Theologia DogmaticoPolemica

61쪽

sεonis. Ad III. Resp. S. Bernardus Iotionem po tum SMeramentum vosat, non quatenus haeo vox significat

ritum ex divina institutione vim habentem sanctitatis et iustitiae tum signisoandae tum efficiendae ; sod prou-ti sumitur pro signo rei sacrae. Neque lotionem Pedum Eucharistiae et Baptismo adeaquate comparat , Sed tantum inadequale; cum et illa significaverit 'ummam Christi demissionem et charitatem, fueritque insuper mystica od institutionem Eucharistiae praeparatio. Ne-eessariam quoque ad salutem dicit ablutioncm pedum a sed quantum ad rem si guificatam, quia signum est Christianae demissionis et charitatis , sine quibus nemini in coelam patere aditus potest. Si cui ad de sensionem Bernardi dicta non sufficiant, cogitet, Berna

di tempore in toto occidente lotionem pedum post vel ante baptismum εervatam haud amplius fuisse; quam si pro vero novae Legis Sacramεnto ille habuisset, eodem ardore, ae Pari sortitudine Mellifluus Doctor P

tro Lom bardo coaeva suo tradenti septem exse novae

legis Sacramenta, nec plura nec Pauciora , obstitisset , qua Enricianis. Petrobrusianis, Petro Abaelardo, ad Gilberto Porretano restitit.

XXXuI. Dices. Ablutici pedum habet divinum

mandatum et institutionem, atque insuper promissionum gratiae ineludit. Ergo est verum novae legis Sa-Cramcntum. Prob. pri. na Par, Anteced. Ioan Cap. XIII.

ait Christus: Si ergo, taci laui Pedes petiros Dominus et Magister et et uos debetis alter ulter tua lauare Pedes: Iirga babist divinum mandatum. Proh altera pars A teced. Christus reluctanti Petro ait Ioan. Cap. XlII. ω nian lavera te . non habebis partem mecum. Ergo ablutio Pedum ea ritas, quem ' conterasserit, aue

62쪽

DE NAT. ET NUM SACRAMENTORUM. fisti privandus est. Ergo i Iudit promissionem gratiae. R. N. A. Ad prob. I. N. Verba Christi non ad litteram fel metaphorice, do praecepto nimirum Christianae demissionis et charitatis sunt accipienda : secus Ecclesia, optima voluntatis Christi interpres , materi: Iem pedum lotionem namquam praetermisivset, si ea a Christus imperasset Ad probat. II. C Λ. in C Erginablatio pedum est ritus, qnem qui contemP erit a coelo excludituT absoIute et ratione sui, JX. C Hypo tritice , et propter inobedientiae contumaciam, C. Conseq. Christus B. Petro aeternam damnationem comminatus est , nota quod Iotio pedum ad gratiam et salutem obtinendam sit necessaria; sed quia ob inobedientiam hoc supplicio dignus futurus 'orat. si portinaciter restitisset. Quare verba illa non ad omnes fideles, sed ad soIum Petrum directa fuerunt a Christo. XXXVII. Obiicitur IV. Dissensio Doetorum Cathiaicorum I. Durandus negat Matrimonium esse proprio

et univoce Saeramentum, eoquod non conserat gra iam sicut reliqua Moramen a Il. Graeci prosessionem Monasticam in numeram Sacramentorum reserunt ,

eamque Dis stas, et rarodorus Studita Sacramentum voean UL Ipsi Cat Iici docen , Eucharistia sub solius Panis specii bus verum esse integrum S cramentum. Ergo cum idem dicendum sit de Eueharistia sub vestiebus vini, duci erunt EucharistiactSacramenta. IV. Muliorum ebi sententia , Praeter tres maiores, min-es etiam quatuor ordines. esse Saar

montum. Ergo iuxta Cat licos plura dant ir Meramenta quam seytem. R ad I Durandum si tameta doctrinam hauo tradidit, quod qui lanis eius indices negant γ uti alias saepe, ita etia- hic exorbitare, at-

