장음표시 사용
91쪽
De Providentiae existentia. Divinam Providentiam sustulerunt I. MPm
rei, qui rtuitae atomorum concursioni ea omnia tribuebant, quae in mundo contingunt. 2- Stoici qui serream & ineluctabilem quandam necessitatem, ex siderum motu & influxu exortam inducebant, quae nom solum res creatas, sed & ipsum Deum constringeret. Eam fatum appellarunt. 5. Deistae plurimi, qui Deum sublimiorem & praestantiorem esse assirmant, quam ut rebus hum nis providere, ad illarumque curam sese demittere velit - Turpissimus i te error suam ab hominis corruptela ducit oriainem , qui supremum aliquem ludicem, criminis ultorem agnoscere resermidat, ne importuna illa cogitatione suis in libidinibus turbetur. Idcirco Uellejus epicureus Sic conqueritur apud Tullium. Lib. I. tae natura Dθ rum ) : Imposuistis cerυicibus nostris sempiternum Deum, quem noctes cst dies timeremus. Quis non timeat omnia proυidentem cogitantem, omnia ad se pertinere putantem, curiosum . plenum negotii Deum ' , ' .
pROPOSITIO . Deiarebus omnibus proυMer . Prob. r. Ex Sapientia. divina, quae poStuIat ut Deus mundi a se conditi gubernacula teneat, Suamve creaturas legibus moderetur. Haec eni in exigit ut ille omnia regat & administret, quitum fines optimos, tum vias iis obtinendis ma- ime accomodatas novit: atqui Deus rum, &C. Hullus quippe alius, praeter ipsum mundi aucto- i
92쪽
υECIALIS . s RS I. BISMIL 3srem , Satis exploratas suaeque voluntati subditas habet rerum naturas, nullus satis percallet motus & cognitioniς principia, ut queat causarum vim Suspendere vel dirigere, intimis hominum cordibus consilia injicere aut evellere , cupiditatum impetus coercere, Imperia firmare aut e Vertere, cavere ne quio damni ex partium vitiis patiatur immensa rerum Summa, tandem ex ipso
malo bonum deducere; ergo Sapientia divina postulat , ut Deus universum orbem sua providemtia temperet & moderetur. Prob. I. ex bonitate divina: haec enim sola Deum impellere potuit ad creaturas e nihilo ducendas et atqui creaturarum curam adjicere, ea que temeritati & fortunae committere a divina bonitate prorsus alienum est.. Quis enim. Oper ror , inquit S. Ambrosius, negligat operis Suscuram ' Quis deferas aut destituat, quod ipsae condendum mi it 8 Lib. r. aes octicia c. II. ρ -
ra duce, liberorum curam suscipiunt; ipMemet belluae Suos scelus non deserunt, sed de iis enum ariendis sollicine sunt: quanto magis credendum est Deum optimum , rerum qua& condidit curam gerere t absurde enim diceretur Deum eo& Sem uadeposuisse quos alii indidit, & naturalem Proin
Pentionem exuere quam suis creaturis impressit.
Prob. I. Quia, sublata Providentia, eodem. ictu subvertitur & Divinitas , & omnis Religio L 1. Quideo Divinitas: namque H ese Bous, ait La
tero nec Urae morses nec intelligi poteste Liλ- ira Dei, cap. 9. , hicirco vel nullam existere Deum , vel eum esse providum , ita sem er inv Iuit persuasio , ut asserere non dubitaveriur Veteres Philosophi , Epicurum. tollendo Providentiam, Deos revera sustulinoe, & ixane tantum Divinitatis nomen reliquisse, ut imperitis sucu iaceret, & Atheismi infamiam declinaret; ergo ι. aublata Providentia, tollitur Divinitas. . -
93쪽
Tollitur & omnis Religio , juxta illud Augusti
ni ; si Dei Pro uidentia non praesidet rebus humanis , nihil est de Religione satagendum. Tom. 8. pag. 67. Lib. de utilis. credendi enim verori negligit Deus in hoc saeculo genus humanum , inquit Salvianus, cur ad Caelum quotidie manux tendimias ρ cur ante auaria supplicamus y Lib. m. do Proυid. γ id senserat ipse Tullius , cujus ista sunt verba: Si Dii neque possunt nos jαυ-
, nec Voluntὼ nec curant omnino, nec quiae a.
