장음표시 사용
41쪽
26 - Para I. Apr. XXX. σ XXXI.
tholicos , di plerosque de Religione Catholica optimε meritos,
atque de peccato originali, & cius effectibus firmissimam tenenistra fidem , oc sanam, atque integram doctrinam ; id enim vero cst non solum abs re, & cxtra scopum propositum , ut dixi, Vc rum etiam scandalo proprie dicto plenum, quoad plero: qu ipsorum lectores, quatenus eas auctoritates , & auet Oiitatum, ponderationcs prosequuntur absque praemissa a nobis, ex com muni consensu, distininione, & accommoda distributione ignorantiae , & peccati, hoc tempore apprime necessaria, dc sussicie
ter subintellecta tempore Augustini, ac prope; Ex ipso celebcr-rimo pro tunc controuersiarum statu . Hoc, inquam, tempore apprime necessaria ob rationem illi similem, qua Synodus Tridentina propter nonnullos postremi saeculi haereticos coactae est . ad ij cere sess. s. sub finem definitionem istam . Hane coxopiscen tiam , quam aliquando Apostolus peccatum appellat s appellat vero re quentissime omnium Augustinus in Sancta Synodus declarat, E le stam Catholicam nunquam intellexisse peccatum appellari , quod verd , propria in renatis peccatum sit, sed quia e. x peccato est, ct ad peccatum in esinat. Atque haec de ignorantia , & peccato in genere.
Art. 3O. Quod ad ignorantiam inuincibilem attinet legis, seu iuris naturalis possibilem, vel impossibilem. Pro praetenti imprimis controuersia de usu licito opinionis probabilis, loquendo formaliter, Sc di recte intra limites eius proprios, nil refert scire, in qua materia , 5c circa quae obiecta dari possit, vel non possit opinio probabilis, dc is consequenter ignorantiae gradus, qui est
de conceptu talis opinionis. Solum namque quaeritur, an Opinio probabilis , quandocunque , dc cuicunque adest , dc quandiu adest, in quacunque demum materia contigerit illam adesse, reddat tutum in coli scientia operantem secundum ipsam i Vnuo sicut esset praeter rem , dum agmir de hoc puncto inquirere,quinam sint, & quando incipiant, di quandiu permancant csse ca paces concipiendae opinionis probabilis; ita est praeter rem in quirere,q uaenam obices a sint capacia terminare opinionem pro habilem . Licet enim neutrum sit extra spheram totius tractationis de Conscientia, cst tamen utrunque extra spheram huius
Art. 3 i. Di mellius deinde est , ut quis inculpabiliter habeat opinionem probabilem, eamque solam ignorantiam, quae est d
conceptu ipsius , quam ut in culpabiliter patiatur rotalem ignorantiam circa eam legem , cuius notitia certa , ac indubitata est
obvia , dc cuiuis facii si me peruia; sicut est dissicilius, ut quis inculpabiliter careat discursu circa aliquid , praehabito principio
42쪽
discurrendi circa illud , quam ut inculpabiliter careat eo principio particulari. Sicut enim qui assequutus est, dc tenet in men te sua principium discurrendi circa aliquid ; Eo ipso habet i nispotestate, ut discurrat circa illud , fieri vero facile potuit, ut non haberet similiter in potestate cognitionem eiusdem principit: ita
qui opinatur circa rem aliquam, facile fieri potuit, ut de ea re snil cogitaret, ac proinde nec opinaretur, nec haberet in potestate cogitare, aut opinari; at ex suppositione quod opinetur, necesse cst, ut cogitet actu de re,circa quam Opinatur ; & siquidem opinetur probabiliter; Necessu similiter est , iuxta notionem opinionis probabilis superius insinuatant art. Iq. Camdcinquet certissimam apud omnes, ut circumspiciat diligenter, an appareat aliquid certum, & indubitatum in contrarium. Haec autem circumspectio diligens adhiberi a numine potest circa rem,cuius certa, & indubitata notitia est cuiuis facile peruia, quin idem circa eadem rcm hanc ipsam notitiam alloquatur de facto. Dum ergo Sinnichius