장음표시 사용
91쪽
di lubestia Be unguibus saeuissimis armatur,&dentibus:& nisi illam solicitε mansue.
ε feceris,cuncta simul disperdet atque lacerabit. Nullus enim leo, nullanc uipera uiscera queunt laniare, ut hominis iracundia serreis quibusdam un-nuibus uniuersa confodiens. Neque enim solummodb corpori nocer , sed
ς' 'ri Wi siu, etiam corrumpit animae sanitatem: cunctas siquidem eius onmino ''' '' uires dis .erpit ac devorat, eamque ad omnia inutilem facit. Si enim ij qui
uernies in interioribus corporis nutriunt, ne respirare quidem sinuntur,ue xatis profecto adesisque uisceribus: quo modo nos uenenatam hanc in nobis alentes viperam, iram dico, quae omnia interiora hominis depascitur: Quid unquam sanum aut forte poterimus cogitare aut parere Irarendia ut P. In E M homilia decima aua in Matthaeum: Medici quando iniuriis aegroti tracti die alcibus caeduntur fit rentum, tunc illorum magis magisq; miserentur, tum maxime ad reddendam illis sanitatem parantur, scientes quh a excellentiam morbi significat ea iniuria . Et tu igitur de inimicis eandem ten to sententiam, sic tractes iniurios. Illi nanaue sunt maxime aegroti, omneua- qitelliolentiam sustinentes. Libera cum a graui isto dolore, & da operam. ut iram remittat. Libera eum a saeuissimo daemone, propriae scilicet melitissurore.Nam &cum aliquos a daemone actos videmus, saepe lachom - is furori mur : non autem agimus,ut ipsi quoque eadem illa patiamur . Hoc etiam in ira percitis seruemusullorum enim sunt similes iracundi, immo ilhiiseri rex longe mi riores,qui utique sensibus adhuc integris insaniunt. Propter quod ueniam non meretur istorum dementia. Noli igitur insultare iacenti,quin immo miserere. Etenim si uideamus aliquem horribiliter a bile u xatum,& uertiginis suae tenebi, sobtectum,quiqι etiam malignum humorem urgeator euomere,porrigimus manum,& supportamus huc illucque iactatum. Et si uestimenta ille nostra polluat,non auersamur,neque abiicimus aegrotum . sed illud tantummodo unum requirimus, quemadmodum --. a tam grandi hac eum angustia liberemps. Hoc igitur etiam erga illosciamus, ut & sipportemus uomentes,&confoveamus aegros: nec eos uspiarelinquamus,priusquam totam prorsus amaritudinem ponant :& tunc tibi gratiam,qui talis Derit,exoluet maximam. ndδ enim elusinodi aedera passione requieuerit, tunc liquid6 cognoscet,i quanta illum conturbatione sanaueris. de quid dico, ab illo tibi gratiam referendam Deus te illicb coronabit,& innumeris remunerabit bonis,quia fratrem tuum grauissima aegritud ine liberasti : sed etiam ille te honurabit ut dominum, modestia
tuam percuncta miratus, . eg. Ga Eoostius Magnus libro quinto Moralium in Iob, capi rigesi- mo: Virum stultum interficit iracundia, se paruulum occidit inuidia Scieni 's' ' nobis magnoperE est quia quoti Estui uulentos motus animi sub man-'' suetudinis uirtute restringimus, ad similitudinem conditoris redire cona mur.Nam cum tranquillitatem mentis ira diverberat, dilaniatam quodam Quata si ira. modo scissamq; perturbat, ut sibimetipsi non congruat, ac uim intimae simi odiae cui litudinis amittat. E et capite trigeniar lyrimo: a 'nta erg6 sit iracun- ' 'i . diae culpa pensemus,per quam dum mansuetudo amittitur,supernae imaginis similitudo uitiatur. Per iram sapientia perditur, ut quid, quove ordi ne agendum sit,omninb nesciatur, licut scriptum est: Ira in sinu stulti r e min. quiescit: quia nimirum intelligentiae lucem lubtrahit,cum mentem permouendo consuadit. Per iram uita amittitur,etsi sapientia toneti uideatur, si
92쪽
