장음표시 사용
41쪽
II quod a tHarpocrati,ut pere,peto. Petit Plinius ciuitate Ino,quia. - . Ro
ciuitatem iam accenisset Ouiritum d ciuidem erat mi od necessario Petendum ui
Peregriti bidem lubiungi inciuitatem non petit,
iure manumissionis intelligebat, sed ius Quiritium ut omni re, atque omni munere, cum ingenuis ciuibus aequarentur. Hoc igitur, ut dixi recte, quod ciuitatem peiegrino petit: at illud imperite, quod petit peregrino Aegyptio, qui Alexandrinus non esset. reliquis enim peregrinis, quociique in loco nati essent, Aegyptiis auic, non nisi Alexandrini curitas patebat. quod cum postea Plinius esset edoctus, denuo ita sci ipsit. Ago gratias, domine, quod ius Quiritum libertis necessariae mihi feminae, ciuitatem Romanam Harpocrati atraliptae meo,sine mora indulsisti sed, cum annos eius, ien-sum,sicut praeceperas, ederem , admonitus sum a peritioribus, debuille me ante ei Alexanc impetrare,deinde Romana, quoniam Uri CL OCSyΡtaia . Ego autem, quia inter Aegyptios , ceterosq. peregrinos nihil interesse credebam,contentus fueram hoc solum scribere tibi, eu scilicet a peregrina manumissiim, patronam q. eius iampridem decessisse. Quibus ex dua. Dus epiliolis oritur cita,emergitque illa, minime in rebus Romanis contemnenda,notitia non licuisse neque Romanis libertis ius Quiritium, neque peregrinis ciuitatem, nisi patronis aut concedentibus, aut mortuis, petere; quia scilicet, libertis aut ciuitatem , aut ius uti iritium adeptis, iura quaedam in eo patronorum amitte- bantur.
42쪽
bantur. ac de Romanis testimonium afferunt ea uerba eQuod a te,petente matrona, peto: de peregrinis illa: atronam habet Thermuthin Theonis, quae iam pridem defuncta et to& illa eiusde iteratae sententiae Contentus sueram hoc solum scribere tibi,eum scilicet a per grina manum illam, patronam q. eius iam pridem decessisse Alia quoque non longe a superioribus epistola seiuncta exemplum habet de ciuitate peregrinis hominibus, iure autem Quiritium Romanis libertis petito, necnon de iure patronorum in libertos. Rogo, inquit, ut ciuitatem des Chrysiippo Mithridatis,uxori q. Chrysippi Stratonicae Epigoni; item liberis eiusdem , ita ut sint in potestate patris, utq ijs in libertos serueturius patronorum . Item rogo, indulgeas iussi ritium L. Satrio Abascanto, . P. Caesio Phosphoro,MPancha siae Soteridi quod a te, uolentibus patronis, peto Romanos libertos esse hos duos posteriores, nomina eorsi Romana Satrius,' Caesius, declarant Chrysippum
patronorum, Mithridatis,S Epigoni, nominibus liquet. Quod aut posui, peregrinis, siue libertis, siue ingenuis, ciuitatem dari solitam: quaeri potest,eodem ne iure, nulla ne inter ingenuos,& libertos, distinctioneὸ omnino satis beneficij fuit, ciuitat peregrinos libertos donarit nec ueri sinite videtur,ab ordine libertino, S peregrinitate ad ius Quiritiu trasscedisse sic enim pares fuissent, atque adeo superiores, libertis Romanis qui a ciuitate ad ius Quiritium adscendebant di peregrini uero liberti, nona ciuitate sed a peregrinitate, statim ad summum illud ingenuoru ciuium ius clati essent nec apud Pliniui ijs epistolis, aut apud alium, te concesso illis iure Quiritium ulla mentio itaque puto eos,cum ciuitatem essent adepti,eodem in urbe iure cum Romanis libertis
fuisse ciues quidem ut essent,sed neque rusticis in tribubus locum,neque petendi magistratus facultatem habe
43쪽
