장음표시 사용
331쪽
la seeutorum, donee totum praesens seculum, quod ex diversorum temporum seculis contexutur, perveniat ad finem, succedat laturum
quod non habet finem . Aug. ubi Deus id bitur Claudabitur sine fine. Amen autem, quod
ab omni ecclesia respondetur, ii terpretatur V rum non ubicunque, quomodocunque, sed
mystica religione. Hoc ergo ad tanti mysterii eonsummationem sicutis in omni legitima ora tione respondent fideles, respondendo subscribunti Adiungit autem adhuc sacerdos dicit: Oremus praceptis salutaribus moviti, se dioiua iustititione formati aridemur dicere : Pater uoser reliqua usque ad finem orationis eiusdem. Dignum profecto fuit ut tota hae tam iaci
sincta aestio dominica oratione concluderetur, petitiones fidelium, quas vel propter futuram vel propter praesentem vitam nos Dominus docuit, per eandem passionis eius commemorationem Dficacius commendarentur Admonet ergo totaeeelesia & dicit ut ei a Sacerdote renitis morat ecclesia cum Sacerdote non voce, sed corde.
Labia clausa sunt, patet conscientia. Silen. tium est, . clamat pectus, sed in auribus et ille audit, qui miseretur a. Susanna cum damnaretur ab iniustis iudicibus tacebat, ora. bat is eius non audiebatur ab hominibus cor eius clamabat ad Deum. Numquid quia vox eius ore corporis non processit propterea exaudiri non metuit fixaudita est illa. Sed quando or vit, nemo hominum civit. Grat ergo Sacerdos smul cum ecclesia conversus ad Deum dicit: Praeceptis alutaribus monitio divina instituti ne formati audemus dicere, pater noster, qui es in coelis Hoc enim praeceptum nobis est salutare, id est, ad salutem nostram proficiens, quo nos unigeritus Filius per lavacrum regenerati
visis spiritum adoptionis Dei filios et iactos dicere monuit dicere iussi fit non humana, sed divina institutione ipse nobis orandi formam instituit. at ut Deo audeamus dicere, Pater noster, ipse nos sua institutione informavit. i. ceris: Sic ergo vos orabitis pater noster, quies in eoelis Hoc itaque nobis super omnia salutare est, quod nobis tantam gratiam per unigenitum suum contulit Deus Pater, ut tantam mnitatem cogitantes, amantes s agamus ut
iam non filii seculi, sed filii Dei simus prataeeptis ergo salutaribus iussi divina institutione sor. Mati, non praesumptionis temeritate, sed ob
dientiae pietate praesumimus diere Deo patri: ut ter noster, qui es in alii Ut fidelis quisque. Aug qui in veteri homine erit filius irae, iam
in coelesti regeneratione patrem invocet pietate. credimus vero ubique esse Deum et divinitatis praesentiam, sed non ubique per habitationis gratiam propter hanc ergo inhabitationem, ubi gratia dile stionis eius agnoscitur, non dicimus, Pater noster, qui ea in coelis, cum hoc eorum sit, sed patet noster qui es in coelis, ut templum eius potius in oratione commemoremus, quod, nos esse debemus. in quantum suismus, in tantum ad eius societatem, adoptimnis familiam pertinemus. Nec se Filius in hac oratione praetermisit, sed in patris unitate coniunxit quia in Patreis se orari iusssit. Cum enim Patrem rogas, Filii nomen . imploras Sames cetur nomen tuum. Aug. Hoc petendo Gmonemur desiderare, ut nomen eius, quod semper sanctum est, etiam apud homines sanctum haheatur, hoc est, non contemnatur, quod non Deo, sed hominibus prodest. Advenias regnum tuum. Hac petitione desiderium nostrum ad illud regnum excitamus, ut nobis veniat, atque
in eo regnare mereamur. Fias voluntas tua iactit in eoelos in terra. ac petitione nobis ab illo precamur ipsam obedientiam, ut sic in his fiat voluntas eius, quemadmodum fit in eo testibus, in angelis eius. Panem nostrum quotia dianum da nobis hodie per id, quod dicimus hodie significatur hoc tempore. Qua petitione vel sufficientia quotidiani victus petimus, nomine panis totum significantes vel sacramentum fidelium, quod in hoc tempore necessarium est, non tantum ad huius temporis, sed ad illam aeternam elicitatem assequendam. Et dimitte nobis debita nos , sicut, nos dimittimur debitor bur Urir. Hic admonemur, e quid petamus,
quid laciamus, ut accipere mereamur. Es neno inducas tu nutationem petimus, ne deis serti eius adiutorio alicui tentationi vel consentia. mus decepti, vel cedamus afflicti. Sed liberanos a mara. Hic admonemur cogitare, non diu nos esse in bono in quo nullum patiemur malum. Quae petitio ita late patet, ut homo christianus in qualibet tribulatione constitutus, in hoc gemitus edat, in hoc lacrymas undat in hoc
exordiatur, immoretur, ad hoc terminet orati nem suam. Amen. Signaculum dona nicae ora
tionis quod interpretatur vere, sive fideliter,
attestatio est veritatis Quod ex apostolica tr
332쪽
ditione etIam ad ceteras orationes consuete reis spondet ecclesia, sicut Apostolus ad corinthios scribit dicens: Si benedixeris spiritu, quis sup. plet locum idiotae quomodo dicit amen super tuam benedictionem, quoniam quidem nescit, quid dicas Ex quo ostendit, non posse di
tam respondere, verum esse, quod dicitur, nisi ante intellexeriti Post orationem dominicam, quam ad completionem persecti mysterii tota ad Deum fudit ecclesia, sequitur in conclusione eiu dem orationis sacerdosis dicit Libera nos quaissumsι Domine ab omnibus malis p ateritis, pra-
sentibus, suturis. In quibus verbis mala praeterita, a quibus luherari petimus, peccata nostra transacta intelli. genda sunt, quorum etsi actio iam cessavit in no. his, tamen reatus manet, nisi divina indulgentia deleatur. Unde admonet scriptura, dicens:
Fili peccasti, ne adiicias iterum sedis de prae teritis deprecare ut tibi dimittantur. Mala Gro praesentia quia quotidie peccamus, ct quotidie necesse habemus dicere: Dimitte nobis γbita nostra possunt intelligio quotidiana e cata nostra in animo. accidentes saepe langu res diversiis affictiones in corpore, extri
secus irruentes innumerae calamitates, ut ames.