67cut scriptum est: Ira perdit etiam prudentes: quia scilicet confusus animus nequaquam explet, etiamsi quid intelligere prudenter ualet. Per iram iu- sitia relinquitur, sicut scriptum est, Ira uiri iustitiam Dei non operaturi quia dum pertuibata mens, iudiciuna suae rationis exasperat , omne quodaror suggerit, rectum putat. Per iram gratia uitae socialis amittitur, sinit scriptum est 1. Noli esse assiduus cum homine iracundo, ne discas semi-aas eius,& sumas scandalum animae tuae. Et 'idem: Quis poterit habitare cum homine,cuius spiritus facilis est ad irascendum Quia qui se ex humana ratione non temperat,necesse est ut bestialiter solus uiuat. Per iram con, cordia rumpitur, scut scriptum est: Vir animosis parit rixas,& uir iracundus effindit pecata. Iracundus quippe peccata effundit, quia etiam malos quos incaute ad discordiam prouocat peiores facit .. Per iram lux vericatis amittitur, sicut scriptum est: Sol non occidat super iracundiam uestra: quia clim menti iracundia confusonis tenebras incutit, huic Deus radium suae cognitionis abscondit. Per iram , sancti Spiritus splendor excluditur: 'uo contra,iuxta uetust. m translationcmacriptum est. Super quem requiescet spiritus meus,n: si stiper humilem &quietaim, & trementem sermones meos λ Cum enim humilem diceret, quietum protinus adiutuit . Si iergb ira quietem mentis subtrahit, suam sancto spiritui habitationem clau:dit,cuius recessione animus uacuus, adapertam mox insaniani ducitur,ri usque ad superficiem ab initio cogitationum fundamento dissipat V. Nam irae tuae stimulis accensum cor palpitat , corpus tremit, lingua se prinpedit, facies ignescit, exasperantur oculi,& nequaquam recognoscuntur noti: Lingua quidem clamor format, sed sensus,quid loquatur, ignorat. In quo itaque iste ab abreptitiis longe est,qui actioni tuae conscius non estλVnde fit plerunque, ut usque ad manus ita piosiliat, ut quoiatio longius recedit, audacior exurgat: seque ipsum an inita retinereo'nualet, quia factus est potestatis alienae, di eo furor membra seris in icuriis exercet, quo intus ipsam membrorum dominam mentem captiuam tenet.Aliquamco autem manus non exerit: sed in maledictionis iaculum linguam uerti Fratris nanque interitum precibus exposcit, & hoc Dauri perpeti/ret expetit, quod ipse peruersus Ioino iacere uel metuit, uel erubescit. Fitque ut uoto& uoce homicidium peragat, etiam cum a laesone proximmanibus cessat . Aliquando ira perturbato animo quasi ex iudicio silanetium indicit, & quo se foras per linguam non exprimit, intus deterius ignescis, ut iratus quisque collocutionem tuam proximo subtrahat,&nil dicundo, suam sit auersus, dicat. Et nonnunquam haec silenti j seueritas peridi sciplinae dispensationiem geritur: si tamen solicite in intimis discretionis
forma teneatur. Nonnunquam uero dum accensus animus a consueta locutioue restringitur,per accessum temporis penitus aptoximi dilectione separatur, &acriores stimuli ad mentem ueniunt: causaeque quae grauius exasperant, oriuntur', atque in irati oculo, festuca in trabem uertitur, dum iram odium permutatur. Plerunque ira per silantium clausa, intra me .lein uehementius aestuat in clamosas tacita uoces fotinat,uerba sibi: qui exasperetur,obiicit: quasi in causae examine posta, durius exasperatare
sponcita quod Salomon breuiter insinuat, dicens: seraestolatio impiorum iuror. Sinue fit,ut perturbatus animus maiorem sti epitum sui silentii sentiMHumque grauius clausa irae inflamma consumat. Vade bene ante nos
nus prosilit. Ita ad male dicta de imprecationes. prosiliens. Ira in eoiae reclusi is me insecusii proserena
93쪽
