Apuleii Metamorphoseon libri undecim ex optimis exemplaribus emendati. Tomus primus tertius

101쪽

8a A P U L E I Ipicaciorem ipso Lynceo , Vel Argo, et oculeum totum. Vix finieram et et illico me produxit ad domum quam piam , cujus ipsis soribus obseptis,

Perquamdam brevem posticulam inotrovocat me, et conclave quoddam obseratis luminibus umbrosum , et demonstrat matronam sebilem , susca Veste contectam ; quam propter assisiens, Hic , inquit, auctora iis ad custodiam mariti tui sidenter accessit. At illa , crinibus antependulis Itinc inde dimotis, etiam in maerore Iuculentam proserens faciem , meque respectans, Vide, oro , inquit, quam expergite munus obeas. Sine Cura sis, inquam ; modo corollarium idoneum compares. Quo placito , ociter Surrexit, et ad aliud me cubiculum inducit. Ibi corpus splendentibus lin-

102쪽

LIBER II. 83 eis coopertum , introduc lis quibusdam septem testibus , manu revelat; et diutino visu praefleto , obtestata fide praesentium, singula demonstrat anxie, membra contecta de industria quodam tabulis praenotante. Ecce, inquit, nasus integer, incolumeS oculi, salvae aures, illibatae Iabiae, mentum solidum : VOS IN HANC REM, BONI QUIRITES, TESTIMONIUM PERHIBETOTE. Et Cuin dicto , consignatis illis labulis , lacessit. At ego ;Iube, inquam, domina, Cuncta quae sunt usui necessaria, nobis exhiberi. At quae , inquit, ista sunt 3 Lucerna Dio , praegrandis, et oleum ad lucem luci sussiciens, et calida Cum oeno-Phoris et calice , Coenarumque reliquiis discus ornatus. Tianc illa capi

to quassanti: Abi, inquit, salue, qui

103쪽

in domo funesta coenas et parteS re

quiris ; in qua tot jugis jam diebus

ne fumus quidem visus est ullus. An istic commessatum te venisse credis 3 Quin sumis potius loco Congruentes luctus et lacrymas 3 Haec simul di-Cens , respexit ancillam et et, My rhine , inquit, Iucernam et oleum trade confestim. Et incluso Custode, cubiculo protinus facesse. Sic deso- Ialus , ad cadaveris solatium , Per-D1ctis oculis et obarmatis ad vigilias, animum meum permulcebam cantionibus. Cum ecce CrepuSculum, et nox Provecta, et nox altior, et deinde concubia, et jam nox intempesta, mihique oppido sermido cumulatior quidem : Cum repente introrepens mustela contra me constitit, obtutumque acerrimum in me destituit;

104쪽

L I B E R II. 85 ut tantillulum animalis prae nimia sui fiducia mihi turbarit animum. Denique sto ad illam , Quin abis, inquam , impurata bestia , teque ad tui

similes musculos recondis, antequam

nostri vim praesentariam experiaris 3 Quin abis3 Terga vortit, et cubiculo

Protinus exterminatur. NEC mora, Cum me Somnus profundus in imum barathrum repente demergit; ut ne

deus quidem delphicus ipse facile

discerneret, duobus nobis iacentiabus , quis esset magis mortuus. Sic inanimis, et indigens alio Custode, pene ibi non oram. Commodum no lis inducias cantus perstrepebat Cristatae cohortis. Tandem expergitus, et nimio pavore Perterritus, Cada-Ver RCCurro ; et, admoto lumine , revelataque ejus lacio, rimabar sin- . 8

105쪽

gula, quae cuncta Convenerant. Ecce uxor misella flens, cum hesternis testibus initorumpit inria; et, Sta tim corpori superruens, multumque ac diu deosculata , sub arbitrio I minis recognoscit omnia. Et conversa , Philodespotum requirit a torem : et ei praecipit bono custodi redderet sine mora praemium. Et

oblato statim, Summas, inquit, libi, juVenis , gratias agimus : et hercules ob sedulum istud ministerium, inter ceteros familiares dehinc numerabiamus. Ad haec ego insperato luCroditasus in gaudium , et in aureos refulgentes , quos idemtidem manu mea Ventilabam, attonitus, Immo, inquam , domina , de famulis tuis unum putato , et quoties operam nostram desiderabis , sidenter im

