장음표시 사용
231쪽
'ΣΣ RE NATI DE SCAR Tuscum quendam melim id quod de ingenio tuo mihi notum erat, docum scirem esse tibi morem de omnibus iis conqueri, qui tibi prodesse studueran t, praecavebam ut, siquando me cum expostulare velles, vir ejus meriti de conditionis posset ucritati fidem facere. Illum ctiam monui ea,qtiae de illo ad me scripseras, tuasque illi literas ostendi; cum enim testissis quantum de me meritus fuerit, & cum certissime scirem te non alio fine illum apud me criminari, quam ut me occupares, εc impedires ne fidem adhiberemiis, quae in tuum dctrimentum renunciare poterat, de quibus tamen nunquam vcrbum fecit, existimassem me scelus admissurum, ingratique tecum animi participem fore, nisi illum hoc admonuissem. Sed quand quidem jam calamum manu teneo, me ab omnibus tuis querelis simul ae semes expediam oportet , dc tibi actionum mearum rationem reddam. Certe si ab initio ingenium 3c res tuae mihi notae fu issent, nunquam tibi auctor fuissem navandae operae inventis meis de refractionibus. Sed scis quod te vix semel aut bis videram, cum te sponte tua ad id offerres , dc quia optassem rem erictam videre, non putiuam operae esse ut diligentius perquirerem utrum rem praestare posses, necne, eaque statim tecum communicavi, quae in hanc rem noveram. Judicabam enim opus hoc esse magni laboris & sumptus; sed memento, si placet, me tibi tunc disertis verbis dixisse, executioncm rei sore arduam, dc esse mihi comper tam quidem rei veritatem, sed nescire me utrum ad praxim revocari posisci, tuumque esse hoc videre, id modum excogitare, quo res succederct. Quod tibi consulto dicebam, ut si tempus in eo luderes quod factum eu culpam in me transferre postmodum non posses , aut de me conqueri. Ab eo temporc cum intellexissem difficultates, quae te moratae fuerant, Zc eum misertum suisset temporis, quod in hoc frustra insumpseras, demisi ingenium meum tua gratia, ad abjectissimas quasque Mechanicae inventiones, & postquam latis multa a me inventa fuisse a bitrabar, quibus res demum succederet, invitavi te huc ut illis navares operam, pollicitusque sum me factitrum sumptus omnes, tibi totum lucrum,si quod emergeret, addiccbam. Hactenus nihil video quamobrcm de me conqueri possis. Postmodum vero eum rescripsisses, te non possh huc venire, desii te invitare ad dandam illis operam, ὀ contra hortabar te di 'serte, ut iis rebus allaborares, quae praesens lucrum afferrent, nec te spe vana lactares. Deinde cum ex literis tuis intellexissem te ab aliis tuis no-gotiis abductum fuisse ex eo quod ad te scripsissem ut huc venires, a quo ad id comparare te videbaris, quamvis esset tibi impossibile; tum ne biennium aut triςnnium, pro more tuo, inter dubitationem de moras cx
232쪽
inani spe traheres, & ne tandem, si res meae non amplius paterentur ut te exciperem, expostulares te res tuas ad hoc composuisse, rescripsi ne id amplius expectares ; quia forsan reversurus eram in Galliam, antequam res tuas ad iter componere potuisses; atque ut spem omnem tibi hae in
parte praescinderem, rescripsi tibi ex parte quae de hoc cogitaveram, meamque tibi opem in solidum offerebam per epistolas. Sed si bene attendisti, simul monebam ne te hoc opere implicares, nisi esset tibi otium ad hoe multum, & facultates multae; & rem fore longam de arduam. Quid ab eo tempore feceris, nolim quaerere; si enim inventa mea consiliis meis praeposuisti, atque illis mastraneam operam dedisti, haud sim in euhy, quandoquidem id mecum non commu
