장음표시 사용
21쪽
1 8 Pars II. Disp. I. De Gratia auxiliante.
III. Neque dicas primo . quod voluntas simul cum habitibus infulis supernaturali- ΑRΤICULUS II.
bus integret principium adaequatum in etivum actus salutaris: ergo non est neces.se ex hoc capite tribuere causalitatem Phylicam gratiae praevenienti. Nam contra est, quia etiam in peccatore carente habitibus infiisis datur gratia supernaturalis, qua γλsit peccator clicere actus supernaturales , v. gr. fidei, contritionis , &c. in quo casu non posset refundi supernaturalitas talium aetuum , nisi gratiae praevenienti : Proinde quando cum hac gratia concurrit habitus inlusus, tunc istae duae causae attemperant concursum a cum enim ad praesentiam utriusque consurgat effectus , nempe actus sal taris , Ze neutri sit improportionata vis activa hinus, utraque debet partialiter con- Currere . Adde , communiter DD. velle ,
quod gratia auxilians , puta illustratio, se teneat ex parte objecti , sicut species in pressa , de suppleat insufficientiam virtutis objecti ; habitus vero infusus se teneat ex
parte potentiae , dc suppleat insufficientiam virtutis potentiae : ergo utriusque causalitas requiritur: Quicquid sit, an in peccat re carente habitibus insitas possit eadem pratia praeveniens se tenere ex parte o,
secti, & simul complere insussicientiam potentiae , ut multi dicunt de specie impressa creata Dei, quam ponunt indistinctam alumine gloriae, & volunt se tenere tum ex parie objecti, tum ex parte potentiae.
IV. Neque dicas secundo , quod gratia auxilians exigat tantum influxum specialem Omnipotentiae in actus salutares, quin ipsa physice influat: ergo non est necessarius imsuxus physicus gratiae in tales actus. Nam tunc posset hoc dici , quando probaretur positive impossinilitas causalitatis physicae in gratia praeveniente r Aliter sicut causa naturalis non dicitur exigere influxum Omnipotentiae , sed debet etiam ipsa influere, ut salvetur, quod Deus co municet creaturis vim activam ; ita dicendum de gratia actuali: Idenique de habitibus infusis , si non probetur , repugnare illis physicam activitatem. Praeterquamquodsi gratia non influeret physice in actus f
Iutares , non tribueretur gratiae cooperatio,
quam illi tribuunt Concilia in eodem semsu , quo tribuitur operatio voluntati, cum qua gratia dicitur cooperari, sed solum cos Perarctur metaphorice , quod non est di-
V. D Ecentiores Homistae communi ει ter docent, voluntatem non
concurrere physice ad actus salutares , atque adeo totam virtutem producendi illos esse gratiam auxiliantem: quamvis enim v
luntas sit id, quod agit s at id, quo voluntas agit , in sententia Thomistarum , est inlagratia ; sicut ignis est id, quod ignem producit, quamvis ratio producendi ignem per Thomistas sit solus calor; δc sicuti aqua calida calcfacit ut quod, calor vero ut quo ; ita voluntas agit ut quod, gratia ut quo. Idemque docent de Visione beata , quae ab in- tessectu beati producitur, ut quod, a lumine vero gloriae ut quo ; dc proinde dicunt, lumen esse totam rationem agendi , seu producendi Visionem, quamvis lumen gloriae non sit totum agens , quia etiam imtellectus agit ut quod . . VI. Dico equidem contra hanc sententiam , Gratiam adiuvantem non esse t tam rationem agendi actus salutares , dcum illa concurrere physice etiam voluntatem. Ita consequenter Doctores Societatis , Scotistae , Nominales , de nomistae antiquiores, Capreol. , Ferrar. , Cajet., cum ipso D. Th. juxta ea, quae dicit prima pa
te quaest. 12. art. s. , ubi docet, virtutem
supernaturalem luminis gloriae superaddi virtuti intellcchus in ordine ad efiiciendam
visionem beatam. Prob. primo ex Scripturis, de Conciliis sdum enim Apostolus prinia ad Cor. Is .di
cit : Plus omnibus laboravi , Non ego autem ,
sed gratia Deι mecum , aperte videtur innue re suam operationem : quomodo enim laboraret, nisi operaretur' Trid. sese. 6. c. .
definit, quod homo divinae gratiae assentiendo, de cooperando, non se habet mere palluve, veluti quoddam inanime nihil agendo. Neque valet rcsponsio Adversariorum, quod voluntas agat ut quod recipiendo gratiam, qua agit. Nam hoc non negabatur ab Haereticis, contra quos loquitur Τridentinum illi enim solum negabant, voluntatem P here aliouem concursum immediatum adactus salutares : ergo talis concursus de facto datur ex Τridentino. Probatur deinde ratione a & Primo quidem, quia ex conceptu gratiae adjuvantis habetur, gratiam non agere adaequate, sed in- adaeqitate complendo operationem alterius;
22쪽
aestio IV. Art. II. An sit tota ratis agendi. 39
ergo cum gratia adjuvante simul coagit vo- cum specie objeisti poteth producere vis luntas; atque adeo gratia non est tota rv nem, ideo exigit hanc speciem; &unive
tio agendi . Hinc Rug. tradi. 4. in Epist. sim potentia incompleta exigit suum comJo. notat . Si dicis, adimor meus esio , at - plementum, ne sit trultra in natura. ενι is nam si nihιl agis, quomodo ille ait -- Resip. nego conicquentiam . Ad primam - idemque passin habet D. Th. praeIertim probationem nego sequelam. Voluntas r quaest. x7. de Ueritate art. 4. late ad actus saltitares non est potentia na-PIObatur secundo, quia ex conceptu actus turalis incompleta, de partialis , sed est vitalis qualis cli actus salutaris) habetur, potentia inchoata , & obcdientialis . Hinc huiusinodi actum csse motum ao intrinse- comprincipiuna stipernatui ale dat voluntatico, quatenus procedere dcbet a principio simpliciter possie, quia quantumcumque co- vitali se ipsum movente , ac perficiente nutur voluntas, non potcst , circumscripto altiori modo . quam peificiuntur inanima- conlprincipio sup aturali, erumpere in a-ta ; atque adeo debet este cum coiicursu cuim superaraturescin : Ubi e contra habi- Potentiae vitalis . tus naturalis dat voluntati facile posse . Probatur tertio ex conceptu actus libe- quia sine tali habitu voluntas potest eunxi , qualis etiam est actus salutaris ι dem actum producere, licet cum majorictus enim liber est electio libera , atque conatu . Praeterea veriscatur illud Christi
adeo dcbci csse a principio cligente, nem- Domini, Sine me m6u mestir facere , qua-Pc Voluntate: ergo actus salutaris procede- tenus sine gratia nullus omnino actus su-xe debet a gratia cum conculsu voluntatis. pei naturalis fieri potest; quamvis detur ρο- Eteni in sola voluntas in virtus electiva tentia obedientialix identificata cum ipsa consensus prae distensu ι Gratia vcro non voluntate relate ad illum. Potcst esse electiva , cum non misi im Ad secundam nego etiam sequelam. s fuere in alici ain partem , nempe in m tum potentia naturalis incompleta exigit Ium. comptancipium , a quo compleatur , non Confirm ex dictis artic. praecedente, quia vero potentia obedientialis, seu inchoata. Gratia accommodat senaturae: creo sicuti in qualis est voluntas relate ad actum saluta- .