pestilentiae, gladius, cetera huiusmodi pericu.la quae omnia quotiescunque patimur eius de- hemus implorare auxilium, qui solus sua pietate animas curatis corpora, ct novit, quando filiis suis ad aeternam haereditatem praeparat,
sagellum correptionis & dulcedinem consolationis adhibeati Futura etiam mala quid aliud intelligenda sunt, nisi quaecunque nobis accidere possunt saluti, paci contraria sive per tentationes diaboli, sive per adversitates .miserias saeculi, maxime illa, pro quibus effugiendis praecipue
orare debemus, ut liberemur a ventura ira, adamnatione aeterna, quae sine dubio malis constat esse futura orat ergo Sacerdos, imo tota cum Sacerdote ecclesia, ut quod in fine orationis, ininteae die tam est, sed libera nos a malo, ita nobis per Dei miserieordiam praestetur, ut liberemur ab omnibus malis, id est, quae nobis vel in praeterito acciderunt, vel in praesenti accidunt, vel in futuro accidere posse larmidantur. undes Dominus sciens fragilitatem nostram, in tantis periculis constitutam misericorditer admonet dicens: Vigilate, morate, ne intretis in temtationem. Et iterum: Vigilate itaque orantes
omni tempore, ut digni habeaminini fugere ista omnia, quae futura sunt. stare ante Filium hω
minis. Sequitur Sacerdosis dicit D minredi
dente beata se glariosa semperque Dei migenitrie Maria, se beatis Aposolis tuis rem
se Paulo atque Andrea eum omnibus Sanctis, da propitius pacem in diebus noris, in ope mi. sericordia tua adisti, se a peccato mur semper liberi, ab omni perturbatione securi. praecepit Dominus populo Israelitico, cum D. tineretur in Babylonica servitute captivus, diu cens inter alia per Ieremiam prophetam: cor, te pro pace civitatis, ad quam transmigrare vos feci, quia in pace ipsius erit pax vobis. Simi. liter autem Apostolus populum ecclesiae horitur dicens: Volo igitur primum omnium fieri orusecrationes, orationes, postulationes, gratiarum actiones pro omnibus hominibus, pro regibus.
his, qui in sublimitate sunt, ut quietam
tranquillam vitam agamus in omni pietate iuvia ergo hanc formam, per prophetam pet Apostolum divinitus constitutam populus fidelium in huius seculi peregrinatione tanquam in abhione captivus, supernae patriae suspirans orat pro pace temporali ne impediatur a pace spiri. taliis aeternali ut remotis per Dei pietatem per secutionibus, seditionibus, hostilitatibus, quietam tranquillam vitam agat ecclesia in omni pietate. Et hoc orat generali observantia sine interamissione in omni dominica oblatione, in qua iuxta praeceptum apostolicum obsecrationes suasis ora tiones, postulationes. gratiarum actiones offert Deo. Hoc autem paucissimis, sed eminentissimis Sanctis nominatis a Deo exorat, videlicet ut late cedente in primis Dei genitrice, per quam humano generi salus exorta est. beatis Apostolis tuis
Petro Paulo atque Andrea, impetrare merea tur. In postulatione non ceterorum Sanctorum intercessio praetermittitur, sed in istorum commemoratione omnium suffragia expetuntur, quia omnes ita sibi in Deo sociati muniti existunt, ita
omnes unum desiderant, ct rogant pro salute hominum, ut, in uno omnes pariter habeaa. tur, Win uno omnes pariter negligantur. Non enim amant suos electores, si suorum foetorum eos invenerint desertores, magisque offensurus
est quisquis ita agendum putat, eos ad quos se contulerit quam eos a quibus abstuleriti ab late enim gaudent Win hristo unum sunt. Quod ergo dicit ecclesia Da propitius pacem in diebus nostris, manifeste iuxta exemplum,
quod in Esaia legitur, hoc facit cum enita
333쪽
pmdlxisset idem propheta Ezechiae Regi iusto ven se cum vero dicimus, Filium revino adiaturae captivitatis mala, compunctus respondit: dimus, qui tecum vivitis regnat Deus in unit Bonum verbum Domini, quod locutus est fiat te Spiritus sancti, illam utique unitatem comm tantum ac veritas in diebus meis, videlicet moramus, quam naturaliter habet pateris Piliis futura humiliter Dei iudicio reservans. De prae Spiritus sanctus Ubi ostenditur, quod idem senti vero, quod ad suam populi sui salutem ipse Christus pro nobis Sacerdotali est fimctus os- pertinebat deprecans: Fiat, inquit, pax be ficio, cui naturalis est unitas eum patre, piaritas in diebus meis. Pax, ne agni tranquilli ritu sericlo. cum vero in unitate Spiritus sanctitas ab hostibus turbaretur veritas vero, ut in dicimus, unam naturam Spiritus amni cum P ipsa pace Dei cultus, religionis veritas serva tre Filioque monstramus. Unitas autem naturaetetur Unde Apostolus, ubi haec orari prae quid aliud, quam trinitatem unum Deum, ex eepit, utrumque simul posuit, ut quietam, in hoc unum ostenditis regnum ' Ubi autem regniquit, tranquillam vitam agamus in omni pie naturalis est unitas, una regnandi permanetistate. Nam quies pertinet tranquillitas ad pa potestas. Vivit ergo, regnat christus Dominus rem pietas ad divini cultus religionem. Ita er noster cum Patre in unitate Spiritus sancti petto mecclesia deprecatur pacem fieri in diebus omnia secula seculorum, sicut ipse in Apocalypsi nostris, quod, post nos alii, post ipsos alii loquitur dicens: Ego sum primusis novissimus, usque ad consummationem seculi utique similiter vivus msui mortuus, me e sum vivens in orabunt Cur autem ipsam pacem postulet, sub secula seculorum. Ipsi namque diei mus in s. l. iungit, videlicet, ut ope, id est, auxilio & pro mo Thronus tuus Deus in seculum seculi. Et