quidam sapiens dixit:Cogitationes iracundi,ui pereae sunt generationes:mεtem comedunt matrem suam. C A v I T a trigesimosecundo: Sciendum primum Et se ueris est,quδd nonnullos ira citius accendit,iacilius deserit. Nonnullos veminGMnu -tarde quidem commouet, sed diutius tenet. Alii nanque accensis calair scemis dum uocibus petstrepunt.quasi quosdam ace onis sitae solam - tus reddunt eclinas quidem flammam faciunt, sed protinus influillastigescunt. Alij autem lignis grauioribus durioribusq; non dispares, a ciuiomem tarde suscipiunt, tamen accensi semes,dissicilius extini unturi&quia Tinium di si tardius in asperitatem concitant , furoris siti diutius ignem seruant. Alii η- - autem, quod est nequius , & citius iracundiae flammas accipiunt, de tar- Comaritio dius deponunt. Nonnulli uero has de tardε fascipiunt,de citius amittuut: in xuq xv In quibus nimirum quatuor modis liquido lector agnoscit,quia&ad tranor in xi ultimus plus quam primus appropinquat, & in malo se
cundum tertius seperat. Sed quid prodest quod iracundia quo modis mentem teneat,dicimus, s non etiam, qualiter compescid ineat, exprimamus vita iam ira Duobus eiiim modis facta possidere animum ira desuescit. Prius quippe cokimitur. estot mens solicita antequam agere quodlibet incipiat,omnes sibi quas pati potest, contumelias proponat: quatenus redemptoris sit probra civitam, ad aduersa se prsparet. viae nimirum uenientia tanto fortius excipit, uuanto se cautius ex praescientia armauit. Qui enim improuidus Gaauerlitate deprethenditur, quasi ab hoste dormiens inuenitur, eumq; citius inimicus . necat, quia non repugnantem perserat. Nam qui mala imminentia per solicitiidinem praenotat hostiles incursus quasi in insidijs uigilans expectati deliae ad uictoriam ualenter accingitur, unde nesciens depraehendi putabatur. Solerter ergo animus ante assionis suae primordia, cuncta debet aduersa meditari: ut semper haec cositans, semper contra haec thorace patientiae eunduimri munitus, de quiequid acciderit prouidus superet.& quicqiiid non acce a r . serit, lucrum putet. Secundus autem is uandae mansiretudinis modus est, ut , ii cum alienos excessus adspicimus, nostra quibus in aliis excessmus,delicta cogitemus. Considerata quippe infirmitas propria,mala nobis excuses aliena. Patienter nanqi illatam iniuriam tolerat, cui pie meminit 'ubd fortas- sh adhuc habeat,in quo debeat ipse tolerari. Et quasi aqua ignis extingui-sur,cum surgente furore animi , sea cuique ad mentem culpa reuocatur, quia erubeicit sibi peccata non parcere, qui uel Da oues proximo saepE sem GH , recoli arcenda peccasse. E T capite trigesimotertio: Sed inter haec solertericiendum est, nubd alia est ira quam impatietia excitata lia quam rarus iustitiae sermat. Illa ex uitio,haec ex uirtute generatur . Si enim nulla Uuin, ira ex uirtute semeret, diuinae animaduersonis impetum Phinees per gla Ur H- non placasset. Hanc iram quia Heli non habuit, motum contra se
implacab liter stipemae ultionis excitauit. Nam quo contra subdit'rum mitia te euit,eo contra illum districtio aeterni rectoris exarsit. De hae ira p Palinistam dicitur: Irascimini,& nolite peccare. Qiuod nimirum non rem intelligunt,qui irasci nos nobis tantummodo, non etiam proximis de-rinquentibus , uolunt. Si enim sic proximos, ut nos, amare praecipimuri restat sc eorum erratibus,sicut nostris uithsdrascamur. De hac in Sata' monem dicitur:Melior est ira risu,quia in tristitiam uultus,corrigitur animus delinquentis. De hac iterum Psalmista ait: Turbatusis prae ira omiserus meus. Ira quippe peruitium, oculum mentia cecata ira autem perael u
94쪽