naturalibus , ita in supereaturalibus si ad rem a Ratio cli , quia potentia obedientia- Praesentiam A consurgit B , & Α non est lis non est orda nata , nisi ad praestandam ampi oportionata vis productiva B , tunc A Deo ecbitam subjectionem relate ad in dicitur causare B a sed actus salutaris conis crus toti naturae indebitos a unde non exusurgit ad praescntiam tum gratiae, tum v git compleri s cum non debeat actu agere luntatio , & utrique non cit ut proporti, naturaliter , sed solum debet posse ad Dei nata vis productiva illius; ergo non stolum arbitrium compleri , quandocumque Deus gratia, scd Etiam voluntas producit actum illi praecipit , ut agat . Nec per hoc est salutarem; atque adco Gratia non est tota laustra in natura ; ouia semper est parata ratio agendi. ad praestandam obedientiam Deo debitam. VII.Objic. r.volutas est potentia naturalis; Contra vero potentia naturalis incompleta . ergo non potest producere actum superna- cum sit ordinata ad agendum, exigit sui litituralem , ne partialiter quidem , hoc est complementum ι aliter esiet frustra ι sic etiam cum coninrtio principii supernati ira- potentia visua frustra es et in natura , si Iis ; atque adeo tota ratio agendi est gra- non darentur naturaliter species obiecti, atra. Probatur consequentia primo, quia ν quibus compleatur. - ab ipsis adversaliter sequeretur , quod voluntas esset po- riis dici debet in potentia pastiva obediei tentia , dc virtus mitialis relate ad eis tiali , ut condistincta a naturali s potentia oum supernatui alem , quod dici nequit , enim pat Ilva naturalis exigit corresponden- quia comprincipium stipernatinale dat sim- tem activam in ipsa natura, ne fit frustrarPliciter , bc adaequale posse r Uerificari secus vero potentia pastiva obedientialis . nim debet illiud Christi Domini Ioan. in univcrsm aulcm illa potentia dicitur na- Sin. - nihil potestis Lacere i Si autem v riualis incompleta , quae in recinu manis Iunias concurreret partialiter, iam aliquid stat perfectioilem in te ipsa contentam, fieri pollet viribus naturae. non vero aliam piaecontentam in alia conis Secundo sequeretur , quod voluntas esset causa partiali ι Sic potentia visiva dicitur Potentia naturalis exigens comprincipium naturalis incompleta , ac proinde exigens sit iliciens ad producendum actiun superna- complementum i peciei , o via in visione mat Naitan a sicut potentia visiva v. gr. , quia nifestat praedicatum vitalitatis in potentia
23쪽
praecontentum , di non similitudinem obi eti praecontentam in specie . Contra vero potentia dicitur obedientialis , quae in effectu manifestat praedicatum in ipsa non
Praecontentum , & excedens vires naturae,
ut intellectus dicitur potentia obedientialis relate ad Dei visionem; voluntas relate ad aetiis salutares s aqua in Sacramento baptismi relate ad gratiam, quam producit. Adde , argumentum solvendum ab ipsis Thomistis , in quorum sententia potentiae distinguuntur ab anima , adeo ut anima agat ut quod , & potentiae ut quo a sicut voluntas per illos agit actus salutares ut quod , di gratia ut quo . Nunc sic initamus concia Thomistas : Anima exigit potentias naturales , quibus producat actus naturales ; ergo etiam voluntas deberet exigere gratiam, qua producat actus salutares ; ideo autem hoc non est verum, Quia voluntas relate ad actus salutares cst solum virtus obedientialis, unde non exigit con principium supernaturale ; anima vero est virius naturalis relate ad actus naturales , di ideo exigit potentias naturales. VIII. Ob)ic. 2. In actu salutari quamvis detur praedicatum vitalitatis, dc supernatimi alitatis, nihilominus ipsa vitalitas est identice supernaturalis; ergo non potest voluntas influere ad vitalitatem talis actus; cum non pollit potentia naturalis producere eLfectus supernaturales ; ergo tota ratio agendi est gratia. Hinc Iacobi t. dicitur: Omne donum perfectum desursum est , ouia doluim supernaturale est unice a Dco. Resp. quod sicut comprincipium supe inaturale , puta lumen gloriae , insuit in adium vitalem , licet non qua vitalem a ita comprincipium vitale , seu voluntas influit in actum supcinaturalem , licet non qua supcinaturalim; Et cst sensus, quod sum maturalitas aeuis respondeat compi incipio supernaturali, dc Vitalitas comprincipio vitali a sicut in cognitione expressio Objecti respondet speciei implesiae , de vitalitas i rellcctui . Actus salutaris dc ursum est , quia relate ad hunc actum Deus non s Ium dat comprincipium stipernaturale , dc ipsum suadet , sed etiam confert auxilium praevisum efficax ex intentione, quod talis actus ponatur a propterea Deo debetur actus salutaris , dc mcrita nostra , ut loquutui' Aug. , sunt Dei dona a quod non excludit nostram cooperationem , sed illam aperte importat , quia Deus adjuvat , dceo operatur , ut dicere possimus cum Ap siolo : Non σο , sed gratia Dei memm . N
ctust vero malus non tribuitur Deo, nec dicitur esse desursum , quamvis quando si mo peccat, habeat comprincipium supe naturale, quo possit bene operari, de peccatum declinare. Ratio est, quia Deus non consere auxilium praevisum inefficax ex intentione , quod ponatur peccatum, sed ex intentione, quod ponatur actus bonus a unde in Scripturis soli arbitrio tribuitur peccatum; dicitur enim Osee I 3. Perditio tua
Israel ; tanium modo in me auxilium tui ma