iectione misericordiae De adiuti, quantum ad in iterum: Regnum tuum regnum omnium secul tetiorem religionis devotionem pertinet, simus rum De quo, in evangelio ad beatam a. semper a peccato liberi, quantum vero ad exterio riam angelus dicit Et regni eius non erit finis. rem pacem, simus etiam ab omni perturbatione ac oratione expleta commiscens Sacerdos mseeuri Nam pax, in qua non divinae religio minicam oblationem, ut calix Domini totam pisni, sed mundanae cupiditati servitur. Non est nitudinem contineat sacramenti, tanquam per eius. pax iustorum, sed iniquorum. De qualibus psal dem mysterii copulationem imprecatur ecclesiae mista ait: Quia elavi in peccatoribus, pacem pacem dicens: Pax Domini si semper obiretim. peceatorum videns. Sequitur quod in ista, cui tantum bonum etiam ecclesiae imprecatur. in omnibus et orationibus ecclesiasticis in con respondens E eum Spiritu o. Aug. Quid clusione subiungi solet: Per Dominum Urum autem pax Domini, nisi pax Christi Pax au. I sim Christum Filium turam, qui recum visu tem Christi finem temporis non habet, ipsat regna in unitate Spiritu sancit Deu per on est omnis piae actionis intentionisque persectio. nia secula seculorum. Amen. Propter hanc spiritum eius pignus accipimus. Propter hanc in eum credimus, ct speramus, Quod utique certa ratione, ut saepe dictum est, amore ipsus, quantum donat, accendimur. Pro. eatholica concelebrat ecclesia. Fulgentius. Pro pter hanc denique omnem tribulationem sortiterpter illud utique sacramentum, quod issediator toleramus, ut in ea feliciter ne tribulatione GDei, hominum factus est christus Iesus Sacer gnemus Vera enim pax unitatem facit quoiados in aeternum secundum ordinem Melchisedech, iam qui adhaeret Deo, unus spiritus est. Im- qui per proprium sanguinem semel introivit in precata igitur pace incipiens a Sacerdote, dat iis sancta non utique manutasta, sed in ipsum com bi mutuo omnis ecclesia osculum pacis, ut omlum, ubi est in dexterea Dei, cinterpellat pro nibus vera pace unitis fiat in eis locus Dei, Gnobis. et ipsum autem hostiam laudis atque ut dicitur in psalmo: Et factus est in pace imorationis offerimus, qui per eius mortem recon cus eius. Et impleatur in ecclesia, quod alibi ei liati sumus cum inimici essemus christus nam dicit Deus in loco lancto suo, Deus inhabitareque in forma Dei permanens Unigenitus Deus facit unanimes in domo. Et hoc utique ex tr cui cum patre hostias offerimus, formam servi ditione Apostolorum servat ecclesia , cui frequenis accipiens. Sacerdos factus est per quem o ter ab eisdem Apostolis dicitur salutate invicem uiam vivam, sanctam Deo placentem osserre pos, osculo sancto id est, osculo vero Beda. , sc smuti me tamen hostia a nobis offerri potuis, o pacifico osculo columbino, non feto, si
sit, si christus pro nobis factus hostia non fuis dolo, quali usus est Ioab ad occidendum Am 54 a sam:
334쪽
fam quali Iudas ad tradendum Dominum qu
li utuntur hi, qui loquuntur pacem cum proxumo suo, mala autem sunt in cordibus eorum. Illi ergo osculo saneto salutant invicem, qui non diligunt verbo nec lingua, sed opere veritate. Inter haec omnia cantatur ab omnibus, cantando oratur dicentibus Agnus Dei, Di totili peeeata mundi, miserere nobis.
Nullus enim tollit peceata, nisi ille, Aug. de
quo dictum est: Ecce Agnus Dei, ecce, qui tollit peccatum mundi cui nullum bonum minis impossibile, nullum malum est insanabile. Quomodo autem peccatum mundi tollitur, Petrus Apostolus ostendit, qui ait: Non corruptibilibus
argento, vel auro redemti estis de vana vestra conversatione paterna traditionis, sed pretioso
sanguine quasi agni incontaminatio immaculatichristi. Et in Apocalypsi Ioannes Apollo luc: Qui
dilexit nos inquit, lavit nos a peccatis nostris in sanguine suo, quando sanguinem suum Ndit pro nobis in cruce vel quando quisque strum in mysterio sacrosanctae passionis illius bapti. ει aquis ablutus est. Verum etiam quotidie tollit peccata mundi, lavatque nos a peccatis nostris quotidianis in sanguine suo, cum eiusdem beatae passsionis ad altare memoria replicatur. Post haec ergo sumta Eucharistia id est bona graistia gratia enim Dei pro omnibus gustavit moristem, celebrata gratiarum actione, respondetur ab omnibus, Anetem
Haee est enim clara vox sanguinis Aug. Christi, quam sanguis ipse exprimit ex ore fidelium
eodem sanguine redemtorum. Finitis vero om-
nibus astantio observanti populo absolutio datur inclamante diacono De missa Aug. Nissa ergo nihil aliud intelligitur, quam dimissio, id est, absolutio. Quam celebratis omnibus tunc diaconus esse pronuntiat, cum populus a solemni observatione dimittituri Unde S missam C
techumenorum canones dicunt quando post evan-
selii lectionem incipiunt celebrari sacra mysteria, quibus nullum nisi baptismi fonte regeneratum it,
teresse licet. Tunc clamante diacones, id est, careehumen mittebantur, id est dimittebantur foras. Missa ergo catechumenorum fiebat ante actionem sacramentorum missin fidelium fit post consectionem, participationem eorumdem sacra. mentorum. Amen. i
coenantibus autem eis accepit Iesus panem, bonedixit, ac regit deditque discipulis suis,
