장음표시 사용
181쪽
473 MEae APHΥSICAE junctionem , licet diversae sint naturae . Ex mutua illa necessitudine fit ut , prout corpuS bene, Vel male se habet , anima iunctiones suas liberius vel difficilius exerceat; & qua proportione perficiuntur & vigent, vel deteruntur corporis organa, animus majora vel minora rationis indicia exhibeat. Hinc videtur in pueris quasi puerascere , in adolescentibus adolescere, in senibus, consenescere, quamvis ratione sui nec incrementum , nec decrementum admittatia Ex objectis vero miniane Sequitur ejusdem esse naturae corpus & animam . Quod quidem apertum fiet ex similitudi-Ne , suam adhibet auctor anonymin adversus Μ
Instab. Substantia, cujus affectiones sunt co Poreae , ab ipso corpore non distinguitur: atqui
182쪽
δκECIALIS . PARS II. DIS'. II. et smentis humanae affectiones sunt corporeae. Sensam tiones, v. g. ab ipso nervorum artificio non discrepant; indubitatis enim constat experimentis, nullum in mente sensum excitari, nisi commotio
in extremis corporis partibus facta, ad cerebrum usque ope nervorum perdim fuerit. Hinc posiato nervorum artificio, nascuntur sensationes; S
hiato , tolluntur; restituto, restituuntur in m lius aut in deterius mutato, ipsae paclter in messus vel in dqterius murantur; a mechanica igitur 'nervorum dispositione 'sensationes non distinguuntur, ac proinde Sunt corporeae. Resp. Neg. min. ejusque probationem. Non diffitemur quidem mentem & corpus a se invicem plurimum pendere, ut supra diximus, sed inde inferri non potest sensationes nostras ab ipsa nervorum dispositione mechanica non esse distinctas. Vel enim sensus i. v. g. doloris impressio,
quam ad manum aut pedem reserimus, La conis muni nervorum Origine, sive in cerebro, reSide-xet , vel in extremis nervorum partibus; non da-irur enim medium, ut facile intel Iitet quisquis vel leviter attenderit; atqui neutrum dici potest: Non primum : impressio enim doloris ibi non existit, ubi non sentitur; alioqui definienda esset modificario cerebri, quae non percipitur in cerebro ψ sed in manu vel in pede F novum plane & inauditum definitionis genus: atqui impressio doloris non Sentitur in cerebro, ut experientia constat; ergo 1. sensatio doloris non existit in cerebro. Secundum etiam dici non potest, nimirum Sem Iationem in extremis nervorum partibus residere ; tum quia fieri potest ut extremae nervorum partes a corporibus circumjed is commoveantur, Nec tamen ulla sensatione assiciamur. quod in paraliticis contingere docet communis experientia; tum quia interdum accidit ut sensationem experiamur, quamvis non existant illae corporis par.
tes, ad quas eam naturali quodam judicio re rimus; v. g. homo cui amputatum luit brachium,
183쪽
Iao METAPEΥSIe AEquandoque sensum doloris refert ad sectum illud brachium , imo etiam ad brachium ligneum quod prioris loco substitutum fuit. Utrumque illud phianomenum aliquando contingere gravissimi restantur Auctores, nec ipsi negant adversarii: qua
de re consulatur opus cui tituis: Lerire a un
suet, sic inscriptus: De a connoissanee de Distio do sol misme pag. I S. ergo I. sensationes non existunt in extremis nervorum. partibus , aliunde neque in eorum communi origine, sive in cerebro; Superest igitur ut suam habeant sedem in substantia quadam simplici & a corpore dustincta, quamvis ab eo suis in iunctionibus pendea t, juxta legem a Creatore libere institutam. obiic. I. Attributa quae diversa sunt tantummodo , pomunt ad eamdem substantiam pertin re : atqui cogitatio & extensio sunt artributa tantummodo diversa; ergo, &e. ReSp. Νeg. min. Haec enim duo non tantum d Versa , Sed opposita sunt, quorum unum exigit Subiectum compositum , alterum vero subjectum
5implex: atqui extensio postulat subjectum compositum , & variis distine isque partibus conflatum, ut Satis patet; cogitatio autem requirit subjectum simplex , quia ipsa est simplicissima ; quis enim concipiat mediam , vel tertiam, Vel qua tam partem dubitationis, affrinationis, negationis λ ergo , &c.
