장음표시 사용
231쪽
Dantur Meae innatae seu mentibus nostris coraenit .
Ubi de mentis essentia disputavimuS , cogu
tationem in ipsius idea necessario contineri prohatum suit ; fingi proinde non potest mentem rationalem omni prorSus cogitatione, saltem ha-hituati , esse destitutam. A primo igitur existentiae Suae momento, quibusdam ideis, sive perceptionibus, informetur necesse est. Nam ideae Sunt veluti cogitationum elementa, cum ex iis nascantur ceterae mentiS Operationes, v. g. judicium , discursus. Praeterea mentem nostram ad comparandas Dei, sui ipsius, & osticiorum moralium notiones, divinitus pr creatam fuisse, nemo diffiteri potest: atqui, nisi homini primitus insita suissent quaedam doeirinae veluti semina, nulla umquam sive Dei, sive ossiciorum moralium , rerumque spiritualium cogitatione ditari posset intellectus humanus, perpetuae sterilitati manci-Fatus r enim vero, juxta LochianOS , menS Sese 'replicando in ideas rerum sensibilium, sibi fingit notiones o ectorum quae sensibus impervia sunt ;atqui jam probavimus in quaestione praecedenti, huiusmodi, quam inducunt, Operationis neque
apta instrumenta. neque idoneam esse materiam ;ergo mens, utpote essenrialiter & perpetuo cogitῆ nS, . pote ad uerum cognoscendunt nata, quibusdam ideis , saltem confusis , minimeque re-Πexis nunquam omnino vacat. Illae autem idear, Cum neque adventitiae sint, neque sectitiae, superest ut uicantur innatae . AR
232쪽
Ex eo quod humana mens ad imaginem Descreata fuerit. 'i
tudinem Dei conditam esse, ex ipsis Scripturae Sacrae documentis superius ostendimus, agendo de essentia mentis humanae. Quis autem in facultate quadam inani & omnium egena, qualem depingunt adversarii, Creatoris imaginem & similitudinem agnoscat ' Μerito igitur auctor lubri, cui titulus est: Essai de mDU sique, mentem humanam opinione Lockii deformatam sie
A r imago de Ia sotiυeratne inteltigense s de Iasuesse infinite Chap. 6. n. 6. λ Ergo ex eo quod ad imaginem & similitudinem Dei homo conditus fuerit, merito concluditur mentem himanam , a primo creationis instanti, quibusdamideis saltem labitualibus informari.
A congenito propriae existentiae sensu , invictoque felicitatis cmcrP.
Ubi de eqsentia ment f humanae sermone; Rhabuimus, probatum fuit ad naturam hominise . PQ L
233쪽
MAT AP ΗΥΤ ICAE pertinere intimum propriae existentiae sensum, cum invicto se licitatis appetitu conjunctum; quod aurem ad nituram hominis pertinet, in omnibus &singulis hominibus existit, cum omnium & si gulorum eadem sit natura; quod vero in omnibus & singulis hominibus viget, quod insupeTuulli causae externae, F. S. sensuum impressionibus tribui potest, innatum est; alioquin mens uniam per longum fortasse tempus quibusdam. attributis ad naturam. auam pertinentibus car
Ea quidem Philosophus ipse Anglus praedictum
silicuitis amore; inter eau propensioneS rete Ses , quas natura mentibus nostris impressit. His utem verbis sententiam suam aperuit: I ouis que Ia uatωνε a mis dans totis Ier ho-mes , ι' en-ουῖν ro re botireux s tine fixae ersion pοur Iaamisere I co foui ta des 'iueipes de pratique υ risablo-nt i D, s qua selon Ia destination de νων 'rrue,se de pratique ont tine inguence con-εinuelle suν toutes nos aestans. Essai fur lyen-lendement humain, liv. i. chap. a. sed . I. Hinc manifeste sequitur mentem humanam in primis existentiae suae temporibus non esse tabulam ra- omni prorsus cogitatione vel actuali vel ἡ- όisuali destitutam, voluntas enim humana non Potest felicitatem exoptare, quin intellectus eam confuse saItem & obscure cognoscat, cum igno i nulla cupido esse possit. Μirum est igitur praedictum auriorem loco superius lautato , principium dare , consequentium denegareia Postquam enim quasdam voluntati propensiones congenitas eSSe con essus est, nullas in intellectu cogitati nes innatas admittit. Sic enim sequitur: Ce sontia des inclinations de notre iamρ υρrs Ie bien , non 'as des imyressisus de queIque veritὁ qui soli grave e dans notre euisni ρnt. Quis autem voluntatis inclinationem sine aliquo amore, quiS amorem Sine ulla prorsus cognitione concipiat t
234쪽
Deus est Ens infinitum , omnique persectiO
num genere cumulatum: atqui idea Entis infiniti summeque persecti nobis. ingenita est.. Illa enim idea Omnium menti x insculpta est, quamvis deficiente attentione in mestiς consopita, quae cum propensione quadam innata sic colligatur,. ut una Sejungi nequeat ab altera: atqui ita se habet iadea Entis infiniti. Enim vero selicitatem, natu ra duce, inquirimus, non qualemcumque, Sed numeris omnibus absolutam & nullum finem habituram : nemo enim sese beatum existimat , nisi in eo statu collocetur, in quo nihil ampliu& sperandum habeat, nihilque metuendum , ut ipsi confitentur adversarii: atqui hujusmodi felicitas sita esse non potest nisi in summo & immutabili bo. no , Sive Deo; ergo humana mens bonum infini. tum & immutabile naturali instinctu appetit ; e .go illius boni, siue Dei, innatam habet noti nem ; nullum quippe desiderium , sine aliqua, sautem consima, cognitione eSSe potest ..