ait Accipite, comedite hoc est corpus meum. Audiant, qui volunt extenuare hoe verbum poris, quod non sit vera caro Christi quae nunc in sacramento celebratur in ecclesia Christi: dique verus sanguis eius, nescio quid volentes plaudere, vel fingere, quasi virtus sit carnis sanguinis in eo admodum sacramento ut Domunus mentiatur, & non sit vera caro eius neque verus sanguis, in quibus vera mors Christi amnuntiatur, cum ipsa vetitas dicat: Hoc est eorupus meum. Similiter, de calice: Bibite imquit ex hoc omnes, hic est enim sanguis meus novi testamenti, non qualiscunque sed qui pro vobis effundetur in remissionem peccatorum. Nec itaque dixit, cum regitis dedit eis panem, hoc est vel in hoe mysterio est virtus, vel s. gura corporis mei, sed ait non ficte: Hoe est corpus meum. Ubi Lucas, quod pro vobis tr detur, vel sicut alii codices habent datur Sed loannes ex persona Domini, panis inquit quem ego dabo, caro mea est non alia quam pro mundi vita. Ac deinde: Qui manducat catanem meam & bibit sanguinem meum, in me Mnet, ego in illo. Unde miror, quid velint nunc quidam dicere, non in re esse veritateri carnis christi, vel sanguinis; sed in sacramento
virtutes carnis, non carnem, virtutem sanguinis, non sanguinem, figuramue non veritatem umbram, non corpus, cum hi species accipit veritatem, figuram veterum hostiarum
1 In cod. Bibl. cas. Vindobon Theol. 426. sae. XIlI. vel XIV. ni fuit olim S. MARIAE in Sebomibal seu Deeissa an post praee edens opusculum sequuntur immediate sente Mi novi operis Petri de Eueharisia ex epistolis D. PAULI c venientibus Ne me redarguit Ue. En o non eonveniatis in iudieium daan -tionis. Eodem modo est conscriptus libellus ompositus ex verbis S. P. fortasse idem auctor, qui
prioris operis , forte ex sententia D. GEMor LOTTI iaeati T PETRus carnotens eeelesiae caninieus cancellarius, qui speeulum Glesiae seu de ficiiseeelesiasticis, ae manus mysteriorum Eeelesiae ser psit, quod se servatur in Bihi. S. VicTollis P
risiis. In se Sam'asi sequitur sermo sequeas do corpore 2 sensulae T
335쪽
eorpus Unde VerIta ait, eum porrigeret disci quomodo qui homo erat filius hominIs in tetrapulia panem: Hoc est corpus meum, non coram oculis eorum positus, in coelis esse die aliud, quam quod pro vobis tradetur Et cum tur Quomodo ergo de caelis venit, unde nuria cilicem: Hie est calix novi testamenti, qui pro quam abivit Ascendens descendit, quia in uumultis effundetu in remissionem peccatorum. lo resolvitur Christus est, qui erat, quod est, Necdum itaque erat iusus, tamen ipse porrigi non erat. In omnibus ergo istic in aliis quartitur in calice sanguis, qui undendus erati Erat plurimi locis excedit humanas mentes divina quidem iam in a. , qui adhuc tamen unden potestas, nec subiacet humanis sensibus ratio eo dus erat in pretium, Wideo ipse idemque an testis, divina, quia natura inferior causam Σguis iam erat in calice, qui mi corpore, sicut rationem naturae potioris, immensae non capit. corpus vel caro in pane. Erat autem inte ne intelligit. Et ideo de talibus rebus, quae te christus,o corpus Christi coram oculis om divina virtus operatur, dubietas auserenda est, nium positum; nec non sanguis in corpore, cunctatio removenda, quia scientia eorum ira sicutis adhuc hodie integerrimus est. manet, fide est ratio in virtute, effectus in rebus est qui vere dabitur eis ad comedendum ad N ex potestate, causa in voluntate. sublimia qui-bendum in remissionem peccatorum Dicat, dem sunt, divina in huiusmodi rebus aer qui vult, si alio aliquo remissio est peccatorum, menta, quae pro salute humani generis aguntur, quam in christo constat ergo, quia nec est Qquotidie Istic in hoc mysterio, ut tradita quia in hoc ornore ae sanguine est remissio sunt Apostolis, celebrantur. at ideo hoc pascha peccatorum . vere Christi caro estis sanguis. Un in cenaculo agitur, quia nisi qui ascenderint de qui digne manducant eam. bibunt, ve ista non capiunt, ut bibantis comedant, quod te vitam aeternam manducantis bibunt, Win effusum est in remissionem peccatorum, ais aegra manet vita tunc erit unicuique corpus me integrum manet. minc quoque ipsa verichtistiis sanguis vita, si quod in sacramento su tas, bibite inquit, quia hic est sanguis meus,mitur, in ipsa veritate, sicut aliquando dixisse qui pro multis effundetur in remissionem omnium me memini, spiritaliter manducetur. spiritaliter peccatorum. Quod si effusus est, quomodo uno bibatur Quia, sicut dicit Apostolus, caro ni rursus effunditur si caro consumta est, u hil prodest, quanto magis panis sine spiritu, qui modo adhue manet integra, voratur ' ecce: cernitur, sed spiritus est, qui vivificat Haec quod bibitur quotidie, effunditur is quod se- idcirco proli κius dixerim expressius, quia au me immolatum est, adhuc hodie immolatur. Noa divi quosdam me reprehendere quasi ego in eo ergo immolatur, nisi quod vivum est. Bibitur libro, quem de sacramentis edideram christi, ali quidem in remissionem peccatorum, effundia quid hi dictis plus tribuere voluerim, quam ipsa tur si autem quaeris, quomodo effunditur, ueveritas repromittit, timentes sorte, quod ipsi tunc maneat, quod effusum est, intellige, quomodo timuerunt, quibus loquebantur, partes facere o charitas Dei diffusa est in eoidibus nostris, luerim, eius per singulos membra dividere manet, sic poteris sorte cognoscere, quod ineia concisa vel dispertita seu illi tunc putarunt, labile est. Quidquid Spiritus sanctus operatur. qui standaliaati dicuntur Et abiere retrorsum, Et si charitas Dei diffusa est in nobis, in se quibus salvator ait Hoc vos scandalizat, si vi manens, vere sanguis novi