Inst. Μοtus & quies, licet opponantur, pos sunt in eodem subiecto, saltem successive, reci pi; ergo pariter cogitatio & extensio , licet oppositae , possunt in eodem subjecto existere. . Resp. Neg. conseq. & parit. Ratio discriminis est, quod motus & quies subjectum ejusdem naturae, nempe extensum, supponant. Tunc enim corpus dicitur quiescere, cum eidem loco reπOndet; tunc vero movetur, cum ab uno loco in
alium transfertur. Q iae duo admitti non posSunt nisi in subjecto extenso , cujus partes modo eidem
184쪽
SPECIALIS. PARI II. DIIS. II. 181
loco, modo diversis locis respondeant: sed cogu tatio & extensio nonnisi in diversae naturae subj ctis existere queunt. Cogitatio enim , utpote simplex & individua, exigit subiectum simplex; extemio autem postulat subjectum ex variis distimctissimis partibus compo itum. objic. I. illud est corporeum , quod replet Spatium: atqui mens humana replet spatium aliquod; ergo , &c.. Resp. Neg. min. Mens enim humana non potest replere spatium aliquod, quin variis spatii pamtibus respondeat: atqui repugno, siquidem nuulas habet partes, & simplex omnino est. Su, stantia enim , cujus modi & affireones sunt prorsus simplices, ipsa est simplex modi quippe dijusdem sunt naturae, ac substantia in qua rec
piuntur ): atqui mentis humanae modi & affectiones sunt omnino simplices. Homines enim, qua
vis sensibus dediti, & imaginatione plurimis in
rebus delusi, non possunt tamen mediam, vel tertiam , Vel quartam cogliationis partem sibi fingere ; ergo mens humana est simplex , & partimn expers; ergo potest variis spatii partibus respondere, nec proinde spatium aliquod replere . Inst. Illud replet spatium , quod existit in corpore, tanquam in loco: atqui mens humana, &e. ergo, &c.
Resp. Neg. min. Μens enim non potest existereῖn corpore tanquam in loco, quin vel cuidam Η- .lius parti respondeat: atqui utrumque absurdum est propter rationein modo expOSipam. Inst. Quod nullum oecupat sp itium sive locum, merum est nihilum; ergo mens humana aliquem ῖn corpore locum occupat. i: 'Resp. Neg. ant. Difficultatem hanc sic explodit D. Le Frans Ois: La pensn ne remptit aucura.
185쪽
nanes nullus. hominum nomis ergo temere ain matur mate iam non posSθ cogi tuem . .
Resp. Neg. maj. Quemadmodum enim merito dicimus circulum non posm quadratum eSSe, i secet omnes tum circuli , tum quadrati propriet tes non habeamus; perspectas; ita recte affirmatur
materiam non posse cogitare, quamvis omneS II-lius modos & asseetiones non cognoscamus. Aia allud enim satis est ut certam percipiamus repugnantiam inter aeo itationem & cognitas materiae Proprietates atqui repugnantiam hanc certo deprehendimus; siquidem ex una parte refert sensus antimus, cogitationem esse aliqinas plex, quoa omnem e lassit divisionem; idea vero materiae ex altera parte eam exhibet ut aliquid compositum in dividuum; ergo vim cogitandi a materia sapienter exeludimus, quamvis omnes Illius proprie- rates isectionesque possibiles minime n erimus . Inst. Forsan Inter occultas materiae proprietates locum habet vis cogitandi; ergo ut certo pro--. Nuntiemus cogitationam non posse materiae competere, omnes illius proprietateS nobis cognitae
. Resp. Nes. ant. Si enim cogitandi lacultas e
186쪽
δ RCIA LIP. PARS II. DIἷP. II. Is glutis materiae' proprietatibus evidenter repugnet, certe locum habere non potest inter incognitas materiae proprietates : atqui facultas cogitandi perte pugnat cum notissimis materiae proprietatibus, qualis est extensio; ergo, &c. Quand Ia. maiiere, inquit D. Le Frangois, ainoit autres
Inst. Saltem dici potest materiam coalescere ex partibus & elementis simplicibus, quae a Leibnit-2io vocantur Mnades, in quibus recipiatur cogitatio; ergo materiae convenire potest facultas