ab ingenuis ciuibus disterebat quae nobis, S alia scitudigna, uel uetustas,uel hominum iniuria,uel casus, eripuit. Cum uero impertita peregrinis ingenuis ciuitas appellatur sine dubio ius inuritium intelligituri interduet iam nominatur, ut a Suetonio in Claudio. Negotiationis, inquit, certa lucra proposuit naues mercaturae caussa fabricantibus magna commoda constituit,pio condicione cuiusque ciuiuacatione te is Papiae Poppeae,
cina Cicero dixit: Si semel ciuitas adimi potest retineri
libertas non potest. qui enim potest iure Quiritum liberesse is, qui in numero Quiritum non est Id non pertinet ad libertos, nec uniuerse in omnes ciues cosertur. nam liberti liberi sunt, nec tamen hint in numero Qtiiritum itaque petitur ijs ius Quiritium ad eos igitur tantum id spectat,quibus ciuitas adimitur. quo facto,interdicti eorum functione munerum, quae capere, ac tractare,ingenuis ciuibus Romanis licet, exempti Quiritium numero uidentur. Et, quoniam libertinos ciuium Romanorum innumerum retulimus; ciues autem Romanoscensu maxime,ostendimus,ac sui tragio, dignosci: necessariam uideo esse distinctionem,non modo libertinorii, ingenuorum ciuium, uerum etiam ipsorum inter ipsos.Differunt ab ingenuis, quod magistratus non geruli in senatum non legutur,ordinem nullum obtinet quia, praeterquam quod aditum in cui iam non habent,nec
equites,nec pedites,sunt; etiam in illo,quod ingenui, si rura possident, ininstica tribu censentur alioqui, in urbana Hibertinis uero agrorum neque possessio, neque inopia,censum mutat differunt inter ipsos diuersa ratione suffragij sunt enim, qui suifragium in urbanis tribubus serunt; quos esse plerosque constat sunt, qui noin urbanis, sed in rusticis sunt, qui nec in urbanis, nec
44쪽
exponam' si quis libertinus praedium, praediaue rustica, pluris HS xx x millium non haberet, censu excludebatur indecorum, credo, putarunt, cuius ad humilita. tem generis accederet inopia,cum inter ciues Romanos censeri. Quod autem secundo loco statili, decensis in rusticis tribubus, id ex Liuij,ex quo tota hanc libertini ordinis distinctionem hausimus, non omnino apertis trembis,tamen licet colligere. na,cu libertinos in tribus quattuor urbanas descriptos uiis dicat, deinde excipiat eos , quibus filius quinquenni maior esset;nimiru exceptio condicionem potius auget, quam imminuit. quod si auget sine dubio tribus significationem significat ut in rustica cc seri incipiat,qui, ante quam ci filius quinquenni maiorisset,in urbana censebatur qua de re ipsa Liui uerba recitare,operae pretium est mon solum, ut id pei spici,at q. cognosci possit, neque omnino libertinos
omnes essescensos, neque, qui censebantur,omnes in urbanis, sed, qui filium quinquenni maiorem non habe rent, in urbanis; qui haberent, in rusticis et uerum etiam. ut hoc pateat, cit piisse Ti.Sempronium Gracchum censorem uniuerso Iibertinorum ordini suifragi lationem adimere,sed,Claudio collega obsistente, id tantum esse consccutu, ut,qui antea libertini partim in urbanis quattuor, partim etiam in rusticis tribubus serendi suffragii
ius habebant, in unam urbanam omnes conij cerentur.
Sic igitur Liuius lib. xxv. In quattuor urbanas tribus d scripti erant libertini, praeter eos, quibus filius quinquenni maior esset.ex S.C. eos, ubi proximo lustro censi essent,censeri iusserunt.& eos, qui praedium, praedia uerustica, pluris sestertium xxx.n illi una haberent, censendi iuς factum est. Hoc cum ita seruatum esset; nesabat Claudius suffragi lationem iniussu populi censorem cuiquam homini,ne dum ordini uni hieri, adimere,oLse neque enim, si tribu monere posset, quod sit nihil aliud, quam mutare iubere tribum, ideo omnibus v.