de Jo. 8. Vos ea Patre Diabolo estir . Ad utrumque itaque actum tam bonum , quam malum 8c voluntas , dc Deus concurrunt aditia tamen actus malus a Deo non intenitur, sed prohibetur, dc a creatura eligitur , ideo tribuitur creaturae: Contra vero quia actus bonus suadetur , dc efficaciter praedefinitur a Deo conferente media ex intentione illius , idcirco quamvis etiam eligatur a creatura , tribuitur tamen magis
Deo: Si enim homicidium v. gr. magis tribuitur mandanti , quam exequenti unde ille prius tenetur ad restitutionem ; de tamen mandans non dat vires exequenti homicidium, nec incluctabilitet illud trahit; a sortiori actus bonus magis tribuitur Deo, qui de moraliter ad illum inclinat silasione, de consilio, ac simul physice cooperatur per gratiam , tribuendo vires , dc ineluctabili ter ad illum libere ponendum inducit a ueproinde non possimus de bonis actibus gloriari, quasi non acceperimus. Quia tamen etiam nostra cooperatio , Se libera electio intervenit , etiam aliqualiter tribuitur nobis hona operatio, de ideo possumus de ea aliqualiter gloriari, hoc est In Domino; dicente Apostolo I. ad Cor. I. Mι ploriarur, in Domino olorietur a immo ctiam holiorem inoe debitum expcctare, juxta illud ad Rom. E. Gloria , o honor , o pax omni operansi
IX. Obiic. ult. Voluntas relate ad actus salutares agit qua elevata; ergo solum agit ratione cicvationis , seu gratiae elevantis :Sicuti quia aqua calefacit qua calida, agit solum ratione caloris; ergo tota ratio aget di est gratia. Confirm. quia si voluntas etiam influeret in actus supernaturales, non possct e I licaii , num concurrat ut causa pi incipa- is , an ut instrumentalis cum enim refundat perfectionem suam vitalitatis, vid tur esse causa principalis 3 3c cum agat nomine Dei principaliter operantis , videtur esse causa instrumentalis. Resp. nego consequentiam 3 etenim x
24쪽
Hsio II. Art. IIL An podist esse extrinseca, M. ar
duplicativa Tquando reduplicat meram conditionem , ut cum dicitur , objectum qua m nitum amatur a Aliquando reduplicat rationem formalem adaequatam, ut Cum
dicitur, aqua inquantum calida calefacit a Aliquando vinulem naturalem incompi ram; ut cum dicitura 'entia visiva , inquantum sub specie subjecti , videt; ULquando demum virtutem supernaturalem ruperadditam potentiae obedientiali, & Ἀ-choatae , ut cum dicitur , aqua inquantum elevata causat gratiam ; & in hoc ultimo sensu verum est , quod voluntas , inquam tum elevata per gratiam, agit actus sal
Ad confirmationem dico , quaestionem hanc ine de voce a Videtur tamen volumias dicenda causa principalis obedientialis, dc non pure iniuramentalis relate ad actus salutares, quia vis lat sibi esseetiam in vi talitate , seu in praedicato communi aliis
essectibus naturalibus ab ipsa voluninte Pr deuntibus, relate ad quos vicitur causa principalis: de ratione enim cauta principalis est assimilare ineetiun sibi; de ratione v ro causae i rumentalis est assimilare eis ctum alteri, nempe causae principali . Prae. et ea gratia etiam dici potest causa instimoentadis , quatenus est virtus a Deo comeessa homini, ut possit ejus adjutorio assu gere ad ponendos actus supernaturales; qui propterea Deo potius tribuuntur, quam V suntati, quia Deus est causa principalis p nens illos per gratiam, tanquam per suum
instrumentum ι voluntas vero in tantum
dici poteth causa principalis, non quia per suum instrumentum illos ponit , sed quia Minutat illos sbi in vitalitate.
X. T lao ultimo . Auxilium gratiae ,
quo producuntur actus salutares, connaturalius est intrinsecum voluntati spotest tamen divinitus voluntas ab Omnipotentia specialiter assistente elevari ad illos producendos absque comprincipio sin maturali intrinseco. Prima pars est communis . Secunda est contra Thomistas; cinhaeret tamen ad ea , quae communiter d, imus in prima parte contra eosdem, posse
scilicet intellectum beati videre Deum absque lumine gloriae intrinseco cum sola sp ciali assistentia Omnipot rix. Pars M. M attinet ad primam partem Comelisonis, constat ex dictis, quia actus nain turalis voluntatis connaturaliter procedit a principio adaequale intrinseco ι ergo cum gratia, iuxta celebre reatum, accommodet senaturae, connaturaliter etiam actus super naturalis procedere debet a principio admquate intrinseco; atque adeo auxilium gratiae, quo producitur actus sesutaris, conna rurauius est intrinsecum voluntati.
Secunda pars Conclusionis probatur, quia potest Deus immediate producere quicquid potest creatura , nisi effectus inentialiter exigat concursum causae secundae; atqui ctus salutaris procedens ab auxilio gratiae intrinseco voluntati non existi essentialiter concursum talis comprincipit; ergo D est Deus hujus desectum supplere specialia ter assistendo volimtati . Minor probatur tum solutione argumentorum, tum quia si
potest Deus concurrere cum aqua V. m. ad
producendam gratiam in baptismo absque qualitate intrinseca aquae , de potest cum oculo absque mecie impresu intrinseca comeurrere ad visionem , poterit pariter cum voluntate absque comprincipio illi intrins
eo concurrere ad actum vitalem saltitarem. Et ratio a priori est, quia Deus eminenter continet infectionem omnem creaturarum aergo poterit se solo producere quicquid podi est per creaturas, rus adsit specialis implicario contradictionis a puta si actum vitalem, aut meritorium absque concursu potentiae vitalis poneret, vel si poneret actum v luntarium absque praevia cognitione , aut actum gaudii citra e sentiam objecti: in quibus casibus essentia , & definitio talium
actuum destrueretur, ut explicavimus inde Beatit sine disp. r. qu. s. an I.