63쪽

66 ARTICULUs I. CONTROVERSIA I. , que hac in re ab omnibus Catholicis degari. Ad II. Professio Monastica vocatur Sacramentum in sensu improprio et latiori, non quod per illani peceata remittantur ex Opere operato ; sed ex opere operantis, nimirum propter servorem , ae vehementiam charitatis eorum qui mundo renunciant. Quod si forsitan ex GLa reis aliqui opinati suissent , hanc professionem esse ve-Tum Sacramentum , paucorum horum opinio nihil sa-.eeret contra fidem universalis Ecclesiae septem tantum Sacramenta admittentis. Ad III. Bosp. Eucharistia Sub una v. g. panis specie est integrum Sacramentum integritate rei contentae, quia sub unaquaquo specie intege r est Christus , sed integrum non est S tramentum integritate signi , quia species una non repraesentat persecte divivum hoc convivium. Ex quo conficitur, unum tantummodo esse persectum , et i tegrum integritate signi Eucharistiae Sacramentum. Ad IV. Omissa nunc controversia illa, an minoros Ordines sint verum Sacramentum, qua de re redibit se mo Tomo VII. ubi de Sacramento Ordinis agemus, Resp. Sacramentum ordinis licet 'plures contineat ordines specio inter se diversos; tamen omnes illi constituant unum dumtaxat Saeramentum integram , et ingenere Suo complatum, cujus sinis est administrareeorpus Christi physicum et mysticum , scilicet conse Crure panem et Iinum , atque ah solvere a peegatis. Cum

itaque plenitudo ordinis sit in solo Sacerdotio, in re liquis vero ordinibus quaedain hujus participatio, ii- num solummodo datur Sacramentum ordinis Pleau M. atque Perfectam

64쪽

CONTROVERSIA II.

AN SACRAMENTA LEGIS EVANGELICAE EX OPERE OPERATO INFALLIBlLITER HABEANTV1RTUTEM CONFERENDI GRATlAM 3

Contra Protestantes.

XXXVIII. Duplidem Theologi catholidi modum distinguunt

producendi gratiam, unum ex opere operantis , alterum eX Opere Operato. Ex opere operantis ea producitur gratia, quae a Deo conceditur intuita fidei aepiet citis, seu meriti illius, qui Sacramentum susciPit, aut ministrat. Ex opere operato ea gratia produci dicitur , quae vi et efficacia ipsius operis externi Sacramentalis , a Christo Domino instituti, ac debite subjecto applicati producitur , ultra omue meritum mini strantis vel reeipientis Sacramentum ; quamquam nousine praeviis ex parte subjecti Sacramentum percipiemtis , fidei et pietatis dispositionibus, quae non eqaidemtausae Sunt effectrices gratiae, neque ipsis Sqcramentis vim et efficaciam tribuunt , quam habent ab ipso Christo derivatam ; sed removent dumtaxat obstacula, quibus impediri aut retardari posset vis et efficacia Secramentorum. Quare Sacramentum causare gratiam ex opere operato nihil aliud est, quam Sacramentum ipsum . non quidem naturaliter , et tamquam causam principalem ; sed ex instituto et meritis Christi, per se, tamquam Per causam instrumentalem, habere vim

et efficaciam ad producendam gratiam ia suscipiente , disposito tamen, si sit adultus.