testamenti Dei di Leeritis Filium hominis ascendentem ubi erat funditur admodum in cordibus nostris in reminptlus ae si diceret: si hoc intelligere possetis, fionem peccatorum: quo effuso remittuntur inscitetis utique, quod, qui integer ascendereiso eo omnia peccata nostra, quoniam ipse pontifex test, ubi erat prius, unus idemque Christus con christus est, qui porrigit nobis hunc panem. sumi non potest per partes, nec dividentibus suumque corpus, ct effundit hunc calicem. Nontio quippe videre multum est quia in spiritu enim discedit ab ossicio suo Et si manet in no- est Hoc cognoscere, vel credere quomodo bis bibit eum etiam ipse nobiscum novum eo. unus christus ascenderit Filius hominis, ubi erat quod est in toto corpore suo. in omnibus, ptiua quis hoc sensu explicata Et quod descen bis quia sne eius spiritu sumere non possumus. di de coelo Filius hominis, qui est in coelo, neque de pane illo manducare, vel calice bibe quae hoe ratio capit 3 nec non quod verbum re Nec mireris, qui sorte ista non credis . caro factum est quae hoc verba eloquuntur ' ut quia non nostra sunt, quae dicimus: Omnipotens
quod incommutabile est, factum dicatur Vel, est enim Dei verbum lassica ad omnia , quae a 3 vult
336쪽
vult seeundum multitudinem virtutum suorum. cum sit ipse unus omnium virtutum virtus, cuius verba non alicuius quam unius Verbi quod ipse est sunt verba. Et ideo plena sunt veritate,
quia spiritus multa sunt nec habent aliud in se praeter quod ipsa per se profitetur Veritas: A cipite inquit hoc est corpus meum. Et de
calice Hic est sanguis meus poterant enim tunc Apostoli, si non crederent verba vitae veritatis, respondere, vel quaerere, quomodo Mnis illeis calix vini corpus sanguis essent chrum cum ipse integer Christus in corpore suo coram oculis eorum erat; sed quia crediderunt, quod dixerat, silentio confitentur, Waccipiunt ab ipso, quae nobis postea tradiderunt. Tradi.
derunt autem non aliam, quam ipsam eandemque cenam, quam ipsi tunc manducaverunt,
hiberunt. Unde volo perpendat fidelis animus, quid intersi illud typi cum pascha, quo agnus immolatus est, in eadem coenais vino continuo celebratur. De quo sane pascha dixit eadem hora omnibus suis: Desiderio desideravi hoc pascha manducare vobiscum, antequam patiar. Quodsi nil amplius habet ho mysterium praeter figuram corporis, sanguinis christi. non hoc est, quod ipse dixit, quid necesse habuit iterare facto quia iam hoc totum praefiguratum erat in imo ' Unde, Lucas duos alices datos esse discipulis in eadem hora commemorat: unum prius post agni commestionem antequam panem acciperet aliud vero postquam benedixit ipsum panem ae fregit, dedit discipulis suis. Similio ter inquit postquam coenavit, dicens: Hic c lix novum testamentum est in sanguine meo, qui pro vobis fundetur. Ubi datur intelligi, quia agnus iste legalis cum suo calice in figura prae .cessit passionis Christi. Deinde corpus sanguis in calice ad expletionem factum est veritatis, ut quod in Melchisedech praecesserat, totum cosmpleretur in christo. Nam quod calix passionem Christi demonstret, nemo, qui hoc evangelium legit ambigiti Et ideo aliquos monet, utrumne duos calices Lucas voluerit gnificare Iesumaecepisse, an unum eundemque, quia anticipaverat de eo dicere, rursus recapitulando bis eum commemore Ita quidem non nulli sentiunt, non duos esse calices, sed unum, quia, ante dividendusis postea bibendus commemoratur datum esse discipulis. Sed alii melius, ut praemisi duos porrectos affirmant discipulis, ut in uno eorum, id est, in primo passionem suam voluerit exprimere in alio
veto fidelium suorum passionem praefigurare. Rutisus alii contendunt in utroque calice illud osten. dere, quod in veteri testamento praeceptum est, ut qui pascha primo mense agnum comedendo non ageret in secundo mense in haedi comine. stione perageret; ac propterea duos calices i. scipulis Dominum tradidisse. I notandum, quod ait Benedixit ac regi In qua nimirum dinedictione ac stactione nova creatura esstitur, ut panis in commemoratione mortis christi Deo fide oblatus caro eius vere dicatur. Similiteris sanguis in eadem gratiarum actione, quia Deo patri gratias egit creator, ut vere sanguis credatur, qui pro multis effusus est in remissionem peccatorum. Hoc quippe habet hoc mysterium mor. tis christi in commemoratione, quod habuit c
ro Christi, sanguis semel in passione ut ipsa
sit una caro, sanguis in sacramento, qua D statur homo membrum Christ fundatur limguis in ablutionem peccati in praesentiarum, sine quo iustus nemo vivit homo. Ut manifestius cognoscant, quantum est unitas corporis, intelligant, quibus modis dicitur corpus Christi quia est illud dominicum corpus, in quo passus est Deus, sed non secundum quod est Deus. Et est corpus in o mysterio quod creatur in spiritu, virtute verbi, ut Christi sit corpus, non aliud quam id quod passum est proprium corpus. Est, corpus christi omnis san. et Dei celes de carne. de ossibus eius in
carne una formata, Win unitate corporis eius
sociata. Quapropter veritas est in utroque Munitate corporis S ideo hoc corpus, quod Ddium est, quo pascimur in via, non dividitur ab unitate corporis huisti. Neque quia caput est Christus ecclesiae, recte a suis praeciditur membris, sicut nec membra dividuntur a capite, ut membra caput unum snt corpus. Quod cramentum iuxta Apostolum magnum est in chri. stois ecclesia.
