a tali in iii ducta est, ita crevit, iis urgiis mentis tractata est, ut magnam iis, qui omnes huius- in odi dubitationes in invidiam vocant inanitatisque nr-gnunt, suae Renteni in commendandae facultatem praebeat eorum quo vianitatis ridendae, qui, ne nuctori inii serviro tardius ossa videantur, quidquid sit prolatum novi commenti, arripiant et augeant. Mirum pro et est, quidam, qui alibi in scriptis veterum enarrandis aeno ni in is sunt tacitos ac patientes, quam fiant, Si in huiusmodi suspi elononi inducti sunt, dillicite ac morosi et ad res apertas minimoquo insolitas in ad limeseant, quasi numquam antea quidquam animadverterint, et tamen iidem quantas, ut opiniones suas persequantur, commentorum in crodibilium molos ox struant. Sed primum rei hiStoriam narronius. Nam quum . A Wolfius notam illam quattuor orationum accu-3 In pusilla re, sed quae in prima libri pagina posita sit, diligentiae mihi testimonium quaeram. Orcilio te distin- otio displicet, qua etiam antea Sus sum: Omnes hi, quos Liaetis adesse, in hae caus iniuriam n o scelere eonflatam putant oportere defericli Vulg. odesse in hae eatisa, Ariuriamete. . Verum in demonstratione advocatorum praesentium hiavorbis quos videtis desse nilii Ianguide adhaerere debet squod Cicero dieit, si dilatari potest ron hae αusa iniuriam inesse vinne novo seetere consistam eamque portere defendi.

350쪽

sation ni ita porogisset, ut nunc quidem, quidquid de ipsa rostatuitur, cautionem in causa Praeparanda et ni omni parte consideranda et mehercule etiam subtilitato in sed maximo in ipsa libertati specio libertatem de loquentia Ciceroniana orationibusque post exsilium habitis do quo mota

antiqui sermonis recte iudicandi valdo desidoromus, Eieh- si aeditus a. S02 in censura libri Wolsiani, si non alias Ciceronis oration ps, saltein unam o Catilinariis sibi simili damnatione dignam videri signi sicavit; cui faello Wolfius obsecutus stati in tertiam dum navit, ea inque rem postea in scholis sermonibusque ita significabat, ut aut omnino, quae Sset, incertum relinqueret, aut ultoram duabus modiis osse diceret Atque hoc tenens Iudius a. 1S26 Wolfitque a sententiam persequi credens, secundam spurinna esso sibi visus si demonstrare, visus etiam

uni o alteri praeterea. Sed paulo post a. Sri Bensc-kius stondit, olfi ipsius verbis ex epistola quadam prolatis, tertiam ab illo significatam esso. Interea quibusdam quarta displicuerat, immermanno, Blochio, eam- quo miseram h rensius a. 1832 capitis damnavit, tertiam simul damnationes in transcursu comploxus. Postremo rellius a. ISM), opinor, o socii ridiculaquo osso illa iudiciorum inconstantia, omnes tres spurias osso iudieavit. Obstabat huic iudicio praetor alia velora testimonia, quae facito reiiciebantur, ipsius Ciceronis auctoritas, qui in epist ad Attic libr. II, 1 sopiemsunc consulares orationes commemorat multis orbis quattuorques Catilinaria. Singulatim enumerat. Itaque nihil aliud relinqui videbatur, nisi ut id statuerent, quod

credero nemo posset, Vera Ciceronis orationes in e-

Ioberrima causa habitas iam Augusti tempore adeo enim antiquas esse has, quas habemus, inhrensius consito-tur ita ovanuisse, ut salsae subiici et probari, nullo