telum,turbat: quia quum saltem recti aemulatione concutitur , ea quae nisi tranquillo corde percipi non poteti,contemplatio dissipatur. Ipse nanque zelus rectitudinis quia inquietudine mentem agitat,eius mox aciem obscurat, ut altiora in commotione non uideat, quae bene prius tranquilla cernebat. Sed inde subtilius ad alta reducitur , unde ad tempus,ne uideat, uerberatur. Nam ipsa recti aemulatio, aeterna post paululum in tranquillitate largius aperit , quae hic interim per commotionem claudit: & unde mesturbatur nὰ uideat,indὰ proficit,utad uidendum uerius clarescat, sicut infirmanti oculo cum collyrium immittitur, lux penitus negaturrised inde eam post paululum ueraciter recipit: undὰ hanc ad tempus salubriter amittit. . Nunquam uero commotioni contemplatio iungitur , nec praeualet mens perturbata conspicere,ad quod uix tranquilla uset inhiare: quia nee solis
radius cernitur, cum commotae nubes caeli faciem obducunt: nec turba- citus fons inspicientis ima inem reddit, quam tranquillus proprie ostendit: quia quo eius unda palpitat , eo in se speciem similitudinis obscurat . Sed
cum per zelum animus mouetur,curandum summopere est, ne haec eadem T.. quae in striamento uirtutis assumitur,menti ira dominetur, nec quasi domina praeeat:sed uelut ancilla ad obsequium parata , arationis tergo nunqua bet. recedat. Tunc enim robustius contra uitia erigitur, cum subdita rationi famulatur. Nam quastum libet ira Zelo rectitudinis surgat,si immoderata mentem uicerit,itationi protinus seruire contemnit, de tanto se impudentius dilatat,quanto impatientiae uitium uiruitem putat. Vnde necesse est ut hoc ante omnia qui zelo rectitudinis mouetur attendat, ne ira extra metis dominium transeat, sed in ultione peccati tempus modumque considerans,isgentem animi perturbationem subtilius retractando restringar, animositatem reprimat, & motus fervidos sub aequitate disponat , ut eo
fiat iusti'r ultra alienus,quo prius extitit uictor suus,quatenus sic culpas delinquentium corrigat,ut ante ipse qui corrigit, per patientiam crescat, ut aia furorem suum transcendendo dijudicet , ne intemperanter excitatus ipso ulo rectitudinis, longe a rectitudine aberret . Quia uerb, siem diximus, etiam laudanda boni aemulatio mentis ociuiam turbae, rectὸ nunc dicitur : Virum milium interficit iracundia . Ac si aperte βι- .ceretur: Ira per zelum,sapientes turbat: ira uero per uitium, stultos truci
dat,quia illa Rib ratione ristingitur, haec uero irrationabiliter deuictae meti dominatur.
e. BERMA anus sermone dedimotertio in Psalmum habitat in adiutorio: Assectio naturalis ira hominum est,sed abutentibus bono nature, grauis perditio est,& miseranda pernietes . occupemus illam fratres in quibus expedit, ne fortε ad inutilia illicitaq; prorumpat. Ego uobis dico: non autem ego,sed ueritas:non ego, sed dominus: Nolite irasci eis qui transitoria uobis auferiant,qui conuicia inserunt, qui ingerunt sortE supplicia, &p hoc faciunt nihil. Ostendam autem uobis cui debeatis irasci stratamini ei quae sola nobis nocere potest,sola facere,ut omnia illa non erosint, . Ir,lenduin Vultis scire qu nam illa sit Iniquitas propria. Ita dico uobis,huic irasci est iniquitatimini. Nulla enim nocebit aduersitas, si nulla dominetur iniquitas . Qui perfectὸ huic irascitur, caeteris non mouetur, magis & amplectitur ea. Ego Psd.is. inquit in flagella paratus sum. Sit damnum,sit conuicium,sit laesio corporalis paratus sum oe non sum turbatus rivomam dolor meus in conspectu
95쪽
meo semper. Quidni exteriora omnia parui pendam in huius aestimatione