Ad ealcem codicis San-Blinani post aliquot paginas rescissas, ultima pagina incipit ab ut
timis lineis retractationis EaiNGARII mretici factae in concilio deinde a capite ut
Item in urbe Roma coram Gregorio VII. Ρ.
-Εgo Beringarius corde credi ore eonfiteor. panem vinum, quae apponuntur in altari per
337쪽
m sterium saetae orationisin verba nostri Redemtoris substantialiter converti in veram & propriam a vivificatricem carnemis sanguinem thu pisniisti. post consecrationem esse verum Xpieorpus, quod natum est de Virgine Maria, quod pro salute mundi oblatum in cruce pependit. quod sedet ad dexteram patris, verum sanguinem pi, qui de latere eius essulas est non tantum per gnum virtutem Sacramenti, sed in proprietate naturae, veritate substantiae. Codieem claudit sequens carmen. Tollimur e medio talis urgentibus omnes, Et trahimur quo nos victa peracta vocati Et nunquam, hi semper, alii plectuntur ad ho-
purgatisque datur transitus ad requiem. Eane illis altare sacrum vel criminis expers Vita vel obsequiis emtus amicus miti effectos, valdeque malos nil vota suorum Νil impensa tecum, nil holocausta iuvanti am nec iustus eget, nec pessimus ista meretur. In medio est veniam, cui sacra mensa parati Ipsa tamen, vivos a vitae alle vagantes. Ut redeant saltem sero iuvare soleti Inde fit, ut, quotiens sacris accedimus aris. Particulis cedat hostia fracta tribus. Pars intincta mero pro vivis orat, opusque Sanguini sis carnis expiat ipsa caro. Pro bene defunctis quorum purgatior unu Hoc interventu non eget, alter eget. Offerimus tibi Christe duas sed propter eosdem oblatae pariter non operantur idem.
Nam pars pro Sanctis pars est pro Sanctificandis Illa resere grates, supplicat ista Deo. Hostia pro Iustis pars est pro Iustificandis mentio pro reliquis causam agit alterius. Fit cibus hic ex pane caro, Deus ex elemento Mysterio simplex, utilitate triplex. Fit cibus hie ovis in ligno, eo sortis in urna, Ales ad astra volans, rex super astra sedens. Neve putes illi tumulumve crucemve deesse,
Ipse ali tumulum denotat, ara Gucem.
Utque fides assit, terrorque recedat Chorror Fit cibus ipse caro, panis imago maneti
ECCLESIASTICIS OBSERVATIONIBUS
EDITIONES AD IIS SAMBLASIANUM SAEC. XIII. RECOGNITUM. i γ
3tesbyter cum se parat ad Missam, iuxta R manam consuetudinem , decantat hos sal mos: Quam dilecta Benedixisti, inclina domine, Credidici Deinde πιε ἐλεησον, pater
noster eum precibus oratione pro peccatis: idelicet ut intus exterius summo sacerdoti placere valeat quem cum sacratissima oblatione sibi, omnibusque christianis placare desiderati P ratus autem intrat ad altare facit confessa nem: quia scriptum est, Sapiens accusator est sui in principio: Mantiquae legis sacerdotes priamum pro se, deinde pro populo offerre soliti mranti Interim cantatur Antiphona ad Introitum, quae ab introitu sacerdotis ad altare hoc nomen meruit habere. Hanc ad introitum diei, coel stinus papa in ordine quadragesimus quintus in i De auctore huius libelli egimus isquis II in vel Lituta alaeman. P. I. P. Is . c.
338쪽
stituit , eum usque ad eius tempora ante sacrificium Epistola tantum pauli avangelium legeretur Litaniae quae sequuntur , propter ipsa Graeca verba , a Graecis assumptae creduntur.
II. De Gloria in excelsis, Dominus
In omni est quod plenues habet ossicium, ex.
cepto intra Adventum Domini, ct Septuagesimam. ε natali innocentium, tam presbyter quam piscopus, Gloria in excelsis, dicunt. Quod etiam nunquam post Meridiem legitur dicendum, nisi in Coena Domini, ubi Chrisma conficitur. in sab-hatis paschaeis Pentecostes. Deinde versus ad populum, dicit Dominus vobiscum. Respondetur: Et cum spiritu tuo. Notandum ex his verbis, plures esse debere respondentes is unum salutantem. Sicut enim inepte responderetur, Et cum spiritu vestro, cum unus esset salutator: si incongrue salutatur per Dominus vobiscum, cum unus tantum assit vel nullus. Hoc utique ea. tissimi patres apostolici, Anaeletus, qui a beato Petro quintus, Iole in ordine decimus tertius decretis suis firmavere, ut Sacerdos semper vel tertius esset, dum Missas celebrare: Zacharias
autem vir apostolicus, in ordine nonagesimus tertius, constituit, ne sacerdotes ad celebranda Missarum solemnia cum baculo intrarent, nec velato capite altari adstarent. Sancti quoque patres in Aurelianensi concilio, capitulo tertio constituerunt, ut ad salutationes sacerdotis non solum
elerici, Deo dicati, sedis omnis plebs cons
III. De prima oratione inmissa.
Sequitur oratio quam collectam dicunt, eo quod sacerdos qui legatione fungitur pro populo ad Dominum, omnium petitiones ea oratione colligat atque concludat illae tamen orationes
speei alius collectae vocari videntur, quae apud Romanos super collectam populi fiunt, dum colligi.tur ut procedat de una Ecclesia in aliam ad stationem faciendam ut in capite ieiunii in oratio, concede quaesumus apud sanctam Anastasiam supra Collectam populi dicitur, qui stati nem apud sanctam Sabinam celebraturus eae
IV De numero orationum inmissa.
