장음표시 사용
21쪽
tecto tabernaculi insidentem penetiasse tectum et in adytum descendisse, ut simul supra tentorio ab Omni-hus conspiceretur, et intra adytum arcam cum herubinis obumbraret, ut lue, ubi leuata nubes itineris signum populo dedisici, illa quoque pars, quadadytum replebat, una tolleretur, quasi eminentem illam partem secuta, hac autem reposita, et ipsa locum in adyto suum rursus occuparet: quae singendi leuitas nullo modo conuenit interpretis saeri
grauitati. Sic tamen IO. LvNDIvs Sacror. Iu ais. L. I. e. Q. Vt alios tacoam. Sane egregie scomnia
constarent iis quidem, qui necesse s bi putant tale quid assumere, modo in literamim sacrarum documentis potius, quam in interpretum ingeniis nata haec essent. Nee tamen hi ipsi testimonia sibi deesse putant, quorum haec ut praecipua affert LvNDIus, quod Deus promiserit Leu. XVI, 2. se velle apparere in nube super propitiatorio, et Exod. XXV, 22. se habitaturum inter Cherubinos et tufi Mose locuturum ex eo loco; unde haud dubium esse, quin Deus eo tempore, quo dedicaret tabernaculum magnis eo suae praesentiae indicio, hanc suam sedem occuparivper eandem nubem, quae etiam super tentorio comspiceretur. Sic autem explicantibus illa loca erat necessariuin eo deuenire, ut statuerent, nubem non
22쪽
in testum modo tentorii missam, verum etiam per tectum alioue quo modo venis te in sanctum sanct rum, ibique inter Cherubinos perpetuam sedein tenuis te. Quodsi autem vere promisit Deus priori loco, se habitaturum inter Cherubi los die expiationis, atque adeo consequens est, nubem perpetuo ibi fuisse; sque non minus ex eo, quod habitauit illo in loeo Deus, squod nullo modo negatum imus illud quoque necessario consequitur, ut id non factum esse dicamus, nisi per externum aliquod signum,
idque nubis eiusmodi: tum vero haec argumenta
haud dubie pro arce ac sundamento sententiae tintius valebunt, omneque illius robur constituent. II. Sed age videamus, an ita lora recipiant illam interpretationem, eamque vim. habeant, quae iis vulgo tribuitur. Leu. XVI. 2. dicit Deus ad Mosen:
verba vulgo sic vertuntur: etenim in nube apparebo
super propitiatorio: quae si vera interpretatio est, vicere quidem, qui nubem statuunt die expiationis Pontifici vium scissu super propitiatorio, non autem,
23쪽
qui et alio tempore perpetuo ibi sedisse contendunt. Sed ne illius quidem sententiae praesidium ex hoe loco peti posse nobis videtur. Iam ut ab ipso verbor N initium faciamus. non est necesse id sic cape. re, ut nullum alium sensum admittat, nisi hunc:
apparebo, confiiciendum me praebebo. Nam etiam hanc explicationem forma illa passiua recipit, ut sit, in conspectum meum veniet, aditum ad me dabo. Quod
si est, ut esse per ipsam vim verbi passivi potest, quidni iam sic interpretemur: nam sue potius seri in oppositione contrarii, de quo deinde indebis,
videbιt me, in eoespectum meum veniet, cui licet, Pomtifex stilicet die expiationis, in nube veniet, inquam. eoram me, seu per nubem, seu eum nube quis enim
ignorat, P significare etiam Wr et eum) quam ipse ferarit super propitiatorio, vel prope illud, utrumque enim significat V: quae nubes qualis esse debeat, deinde videbimus. Ceterum huic loeo simillimus alius Exod. XXIII, Is . ubi dicit Deus: . 'Ep' 'quod sane nihil aliud est, ac si dixisset.