Deinde nullas ad me literas septem aut octo mensibus continuis dedisti, stentii hujus causam proferre nolo, illam enim ignorare non potes , sed quaese crede me illam cognovisse, quanquam praeter te nemo illam mihi aperuerit ; neque tamen propterea unquam succensui, ut imaginaris. Hoc unum misertus sum, quod tibi ipse imponeres; & quia literae meae huic malo occasionem dederant, destiteram ad te scribere. Non es nescius p tuisse me, si voluissem, ante sex menses tibi nocere, & si Ox verbo uno manu mea scripto damni aliquid accepisti, certe preccs meae, & rationes& amici haud minus valuissent. Praeterea certiorem te facio neminem in detrimentum tuum mihi quicquam renunciasse, & illum, quem taxas quod te rosavcrit ut meas illi literas ostenderes, id non ex inani, ut ais, curiositate fecisse, sed a me enixe rogatum, verum dissimulata causa, illumque putasse hoc tibi gratificari. Sed ne arrepta hinc occasione dicas esse mihi suspiciones absque fundamento, meque in judicio meo deceptum fuisse, quaesis easdem illas literas, quas quatuordecim aut quindecim ab hinc mensibus ad te scripseram, illis ostendas, qui tua gratia ad me scripserunt, nihil enim continent quod, ut fingis, tecretum a te servari curam, & si quando id cum aliis communicare denegavi, id tua solum caua seci. Sed nosti nihil esse quod metuas ab iis, quibus te rogo ut illas ostendas, iisque perlectis si me in culpa esse quomodocunque dcprehendant, aut me de te sensisse aliter, quam par tuerit, spondeo me tibi satisfacturum prout aequum judicaverint. Vale. Ff . EPI.
233쪽
Ad R. quendam oratorii Patrem.
Depraeerimu Epistola querelis. Dolet mihi quod nihil difficilius mihi praeceperis, quam ut bene v
lim D. N. ut obedientia mea testari possem quantum te colam a quod enim spectat D. N. sancte spondeo me nunquam illi insensum fuisse, de felicem me deputabo, si ejus tantum querelis eripere me possim. Ια- humanum esset homini tam misero succensere. Quantum vero ad ejus querelam, illis non saeus ignosco, quam si arthritide laboraret, aut corpus vulneribus lacerum haberet: eos, qui in hoc statu sunt, si vel minimum t tigeris, exclamant, & amicos etiam optimos convitiis aspergunt, eosque qui eorum malis mederi quam maxime student. Ipsi quidem levaminis aliquid afferre optassem, sed cum huic consilio imparem me sentiam, m hi pergratum fecerit, si me quietum sinat, nec in me transferat culpam
malorum, quae ipse sibi infert. Illi tamen gratiam habeo, quod suas ad te querelas aetulerit, meque felicem habeo quod de lite, quam sibi meis . cum esse pertendit, cognoscere non graveris. Nolim tibi taedio esse causam meam dicendo; hoc unum addam irasci illum quod perspicacior se rim , quam optasset; & sbi conscius est nihil omnino de se nisi ab ipsemet mihi renunciatum suisse. Quod si falsa de se mihi renunciata fuisse tis rat , ea tantum gratia id dicit ut expostulandi magis & seipsum excusandi
locum habeat; in hoc porro deceptus filii, quod me vetamenter osse dere crediderit in re, de qua non laboro. Rogavi R. P. Mersennum, qui totum hoc negotium novit, ut rem tibi narraret: quod si me peccasse animadvertas, quaeso ne mihi blandiare, subjiciam enim me totum judiacio tuo. Vale. EPIs TOLA LXIV.
