장음표시 사용
71쪽
tis euertit eis brietati Galat. a
vini immo derat. tum operatio.
no excitatus, me uiuus nec mortuus est. Ebrietas, v
iuntarius da- Brutis peiores ebriosi.
pessima morborum genera erumpere, &idcircδ necessariam esse demptis nem,ut rursum habeant,in quae possint crescere: non enim manere in uno statu naturam corporum,s d aut crescere semper, aut decrescere: nec posse uiuere animat,nisi crescendi capax sit. Unde de Galenus uir doctissimus, Hippocratis interpres, athletas, quorum uita&ars sagina est, dicit inexhortatione medicinae , nec uiuere posse diu, nec saros esse, animasque eorum ita nimio sanguine de adipibus, quasi luto inuolutas,nihil tenue, nihil caeleste,sed semper de carnibus&rutiu& uentris ingluvie cogitare. I In au in caput quadragesimumquartum Ezechielis: Perspicuum est, ebrietate &sicera statum mentis euerti:& non plene nos lapere,quando uini satietate animus occupatur.36. IT au in caput quintum ad Galatas: Quartumdecimum locum inter earnis opera, ebrietas tenet. Ebriosi quippe regnum Dei non possidebunt. Et Dominus ad discipulos: Cavete, ait,ne forte grauentur corda uestra in uino& crapula. Vino hominis sensus euertitur e pedes corruunt, mens uacillat,libido succenditur . Vnde Apollotus clamitat: Et uinum in quo est luxuria Habet unusquisque suae sententiae potestatem: Ego Apostolum sequori in uino esse luxuriam, in uino ebrietatem. Ebrietatem autem &luxuriam,inter carnis opera numerari, nec ille potest negare qui eis dein pas-
fionibus uincitur. Et licet me quidam in eo libro, quem de seruanda uirginitate scripsi, repraehendendum putent, quod dixerim adolescentulas ita uinum debere fugere ut uenenum: non me sententiae poenitebit:Opus quippe ibi magis itini,quam Dei a nobis creatura damnata estis licentiam tulimus ut ni proprio aetatis calore feruenti,ne sub occasione parum bibendi,plus biberet periret: Alioquin stiebamus & in Christi sanguinem uina
consecrari: & Timotheo vinum ut biberet imper tum. Ebrietas autem tam ex uino,quam ex caeteris bibendi generibus, quae uario modo conficiun- itur,potest acciderero quo & de sancto Ioane dicitur, vinu de sicera non bi ibet.Sicera interpretatur ebrietas. Et ne quis uinum non bibens,aliud sibilputaret bibendum: exclusa causatio est,dum omne quod inebriare potest, cum uin Variter aufertur.Quintadecima,quae & extrema inter carnis ope ira,comessatio est. Manducauit quippe populus & bibit,& surrexerunt i dere, Semper ebrietati iuncta luxuria est . PuIchre quidam non ignobilis. orator, cum ebrium de somno describeret excitatum, ait:Nec dormire e citatus, nec uigilare ebrius poterat. sententia expressit,quodam mo- db nec mortuum eum suisse,nec uiuum. ia. B. BAsi Livs M agnus homilia decima quarta in ebrietatem & luxum : Ebrietas daemon est uoluntarius,ex uoluptate animabus nostris indin Rus. Ebrietas malitiae mater est, uirtutis inimica,fortem uirum reddit ignauum,ex temperato facit lasciuum,iustitiam ignorat,prudentiam extinguit.
Sicut enim aqua igni est aduersa, sic uinum immodicum rationem supprimit. Qua in reae: c homo miser, a brutis differs Nonne rationis munere, Iam a D a' o omnium: conditore accepisti, reliquae creaturae omnis satus dominus εe imperator Hoc igitur te mentis lumine per ebrietatem priuans,inter bestias ratione carentes annumerari poteris, similisque illis uideri. Nec solum eo peiores brutis, qubd mente insani aut ebrii,sed etiaquod senfibus longh intra illa deficere uideantur. Quod suaeso animal ita uisa audituVesuque ebrius homo, debilitatur Notine imiliarissimos inter: c dum
72쪽
dum ignorant,alienis uero saepe ut domesticis congrediuntur An non ἡmbras tapenumerδ tario uini sulcos aut loca praerupta transiliunt Aures terrifico sonitu more fluctuantis naaris resertas habent : terra interdum insiurgere,ac in arduum ac rectum erigi, montes uero circum moueri uidentur Quandoque ab re & praeter modum rident: nunc uero sine consolationis remedio plorant, nunc item audaces & temerarii, mox timidi & ignaui.
