Theologia DogmaticoPolemica

71쪽

, XLV. Quaeres L An Sacramenta veteris Lpgis

produxerint ex opere operato sanctitatem interiorem , seu gratiam sanctificantem Τ Resp. contra Durandum et Palud anum n gative. ProI3. assertio Ι. Authoritate Scripturarum. Apostolus in Epist. ad Galatas, atque ad Hebraeos diserte testatur Sacramenta Et Sacrifieia xeteris legis fuisso vacua et egena Mementa , solumque va-Iuisse ad emandationem carnis seu munditiem Iegalem,

ae fuisse reprobata ob eorum inutilitatem, Ad Hebr. Cap. VII. Reprobatio sit Praocedentis mandati, Propter ivrmitatem eius et inutilitatem : nihil enim ad perfectum adduxit lex. Ad Hebr. Cap. IX. Munera et hostiae os eruntur, quae non 'Ossnnt iuxta conscientiam perfectum facere servientem solummodo in cibis et ρ tibus , et Oariis baptismatibus, et justitiis carnis. Ad Hebr. cap. Vt II. Melius sortitus est ministerium c christus λquonto et melioris testamenti mediator est, quod in melia

oribus r mromissionibus sancitum est. A, Galat. cap. IV. Quomodo conpertimini iterum ad infrma et egena elemen-D3 Ergo si tota lex vetus fuit infirma et inutili ι ad mun.

dandam conscientiam, etiam antequam abrogaretur Per

Evangelii praedicationem, a sortiori Saeramenta quoque et Sacrificia erant inutilia, quae in Lege continebantur tamquam pars in toto. Ergo Sacramenta veteris legis non producebant gratiam ex opero operato, Sed ex opere operantis, quando nimirum ab hominibus suscipiebantur ex fide et charitate , ut communissima tenet Doctorum Catholicorum sententia contra Magi strum Sententiarum qui Lib. IV. Dist. I. Lili. B. censuit, Sacramenta veteris Iegis neque ex opere Operantis gratiam produxis, e eo quod putaret illa Judaeis a Deo imposita fuisso tu servitutem , non in iustificationem.

72쪽

neque dicas, Sacramenta veteris legis vocari ab Apostolo infirma et egena, si spectetur ex se ipsis, et a Christo sejuncta : tali enim ratione Sacramenta enim Evam gelica , ut a Christo seiuncta, vim nullam habent. eum omnem vim et virtutem a meritis et institutione Christi hauriant. XLVI. Prob. II. Authoritate Patrum, et Conei-liorum. S. Basilius Lib. de Spiritu Sancto, cap. XIV. ait: Quid confers lapacra cum Iavacris , quae solum nominis aρρellationem habent communem, rerum Ue ro tanta est di ferentia , quanta est inter somnia et ςeritatem , inter umbras imaginesque , et inter ea *tae reperia subsistunt. S. Augustinus Enarratioue in Psal. LXXIII. Alia sunt Sacramenta dantia salutem, alia promittentia Saluatorem. Sacramenta novi Testamenti dant salutem , Sacramenta ueteris Testamenti promi- gerunt Saloatorem. Vulata sunt Sacramenta, freta sunt faciliora , pauciora , salubriora , feliciora. Florentini verba in Decreto pro Armenis superias exhibuimus Num. XLII. Tridentinum Sess. VII. Can. II. definit Sacramenta nostru diaerre a veteribus non solo ritu exertio. Ergo iuxta Tridentia uiti disserunt virtute et eskcaeia. Atqui virtute es efficacia non differrent , siquidem vetera , sicut et nova , contulissent gratiam ex

opere Operato.