Occasione duarum praecedentium Epistolarum. Varia. ME supra modum angeret, s vel ninimum suspicareris posse seri ut meum erga testudium& cultus aliquando deficiant; verum per sup
234쪽
EPIsTOLAnu M PAR s II. Epist. LXIV. 11 superiores tibi significaveram cur cunctatus suissem ad te scribere, &praeterea scis me nonnihil indiligentem esse. Juratus dico esse mihi caput adeo obtusum literis, quas D. N. causa modo scripsi, ut jam nesciam quid tibi dicendum habeam; ille misit ad me hac hebdomada ingentem melculum epistolarum ab iis datarum, ad quos vide bis me de eo scribere. Forsan te non pigebit illas videre, meque ad me purgandum juvare. Illorum nullus fuit, qui testaretur D. N. ruis te querelis admiscuisse, illium que excusando mihi gratum non fecerit. Idem secit D. Gassendus, in epistola quadam ad D. R. teque etiam rogo ut me apud illum purgatum
velis ; sed praesernm qua b invisas P. M. illique ostendas epistolam, quam D. Mydorgio ostendisti, & si habeas anuc aliam illam, per quam mense Martii ultimo respondebam ad id, quod mihi scripseras N. ado
nare ad me iter, mihi grarum erit ut ex iis, quae ad te scribebam, videat nihil a me omissum stulae, quod causam meam iuvare posset, non tam ut evincam N. esse inculpa, quam ut liqueat neque prudentiam neque moderationem mihi defuisse, &me contempsisse parva ejus consilia, neque ex illis ossinsionem accepisse. Omnes illorum literas, si placet, obsignabis, antequam illas reddas, praeter epistolam ad N. quam te oro ut D. G. Patri N. & P. D. ostendas, illamque ipsi tradendam relinquas ab illo, quem postremum eorum videbis. Mitto ad te acum perfrictam magnete duas circiter libras gravi, qui armatus ad viginti usque libras attollit, exarmatus vero non supra unam quinque gradibus, ut audivi, declinat quod tamen certo compertum non habeo; nam ille cujus est, non est valde peritus. Nescio an ille idem magnes sit, quem tu in hac regione vidisti, sed dicunt nullum in hae v beo praestantiorem esse; siquis autem percontetur te ubi sim , quaeso dicas non constare tibi certo, quia propositum erat mihi in Angliam transefretare, meas vero epistolas fuisse hinc datas, & curaturum te ut literae ad me deserantur, siquis velit scribere. Si quis autem roget quid agam, dices, si placet, me oblectare animum studiis, quibus me ipsum erudiam, sed, quo me nosti in pra ns, animo, te non putare mc quicquam editurum unquam in lucem, meque tibi spem hac in parte omnem praesci disseis Vale.
235쪽
Testatur βιdium siuumjamicitiam erga ipsum. Varia. Non scriberem ad te hac vice , nisi metuerem ne silentium meum secius ut nuper intcrpretareris, pauca enim mihi sunt, quae scribam Obsecro ut tibi tandem plane persuasitim habeas nihil csse in orbe quod
meum crga te studium immutare aut corrumpere valeat, & me nunquam adhibere fidem rumoribus, qui in amicorum meorum contumeliam ccedunt, nisi experimentum proprium, vel demonstrationes infallibiles mihi idem comprobarint. Potuisti obscrvare qua ratione me gesserim cum N. erga quem. donec suae ipsius literae mihi satis causae praebuissent, nihil fastidii testatus sem, quamvis veritas mihi aliunde certissime constaret;& probe nosti alium hominem, quicum amicitiam adhuc colo, etiamsi praeter id, quod de illo ad me scripsisti, tres alii satis multa de illo me a monuerint, ut sit mihi justissima expostulandi causa. Caeterum ne putes me hoc scribere ut comparationem aliquam instituam, sed solum ut sit apud te certum me nequaquam suspiciosum esse aut credulum, atque illis, qui me vera Wicitia dignantur, certo constare debere, quod quamvis omnes simul homines mihi contrarium assererent, haud essent suadendo pares, quin mutuum rcdderem. Sed nosti quam sim in scribendo indiligens, eapropter siquando sit ut non scribam, quod cum venia tua saepius accidet, seu cum mihi non suppetet argumcntum ad schedam implendam, seu cum nihil urgebit, obicero te & adjuro ut credas me non
esse' minuε tuum, meamque erga tua de me bene merita gratitudinem in dies cresceti. ' .' Totus nunc sum in Chao digerendo, ut ex eo lumen educam , qua quidem materia sublimiorem aut difficiliorem nullam aggredi poteram ;Physicam enim totam comprehendit. Res mille simul considerandaevsniunt , ut modum inveniam, quo verum dicendo, nullius imaginatio, nem stupore percellam,& opiniones jam receptas non impugnem. Quamobrem mensem unum aut alterum, huic uni cogitationi destino. Int
tua tamen libenter audiam quid de literis meis dixerint ii ad quos nuperscripsi, & quid sentiat D. Mydorgius, ad quem etiam dedcram antea IN teras, & de quo in recentissimis tuis omnino siles. Sed si quis praeterea ad .