65쪽

ARTICULUS I. eoNTROVERsIA II. XXXIX. Sociniani, et Anahaptistae omnem Sacramentorum usum ae seu tum in eo collocant, ut nuda et sterilia sint signa tum externao professionis Llei Christianae, tum distinctionis fidelium ab infidelthus Hanc Anabaptistarum sui temporis opinionem acriter perstringunt Lutherus, et calvinus , VOeantque Sacramenta non tantum signacula, sigilla et pignora di- inarum promissionum, sed etiam Dei instrumenta, et organa gratiae. At non nisi vocibus ab Avabaptistis discrepant; siquidem Lutherus et Calvinus Saeramenta oeant gratiae instrumenta mediatis tantum, quatenus scilicet fidem alunt et 3c itant, qua sola homo justiis fit, et sine qua Vanum uo nullum est Sae ramen- tum. Lutherus Lib. de Capt. Babrion. Cap. de Bapt-

scribit: Baptismus neminem justi cat, nec ulli prodest ; sed fides in perbum Promissionis , cui additur

butismus. - - - Ideo sunt signa seu Sacramen ta iusti cationis, quia sunt Sacramenta iusti cantis Idei , et non operis; unde rota uincacia eat ipsa Ides, non operatio. Calvinus L ib. 1V. Irisiilnt. Cap XIV. Paragria H. docet, hoc tin um esse Sacramentorum ossicium, ut Der promissiones oculis nostris spectandas subi clant , et eorum nobis sint ρῖgnora. Et Paragr. XVII mit, alias non esse Sacramentυrum , quam perbi Dei partes , quae sutit viserre nolis oc Proponere Christum,. et in eo coelestis gratiae thesauros. Neque aliter seu ticis possunt Pintestantes de Sacramentorum ess

eia , quamdiu affirmaveritat solam fidem iustificare. Si enim sola fidos est iustificationis causa , legitim

insertur, sacramenta se Solis, praescindendo a fide , nihil posse, sed intertia esse ao Morilia signa , adeoque gratiatu ex odere Veraio non Produci: Mod certe qua

66쪽

DE EFFICACIA SACRAMENTORu M. 63 salsum sit, vel ipse insantium baptismus manifeste dein monstrat, qui ratus ac validus est, etiam sine fide datus . Qui acceptus.

XL. Protestantes argumentum ab invidia ducentes absonam Catholicis Doctoribus et salsam doctrinam an fingunt, ut umbras et larvas, quibuscum Pugnant , devicisse videantur. Ajunt itaque I. statum quaestionis Catholicos inter et Protestantes esse , au Sacramenta gratiam conserant tamquam causae illius primariae. At vero quis umquam Catholicorum affirmare ansus suis hominem per Sacramenta iustificari sine Deo 3 Id dumtaxat contendimus. Deum gratiae suae authorem per Sacramanta nos iustificare tamqNam per causam instrumentalem gratiae. Ajunt II. idem esse apud nos agere eXOPere operato, ae agere modo physico. At Protestantes se Pum non attingunt: modus quippe agendi Sacramentorum, physicus vel moralis; de quo inserius plura dicemus , non pertinet ad dogma fiddi, sed ad varium Seholae placitum. Hoc unum Catholica fides hic exigit credi,t Sacramenta ex se ipsis causas esse gratiae essectriues, non cx fide au merbio subiecti, vel Ministri Sacramentorum. I iunt III. apud Catholicos opus operatum esse idem ae opus homim, Seu meritorium ministri. At nemini Catholicoruui. hoc iumentem venit, cum omnes fateantsr, efficaciam Sacra. menti non pendere a fide et probitalo ministri, ut olim Donatistae et IIussitae contendebant. Aiunt denique IV. Protestantes aliqui , apud catholicos idem esse conferri gratiam ex opere operato, au conferri gratiam Pecca- rori sino praevio actu fidei . et pio motu cordis : qu si Sacramenta ex se ipsis, cuicunque subiecto admota, gratiam certo consurrent. At nullus umquani Catualiuax ita deliravit, ut dixerit Sacramenta iis ad ullis prode

se , qui non bene Praeparati uo dispositi ea percipiunt.