1amus AEnima υertune. . . . quid est quod HIoaetiis immortatibus cultus , honores, preces adbibemus t Lib. I. de natura Deorum, N. I. e go 2. relecta Providentia, ruit omnis Religio. Prob. 4. ex constanti ordine, qui in orbe universo elucet. In mundo enim conspiciuntur esse- eius constantes & uniformes, cujusmodi sunt suderum convertiones, quatuor anni tempestates sibi invicem succedeutes, dierum & noctium viacissitudines, corporum viventium generatio, eadem in planti & animalibus organica dispositio, earumdem specierum propagatio i stat quoque Pe petuum inter elementa aequilibrium, quo destr ela , confunderentur omnia & interirent: atqui esse s tam aequabiles summam rerum moderatricem Providentiam arguunt. Cum enim nihil sit quod ex natura sua certam constantemque haheat perpetuitatem, necesse est tanti ordinis conservationi praeesse mentem aliquam summe intelligentem, omniaque potentissima & occultissima virtute moderantem. Si quis enim Rempublicam ' bene constitutam videat, ubi ordinate gerantur omnia, ubi artes seliciter excolantur, ubi civitas necessaria quaeque provideantur; hujusmodi profecto Rempublicam nullo re re administrari nemo sanus crediderit; ergo pariter, cum pulcherrimam istam orbis compagem oculis usuris pamus, in qua tanta rerum varietas, tantaque
simul constantia deprehenditur; in qua Singula tuos ad uvis aptissima sunt; in qua tandem Post
94쪽
snesta annorum millia, nihil de ornatu & ordi, ne pristino decesserit, quis., nisi plane desipiat, inficiari ausit huic mundo praeesse Numen Sua
Objic. i. Si Deus esset summe providus, nota permitteret viros probox multiplici malorum genere vexari, & improbox omnibus deliciis assiu ret atqui tamen haec permittit Deus ergo &c. - Resp. Neg. maj. Non sine causis. enim aequissumiS erga justos ita Se gerit Deus L I. Ut eOR ca tiores & humiliores eiciat: quod in Apostolo videre est . Eum quippe importunis exagitari motibus permisit Deus, ne ex revelationibuς & mbraculis sibi concessis insolesceret et Ut variis quibuS jactantur aerumnis , a munda diligendo de erreantur, & meliorem parriam appetor, id est cae estem. Hebr. II S Ut levia ipsorum Peccata , quae sevel ius in altero saeculo plecterenetur, in praesenti vita poenix expientur mitioribus.
4. Lustorum animae in manu Dei sunt ..... o si coram hominibus tormenta passi sunt, xpax tuorum immortalitate pLena est ia In paucis vexati , in multis bene disponentur i quoniam Deuἔrentavit eos , oe invenit iιIos dignos se. s P. N. r. s seq. 5. Bona quibus abundant impii ,
non vera sunt bona; quia in eorum perniciem ertuntur Hinc asserit Augustinus nilia inses cius esse Ducitare peccantium, quia poenalis nu νritur impunitas, maia υolunt s, ve t hostir interior, roboratur. Dist. I M. e. 2. Pag. 4i6. 3 objic 2. Si Deus minutissima quaequst curaret, suam deprimeret majestatem, sicut & Regum nostrorum vitesceret dignitas, si ad infima quaeque descenderent; ergo , &C- - .' Resp. Neg. ant. Si enim Deum veI tenuissima curare dedeceret, ea creare pariter indecorum e
set & indignum: atqui tameu ea Deus creavit .
95쪽
ergo ipsis prospicere Deo turpe non est. Divinam providentiam, vel ad minutissima pertinerelltestantur sacrae Scripturae: Dat enim escam pu Iis cs oriam λυocantistis eam. Ps. 346. υ. 9. i Respicite υοIatilia caeli, inquit Christuβ, quo- iniam non serunt .... Pater υester caelestis pa-
Ideo autem terreni Principes rerum tenuissi- lmarum curam abjiciunt, aliisque committunt, iquod nimia negotiorum multitudine obrueretur lhumanae mentis imbecillitas. Unde fieret, ut le- lvioribus distracti majora negligerent: sed Deus, Icujus mens & potentia pariter sunt infinitae, ad minima quaeque descendit; omnia uno videt is, stultu; omnia simplici & eificacissimo voluntatis actu, sine labore, sine sollieitudine, sine selic, talis suae detrimento disponit . . Objic. 5. Si actus hominum divinae providentiae subjicerentur, prorsus extingueretur humana licbertas: atqui tamen unusquisque sibi conscius est libere se gerere; ergo, &c. - Resp. Neg. maj. Providentia quidem attingit a suo ad finem fortiter; sed disponit omnia sum virer . Sap. 6.8. Id est, res universas ita moderatur & temperat, ut singularum n turae &.conditioni se se accommodet: atqui ea est hominis proprietas & conditio, ut libere agat; ergo ilProvidentia nullam actibus humanis interi nece sitatem . Et vero Deus providus actiones hom, lnis eo modo extituras esse ab aeterno decernit, quo existunt in tempore: atqui in tempore libere fiunt, ut quisque sibi conscius est; ergo. eas libere suturas decernit sapientissimus omnium rector & moderator.