Praeterea Dei ;. sive Entis infinit, idea vel innata est, vel adventitia, vel factitis: atqui duo p
steriora dici nequeunt. i. Quidem non est adventitia , Sive sensuum ministerio comparata cum ipsius. objectum nulla sensibili qualitate vesti tur,. quin imo suprae sensus & imaginationem positum Sit, ut superiori quaestione probavimus .
I. Νotio Dei non est factitia. Nedum eniis Dei, sive Entis infiniti idea ex rerum finitarum SenSibiliumque notionibus cotillari potuerit, contra rei eujuslibet finitae , tanquam finitar, notio praeviam in nobis supponit infiniti cognitionem, ut probatum fuit in metaphysica generali, ubi de natura finiti & infiniti disputavimus; ergo, &c.
235쪽
A Lege namrali. Innatae sunt ideae, quibus sundantur primaria saltem legis naturalis principia. Illud enim me tibus nostris anticipata notione inscriptum est , quod omnes omnium artatum, regionum & teni Porum homines, sine ullis magistrorum documentis, sine ullis conventionibus institutisve po- Iiticis sola verborum expositione intelligunt, unansmique consensu recipiunt: atqui res ita se hiabet de ideis quibus iundantur, v. g. propositiones sequentes: Suum unicuique reddendum est z.
Fides in promissis se an . Hinc in hominibus omni prorsus lege politica solutis, hinc in ipsis Puerulis lucentes ordinis, justitiae, bonae fidei notiones deprehendimus. Μerito igitur audior libri multoties in testimonium appellati, cui titulus
236쪽
SPECIALIS . PAR3 II. DISS. II. dent leur certitude , oe cessent d' Bre λυaria-hles, ininncibIes s imprescriptibus . IIs n' onais' autre anui d' autre fource que des ideor factices, des comentions arbitraires, des conuols-sances qui n'όtant pas nόcessatres oe attribiae xa la nature de P homme, is son Dat primordialoe essentiet, ne soni que des accidens qui pe eneo timer des variations sumant les temps, Iesnus, tes circonstances. Chap. 7. pag. I 77. γomnium ergo mentibus naturaliter inscriptae
sunt boni & mali, justi & injusti notiones ; ergo
Ab aliis sensibus pariter innatis . His sensibus, his notionibus innatis quas smyra commemoravimus adjungi possunt, I. naturalis commiserationis affectus, quo cujuslibet m, seriis & doloribus commovemur, cuilibet i Sero vel periclitanti opem aut serimus, aut serre de- Sideramus ; I. genuinae virtuti intus conjuncta laetitia, velut futurae mercedis anticipatio quaedam; 5. vindices malae conscientiae terrores , quOS experiuntur homines , etiam moribus perditissimi ;4. insitum quoddam a natura 3udicium veri inscientiis, pulchri in artibus. Illos, inquam, Sensus dicimus naturales & innatos, quia in nobis Sunt Sine nobis, id est, omnem mentis refexionem , omnem animi deliberationem antecedunt, nobiSque coaevi nobiscum adolescunt. Alioquin natura minus boni tribuisset homini, quam ceteris animantibus, quibus statim ab ortu quOS-dam insedit instine us ad speciei & individui co Servationem pertinentes. Vide opus, cui titulus est: Traite de ιa nature de amo. Tom. a.
237쪽
Ex eommunibue Fidei Gristianae rudimentix ε ire a peccatum originale , ει esse Ius . . Baptismi in parvulis.