67쪽

Unde merito Patres TridentIni Soss. XIV. Cap. IV.njunt: Falso quidam calumniantur Catholicos Scriptores , quasi tradiderint Sacramentum Poenitentiae abs que bono motu Suscipientium gratiam conferre, quod numquam Ecclesia Dei docuit, nec sonsit.. XLI. Conclusio. Sacramenta novae Legis ex Opere operato iis gratiam eouserunt, qui obicem non Po nunt. Prob. Conclusio I. Authoritate Scripturarum.

Joan. Cap. III. dicitur: Nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritu Sancto , non potest introire in regnum Dei. Ergo vis regenerandi competit aquae baptismali tamquam instrumento, et Spiritui Sancto tamquam causas' principali ; alias frustra diceretur, Nisi quis renatus fuerit ex aqua. Eamdem veritatem confirmat Apostolus ad Titum Cap. HI. scribens: Salocis nos fecit per la- sacrum regenerationis et renopationis Spiritus Sancti. Et ad Ephes. Cop. V. Christus dilexit Ecclesiam , et se ipsum tradidit Pro ea , ut illam sanctifcaret , mundans lapacro aquae in uerbo Uitae. Ergo baptismus eae se, ae virtute divinae institutionis non ob fidem suscipientis , vere hominem renovat et mundat, Deo mun-

Mationem illam per aquam operante. Ipse Christi Praecursor Lucae cap. III. ait: Ego quidem aqua baptizo vos: ςeniet autem fortior me, cujus non sum dignus sola ere corrigiam calceamentorum ejus: ipse uos baptizabit in Spiritu Sancto. Ex quo loco hoc argumentum instruos. Quamvis baptismus Ioannis excitaret fidem ;praedicabat enim haptismum poenitentiae in remissionem peccatorum , tantum nihilominus discrimen ponitur inter baptismum Ioannis et Christi, quantam est inter aquam et Spiritum Sanctum. Ergo baptismus Chri

68쪽

nimirum ex opere operato. Quod si aliquando admittant Protestantes , Baptisma ex opere operato gratiam eo:iserψre, idem dicere eos oportebit de reliquis etiam S cramentis ; rueret enim Principale illorum fundamen tum , quod nempe sola fides justifieet. Caeterum da veliquis etiam Sacramentis expressos Scripturarum textus vide apud Card. Bellarminum Lib. II. de Sacr.

in genere, cap. III. - : -

XLII. Prob. II. Authoritate conciliorum. CPol lanum in Symbolo ait: Constemur unum Evtisma irrremissionem peccatorum. Mileuitauum II. Can. ΙΙ. Pam

ii , qui nihil peccatorum in se ipsis adhuc commi

rere ρotuerint, ideo in remissionem Peccatorum per citer baptizantur , ut in iis regeneratione mundetur ;quod generatione traxerunt. ΛωIsicanum II. Capit. NXV. Hoc etiam secundum Idem Catholicam eredimus , quod accepta μer baptismum gratia, omnes baptizati, Christo auxiliante et cooρerante , quae ad salutem animae Pertinent, possint et debeant , si side liter laborare potuerint , adimnsere. Florentinum in Decreto pro Armenis ait: Moae Legis sel'tem sunt Sacramenta. Quae multum a Sacramentis di erunt antiquae legis. Illa enim non causabant gratiam, sed eam solum per Passionem Christi dandam esse ingurabant: haec pero nostra et continent gratiam, et ipsam digne suscipientibus conferunt. Tridentinum Sess. VII. can. VI. Si quis dixerit, Sacramenta nopae L gis non continere gratiam, quam Signi cant, aut gratiam ipsam non Ponentibus obicem non conferre , quasi signa tantiun externa sint acceρtae Per idem gratiae set iustitiae, et notae quaedam Christianae Pro

fessionis , quibus apud homines discernuntur Meles ali

69쪽

ARTICULUS I. CONTROVERSIA II. Udelibus; anathema sit. can. VII. Siquis dixerit non dari gratiam ρer hujusmodi Sacramenta semper, et