eSp. I. Νeg. ant. Quis enim concipiat ex partibus omni extensione destitutis conflari aliquid extensi ρ quis concipiat ex partibus ac elementis. simplicibus fieri totum, aliquod compositum λ. Resp. 2. Neg. conseq.. Nam Leibnitetiana hypothesis ex adversa fronte pugnat cum Μaterialist rum sententia . Ii quippe docent colpus quatenus Compositum , quatenus extensum, vim habere cogitandi; cur ergo controversiam eo detorquent, ut statuant cogitationem in partibus materiae simplicibus recipi insulsum profecto disputandi genus quo id ipsum concedunt adversarii, de quo movetur Controversia , nempe illud esse simplex quod cogitationem suscipiῖ. Objic. 5. In mente recipiuntur cogitationes compositae, quales sunt ideae corporum; ergo mens est aliquid compositi. Resp. I. Retorqueo argumentum: in Deo r
187쪽
-I METAPBΥ3Ic E Icipiuntur cogitationes compositae, quales Surit ideae corporum; ergo Deus composituS eSt, ac extensus: quod tamen nullus ex Materialistis ausus est confiteri. Resp. 2. difficultarem hanc mentis simplicitatem confirmare, nedum infirmet. Con amus enim adversariis menti inesse cogitationes & issi eas compositas . Non difflentur mentem integrarum hujusmodi cogitationum esse consciam: a
qui si anima copitationis compositae, & quidem, totius, Sensum intimum habeat, non potest esse simplex. Alioquin haec cogitatio per Varias a'Lmae partes distributa & diffusa, nulli integrum sui sensum imprimeret. Resp. 5. Neg. ant. Hic enim agitur de compositione physica, quae est partium a se invicem S parabilium, & extra se positarum collectio: az- qui nulla est in mente cogitatio, nulla idea hoc modo composita, quae scilicet variis Constet Pamtibus a se invicem distinAis, & extra se existem tibus: alioquin, ut corpora, ita & ideae quadratae , rotundae , cubicar essent admittendae: quod Sane ipsis mei Μatericiatis non potest non videri
. Inst. Quaedam mentis affectiones majus & minus Suscipiunt, dolor v. g. potest seri major vel minor.; ergo in mente recipiuntur cogitationes phytice com Sitat , quae scilicet varias & distinctas habeant paraes . . Resp. Neg. conseq. Ex eo quod enim sensus doloris fieri possit major vel minor, id est, Vehementior vel . remissior, non sequitur dolorem artis constare partibus. Inaes potius, si dolor parte& haberet, sensus doloris major vel minor
.eSSe non posset in una eademqoe mente. Non posset enim crescere dolor, nisi quia maior nu-- meruS partium doloris, majorem p nimae superfi- .ciem tangeret: atqui inde non sequitur nU Urem fore doloris sensum . Nam urnaquaeque parS meu
tis non sentiret, nisi eam doloris partem , quae ejus
188쪽
SpΕCTALIS, PARS II. DISS. II. Is sejus extensioni responderer, neque parti vicinae a se prorsus distinctae sensum suum posset commi nicare; ergo si dolor variis Constaret partibus sensus doloris major aut minor, id est, vividior
aut remissior esse non posset in una eademque mente -
. Obj. 6. Vel totam mentis substantiam affeAio unica replet, vel non: si prius, ergo non potest pluribus simul assici; quod tamen experientiae ac
versatur : Si posterius , ergo mens compotita est, cum suscepta Impaessione asiqua, ceteris adhuc locus Supersit, quem occupare valeant. Respondeo totam mentem uniea non repleri cogitatione , nec ideo tamen eam esse physice conmpositam. Nimirum tota haec disticultas sita est in vana inanique metaphora, qua mens exhibetur instar vasis cujusdam, in quo recipiuntur affectiones diversat, & suam quaeque sedem distin diam occupat. Hanc vero similitudinem quis non rideat λ/ita quippe mens una impressione assicitur, ut alias possit simul experiri. Id enim testatur experientia. quomodo autem & multis & diversis impressionibus pateat, Nec animo concipi, ne verbis explicari potest: rem vero prorsus impossibilem fore, si mens physice composita & extemsa esset, demonstratur. Timc en m an tua plurium' simus impressionum conseia eSse non POS set; siquidem, ut jam diximus, unam partem aliquam animae, & altera aueram assiceret; ergo praefata dissicultas Μaterialistis, prorsus advers tur: nobis vero id unum probat, nimirum quan angustis nostra ratio finibus circumscripta Sit . objic. . Nihil amphus affrmandum est, quam quod testatur sensus intimus: atqui sensus intimus haec duo solum nobis testatur, t. non eSse corpus ἰ 2. nos cogitare; ergo nihil amplius aς firmandum est. Ira Poeta in seribendis 'versibus