Lymphatus Fe malo daemone captus, misericordia quidem dignus .ebrius uero eadem fere & ipse patiens,minimὸ misericordia dignus, qui spontaneo seruit daemoni. Quis est qui maledictionem Cain in seipsum transfert An non qui uino tremit de uacillat per omnem uitam λ Naturali nanque firmitate deficiente,necesse est corpus continuis uacillet atque moueatur. Cupotatione procedente eri ueniunt,ut de augenda hac insinia certent, Bede ebrietate per ambitionem contendant: cuius authorem legis,diabolum habent:uictoriae uero praemium, peceatum . Nam qui plus has erit meri, is solii authoe prae caeteris laudatur, is uictoriam refert. Atque ita gloria in ignominia il- diaboliis. lorum est. Inter se nanque contendunt, & ut in iudicio aliquo desensitanti Ebrietas iraque rationis interitus,sortitudinis pernicies, lenectus ivarii-ra,mors momentanea. Quid,quae ,sunt ebrii, qua gζntium idola λ cuulos Ε, ii suis uehabent, de non uident: aures hab mi,& non audiunt; manus paralysi aD- 2 Inlaetas habent,pedes infirmos ac facileossendentes. I. Avcvs Tixus sermone ducentesimo trigesimoprimo de Tempore: Cum fratres charissimi,ebrietatis malum sit graue uitium & Deo odibile, ita per uniuersum mundum a pluribus in consuetudinem missiim est, ut ab illis qui Da i secepta cognoscere nolunt,ia nec putet nec credat esse pecca suetudinem tum,intantum, ut in conuiti iis suis irrideant eos qui minus bibere ponunt, putatur ebrie per inimicam amicit am adiurare homines non erubescunt, ut potum amplius accipiant quam oportet. 'i enim alterum cogit, ut se plus quam
opus est, bibendo inebriet: minus malum ei erat, si carnem eius uulnera' coonte, iaret gladio,quam animam eius per ebrietatem necaret. Et omnes ebriosita nimium potes sunt,quales paludes esse uidentur. Q od enim in paludibus nascatur, non ignorat charitas uestra: totum quod ibi nascitur,nullum fruom habere counoscitur. Nascuntur ibi serpentes,sanguisugae: nascuntur ibi ranae &- bis
diueri a genera uermium, quae magis horrorem possunt generare, quam a- ramur.
liquid, quod ad uictu proficiat,exhibere. Istae enim herbae uel arbores,quae aut in ipsis paludibus, aut circa ripas earum nasci solent,nihil utilitatis habere uidentur, intantum,ut in annis singulis incendio concrementur.yidete, quod de ebrietate nascitur,leni praeparatur. Tales sunt,sicut ia dixi, omnes ebriosi,quorum prandia ducuntur usque ad noctem , quorum coenas lucifer uidet,qui stare non possunt,etiam cum uidentur esse ieiuni, quorum
sensus tardi, graues, obtus , de quodammodo iam sepulti. Denique in ipsa μfrequenter ebrietate nec seipso nec alios recognoscunt, nec ambulare ualent, nec stare: dicere aliquid uel audire quod ad rationem pertineat, omnino non possunt. Frequenter etiam usq, ad uomitum inguiyitare se non ne mensura erubescunt, & ad me nutras sine mensura bibere. Maiora enim pocula pro biber uidentur, certa bibendi lege contenditur: qui poterit uincere,laudem me' retur ex crimine: Inde lites & rixae nascuntur,inde diuersis de horrendis saltationibus membra torquentur,inde adul: eria & nonnunquam homicidia
yerpetuantur. Et quoties nimium potum accipiunt,tanquam in parat mi
73쪽
ber dum cogendus. Nota. Matth. 1s.