omnibus, quantum est ex parte Dei, etiamsi rite ea suscipiant, sed aliquando, et aliquibus ; anathema sit. Can.VId. Siquis dixerit, per ipsa n ae Legis Sacramenta ex opere osterato non conferri gratiam sed solam fidem diuinae romissionis ad gratiam consequendam sus cere; anathema sit. XLIII. Prob. III. Authoritato Patrum. Tertullianus Lib. de Bapt.cap.IV. Ac uae sanoli catae uim sancti candi conbibunt. S. Cyrillus Ierosol. Catech. III. Qui in aquam descensurus es , non aquae simplici mentem adhibe , sed Spiritus Sancti uirtute salutem susc*e : nam sine utri sque ad perfectionem deduci non poteris. S. Gregorius Nyssen. Orat. in Baptismum Christi : Baptismus peccatorum expiatio est,reminis delictorum, renopationis et regenerationis causa. S. Cyrillus Alexendrin. Lib. II.Cap.II. in

Joan. Quemadmodum infusa lebetibus aqua , si admo- eatur igni uehementi, uim ejus concipit: ita viritus Uncacitate sensibilis aquae in dioinam quamdam et inessabilem pim transformatur, omneSque demum , in quibus suerri, sancti cat. S. Chrysost. Orat. Bapt. Christi : Iudaica expiatio nequaquam a Peccatis liberabat , sed a corporis sordibus tantum 8, nostra per talis non est, nam et a Peccatis liberat, et animam

abstergit, et Diritus gratiam largitur. S. Optatus ML

levitanus Lib. contra Pamenianum : Ba 'tisma Christianorum Trinitate confectum confert gratiam ; si reρetatur, facit pilae jacturam. S. Augustiuus Enarratione in Hal. LXXIlI. Sacramenta noui Testamenti dant salutem, Sacrumenta peέeris Testamenti promiserunt Salpatorem. Lib. IV. contra crescuntum, CaP.

70쪽

DE EFFICACIA SACRAYENTORΓM. DXVI. Non eorum meritis a qάibus ministratur, nec eo rum quibus ministratur , constat Buytismus, sed Pr Pria sanctitate atque peritate propter eum a quo institutus est male utentibus ad perniciem, bene utentibus ad salutem. Tract. LX X. in Ioan . Unde ista tanta Mirtus aquae , ut corpus tangat, et cor abluat Τ Lib. XIX. contra Faustum, Cap. XI. Sacramentorum essinenarrabiliter ualet plurimum, et ideo contempta Sa crilegos 1acit. Ergo Sacramenta non excitant dumtaxat fidem, alias non valerent inenarrabiliter ; quia concio , qua quis non movetur , nihil valet, id est, nihil ProdeSt. XLIV. Prob. IV. Ratione Theologica. Ipsi Proto stantes admittunt, Baptismum infantibus, item adultis, amentibus, dormientibus, omnique per morbum ingravescentem rationis usu destitutis valide ac Iegitime conferri, modo antea desiderium baptismi ostenderint. Ipsi protestantes sentiunt, baptismum a quocumque , etiam idololatra, haerεtico , aut impio Christiano collatum , esse validum. Ergo Sacramenta non Producunt gratiam ex opere Operantis, sed eκ opere Opogato. Ergo non tantum excitant et nutriuut fidem, sed etiam gratiam ipsam sanctificantem ex sese virtute divina conserunt. P. C. Insantes, dormientes, amentes etc. actualis fidei sunt incapaces ; et tamen baptismus eis collatus prodest , sicque illi sanctificantur. Ergo gratia non confertur ob meritum suscipientis, qui nempe Sacramenta fidem in suscipiente excitant: neqae consertur ob meritum ministri qui salvo valore Sacramenti impius esse potest et haereticus. Ergo gratia non con fertur ex opere operantis, sed ex opere oderato . id est, vi ac virtute ipsius actionis S a cramentalis a Christo accepta.