quam in ratiociniis instituendis felicior δε suis corys, s te pense a te ne en sals pus devan age. Resp. Neg. min. suppossit enim Poeta sensum in
189쪽
quam corpus ; Sed id ipsum ea, de quo movetur controversia. Illud autem effatum poeticum, potius quam philosophicum . Ego sum comus scogito, nilia amptius novi , nedum sensus intimi auctoritate iundetur, merum est praejudicium, ab infantia susceptum, & consuetudine firmatum. Infantibus enim nihil magist familiare est, quam tibi fingere sensationes diversas in variis corporis partibus residere. Sed errorem ilIum facile emendabit , quisquis ad seipsum astenderit: statim enim deprehendet.in variis eo oris partibus, a se invicem distinctis, non reperiri illam unitatem, quam postulat natura principii sentientis & c sitantis ; & praesertim sacultas ipsi propria, Semaus & cogitationes suas inter se comparandi. Haec igitur verba, Ega sum corpus, &c. non P auerunt Auctori excidere, nisi quando aestu po aico caput servidum incalescebat.
objic. 8. Corpus agit in animam, & vicissim
anima in corpus: ergo corpus non potest agere
nisi in alterum corpus ; ergo anima quoddam est
ReSp. Distis maj. Corpus agit in animam instar occasionis, 'concis physice & percontactum, neg.
Corpus non potest quidem physice & percontactum agere nisi in aliud corpus ς sea potest in
animam agere instar causae occasionaιiss quatenus scilicet Deus, occasione quorumdam m tuum corporis, varias in anima excitar affectiones: pariter anima , licet omnino Simplex , potiest agere in corpus, eo nempe Sensu quod occa-Mone cogitationum & assectionum mentis, quudam in corpore, Deo sic volente; motus excitentur. Qua in re nihil est quod divinam supe
ob)ic. s. Deus potest materiae vim cogitandi addere: quis enim ausit ipsius potentiae limites constituere λ ergo &e
i de p. Neg. ant. Potentia enim divina ad ea
190쪽
tantum pertinet, quae possibilia sunt; siquidem impossibile, utpote merum nihilum, divinar Omnipotentiae objectum esse nequit; atqui impo sibile est ut materiae conseratur vis cogitandi. Repugnat quippe eam substantiam esse extensam
simul & simplicem, dividuam & individuam; atqui tamen res ita Se haberet, si materiae impertiretur si cutias cogitandi. Cogitatio enim quaesi-het ex natura sua est simplex & individua, ac proinde postulat subjectum simplex. Nirum profecto est, nonnullos hujus dissicultatis patronos, in praesenti argumento adeo resormidare, ne qua divinae omnipotentiae fiat injuria, cui derogare aliis in quaestionibus non verentur. auando enim agitur de miraculis, cur ex ipsis urimi non metuunt ne divinam laedant omnipo- . tentiam. dum ea possibilia esse negant, quia Deus
naturae leges' mutare non potest.
Objic o. In linguis omni x voces quibus desugnatur principium cogitans, ex objectis corporeis desumptae sunt Uoca hulum enim spiritus, &caetera quae huic voci respondent nomina, nihil significant nisi flatum, halitum,. respirationem , omnes igitur populi principium. cogitaps non
buerunt ut substantiam ab omni materia distinctam. Res Neg. consem Substantia enim cogitans, spiritalis, omnium sensuum organis prorsus inaccesSa, non potest, nisi per metaphoram, designari. Nullum est vocabulum quo depingi queat; necesse ergo suit, ut aliquo sensibili enectu exprimeretur: . effectus vero' qui menti in corpore praesen iam testari solet, est flatus, sive halitus
Praeterea materialismi defensor acerrimus, nem.
pe auctor execrandi operis, cui titulus Smstem de Ia natura, confitetur quibuslibet temporibut& locis homines, cum materiam concipere non possent , tanquam est emaum & phaenomenorum quae mirabantur principium, ad spiritus cons gisse , ut ea explicarenti rom. a. cap. l. p