장음표시 사용
41쪽
3 sus tabernaculum poneretur, rediit. Sed neque de hoc in sacris literis quicquam relatum legimus.
Cum paucos ante menses viro cuidam Hebraicarum literarum doctissimo, nune e vivis ublato, instituriun meum exposuillem, hoc solo argumento
utebatur, quo demonstraret, nubem suisse super arca, meque adeo ab illo instituto abstraheret, iluod saepe diceretur in libris sacris ignis exilia a Dominoe. g. Leu. IX, 24. ubi lapsus ignis in sacrificia X, a. ubi in filios Aaronis, Num. XVI, 3 s. ubi in Eoraitas; hunc vero ignem venisse e nube, quae suerit in adyto. Quam sententiam vidi i ostea aliis etiam viris doctis placere, in hoc quoque Iudaeorum magistros secutis, ita tamen, ut alii dicant, ignem
istum venisse e nube, quae steterit super tabernzaculo, alii ex adyto. CALovius ad Leu. IX, 24.
a Domin . In Misaeo, inquit, a faciebus Domini, a propitiatorio, ubi tune primum Deu3 Iafuit aspectabile praesentias suae documentum. Sila etiam C o C c - 1 v s in Lexim ad vocem et L v N DI v s Sacr. Iud. L. I. t. Io. Ut alios tRCeam. Vnde apparet, sententiae huic maxime praesidium quaeri ex verbis n)n' ' 2 T quae cum sint ad verbiun, a facie Do-
42쪽
misi, nubem habent pro ista facie, atque proptereae nube venisse ignem opinantur. Sed mirandum profecto, tam palum firmo argumento duci quemquam potuisse. Qtiis enim nescit, quod iam supra diximus 3. II. vocem apud Hebraeos hoc modo poni sine ullo respectu ad siquam faciem, et verbad 2d di: 2D2 c d 22, obtinere vim et locum praepositionum, quae simpliciter verti debeant,
sole, a, super; uti et videmus haee verba ab his ipsis interpretibus aliis in locis verti, nec faciem interpretando exprimi. In hac vero causa aliquam vim iis tribuunt, ut stilicet sententiam semel conceptam inde eonfimnent. Nam etsi negandum non est, ' thra voei esse adpositum saepe tum, cum Deus externo suae praesentiae signo usus suis;
non tamen id propterea sciebam quod illud extemnum symbolum hac voce exprimeretur,' quae rursus tum quoque. ponitur, Vbi nullum tale conspi-
spieuum signum intelligi potest, ut Ps VII, a. NA' 'met' as et Es. LVII, 16. 'at rim Quis non videt hie stapliciter signifieareo is, a me. Quod quidem clarissime quoque apparet inde, quod, quae alti sunt extra adytum in
sancto, omninoque in tabernaculo, vel etiam extra
illud, tamen dicuntur in sinis libris salta osse C et 'at γ
43쪽
Tt, ut Deut. XXVI, Ig. ubi primitias Og
rentes iubentur sormulam aliquam recitare ' AI n' quod recte vertit Iosephus. αι κρυς του τεμετισμιατος Ant. Iud. IV, 3. et supra vidimus filios Aaronis mortuos cste in ἴτ' ' aD, zn2 p 'Leu. X, L I. cf. Leu. III, 4. Deut. XXX, II. XVI, I 2.