Iuxta Romanum ordinem non nisi unam orationem ante lectionem dicere debemus, ut amat rius in prologo libri sui De ossiciis se ab ipsi
Romanis didicisse fatetur. Hoc utiqueis institu. tio ossiciorum exigere videtur ut, sicut ad unata missam, unam tantum lectionem, Evangelium legimus, item unum introitum, immo unum os.ficium cantamus, nihilominusis unam orationem dicamus. Sed hoc iam pauci observant immo plures in tantum orationes multiplicant, ut auli.
tores suos sibi ingratos essiciant. populum Dei potius avertant, quam ad sacrificandum illiciant. Hoc autem sapientioribus multum displicet, qui etsi aliquando antiquam traditionem, aliis mori. gerando, excedunt in ipsa tamen sua excessio. ne modum tenere. aliquam rationem attende. re solent. Unde inmissa, etsi non sempetuna tantum oratione sint contenti, septenatium tamen numerum in orationibus raro excedunt: quem utique numerum nec Dominica oratio ex.
cedit, quae cum solis septem petitionibus omnia corporiis animae necessaria comprehenditi de autem summopere solent observare, ut in Missa
aut unam, aut tres, aut quinque, aut septem orationes dicanti nam, propter Romanam tra.
ditionem Tres quia Dominus ante passionem suum ter orasse legitur Quinque, propter quinque partitam eius pastionem in cuius commemora. tione haec eadem celebramus ossiciaci Septem, quia rapostoli septem petitiones Dominicat ora. tionis ad consecrationem eorundem mysteriorum frequentasse leguntur in nativitate tamen Domini ad Missam in mane, Romani orationem de amet Anastasia adiiciunt quia stationem in ecclesia eiusdem martyris ad eandem Missam agunt. Et nos quoque illos in illa adiectione imitamur, licet non eandem adiectionis occasionem habere videamur. Rarissime quidem diligentiores ossici tum observatores, alios in orationibus numeros admittunt, nisi & quos nos supra competenti S- sterio insgnitos notavimus.
Alias quoque orationes, nisi antiquas ct regorianas, dissicilime admittunt, utpote quas in antiquioribus memendatioribus sacramentariis, xime inveniunt. Nam octavum Africanae provinciae concilium cui sanctus Augustinus, immo ducenti quatuordecim sancti patres iniet fuerunt capitulo duodecimo ita constituit: ullae preces, vel orationes, vel Missae, vel praefationes vel commendationes vel manus impositiones dican.
tur, neu in concilio suerint probatae. Item ter.
339쪽
tium carthaginens concilium cui idem sanetiis Augustinus interfuithcapitulo vigesiano tertio : Nul. lus ad altare Patrem to Filio vel Filium pro
patre nominet sed semper orationem ad patrem dirigat, nec qualibet oratione utatur nisi proba.ta. Oratio quidem ad Patrem dirigenda est, iuxta Domini praeceptum, qui discipulos suos ita in. struxit, cum eum interrogarent, qualiter orare
deberent: Cum stabitis, inquit, ad orandum, dicite: Pater noster, qui es in coelis c.
concludimus autem orationes, per Dominum nostrum . videlicet patrem orando per Filium, iuxta eiusdem Filii praeceptum, qui in Evangelio ita praecepit usque modo non petistis quicquam potrem in nomine meo petite, maccipietis qui effectum nostris petitionibus, si per ipsum rogaverimus , promittit, dicens : Quodcumque petieritis patrem in nomine meo, dabit vobis. Unde morationes plurimas, vel pene omnes, satis congrue ita Concludimus: Per Dominum nostrum. paucissimae autem inveniuntur, quae pro com p te tui sensus , alia conclusione finiantur Ut illa, praeita, quaesumus, omnipotens Deus , ut natus salvator Qui tecum vivitra regnat tem illaci Deus , cuius filius in alta civiorum. Dominum nostro Iesum Christum qui tecum vivit,lc. in qualibet autem conclusione commemorationem sanctae Trinitatis observare solemus, iuxta quod in moendatioribus Sacramentariis expressum invenimus Adco enim sancti Patres invocationem sanctae Trinitatis in orationibus sive benedictionibus observabant, ut nec in ipsis sacramentis aliquid ratum censerent, quorum consectioni invocatio S. Trinitatis desii isset, ut in sacramentis paulianistarum , itorum baptismum sive ordinationes in conversis iteranda censuerunt. Sciendum autem in uita usitata conclusione per Dominum nostrum, quod Romanus ordo mantiquis.sma exemplaria nomen Dei interponunt ubi dicitur: Qui tecum vivit regnat Deus quod a me moderni post nomen Spiritus sancti subiungere solent. fit me utique consuetudo etiam 3pud Romanos usquequaque adeo invaluit ut antiquae traditionis executio iam non sine scandalo
locum habere possit: quod iuxta Apostolum ξvangelium in tam levibus causis summo studio
VII. Iterum de conclusione seu confim
Secundum Romanam authoritatem, nullam oratationem , per eum qui venturus est, concludimus. nisi sic exorcismus, in quo diabolus per divinum iudicium, ut a creatura Dei discedat exorci Zatur, sive adiuratur. Nam in aliis orationibus, quas, per Dominum nostrum, concludimus, Patrem, ut nobis per amorem Filii sui subveniat, imploramus. In exorcismo autem diabolum per Dei iudicium , ut aufugiat, increpamus. Omnes autem adstantes, iuxta antiquam sanctorum Patrum traditionem, in gnum confirmationis: Amen, subiungere debent, ut communem rati
nem, quam sacerdos pro omnibus Domino libavit, confirment. Unde, in ipsa secreta, per omnia secula seculorum, altius dicit, ut praemiLsa oratio , per Amen a populo possit confirmari.