45쪽
x xx tribubus mouere possie,id est ciuitatem libertatem. qu eripere, non, ubi censeatur, finire, ted censu excludere. Haec inter ipsbs disceptata postremo eo descensum est, ut ex quattuor urbanis tribubus unam pala in atrio
l Dertatis tortirentur, In quam omnes , quiuerultu tem
seruissent,conijcerent. Esquilinae sors exij t. inlax, Ti. Gracchus promin clauit, libertinos omnes cen eri placere. Atque ire non leuis inter Liuium,& Cicerone,uidetur esse dissensio. quod ille dicat, libertinos, cum antea quattuor in urbanas tribus descripti essent, in unam ELqiutinam a Graccho censore toniectos, Cicero autem, banis, sed in rusticis,tribubus nec in una urbanam,sed mquattuor, esse translatos, uideatur ostendere his enim
utitur uerbis,lib. I. de oratore. Censor Gracchus no ac, curata quadam orationis copia,sed nutu, atque uerbo, libertinos inurbanas tribus transtulit Neuter tamen,
mea senentia,falsus. idq. de tantis uiris aequius est arbitrari. Cum Livio Dionysi Halicarnasse testimonium congruit: qui, iam inde a Ser. Tullio rege, a quo quattuor tribus urbanae factae sunt,locu ait libertinis ferendi s uti agi proprium inurbanis tribubus esse constitu- tu. Et ple Liuius eadem de re lib. Lx ita scriput in F hius censor, simul concordiae caussa, simul ne humillia
mortim in manu comitia essent, omnem orensem turbam excreta in quattuor tribus coniecit ilibanasq. eas
appellauit. In epitome autem lib. XX.idem comprobatur his uerbi si Libertini in quattuor tribus redacti sunt, cum antea dispersi fuissent, Esquilinam,Palatina,Suburana, Collinam. Cui sententiae Cicero non repugnat nam, etsi libertinos in urbanas tribus ait esse translatos, non ideo tamen lagnificat urbanis eos in tribubus antea non
fuisse; sed ad eam libertini ordinis partem spectauit,qua in rusticis tribubus tulisse ut agium iam ostendimus, eam scilicet,quae filios haberet,quinque annorum aerat m
46쪽
tem excedentes. Duo igitur sunt, quae censor Gracchus de libertinorum suffragio noua instituit: unsi,ut nemo in posterum suffragium serret in rustica tribu quod Cicero significati,alterum,ut omnes in una urbana tribu, non in quattuor,ut antea,censerentur,4 suffagium ferreian quod Liuius diserte narrat. ita constat, quod in Cicerone, MLiuio, diuersum est, quia diuersas res, uterque ta- me ueraS,eXponunt,contiari unon esse. Haec de civibus. Romanis. Venio nunc ad municipes: quibus debes se- cudus uidetur locus primu enim suffragium habebant, muneris q. erant, ut ait Gellius, honorarij participes, in quo pares erant ciuibus Romani deinde, quod optabile uidetur,suis moribus,legibusque,uiuebant,nulla nece1sitat nullo populi Romani onere,nisi uoluntario,preis: in quo superiores erant colonijs quibus iura, instituta que,omnia populi Romani seruare necesse erat. Coloniarum autem,ut diximus,tria genera, Romana Latinae,Italicae.non enim, quartii genus,militares habendae sunt;sed tribus generibus,quae nominauimuS,communes esse possisnt,quippe militares tum coloniae dicebantur,ciim in colonias milites, uel ut bene meritis praemia solueretur, uel praesidiscaussa,deducebatur itaque nominus Latinae, quam Romanae,nec minus Italicae, quam Latinae, militares esse poterant Romanae uero
Latinis praestabant,quia costabant ex civibus Romanis: Latinae reliquis Italicis, quia populi omnes Latini ut proxime ostendcmus,locum praestantiorem apud populum Romanum, quam reliqua Italia,obtinebat. ergo suffragi lationem Romanae habebanto quo praestabant reliquis colonijs sed caedem non secus, atque j, qui Romae uiuebant, ciuitatis q. participes erant, Romanas obseruare leges, omnia ciuium Romanorii onera sustinere, cogebatur. itaque potiore praestabiliorcque, fuisse municipiorum condicione,docet Gellius lib. Xur. Succedunt socij qui Ioederati dicebantur.horum alijstipen