impossibilitatem opinionis probabilis circa ea, quae sunt de iure naturae, id est quorum notitia certa dicitur facilis , & Obvia , nititur probare solis testimonijs negantibus impossibilitatem ignorantiae si mpli citer circa cadem, assumit,quod est difficilius , ut credatur, ad id probandum, quod creditur facilius . Quod est contra rectam methodum argumentandi. Art. 3 2. Id aliquanto deterius vidcri potest, quod rursus desar tur punctum controuersiae, ob defcctum distinctionis a nobis praemissae art. 26. Quia Theologi illi praecipui, & quae a Gersone merito dicitur concors sententia , non negant possibilitatem, aut etiam frequentem existentiam ignorantiae inuincibilis circa o cultiores legis naturalis conclusiones , & articulos, sed solii miscirca praecipua citis capita , ex se sponte manifesta, dc cuiuis facile peruia. Cuius inter alia argumento est D. Thomam,qui inter praecipuos eos Thcologos est super praecipuus, & quo nemo manifestius negat absolute ignorantiam inuincibilem legis naturalis, tenere nihilominus possibilem esse , & dari saepe ignorantiam inuincibilem circa remotiores, & abstrusas eius dem legis conclusiones, ut conij ci facile potest ex locis a nobis indicatis supra art. 26. Et docent eam csse S. Doctoris mentem Sylvester cum S. Antonino ver h. Opinio q. I. alij que Thomissae communiter , quibus addi possunt plures ali1 cuna eadem limitatione relati ab ipso Sinnichio cap. Ioi. praesertim sub finem. Probabilitatum autem patroni nullum opinionibus probabilibus dant
aditum, neque controuersiam mouent ullam circa fundamen
43쪽
solum circa conclusiones remotas, & abstrusas, cum sit axioma illorum indubitatum , ad probabilitatem requiri, ut pro neutra parte appareat, ulla totalis certitudo, Vt Sinnichius ipse referc. hat ex Tamburino , quem vult credi probabilistarum perditissimum , post Illustrissimum Caramuelem. Perpcram ergo,& prorsus abs re utitur Sinnichius auctoritate veterum Theologorum aduersiis Neotericos nihilo ab illis differentes, nisi quod Neoterici hac de re loquuntur cum distinctione, & claritate aliquanto maiori, quae est ordinaria posteriorum scriptorum praerogatiua quoad ca, quae aeque ac priores intelligere sussiciunt. Verum C portet seorsim audire Gersonem, cui specialiter semel, atque iterum plaudit Sinnichius dicenti par. 3. lib. de vita spirit. lect . .
coroll.7. . uidquid sit de ignorantia fam , aut iuris humani, ct naturalis positiui, concors est sententia , nullam in his, qua legis diuinae sunt, cadere ignorantiam inuincibilem , quoniam facienti, quod in se est, Deus senis per albistit paratus illustrare mentem, quantum oportebit ad salutem , ct erroris euitationem . Postremae istae particulae, quas praetermisit Sin- nichius , haud spero sussicient aduersario pertinaci, ut nobiscum consciatiat in intelligentia concordis eius sententiae: sicut nec stis siciet, quod habetur apud cunden) par. 2. lib.du reg. Moral. Lit.B. Non quilibet tenetur scire de quolibet peccato mortali, an sit tale, licet e.rpediat oee. Et paulo post. Nemo utens ratione diu ab ignorantia principiorum moralium s an etiam conclusionum ) excusatur. Forte enim morulam ad considerandum apponere fas habet . Sed neque su niciet, quod idem author in eodem opere cic vitupirita praemiserat cir in idem punctum lect. a. post med. Sequitar satim ex his, ait, quod apud facientem illud , quod in se est , nulla est ignoratilia imiscitilis, neque iuris, neque facti in lege diuina ; Vel agens ex unorantia lati nunquam peccat . Primam partem tenuerunt Doctores Excellentes, ut Guillielmus Pa-ν ienses , contra quos sunt validae rationes Oc. Pro parte altera sunt a*, ut Guillielmus Antisiodorensis, qui talem Cnorantiam praesertim