reseluti, dum suis pedibirs ambulare non possunt , foedissima Iatera aliorsi manibus portantur ad lectum. Et est in illis oculorum ea ligo , vertigo, fatigatio & dolor capitis , se Fasio uulius, membrorum omnium tremor, animae acmentis stupor. In talibus impletur quod scriptum est: Cuiuae cui itii multus cui irae cui rixae cui sine causa uulnera cui suffusio oculorum Nonne his qui morantur in uino ,&eis qui in uestigant ubi potus fiunt, de student calicibus epotandis λ Sed illi qui tales esse uolunt, miserabiliter si excusare conantur, dicentes: Ingratum habeo amicum meum, si quoties illum ad conuiuium uocauero, potum ei quantum uoluerit ipse, non dedo. ro. Et non sit tibi amicus, qui te Dao uult facere inimicum, qui Sc tuus se suus est inimicus. Si & te & alium inebriaveris, habebis hominem amicum, habebis D ετ M inimicum. Et ideo sapienter considera, si iustum sit, ut te a Deo separes, dum te ebrioso coniungis . Ad extremum tu eum noli adiurate, noli cogere, sed in potestate illius dimitte, ut quantum 6bi placuerit bibat,& si se inebriare voluerit, uel solus pereat, & non ambo pe- .reatis. o infelicitas generis humani, quam multi inueniuntur, qui ebrio sos&luxuriosos an pi usquam oportet, cogunt bibere ante ostii impaulperibus petentibus ii et unum calicem dissimulant dare: nec attendunt, quia illud quod luxuriosis uidentur ingerere, Christus in pauperibus deberetae cipere, qui dixit: Q od fecistis uni ex minimis meis, mihi fecistis.Sed qui tales sunt, quando alios in ni inio potu sepeliunt, pauperi eleemosynam petenti dicunt: Vade uade in ante, At dabit tibi Deus: & utique dum ambulaueri: honao, ei daturus est. Quideli ergo quod dicit, Vade in ante, &dabit tibi Deus : nisi, Vade ad illum hominem qui habet Deum, quia daturus est Deus λ Ac sic ore suo ipse confitetur apud se, Deiam non esse , quo inspirame, possit erogare pauperibus. Rogo, fratres charissimi, diligenter attendite & uidete, quia quando animalia ducuntur ad aquam,ubi saturauerunt sitim suam , et am s supra aquam d uinis teneantur, repleta fici,bi here nolunt omnino, nec possunt. Considerent ebriosi, si non peiotes animalibus iudicandi sunt. Cum enim animalia amplius quam eis opus est, bibere nolunt, illidi duplum & triplum, quim eis expedit, potum accipi ut. Et unde trium aut quatuor dierum reiectionem potuerant rationab .lem habere, u no d te cum grandi peccato coimendiint perdet e potius, q)iam expendere, propter inuidiam aut ebrietatem: atque utinam potum tantvir moab perderent, & non etiam ipsi perirent. Et nonnullis interiectis scripturae testimonijs, ait: Ipsi qui contra coalumnam & amicam suam ebrietatem Io- uentibus irascuntur, libera a nobis uoce audiant, quia quicunque ebri us poenitentiam de ipsa non egerit, sed usque ad mortem suam in ipsa ebrietate pei manserit, in aeternum profectis peribit, quia non mentitur Spiritus sanctus, per Apostolum dicens: Neque ebitosircgnum Dei possidebunt. Et ideo quicunque sunt ebriosi, melius faciunt ut nota nobis . se sibi potius irascantur, & cum Dei adiutorio se luto necis se excutiam, uel de cloaca ebrietatis dum adhuc tempus poenitendi est, Ditinent quanta possunt celeritate, Deo auxiliante, consurgere, Ac totis animae uiribus cum Propheta supplicantes Domino dicant, Eripe me de toto, ut non iubare Et illud: Non me demergat tempellas aquae, neque absor at me p Mundum,neve urgeat super me puteus os suum. Ebrietas enim quasi interni puteo quotcunque sus erit, nisi digna subuenerit poenitenua , & en. endatio
74쪽
tio fuerit subsecuta, ita sortiter sibi uendicat, ut eosdem ipses de inserni te Ebrietilli. unebroso puteo ad charitatis uel sobrietatis lucem redire sine poenitentia no tium uiasvia permutat. Sed hic ante omnia intelligere&scire debemus, quia non uno