XLVII. Prob. III. Ratione Theologica, sundata in Seripturis et Patribus. Sacramenta veteris Legis non habuere aduexam gratiae promissionem; quia in hoo

vetus et novum Testametitum inter so disserunt, quo vetus hona tantum terrena Promiserit expresse , novum

vero promittat spiritualia et celestia. Hino S. Augustinus Marratione in Psal. LXXIII. auribit: Deus se utriu-

73쪽

ARTICULUS I. CONTROUERSIA ILsque Testamenti coluit esse authorem, ut et terrena promitteret in peteri. et coelestia in novo. Habuerunt tamen Iudaei promissiones honorum coelestium, non per legem Mosaicam, sed per divinas revelationes. quae factae fuerunt in lege naturae. Ergo Sacramenta Veteris legis non habuerant vim produeendi gratiam ex opere operato. Αceedit conveniens non videri , ut lex

antiqua justificaret, tum quia illa imperseeta erat, tuin quia merita Christi nondum erant exhibita. Caeterum

quamvis assertio nostra certa omnino videatur, non tamen eam de fide catholica esse censeo. Quamvis eni Eugenius IV. in Decreto pro Armenis doctrinam se tr dero Romanae Ecclesiae profiteatur , et Tridentinum non obscure nobis saveat ; quaestio tamen haee clare decisa non fuit, nec satis supremo Ecclesiae iudicio eliquata. LVIII. Quaeres II. An saltem Circumcisio gratiam non produxerit ex opere operato Τ RESP. cum S. Thoma , Cano , Bellarinino, Vasquio etc. contra Lom-hardum, Alensem, S. Bonaventuram, et Scotum, negative. Praeterquam enim quod Apostolus ad Galatas cap. IV. potissimus de circumcisione loquens, eam vocet infirmum et egenum elementum , Probatur .asserti nostra evertendo praecipuum adversariorum sundame

tum. Circumcisio non fuit a Deo instituta ad delendum originale peccatum , sed ad distinguendum Israeliticum populum , a Deo speei aliter electum, a caeteris Geutibus. Ergo circumcisio non produxit gratiam

ex Opere operato, sed dumtaxat eX opere operantis;

non quatenus circumcisio erat signum Iudaeos distinguens ab infidelibus, sed quatenus sorte ea Iudaei ut hantur tamquam caeremonia publica et religiosa, fidei

suae in christum venturum Protestativa, ad parvulo

74쪽

DE EFFICACIA SACRAMENTORUM. I Tum post octavum a nativitate diem morientium iust,ficationem , cujus determinationem et electionem Deus ipsis Iudaeis reliquerat. P. A. I. Authoritate scripturarum. Deus cireumcisionem Abrahamo praecipiens, ait Genes. cap. XVII. Circumcidetur ex uobis omne masculinum, et circumcidetis carnem praeputii pestris ut sit in signum foederis inter me et pos. Ubi Deus non ait, ut sit tu remediam peccati, et causam Sanctificationis ; sed in signum foederis, nimirum distinctionis populi Iudaici a caeteris nationibus, et singularis Dei providentiae erga populum Iudaicum. Prob. II. Authoritate Patrum. S. Iustinus M. in Dial. eum Tryphone : Circumcisio, quam ab Abrahamo acce stis secundum carnem , in signum notamque data est . ut sitis ab aliis gentibus, et a nobis discreti Circumcisἰonem accepit in signum, non ad iustitiam, quemadmodum et Scr*turae , et res Usae nos fateri cogunt. S. Irenaeus Lib. IV. advers. IIaer. cap. XVI. alias XXX, Circumcisionem non quasi iustitiae consumma tricem, sed in signo eam dedit Deus, ut cognoscibile perseueret genus Abrahae. S. chrysost. Hom. XXVII. in Genes. Attende, quomodo postea te ore Procedente potuerit circumcisionem pro lege statui , non quod

ad animae salutem perscere haec possit aliquid; sed ut hoc grati animi indicium , quasi signum et sigillum

circumferrent Iudaei, et ne liceret eis commisceri gemtium congressibus. Tertullianus Lib. contra Iudaeos , Cap. III. Propidens Deus, quod hanc circumcisionem in signum, non in salutem esset daturus. S. Am- hrosius Epist. LXXIV. ad Irenaeum : Signum cir cumessio corporalis, peritas autem circumcisio spiritualis ; illa membrum amputat, ista peccatum. idem