XI. Obite. I. Ut voluntas possit ponere actum supernaturalem, debet este intrinsece potens s atqui absque convrincipio inti imisco summaturali est intrinsece impotens. luia secundum vires naturales tibi intri ecas non potest actum summaturalem er duceres ergo habere debet con principium intrinsecum. Confirm. r. quia actus salutaris, cum sievitalis, debet esse ab intrinseco a ergo a potentia intrinseca ι atqui voluntas sine comprincipio supematurali intrinseco novi
est setentia ad actus supereaturales, sed in
simplici ex impotens a quandoquidem com- principium supernaturale dat s liciter posse; erso fine comprincipio intrinsecon quit divinitus voluntas ponere actum saluta-
25쪽
Confirm. quia unumquodque in tantum agit , in quantum est actu , seu inquantum est in potentia proxima ad aliquid agendum ; atqui voluntas non Dotest esse actu, seu in potentia proxima ad actum si
-Pci natui alem, nisi actuetur compi incipio supernaturali, nec potest ab illo actuari, nisi illud habeat sibi intrinsecum; ergo ut prius.
Resp. dast. maj. debet voluntas esse .intrinsece potens adaequate , nego e saltem inadaequate , & sccundum potentiam im
sequentiam: sicut puer ut tollat pondus simul cum gigante, debet csse intrinsece potens, scd inadaequale ; ita voluntas, ut P nat actum salutarem simul cum Omnipotentia specialiter assislente, satis esh, quod sit intrinsece potens secundum inchoamem tum virtutis, & inadaequate. Ad primam confiam. disti cons. debet esse a potentia intrinsece completa , nego sa poteruia intrinseca saltem incompleta, aut
inchoate, conc. conseq. & distincta pariter min. subsumpta , nego ultimam consequentiam. Voluntas absque comprincimo supernaturali intrinseco est simpliciter impotens ad actus salutares , non quia ne inchoate quidem sit potens intrinsece , sed quia talis effect iis simpliciter prodire non potest si, ne comprincipio supernaturali vel incit seco, vel extrinseco a & sane de facto mmnis actus vitalis producitur Cum concur
sit ordinario Omnipotentiae , quae tamen non est intrinseca potentiae vitati; ergo u- niversim ut actus procedat ab intritiseco,
non debet procedere a potentia intrinseca
Ad secundam nego minorem e etiamsi comprincipium non sit intrinsecum, adhuc
voluntas dicitur actuata , seu in actu primo proximo ad actum supernaturalem; si ut puer dicitur in potentia proxima ad tollendum pondus, etiamsi non actuetur intri sece a gigante, a quo adjuvatur. , XII. Objic. h. nequit voluntas ponere a. Oum liberum naturalem absque prae'ia cognitione naturali intrinseca, cum nil voliatum, quin praecognitum a ergo neque yo crit actum supernaturalem absque illustratione supernaturali, atque adeo absque c-- principio itatrinseco. Resp. concesso antecedente, quod tamen negant Argentina, Paludanus , & alii, nego cor scq Ucntiam ; satis enim est cognitio naturalis objecti cum concursu speciali
XIII. Quaeri hic etiam solet, Utrum voluntas ita cum gratia actitati concurrat adactus salutares , ut possit pro libito aut
persectiorem , aut minus perfectum actum clicere, salicin intra mensuram comprincipii elevantis Ad quod respondendum aD
firmative , cum communi apud Martin niuin disput. 38. sect. I 8. contra nonnullos cum Dida . Alvarea . Ratio csh ι quia ex identino sese. 6. cap. s. liberum arbitrium
a Deo motum , & excitatum libere poteshconsentire, Sc cooperari illa , vel dissentire, si velit; ergo etiam poterit libere magis , vel minus cooperari, ataue adeo Pr ducere actum salutarem vel milius , vel magis perfectum pro libito . Etenim si i fluxus simpliciter est liber , a fortiori erit liberum voluntati talem influxum moderari , prout voluerit. Dixi in responsione, fautem intra mensulam comprincipii eleva iis, quia multi cum Molina apud Ripat.
disp. 38.& Martinonium docent, posito comprincipio elevante intenso v. gr. ut tria , posse voluntatem elicere actum salutarem etiam intensum ut quinque , ut octo , &c. quia ad quemcunque actum iniciasiorem . di intensiorem potest naturalitcr voluntas
Concinrcxc cum Comprincipio naturali, via detur posse concurrere cum quolibet comis
principio supernaturali . Sed dato , quod non possit actus procedens a comprincipio supernaturali intenso , v. gr. ut tria , esse magis intensius quam ut tria, adhuc posset esse intensus vel ut unum , vel ut duo sita ut ad arbitrium voluntatis influxus commincipit supci naturalis modificetur. . XIV. Quaeri demum solet , Utrum n tura persectior cum aequali auxilio gratiae ,
ceteris paribus , producat actum supernatili alcm perfectiorem p. affirmant Scotistae ;negant Thomistae , Suar. , Vasq. , Fasol.
Resblutio autem quaesiti pendet ab iis ,
quae dicuntur in I, p. inquirendo in disp.
z. qu. q. art. 3. Utrum Inaequalitas Visi
nis desumenda unicc sit ab inaequalitate luminis gloriae, an etiam ab inaequalitate imtellectum.