236쪽
' EpisTOLARUM PAR S IL. Epist. LXV. zrs me sorte scribat, consilium test non respondere, aut saltem non nisi diu post, hancque moram in distantiam locorum conferre poterunt, nesciunt
Quantum vero ad lineas, de quibus ad me scribis, non possum de illis non abunde loqui in tractatu meo, sed res est tam parvi momenti ', ut mirer existimare quenquam id ab aliis ignorari. Magnum est egestatis indicium, si quis tam vilis pretii res magni faciat, di quae non ideo rarae sunt, quia arduae, sed solum quia illas investigare pauci dignantur. Quantum ad librum de arte gladiatoria, speciem magis, quam usum prae sesesi ;quamvis enim ars illa sit optima, tamen in illo non recte explicatur; Bi-bIiopolae hic illum emunt quinquaginta libris tu ronicis, cgo vero ne una ruidem in usum meum emerem. Non puto fidem habendam ese iis quae e adamante rescribis. o Non ausim te rogare ut Cardinalem de Baigne mea causa invisas, illo enim non adeo familiariter utor. Sed si sorte aliis de rebus sermones s rendo commode caderet, mihi pergratum seceris, si illi testatus fueris esse illum apud me summo in honore & aestimio. Oblitus nexam legere schedulam, quam in epistola tua modo reperio, per quam scribis te misisse literas meas ad D. Mydorgium, &praeterea velle te scire modum aliquem faciendi experimenta utilia. Ad
quod nihil est quod dicam post Verulamium, qui hac de re scripsit,
nisi quod omissis minutioribus circumstantiis, oporterct in qualibet m teria potissimum facere generales observationes rerum omnium max
me vulgarium, & certissimaruua, & quae sine sumptu cognosci possint;
ut ex. gr. cochleas omnes in eandem partem esse contortas, atque utrum idem obtineat trans aequinoctialem; omnium animalium corpus esse
divisum in tres partes, caput, pectus, de ventrem & alia id genus: huius modi enim observationes ad veritatis investigationem certo deducunt; quantum vero ad eas quae sunt magis particulares, impossibile est . quin muItae sint supervacaneae, imo &falsae, nisi rerum veritas ante experimenta innotescat. Vale.
237쪽
Varia. De celer te ponderis descendentu. Varia animadversiones ad Musicam spectantes.
TAndem accepi libros , quos ad me misisti , gratiasque tibi ago
pro illis maximas ; pauca hactenus legi in libro Patris Gibleus. sed pauca illa magni facio, ejusque sententiae omnino astipulor. D. R. illum a me mutuatus est, quod in causa fuit, cur illum non perlegerim , praeterquam quod haud me putavi idoneum recte percipiendae huic in teriae quam iliter res Metaphysicas unam e sublimioribus & difficilior,bus esse censeo proptorca quod animum aliis occupationibus addictum
in praesens habeo. Si videas P. G. quaeso ne dicas illi me adhuc accepisse ejus librum, esset enim officii mei illi statim per literas gratias agere, sed
duos adhuc aut tres menses differre velim, ut simul ei renui ciem quid agam. Legi librum triginta exemplarium, 'uem longe infra expectati nem meam sublidere deprehendi, neque mini dolet illum citius non aecepisse; nam illum refellere non fuissem dignatus. Odae ad Regem mihi valde placuerunt, & Bibliothecae universalis propositum magni facio; utilem enim scire opinor non tantum iis, qui multos libros evolvere cupient, sed iis etiam, qui in malis legendis nollent operam perdere, hie enim liber monebit eos quid in illis contineatur. Ad alias tuas literas accedo. Quaestiolies omnes, quae iii illis occurrunt , ad duas reseruntur, nempe de modo computandi celeritatem ponderis destendentis, & qua ratione cognoscatur quaenam consonantiae sint suaviores. Quod ad modum ccIcritatis computandae, quem ad te miseram, illius rationem nullam habere debes, supponit enim duo, quae falsa esse certissimum est, nempe, dari spatium aliquod omnino vacuum, deinde motum , qui in illo fit, este in primo, quo incipit, instanti, quantum possit concipi, tardissimum , atque dein s aequaliter semper augeri. Ut vero hoc est verum, non posset aliis numeris, saltem rationalibus explicari, quam iis, quos ad te misi, imo haud video facile posse