Objic. 4. Si Providentia divina orbem universum regeret, nihil disset fortuitum : atqui tamen plura sunt fortuita; ergo, &c.
96쪽
Besp. Dist. maj. Nihil. esset fortuitum respectu
Dei, conc. respectu homiRum, neg. , Itaque multa quidem respectu hominum soris tuito contingunt, quia varias ignorant causarum secundarum: concurSiones, quae ideo, praeter opinionem nostram , evenire possunt. Haec autem
ignorantia in Deum non cadit; nihil igitur so testo respectu Dei accidere potest. Objic. 5. Si Providentia Dei ad omnes & si gulos effectus pertineat, divinae voluntati injuriosus est, qui in gerendis negotiis, &suam, &aliorum curam interponit; qui morbo laborans sanitatem in remediis quaerit: haec enim omnia Deo summe provido committenda sunt: falsum cons gens ; ergo & antecedens. Resp. Neg. maj. Non exigit enim divinae providentiae fides, ut consuetas humanae prudentiae regulas omittamus; imo Deum tentare diceretur, qui ab iis legibus recederet. Id unum postulatuqab eo qui divinam agnoscit providentiam, ut scilicet totum sui laboris eventum Deo permittat& reserat, ipsiusque volantatem an omnibus animo submisso veneretur.
Objic. 6. Ex principiis nostris sequeretur Contra voluntatem Dei non peccasse, qui olim eventu fortuito , v. g. ignis probatione, Vel singulari certamine, causas civiles aut capitales definiebant ; ipsis emna persuasum erat, & quidem,
juxta nos, merito, non permissurum esse Deum Summe providum , ut eventus nocenti faveret,& innocentis expectationem falleret: atqui tamen laec agendi ratio, non tantum prudentiae regulis, sed etiam multis Ecclesiae decretis damnatur; ergo Deus omnes & singulos eventus sua proVidentia non disponit. ReSp. Neg. maj. Quamvis enim onmes & singulos eventus disponat Providentia divina, non rcitum est a Deo postulare miraculum indebitum & minime necessarium : jam vero cui ex hujusmodi probationum.eventu sontis & insom
97쪽
M 'MET AP ΗΥ 3 Iciniis cognitionem expectat, a Deo poscit I. miraculum ; nulla quippe est connexio naturalis inter victoriam v. g. in singulari certamine relatam,& victoris ipsius innocentiam; u. miraculum indebitum , quia illud a Deo promissum nullibi legimus; 5. minime necessarium: suppetunt enim viae naturales, juridicae nimirum inquisitiones, quarum ope nocentes ab innocentibus secernanis turr eas autem adhiberi jubet Deus in causis tum civilibus, tum capitalibus ; ergo ex eo quod omnes & singuli eventus divinar subjiciantur providentiae , perperam concluditur non peccasse eos, qui objectas probationes adhibuerunt, ut illarum exitu sontes ab insontibus secernerentur. Instab. Si Deus, ut contendimus, Sit summe providus, velle non potuit ut in singularis certaminis probatione caderet innocens; adversus di vinam providentiam ergo non peccabant, qui hujusmodi probatione utebantur. ιBesp. Dist. ant. Re quidem vera, Sive nocens, 'Sive innocens in certamine succumbat , neutrum sine speciali Dei voluntate contingere potest ; siquidem restatur Scriptura, sine Dei imperio , nec arborum solia, nec capitis nostri capillos in terram decidere: verum unde norunt ad versarii , unde probant Deum velle non poSSe , ut in singulari conflictu pereat innocenS; numquid Dei fuerunt consiliarii, ut tanta cum Securitate pronuntient, quid Deum velle deceat vel non deceat λ Standum est igitur humanae prudentiae regulis, meritoque probationes de quibus agitur , praesertim vero singularia certamina, i ure lium naturali, tum divino semper vetita , dei
ceps legibus humanis, & quidem sub poeniS gram ivissimis, omnino prohibita sunt.