VIII. De Epistola admissam legenda.
Solis subdiaconibus inter inferiores gradus RG
mana aut horitas concedit, ut sacris vestibus in.
duti, Epistolam legant ad Missam. Quod tamen
non ex eorum consecratione sed potius ex ecclesiastica concesssione meruerunt obtinere. Unde
rationabilius esse vident, ut ipse sacerdos sibi Epistolam legat quam ut aliquem nondum ordinatum, sibi adsciscat ad legendum. Nam beatus Idormisda a sancto Petro quinquages mus quartus Papa, capitulo tertio, illum deponit, quicunque non ordinatus, ossicium ordinati usurpaverit quod
utique nola ex consecratione, ne ex Ecclesiastica consuetudine unquam promeruit. Canones etiam,
alios nisi ad hoc ordinatos in Ecclesia legere, vel in pulpito psallere, vel Alleluia dicere, vel alicubi exorciIare, in diversis conciliis prohibuere. Nihil autem obstat, quin sacerdos in Missa
inferiorum ordinum ossicia, si necesse fuerit, expleat quem omnes inferiores obtinere constat,
qui Win Missa sacris vestibus est indutus, sine
quibus ad illare iuxta Romanum ordinem miniis strare non debemus. Unde congruentius ipse sibi uicium subdiaconi repraesentat quam quemlibet inordinatum, nec sacris vestibus indutum, hoc explere permittat.
IX. De Evangelio, in qua parte sit
legendum. Diaconi quoque olficium in Missa nihilominus
340쪽
ipse convenientius explebit quam alius qui
sacris vestibus non laetit indutus. Nam etiam
Diaconus tempore oblationisis lectionis Alba in. durus esse debet, iuxta quadragesimum primum Carthaginensis Concilii quarti capitulum, cui sanctus Augustinus, immo ducenti septem decem
sancti Patres interfuerunt iuxta decretum Ana.
stalii Papae non sedetur dum Evangelium legitur quae reverentia, ut aiunt, Apostolicae te ctioni apud Graecos exhibetur. Diaconus cum legit Evangelium, iuxta Romanum Ordinem in ambone vertitur ad Meridiem, ubiis masculi conveniunt: non ad Aquilonem, ubi sceminae conis sistunt. Ad principalem enim sexum merito veristitur, cui, ut Apostolus instituit, infirmior sexus domi instituendus committitur. Quod autem re byteri ad legendum vangelium non se ad n ridiem vertunt hoc ideo inolevisse credimus, qua nec ordo illis iniunxit, ut in ambonem ad legendum, sicut Diacones, asscenderent, ubi necessario ad masculos potius, quam ad foeminas, severtere deberent Nam iuxta Ecclesiasticam conis
suetudinem ad altare legunt ubi nulla diversitas auditorum approximat quae legentes magis in hanc partem, quam in aliam, converti exigat. Nusquam ibi seminae, sed soli religiosi ad dem termis ad sinistram permittuntur stare. Ad nistrum vero cornu altaris habent librum, cum legunt Evangelium , vel cum sacrifieant ut in dextra parte sint expeditiores ad suscipiendas o lationes, ve ad conficienda altaris sacramenta.
unde ad Aquilonem magis, quam ad Meridiem
versi videntur, cum annunciant Evangelium. Hinc utique illa usurpatio emersisse videtur ut etiam diacones in ambone, contra Romanum ordinem, se vertant ad Aquilonem potiusque se ad partem
foeminarum quam masculorum, vertere non
reantur. Quae usurpatio iam adeo inolevit, ut apud plerosque quasi pro ordine teneatur sed quia certissime contra ordinem est, inhonesta, diligentioribus ordies servatoribus merito refutatur. Ordo quoque praecipit, ut, qui lectu. rus est Evangelium, crucem sibi faciat in stomte, videlicet, iuxta Augustinum in sede ipsius
verecundiae, ut eliminata omni verecundia, cum
Apostolo non erubescat de Evangelio christi qui se in fine de illo rubiturum praedixit quicumque eum hic vel verba eius coram hominibus erubuerit. Faciat etiam sibi in pectore crucem,
ne aliqua suggestio diaboli eum impediat, quin
puto corde Evangelium Dei annunciare valeat. Presbyter cum legit evangelium, Romano more planetam in dexterum levat humerum, ut expiaditum se terrenis affectibus eis demonstret ad evangelizandum. Eadem quoque ratione ii, coni, cum legunt, planetam tantum in sinistro humero ponere videntur item Romanus ordo praecipit, ut incensum semper praecedat Evange. lium, eum ad altare sue in ambonem portatur: non autem concedit ut oblatio in altari thuri8. cetur quod malarius in prologo libri sui de officiis Romanos devitare fatetur quamvis mo. do a pluribus, immo pene ab omnibus, sudipetur.
X. De oblatione in altari componenda.
Finito Evangelio statim est offerendum, dum δ offerenda canitur, quae nomen de oblatione mutuavit. Nam ordine praepostero deinceps ossetatur, postquam in altari proposita oblatione sacer. dos populum hortatur ad orandum. Sanctus xander Papa quintus a beato Petro constituit, ut panis tantum vinum aqua mixtum in sacruficio Domini offeratur, quia de latere Domini a misis aqua simul profluxit, unde sanctus I. prianus in Glice, inquit Dominico aqua vino
deesse non debet, ne populus qui per aquari iuxta Apocalypsin significatur, a Christo separatus esse videatur. Ita autem iuxta Romanum ordi. nem in altari componenda sunt ut oblata in eo porali posta calix ad dextrum latus oblatae c. natur quasi sanguinem Domini suscepturus quem de latet Dominico profluxisse credimus. Nam oblatam sive panem in verum Christi corpus λ vinum in sanguinem Dominicum conveni non dubitamus. Solent autem presbyteri, dum sine ministris offerunt deposita oblata in altari patinam abscondere sub corporali, M.trasse ideo quia iuxta ordinem colytus debet eam tenere
involutam inter sacrificandum cooperito quoque calix, non tam causa mysterii quam aut
lae usquedum finito Canone dicitur Oremus. praeceptis salutaribus moniti. Disco operitur tamen, dum levatur ubi dicitur, Accipiens Ahunc praeclarum calicem: cibi, pet ipsum meum ipso, hoc fortasse ideo quia cautius levatur
sine operimento, quam coopertus.
XI. Qii super oblatione sit dicendum.
Composita autem oblatione in altari dicit sticerdos hanc orationem iuxta Gallicanum ordinem: