장음표시 사용
301쪽
sunt autem Sacramenta Ecclesiae baptismum ebriis , corpus Sanguis, quae a secretis virtutibus msacris , Sacramenta dicuntur, quia sanis eius in eis manens spiritus , eundem sacrame torum ad salutem fidelium latenter operatur ess ctum, quibus nec per bonorum merita dispens torum amplificantur, nec malorum haec dona attenuantur, quia neque qui plantat est aliquid, neque qui rigat, sed , qui incrementum dat Deus.
De Sacramentis Corporis & Sanguinis
Maluit auteminus corporis QSanguinis sui
Sacramenta fidelium ore percipi, Win pastum eorum redigi , quia iste cibus uotus aeternam societatem capitis membrorumque suorum signifieat. Qui manducat carnem meam, reliqua. Nam per visibile opus , invisibilis ostenditur Diectos. Quod autem ex terrenis fructibus voluit hac Sacramenta confici, haec ratio est, quia in se filius Dei ex terrenis parentibus factus homota terra, ct inde veritas orta, ut ex terrigenis caelicolas saceret de terrenis fructibus cibum comtestem, celestis homo fecit. Et panem vinum ad hoc potissimum elegit propter ordinem Aelchisedech , secundum quem ipse futurus erat sacerdos, quia ex multis granis seu acinis in
datam rediguntur , ut per ea significaret capitis, corpori membrorum unitatem, quod est e etesiae Sed aliud est Sacramentum, quod ore percipitur, rici alimentum corporis redigitur aliud irtus Sacramenti, qua interior homo sanatur,is vita aeterna adipiscitur. Sed vinum commixtum offertur, quia utraque ex Christi latere stamul fluxere. Sanguis in remissionem peccato. rum unditur aqua poculum salutare temperatur. Neutrum fiat sine altero, qui , quando ineatice aqua vino miscetur, po populus adunatur; nec panis sacrificium nisi mixtum, conse. dum offeratur, ne tali oblatione caput membris seiunctum esse gnificetur.
0ificium dicitur quasi efficium ab efficiendo
mutata una liter propter decorem sermonis S cilicium dictum, quasi sacrificatum , dum mysti. in consecratur operante invisibiliter Spiritu Dei. hoc sacramentum Greci Eucharistiam dicunt quod utine bona gratia interpretatur. Nissa autem te. ratio est inter Deum inomines; cuius leg; tionis
yiicio iungitur sacerdos cum preces moblationes
populi offert adinm. Et bene hoe fit in eom. memoratione palsonis pi, qui semetipsum Deo. optulit patri.
primum autem in celebratione Missae ad Intro itum Sacerdotis antiphona ad notitiam eius imgressus in sanctuarium, a choro cantatur. Ch
rus multitudo est in sacris eoilecta chorus diiscitur a stantibus in modum coronae. Alii dicunt concordia sive de innocentia soni. Dum unus canit grece monacha, latine sicinium dicitur. Dum duo canunt bicinium dicitnti Cum multi chorus vocatur. Antiphona vox reciproca ex duobus choris alternatim psallentibus dicitur. Post introitum praecedunt laetaniae, salutationem presbyteri ad populum cui & populus pacis respondet verbum. Sequitur lectio canonica ad reddendos auditorum animos intentos. Deinde responsorium quod ideo responsorium dicitur, quia alio desinente, id alter respondeati Qiodis tali traduntur primum invenisse; hoc quidam grais date dicunt, eoquod iuxta pulpiti gradus cant tur. Tunc alleluia canitur, hoc est laus Dei. Ia enim ex decem nominibus Dei apud Hebreos est. Est 'ebreum amen tantum enim sacra sunt nomina, ut ea se audisse in coeli S. Iohannes testatur. Ac per hoc sic oportet in tertia utraque dici, sicut in coelo resonanti Postea logitur a diacono evangelium, ut ibidem ipsius virtus audiatur, cuius corporis mysterium celebratur. Fiunt oblationes cantatur ossertorium,
quod inde vocatur quasi canticum fierentium. Inmittitur altari corporalis pallium quod signis ficat linteum, quo involvebatur corpus salvat ris, no non aliunde, nisi puro lino textum esse debet. Ponuntur vasa, calix, patena dominici sepulchri, quodammodo typum tenentia, quibus administratur corpus ni ad percipiem dum fidelibus sacrae orationis conditum unguentis. Post de elevatione cordis ad Deum. Deinde fit oratio pro sociandis vocibus humanis angelici . dicentibus ter sanctus, ct reliqua. Dein consecratio corpori sanguinis, precati v lida, inter quas ct dominica oratio pacis osculum Agnus Dei post communione benedictio Sacerdotis. Tunc praedicatur a diacono licentia eundi peracta missa.
In Dei nomine pauca ex eruditorum
virorum Voluminibus excerpta incipiunt de catholica ecclesia. eius ministris de
Baptismatis Officio. O a Ecclesia
302쪽
Ecclesia recum est, quod in latinum vertitur
convocatio, propter quod omnes ad se vocet. Catholica, id et universalis ideo dicitur, quia per universum mundum est constituta seu quoniam catholica, hoc est generalis in eadem doctrina est, ad instructionem hominum de visibili. hus atque invisibilibus rebus coelestium, ac teris
Cleros seu clericos hinc appellatos, quod Mat. thias sorte electus est, quem primum per apostolos legimus ordinatum cleros enim recum , in latinum sors vel hereditas dicitur, propterea ergo di isti clerici, quia de sorte sunt ni vel quia
D ni partem habent. Generaliter autem clerici nuncupantur omnes, qui in ecclesia pi deserviunt; quorum gradus nomina haec sunt Hostiarius, Psalmista, Lector, Exorcista, colytus, Subdia. conus, Diaconus, Presbyter, pilcopus.
Ordo Episcoporum quadripertitus it id est, in patriarchis, Archiepiscopis Metropolyris Episcopis patriarcha reca lingua summus patrum interpretatur, quia primum , id est, apoliolicum retinet locum archiepiscopus summus episcoporum tenet enim vicem apostolicam praesidet tali Metropolytanis, quam episcopis ceteris. Pa. triarcha pater principum , Archon enim princeps. Archiepiscopus princeps episcoporum, sicut me. tropolytanus episcopatus. His vocabulum inde.
ductum, quod ille, qui super praeficitur, super
intendat, curam scilicet subditorum gerens Scopi enim latine intendere dicitur Episcopi autem rece latine speculatores interpretantur. Ponti sex princeps Sacerdotum, ipse omnes ordines ecclesialticos disponit. Sacerdos nomen habet compolitum ex reco latino, quasi Sacrum dans. Sicut enim rex a regendo, ita Sacerdos a sanctificando vocatus est, consecrat enim sanctificat. Presbyter rece, latine senior interpretatur non pro aetate, vel decrepita senectute, sed propter honorem dignitatem, quam acceperunt, ideo presbyteri vocantur. SacerdOtes, quia sacrum dant, sicut pisi opi, nec crismate frontem lignant, nec paraclitum Spiritum
dant quod solis debere episcopis lectio actuum
apostolorum demonstrat Levit. ex nomine auctoris vocati, de Levi enim levitae exorti sunt a quibus in templo Dei mystici sacramenti ministeria explebuntur. Hi rece diaconus, latinemini liri dicuntur, quia licut in Sacerdote conse.
eratio, ita in Diacono ministerii dispensat; h,
betur. podiacones grece, quos nos subdiaco.
nos dicimus, qui ideo sic appellantur, quia su iacent praeceptis, flictis levitatum, qui et Esdra Nathinnei vocantur idem in humilitate Dns servientes oblationes enim in templo Dei a fide. libus ipsi suscipiunt levitis superponendas altaribus deserunt, hi apud Hebreos nathinnei a. cantur. Lectores a legendo. Psalmista a psalmis canendis vocati, illi enim praedicant populis quid
sequantur isti canunt, ut excitent ad compunctionem animos audientium cantor autem vo. catus, qui voce modulatur in cantu. Huic duo genera dicuntur in arte musica, sicut ea docti homines latine dicere potuerunt: praecentor, succentur. Praecentor scilicet, qui vocem prae. mittit in cantu. Succentor autem, qui sibse. quenter canendo respondet. Concentor autem.
qui consonat Acolyti rece cereoserarii dicuntur a deportandis cereis, quando legendum est evangelium aut sacrificium offerendum Tune enim accenduntur luminaria ab eis, deportam tur, non ad effugandas tenebras, dum sal erudem tempore rutilet, sed ad signum Letitiae timonstrandum, ut sub typ luminis corporalis, illa lux ollendatur, de qua in evangelio legitat:
erat lux vera, quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Exorcistae recein latinum adiurantes, sive increpantes voca tur, invocant enim super cathecuminos, vel sper eos, qui habent spiritum immundum nometi D ni Iesu atliurantes per eum . ut egrediatur ab
eis. Ostiarii idem ianitores, qui in veteri testamento, electi sunt ad custodiam templi, ut non ingredietur cum inmundus in omni te. Dicti autem Itiarii, quod praesint ostiis templi, ρῆ
enim tenentes clavem omnia intus ex utraque cullodiunt; atque inter bonos malos haben.
te iudicium, fideles recipiunt, respuunt infideles.
Orthodoxus rece recte credens, vel rectrgloriae itine Neophilus rece novellus vel tu dis latine. cathecuminus rece, audito latine conpetens vocatur quia post instructione nil le competit gratiae chri iti prosilites, id eis, advena Laicus rece, popularis latine.
Baptismum rece, latine tinctio interpretatui. quod idcirco tinctio dicitur, quia ibi homo ritu taliae in melius mutatur, in longe aliud quam erat, essicitur, Baptigatus in nomine l.
303쪽
ttis a Filii Ἀ spiritus sancti sicut in tribus t
stibus stat omne verbum itam hoc sacramentum ternarius numerus nominum divinorum, id eli,
patris CFilitis Spiritus aneli, per aquam baptisma datur, quia hi per aquam etiam in principio
De mysteriis sacri aptismatis.
in illo osticio primum paganus cathicum inus fit accedens ad baptismum , ut renuntiet maligno spiritui, omnibus damnosis eius operibus, pompis. Exsufflatur, c iam ut fugato diabolo.
Chtilio no nostro paretur introitus. Ex Orci Ea- tui, id est, coniuratur malignus spiritus, ut exeat, mrecedat, dans locum Deo vero. c. cipit cathecuminus salem, ut putrida, fluxa eius peccata, quibus ante maduit sapientia sale condita, divino munere mundentur Dein symboli apostolici traditur ei fides, ut vacua domus, a prisco habitatore derelicta, de ornetur, ut praeparetur hάbitatio Deo. Tunc fiunt scrutinia, ut exploretur certius an post renuntiationem Dianae sacra verba datae fidei radicitus cordi defixerit. Tanguntur nares, ut quamdiu spiritum naribus trahant, in fide accepta peritu. tet. pectus quoque eodem perungitur oleo, ut sino S. crucis diabolo claudatur ingressus. Sig- tantur scapulae, ut undique muniatur itemia pectoris, stabulae unctione ignatu fidei fir-nitas, operum bonorum perseverantia. Et licia nomine S Trinitatis trina sub menione baptizatur. Et recte homo, qui ad migmem . Tristitatis creatus est, per invocationem . Trinitatis ad eandem renovatur imaginem, , qui tertio gradu peccati . id est suasione, delectatione, consensu cecidit in mortem, tertio elevatus de fonte per gratiam resurgat ad vitam. Iuno albis induitur vestimentis propter gaudium regenerationis, ac castitatem vitae, angelici splendo. Iis decorem Tunc sacro crii male caput perun-ςitur is mystico tegatur velamine, ut intelligat, se diadema regni QSacerdotii dignitatem por. late iuxta poliolum: vos ellis genus regale sacerdotale offerentes vosmetipsos Deo vivo hostiam sanctam, Deo pl.icentem Sic corpore languine ni confirmia ur, ut illius sit capitis membrum qui pro nobis passiis est, oe Iurre. 1it Novissime per impolitionem manus a sum. mo Sacerdote lepti sormis gratia Spiritum accipit, ut roboretur per Spiritum metum ad medicandum aliis qui sui in bapti imo per gratiam vi-
erficium quasi efficium propter deeore in sermonis, una mutata litera vel certe ut quisque illa agat, quae nulli officiant, sed pro snt omnibus Chorus dictus, eo quod in initio in m dum coronae circum aras starent, ita fallerent. Alii chorum a concordia caritatis. Cum autem unus cantat rece monodia, latine cinium dicitur. Cum vero duo cantant bicinium. Antiphona rece vox reciproca. Responsorium. quia alio desinente, id alter respondeat offertorium fertum dicitur oblatio, quae altari offertur, a quo offertorium nominatum.
Ex sc Sau-Blasiano saec. XII cire. In Nomine Domini Nostri Iesu Christi.
Incipit opusculum D ACTIOΝΕ Issa RUM
collectum quam maxime, in ordine digestum, ex verbis Sanctorum patrum Cypriani, Ambrosii. Augustini Ieronymi, Gregorii, Fulgentii, severiani, vigilii, iidori, Bedae, Aviti, sicut suis locis per lingula litterae nominum , quae forinsecus taenotantur, itendunt sed ex antiquis mysteriorum libris quaedam verba necessario sumta sunt. nod autem eadem nomina in ipsa opusculi serie ubique inserta non sunt, illa necestiistas fecit, ne frequens eorum interpositio fieret absurda mincommoda iplius dictionis & sensuum interruptio. In qua tamen expolitiiincυla noritam verba quae satis simplicia sunt, sed potius ipsius uesterii ratio mactio exponitur, & Ommendatur videlicet qua ule celebrandum , quanista pietate sit amplectendum.
In mysterio corpori sis anguinis Domini nostri Iesu Christi, quod sancta Ecclesia per universum
mundum pro eiusdem mundi salute ostertur m
xime nobis humilitas commendatur. iam nimnobis fecit idem Dominus esus Christus et humilitatem: quia per superbiam recesseramus a Deo, redire autem ad Deum nil per humilit
tem non poteramus; quem nobis proponer mus ad imitandum, non habebamus. Omnis
enim mortalitas hominum superbia tumebat. Etli existeret aliquis humilis vir in Spiritu, sicut erant prophetae patriarchae dedignabatur g nus una anum imitari uni iles homines ne ergo dedignaretur homo imitari hominem humilem, Dominus ictus et humilis tit vel se superbia generis humani non dedignaretur elui velligia Dei. arant autem, ut legimus, sacrificia antea
304쪽
Iudaeorum feeundum ordinem Aaron in victimis pecorum Win hoc mysterio nondum erat sacrificium corporis S sanguinis Domini, quod nunc diffusum est in toto orbe terrarum proponamus ergo nobis ante oculos duo sacrificia, Willud secundum ordinem Aaron, hoc secundum ordinem Melchisedech. Scriptum est enim Iur vit Dominus non poenitebit eum, tu es Sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchis sedech. Hoc autem manifeste dicitur de Domino Nostro Iesu Christo. Quis ergo erat Melchusedech Utique, sicut legimus, Rex Salem. Salem civitas fuit antea illa, quae postea, sicut docti prodiderunt, ierusalem dicta est. Ergo antequam ibi regnarent ludaei, ibi erat ille Sacerdos Melchisedech, qui scribitur in Genesii Meetdos Dei excelsi. Ipse occurrit Abrahae, quando liberavit Loth de manu persequentium, prostravit eos, a quibus ille tenebatur, Mib ravit fratrem post liberationem fratris occurrit Nelchisedech. Tantus erat Melchisedech, a quo benediceretur Abraham. Protulit panem vinum, aenedixit Abraham,
dedit ei decimas Abraham. Vide, quid protulit, quem benedixit. Et dictum est postea Tu es
Sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchis deeru David hoc in Spiritu dixit, longe post Abraham. Temporibus autem Abrahae fiat Melchisedech. De quo ergo alio dicit: Tu es Sacerdos in aeteris num secundum ordinem Melchisedech, nisi de illo, cuius novimus sacrificium 3 Sublatum est enim sacrificium Aaron. cepit esse sacrificium secundum ordinem Melchisedech. Dominus itaque Noster esus christus in corporeis sanguine suo voluit esse salutem nostram. Unde autem commendavit corpus' sanguinem suum' de humilitate sua. Nisi enim esset humilis, nec manducaretur, nec biberetur. Respice altitudi- ipsius. In principio erat Verbum Vetabum erat apud Deum, Deus erat Verbum. Ecce cibus sempiternus. Sed manducant angeli, manducant supernae virtutes, manducant coelestes spiritus, ct manducantis saginantur, Wint grum manet, quod eos satiat, laetifica: Quis autem homo posset ad illum cibum Unde cortam idoneum illi cibori oportebat ergo, ut mensa illa lactesceret ad parvulos perveniret. Unde autem fit cibus lac unde cibus in laeconvertitur, nisi per carnem traiiciatur ' Nam mater hoc facit. Quid manducat mater, hoc manducat infans. Sed quia minus idoneus est
insana, qui pane vescatur, ipsum paneminearnat, utilitate mamilla o lactis sueta de ipso pane pascit infantem. Quomodo ero de ipso pane pavit nos Dei sapienti, quia Vet.bum Dei caro factum est, ct habitavit iacio.
his. Vide ergo humilitatem, quia panem ansdilorum manducavit homo id est verbum illud, quo pascuntur angeli, sempiternum, quod est aequale Patri, manducavit homo. Qui cum a forma Dei esset, non rapinam arbitratus est, esse se aequalem Deo. Saginantur illo angeli, sed semetipsum exinanivit, ut manducaret paneia angelorum homo. Formam servi accipiens in . militudinem hominum factus, habitu inventus ut homo. Humiliavit se factus obediens usque
ad mortem, mortem autem crucis, ut iam e cruce commendaretur nobis caro sanguis brumini novum sacrificium. Ipse ergo a Domista Deo missus Sacerdos noster, assumsit a nobis, quod offerret Deo illas sanctas primitias ex te ro virginis holocaustum btulit Deo. Extendit
manus in cruce, ut diceret: Dirigatur oratis mea sicut incensum in conspectu tuo. Et fle. vatio manuum mearum sacrificium vespettinum. Sic novimus, quia Dominus circa vesperam pendit in cruce, impietates nostrae propitiata
sunt alioquin absorbuerant nos. Merit illi cantamus in psalmo: Et impietates nostras a propitiaberis. Tu es Sacerdos, tu victima, aeoblator tu oblatio ipse Sacerdos est, qui uat ingressiis est in interiora veli, salus ibi ex his, qui carnem gestaverunt, interpellat pro nobis.
In cuius rei figura in illo primo populo stin illo primo templo unus Sacerdos intrabat illsancta sanctorum, populus omnis oris stabat Aille, qui solus ingrediabatur in interiora velit offerebat sacrificium, populo foris stante. Quia enim ageretur in illo populo, ludete nescierem sed nec modo sciunt. De illis quippe idea est Quamdiu legitur Noyses, velamen supra cor eorum positum et ibi velamen figura eii, sed tolletur, mapparebit veritas. Sed quando tolletur velamen Audi Apostolum: Cum autea
transieris ad Dominum, auferetur velamen 'γpitiatis ergo peccatis nostris, impietatibus, pet illud sacrificium vespertinum transimus vi
Dominum aufertur velamen. Propterea ADomino crucifixo velum templi scisum est ita . que nec carnem praeputii circumcidimus uiuritum mosaicae legis, nec abstinemus carnibus, quas eadem lex dicit immundas nee sabbatha,
neomenias, die festos eorum carnaliter ob
305쪽
servamus ne victimas pecorum sacrificamus Deo nec pascha in oveis azymis militer Glebramus. Et si qua alia aerunt vetera Sacra. menta. Quae omnia umbras futurorum appellat apostolus quia ea significabant suo temporeo
velanda, quae nos revelata percipimus, ut, I mota umbra Iudaeorum, luce frueremur.
Namis exuendo veterem hominem circumcudimus in expoliatione corporis carnis. Et quoseibos illi vitant in pecoribus, nos vitamus in moribus, exhibemus corpora nostra hostiam rivam, sanctam Deo placentem, cui, animas nostras in sideriis sanctis pro sanguine intellugentes refundimus, Christi velut agni imma. eulati sanguine ab omni iniquitate mundemur, qui propter similitudinem carnis peccati etiam caprino pecore in veteribus laetificiis figuratur.
Nec eum negat in crucis cornibus taurum qui in eo cognoscit maximam victimam. In illo requiem cum invenimus, vere sabbathletamus; lunae novae observatio vitae novae est sanctificatio. Et pascha nostrum immolatus est Christus. azymum nostrum sinceritas veritatis, fermem tum non habens vetustatis. Et quaecunque alia
illis veteribus adumbrata sunt signis, in isto h bent finem, cuius regni non est finis. In illo quippe omnia oportebat impleri, qui venit imgem prophetas implere & non solvere. Proir de illa vetera signa rerum non evacuavit arcendo, sed implendo mutavit, ut alia essent, quae nuntiarent venisse iam Christum, quam fuerant illa, quae praenuntiabant esse venturum. 9oniam ergo, sicut scriptum est in cantico cantu corvin aspiravit dies, removeantur umbrae, piaritalis significatio iam lucescat, carnalis celebratio iam quiescatilludiamus Dominum vetera Iudaeorum sacrificia repudiantem novum christi sacrificium petatissime promittentem per Malachiam Prophetam dicentem: Non est mihi voluntas in vobis, dicit Dominus, munus non suscipiam de manu vestra. Ab ortu enim solis usque ad occasum
magnum est nomen meum in gentibus, ct in omni loco sacrificatur minertur nomini meo talatio munda; quia magnum nomen meum ingentibus, dicit Dominus exercrtuum.
certe hic negare non possunt Iudaei, non solum illum non accipere sacrificium de manibus, sed nee se illi offerre manibus suis. Locus enim udus est lege Domini constitutus, ubi manibus
eorum sacrificia iussit offerri, raster quem locum omnino prohibuit. Hunc ergo locum qu niam pro suis meritis amiserunt, etiam sacrificium, quod ibi tantum licebat asserri, in locis aliis afferre non audent. Ecce omni modo imis pletum est, quod ait propheta: t munus non suscipiam de manibus vestris. Neque hoc ita praedictum impletum est ut eos prophetica sententia respondere permittat : quia manibus non offerimus carnem, corde ore offerimus laudem, secundum illud in psalmo Immola Deo sacrificium laudis. Etiam hinc enim contradiscit eis, qui dicit: Non est mihi voluntas in
Deinde ne existiment Iudaei, quod illis non
offerentibus, nec illo accipiente de manibus e rum, Deo sacrificium non offeratur, quo quidem ille non eget, qui bonorum nostrorum uultus indiget, tamen quia sine sacrificio non est, quod non illis, sed nobis utile est, audiant Llum Dominum contestantem, imo aperiant oc los, Qvideant, quia ab ortu solis usque ad o casum non in uno, sicut illis fuerat constitutum, sed in omni loco offertur sacrificium christianorum nec cuilibet Deo, sed ei, qui ista praeduxit, Deo Israel. Unde alibi dicit ecclesiae suae: Et redemtor tuus Deus Israel Deus universae verorae vocabitur. Hoc sacrificium mundum offertur Deo Israel non ab una gente Iudaeorum de quorum manibus se non accepturum taedixit: sed ab omnibus gentibus quae dicunt venite. ascendamus ad montem Domini. Nec in uno loco, sicut praedictum erat, in terra Ierus
lem, sed in omni loco usque in ipsa leturulem. Nec secundum ordinem Aaron, sed Geundum Melchisedech. Christo enim diectum. de christo tanto ante praedictum est Iuravit Dominus, non paenitebit eum, tu es Sace do in aeternum secundum ordinem Melchisedech. Quid est, iuravit Dominus, nisi inconcussa veri tate firmavit quid est, Non poenitebit eum, nisi hoc Sacerdotium nulla omnino ratione, tabita Neque enim sicut hominem poenitet Deum: sed Dei dicitur poenitentia quaevis ab institutae
rei cuiusquam mutatio quae credebatur esse mamsura. Proinde cum dicit, non poenitebit eum, tu es Sacerdos in aeternum secundum ordinem
Melchisedech, suis ostendit eum poenituisse. hoc est, eum mutare voluisse Sacerdotium, quod constituerat secundum ordinem Aaron scut de utroque videmus impletum Nam, Aaron acerdotium iam nullum est In aliquo templo, christi Sacerdotium aeternum perseverat in coelo. Hunc
306쪽
Hunc sacerdotem, hoc sacerdotium nobis magnifice commendat apostolus, cum gratiam Ε-vangelii a legalibus ceremoniis distinguens scribit ad Hebraeos: Et alii quidem pluies facti sunt sacerdotes, eoquod morte prohiberentur permane. re. Hic autem eo quod maneat in aeternum, sempiternum habet sacerdotium. Undes salvare in perpetuum potest accedentes per semetipsum ad Deum , semper vivens ad interpellandum pro eis. Talis enim decebat, ut nobis esset pontifex san.ctus, innocens, impollutus, segregatns a peccatoribus is excelsior coelis factusci qui non haberet quotidie necessitatem, quemadmodum sacerdotes primo pro suis peccatis hostias offerre
deinde pro popul Hoc enim secit semel se
offerendo. Et iterum Talem habemus pontificem . qui consedit ad dexteram Maiestatis in eoelis , Sanctorum ministeris tabernaculi veri, quod fixit Deus, non homo. Sancti ergo patres nostri In veteri testamento uni Deo creatori omnium victimas obtulerunt, quas sibi ipse afferri voluit , per ea tum similitudinem promittens victimam veram, per quam nos sibi peccatorum remissione reconciliavit in Christo te. su Domino nostro , ut ei offerretur similitudo promittens veritatem sacrificii, cui erat offerenda ipsa reddita veritas in pallione corpori sanguinis Christi. Huius sacrificii caro sanguis ante adventum Christi per victimas similitudinum promittebatur , in pallione Christi per ipsam veritatem reddebatur, post ascensum Christi per Sacramenta memoria clebratur. Proinde prima Sacramenta . quae observabantur, celebrabantur ex lege, pramuntiativa erant
Christi venturi. Quae cum suo adventu Christus implevisset, ablata sunt lite ablata, quia impleta. Non enim venit gem solvere, sed adimplere. Et alia sunt instituta virtute maiora, utilitate meliora . actu faciliora , numero pauciora, tanquam iustitia fide re vel .ita in liberta. tem vocatis filiis Dei iugo servitutis ablato quod duro carni dedito populo con Iru 'har. Qualia sunt in ecclesiin haptismus Christi huc li uisti a Christi signaculum Christi. in est, quod cautissimo divisionis ordine ecclesia Dei vivi. quae est columna firmamentum veritatis remis pora venturi Christi venientisque dii cernit is omissis sacrificiis quibus Christus passurus promittehatur hoc sacrificium offert quo Christus
iam passus ostenditur. Qui propterea verus est
Sacerdos, quia semetipsum veram pro nobis hostiam obtulit, sicut apostolus testatur, dicens: Estote ergo imitatores Dei, sicut filii charissimi: ambulate in dilectione, sicutis christus dile. xit nos, oradidit semetipsum pro nobis obla. tionem & hostiam Deo in odore suavitatis; ut in ipso Sacerdote ct sacrificio fieret remisso pec.
catorum id est, per mediatorem Dei hominum hominem Iesum Christum, per quem, saeta peccatorum purgatione reconciliamur Deo. Non enim, nil peccatis, homines separantur a Deo, quorum in hac vita non fit nostra virtute, sed divina miseratione purgatio per indulgentiam l. lius , non per nostram potentiam , quia ipsa quan. tu lacunque virtus, quae nostra dicitur illius ut nobis bonitate concessa. propterea ergo nobis per mediatorem praeli ita est gratia, ut polluti carne peccati carnis peccati similitudine mundaremur, per hoc scilicet,
quod eramus, non eramus Eramus enim homines, sed iusti non eramus. In illius aut emincarnatione natura humana crat, sed ulti, n0n peccatrix erat. maec est mediatio qua manus
lapiis iacentibusque porrecta est Hoc est semen dispositum per angelos, in quorum dieiis ilex
dabatur, qua unus Deus coli iubebatur hic mediator venturus promittebatur Huius sacra. menti fide etiam ultitia eo tum constabat qui mundari pie vivendo meruerunt, Mi tit beatus
Petrus Apostolus ad quosdam . qui in lege ulli. ficari quaerebant, manifeste testatur dicens: Quid tentatis imponere iugum super cervices discipulorum , quod neque nos , neque mitres nostri pot-tare potuimus Sed per fidem Domini tela te. dimus salvari. quemadmouum illi. Omnis
itaque hominum multitudo propter quos a r-monii in dominatu liberandos christus advenit,
in illo habent misericordi itimam purgationem mentis spiritu corporis sui. Propterea quippe totum hominem sine peccato sus cupit ut intum , quo constat hol. o , a peccatorum peste sanaret Gratia quippe Dei non potuit gratius coin me nil .ir , quam ut ipse unicus Dei Filius se incommutabiliter manens indueret hon inem, ex ripitatum illactionis suae donaret hominibus
homine medio, per quem ad illum ab homi aibus veniretur Qui tam longe immortalis a mot tis libus, incommutabilis a commutabilibus, ullus ab impiis beatus a miseris. Et quia naturaliter indidit nobis ut eat immortallesque eis cupia mus, manens beatus suscipiensque mortalem ut
307쪽
nobis tribueret quod amamus, perpetiendo do-euit contemnere, quod timentus. Hac Dei gratia, qua in nos ostendit magnam misericordiam suam,
in hac vita per fidem regimur, post hanc
j ita per piam speciem incommut bilis veritatis
ad perteetionem plenil simam perducemur. Hanc igitur gratiam purgationis S redemtionis nostrae, quam nobis Dominus Salvator noster in sacramento sui corporis .sanguinis commen. davit longe antequam pateretur, in populis praedicavit sed pridie quam pateretur, id est ea nocte, qua tradebatur, in coena discipulis tradidit. Nam ea tu loannes Evangelista statim post illud de quinque panibus miraculum, quo quinque
millia hominum sitiata sunt narrat eum fugisse in mortem , decim .m do videlicet a turbis, quae tanti signi admiratione permotae cupiebant raperest facere eum regem. Et mox veniente nocte ambulantem supra mure venisse Capharnaum atque ibi iam die altero occurrentibus ibi turbis, inter alia quaerentibus is dicentibus , quid faciemus, ut operemur opera Dei, respondisse eis: Hoc est opus Dei, ut credatis in eum quem misit ille. Cumque respondissent ei, quod ergo tu facis signum, ut videamus, ct credamus tibi, quid operaris patres nostri manna inanducaverunt in deserto, sicut scriptum est Panem de coelo dedit eis manducare. Dixit eis Iesus: Amen, amen dico vobis, non Iloyses dedit v bis panem de coelo, sed pater meus dat vobis panem de coelo verum panis enim Dei est, qui descendit de coelo. dat vitam mundo. Et post paululum : Ego sum panis vitae. Qui c. ni ad me, non esuriet. Et qui credit in me, non sitiet unquam. Et iterum: Amen amendico vobis, qui credit in me, ahet vitam
aeternam. Ego sum panis vitae patres ve- siti manducaverunt manna in deserto. mortui
senti Hic est panis de coelo descendens, ut siquis ex ipso manducaverit non morsatur. Ego
sum panis vivus qui de coelo deicendi si quis
danducaverit ex hoc pane, vivet in aeternum.