75쪽

οα ARTICULUS I. CONTROVERsIA II. docent S. Cyprianus Lib. I. Testimoniorum contra Judaeos , cap. VIII. S. Bieronymus in Cap. III. ad Galatas, aliique Patres tam Graeci quam Latini.

ita ut a commutii sententia omnium primus recessi Sovideatur S, Augustinus , qui disputans adversus Pela- .gianos uti tequaque colligebat argumenta , quibus evinceret ab omnibus peccatum Originale nasgendo contrahi ; quod quidem ex remedio adversus ipsum destinato commode. ostendebat, ex baptismo scilicet in lege Christi , atque ex circumcisione in lege Moysis. Prob. III. Authoritate veterum Iudaeorum. Nequo enim Philo Judaeus Lib. de circumcisione; ubi varia ipsius causas enumerat, neque Ioseρhus Flavius Lib. I. Antiquit. Iudaic. Cap. XII. nee Rabbini rerum Iuctaicaram periti uspiam mentionem faciunt virtutis illius spiritualis quam non nulli Doctores Catholici circumcisioni tri-huunt. Prob. IV. variis rationibus. L x circumcisionis Deminas non obligabat, neque etiam maseulos auteoctavum a nativitate diem. Ergo cum salva Dei providentia et seria voluntate, ut omnes homines salvi fiant. dici omnino nequeat eos caruisse remedio contra origianalem noxam , remedium illud erat a circumcisiono distinctum. Praeterea Israelitae totis XL. annis in deserto circumcisi non sunt, eam caeremoniam minimo

omissuri, si a Deo instituta fuisset ad expiandum originale peccatum. Ergo cireumcisio erat tantummodosianum , quo Judaei ab infidelibus discernerentur , at que idcirco in deserto omissa , quin Indaei toto illa tempore sufficienter erant ab aliis Gentibus segregati. :, XLIX. Quaeres III. An Sacramenta novae Legis gratiam esIoiant physice, vel morali ter tantum Τ Au-

76쪽

DE EprICACIA SAc RAMENTORUM. '3tequam respondeam, noto causam physicam diei illam, quae essectum immediate producit per realem instadium , motum , vel contactum, sicut v. g. ignis calorem producit: contra vero moralem esse illam, quae movendo dumtaxat, et cxcitando alium ad operaudum, sive imperio , sive consilio et suasione, sive merito , aut ex pacto quodam foedere aliquid operatur. Ita merita Christi sunt causa moralis et meritoria nostrae redemptionis. Porro utraque causa, moralis et physica , est vere causa , et efficax : immo essectus aliquando magis

imputatur causae morali quam physicae, ut parcit in Domino imperante cuidam e famulis, ut aliquem interficiat. Utraque causa, tam physica quam m0ralis, sub dividitur in principalem, quae agit virtute sibi propria , et instrumentalem, quaeingit virtute alterius. L. His praemissis, aio contra Scholam Thomisti- eam , a Sacramentis novas Legis non effici gratiam Physice , sed tantum moraliter , ae per modum impetrationis , quia impetrant a Deo gratiam, aut si ita loqui placeat, quia movent efficaciter Deum ex Paeto, quo se obstrinXit, ut ad Praesentiam signorum Sacramentalium gratiam conserat iis, qui debitet praeparati Sacrementorum fiunt participes. Prob. assertis I. Ex una parte causalitas illa physica Sacramentorum nullo satis firmo in Scripturis , aut Sanctis Patribus fundamento

nititur : ex altera parte causalitas moralis sufficit, ut Sacramentum vere ac proprie Sit causa gratiae; causalitas enim moralis est vera ac propria aausalitas, vi iacuius vere ae proprie effectus tribuitur causae morali. Ergo praeter vim illam causandi moraliter gratiam, quam certo certius habent Sacramenta novae Legis, gratis eis tribuitur alia, nempe vis causandi phrsice gra- Tom. VI. D