die essiciuntur homines ebriosi, sed eum paulatim adiurantibus de cogentibus crudelisi imis inimicis potius quam amicis, per singulos dies singulossbi aut binos calices ad potum consuetudinarium addunt. At ubi hoc in Consuetudo usum miserint, ita eos ipsius ardor ebrietatis occupat, ut illos semper fili- qu re compellat. Sed qui se de hoc malo desiderat liberare, quomodo sibi interuat lo dierum potum addendo ad ebrietatis tenebras peruenit, ita paulati in subtrahendo ad sobrietatis lucem redeat. Qui si semes totum, quod amplius accipiebat, subtraxerit, ubi nimia siti coeperit exardescere, cum prandi amaritudine clamat & dicit: Malle se mori, quam sibi bibendi uel inebriandi consuetudinem tollere: nec attendit quod tolerabilius erat illi in carne mori, quam in anima per ebrietatem interfici. Et ideo ut nec ardorem minium patiatur, & de tam graui malo quod patitur, liberetur, . . cui iam dictum est, per interualla dierum sibi aliquid de nimietate potus
subtrahat, quousque ad rationabilem bibendi consuetudinem redeat. Qui 'huc ita, ut diximus, per partes subducere uoluerit,&de ebrietate liber a ritur, de illam intolerabilem poenam non patietur. Ergo , fratres charis, simi. dum haec suggero, me absoluo apud Deum. Quicunque me audire contemplerit,& ad bibendum pronus fuerit, uel in conuiuio suo alios adiurare uel cogere uoluerit,de pro se& pro illis in die iudici j reus erit. 3 Io1M Aligustinus in sermone e cxxxi de tempore: illud uer' qu-le sobrio, i, μest,u, ipsi infelices ebriosi, quando se nimio uino ingurgitar,ridentia uitu' dEtium aine perant eos,qui rationabiliter hoc tantum quod sufficit, bibere uolunt,dicen tra. tes eis: Eru scitem verecundia fit uobis , quare non potestis bitare quantum s Dicui uenim eos non esse uiros. Et videte miseriam ebriosorum. Se dicunt esse uiros, qui inebrietatis cloaca iacent:& illos non dicunt esse uiros,qui honestE & sebriis stant.Iacent proli rati,de u iri sunt: stant erect de uiri non sunt 3 Victor ebri tatis, uituperatur: & uictus ebrietate,la udatur.
Irridetur sobrius,qui & se & alios potest regere: & non irridetur, immo n6 . plangitur ebriosus,qui nec se,nec alios potest agnoscere. Solent ebriosi ita Eleusiclis . Rexcusare ut dicant,Persona potens me coegit ut amplius bibam,& in co- brietati uiuio regio aio potui aliud facere. Ad excusandas excusationes in peccatis, icta praetendimus: de quod ita plere nolumus,no potuisse nos dicimus. Nolla Jn culpa est nostra: de no posse,praetenditur. Etia si ad hoc ueniretur, ut tibi diceretur: Aut biba Aut morieris: melius erat ut caro tua sobria occide Nota. Iecur,quam per ebrietatem anima moreretur. Sed excusatio ista falio ob ijcitur.ipsi enim reges,de quicum sunt alij pomites,quia Deo propicio de Chri Res usi stiani sunt Q prudeles,de sobrii,de toto corde Deum timentes,si te uiderent definisse teri no acquiescas pro timore Dat inebriari, si tibi sub hora uideantur irasci, postea uero te in grandi admiratione suscipiunt , dicentes: Quantu cu illo egimus,quantis ea minis Si terroribus fatigauimus,& tamenunjeua sobrietate separare potuimus.Naoc Deus qui te uidet Peius amorea, inebriari no uelle, ipse tibi gratia illorum dabit,qui levit amplius biberes,uidebantur hortari & cogere. Ille qui ebrietati resistit, si cum Dei adiutorio perseuerare uoluerit, de pro ipta aliquas pertulerit tribulationes,mna iaci Dominus ad niartyrii gloriam reputabit.Et post pauca: ideo, eba
75쪽
Navibus ori rariis eompararantur.
risiimi,tanta inselieitate se inebriant homines, cuia putant ebrietatem,aut paruum, aut nullum peccatum esse. Sed pro ista ignorantia maxime sacerdotes in die ludicii reddituri sunt rationem, si commisiis sibi populis, quae uel quanta mala de ebrietate nascuntur, assidue noluerint praedicare. Si ergo eredit ebrietatem esse paruum peccatum,si se non emendauerat, εe pro ipsa ebrietate poenitentiam non egerit,cum adulteris Be homicidis aeterm line remedio illum poena cruciabit, lacundum illud ,quod ipsi benis nostis beatum Apostolum praedicasse: Neque,inquit,fornicarii meque id
lis seruientes,neque molles, neque masculoriim concubitores, neque au
ri. que adulteri,neque ebriosi regnum Dei possidebunt. Videte:ebriossis eum fornieatoribus & idolis seruientibus,& masculorum concubitoribus&adulteris iunxit. . .