Sic etiam sicrificia offerentes, quamuis tentorium non intrarent, tamen di euntur faciem Dei videre Exod. XXIII, de quo supra quoque vidimus; quod acque dici potuit, et vere etiam dictum es h de templo secundo, uti clarum est ex Zach. VIII. II. ubi diserte dicit vates, venturos esse olim homines ad templum secundum I nN n'sen Etiam si igitur per se vel aliunde eis ut certissimum, ignem istum extitisse ex adyto, tamen, externum Dei symbolum ibi fuisse, nisi aliunde constiterit, ex hoc vocabulo non potest colligi. Nec vero video, quae necessitas cogat statuere, eiusinodi symbolum in adyto extitisse, si vel maxime ignis ex adyto prouenerit; ex quo quippe potuit prouenire, si ibi vel sine Oxterno signo praesens fuit Deus. Nam et de coelo, hoc est, ex uere, misi is est diuinitus ignis, ct e terra erupit, atque is ipse exisse a Deo dici potest. Quod egregse confirmat locuspisi Lo Nis L. III. de Vita Mosis p. o Cubi eadem
44쪽
eommemorat, quae sunt in sacris libris, in dedi- eando nempe tabernaculo ignem delapsum in villimas, eumque ignem etiam prouenisse ἀδύτων,
α Οα φλιξ διεκκαιει, κοὐ σειτομω-φDεσαι ab επὶ τον βιου aeν, τα δε ρε ἀυτὴ παντα ἐξα- ,αλι Dζει, πρυ, οιμαι, σαφετατην δήλωσιν. origh, ανευ Θειας ἐπιφροσVνης επετελειτο. Ex quo loco videmus, pHILONEM quidem putasse, ignem extitisse ex adytis, nec tamen dicere, venisse e nube, quae suerit in adyto snam de illa nube plano apud PHILONEM nihil reperitur, de quo infra erit dicendi Iociis . Dubitat enim, utrum extiterit ex Aethere purissimo, an ex aere in ignem mutato;quod non dixisset, si illi constitisset do nube illa super propitiatorio. Sic et nos ergo possiimus cum viii Lo se statuere, ignem prouenisse ex adyto, nee tamen ideo dicamus nere' est, nubem ibissitisse, e qua prodierit: Sedu hoc quidem cortum est, saltem non potest ex locis istis, quae attulimus, omninoque e saetis libris probari. Clarum potius est ex iisdem, ignem istum in sacrificia
45쪽
filiosque Aaronis lapsum venis te de coeIo, ut et alias iactuin est, v. c. Gen. XV, II. in sacrificio Abrahami. I Reg. XVIII, 38. in ara Eliae, I Chron. XXII, 26. in sacrificio Dauidis, a Chron. VII, I Salomonis, ubi diserto dicitur venisse de coelo
IOSEPH vs vero dicit Ant. Iud. III, io. de sacrificio Aaronis: ἐπιαειμω- τ- ἀιφvιδοναυτῶν πιρ- τοματον, καὶ ὐμοιο λαμπηδόis οραμευον τῆ φλογι, πώνταεδαπαναι τα - του βαθῶ. Et de filiis Aaronis resert simpliciter κατεκαυθησαν τοῦ πυρος επαὶτους την βαλci τος, ut videatur Credere, igne illo, quem attulerant, in eos conuerso periisse: quod etsi est salsum, indicat tamen, ab ista sentin-.tia esse alienum, quae ignem istum e nube eliciat Ac ne quis propterea putet v. e. Leu. IX, 26. a Mose dici ignem venisse e nube, quia v. 23. die
tur gloria Dai, qua saepe in sacris libris nubes illae indicatur, o par sse, tumque sequatur; et ignis exiit a Domino: doctissimis interpretibus obsiniatum iam est, illud et in NAna quae copula apud Hebrae multas ac varias halat significationes, quod sciunt omnes hoc loco esse nam, atque lime adeo esse sensum: gloria seu maiestas Dei toti populo declarata
es, etenim ignis es dela us de coelo in sacrificia pquod
46쪽
quod optime expressi LvTΗΕRus in versione: ut adeo per hunc ipsum ignem coelo delapsum diuin maiestas et praesentia declarata esse dicatur, neque adeo illud praesentiae diuinae signum, nubem in tabernaculo, hoc loco indicare voluerit Moses
Sed iam reliquis missis, ut leuioribus sere, quae a multis, inprimis a LuNDIo, e bbris sacris asseruntur, huic sententiae illustrandae, posteaquam id effecisse videmur, ut primis temporibus, cum in itinere essent Israelitae, nullam eiusmodi nubem in adyto tabernaculi suisse appareat; age iam laergamus ad sequentia tempora, et de his quoque videamus, an possit e libris sacris probari, consecto itinere, in terra cananaea nubem super arca fuisse, et quidem primo ante templum exstiuctum. Est
haec communis et Iudaeorum et Christianorum opinio, neque temere suscepta, nubem illam ducem
Israelitarum, post mortem Mosis saltem, Israelitis non amplius visam, et quamquam tu hoc quoque
mira fabulantur, pro more, Iudaei, hoc tamen omnes, quos vidi, confitentur, post mortem Mosis
eam discessisse. A conspectu igitur populi ab eo tempore remotam quidem suisse dicunt, mansisse C 4 tamen
47쪽