it, panis, quem ego dabo caro mea est pro mundi vita. Et rursus post aliqua limen, amendico vobis, nisi manducaveratis carnem si h minis biberitis eius sim g tinem non tu hebitis vitam in vobis. Qui manducat meam carisdem, bibit meum L nxuinem . habet vitameternam, ego resuscitabo eum in navissimo die caro enim mea et est cibi. s. S sanguis Reus et est potus manducat meam caris
nem, bibit meum sanguinem, in me manet, ego in eo. Sicut misit me vivens pater Aego vivo propter Patrem. Et qui manducat me, ipse vivet propter me. Post haec subiungit
Evangelista: Haec dixit in synagoga docens in
Quod totum, scut Evangelii secundum Ioannem textus ostendit manifeste anno integro ante pastionem Domini gestum est. Nam, sicut idem Evangelista scribit, quando illud de quinque panibus miraculum factum est, proximum erat pascha dies festus ludaeorum. Nec tamen in ipso, sed in pascha anni sequentis eum ad pallionem venisse commemorati in est, quod in illa cena paschali, quando Dominus traditus
est nihil de isto corporis sang6inis eius mysterio idem beatus Ioannes commemorat. Quia videlicet copiosius hoc sublimius in praecedentibus Evangelii sui partibus explicaverat, is r liquis tribus Evangelistis, quod in eadem cena in commemorationem dominicae passionis ad salutem fidelium fuerat traditum, diligenter noverat commendatum. Verba quippe latthaei haec sunt coenantibus autem eis accepit Iesus panem
henedixit ac regit, deditque discipulis suis, ait Accipite, comedite, hoc est corpus meum. Et accipiens calicem gratias egit, dedit illis dicens: Bibite ex hoc omnes. Hic est
enim sanguis meus novi testamenti qui pro multis effundetur in remissionem peccatorum. Marincus vero sic ait Et manducantibus illis ac sepit Iesus panem benedicens fregit, raedit eis, ait sumite, hoc est corpus meum. Et accepto calice gratias agens dedit eis. biberunt ex eo omnes. Et ait illis: Hic est sanguis meus novi testamenti qui pro multis effundetur. Lucae vero his verbis narratio explicatur. Et aecepto calice gratias egit, ct dixit accipite, dividite inter vos. Dico enim vobis non bibam de generatione vitis, donec regnum Dei veniat. Et accepto pane gratias agens. fregit. dedit eis, dicens: hoc est corpus meum, quod
pro vobis datur. Hoc facite in meam commemorationem. Similiteris calicem, postquam cie. navit, dicens : Hic calix novum testamentum stin sanguine meo qui pro vobis funditur eatus etiam paulus commemorans sacratissimum illius coenae mysterium inter alia ii dicit: Ego enim accepi a Domino quod oratiis vobis, quoniam Dominus elus, in qua novi tradeba
308쪽
tur, accepit panem gratias agens fregit,
dixit Hoc est corpus meum pro vobis, hoc facite in meam commemorationem. Similiter calicem, postquam coenavit, dicens: Hic calix novum testamentum est in meo sanguine, hoc facite, quotiescunque bibetis, in meam commm
Quantum est istud is quantum ineffabile salutis mysterium, pietatis sacramentum , tanta contestatione praedictum, tanta veritate commenis
datum, ut prius hoc Dominus corpus sanguinem suum assereret, quam pro nobis suum cor. pus sanguinem tradereti Nemo enim potest passionis Domini, corporisque eius sanguinis
pro maiestate rei, sacramenta cognoscere. Otandum quoque diligenter, quod in eadem coena' iudaicum Dominus comedit pascha, quod oportebat auferri; sacramentum corporis sui sanguinis dedit quod ad salutem fidelium oportebat institui. Desiderio, inquit, desideravi hoc
pascha manducare vobiscum, antequam patiar.
I landucavit ergo pascha quo passurus significabatur, antequam pro nobis voluntarie pateretur.