doloris 3 filius inquit ineri mei persequitur me,& conuicianti seruulo in dietnabor λ Cor meum dereliquit me, dereliquit me virtus mea lumen oculorum meorum: 8e damna temporalia plangam, aut incommoda corporalia reputabo 'Iliacivmirum non modo mansuetudo oritur ut draco nisi flatus non noceat: sed etiam magnanimitas, quam rugitus leonis non ς Aus Rosius libro primo Ossiciorum,capite uige fimoprimo: Caveariit iracundia: amsi praecaueri non potest,cohibeatur . Mala enim lex peccati, indignatio ita animum perturbat, ut rationi non relinquat locum. Pi imum est igitur, si fieri potest , ut morum tranquillitas usu quodam affectionis proposito in naturam uertatur. Deinde,quo ii iam ita plerunque ino. tus infixus est naturae ac moribus,tueuelli atque . euitari non queat: si praeuideri potuerit,rone reprimat. Aut si prius occupatus suerit animus ab indignatione,qua cosilio prospici ac prouideri potuerit, ne occuparci. meditare, Quomodo motum animi tui uincas,iracundiam temperes. Resilite irae,si potes : eede, si non potes: quia scriptum est, Date locum irae. Iacob Da. tri indignanti pie cessit, & Rel eccae dest, patientiae instructus consilio. abesse maluit & peregrinari , qtiam excitare fratris indignationem,ω tunc redire,cum Datrem mitigatum putaret. Et ideo tantam apud Deum inuenit gratiam. Qitibus de itidh obsequiis, quantis muneribus Datrem iptum recociliauit sibi,ut ille praereptae benedictionis non meminisset,memininet delatae satisfactionis. Ergh si praeuenerit & poccupauerit mente tua uac dia,&ascenderit in te, non relinquas locum tuum . Locus tirus patientia est, locus tuus sapietia est, locus tuus ro est,iocus tuus sedatio indignationis est. Aut si te contumacia respondeatis mouerit,& peruersitas impuIerit ad indignationem: si non potueris mitigare mentem , reprime linguam tuam. Sic enim scriptum est : Cohibe linguam tuam a malo,&Iabia tua ne loquantur dolum. De ines, inquire pacem,&sequere eam. Pacem uiam sancti Iacob vide: qua prim sim sedato animum: si non praeualueris,ugnos linguae impone tuae: Deinde reconciliationis studium non praetermittas. Haec oratores seculi de nostris usurpata in suis posuere libris. Maille sensus huius habet gratiam, qui prior dixit. Vitemus ergo aut temperemus iracundiam, ne sit eius aut in laudibus exceptio, alit in uitus exag- , eratio, Non mediocre est, mitigare iracundiam, non inferius quam omninδ non commoueri. Hoc nostrum est , naturae illud. Nolire irato ad iracundiam eius, siue imprudenti ad imprudentiam . vim culpa culpam excutit. Si lapides teras, nonne ignis erumpit les, ut in maius Oia uerbis extollere solent, Archytae Tarentini mi Pnuo
- Lphi, quod ad uillicum suum dixerit: O te infelicem,quam te afflictarem, nisi ilatus essem.tid & DAvio armatam etiam dexteram in indignatione compresserat. Et quanto plus est non remaledicere, quam non uendicare Et bellatores aduersus Nabal ad ultionem paratos, Abigail deprecatione reuocauerat. Undε aduertimus, tempestiuis quoque intercesilonibus nosolum cedere nos,sed etiam delectari oportere. Eousquὰ autem delectatus est, ut benediceret interuenientem, quod ab studio uindiciae reuocatus foret. Iam dixerat de inimicis suis: Quoniam declinauerunt inime iniquitates,& in ira molesti erant mihi. Audiamus, turbatus in ira quid dixeritu:
96쪽
columbae, & uolabo , & requiescam λ Illi e go ad iracundiam prouocabant, hic tranquillitatem eligebat. Iam dixei I Atim naturalem affectunnectendum magis ratione doctrinae, quam extirpandum nouerat. mora - i. Irascimini ubi culpa est, cui irasci debeatis. Non po nolueueet sed . Imitudo & remissio iudicatur. Irascimini ergo ita, ut a culpa absti- ,--pςςς-re, sed uincite ratione iteundi
pecta uis. Qui enim sibi irascitur, quia cito commotus est, desinit irascia Iteri. inai autem uult iram suam iustam probare, plus inflammatur, &. - . iψx ςst /utem secundum Salomonem, qui iracun Adiam continet, quam qui urbem capit, quia ira etiam series decipit. Ca, uere igitur debemus, ne in perturbationes prius incidamus, quam animos nosti os ratio coimponat. Exanimat enim mentem plerunque aut ira aut dolo aut Drnudo mortis, improuiso percellit ictu. Ideo praeuenire pulcnrum est cogitatione,quae uoluendo mentem exerceat,nὸ repentinis excitetur commotionib.sed iugo quodam rationis& habitus costricta mitescat. Io. HvGVsTI Nus in psalmum quartum : Irascimini, inquit, & nolite i