reperiri rationalcs, aut geometricam aliquam lineam, quae rem ulterius explicet. Quod ad veram proportionem , secundum quam ponderis in aere descendentis celeritas augeatur & minuatur , illam nondum novi, seprope-Diuiligod by Corale
238쪽
EpisTOLARUM PARs II. Epist. LXVI. a 3 et propediem explicanda veniet in tractatu meo gravitatis natura, & si quid tum occurrat, quod ad hoc pertineat, illud imi impertiar. Quod dev cte in aere descendente rogas, simili sere modo se habet, quo in emeris
ponderibus. Quocunque m8do concipiatur vacuum , certum est lapidem in illo motum, citius aut tardius iturum, prout majore, aut minore vi impulsus fuerit; atque in aere non aliunde fit, ut longius una vice, quam arideseratur lapis, quam ex eo quod impressio choc in celeritas motus, quam eo momento habet, quo ex projicientis manu emittitur quam accipit, sit major.
In consenantiarum suavitate duo sunt distinguenda, nempe id, quod illas simpliciores & magis consonantes, atque id quod illas auribus jucum diores efficit. Quantum ad jucunditatem, id pendet ex locis, in quibus ashibentur ; & quidem reperiuntur nonnulli loci, in quibus falsae quintae, &aliae dissonantiae sunt ipsis consonantiis jucundiores, ita ut non possit absolute definiri quod una eon nantia sit alia jucundior; hoc unum dici
potest, tertias & sextas esse ut plurimum quarta jucundiores; tertias &sextas minores in amoenis cantilenis esse majoribus jucundiores, & co tra in lugubribus, &c. quia saepius occurrit ut possint in illis cum d lectatione adhiberi: at vero absolute definiri potest, quaenam sint smpliciores & con nantiores, id enim pendet tantum ex eo quod illarum soni sibi invicem magis uniantur, atque ad unisoni naturam magis accedant; ita ut dici posui absolute quartam esse consonantiorem tertia majori; quanquam plerumque non tantopere delectet; eodem scilicet m do, quo cassia dulcior est olivis, sed gustui tamen minus grata. Atque ut hoc clare intelligatur, supponendum est sonum nihil esse aliud, quam
quendam aeris tremorem, qui a re nostras titillatum vcnit, tremorisque hujus recipocrationes eo subtiliores esse , quo acutior est sonus; ita ut si duo soni octava una a se invicem distent, major sive gravior aerem semel tantum quatiet, dum acutior exacte bis, & sic de caeteris consonantiis. Denique supponendum est quod , quum duo seni aerem simul verberant, eo consonantiores snt, quo saepius illorum tremores limiti coincidunt, & minus inaequalitatis in aeris m8tu generant; in hisce enim omnibus nihil est, quod verum esse non existimem. Jam v
ro ut ad oculum pateat quo tempore varii duorum sonorum tremores
initium simul recipiant; ponamus tiaras pro diijusibet soni duratione, de singulas pro tremorum suorum duratione dividamus. Ex. ca. linea Α r praesentat mihi sonum per octavam depressiorem sono repraesemis per li-
239쪽
:Rs NATI DE s C ARTES neam B,& proinde quilibet ejus tremor duplo longius durat; itaque intervalla, ut vides, duplo majora illic constituo; C
vero contra mihi repraesentat durationem soni per octavam acutioris, quare inte
valla duplo minora illi tribuo. Deinde sumo D, qui cum C quintam facit; &I 2. & I9. cum B & Α; Item sumo E, qui cum C, B, A facit . II. & 18; αF, qui cum iisdem C, B, A facit 3. Io.& 17; atque illorum intervalla servari
proportione annoto,quemadmodum no .