Comedit pascha Iudaeorum quo promissus est Christus, ut veniret ad pascha nostrum, quo immolatus est christus. Aperte autem Evangelium dicit, quod manducantibus illis accepit Iesus panem is benedixit: cum etiam superius dixisset: Cum sero autem tactum esset, discumbebat cumduqdecimo manducantibus dixit, quoniam unus ex vobis tradet me. Post enim tradidit sacra
Unde liquido apparet quando primo acceperunt discipuli corpus sanguinem Domini, non
eos aecepisse ieiunos. Nequaquam tamen propterea calumniandum est universi Ecclesiae, quod aieiunis semper accipitur. Ex hoc enim placuit Spiritui saneto ut in honorem tanti sacramenti in os christiani prius dominicum corpus intraret, quam ceteri cibi. Nam ideo per universum munis dum mos iste servatur. Neque enim quia post
cibos dedit Dominus, propterea pransi, aut coenati fraues ad illud sacramentum accipiendum convenire debebunt, aut sicut faciebunt quos Apostolus arguitu emendat mensis suis ista mi stere. Ait enim convenientibus vobis in unum, iam non est dominicam coenam manducare hanc ipsam acceptionem Eucharistia dominicam coenam vocans. Unusquisque enim , inquit, suam coenam praeoccupat ad manducandum. Unde Windigne dicit acceptum ab eis, qui hoe non disce inebant a ceteris cibis veneratione singulariter debita continuo quippe cum dixisset, iudiciua sibi manducat, 'ibit, subiecit non diiudicancorpus. Namque salvator, quo vehementius coamendare mysterii illius altitudinem, ultimur hoc voluit infigere cordibus, memoriae discipllorum, a quibus ad passionem digressurus erat ideo non praecepit, quo deinceps ordine si meretur, ut apostolis, per quos ordinare Ecclisam disposuerat, invaret hunc locum. Raenim Cyprianus. . quia post coenam calicet obtulit Dominus, etiam dominici diei sacrificiui post coenam celebrare debemus christum Dre oportebat circa vesperam diei, ut hora pisacrificii ostenderet occasum vesperam murdi, sicut de paschali agno in Exodo scriptui est Et immolabit eum omnis multitudo filiorsi Israel ad vesperum. Et iterum in psalmis allevatio manuum mearum sacrificium vesperinum. Nos autem resurrectionem Domini maa celebramus. Aug. cum vero ait Apostolus. 4hoc sacramento loquens Propter quod fratres cum convenitis ad manducandum , invicem spectate siquis esurit, domi manducet, ut da in iudicium conveniatis statim subtexuit certra autem, cum venero, ordinabo. Unde intelligi datur, quia multum erat ut in epistola totum illis agendi ordinem insinuaret quem universa per orbem servat ecclesia, ab eo ordidatum esse, quod nulla horum diversitate vatiata Nam ct ubi ad Timotheum scribens ait: 0,
secro itaque primo omnium fieri obsecrationes iorationes interpellationes, gratiarum actiones, hoe eonstituisse intelligitur quod omnis , vel pone omnis frequentat ecclesia ut obsecratiora accipiamus dictas, quae fiunt in celebratione bcramentorum , antequam illud, quod est in semini mensa, incipiat benedici. Orationes eua benedicitur, ct sanctificatur. ad distribuendua comminuitur, quam totam benedictionem et omnis ecclesia dominica oratione concluditia st terpellationes autem, sive, ut quidam codicesia' beat, postulationes fiunt, cum populis benedi citur. Tunc enim antistites velut advocati su sceptos suos per manus impositionem misericot dissimae flerunt potestati. Quibus factis ticipato tanto sacramento gratiarum aestio eund/concludit quam in his etiam verbis ulvarasti commendavit Apostolis.
Haec autem causa praecipua sui ista dicendi, ut his breviter praescriptis, atque significatis, sop
309쪽
putaretur negligencham esse quod sequitur pro omnibus hominibus pro regibus S his, qui in
sublimitate limi ut quietam A. tranquillam uam agamus in omni pietates culti tale, ne quisquam licui se habet hi manae cogitationis i firmitas, aestimaret, non esse ista sicienda pro his a quibus persecutionem patiebatur ecclesia cum membra Christi ex omni essent hominum genere colligenda. Unde adiungit, dicit Hoc enim bonum est acceptum coram salvatore nostro Deo, qui omnes homines vult salvos fieri, in agnitionem veritatis venire. Et ne quisquam dicere posset, esse salutis viam in bona converis sitione is unius Dei omnipotentis cultu sine participatione corporis inguinis christi; unus enim Deus, inquit munus Mediatores et minum Christus Iesus ut illud , quod dixerat, omnes homines vult salvos feri, nullo alio, do intelligatur praestari, nisi per mediatorem . non seum, quod semper erat Verbum, sed hominem christum lesum cum Verbum caro factum eli, habitavit in nobis . . ideo enim christus esus mediator Dei, hominum dictus est inter Deum immortalem hominem mortalem, Deus Chomo reconcilians hominem Deo, verus Rex , verus Sacerdos. Ne ergo peccet homo a rege
christo tegatur. Si sorte peccaverit, ab eodem Sacerdote Christo expietur.
incipit expositio de actione Missurum.
primo igitur eonvenientibus in unum Mastantubus in domo Dei fidelibus, praecedente modullatio.
ne divinarum laudum, praecedente lectione apostolorum is evangelistarum, praecedente etiam non. sunquam sermone 9 allocutione magistrorum,
subiuncta Moque symboli consessione. oblatione populorum, initiata consecratione sacramentorum , in quibus omnibus mens astantium ad divina ct coelestia cogitanda ac desideranda praeparatur, assistit Sacerdos altari. celebrat rus divina mysteria ecclesia salutando orat, orando salutat dicensa Dominus obiicum. Qui salutationis sermo non humano arbitrio compoli. ius sed ex divinae scripturae auctoritate sumtus probatur ubi frequenter, singulariter, uluraliter positus legitυr. Singulariter sicut ait angelus ad beatam Mariama Ave gratia plena, Dominus tecum. Et sicut ad Gedeonem similiter angelus salutando dixit Dominus tecum, viro. rum sortissime pluraliter autem seu in libro
Ruth, qui utique cutis ceteri sacrae scripturae libri divina' mystica continet legitur Booz s
lutando xisse messoribus suis: Dominus vobi cum. Cui ct pii restautantes dixerunt Benedicat tibi Dominus. Et sicut in historia libri Paralipomenon propheta a Deo missus invenitur salutasse Asa Regem luda cum exercitu suo, invocato Dei auxilio victores de praelio revertentes. Ait enim Dominus vobiscum, quia fuistis cum eo. Et addidit. Si quaesieritis eum, invenietis. Si autem dereliqueritis eum , derelinquet vos.
Unde apparet quia sicut nihil peius potest
esse homini, quam derelinquere Deum. der linqui a Dei: ita e contrari nihil melius, quaru habere Deum, esse cum Deo. Et quia salutare nihil est aliud, quam salutem optare, haec est vera salutatio id est verae salutis optatio, ut Dominus sit cum Eccletia sua tanquam in tem. plo suo, cui dicit Apostolus: Templum enim Dei sanctum est quod estis vos. Et ecclesia habeat Deum secum inhabitantem, illuminantem, rein gentem. protegentem, ut ille sit ei Deus, illa si ei populus, sicut per prophetam promittit, dicens: Et inhabitabo, inambulabo in illis. ero eis Deus, ipsi erunt meus populus ut dum tantae beatitudinis dono ecclesia Dei, ous det Deum possidetur a Deo, quatenus cipsa sit haereditas Domini o Dominus pars haeredit iis eius impleatur in illa, quod salmista ait:
Beata gens cuius est Dominus Deus eius, Pulus, quem elegit in haereditatem sibi. oeest enim summum hominis bonum possidere Deum.