. Custis os Touus in homilia contra luxum 3e crapulam: Eum qui useuit in delicijs,de ebrietati deditus est,te parasitos alit,& adulatores, & ca nium noratione&uini potatione disrumpitur, saepe&inuitum despontἡ necesse est peccare,& extra huius loci tempus,&cuui illinc recesserit. Nasicut nauis oneraria, quae supra suam magnitudinem uehenda capit, oneris magnitudine grauata submergitur : ita anima & corporis nostri natura si plures acceperit cibos,quam ferat natura sua,impletur, & iniectorum grauitatem non amat,& in perditionis pelagus demergitur,& nautas& gubernatores,& eos qui in prora,& alios nauigantes,&ipsum onus cum hominibus perdit. Sicut igitur non tranquillitas maris,non scientia gubernat Vris,non nautarum multitudo,non praeparationis studium,non anni mi ua,non aliud quicquam naui,quae sic intempestate est,prodest: ita&descatis euenit, neque cogitationem multitudo,neque eruditio& admonitio, que admonitionest& consilia,neque aliud quid, neqitimor futuroru, neque pudor,neque accusatio eraesentium,neque aliud quid saluare potestsHericlitantem animam: sed inualescit luxus &ametia per omnia, & sub aquas nolens uolens eum qui aegrotat, deseri,&graue tacit nauseagium.
Vnde nihil facile hil ad futuram uitam & iustificationes quae alibi futurae,ineri. Sed qui talibus uacat, & ad praesentem uitam inutilis fit,ad nihil accommodus,re ubique ridiculus, tam in publicis quam in priuatis rebus:& si in tumultu aliquid opus est fieri, non inuenitur habere aliquid prouidentis,uel gubernationis:ab omnibus inimicis capi potest, omnibus inuti-
IAamicis & accedentibus,& no solum periculis & obsidionibus suila po
test rapi:non in traiiquillitate solum eum audire, pauore non caret, sed ε . in arduis, ob immodestiam morum se aecedenti erit inutilis. Nam ipsum illic,in aduersitatibus loquor, timor & effoeminatio, & metus immodicus.
periluis & foetidis undiquE plena sunt,ita ut tolerari nequeant: sed & anima corpore multo iniucundior, multo maiores quam Uud morbos in se arripit ex deliciis. Nam sicut corpus non solum superfluitates emittit naturales.sed multo plures,& undique . Nam & oculi,& aures & os grauedine, muco di corruptione , & his quae intus generantur, lutulentis & impuris affectibus lant plena:& ipsa natura carnis laxior fit,quam naturalis proportio stetidam di inutilis, ad omne bomim opus inutilis.Eteium &- terra,
76쪽
quand4 a sua abundantia oppressa suerit, suum innatum perdit calorem: perdit autem & Iuas uires, & neque ad opus, neque ad suam generationem
est accommoda. Hinc autem incurabilibus & difficillimis implicatur morbis, qui perpetuo in uoluptate uiuunt. Nam in tremoribus & palloribus, mitiis;& pedum & manuum doloribus,& alijs pluribus, de quibus medici dicunt, hietibiles fiunt. s Ioa M Chrysoilomus homilia prima ad populum Antiochenum: Non simpliciter Apost lus Paulus dixit, vino utere: sed , Vino modico: non qu bd hae admonitione & consilio Τimotheus egeret, sed quod nos indige Quintum M.