propter poenam pec t prietati rati non est in potestate,s tenaei non consentiat ratio & mens,quae intus regenerata est secundum Deum,ut mεte serviamus Iegi Dei, si adhue earne seruimus legi peccati.Aut agite poenitentiam,id est, hascinunt uobis i de Praeteritis peccatis,&ultei ius peccare desinite. 'GieI1e uolumus, de recte: habet enim hoc animi nostri natura ocistomimia
a quo ad eius imaginem factus est: sed eius praecepta erant sedanda ora seruatis, nemo nos uinceret. Nunc uero dim ipsa, ius uerbis 2ro ter T
gno dedecoro superamur ab omnibus, quae nos commouere ac nerturba ε
tiri habeat uitia,non est tamen ipse iii in iuri uim tium .Quanto igitur honestius homo nos uincit, quam uitium otiis autem
dubitet immane uitium esse inuidentiam,qua ne es, e est ibi ri, z Tbiiciatur,qui non uult in rebus temporalibus uinci λ Melius est ergo ut licidiem durauerit. - y- ς0x inpit cor, si in alium tin, einuri
97쪽
Ira per tela, et ira P uitio. Impatiens Et
iusti doloris admixta dulcedo , diutius eam in ita se detinet, lonec totum acescat uasq; corrumpat. C propter multo melius nec iuste cuiquam iratici mur, quam uelut iuste irascendo , in alicuius odnim irae 'culta facilitate dilabimur. in recipiendis enim hospitibus ienotis ista solemus dicere,inulto esse melius malum hominem perpeti, quam forsitan per ignorantiam excludi bonum, dum cavemus ne recipiatur malus. Sed in astectibus animi contra est. Nam incomparabiliter salubrius est etiam irae ivile pulsami noaperire penetrale cordis, quam admittere non facile recessuram,&peruenturam de surculo ad trabem. Audet quippe impudenter etia crescere cuius uputatur. Non enim erubescit in tenebris , cum super eam sol occiderit. GREGORivs Magnus libro octavo, epistola quinquagesii in aprima ad Leontium: Quoties ira animum invadit, mentem edoma, uince ter plum. Differ tempus furoris ,& cum tranquilla mens ruerit, quod placet uindica. Ira enim in vindicta malorum sequi debet rationem animi, non praeire: ut.
quasi ancilla iustitiae post tergum ueniat, & non lasciua ante rac: fm
rumpat. A liquando uero ostendenda est,& non exhibenda. Aliquando exhibenda est , sed nunquam sequenda. Qilando enim in executione iustitiae placata mente irascimur, iracundiam di non sequimur, &exhibemus. Ira enim quae animum perturbat, quanta consideratione cauenda est, mon' stratur. De qua scriptum est: Sit omnis homo uelox ad audiendum, rardus autem ad loquendum, & tai diis ad iram . Ira enim uiri , iustitiam Dei non operatur. Hinc rursum scriptum est: Quis potest habitare cum homine , cuius spiritus facilis est ad irascendum 3 Huic iterum dicitur: Noli esse cum homine iracundo, neque ambules cum viro Hariobo: ne sorte discas semitas eius,& sumas scandalum animae tuae. Contra hanc in laude patientiae dictum est: Melior est uir qui uincit iram , quam qui cupit ciuitatem magnam. Hinc David personam in e infirmorum ait: Turbatus est prae ira oculus meus. Atque ex ipsa perturbatione quid sequatur,adiunxit,dicens: Inveteraui inter omnes inimicos meos. Ex ira quippe cum turbatus fuerit oculus cordis,inter mimicos nostros ad uetuitarem reducimur, quia inter malignos spiritus ad uetusti hominis nem reuocamur. Cum igitur iram quae cor permovet , sacrastimoniis detesteni uti perpendamus qua intentione debemus hoc uitium tu gere,quod Deo iudice, in testimonio illius toties reprobatur. is ID E M in parte tertia pastoralis