26쪽
V. Ara Gratia sus cians detur omnibus .
I. Alvinistae eum Jansenistis nestant, hanc clari in itatu naturae Iapsae omnibus hominibus, quamvis admittant i Liam pro statu Innocentiae . Hinc deliravit lansennis dicendo in s. ex propositionibus
amnatis et Semipe larimm est dicere , Chria sum pro omnibus amnino hominuus mortuum
osse , avi sanguinem fudisse . Inter Catholicos etiam nonnulli cum Goneto disp. s. de Praedes L an. s. negant, de facto dari auxiliasiissicientia ad salutem tam Infidelibus , de Barbaris , quibus Euangelium non praedia Catur, quam Fidelibus obduratis i idque in
Poenam Peccatorum praecedentium . Citat pro hac sententia Gonetus plures ex a liquis Theologis a quos tamen minus apte interpretatur , ut ostendit RuiZ disp. r. de Praedestinatione. Denique nonnulli cum Vari. I. p. disp. 96. cap. h. contra Suar. lib. . de Praedestinatione cap. 4. 3c alios communius negant, dari auxilium Q ficiens ad salutem parvulis decedentibus sine bapti simo. De his tamen in sequenti quaestione seorsim inquiremus . II. Dico nunc primo e Ellam in natura lapsa, ac reparata per Christium, omnibus omnino adultis per baptismum justificatis, antequam labantur in culpam. conseruntur de facto auxilia sufficientia ad non peccam dum , dc ad salutariter operandum , usque ad vitae termium.
Prob. quia omnes aduIti de facto obligantun ad non peccandum, & ad salutariter operandum s ergo omnes ad id sussiciemeiam habent; aliter non possent ad hoc o ligari ι cum nemo obligetur ad impossibile, seu ad ponendum id , ad quod ponendum sufficientiam non habet. Hinc dicitur Isaii
μος sub Has , ct i noli i r Act. a. Vassemper Spiritui Sancto 6Uitis r quae omnia Innuunt, dari ante lapsum auxilia sussiete ita ad non peccandum. Confirin. Tum quia Christus Dominus Pro omnibus mortuus est, ut definitum est contra , ansenium s tum quia Deus uuis , a mnes homines salvos fieri, ex Apost. r. ad Timoth. v. ergo o bus dat auxilia sufficientia ad syutem: propterea Trid. sessi 6. cap. gr. dicit: Deus sua grata a femel 1ust caro enon deseris , nisi prius Hermur ι desereret a tem Deus justos, nisi sufficientiam illis daret ad perseverandum in gratia, atque adeo ad nore peccandum Dices : in Tridenti sess. s. can. 12. hae habentur et Si Pis dixerie , IustseM- vel sine spretati Dei auxilis in aeeepta Iustitia
perseverare posse, vel cum eo non posse , ---ibema Ars ergo ex Tridentino in natura i pia non dantur auxilia sitfficientia aὸ non peccandum, seu ad perseverandum in gratia, & as salutariter operandum . Prob tur consequentia , quia si tae auxilia d rentur omnibus, non diceret Concilium, requiri speciale auxilium ad perseverandum a quod enim datur omnibus, non est speciale Resp. Tridentinum ibi iacere , quod ad resistendum gravibus tentationibus in d cursu vitis occurrentibus , atque adeo admiseverandum in gratia requiratur speci te Dei auxilium, & protecti , qua non solum physice in mus non succumbere , sed etiam moraliter. Quare speciale auxialium non requiritur , ut possit homo physice in gratia perseverare , sed solum ut possit moraliter . Et sane quod non requia rariu , ut possit physice Eratiam conservare, est evidensi nam tunc nomo gratiam amittit, quanta peccat ; tunc autem peccat, quando sufficientiam physicam habet a. non ecandum : Aliter non libere operatur ,
atque adeo non peccat; erso ad non peccandum, ataue adeo ad gratiam conservamdam dari debet sussicientia physica a Meonsequenter non requiritur ad id speciale Dei beneficium : solum itaque specide
beneficium requiritur ad hoc . ut moraliter possit justificatus perseverare in Era vibiis te lationibus; cum non omnibus hoc concedatur; be ideo plurimi succumbunt. III. Dico via etiam Adigiis omnibus Infidelibus, & Barbaris , nondum per baritiamum justificatis dantur de faeto auxilia sufficientia ad hoc, ut iiistificentur, Sc baptizentur , saltem baptisino flaminis . Ita communiti ine contra G netum. Conclusio constat tum ex Scripturis pro prima conelnsione adductis , tum ex propositione quinta ex confixis ab Alex. VIII. quae habet: Pagani, Iudai , Haeretici, Hi
27쪽
seras, in illis esse voluntatem nudam , ct immmem sine omni graria se eiensi. Prob. breviter ratione , quia etiam par
vulis post contractum originale dantur a Deo auxilia sufficientia ad baptismum suscipiendum , ut ostendemus quaest. sequemtii ergo etiam adultis a dicente Apostolo I.
ad Timoth. 1. Unus Deus , Μ-s mediasor
Dei , o hominum homo Christus Ies- , vidis I9 demptionem semetipsum tro omnibus . si autem pro omnibus; ergo etiam pro adultis nondum per baptismum justificatis; atque adeo conseruntur illis per merita Christi a xilia sufficientia ad salutem: Niter quid iblis conservet Christi Domini mors λ ω qu modo dicerentur redempti Debent itaque per merita Christi sufficientiam physicamnabere tum ad non peccandum non enim peccatent, si non possent non peccare eum etiam ad diligendum Deum super omnia, statim ac advertunt ad id obligari s Quia tamen ex Apostolo, Sine fida impossibiati est plaeere Deo ; & necessaria est necessit te medii fides in Deum etiam ut Remune
ratorem , ut constat ex propositione xx.
damnata ab Innoc. XI. idcirco infidesis in sylvis enutritus sufficientiam habere debet pariter ad credendum Deo fide superaram
rati, & quidem fide stricte dicta , ex thesia3. ab eodem Pontifice profligata. Hoc a tem ita solet evenire . Statim ac Infidelis Deum cognoscit lumine naturali, illustratur a Deo lumine supereo, ut possit Deum Temuneratorem cognoscere, & credere fide Divina a adjuvaturque pariter auxilio supe
naturali ad Deum super omnia diligendum ι de possit sic baptirari baptismo flaminis,& iustificari ι ac deinceps sussicientiam h het ad perseverandum in accepta Iustitia , juxta diri in prima Conclusione. Quod livera sit opinio putantium , post promulgationem Euangelii necessariam esse necessit
te medii etiam fidem mysteriorum Τῶnitatis , dc Incamationis , tunc Infideli , ut gratiae actuali sibi collatat corres mei, antequam decedat, mittet Deus , ut
loquitur D. Τh. quaest. 14. de Verit. art. II.