remus. idcircbad illum scribens, nobis bibendi uini mensuram & termi- vendum. nos statuit, tantum bibere iubens, quantum ualetudinem adiuuet, quamucorpori sanitatem praebeat,&non alterum morbum : non pauciores enim, quam continuatus aquae potus , sed multo plures de difficiliores animi &corporis morbos immiaica uini parit potatio, passionum bellum, absurda' viri,i.ri l. 4rum cogitationum hyemem menti introducens,& corporis vim molliorem malos studio,&solubiliorem efficiens. Non enim ita terrae natura uexata aquarum su- producat. perabundantia continue dissoluitur ,ut corporis uis mollescit, 3e diffluit,de exilis redditur vini po: u continub ingurgitata . Fugiamus igitur utrinquὰ intemperantiam, tum corporis ualetudinem curando, tum ipsius lasciuias recidendo. Vinum enim a Deo datum est non ut inebriemur, sed ut sobrii simus: ut delectemur, non ut doleamus. Vinum enim laetificat, inquit Da- palm. rol. vid,cor hominis: tu uerb ipsum tristitiae materiam facis. Etenim animo grauato sunt supra modum ebrij, tenebris multis menti offusis. Medicina optima est, quando commensurationem habet optimam. Simpliciores nonnulli restquam aliquos prae ebrietate se deturpantes uiderint, illos uituperare
omittentes . fructum a Deo datum calumniantur,dicentes: Non si uinum. uiritim Ipsis itaque dicamus. Non sit ebrietas. Vinum enim Dei, ebrietas. autem sed ebriu to' diaboli opus est: non uinum ebrietatem facit, ne Dei creaturam accuses,sed conserui insaniam argue. Tu uero peccantem punire & corrigere omittes, benefactorem afficis contumelia. Cum igitur quosdam haec dicentes audierimus, obmutescere faciamus. Non enim usus, sed immodestia ebrietatem facit: ebrietatem, inquam, malorum omnium radicem . Vinum da eit. tum est, ut corporis imbecillitatem corroboret, non ut ammi sanitatem exterminet. Noli igitur immoderate Dei munere utens, stultis S impudentioribus hominibus occasiones piabere.' id enim ebrietate miserabi- Qui tu istius λ Mortuus est animatus: ebrius, daemon est uoluntarius: morbus ueniam non habens, ruina excusatione carens, commune generis nostri op- 'ptobrium. Non enim in conuentibus tantum inutilis ebrius, aut in priuatis & publicis negociis, sed etiam solo est adspectu omnium grauissimus,
Retores exhalans teterrimos, eructationes, de ola lationes,& iioces ebriorum insuaues atque molestae, eos qui spectant & fimul sunt , extremae abho- minationis implent. Et quod malorum caput est, caelum eblijs inuisum hic morbus efficit, nec aeterna bona assequi permittit , sed post uitae huius op probrium , & illic tali morbo laborantes poena manet aeterna. Hanc igitur improbam consuetudinem recidamus,& Paulum audiamus dicentem: Vi .Tim. s.
77쪽
at Aetem metis obtundit. Dan.I. Luc. c. Eti. 2. Omnes ani mae uiriures
destriait. Hierem. s v. ii ta L x x. NStani cibo. rum qualitas, et cupiditas
Et necessitatibus semper metiri :& nullatenus necesitatem excedere, neque imprudenter & temet Equid facere oportet. 6 Isiuo, τε libro secudo de Summo no, capite quadragesimosecuti do: Prima est luxuriae materies saturitas panis: vndE & Propheta Sodomadde satietate anis accusat dicens: Haec fuit iniquitas Sodomorum , fupe bia , saturitas panis, & abundantia aquae: Panem quippe Sodomitae immo ,
derate su mentes, in turpitudines defluxere flagitiorum, atque inde merite-irunt, comitante superbia, caelestibus aduri incendiis, ex quo modum non tenuerunt edacitatis. Vtile est cauere gulam, ciborumq; concupiscentia .Qn id enim tam nox iuna, qtiam ut animus seruiat uentri diescae, quae sunt ideliruenda, tellante Apoliolo ac dicente: Deus autem & hunc &hancndestruet. Proxima est uentri libido, sicut loco, sic uitio. Ubi enim uen- , tris cura, ibi & eorum quae circa uentrem sunt proxima. In ordine nan- ue membrorum, genitalia uentri iun*untur. Dumq; unum ex his immo-ierate reficitur, aliud ad luxuriam excitatur. Non ad luxuriam uel ad ca-itietatent, sed tantummod4 ut corpus sultentetur, epulis est utendum. Nam ut Philosophi dixerunt, cibandus est venter ut contineat animam , non ut corrumpat. i nimium cibis utuntur, quanto magis uentrem pascunt, itanto amplius sensem mentis obtundunt. Nam Graeci dixerunt, ex crasso.