47쪽
stipendiari , ut in Africa Sicilia , Sardinia, nonnulli Ialij immunes, ut Latini 4 aliquot in Sicilia, quos nominat Plinius in descriptione Siciliae, &alibi .atuue hos plane Cicero in oratione pro Balbo distinguit nisuerbis In socios,4 in eos, de quibus animus, foederatos iniuriosum, contumeliosum,est ijs praemijs,&ijs honoribus, exclusos essesndelissimos,in coniunctim- mos, socios, quae pateant stipendiarijs, pateant hostibus, pateant saepe seruis nam Hipendiarios ex Africa, Sicilia, Sardinia, ceteris prouincijs, multos ciuitate donatos videmus, c. Inter socios nobilissimi, qui ius habere Lati dicuntur. etenim hi reliquis omnibus,
non modo exteris, uerum Italicis, praestabant, sicut Itali, omnibus exteris 4 inter exteros socij prouinciales excellebant. Latium autem, incolumi rep. non ultra Circeios ext edebatur imperatorum aetate ad Lirim filimen prolatum uidetur quod a Plinio scriptum est. Et ius Latij non ad Latinos tantum pertinet, sed in tria genera diducitur conuenit enim primum in ipsos populos, qui Latium incolebant; qui quattuor modis in historia nominantur, Socij Latini, Socij ac Latini, Socij Latini nominis, Socii ac Latini nominis deindricol nias eas, quae propterea Latinae dicebantur, ouia ius haberent Latij postremo, qui neque Latinae cosiniae, neque gens erant Latina, sed aliquo merito, aut populi Romani benignitate, eadem illa iura, quibus S Latium
uniuersum,&Latinae coloniae fruebantur, erant consecuti quo e genere multos nominat Plinius in destri. ptione Siciliae quod autem Pedianus in commentario Pisonianae de Latinis colonijs utitur his uerbis Id est, ut , petendi magistratus gratia ciuitatem Romanam adipiscerentur id ego totum abundare puto est enim omnino falsum. quia Latinae coloniae Latii quidem ius habebant, ciuitatis autem Romanae participes non erant.& haec uniuersit plane Latij,omn Iumq praeter
48쪽
ea, quibus Latisius datum est, perpetua condicio fuit donec lege Iulia non Latio solum,sed uniuersae Italiae,
ciuitas concessa uerum non hoc beneficium omnibus,
qui Mique locorum ius Latij Italiae uo, haberent, sed omnibus Latii, Italiaeque, incolis datum est itaque Latinae coloniae, quae quidem essent extra Italiam, e cludebantur. Quinctium locum socij Italici obtinent. horum duo genera, qui Romanis magistratibus,ac legia bus,in qui suis, uterentum Romanis, ut praesecturae quae dicebanturi suis,ut reliqui nam extra Italia prae, iactura nulla, erant enim illae non praefecturae, sed prouinciae, quo exibant gesto magistratim in Italia uearo non omnes In omni regione, sed omnes extra Latisi.
hae quoque in duo genera diuidebantur de quibus operaepretium est ipsa resti uerba recitares; ut inde certior doctrina sumatur. Praefecturae, inquit,appellantur in Italia, in quibus diis dicebatur,& nundinae agebantur, erat quaedam earum resp. neque tamen magistratus suos habebant; in quas legibus praefecti mittebantur quotannis, qui ius dicerent quarum genera suere duo; alterum, inquas solebant ire praefecti quattuor, populi suffragio creati,in haec opida Capuam,Cumas, Casilinum, Vulturnum, Liternum, Puteolos, Acerras, Suessulam, Atellam, Calatiam alterum,in qua pra tor urbanus quotannis in quaeque loca miserat legibus; ut Fundos, Formias, Caere, Venafrum, Alicas, Privernum, Anagnia, Frusinonem, Reate, Saturniam, Nursia, Arpinum, aliaq complura. Haec Festus a quo Fundos, Formias, Arpinum, inter praesecturas numerari, quae Liuius lib. xxx lx uetusta fuisse municipia inendi iure mirari aliquis possit.Capua quoque a C. Ca sare consul qui postea perpetuam dictaturam inuasit, coloniam esse facia,nemo fere paullo humanior ignorat. Sed ita mendacissuspicio diluetur,si Festum ad prima illa spectasse reip. tempora dicemus,ante ciuitatem