facti, atiaris humani dicunt posse contingere . Audiatur iam crgo distincta cxpressio eius, quod intelligit, di complectitur Gerson sub nomine legis diuinae, & naturalis . Lex aliqua, inquit,ibidem coroll. Non ideo dicitur appropriate diuina , quia ex princip3s iuris diuini deducitur . Et post pauca Et pro manuductione capiamas simile in eis, quae dicuntur fidei. Non enim fidei adscribimus omnem veritatem , qua sequi potest ex veritatibus contentis in Sacra Scriptura . Quod saneci CXcm plum cst significantissimum in rem nostram . Summa tame cius claritas habetur coroll. 7. initio. Aliqua est lex pure diuina ,
idem dicit de lege naturali in sine corollarii in aliqua pertinens ad
diuinam, aliqua impertinens. Ac deinde . In primo gradu reponuntur
44쪽
levs Immediate reuelatae a Deo pro tota communitate hominum, aut prinis ejpellari parte scripta in Biblia . Rursus Post med. Declaremus nune postmodum qtila sit lex pertinens ad diuiηam, dicemus, quod illa lex esspertinens solam, quae licet deduci non possit a veritatιbus solis legis diuinae, deduertar tamen ex eisdem, assumptis aliquibus vere probabilibus, qua picio rationabiliter negari non possunt. Suggerit autem post haec v tilem admonitionem . Ignorantia autem istius disinctionis multos plerumque turbat. O inuoluit. Nempe exicndentes, Vel ad legem pertinentem ad diuinam , aut naturalem , quae dicuntur de impossibilitate ignorantiae inuincibilis circa ipsam diuinam, aut naturalem legem, vel ad hairc utramque, quae dicuntur de possibilitate , inuincibilis eiusdem ignorantiae circa legem pertinentem . Sed eiusmodi turbatio, ac inuolutio corum iam tantummodo est, qui turbari amant, ac inuolui regredientes a claris, ad obscura,& renunciantes manuductioni successionis doctrinae , qua partesroficit distinctione indistinctorum prius . Posteriores namque
D. Adrianus, VasqueZ, aliique quam plures clarissime haec exposucre , di confirmauerc iuxta dicta . In eandem distinctionem antenderunt posteris digitos duo praecipui praecursores Theologiae Albertus Mag.in a. dist. 22. art. I 6. ad med.& Alensis a. par. quaest a Iahcmb.7.& quaest. I S g. memb. 3.ad 2. Cum enim uter que absolute en unci et ignorantiam iuris naturalis, Ic diuini non excusare a peccato 3 Distinguunt nihilominus, ata limitant .; Al-hertus quidem his verbis. Iuris autem ignorantia est duplex . . tuta quoddam est Uniuersale, quod omnibus proponitur ad sciendum , O quo dare est particulare, quod non scitur nisi per sudium ; Et puto quod prima es erassa, ct supina non excusans οῦ Secunda autem excusat vel a tanto, vela toto, se es casus multum dissicilis. Alensis vero dicit sic . Es iterum
ignorantia iuris diuini, ct canonici , ct haec excusat simplices quoad quaedam , quae non sunt necessaria ad salutem essentialiter . E contrario vero essignorantia, quae non excusat quoad Deum ; utpote ignorantia supina , sed assectata,Hignorantia eorum , ad qua tenetur homo, ct ignorantia negligentiae . Et rursus . Ad 2. vero dicendum, quod illa authoritas August
ni intelligenda est de illis , qui habeut ignorantiam illorum , qude necesse esseognosci per disciplinam, o tales excusantur non solum 2 mna , sed etiam 4 culpa. Authoritas Augustini erant verba illa ex qq. vet.& noui Testam.Ille ignorans potes excusari a poena,qui quod diseret,non inueuit. Ex his ergo , quae per policriores omnes Theologos maiori s emper cum luce propagata sunt, apparet clare nullam contra nos
vim fieri pose in testimoniis dicentium absolute, ac indidi iacte non dari ignorantiam inuincibilem circa ea, quae sunt iuris diuini, aut naturalis. Eiusmodi cst, quod dicit Gratianus I. qu- .
45쪽
cap. Turbatur . Ignorantia iuris naturalis omnibus adultis damnabilis est.