possideri a Deo ipsum solum diligere, Wil. li soli servire, illi soli adhaerere, ut dicat illi
anima devota, Mihi autem adhaerere Deo bonum est . Et iterum: Adhaesit anima mea post te; ut ad .erens Deo, unus cum eo Spiritus fiat, dicente apostolo: Qui adhaeret Deo, unus spiritus est. Nam ipse apostolus requenter salutat e clesiam in epistolis suis, ita ut aliquando dicat: Dominus cum omnibus vobis. Aliquando Deus autem pacis it cum omnibus vobis iterum aliis quando Gratia Domini Iesu Chiisti sit eum spiritu vestro fratres, amen. Et nonnunquam subdistinctione personarum totam invocans Trinita.
tem , ita salutat Gratia Domini Noliti Iesu Christi. charitas Dei S communicatio sancti Spiritus si cum omnibus vobis in quibus omnibus hoc optat fidelibus scribens, quod Sacerdos ad altare sistens videlicet ut habentes Deum non deserantur ab eo. Recte ergo Ecclesia tam salubri salutatione Sacerdotis accepta, Wipsa res
310쪽
tutando orat morando salutat Sacerdotem dicens: Distim Spiritu tuo.
Nihil enim melius invenit ecclesia, quod optet
Sacerdoti, nisi quod Sacerdos optat ecclesiae, id est ut idem Dominus qui dignatur esse cum ecclesia, dignetur esse etiam cum spiritu sacerdotis. Ac sic in utroque benigna illa Domini pro. missio impleatur, qua ascensurus in coelum omnibus fidelibus promitii, dicens: Ecce ego v biscum sum omnibus diebus usque ad consummationem seculi. Hoc ergo tantum bonum sibi invicem optant postulantis Sacerdos ecclesiae, ecclesia Sacerdoti, ut videlicet assidua essent
gratia illuminati, eius praesentia confortati eius precatione muniti, semper eum manere nobiscum.
quemadmodum pollicitus est, semiamus. Hoc enim modo aliquando salutat apostolus. Et pluraliter sicut superius memoravimus, ubi ait: Dominus Iesus Christus cum spiritu vestro, fratres, amen. Et singulariter, ubi Timotheum a. Iutans dicit Dominus esus christus cum spiritu tuo, amen. Et bene Dominus eum spiritu mminis esse optatur; quia in spiritu, mente rationali creatus est homo ad imaginem .similitudinem Dei; ubi est capax dignae gratiae
illuminationis, ut, in quantum ei datur, possit sentire dulcedinem suavitatis splendorem pra sentiae eius, ut fiat in eo illud, quod salmista ait Gustate. videte, quam suavis est Domi. nus. Et iterum: Accedite ad eum, milluminamini, vultus vestri non erubescent. Sic namque sanctificato spiritu hominis per inhabi. rationem Dei essicitur homo etiam in corpore templum Dei. Unde ait apostolus corpora Gstra templum sunt Spiritus sancti, quem habetis
Sedis illa salutatio episcopalis ad populum,
qua dicitur Pax vobiscum, sive pax vobis, militer non humano sensu inventa, sed de scripturae sanctae auctoritate sumta est. Nam, in steri testamento invenitur dixisse angelus Danieli Prophetae Noli timere vir desideriorum, pax tibi . consortate is esto robustus. Et in novo, id est in evangelio pene semper ita Dominus legitur Apostolos salutasse dicendo pax vobis. Et iisdem Apostolis eandem salutationis sormam
commendavit, dicens: in quamcunque domum intraveritis salutate eam dicentes: Pax huic
domui. Et si ibi fuerit filius pacis, requiescet super illum pax vestra; sin autem, pax vestra ad vos revertatur Nerito ergo apostolorum
Rece res, id est, ecclesarum praesules, hae lutatione utuntur, domum Dei salutantes, ubi omnes oportet esse filios pacis. Beati enim pucifici, quoniam ipsi filii Dei vocabuntur ut stitutatio pacis super eos requiescensis salutantibus salutatis possit esse fructuosa pax autem, quae sive per evangelium, sive per Dominum, sive per pastores ecclesiarum fidelibus imprecbtur, non est mundana aut aduca, sed divini aeterna quae nos Deo conciliat, contra tentationes diaboli, atque adversitates seculi ipsius protectione munitos tranquilla proximis caritate coniungi Hanc enim Dominus Ecclesiae sua commendavit, dicens: pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis. Et continuo subiunxit: Non quomodo hic mundus dat, ego do vobis. De hac iterum dicit: Haec locutus sum vobis. ut in me pacem habeatis. In mundo pressuram habebitis, sed confidite, ego vici mundum.
Hanco apostolus fidelibus implorat dicens it
pax Dei, quae exuperat omnem sensum custo. diat corda vestra, intelligentias vestras in chri. sto Iesu. Quae pax si omni tempore servanda, ubique fideliter tenenda, quanto attentius Adevotius ea hora cum in domo Domini, mist conspectu Dei ass4stitur vota vel munera omnium sacris altaribus offeruntur: quando alitet divinam maiestatem nobis propitiare non posse. mus, nisi sincero charitatis affectu illud implete studeamus, quod de hac re specialiter Dominus praecepit, dicens: Si offers munus tuum ante altare, ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid adversum te, relinque ibi minnus tuum ad altare, Quade, prius reconciliari fratri tuo tunc veniens offeres munus tuum. Qua in re pensendum est, Greg. p. cum omnis culpa munere solvatur, quam gravis est cubpa discordiae, pro qua nec munus accipitur. Debemus itaque ad proximum, quamvis longe positum, longeque disiunctum mente ire, eique animum subdere humilitate illum ac benevolentia placare. Et videlicet conditor nostet, dum
tale placitum nostrae mentis aspexerit a pecca to nos solvit, quia munus pro culpa sumit. e ritate autem attestante didicimus, quia servus, qui decem talenta debebat, cum poenitentiam ageret absolutinnem debit ad nunc accepi Sed quia conservo suo certum sibi denarios debenti
debitum non dimisit. hoe est iussus exigi, quod ei fuerat iam dimissum. Ex quibus id licet dictis constat, quia si hoc quod in nos de