77쪽

ARTIci LUS I. CONTROVERSIA H. tiam. Prob. II. Physica illa Sacramentorum eausalitas multa continet explicatu difficilia et incredibilia. Ergo

nisi sacra cogat Scripturae et Traditionis authoritas, non est adstruenda. P. A. Nam I. videtur omnino incredi-hila , aut saltem valde ingerium , aquam et syllabas elevari posse a Deo ad Physico producendum Ens spi-Tituale , qualis est gratia sanctificans. II. Causa physica non agit, nisi quando physice et secundum Suamentitatem existit. Atqui Sacramenta, quae in action Iranseunte sive in usu consistunt, gratiam producunt in eo instanti, quo non amplius physice existunt. Ergo Sacramenta illa non conferunt gratiam physice, sed moraliter. P. m. Gratia Sagramentalis non infunditur, nisi cum ahsolutum fuerit Sacramentum , id est, nisi cum applieata jam fuerit materia, et prolata Verba quae formam constituunt , ac ultima syllaba formae pronunciata. Ergo Sacramenta , quae tu actioue transeunte consistunt, producunt gratiam in eo instanti, in quo non amplius physice existunt , nempe in instanti immediate sequente applicationem materiae, et prolationem ultimae vocis formae. LI. Neque obstat assertioni nostrae Ι, quod Serruptura videatur exprimere Saeramentorum efficaciam physicam, utendo vocibus per, in , ex, ut V. g. Joan.

Cap. III. Πisi quis renatus fuerit ex aqua etc. II. Quod

patres dieant, virtutem Sacramentorum explicari non Posse, eaque compareut cum ieris et Physicis causis, V. g. cum virtute seminis , et igne calefaciente. III. Quod tali modo Sacramenta essent merum Signum, et conditio sine qua non . Nam ad I. Besp. part Gulas illas ostendere quidem Sacramenta sint verae et efficaces causae nostrae sanctificationis; at non phrsicae magis ,

78쪽

Dp GRATIA SACRAMENTORUM. quam morales, nisi dicere velis , Sanguinem Christio ausam fuisse physicam nostrae redemptionis, eoquoa Apocalypsis cap. s. de Christo dieatur : Qui dilexit nos,

et Iapit nos a peccatis nostris in sanguine suo. Iit cap. V. Redemisti nos Deo in sanguine tuo. Ad II. Resp. virtutem Sacramentorum esse inenarrabilem, quamvis sint causa moralis dumtaxat nostrae sanctificationis. Quis enim satis mirari, aut verbis explicare poterit , quod Deus vilibus et infirmis elementis uti velit a. producendam gratiam sancti fieantem, quae divinae Participes nos facit naturae 3 Neque comparant Patres Sacramenta cum veris et phy icis causis quoad modum

Producendi essectum . sed dumtaxat quoad veritatem es- sectus. Nam sicut causae naturales vere pro duos ut suos effectus, ita Sacramenta vere producunt gratiam , quam vis eam producatit ut causae instrumentales tantum mo- Taliter agentes. Certe si plus aequo similitudines illast urgeantur, sequeretur Saeramenta esse causaq naturalevgratiae. Ad III. N. A. Nam mera conditio sine qua non eX se ipsa non est activa, et nudum signum ad significandum tantummodo ordinatur. At vero Sacramenta habent vim efficacem et activam mo raliter, atque ad Operandum etiam sunt instituta, quia certo et efficaciter movent Deum ad dandam gratiam , eoquod sint moraliter actiones Christi, a cujus proinde dignitate valorem accipiunt ad impetrandum insallibiliter id , quore Christus per ea postulat. LII. Quaeres IV. Quid Sacramenta novae Legis suseipientibus rite dispositis conserunt 3 Resp. Gratiam Sacramentalem, quod est complexum ex gratia sanet, fieanto habitualἱ , et iure ad gratias actuales Suo tempore Percipiendas, quibus suscipiens finem proprium D a