106쪽

pera. Vix essatum , me statim semiliares, omen nefarium exsecrati,raptis

cujusquemodi telis, insequuntur. Pugnis ille malas ostendore , Scapulas alius cubitis impingere, palmis infestis hic latera suffodere , calcibus insultare , capillos distrahere , Vestem discindere. Sic in modum Superbi juvenis Adonei, vel mustelatis pipleus laceratus atque discerptuS, domo proturbor. Ac, dum in proxima platea refovens animum, infausti atque improvidi sermonis mei sero reminiscor, dignumque me pluribus etiam verberibus fuisse merito consentio ; ecce jam ultimum des eius

atque conclamatus ProceSSerat mor

tuns , rituque Patrio, utpote unus cle optimatibus, pompa funeris Publici ductabatur per sorum. Occurrit

107쪽

Α Ρ U L E I Iad latus quidam maestus in Iacrymis ,

genialem canitiem revellens senex: et, manibus ambabus invadens to-Tum , VOCO Contenta quidem , sed

assiduis singultibus impedita, Perfidem Vestram , inquit , Quirites , per pietatem publicam, perempto

civi subsistite , et extremum facinus in nefariam scelestamque istam seminam severiter Vindicate. Haec enim , neo ullus alius, miserum adulescentem sororis meae filium in adulteri gratiam, et ob praedam hereditariam exstinxit veneno. Sic ille senior lamentabiles questus singulis instrepebat. Saevire Vulgus interdum, et facti verisimilitudine ad criminis credulitatem impelli. Conclamant ignem , requirunt saxa; parvulos ad exitium mulieris hortantur. Emedi

108쪽

L I B E R I I. 89tatis ad haec illa fletibus, quamque

sanctissime poterat , adjuraus cuncta numina, tantum Scelus abnuebat.

Ergo igitur senex ille : Veritatis arbitrium in divinam providentiam Teponamus. Zachias adest aegyptius, Propheta Primarius, qui mecum

jamdudum grandi praemio pepigit,

Teducere paulisper ab inscris spiritum , corpusque istud postliminio mortis animare. Et cum dicto iuvenem quempiam Iinteis amiculis intectum, pedesque palmeis baxeis indutum, et aduriue deraso Capite , producit in medium. Cuius diu manus deosculatus, et ipsa genua contingens, Miserere, ait, MCe dos et miserere , per Coelestia Sidera , Per inserna numina, per naturalia elementa, Per nocturna Silentia , et

109쪽

nilotica , et arcana memphitica , et sistra phariaca; da brevem solis usu- Tam , et in aeternum conditis oculis modicam lucem insunde. Non obnitimur , nec terrae rem Suam denegamus : sed ad ultionis solatium , exiguum Vitae Spatium deprecamur.

Propheta sic propitiatus , herbulam quampiam ter ob os corporis, et aliam pectori ejus imponit. Tunc' orientem obversus, et incrementa solis augusti tacitus imprecatus, Venerabilis scenae iacie studia praesentium ad miraculum tantum certatim arrexit. Immitto me turbae Socium, et pone ipsum Iectulum editiorem quemdam lapidem insistens, cuncta curiosis oculis arbitrabar. Iam tu-

more Pectus extolli ; jam salubris

110쪽

LIBER II. 9 IVena pulsari; jam spiritu corpus impleri : et assurgit cadaver , et prosatur adulescens : Quid , oro , me post Iethaea pocula, jam stygiis paludibus

innatantem, ad momentariae vitae

reducitis ossicia 2 Desine iam, Pr cor , desine; ac me in meam quietem

permitte. Haec audita vox de compore. Sed aliquanto propheta Commotior , Quin resers, ait, Populo singula , tuaeque mortis illuminas arcana 3 An non putas, devotionibus meis posse Diras invocari Τ posse tibi Iassa membra torqueri y Suscipit ille de Iectulo , et imo cum gemitu PO-pulum sic adorat: Malis novae nuptae peremptus artibus, et addictus pernoxio poculo, torum tepentem adultero mancipavi. Tuno uxor egregia capit Praesentem audaciam, et mente