Concionatorem, a quo his mysteriis imbu tur , sicut misit Petrum ad Cornelium Aia. Io. aut ad id mittet etiam Angelum de Co Io , qui instruat illum mysteriis omnibus credendis, quorum fides presse dicta necessaria est necessitate medii ad salutem a Aliter non diceretur Deus velle, illum salvum fieri, nec diceretur dare illi auxilia ad salutem necessaria, quod planius fiet quaest. 7.
Dicta , bene invari , quod Dcas vela Gratia auxiliante. omnes salvos fieri , & quod Christus pro
o Iibus mortuus sit, etiamsi adulti post lapsum in originale non habeant sufficiem iam ad salutem, si dicatur, dedisse Deum Adae sufficientiam ad non peccandum , desie dedisse omnibus hominibus sussicientiam in causa ad non contrahendum originale,& ad salutem. Sed contra est, quia Apost. dicit, Christum Dominum dedisse semetipsum redemptionem pro omnibus f redemptio autem supponit servitutem peccati ergo omnibus peccatoribus auxilia conferuntur non solum ad non peccandum , sed etiam ut reis
surgant post lapsum . Aliter nihil magis profuisset Christus Dominus hominibus
peccatoribus, pro quibus est mortuus, ac Daenionibus , quos non redemit is cum mirisque dederit auxilia sufficientia ad non
peccandum. Quare Deus vult omnium hominum silutem non solum in causa , conis
ferendo Adae auxilia , ne ipse in actuale peccatum , & posteri in originale laberemtur, sed etiam conferendo peccatoribus a
xilia sufficientia ad resipiscendum ι dicitur
enim EZech. I 8. Nuo mortem peceatoris , sed su eonvertatur s quomodo autem diceretur
Deus velle peccatores converti, si non daret sufficientia ad conversionem pDices x. Vt enumtus in sylvis , & Imdus possit iustificari , r uiritur fides in
Deum remuneratorem stricte dicta, hoe in ex testimonio Divino , non vero ex testi monio creaturarum, ut dictum est ex pr positione 13. damnata ab Innoc. XI. Ad hane autem fidem requiritur in praesenti providentia Praedicator, iuxta illud ad Rom. Io.
Fides ex auditu 3 si modo audiens με pr dieante i Praedicator vero , qui Indos , de Barbaros ad fidem instruat, non habetur
passim; ergo dicendum, qu- plurimi infudeles carentes Praedicante careant aravἐl ssufficientibus ad salutem. Resp. ex VasqueZ I. p. disp. 9 . cap. Πquod etiam citra miraculum potuerit Deus providere omnibus adultis de praedicantea quo edocerentur necessaria ad fidem, &ad salutem a quatenus si praevidisset ab aea terno , quod nutritus in sylvis , & Indus esset cooperaturus communibus illustrati nibus summaturalibus , orando Deum pro sua salute , ita res creatas disposuis re , ut fine miraculo Praedicator ibi esset vita turiis . Unde colligitur , quod cum im meri adulti careant praedicante , innumeri propter deseeum Propriae eooperationis
fide stricte victa, nectata ad 1
28쪽
uastis V. AN Gratia sussiciem detur omnibus .
Iutem , de consequenter damnentur. IU. Dico 3. Gratia suffciens datur de facto omnibus adultis etiam obduratis, &obcaecatis, etiam Infidelibus, & Barbaris, qui naturae legem violarunt; ita ut quamvis aliquando in poenam peccatorum princedentium deneget Deus plurimis sufficiemtiam moralem ad resurgendum, & ad , s salutares , nulli tamen deneget sufficientiam physicam usque ad vitae, ac viae
finem in opportunitatibus occurrentibus . Ita communissime cum D. Hom. 3. p. qu. s. an. 7. ad a. contra eundem Gonetum,
di alios. Prob. I. ex Scripturis adductis. Christus
I s.s, ut loquitur Most. 1. ad Tim. I. v mι in hune muntam neemores falvos De M. & cap. 1. Dedis semet sum redemptionem Pro omnibus f ergo omnibus peccatoribus dat
auxilia sufficientia ad salutem. Quod etiam
probat illud Ezech. I 8. MA morιem pecca-1oris , sed Μι eonvertatuν a & apertius ad Rom. 1. ubi alloquens peccatorem obstin
tum secundum duritiem , & impoenitens
cor, ait: Ben itas Dei ad paenitensiam te
Prob. 2. ratione, quia quilibet peccator obligatur ad poenitendum, cum omnibus dicatur a Deo illud Zachar. I. Goretim
ni ad ma , ct ego conmeriar ad vos a ergo
mnes omnino pos quodcumque peccatum
lassicientiam physicam habent ad resurgem dum: cum non detur obligatio ad imposisibile: & quamvis haec oburatio ad poenitendum non detur pro Dguia momentis,
sed in opportunitatibus in decursu vitae o currentio a nemini tamen in his opportunitatibus denegantur auxilia: iamvis albruando denegetur sufficientia moralis ; ume illud Apost. I. ad Cor. Io. Fidelis Denses, qui non pa ietur vor remari 'pra id , quod potestis, communiter ira explicant Theol si , quod licet Deus non permittat aliquem tentari supra vites physicas, permittit tamen in poenam peccatorum praecedentium viquem tentari supra vires morales. Confirm. quia x. Petri 3. dicitur, P
tienser Deus agis propter vos , nolens aliquos perire , sed omnes ad paenirentiam re erit et
Quomodo autem posset Deus id velle , nisi daret omnibus sufficientiam ad poenalem dum Quomodo Apostolus ad Rom. I. Gemtiles diceret esse i xcusabiles , si carerent physica potentia ad credendum Quomodo Deus diceretur Sap. II. misereri omnium ,
si ne physicam quidem daret sufficientiam ad salutem/
Neque respondeat Gonetus, Deum d re onmibus auxilia per hoc, quod omnae illa, ac praeparet pro omnibus , cum omnibus instituerit Sacramenea , & Christum Dominum miserit. Nam contra est , quia si ita praeparat haec remedia, ut in men velit aliquos carere physica potentiae iis utendi, illa oblatio , & praeparatio est illusoria, & Deo indignae non secus ac si quis pararet convivium pro Petro, & os ferret a clauderet tamen i Eiun, ne ingre
Confirm. demum, quia D. Thom. 3. P. quaest. 86. an. r. habet haec: Disere , aliquod preeatum sit in hae vita , de quo peccator poenitere non pusio, erroneum est; & imop. Firmitem de Summa Trinitate de tur: Si post baptismum qui nam relapsus 1--
vir in peccatum, per veram semper paenise
tiam reparari potest s ergo omnibus peccatoribus dantur auxilia ad resurgendum. , V. Objic. I. vatia Scripturae loca, quae
videntur ostendere, denegari obstinatis haec auxilia. Ad Heb. 6. dicitur. Impossibiti seos , qui semel sum illuminati oee. gusta--ns etiam donum eaeleste ere. er prolapsisum, rursus renovari ad paenitentiam. Jo. s. diciatur et u peccatum ad mortem s non mo illo
dico, - τονε quis. Matth. I x. dixeris verbum comra Spiritum Sanctum, non remi retur ei naeque in hoc facias , neque in μι-
νο: August. etiam in Epistolam ad Rom. loquens de Pharaone, haec habet: Non ema. hoc tui imputastir , quod ιune non obtemperaveriι 3 quandoquidem obdurato corde obtemperare non poterat ,- sed quia dignums praebuit, eui cor obduraretur priori insidelitare.