98쪽
Do μουidentia Divinae in rerum creatarum
Actio Dei, qua in trineipio eremit eaelum o terram, qua dixit, sat Iux, fiat firmamentum, fiant Iuminaria, ceteraque Omnia ex quiabus universa haec mundi compageS Coalescit; cremiis dicitur, inspecto primo momento, quo haec omnia existere coeperunt. Sed cum inebum illud seu divinae voluntatis actus, non statim transeat aut excidat, sed perpetuam habeat virtutem, idcirco non ad primum duntaxat momentum re ferri debet, verum etiam ad subsequentem rerum durationem pertinet, tuncque appellatur con servatio. Haec itaque non aliud est quam ipse creationis adlus, quatenus non primo solum mommento, Sed Subsequentibus etiam temporibus viget. Cum enim Deus ab aeterno tulerit decre
tum quo rerum & initium & durationem definivit, ejus decreti essicacia, substantiae creatae per tempus a Deo constitutum in accepta existe tia perseverant. Haec conservatio dicitur directa& positiva. Sunt vero qui putent substantiam eo ipso quod existentiam acceperit, in ea ex seipsa, & citra ullius causae adminiculum permaneret, ita ut non possit in nihilum redire, nisi positivo Dei decre, to destruatur. Hujusmodi eonservatio dicitur imaeirecta & negatisa; sed potius dicenda est nulla . Si enim substantiae creatae ex seipsis, & qu, dem solis, in existentia semel accepta permaneant , donec eas Deus voluntate positiva destruat, ipsas conservare vere dici non potest: Sicut qui domum non combureret, vel qui hominem non occideret, nonnisi inepte diceretur domum vel hominem comervare.
99쪽
Deus res creatas positive conremat.
, Prob. i. Substantiae creatae vel nunc existunt, quia ipsis essentialis est existentia, vel quia mo- ω existebant, vel quia existentiam iis positiva Moluntate Deus prorogat : atqui duo priora dici
nequeunt . a. Quidem existentia substantiis creatis non est esseatialis, quia non existunt a Se, Sive ex necesSitate suae naturae. . 2. Non ideo nunc existunt, quia modo existebant; cum nulla sit necessaria connexio inter varia quibus existunt in menta ; alioquin destrui omnino non pOSSet; ergo ideo nunc pergunt existere, quia Deus Volum
late positiva ipsis existentiam jugiter prorogat I
Prob. 2. Deus ab aeterno decretum tulit, de mundo procreando , vique hujus decreti mundus e nihilo prodiit in tempore. Porro decretum illud vel subsequentia, quibus extituruS est anum duS, tempora complectitur, vel ab iis, ut ajunt, abstralire atqui posterius dici nequit; a Deo enim exulat omnis abstractio a ergo praefatum de cretum ad singula pertinet momenta, quibus inumdus est duraturus; ergo ab aeterno Dei decreto, sive voluntate, fluit existentia mundi continua ta ; ergo Deus mundum positive conservat. - Et Sane, vel Deus vult me hodie existere, vel Non vult, vel circa meam existentiam suspensus est ac fluinuans : atqui duo posteriora defendi nequeunt; non I. quia Si me existere nollet Deus, certo hodie non existerem: non 2. quia nefas est aliquam in Deo animi suspensionem admittere: Superest igitur ut me existere velit Deus: atqui
velle & sacere sunt quid idem apud Deum; ergo positivae Dei actioni tribuenda est hodierna mea
100쪽
apAcrAIIS. PARS I. DIδδ. II. δProb. 5. Ea debet admitti Dei in res omnes creatas dominatio, qua major excogitari nequeat, illaesis ipsius attributis: atqui sententia, quae com servationem positium defendit, longe majus dominium Deo vindicat, quam opposita. Creatura enim multo magis a Deo pendent, si ex propria virtute subsistere non valeant; ergo&c. Quam defendimus doctrinam manis este Sic praedicat S. Augustinus; . Creatoris potentia oe omniis
potentis virtus caiasa subristendi est omni ere-turae. Quae virtus ab eis quae creata saut regem
dis si aliquando cessaret, simul. il orum cesssaret species, omnisque natura concidevet. Lib. 4. de Genesi ad Litteram, cap. II.
Conserυatio ex parte Dei Fon est actio a - .i Creatione disersa.
Prob. Conservatio ex parte Dei a creatione
non disteri, si Deus eadem aut simili actione creat& conservat substantias a se distinctas: atqui Deus eadem aut simili, &c. Quomodo enim Deus creat substantias ρ nonne volendo ut certo quodam tempore incipiant existere Cum enim omnipotentix Dei voluntas sit efficacissima, omnia ipsiuS ope Ta per solam eous voluntatem existunt: atqui pariter Deus res creatas conservat, quatenus vult ut sua in existentia perseverent, ergo, &c. Et vero Deus ab aeterno non tantum decrevit, unsubstantiae definito tempore inciperent exiStere ', Α sed etiam ut per certum temporis spatium existerent; vique hujus decreti in eas jugiter influente , Pergunt existere; ergo Deus eadem aut simiri actione substantias a se distinctas & creat, & con
Doctrinam hanc sic tradit Catechismus ς-- cilii Tridentini, opus sane communi suffrogio