Λ Iirum sortasse videbitur, & accuratae me
thodi legibus contrarium, propositionem ex natura sua philosophicam theologicis argumentis stabiliri. Verum observent, si libeat, qui uos ea de causa carpere vellent. Iia hoc plobationis genus adversus Philosophos Christiano nomine gloriantes adhiberi; jam vero non debet affirmare Philosophus vere Christianus, quod Theologus negare teneatur . Servanda est igitur regula quam proponit clarissimus Fenelon, in epistola de idea infiniti, his verbis modestos ipsius. religio o que sensus ad vivum reserentibus: io commonco par ne Arrecor totit court en mattere de Philosophie iues que te trouυθ une verite de Di qui contred tque que pensse philosophique qua se suis tente deauivre . Ist preferesans έDiter , Ia rasson de Dieu ὰ Ia mienna Ist mellisur usage que semissa Diro de ma Dibis lumiere, est δε la sa criser is son aut orire L Ainsi , sans uir eco termo meme , I ' reotite la sevis reυ Lation qui me vis r par ι' ' μιι se , nis tout eo qu elis m apprena a nier. a. Adversarii quos impugnamus contendunt peccatum originale in causa su ae , cur meam humana in praesenti statu suas Omnes cognitiones a sensibus, tanquam Occasione, mustuaretus . Hoc cisertis, verbis asserit Condit lac , Sssas fur ι' strigine vis conuolssances lumataeδ.
Secι i. ehap. i. ) Quid igitur obstare potest
quominus eorum exemplo sententiam: nostram
theologicis ratiunibus adstruamus λ sic iraque gas
proponimus . Fide Catholica certum est I. Omnes & singulos homines nasci culpae originalis reos , illudque
238쪽
peceatum meram non esse imputationem criminis Adami, sed unicuique nostrum proprium esse , ac proinde vere mentem assicere; 2. in cordibus etiam infant iam concupiscentiae reatum baptismate deleri, gratiamque & caritatem per Spiritum Sanctum insuadi, sine quibus nulla esse
potest justificatio: atqui haec duo Fidei nostrae dogmata, quibus se atur Christiana Religio, in
sententia quam impugnamus eonsistere non possunt Εnim vero quid est peccatum, nisi amor creaturae depravatus, & in corde saltem habitum
Gier dominans y quid est caritas, quid gratia sanctificans, nisi amor Dei super omniae per Spiritum sanctum in cordibus nostrix diffusus quis autem in tabula rasa, id est in facultate omni
prorsus cogitatione & amore destituta, domina tem illum aut ereaturae aut Creatori amoren .
agnoscat λ neque dicant adversarii bonos aut ma tos habitus, quorum obscurissima est natura, ni inhil proficere ad explananda peccatum originale &effectus baptismi in parvulis 2 non enim .ltissim haee Fidei nostrae dogmata tam explicaro. fert aserimus, quam illibata servare. Ea do re audiamus auctorem libri, cui titulus est: Eoais de
239쪽
Religioni Ergo in sententia quam impugnamus penitus evanescit Ecclesiae Catholicae doctrina circa peccatum originale & effectus Baptismi in par
objic. I. Si menti humanae inessent ideae inna
240쪽
. 3PECIALIS . PAR30. DIss. II. 23Ztre, semper de illis cogitaret, aut saltem earum sensum haberet constantem & perseverantem . nam
idea, sive perceptio quaelibet, est affectio mentis intima; affectio mentis intima est ipsi praesens , ac proinde eam latere non potest; affectio quae
animam latere nequit, non potest Sui conscie tiam non excitare. Et vero idea, cujus mens nubio modo conscia est, proinde se habet respectu mentis, ac Si revera non existeret. Sotirenir , i quit Lockius, qu' une chora est dans ι' enten-ment, s qu' elis n' est pas consue par ι' enten-riment; qu' elle est dans ι' esprit sans que' ι' evrit ι' appeγολε, e' est aulant que si ι' on dis it qu' Mne cfose est oe n' est pas dans ι' esprie ou dans δ' entendement. Lλ. i. cf. I. parag. 5. Atqui tamen experientia quotidiana certissimum ESt mentem humanam non semper cogitare de ideis quas Cartesiani vocant innatas, v. g. Dei,
justi & injusti; ergo non dantur, &c.' Resp. Neg. maj. Nos etiamsi concederemus cuilibet ideae adjunctum esse intimum sui Sensum , quod tamen a quibusdam Cartesianis negatur, nec expendere nobis adimus est, immerito concluderent adversarii nullam ideam in mente nostra sedem habere , quin mens eam actuali refiexione contempletur ; siquidem sensus intimus ideae co-ates, tam remissus tamque debilis esse potest , ut nullam sere impressionem excitet, nullam sui recordationem generet. Illud autem contingit,
vel quia nondum attentionis & refexionis usum habemus, ut in prima infantia; vel quia mens diversis plane cogitationibus tota distrahitur; cum enim finita' sit ipsius capacitas, quibusdam rebus
vehementer affici non potest, quin ceterarum sen SUS minuatur, ac pene deleatur: Iepense, inquit Condit lac, cujus testimonium recusari non pot