curae, admonitione decima Leptima. Admonendi sunt iracundi, ut aemulationi quam se suetudinem subiungant. Idcirco nanque spiritus sinctus in columba re in igne monstratur , quia uidelicet omnes quos implet,&columbae limplicitate mansuetos,& igne reli ardentes exhibet. Nequaquam ergo lancto ipseritu plenus est, qui aut in tranquillitate mansuetudinis feruorem aemuIais nis deserit, aut rursum in aemulationis ardore uirtutem mansuetu'nis amittit. Sed longo alia est ira quae sub aemulationis specie surripit, q aet batum cor & sine iustitiae prae textu confundit. Illa enim in hoc quod debet, inordinate extenditur: haec autem semper in ijstur. Sciendum quippe .est,quia in hoc ab im patientibus iracundi disterunt, oubd illi ab illis illata non tolerant: isti autem etiam quae tolerantur, im
portant. Nam iracundi saepe etiam se declinantes insequuntur, rixaeoc' sionem commouent, labore contςntionis gaudent: quos tamen melius: '
98쪽
figimus, si in ipsa irae suae commotione declinamus. Perturbati quippe
quid audiant,ignorant , sed ad se reducti,tanto libentius exhortationis uerba recipiunt,quanto se tranquillius toleratos erubescii tu . Menti autem furore ebriae omne rectum quod dicitur,peruersum videtur a Vnde & N bal ebrio culpam suam Abigail laudabili cer tacuit, quam,digesto uino,laudabiliter dixit idcirco malum quod fecerat,eognoicere potuit, quia hoc ebrius non audiuit..Cum uero ita iracundi alios impetunt,ut declinari omis,inb no possint, non aperta exprobratione,sed sub quadam sunt cautela reuerentiae parcendo feriendi. i5. ITEM libro vigesimoprimo Moralium,capite quinto,ut sipride peccatis in genere,quaestione tertia. E 3.i . Avo v s Ti M us libro primo de sermone Domini in monte; capite decimonono,ut supra ibidem .is. Ex in Enchiridio ad Laurentium, capite septuagesimonono; Sunt autem quaedam peccata quae leuissima putarentur,nisi in scripturis demon strarentur opinione grauiora. uis enim dicentem fratri suo, fatue, reum gehennae putaret,nisi ueritas diceretλCui tamen uulneri subiecit continuo medicinam,praeceptum fraternae reconciliationis adiungeas. Mox quippe Matth. s. ait,Si ergo offers munus tuum ad altare,& ibi recordatus fueris, quia u ter tuus habet aliquid aduersum te de L.
Quid in acedia, quas gignit filias' Acedia est remissi animi lanauor ad bene '
operandum, praeterism uero tristitia est de re ni Greg. 3.paseeu
spirituali. Quae has gignit ' filias: Malitiam, Me rancorem, pusillanimitatem, desperationem, si fgia: Ἀ
torporem circa prscepta necessaria entisque erou. .d
circa res illicitas evagationem. b Matth.1O aa.
Huic peccato sunt obnoxij homines h oeso b io. , asi, inertes, & quos tepidos Scriptura uocat,ac omnes demum,qui tepus hoc gratis diem'; , se obis ζεcei salutis rebus ac studijs uanis transigunt. Finis lautem huius peccati est,quem docet in Euangelio CuR Isaeus: Omnis arbor quae non facit fructum bonum , 'excidetur , ct in ignem mitto , ulctur . Tum alibi: inutilemseruum e cite in bras exteriores. Neque tacuit ille, quid interim
99쪽
a turae x, g contendite intrare per angustam porim, quia multi, dico uobis, qMe rent intrare, O non poterunt.
H c summatim perstrinximus, ut qui iustitiae uias sunt miniis edocti, praecipuos humani generis morbos, atque ex crandas pestes, quas ostendimus, non tum cognoscant &observent, sed etiam ex praescripto diuinae legis, a te alijsq;
depellere & penitus arcere conentur. Beatus uero vir, ii qui
s. eη p ruit non absti in consilio impiorum, O in via peccatorum non stetit, ct in ca-
'My ' pestilentiae non sedit, quemadmodum psaltes canit regius, ut primam iustitiae ac beatitudinis partem cantico suo primo
demonstret. S C R I P Τ V R AE.