Concm ex Goncto, quia quamvis o dulati careant auxilio ad resurgendum, non
per hoc dicuntur caruisse sufficientia ad salutem per merita Christi Domini: est enim imputabilis illis defectus convessionis in causa, quatenus propter obstinationem liabere volitam reddiderunt se impotentes ad salutariter operandum : sicut homicidium est imputabile ebrio in causa.
Resp. Ad primum, ibi significari imposi
sbilitatem moralem . Ad secundum vel dicendum cum Beda, ibi sermonem esse de finali impoenitentia , pro qua celete frustra oratur ι vel cum D. Hieron. , C etam de Vasq. dicas, D. Joannem spem veniae quam antea promiserat orantibus pro peccatoria non obdurato) negare orantibus pro obdurato, ob moralem impossibilitatem poenia tentiae. Ad tertium vel dicendum, esse
viae cisficilem remissionem blasphemiae in
29쪽
Spiritum Sani luin, stu contra Divinam h nitatem a Vel dicas cum Athan. , Gregor. , Vasq. blasphemiam hanc adeo displicere Deo a ut nisi de ea poemtentaR agatur , ram. in hac , quam in alia vita punienda fit a ubi alia peccata non semper in hoc e iam saeculo puniuntur . Ad auctoritatem Aus. Inobedientia Pharaonis erat impossis bilis. etiam physice in sensu composito o,s attonis, qua nolebat Deo credere 'i a
que adeo inobedientia illa erat imputabilis tantum in causa non praeterita , sed pn sente , cum libere nollet credere , & sic
non obediret. - . Ad confirm. non soIum est salvandum ,
quod peccatores per merita Christi Domini potuerint resurgere , sed etiam salvandum , quomodo per merita Christi quili-het peccator ponit ad poenitentiam reverit post quodvis peccatum; erso non satis est, quod obdurati habuerint in causa sufficien-riam ad salutem .. Adde, liberialem in carm a non satis esse , ut actus hic.& nunc sit liber, & imputabilis; unde qui in ebrietate committit homicidium, non est reus h
micidii , si illud non praevidit; quod si
praevidit , tunc peccavit peccato homicidii interno , quando libere voluit ponere ea iam homicidii, scilicet ebrietatem; non v To nunc, quando sine libertate homicidium sequitur; ergo si obdurati in poenam obstia nationis carent sufficientia physica ad γ'
nitendum , non peccant omittendo poenitentiam , nec est illis imputabilis omissio. conversionis : Immo non posset Deus illis Praecipere, ut convertantur . Ratio a pri Ti est, quia nemo peccat, qui non potest physice non peccare , cum non detur oblia
patio ad impossibile . Hinc proscripta es ab Alex. VIII. Thesis illa prima ex triginta tribus dicens r In statu lamae ad peccarrem formale , ct demeritum suDie illa Aberrae , qua ustumarium , ae liberum Diain causa sua , peccato originali , re liberiare dami peccantis. VI. Objic. a. Experientia constat, obduratos carere conscientiae remotabus, ac sanetis cogitationibus , piisque anhelionibus , in quibus consistit gratia sufficiens s ergo
carent gratia lassicienti. Confirm. quia non omnibus momentis datur peccatoribus gratia sussiciens , unde multi antequam habeant auxilium sufficiens ad resii rgendum , incidunt in amentiam , vel somnum capiunt, Sc interim de Coelo tanguntur 3 ergo auxilium sustiaciens sicut non semper datur , ita nec d
tur omnibus. ἰResp. peccatores, dum a peccant. a xilium sufficiens habere ad non peccandum a ac tunc habere conscientiae remorsum, Cum nemo peccet, qui non advertit, se contra dictamen conscientiae operari. Quando autem peccator in poenam peccati commissi obccaecatur, & obduratur, tunc caret qui
dem sivificientia morali ad relargendum ἐsed non physica: aliter non obligaretur ad poenitentiam . Et in hoc sensu dixit Aug.hb. 3. de libero arbitrio cap. I 8. Iuste pe
cator punirur 2 ut qui recte facere eum posset, noluit, amitἔar posse , cum velit et quat
nus ea est magnitudo inclinationis ad cutipam, & ea subtractio auxiliorum, quae n cessaria sunt ad superandam potentiam moralem , ut quamvis habeat obduratus voIumtatem inesticacem de sua conversione , &displicentiam de obstinatione, non per hoc resipiscat, etiamsi physice possit.