Cui citra dicta adiungo glossim inibi marginalem, in qua cum
simili er dicatur: Ignorantia ruris ciuilis , seu canonici neminem eacuosuit mox subditur: ει Hye intellige, eum ius tale est, quod aliquIs de facili per seipsum scire potuit; ves per alios. Suggero οῦ & simi te in ii-libus semper subintelligendum est iuxta monitum Philosophi ,
lib. . Eth. cap. . antc medis Eos quoque Driiunt, j assiquid eorum ignorant, qua ad leges pertinent, qua quidem σβiri debeam, ω difficilia non simi. Atque ibi D. Thom. lest. I I. fine . Difficilia iuris nou tenem tur omnes seire , quia nee possent. Ac demum nullus inuenitur auctor classicus, qui meminerit distinctionis in tenea, quae sunt expressa in lege Dei, quaeque inde inseribilia sunt g inter clara, α obscura; facilia scitia, & dissicilia, & tamen neget promiscue de omnibus dari posse ignorantiam in uicibilem, dc excusantem 1
Ai t. r. QIod dixi, Theologos eos Modemos nullum . dare adi tam probabilitati opinionum circa fundamentalia, & a quo uileerto cognoscibilia legis naturalis principia , i multo magis habet locum circa ea, quorum notitia certa cerertudine fidei diuinae in necellaria neccmtato medij ad consequutionem vitaelaeternae. Quia Deus quibus dedit potesatem filios Dei fieri, dedit M.tiquo potestate ni ea consequi, quibus non habitis filij Dei fiori nequaquam possunt Unde nemo adultus citra culpam suam grauem camre potest fide Dei remuneratoris, & agnitione verae Religio nis , ac proinde nemo inuincibiliter patitur ignorantiam opposi tam cognitioni eiusmodi certissimae , de infulitati. neque quoad hoc existit ulla cum probabilistis controuersia. Vnde speciali claritate clarissimum est Sinnichium abuti testimonio Augustini ad rem, de qua Controuertitur, nil pertinente,ex libro de gratia,& lib.arb. cuius testimonij partem expendimus art. 27. dilata in hunc locum parte reliqua, in qua perspicitur manistis Augustinum ibi agere de sola notitia necessaria ad salutem, deque eius priuatione non excusabili per ignorantiam, quominus ignorans poenas inserni sustineat . Cum enim praetulisset Augustinus;
Dominus in Evangelio ait: Seruus, qui nescit voluntatem Domini fui, facit digna plagis, vipulabit pauca 3 semus autem,qui scis voluntatem Do
mini fac is facit digna plagis, vapulabit multis; intersicit deinde ver ba , quae superius expendimus, subditque demum haec alia, quibus intentum nostrum ponit ob oculos: Sed illa ignorantia,qua
non est eorum, qui scire nolunt, sed eorum,qui tanquam simpliciter nesciunt, neminem sic excusat, ut sempiterno igne non ardeat, si pro iterea nos credidis, quia non audiuit omnino, quod exederet, sed fortassis vi inimi ardera. Art. 3 Α.
46쪽
Pars I. Art. XXXIV. XXXV. 3 v :
Λrt. 34. Similia multa, ' uae fuse transcribit Sinnichius , non est opere pretium singillatim referre, ac cxcutere cum temporis iactura, & toedio Lectoris , quando omnia ex dictis claram legitimae intelligentiae lucem apud quemlibet ficile, nanciscantur. Nanciscuntur certe illam facillime verba quaedam 'Lactantii cmphatice a Sinnichio repetita ex lib. a. Institui. divin. cap. 7. 6
& haec alia Diui Augustini lib.de catech .rud. p. a . . clam videris malios non follim haec facere, sed etiam defendere,atque suadere; tene te ad legem Dei, O non sequaris prauaricatores eius . Non enita secondum e rum sensum , sed secundum illius veritatem iudicebaris. Aligustinus
enim in his verbis, atque in toto illo libro , & similiter Lacta lius in toto illo suo opere, ac praesertim in libro illo secundo, ac in verbis a Sinnichio iactatis non loquuntur de ignorantia , dc de errore, seu opinione, vel in genere, vel circa ca,quae omni bus hinc inde diligonter consideratis sunt incerta, & Opinabilia, sed circa ea humanae.1alutis fundamentalia principia,quae vel ramtione cuidenti, cui maxime incumbit Lactantius, vel manifesta diuinae reuelationis authoritate, quam Augustinus impensius considerat, sunt certissima ac infallibilia , quod quiuis ea opera, vel oscitantor perlegens palpabiliter deprehendat , ut propu dio sina plane sit, & non solum per raue uni eiusmodi testim nia in rem praesentem consercire, i IArt. 3 3. Eadgm ratione praetermitto ea sacri eloquii oracu Ia, quae aduersus insideles, idolatras,& haereticos, ut recta ab Spiritu San cto,Sinnichius nullo etiam superinducto colore applicat Doctin1ibus Catholicis suffragatoribus Opinionis probabilis . Tale imprimis illud est, quod cap.98. & 90. repetita vociferationc pro