n N, nemo in eonspectum meum veniat, nemo adeat me inani manu, Me donis, ut optime expressit LuTHERus in versione. Qui ad Deum ae. eedebat sacrificaturus quodnam is videbat praesen-
24쪽
quae Rit in sancto sanctorum, posuit videre Z et tamen dicit Deus 'ad 3N ' quod nihil aliud est,
quam venient in constratum meum. Atque haec interpletatio tribuenda est omnibus sacroruin librorumsidis, ubi Deus. seu . quod idem est, Dei facies ita tabernaculo et templo dicitur videri, conspiciendaue praeberi, v. g. in eodem capito v. i7. Exod. XXXI et . Es s, Ir. aliisque loeis innumeris. Praesentiam diuinae maiestatis e tabemaculo et templo neutiquam tollimus, visibile eius signum. et iactini natuIa eiuS- modi nubem ibi fuisse, nondum porsuadent explicata hoe modo Ioea, quae maxime, vel sola i citius, per suadere debebant. Qui vocem 'as urgent, hebrai- sinum aut ignorant, aut non reputant, notioremae tritum magis, quam ut hie aditrui debeat, quo facies alicuius pro ipse ponitur, uti et in Novo Testamento το , ut saepe facies terras pro ipsa terra, et sic centies. Sed ut ad coepta rede mus, eunt ipsis verbis hic, quem diximus, sensus commodissime tribui possit: iam contextum inspiriamus, ut per hunc quoque, non alium illis ve his tribuendum esse sensum, appareat. Fuerunt
quidem viri docti, ne quid dissimulemus, et sunt hodie.lue haud dubie, ex iis maxime, qui phrases
25쪽
tantur; quibus haec interpretatio confortior et ni- aDis quaesita videretur, quod vel sie facile fit, climalia iam oceu patus animus tenetur; sed hic metus si itim, ut speramus . evanescet, si contextum verborum recte expenderimus. Loquitur Deus ad
Mosen initio huius capitis. mortuis Aaronis filiis 'as, zri 2 pn tamen et ipsi nullam nubem viderant) eumque iubet hoc de nunciare Aaronii ne quouis tempore adytum intraret, sanctissimum illum locum, quam sedem suain fore ante iam Mos dix rat Exod. XXV, 8. 22 in quo essent recondita mὶ steria area cum Cherubinis, nemini adspicienda, ne similem poenam mortis subiret; qua de causa etiam addit, ne ipse veniat PPI ' Ω ,N quam partem arcae, ut primariam Dei sedem, pro tota ponit. Iaira sequuntur illa verba, quibus rationcm reddi praecedentium volunt sententiae, in quam inquirimus, auctores, quoniam, uti vertunt, consistiaris nub/ Sed illud 'P propius Hebraismuin est, ut, praecedente negatione, fgnificet verum, sede veluti Gen. XVIII, is. XXIV, 4. Exod. XVI, 8. Ete.
quod et Rabbinorum subtilissimi obseruare suis locis
non neglexerunt. Sit itaque sensus: non veniat Aaron ad me sic negligenter, non ita temere coram me compareat; moriatur enim, si hoc auderet:
26쪽
verum conspiciar in nube, veniat ad me in nube, seu per nubem, seu cum nube se. sumi ex suffitu, quae tegat propitiatorium, totamque adeo areana:
quod fiat semel quotannis, die stilicet expiationis. Atque hic adytuin ingrediendi modus et haee cautio
in sequentibus aecuratius describitur U. II. I 3.
vi N,3 nTun isaque sumat plenum thuribulum prunis ardentibus ex astari, et plenos pugillas suors tu aromatum attenuato, et inserat illa intra Dclum ret imponat sugduni illum igni coram Deo, Y T TEGAT
Quis non videt, hanc esse verborum superioriam elariorem inte7retationem 3 Fumus ille ex sussitu appellatur nubes, haec nubes tegat propitiatorium, et have faciat Pontifex, ne moriatur, quod idem es hv. a. Cuius etiam iusti ratio egregie constat. Steium iam fuisset nubes in propitiatorio, quae diuinae maiestatis praesentiam oceultaret, cur iubeat Deus aliam exeitare lus fitu, quae hanc ipsam nubemu/ rinius occultaret, ut nec a Pontifice posset con.
27쪽
a spiei 3 Si iam tecta suerant ista arcana nube illa diu na, et iam sic nullius conspectat patebant, quo x sum alia nubes, quae hane iplam velaret atque absconderet 8 Hoc enim erat consilium Dei, ut Pontifex ista nube sessitus rebus sacris induceret caliginem, ne exposita oculis mortis periculum ei crearent. Erat enim haec sedes praesentiae Dei, quod nullo modo negamus; quam etsi externo signo declaratam non daret, necessaria tamen nihilominus erat reuerentia; quae etiam conseruata fuit in templo secundo, quanquam stberat tum arca, atque
adeo nubes, si quae unquam adfuit; adytumque a Deo, ut sine area, ita otiam sine illa nube, puta batur inhabitari.