4 tatanen super arca in adyto, et hanc sibi sedein, quam et ante habuerit. perpetuam retinuisse. Sed ne sic quidem argumenta sibi deesse putant sententiae vulgaris patroni, quibus probent, nubem e conspeihi quidem populi amotam, in sancto sanctorum tamen perpetuo remansisse. Iam cum nullus locus extet, qui diserto dicat, post ingressum Israe litarum in ternam Cananaeam nubem in arca sedisse, repetunt ante omnia loca illa, de quibus iam dixi. mus, inprimisque Leuit. XVI, a. quem cum sensu vulgari accipiant, . Deum etiam indo colligunt et hoc tempore, et deinde perpetuo usque ad excisum templum in nube sedisse super propitiatorio; et huic iam loco omnia xeliqua accommodare laborant Deinde vero duobus inprimis argumentis Vluntur, quibus hoc persuaderi posse putent. Primo, quod Deus dicatur sedere super Cherubinos, vel inter eos, statim per nubem factum esse statuunt: deinde e maxima areae sanctitate et caerimonia, neque mi nus perpetratis ea subinde mira lis, Deum per nubem super ea sitisse praesentem, demonstrant. IX. Quod ad primum attinet, multa quidem exin
tant in sacris libris in quibus dicitur Deus sedem super
48쪽
fper Cherutinis, tanquam clarono suo, V. c. I Sam. IV, 4. 2Sam. VI, a. a Chron. XIV, 6. Ps. LXXX, 2. XCIL I. a Reg. XIX, is. Es XXXVII, 16. ut alia taceamus: itemque arca dicitur cum Cherubinis stabellum Dei, I Cliron. XXIX, 2. Ps. XCiX, s. unde fit, ut a Paullo etiam dicatur 4ρονος χάριτος tar. IU, i 6. Sed dubitandum certe, quisquamne suturus sit, qui ex his intelligat, nubem fuisse super Cherubinis, nisi iam occupatus ista opiniono ad ea explicanda accesserit. Quid enim est, quaeso,
in his verbia, quod hoc suadeat 3 Ε voeabulo quidem sed nes nihil potest colligi, quod quis nescit,
ubi de Deo dieatur, humano more dictum, ut in aliis solet verbis fieri, simpliciterque manendi. habitandi, significationem habere, ut recte obseruatcgis Rus ad Ps LXXX, a. Dicitur enim eodem modo etiam equitare super Cherubinis Ρs XVIII,
Ii. ubi tamen ad arcam non respicere videtur Dao
uides: quo iis infra dicendi locus erit. Quodsi ex hac voce tale quid possit colligi, nee minus inde, quod arca dicitur Dei thronus, et scabellum pedum eius; consequens etiam esset, Deum in coelo per spectabile signum conspici, in quo eodem modo sedere; tanquam throno suo, dicitur. Sedet meas inlum, dicit ipse Deus Es LXVI, I. terra autem
49쪽
s ellum peribur meis; quo tamen nihil aliud significari omnes satentur, quam Deum esse regem coeli et terrae, cunctaque vi sua et numine implere quod alibi dieitur, v. c. Ps. XLVII, 9. regnat Deus
in genter, Deus sedet in sancto suu filio. Quid vero ZNonne Deus ipse dicit Esechieli, cum ei per visum
ostenderet templum secundum, hanc etiam sere sedem suam, suumque thronum, cum tamen tem plo huic arcam defuisse omnes fateantur 3 Sic enim
igitur est, his omnibus locis, ut et reliquis similibus, hoe tantum significari, Deum super arca quidem esse praesentem, et Cherubinis tanquam throno insidere, sed non alio modo, quam quo suit in templo secundo, sine ullo externo signo, de quo nitidex eiusmodi quidem locis constare possit, quae omnino magis ad illustrandam hanc opinionem, si aliunde constaret, quam ad probandM valere videntur. S. X. 'Idem dieendum nobis videtur de reliquis a gumentis, quae opinioni isti porro confrmandae
afferri solent. Quod enim dicunt, maximam suis se
50쪽
areae sanctitatem, quam ne tangere quidem praeter sacerdotes ulli fas cuiquam esset, eaque, ubi strea venerit in castra Israelitarum, Deus venisse dicitur Ios XXIV, I . tantaque adeo reuerentia illi habita sita. hinc, praesentem in ea Deum vim exseruisse, colligamus licet, sed non illico conspicuum huius praesentiae signum, nubis videlicet, attribuamus. ta enim arm erat synibolum praesentiae diuinae, eui simpliciter Deus adesset sine alio symbolo. Non apparet certe, quomodo hoc sit consequens, ut nu- bes necessario adsuisse censenἐa sit. Accedit, quod, s vel maxime nubes adsuisset in adyto super arca. non probabile tamen sit, eam super arca etiaminansisse, ubi extra adytum elata esset arra, sius ad exercitum ducendum, siue alio quo portaretur; quaeque adeo miracula per eam perpetrata legam tur, suss saepe hostibus, et Palaestinis propter eam maxime vexatis, quae ipsa in subsiduim v, cantur a quibusdam, ea non nubi cuidam super
arcam aspectabili, sed praesentiae diuinae ipsi peese tribuenda fiat. Quid enim 3. si nubes ab atra iiDdiuulsa in exercitu quoque adsuit, ad Palaestinos etiam, cum arra ab iis capta esset, cum eadem transiit Z quod quidem nemo facile admissurus ubdetur, nee vero credibile ex eo, quod Palaestini. hae