mit cx Matth. I s . I . Sinite illos codici sunt, O duces caecorum. Caecus autem, si coeno ducatum prasat, ambo in foveam cadunt. Quae indubitanter indidem apparet dicta esse de Scribis , Ar Pharisaris nolentabus credere Christo 3 transgrediciatibus, & irritum iacientibus mandatum Dei propter traditionem humanam contradicent mmandato Dei ; docentibus modum non honorandi pati cm, i cmatrem , dc ytrique maledicendi. ritque ut haec non essent par ticulariter distinctissime elucidata in contextu, quis non intellimgit eum dici, & csse absolute coecum,qui ad lucem meridianam non videt, quae sunt omnino conspicua , dc patentia , non Verocum, qui illa tantum certe, ac distinctu non vlast, quae sub luce maligna trans parent ambigue Z Patet igitur verbal Christi contorta a Sinnichio nil habere commune cum opinantibus sic, Vcla liter circa opinabilia, simulqueicerta si de tenentibus, quae certa sunt, Ideoque non comprehensis in descriptionibus coecorum
47쪽
Isaiae 30. IO. Palpavimus sicut circi parietem , ct oculis attrectauimus, impegimus meridie quasi in tenebris: Et Ich. s.; . Per diem intur rent tenebras in quasi in nocte, sic palpabunt in meridie οῦ Sc 2. Petri l. p.
Cui enim non pρaesto sunt haec cognitio Christi. di manii csta,ac certissima vitae Christianae rudimenta , de quibus praeloquutus sue rat ) coecars est,ct manu tentans. Oportet ergo agnoscere clariorem meridiana luce differentiam certorum ab incolis,& dissidcntium quoad haec a dissidentibus quoad illa, & non utrosque confundere sub cadem Ccnstra. Art. 36. Pergit probare Sinnichius cap.90. longis textibus Augustini ,& aliorum vim obligatoriam Decalogi perseuerare post
Christi aduentum,nec legem Molaicam euanuisse quoad mora '. lia, atque g.3 So. monet, quod nemo ipso non monente coni j c re, aut suspicari potuisset,ea omnia se inseruisse, ut animaduerta tur, quanta sedulitate curandum sit, ne animae per lubricas probabit rarum rotas in praecipitia transgresponum deuolxanmr . Ista autem interiecta monitione tam opportuna atrcxit immediate distributionem peccatorum in quatuor gradus inuicem in quales, nem
Ee peccati originalis, & personalium; sub lege naturae; sub lege scripta , sub lege gratiae, ac Euangeli j. Qui postremus gradus est maioris procul dubio malitiae, quam cyteri, ac proinde transegretares legis sub Euangelio sunt caeteris transgressoribus dete riores. Quid, inquam,inde Habeo intentum dicit Sinnichius, A& arguit sic arrogans euidentiam ratiocinationi suae. tantas eui dens siι transgressores Euangelicae legis, enormius peccare transtressoribus
legis Mosaica 3 evidens quoque esse debet, enormius peccare eos, qui opinio num suarum commentis ansam praebent Christianis transgrediendi legem Euangelicam , quam qui olim Iudaeis ansam praebiιere transgrediendi M saicam .iDico argumentum esse optimum ad concludendum
Luterum,& Caluinum, aliosque similium sectarum Magistros, qui ansam eiusmodi praebent esse deteriores, di grauius peccare, quam subuersores legis Mosaicae . At contra Doctores Catholicos, quibus duellum indixerat Sinnichius, nil probat, quia D ctores isti non praebent an am transgrediendi legem, sed solum dicunt, idque innixi fundamentis absolute, & comparative ma gnis , nullam esse transgressionem legis in quibusdam operatio nibus, in quibus Sinnichius nulla ductus ratione, vel authorita te, quae ad rem pertineat, transgressionem asseuerat. Fecit hoc
Augustinus memoratus supra art. i . aduersus Urbicum circa Ieiunium Sabbati, fecit Apostolus Paulus aduersus Doctores legis Mosaicae circa obseruationem ceremonialium, & legalium ;iecit Christus aduersus Scribas, & Pharisaeos quoad ablutionem
48쪽
manuum , ut omittam quamplura alia exempla Summorum Pontificum , & Conciliorum, & tamen nulla inde praebita estania transgrediendi legem Euangelicam. -
