장음표시 사용
321쪽
sis Co NpEss Io NuM hodie:quia hodiernus tuus non cedit crasino, neque succedit hesterno. Hodiet-raus tuus aeternitas , ideo coaeternum ge-
ouisti, cui dixisti: Ego hodie genui te.
Omnia tempora tu fecisti, di ante omnia tempora tu es , nec aliquo tempore non erat tempus. C A P u T XIv. Temporis disserentia ires. a ullo ergo tempore non feceras a- liquid, quia ipsum tempus tu seceras: & nulla tempora tibi coaeterna sunt, quia tu permanes. At illa si permanerent, Con essent tempora. Quid enim est tem-rus Quis hoc facile breviterque explicaverit λ Quis hoc ad verbum de illo proferendum vel cogitatione comprehenderit 3 Quid autem familiarius ¬ius in loquendo commemoramus 3 quam tem-Pus: Et intelligimus utique, cum id loquimur : intelligimus etiam , cum alio ἰoquente id audimus. a. Quid ergo est tempus Si nemo ex me quatrat,scio;si quaerenti explicare ve- qim, nescio: Fidenter tamen dico. scis re me, quod si nihil praeteriret,non esset irraeteritum tempus 3 &si nihil adveni-Xet , non esset suturum tempus ; & si nihil esset , non esset praesens tempus Duo ergo illa tempora , praeteritum futurum, quomodo sunt, quando de praeteritum iam non est, & futurum nondum est 3 Praesens autem si semper esset
praseas, pec in prateritum transiret , ia jam
322쪽
LI BIR XI. 3r' iam non esset tempus, sed aeternitas. si ergo praesens, ut tempus sit, ideo fit,quia in praeteritum transit, quomodo & hoc esse dicimus, cui causa,ut sit,illa est, quia . non erit 3 ut scilicet non vere dicamus tempus eae, nisi quia tendit ad non esse. CAru T XV.
et IzT tamen dicimus longum tempus dc breve tempus, neque hoc nisi dz
praeterito aut futuro dicimus. Praeteritum
timpus longum s verbi gratia) vocamus
ante centum annos,futurum itidem longum post sentum annos. Breve autem
praeteritum sicut puta) dicimus ante decem dies, & breve suturum post decem dies. sed quo pacto longum est aut bre-ive, quod non est 3 Praeteritum enim jam non est,ic futurum nondum est.Non ita que dicamus, longum est,sed dicamus de praeterito,longum filii, dc defuturo, lon- gum erit. Domine Deus metic lux mea . nonne dc hie veritas tua deiidebit homi- emὶ Quod enim longum fuit praeteritum tempust Cum iam esset praeteritum,lon- gum fuit 3 an cum adhuc praesens esset
Tunc enim poterat esse longum, quando rat quod esset longum. Praeteritum vero iam non erat: unde nec longum esse poterat quod omnino non erat. Non crgo dicamus , longum fuit praeteritum tempus, neque enim inveniemus, quid fuerit langum: qu*nop ex quo praeteritum est, non
323쪽
aro CONFESsIONUM non est. Sed dicamus, longunt fuit illud lprasens tempus, quia cum prasens esset, longum erat, Nondum enin praterierat, ut non esset,& ideo erat, uno lonxia esse posset. P ostea vero quam praeteriit. simul
ci l ngum esse desti ii, quod esse destitit.
a. videamus ergo anima humana , utrum & praesens tempus possit esse longum. Datum enim tibi est sentire moras, atque metiri. Quid tespondebis mihiὶ An cenitam anni praesentes , longum tempus est ξ Vidi prius, utrum possini praesentes esse centum anni. Si enim Primus eorum annus agitur, ipse praesens est 3 nonaginta vero & novem futuri sunt, & ideo non dum sunt. Si autem secundus annus agi- tur , jam unus est prateritus, alter praesens,caeteri futuri. Atque ita si mcdiorum quemlibet centenarii huius pumeri annum praesentem posuerimus, ante illum praeteriti erunt , post illum futuri. Quocirca centum anni,praesentes esse non potuerunt. vide saltem , utrum qui agitur, iunus ipse sit praesens di ejus enim, ii primus agitur mensis, futuri sunt caeter . Si secundus,iam & primus praeteriit, & r liqui nondum sunt. Ergo nec annus, qui agitur,' totus est praesens: & si non totus est praesens, non est annus prasens, Duodecim enim menses annus est , quorum ἔquilibet unus mensis,qui agitur,ipse praesens est, caeteri autem prateriti aut futuis Ti. Quanquam neque mensas, qui agitur. praesens est,sed unus dies.s primus futu-
324쪽