49쪽
pundanis, Formianis, Arpinatibus, datam, nedum ante Caesaris consulatum . hiod autem Romanos homines ius in pracsucturis dixisse tradit: inde sequi uidetur, ut in ijs urbibus leges Romanae seruarentur. Neapolim autem, Praeneste, Tibur, Baulos, Raucnnam,quia legibus Romanis non uterentur, praefecturas fuisse, nullo modo crediderim. nam, si fuissent,minime Romanis exsulibus ibi licuisset commorari liabemus in epistola M. Coeli exemplum Q Pompeij,& T. Munatij Planci,Baulis,MRauennae,exsulantium; cum uterque de vi, quod erat capitale crimen, condemnatus esset Polybius autem
ciues Romanos, legibus eiectos, Neapolim, Praeneste, Tibur, petere solitos esse, ibi q. sedem ponere, uti liberis in locis , ostendit nequc inter praesecturas, pnomn-cias, quidquam intersui e puto, nisi quod prouinciae cog regatae, praesecturae passim dispersae. quod si praesecturas in unum cogeres, prouincia esset neque praefecturae tamen ante legem Iuliam, neque umquam prouinciae, licet Romanas leges tuerentur, e ciuibuSRomanis constabanta, sed omnes irant, dicebantur,socij itaque legem de repetundis, quae maYime ad rectores prouinciarum attinebat, Iociorum caussa latam,
Cicero ait . Neapolim autem, Praeneste, Tibur, quas Polybi testimonio praefecturas non fuisse probatu est, idem Polybius foederatas ciuitates appellat. post leae Iuliam Neapolis municipium fuit quod Cicero significat in epistola ad Acilium, fana lib. xii 1. Mad Att. lib. X. ant intc socios Italicos citem Tibur non ante lege Iuliam municipium, sed inter socios Latini nominis. quod ex oration pro Balbo colligitur. Praeneste, colonia Latini, deducta, ut opinor, a Sulla dictatore agros enim militibus diuisiit, sutiq. Praenestinis insestissimus.
nec ab eo paucas praeterea deductas esse, constat Rauennam Strabo lib., coloniam nominat: nihil de tempore si ante scriptam Coelio epistolam, de qua iam
50쪽
meminimus; Latinam fuisse, necessie est; siquidem ex sules reciperet sin postea Iciuium Romanorum potuit esses nec tamen liquet, sicuti nec a quo deducta suspicor tamen, ab Augusto, cum Ira uireme rei p. constituendae muItas enim cosensu Antonij collegae deduxit. Verum, Iege Iulia lata, qua ciuitas uniuersae ad
extremum Italiae est impertita, eadem fuit omnium, intra Italiae modo terminos, condicio, municIpiorum, coloniarum, praesecturarum, sociorum, siue Latini, siue Italici nominis non, quod omnium in omnibus rebus aequarentur iura sed, ut inius ragii latiora pares essent nec enim dubito,quin, etsi ciuitatis Romanae is ge Iulia uis haberent, ijsdem tamen, quibus antea degibus ne uixe rint ex quo est hi,ut ad iud ex alio, , spicionis quiddam eXoritur,a Ii quid omnino inter eos, qui ius habent ciuitatis Romanae,in eos qui ciues Romani
sunt, interesse nam ciues Romani non modo censen inri& suffragium serunt merum etiam, ut dictum est iam, Romanis Iegibita utuntur; qui uero ius habent ciuitatis, censentur illi quidem, suffiagium omnes serunt, non tamen simul illud contingit, ut legibus Romanis omnestituant quo de generem uia pia esse, demonstratum iaest ergo latius patet, habere ius ciuitatis, quam ciuem Romanum esses cum is, qui ciuis Romanus est, idem ius habeat ciuitatis; qui uero ciuitatis habet ius, non Idem continuo ciuis Romanus sit quandoquidem fieri potest, ut alij Romanis, quemadmodum coloniae, alij
alijs, ut municipia legibus utantur. Hoc cum ita uide tur, tamen exempla repugnant. nam Cicero Neapolitanos, lege Iulia ciuitatis Romanae meadeptos, ciues Roman OS uocat quos tamen ijsdem, quibus ante legem IuIiam,legibus rixisse, dubitandum no est.Manlius, inquit in epistola ad Acilium est Sosis is suit Catinensis; sed est una cum reliquis Neapolitanis ciuis Romanus factus, decurioq. Neapoli erat enim in id municipium