ECCLEst AsTIci trigesimotertio, Multam malitiam docuit ociositas P aovEκvio via decimoquinto: Cor gaudens exhilarat faciem: tu moerore animi deijcitur spiritus. EccLEsi Asrici septimo: Noli esse pusillanimis in animo tuo. Ex trigesimo: Tristitiam non des animae tuae , he non affligas temetipsum in consilio tuo. Iucunditas cordis, haec estvitta hominis, Et thesaurus sine desectione sanAitatis:& exultatio uiri est longaeuitas. Miserere animae tuae placens Deo, & contine, & congrega cor tuum in sanctitate eius& tristitia longe expelle a te. Multos occidit tristitia,& no est utilitas i illa. P ovERhio avia decimoseptimo: Animus gaudens aetatem Boridam facit: spiritus tristis exiccat ossa. P ALMo centesimo decimooctauo: Dormitauit anima mea praetidio. Et psalmo trigesmonono: Cor meum dereliquit me. M ATTR A Et vigesimo, Egressus circa horam tertiam, uidit alios stantes in sero ociosos, & dixit ituis: Ite & uos in uineam meam. Circa undeci
ET capite vigesimosecundo: Iterum misit alios seruos, dicensi Dicite inuitatis, Ecce prandium meum paraui, tauri mei& altilia occisa,& omnia parata: venire ad nuptias. IIli autem neglexerunt, 3e abierunt, alius in uillam suam, alius uerb ad negociationem suam. APOCALT sis tertio: Et Angelo Laodiceae Ecclesiae scribe, Haec dicit Amen , testis fidelis& uerus, qui est principium creaturae Dei: Scio opera tua, quia neque fri gidus es, neque calidus. Utinam frigidus esses,aut calidus. Sed quia tepidus es nec stigidus , nec calidus, incipiam te euo mere ex ore meo: quia dicis quod diues sum, locupletatus ,& nullius egeo: & nestis quia tu es miser,& miserabilis pauperin caecus nudus. Pa ova Raio κτM sexto: Discurre, festina, suscita amicum tuum: nε dederis somnum oculis tuis, nee dorm itent palpebrae tuae. Eruere quasi damula de manu,&quasi is de manu aucupis. vade ad semicam o ri' ger,&considera uias eius, Se disce sapientiam: quae cum non habeat du--m , nec era Ptorem nec Princirem, parat ita aestate cibum sibi, deco
100쪽
gregat in messe quod comedat. Usquequb piger dormies quando contumes e somno tuo Paululum dormies, paululum dormitabis, pau lulum conseres manus ut domnias: dc ueniet tibi quasi uiator egestas,di: pauperies quas far armatus. Si uero impiger fueris, ueniet ut fons messis tua, de egestas longe fugiet a te. Ex capite decimo: Egestatem operata est manus. remissa: manus autem fortium,diuitias parat. Sicut acetum dentibus,& sumus oculis, sic pisger his qui miserunt eum. C a s i τ a decim otertio: Vult & non uult pigerianima autem operan tium impinguabitur. I xnvastato RuM decimooctauo : Pigrum dei jclit mor: animae autem es minatorum esurient. QSi mollis & dissolutus est in opere suo,fraterest sua opera dissipantis. Ex capite deci non ino: Pigredo immittit seporem , &anima dissoluta est ri et .Qnicii odit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit uiam suam,ia ortificabitur.Abscondit piger man m suam sub asceila, nec ad os suum applicat eam.
C pira vigesimo: Propter frigus piger atiue noluit: mendicabit ergb aestate,& non dabitur illi. Ex vigesimoptimo: D deria occidunt pipriaminoluerunt enim qui xam manus euis operari: tota die concupiscit&dcsiderat: qui autem iuus est,tribuet,& non cessabit.
I xx M cap ite vigesimosecundo: Dicit piger,Leo est soris: in medio platearum occidendus sum.
CApiet a vigesimoquarto: Per agrum hominis pigri transiui,& per uineam uiri stulti:&ecce totum repleuerant urticae,& operuerant superficiε eius spinae,&lmaceria lapidum destructa erat . mod cum uidissem, posui in eorde meo, & exemplo didici diiciplinam . Usquequb piger dormies usquequb de somno consurgesὸ Parum inquam dormies,modicum dormi tabis:pauxillum manus conseres ut quiescas:& ueniet tibi quasi cursor egestas tua,& mendicitas quas uir armatus. Ira M capite vigesimoquinto: Sicut tinea uestimento,& uermis ligno, ita tristitia uiri nocet cordi. CApi TE vigesimosexto: Dicit piger, Leo est in uia leaena in itineribus:sicut ostium uertitur in cardine suo ita piger in lectulo suo. Abscondit piger manus sub astella sua,& laborat si ad os suum eas conuerterit.Sapientior sibi piger uidetur septem uiris loquentibus sententias. E T capite vigesimoinauo: Qui operatur terram suam , satiabitur panibus: qui autem sectatur ocium,replebitur egestate. EccLas IasTica quinto: Non tardes conuerti ad Dominum,& ne differas de die in diem. subito enim ueniet ira illius,& in tempore uindictae di sperdet te.
E T capite septimo: Non oderis laboriosa opera Se rusticationem creata ab altissimo. Capira decimoquarto: Felix qui non habuit animi sui tristitiam, &n6 excidit a spe sua. C pira vigesimoseeundo: In lapide luteo lapidatus est piger,&omnes loquentur super aspernationem illius . De lier re boum lapidatus,