Λrt. 37. Superest leuiter attingenda postrema pars huius obseruationis de opinione, quam dum Sinnichius uniuersaliter persin bquitur secundum totum genus,non uno ex capite displicere omnibus debet. Primum enim exorbitat a scopo, dum proposita controuersia de specie, nempe de opinione probabili, regreditur ad controuersiam de genere, nempe de opinione ut sic, eamque Oxulare penitus iubet , qualiscumque demum sit, dc in quacun- quC materia. Deinde contradicit eatenus Apostolo permittenti ad Rom. Iq. s. Ut in rebus quibusdam . Unusquisique in suo sensu Mamis, quod non tit nisi opinando; atque reprehensores huiusmmoda facultatis opinandi, inter quos est Sinnichius ex professis, reprehendit ibi grauiter Apostolus. Tertio rediguntur homines per hanc doctrinam ad impossibile, quia occurrunt plura; circa quaz nec agere, nec Cessare quisquam possit, nisi dependenter ab
Opimone propter incertitudrnein utriusque partis contradictionis quoad honestatem, & securitatem,ut dicetur infra ex Augustino de communione quotidiana. Quarto si omnis prorsus opi moraularc deberet, ni l omnino credendum esset fide humana. quae viaque opinatiua est. Id autem merito detestatur vehementer Augustinus in libro iam iterum memorato de utilitate Cre uendi a Cap, Praesertim ri. tanquam dissolutivum societatis humana.&commerciorum eius. Quod si propterea admittatur, uri mittendum procul dubio est, saepe concipi honeste,& la dabiliter assensum opinati tuam dependenter ab authoritate hu mana , Cundemque esse posse principium saltem remorum cie-ctronis laouestae; quidni idem dicatur de assensu opinatiuo con-Τ'Cepto acycndem a ratione , quae tanti ponderis sit, quanti cst aut nor las humana, cui assentimur prudenter 3 Iam ad sund mentum Sinnichii non negatur, quin opinio sit operatio imper-, Alucta, oc quae est falsa, sit insuper vitiosa, ac monstrosa physie,suque incompossibilis, etiam quae vera est,cum statu supernat Tali innocentiar, qualis de facto fuit. Caeterum opinionem ex tuo Conceptu cssu moraliter impersectam , & quae falsa est, esseta: morallicr , seu impii tabiliter vitiosam, & hoc nomine esse in Compolubilem cum innocentia, nec ab ea proficisci unquam polle actum voluntatis expertem malitia: formalis , seu ratione sui merentis poenam. Hoc enim vero est falsissimum, oc nulla Vel etiam apparcnti ratione probatum a Sinnichio, qui ab eo
cem O. IhQm quem pio se adducit, edoceri satis potuit, si COM
49쪽
3 4 Pars L Art. XXXVIII. γ XXXIX.
si rare voluisset doctrinam et iis I. a. quaest. Isuart. .& 6. Verum
circa hoc punctum abunde sufficiunt, quae paulo amo praemis.
OUeruatio tertia aduerses Sinnichitim rem parata cum iugo suaui.
ARt. 33. Resumit Sinnichius S. 3 ue . illud Christi Dona ini
Ioan . I4.6. Ego sum veritas,& praesupposito ex S.proximia 3 3 3. illo oraculo Matth.I. I 3. Intrate per angustam porram , quia lata tesperta, Ipatiosa via, qua ducit ad perditionem, multi suηt, quι thrrant per eam . inuam auusa porta, O arcta via est , quae ducit ad vitam , σμηci sunt, qui iuueniunt eam . Asium it deinde istam ponderatior neιn . Porro, quod huius Chrsi magisterio didicimus, etetum esse non ambigimus. Proinde quantumuis Diana motiatur viam coeli dilatare , et elviam peritionis angustare, non ei credimus , sed Christo potius acquiesci mus asseueranti illam esse arctam, istam vero Datiosam . inui enim illam praedicauit arctam, oe sam spatiosam, Deus eis, Legifer es , Veritas est ἰZiana quantumlibet a Caramuele laudatus, piarvs est homo , Legifer nones, Peruas non est. Post hare interpositis duobus testimonals laetcris, de quibus paulo inscrtui, pergit congeminare eand an thithesim : In Dei indicio non quaretur a iudicandis , quid diaeri: Diἀππα, quid Caramuel, aut alius quisp ais talium ι sed quid Christus, quid ali1 quiuis Legillatores, s legitimi Dperiores: Ac demum loco sigilli sum peraddit Lactantium recte monentem lib. a. institui.diu. cap. I. Ne trahamur autboritate euiusquam , sed veritata potius faueamns , ct ac cedamus o Nullus hic temeritati locus es , in aternum sultitia poena subeuηda es, se aut persφηa iηanis, sui opinis falsa deceperit. Quibus per actam putat Sinnichius causam aduersus usum licitum opinio nis probabilis. - ἰδ .