79쪽

α6 ARTICULUS I. CONTROVERSIA II. Sacramenti assequi potest. Prob. assertio. Quodlibet S Cramentum novae Legis ad proprium sibi et distinctum.

finem supernaturalem ordinatur, tamquam medium a

Christo institutum ad finem illum assequendum. Ergo per Sacramentum consertur ius ad gratias actuales. P. C. Finis supernaturalis solis naturae viribus obtineri nequit : neque gratia habitualis ad id sufficit, cum ad

quemlibet actum salutarem gratia actualis requiratur. Ergo cum Deus non frustra finem praefigat, et media determinet, per Sacramenta consertur etiam jus ad gratias actuales , quibus diversus Sacramentorum finis obtineatur. Caeterum gratia Sacramentalis est diversa in

diversis Sacramentis , ratione iuris ad diversas gratias actuales, quibus Homo christianus diversos illorum GNes supernaturales assequi potest. Sic Baptismus , ad spiritualem regenerationem institutus, dat ius ad auxilia gratiae necessaria ad vitam Christianam degendam. Comfirmatio ad nos In fide corroborandos instituta, dat jus ad gratias actuales necessarias ad fidem Christi sortiter Profitendam , Etiam cum mortis et cujuslibet supplicii periculo. Eucharistia dat gratias actuales ad charitatem

nutriendam, id est, conservandam et augendam: POenitentia ad peccata in posterum vitanda: Unctio extrema ad mortem sancte obeundam, dolores morbi patienter tolerandos, et tentationes daemonis sortiter superandas :Ordo, et Matrimonium dant jus ad gratias necessarias. quihus utriusque status officia et obligalionas pie actsanete exequam . Gratiae autem illae, quas ex opere operato causant Sacramenta nostra, non continuo post Sacramenti susceptionem , et simul conscruntur, sed suu- cessive prout nimirum oecurrunt occasiones spectautes

finem proprium Sacramenti suscepti. Solum itaque sta-

80쪽

DE EFFICACIA SACRAMENTORUM. τοῦ tim per Sacramentum acquiritur ius ad gratias actuales , postea suo loco et tempore ejusdem Sacramenti intuitu dandas. LIII. Ex dictis facile intelligitur, quomodo gratia Sacramentalis, et non Sacramentalis inter se disserant: differunt enim I. in eo, quod non Sacramentalis conferatur ex opere operantis; Sacramentali vero ex opem operato Sacramenti. II. In eo, quod Sacramentali adnexum sit ius ad gratias actuales ad finem proprium Sacramenti consequendum idoneas, suo tempore daudas non ponentibus obicem : quale ius sibi adnexum habere non potest gratia non Sacramentalis. Quod si quaeras, an ius ad gratias actuales retineat, qui post susceptum Sacramentum in mortale labitur, Resp. negative et qui enim per peccatum mortale primarium Sacramenti ei laetum amittit , nempe gratiam sanctificantem , aequum est ut etiam amittat secundarium, nem-ye ius ad gratias actuales, saltem quamdiu in stata peccati mortalis versatur. LIV. Quaeres V. An idem specie Saeramentum aequalem semper gratiae essectum conferat 3 ReSp. aeqqualem aequaliter praeparatis; inaequalem illis, qui inaequaliter sunt dispositi. Prob. assertio I. Authoritate Tridentini, quod Sess. VI. cap. VII. asserit, D b ptiratis justitiam recipi secundum mensuram, quam Diritus Sanctius Partitur singulis prout pult, secundum propriam cujusque dispositionem et cooperationem. II. Authoritate S. Thomae Parte III. Quaest. LXIX. Artic.

VIII. Adulti qui per propriam Adem ad baptismum

cccedunt, non aequaliter se habent ud baρtismum : qui- am enim eum majori, quidam cum minori deςotione

ad baptismum accedunt, et ideo quidam plus , quidam D