meris expressas vides; tum in hae tabella liquet sonos,qui octavas faciunt omnium optime inter se consonare; qui quintas, proxime post; qui quartas deinceps; reditiae vero sunt omnium minime consonantcs. Liquet etiam D melius co sonare cum B quae est I 2, quam cum C; atque F melius cum Α, quam cum Baut Ct sed dici non potest quod E cum trium illorum Α, Β, C, uno me lius consonet, quam D; neque F melius quam Ε, &c. Ex his judicare est de reliquis. Nescio cur putes me existimare quod tremorcs quintae non recurrant, niti quolibet lexio ictu ; id enim si uripsi, est error calami, noque rem aliter unqu am concepi, quam hic exposui. Vale. i
De astrorum observatione, es utilitate qua inde ea potest. Ctiduum est quod miseram ad te Iiteras ut eas in Pictaviam mca cau- si deferri curares, verum illas tam festinanter scripseram, pro solita mea negligentia' qua si ut semper protraham donec instet tabellarii disecessus, ut oblitus fuerim monere amicum istum qua via ad me rescribere posset, quamobrem cogor te rogare ut iterum cures inclusas illuc deserendas. Si Phamomeni Romani ooservatio , quam scribis te habere manu Scheincri exaratam, aliquid contineat praeterca, quae de illo antehac ad me misisti, quaeso exemplum illius ad me mittere ne graveris; si scias aucto-Diuiligo i by Cooste
240쪽
EP TOLARUM PAR s II. Epist. LXVII. ' Σ33
auctorem ullum, qui varias de cometis observationes ex proses coli gerit, maximam tibi gratiam habebo si mihi illum indicaveris. Duobus enim abhinς aut tribus mensibus ego me in caelum penitissimc conjeci,& postquam mihi satisfeci de ipsius, deque astrorum nobis conspicuorum natura, multisque aliis de rebus quas paucis ante annis ne sperare quidem fuissem ausus, usque adeo audax evasi, ut jam investigare aggrediar causam situs cujuslibet stellae fixae. Quanquam enim temere admodum in caelo huc illuc sparsae videantur, tamen nullus dubito quin intercedat inter illas naturalis ordo, & quidem regularis & determinatus. Hujus autem ordinis cognitio clavis est & fundamentum altissimae, & persectissimae scientiae, quam de febus materialibus assequi homines possint; propterea quod ejus beneficio differentes omnes terrenorum corporum formae &essentiae possent a priori cognosci; absque illa autem contenti esse cogimur eas a posteriori, atque abestectis conjicere. Nihil autem reperio, quod me tantopere juvare posset ad ordinis hujus cognitionem investigandam atque complurium cometarum observatio; & prout nosti me non hab re libros, quibus etiamsi suppeterent, legendis tempus pessime collocatum crederem, vellem in aliquem auctorem incidere, qui omnia, quae ad hanc matoriam spectant, in unum collegisset; id enim absque labore multo ex variis auctoribus desumcre nequeo, quorum unusquisque de
uno tantum aut altero cometa scripsit.
Scripsisti ad me aliquando esse tibi notos viros, quibus volupe erat
scientiis propagandis dare operam, adeo ut nullum non experiment
rum genus propriis sumptibus se facturos profiterentur; illorum si quis
vellet conscriberc historiam Phaenomenωn caelestium, secundam M thodum Verulamii; atque omissis rationibus & hypothesibus accurate describeret caelum. prout nunc apparet, quem situm singulae stellae fixae respcctu circumjacentium obtineant, quae sit aut magnitudinis, aut coloris, aut luminis, aut scintillationis,&e. differentia; item numquid caconsentiant cum iis, quae de illis veteres Astronomi scripserunt, quave in rediisetant, neque enim dubito quin stellae situm inter se suum aliquantulum mutent, quamvis fixae habeantur hisque subjiceret observationes cometarum, tabellam conficiens de uniuscujusque motu, quemadmodum Tycho de tribus aut quatuor a se observatis fecit, denique variationes Eclipticae, &apogaeorum planetarum, opus esset utilius, quam sorte primo intuitu videatur, essetque mihi magnum operae compendium. Sed non spero id facturum quenquam, quemadmodum neque spero me