Art. 9. Dico tamen , quod dixi, & dicturus sum saepius, mi naecqd rem pertinere, de qua agitur. Quia porta , & via quae ducit ad vitam, non dicitur anguila, dc arcta propter ea,quae inter DO OOres Catholicos sunt controuersia, sic, vel aliter decisa, sed pro Pter ea, quae indubitato omnium Catholicorum consensu, iunt certissima, atque authoritate diuinae reuelationis distincte,& cla re illa intimantis infallibilia, & penes quae tersiuersari minimuli et propter unanimem, dc perpetuam Ecclesiae Catholicae in relligentiam, ac traditionem . Ad haec certe pertinent, quae in capite isto septimo Matthaei tangit Christus particulariter, atque vi eadem prout tradita distinctiua ab ipso fuerant cap. .eiusdem
50쪽
Mathaei, alludit in istis verbis suis a Sinnichio obiectis, ut obseruat post alios Cornelius a Lapide ibi. Eodem respicit tritum illud ex Averroe, & consi ranti humanae naturae fragilitatem absque auxilio gratiae Dei plausibile , ha nimium; lex Christi norum, lex impossibilium . Eodem respexere Mandarini Chinenses Philosophiae naturalis praesertian moralis haud ignari, qui audita a nostris Missionarijs lege Dei,qualiter solet cathechizandis proponi. supersedendo scilicet a controuersis inter Catholicos, reposuerunt, legem eiusmodi non esse pro hominibus,sed pro spiritibus. Eodem respexi ianis, & nos quaest. I Me viri.Theol.dum praeinsinuatas supremis capitibus Ethices Christianae haud e trouertibilibus inter Catholicos . conclusimus doctrinam fidei nostrae, qua parte practica est, esse naturaliter.incredibilem,ac in acceptabilem, nec nisi operante, 6c cooperante gratia Dei potuisse usque adeo inualescere in genere humano , atque ipsam eius usque adeo arduae propagationem tam latam, tam firmam arguamentum eine validissimum , ae prorius insuperabile veritatis ubi in istentis,&authorem habentis Deum omnipotentem. De nique si portam coeli esse ah gustam, & arctain viam verificare tur dependenter a probabilium clecisione hac potius, quam illa, tequeretur, vel illam veritalcm . quae est de iide, esse tantum
Opinionem probabilem , vel probabilium litorum, in quibus
viralibet pars contradictionis esset tantum probabilis, alteram partem esse certam ex fide, & alteram haereticam . Quia quae deinpendent ex probabilibus non post uni esse certa, sed ad summum Probabilia; de quae connectuntur cum infallibilibus, sunt di ipsa catenus infallibilia. Art. U. Facile est aduersarios adigere ad similem respondendi modum , si illis obiiciatur illud Christi Domini Matth. D. Io.
Itan meum suaue est , ct onus meam leue z Si imitandum proponatur exemplium Apostolorum ,& seniorum Ierosolymae scribentium Antiochenis Act. I S. II. Visum est Spiritu Sancto, nobis,njIvltra imponere vobis oneris, quam hac necessaria sq uae lex, aut ratio
clara certo praescribit': si exprobretur illud Christi Domini asuersus Scribas, di Pharisaeos Matth. 23.ε. Alligant onera gravia , crimportabilia , est imponant in humeros hominum. His enim dc simili-bi , quae sunt permulta, auditis necesse est, ut dicant aduersarii, nil illorum ad ipsos specialiter pertinere . Nempe iugum Dei fieri suave, & onus leue non indulgentia temporalium delcctationum , sed dilectione Dei, ut docet saepe Λugustinus; atque inter Onera necessaria connumerari q uaecunq ue recta ratio,quam