Sed ne mi noua prorsus atque inaudita haec interpretatio visa, hoc ipso nomine, quod saepe fieri. maxime in hoc genere rerum, videmus, reiiciatur. si non et inuidiam pariat: age quaeramus illi auctoritates, quibus etiam nouitatis reprehensionem amo. Eamur. Quas quidem, cum eo consilio voluer mus illustriorum interpretum libros, non sane laturaras inuenire contigit, inter ipsos adeo, quod maxime mirati sumus, Iudaeorum magistros, quorum
28쪽
qui plus aliis sapiunt, maiorisque sunt in scriptura
saera interpretanda auctoritatis, ita proserunt hane interpretationem, ut eam et naturae s ei ionis He-hraei aptam, et contextui unice consentaneam ego . dieant; aliis duplicem, ut solent, huic loco sensum tribuentibus, aliis nostram interpretationem cum illius resutatione solam amplectentibus. In iis deprehendimus esse R. fALOMONEM IARCHIUM ad
stati videbor, h. e. quoniam semper videbor ibi cum columna nidis meae, et quamdoquidem ibi Sthethina seu praesemtia mea declaratur, monet, ne crebrius attedat. Hesensus f Iimplex seu siter alis; reeomaeus vero his est: ne ouedat, nisi eum nube si tus die expiationis. Non negat i A R c Η I v s his verbis illum sensum, quem nos iis subiecimus, inesse, ita tamen, ut alterum, qui saueret communi opinioni, simul amplectatur; quae literas sacras interpretandi ratio valde est se, 'uens Rabbinis. Duplicem pari modo loel isti sensum indicat etiam xIMcΗIus ad II. Paralip. VI, I. AB EN EsRA ad h. l. ad verba ra sic scribit:
29쪽
ut sat nubes, nee cons ciatur glorιa, ne moriatur. Et ecces sensus his es: non ero videndus nissper nubem, seu tum fiube. Et sunt, qui dicant, sensim esse hune: in nube, propterea quod ego habito in nube super propitiatorio, standum illud: dixit Domi ris, se habitare inraligine. Nostram interpretationem selam amplecti videtur Ag EN EsRA, quoniam illam praeponit tanquam suam, et sensum sibi probatum, alteram vero affert ut ab aliis prolatam, nec ullo argumento adstruit, aut sibi probari ostendit. Et commode sane verba ista nN N i zzz sic interpretatur ri'nN N, Dyn zN 'P non ero videndus, nisi per nubem se. sussitus. Alia interpretandi ratio est apud A BA R-BAN ELEM ad h. l. cum quo etiam facit R. AREN DAN A ad h. l. in R. BEN MEL Ecu Mithlal sophi, qui particulam hoc loco pro pn postam esse putant, ut aliis in locis, quae asserunt v. c. Gen. XUII, 1s. XIX, 2. XL, I a. et sensum dicunt esse hune:
30쪽
ο rrula oriae. Atqui hi solam hane interpretatio. Dein amplectuntur, et quod mireris, A BARBA ELalteram reiicit, et I ARCHIuM refutat, quod a Iudaeo non expectiveris. Audiamus eum ad ista verba
thius explicat, quoniam ibi ton uitiar Schechina mea, monet, ne quovis sempore eo veniat. Sed enim texturnon disit, Schichinam esse in nube, etsi etiam esset in nube, non esset prohibitus, quo minus eo accederet, sed contra potius, quoniam Uset tecta nube, daret illi locum eo accedendi. Et hue es probabile ae verum ex est: et tegat nubes Augitus propitiatorium, ne moriatur se. Pontifex. Quid sinplicius pro nostra sententia Z quid apertius 3 Mirum prosecto, haec a Iudaeo contra gentis suae quasi publica placita potuisse proferri Sed ille est vir, quem nostri sere omnes fatentur, si non plane errores suae gentis reliquerit,
multum tamen et acumine ceteros vicisse, et moderatione. Sed nos his commemorandis nihil aliud incere volumus, quam ut appareat, hanc inte B 4 pretu