. Ad confirmia certum est primo , singulis momentis , etiam in peccatoribus , adesse auxilium sufficiens. ad non peccandum; aliter non peccarent, dum Uccant . Secundo, singulis momentis ineste unicuique auxilium lassiciens ad implenda praecepta n gativa v. gr. non blasphemandi , utpote quae obligant semper, & ad semper. Te uo, ad implenda praecepta ammativa , v. gr. amanda Deum, quae obligant semper , sed non ad semper, dari auxilium issiciens, pro quando urget obligatio ea implendi . Quario, Deum non conferre adultis auxilia iupernaturalia fingulis momentis 3, sed illaeonferre tum quando urget obligatio mperandi salutariter, tum quando juxta curis sum caiisarum secundarum adstini oppo tunitates a Deo misericorditer destinatae,
puta ,. dum occurrit casuS repentinus, mors amici, terraemotus , exemplum sociorum, exhortatio &c. dicitur enim Psal. I 4. Datosam illorum in. empore opportuno: &Ρsal.s.
Adjutor in opportunitatibns. . I
His positis dicendum, Nullum peccato rem excipi posse ab accipiendis a Deo auia xiliis susticientibus ex desectu opportunitatum ; cum istae sint innumerae , ut constat cxperientia a potest tamen excipi aliquod
tempus , quo non conserantur hujusmodi auxilia, ut etiam experientia constat; cmret enim iis peccator, dum V. gr. dormit, unde dixit Aug. Viris tam beatus , ut feni- per ascendar ' Quare si contingat, peccat rem mori, dum dormit , non proinde fit,
denegatum fuisse illi auxilium eo modo , quo solet justis conferri, idest juxta com
30쪽
VI. Num rareant remedio , circ. a suetas opportunitates a & ideo in Cone in
sone dixi, dari obduratis auxilia in oppor- U S T I O VI.
tunitatibus i hoc enim dumtaxat controis vertitur , Num scilicet obduratis in m nam denegentur auxilia eo modo, quo com
feruntur iustis a ita scilicet ut si per longum te viverent, semper sint iis deneganda esto accidere posse ex concit ucausarum secundarum, quod aliquis peccator dormiens occidatur , antequam oppo tunitas occurrat, qua auxilium habeat ad resipiscendum.
VII. Adde, dici posse, quod Deus finem
Iis momentis det omnibus peccatoribus amxilia ad resurgendum, quatenus semper P ratus est ca dare , nisi ex conclusi causarunt secundarum impediretur a non enim dicitur Deus denegare auxilia per hoc , quod non tollat impedimenta causarum secundarum , quibus impeditur , quominus hic, & nunc consurgat illustratio supernaturalis : sicut non aicitur Deus nolle bonas operationes per hoc, quod non impediat malas . Quare in hoc sensit explicari potest , quod definit Concillium Senonense contra Lutherum decr. t s. apud Platelium p. 3. n. a I . dicens: Dmrina semper est
uix aperuerit iannam, intrabit ad illum. Et
oc pacto dici etiam potest Deus semper conferre Infidclibus omnibus , & Barbaris auxilium susticiens ad salutem , quatenus semper ex parte sua , & quatenus Prima Causa , nisi a concursu causarum secundarum impediretur, paratus est pulsare eorum cor illustrationibus internis invitantibus ad fidem, cui bus postis, si facerent quod est in se, ulteriores a Deo acciperent illustrationes, quousqtie ad fidem, di ad iustificationem pervenirent.
Adde denique, probabile esse, unicuique
dati in actu secundo in ultimo momento usus rationis ultimum auxilium praeveniens; sicut probabile esst, dari ctiam in primo momento usus rationis . Cum enim in utroque hoc momento urgeat per se oblit,tio convertendi se ad Driim pcr dileisti nem , videtur concedenda ad id susscientia. Et iuxta hanc sententiam nulli peccatori denegatur in poenam auxilium sui ciens ad resingendum, non solum juxta opportunitates hujus vitae , prout conceditur 3 ustis ad salutariter operandum, nec solum singulis momentis in actu primo , fc quantum est ex parte Dei primae causae, sed e Man in actu secundo anto moriem. Aum parvulis omnibus etiam in uistero Matris deeedentibus con tauerat Deus remedium
tem e Non quaeritur , Num Deus conia serat infantibus auxilia , nempe iuuitrationes supernaturales , cum istarum sint in eapaces; Sed Num providerit omnibus de remedio sufficienti ad salutem , v. gr. de Baptismo , non solum instituendo pro illis tale Sacramentum, sed etiam v lendo , ut conseratur , & disponendo res naturales, ita ut possit iis conserri Am
mant communius cum Suar. apud Amicum disp. 18. sedi. s. Negant Bagnea , & Vam. I. P. disp. 96. cap. z. putantes , hanc esse mentem Augustini dicentis lib. de Natura. de Gratia , cap. II. Pi mque festinantibus par Mibtis, o paratis ministris, ωι baptismus
parvulo detur , Deo tamen nolente , non datur i de lib. de conectione, Zt gratia cap. R. habet: s d ela Dux , - allevatur per Deum stare , quominus parvnti se em aeciliant PIuxta hanc sententiam, Deus infantibus Lis contulit auxilium sussiciens ad salutem solum in causa , videlicet in Adamo , ne scilicet in originale laberentur ; at post mriginale contra stlim, decrevit in poenam a solute eorum damnationem, quin providerit illis de remedio. II. Dieci equidem cum communiori, Deum parvulis omnibus providisse de sufficienti re medici ad saturem I, ita ut dici nequeat per Deum liare , quominus illis applicetur,& salventiar. I rob. Deus omnet homines vult salvos si vi, ut habet Apost. r. ad Tim. x. & quidem etiam post contractum originale; cum Christus Dominus dederit semeti tim redemptionem Iro omnibns , dc baptismum pro mniblis institii erit , dicens Matth. 18. Funia
nomino Patris, ct Filii, er Spiritus Sancti aergo Deus parvulis omnibus providit de r medio ad salutem . Hinc Aug. lib. 4. contra Jul. cap. 8. dixit et Numquid pariuti h mi1 3 nnn sunt , ut non pertineant ad id , quod di Bim est , Vult omnes hominet δεινοι
fieri ρ Neque obstat, quod ibi Apollotus addat: Fr ad agnitionem Heritatis venire, quod