ina eniebamus longum appelland 'm: vita ad unius diei spacium com Lactum est :quatuor ea pletur Quarum prima ςate ras fututas habet, novissima praeteritas , aliqua vero interiectarum alite se praete- ritas post se futur s. Et ipsa una hora fu-
fulvis particulis agitatur. Quicquid ejusti avolavit, prateritum est: qui qui d ejus restat, suturum. si quid iniql igitur tem poris, quo in nullas iami es imminutissimas, momentorum paries dividi possit,
iij solum in quod praeseris dic t pr. Quod
tamen ita raptim a futuro in praeteritum transvolat , ut nulla morula extendatuc z-Nam si extenditur, dididit ut in.praeteri tum & futurum Ixaesens autem nullum
lubet spacium.Vbi est erso tempus,qus d. longum dicam 'si Andem dicimus, longum est, quia 'QΠβR ς' quod longum sit, sed dicamus, lon-
gum eritia Quand' igitur erit 3 si enim tunc, cum adhuc futurum ierit non erip. longum, quia quid sit longum, nondum erit. Si autem tunc erit longum, cum eae
futuro,quod nondum est, ese jam coepe ait, dc praesens factum erit, ut possit esse, quod longum sit , jam sup rioribus vocibus clamat βε
325쪽
valla temporum , & comparamussbimet, & dicimus alia longiora, & aiia' breviora. Metimur etiam, quanto sit brevius an longius illud tempus, quam illud 3 . di respondemur,duplum esse hoc, vel iria plum; illud autem 1amplum ; aut tantum hoc esse, quantum illud. Sed praetereuntia
metimur tempora, cum sentiendo metimur. praeterita vero, quae jam non sunt 3 laut futura, quae nondum sunt,quis metiri otest,nisi forte audebit quis dicere,me-- tui potest,quod hon estὶ Cum ergo prae-
terit tempus,sentiri Ec metiri potest:cum autem praeterierit quoniam non est, non
C A P u T. XVII. Tempusprateritum ct fusurum ubi sint. PVaero pater , non affrmo; Deus meus praeside mihi, & rege me. Quisnam st , qui dicat mihi non es e tria tempora, sicut pueri didicimus, pueros- que docuimus, praeteritum , praesens ει iuturum sed tantum praesens, quoni)m illa duo non sunt 3 An ta ipsa sunt, sed ex aliquo procedit occulto, cum ex futuro fit praesens, dc in aliquod recedit occul- tm',cum e praesenti fit praeteritumὶ Nam ubi ea viderunt, qui futura cecinerunt, si nondum sunt Neque enim potest videli.
326쪽
LIBER II. 3 23 non utique vera narrarent, si animo illa non cernerent. Quae si nulla essent, cerni omnino non possent. Sunt ergo dc futira, & praeterita.
Luomodo praterit a ct futura tempora spr sientia sunt. r Sine me Domine amplius quaerere et
spes mea,non conturbetur intentio
mea. Si enim stant futura & praticiit vllo scire,ubi sint. Quod si nondum valeo ,stio tamen, ubicunque sint, non ibi ea situra esse aut praeterita, sed praesentia. Nam si &ibi futura sunt, nondum ibi sunt: Si & ibi praeterita sunt,iam ibi non sunt. Ubicunque ergo sunt , quaecunque sunt,non sunt nisi praesentia: quanquam
praeterita cum vera narrantur, eA mema
ria proseruntur; non res ipsae, quae praeterierunt ἱsed verba concepta ex imaginibus earum , quae in animo velut vestigia perensus praetereundo fixerunt. Pueritia quippe mea,quae iani non est,in temporeptae terito est , quod iam non est. Ima - nem vero ejus, cum eam recolo dc Da ro, in praesenti tempore intueor, quia est. adhuc in memoris mea. a. Utrum similis sit causa etiam prete vicendorum futurorum, ut rerum quae nondum sunt, jam existentes praesententur imagines, confiteor Deus meus, nescio. illud sane scio,nos plerumque pra-
meditari suturas actiones nostras . eamque praemeditationem esse praseptem x et actio
327쪽
ar CONFEss Io Nuri actionem autem, quae praemeditamus . nondum esse,quia futura est. Quam cum
aggressi fuerimus, & quod praemedita- lanur , agere coeperimus , tunc erit illa actio : quia tunc non futura , sed praesens est. Quoquo modo se itaque habeat arcana praesentia futurorum, videri,nisi quod est,non potest. Quod autem jam est, non futurum,sed praesens est. Cum ergo videri dicuntur futura, non ipsa quae nondum sunt,id est, quae sutura sunt; sed eorum causae vel signa forsitan videntur . quae jam sunt. Ideo non futura, sed prae sentia sunt jam videntibus , ex quibus futura praedicantur animo concepta : Qtrae xursus conceptiones jam sunt,& eas piae
sentes apud se intuemur, qui illa praedi- cunt.
3. Loquatur m rhi aliquod exemplum
tanta rerum numerositas. Intueor auro
ram, oriturum solem praenuncio. Quod intueori praesens est, quod praenuncio futurum. Non sol suturus, qui jam est , sed ortus ejus,qui nondum est.Tamen etiam ortum .ipsum nisi animo imaginater, sicut modo cum id loquor, non eum pos sem praedicere. sed nec illa aurora,quam in calo video , solis ortus est , quamvis eum praecedat, nec illa imaginatio in animo meo , quae duo praesentia cernuntur , ut futurus ille antedicatur. Futura ergi nondum sunt. Et si nondum sunt, non sunt i et si non sunt, videri omnino non
i possunt ; sed praedici possunt ex praesentibus, quae jam suar, di videatur. C a
328쪽
CAPuτ XIX. uomodo prasiciantur tura. i autem regnator creaturae tuae . quis est modus, quo doces animas, ea quae futura sunt 3 Docuisti enim prophetas tuos. Quisnam ille modus est quo doces sutura cui futurum quicquam non est; vel potius de suturis doces praesentia3N in quod non est,nec doceri utique fo- test. Nimis . longe est modiis iste ab acie
mea. Invaluit ex me ,non potero ad illum: potero autem ex te, cum dederis tu dulcei mea occultorum oculorum meorum. C A P u T XX. Digerentia temporum quomodo nom&and. -
od autem nunc liquet & claret,
' ς tisiura sunt,nec praeterita. Nec
proprie dicitur, tempora sunt tria, prae ieritum, praesens, de futurum : sed sortasse proprie diceretur ; tempora sunt tria: praesens de praeteritis, praesens da praesentibus ; praesens de suturis. Sunt enim haec in anima tria quaedam , & alibi ea non video. Praesens de praeteritis memoria , praesens de praesentibus con- uitus , praesens de suturis expectatio. si xc permittimur dicere,iria tempora vi deo, fateorque, tria sunt. Dicatur etiam , . tempora sunt tria, praeteritum, praesens , di suturum ; sicut abutitur consuetudo ,
dicatur. Ecce non curo, non resisto, necacprehendo ; dum tamen intelligatur.
329쪽
Co Np Es s ro NuM quod dicitur ; neque id , quod futurum est, esse iam ; neque id ,quod praeteritum est. Paula sunt enim, quae proprie loquimur, plura non proprie: sed agnoscitur, . quid velimus. - C A P u T X Xi
x DIxi ergo paulo ante , quod praetereuntia tempora metimur ; ut pos- simus dicere, duplum esse hoc temporis, ad illud simplum ; aut tantum hoc,quan-
ium illud; & si quid aliud de partibus,
temporum possumus renunciare metiendo. Quocirca, ut dicebam, praetereuntia
metimur tempora. Et si quis mihi dicat. unde scis 3 respondeam, scio , quia meri
mur,nec metiri,quae non sunt,possumus: di non sunt praeierii a vel iutura. Praesens vero tempus quomodo metimur, quando non habet spacium ξ Metimur ergo dum praeterit: cum autem praterierit , non metimur. Quid enim metiatur, non erit.
a. Sed unde, & qua, & quo praeterit, cum metiturὶ Unde, nisi ex futuroὶ Qua, nisi per praesens Quo nisi in praeteritumὶ Ex illo ergo, quod nondum est,per illud quod spacio caret,in illud quod jam non est. Quid autem metimur, nisi tem- spus in aliquo spacio. Neque enim dici- mus simpla, & dupla, & tripla, & aequalia, di si quid hoc modo in tempore dicimus, nisi inter spacia temporum. In quo ergo spacio metimur tempus praeterieus3
330쪽
nondum est , non metimur. An in protenti,qua praeterit ὶ sed nullum spacium
non metimur. An praterito, quo praete-fiὶ sed quod jam non est,non metimur. C A P u et XXII:
Tetis amigmatis silutionem a Des. I UXarsit animus meus nosse illud in1- plicatissimum aenigma. Noli claudere Domine Deus, bone pater ; per Christum obsecro, noli claudere desiderio meo ista & usitata & abdita , quo minus in ea penetret, de dilucescant allucente misericordia tua Domine i Quem percunctabor de his3 Et cui fruct nosius constebor imperitiam meam nisi tibi, cui non sunt molesta studia mea, flammantia vehementer in scripturas tuas 3 Da, quod amo mo enim: dc hoc tu dedisti. Da pater , qui vere nosti data bona date filiis tuis. Da,quoniam suscepi cognoscere te γα labor est ante me, donec aperias. a. Per Christum obsecro , in nomine inius sancti sanctorum,nemo mihi obstrepat. Et ego credidi, propter quod & loquor. Haec est spes mea, ad hanc vivo, ut contempler delectationes Domini. Ecce veteres posuisti dies meos , ei transeunt, di quomodo,nescio Et dicimus Iempus
di tempus, tempora dc tempora. Quamdiu dixit hoc ille: quamdiu fecit hoc ille edi quam longo tempore illud non vidi ;& duplum temporis habet haec syllaba, ad illam simplam brevem.Dicim*s haec ,