uentre suo tilem sensum gigni non posse. Nam gulae saturitas nimia aciem mentis obtundit, ingeniumq; hebescere facit. Libidinis ignes ciborum so imite increscunt. Corpus autem quod abstinentia frangit, tentatio non e xurit. Unde & tres pueros abstinentes flamma Babylonii incendii, etsi te-.tigit, non combussit: quia nimirum etsi desideriorum carnalium ignis abstinentium mentes inflammat usque ad consensum, tamen concupiscentiae uel Neris, non exurit. Cui abundantia est epularum, ardentia diuitis ini dat stipplicium, cuius tanta in inserno inter ignes erat inopia, quanta hie epularum fuerat copia . In hoc enim seculo crurire de sitire nolunt: propte. rei illic inter flammas sitiens, stillam aquae quaesiuit, nec meruit. Con derandum quam uehementer arguantur commessatio de sumptuosa conuiuia . Nam per Prophetam comminatur Dominus, se non hanc relaxare iniquitatem his qui eam libenter ambiunt. Dicit enim per Esaiam Prophe tam . Ecce gaudium & laetitia occidere vitulos&iugulare arietes, comedere carnes, & bibere uinum. Si dimittitur iniquitas haec uobis donta moriamini. Sicut omnes carnales cupiditates fer abstinentiam resecantur,iita omnes animae uirtutes edacitatis uitio destruuntur. Indὰ est st de princeps cocorum muros Hierusalem subuertit , quia & uenter,cui seruitur a cocis,uirtutes animae destruit. Neque enim posse quempiam uirtutum perfectionem attingere,nisi prius uentris edomauerit ingluuiem. Nemo potest dominari caeteris uiiijs,nisi prius ingluuiem uentris restrinxerit. Nec quis
quam facile poterit a semetipso spiritus immundos expellere, nisi per abstinentia gulae. Tunc enim hostes qui extra nos sunt,a nobis fortius superatur, quando prius quae intra nos sunt,uitia extinguuntur. Nam frustra foris agit bellum, qui intus habet periculum. Non qualitatem ciborum, sed eorum cupiditatem cauenda. Nam saepε accuratius praeparata, sne gulae cocupisce.
tia degustantur: & saeph abiecta de uilia,edendi cupiditate sumuntur. Sicq; fit, ut non sit in culpa ciborum qualitas,sed illud reputetur in uitio, quod cudesiderio degustatur. Q'atuor sunt genera distinctionum in gulet appetitu,
78쪽
id est,quid,quando, quantu,& quo modo appetatur. Id,ad rem ipsam per distincti, intinet,quae appetitur. ando,u ante legitimulepus quid appetatur. Quan- amretitu gu tum uero,ad immodurationem refertur.Quo modo,ad impatientia festina . tionis asscribitur. Nullas hominita importunu 1 exactor est j uenter, qui k6cturivi quotidiana refectionem,quotidiana famis exactione adimplet.Cum caeteris actor, uento enim iniijs, etsi interdum nascimur, interdum tamen cum eis non morimur. Plerunque uoluptas uescendi ita sub obtentu necessitatis subrepit, ut dum putatur seruiri necessitati, uoluptatis desiderio seruiatur: nee facile disce nitur , utrum quod accipiatur, gulae an indigentiae deputetur. . et Et capite quadragesimotertio libri eiusdem: Esca crapula tus ebri Ebrietuis fiatatem gcnerat. Ebrietas autem perturbationem gignit mentis,serorem cor- α 3. dis,flammam libidinis. Ebrietas ita mentem alienat, ut ubi sit,nesciat. Vnde etia & malum non sentitur,quod per ebrietatem comittitur. Verum est, in iuxta Propheta,'rnicatio & ebrietas aufert cor. Vnde in Prouerbiis: PItentes,inquit,qui iracundi sunt,uinum non bibant, nEciun biberim, obliui 'i' scatur sapientia. Plerisque laus est, multu bibere,& non inebriari. Audiat Mulia bibere hi aduersum se dicentem Prophetam: Vaeli qui potentes cstri ad bibenda nee tamen ia- v. num,&uiri fortes ad miscendam ebrietatem. vino multo deditos & luxu ςbri xi. riose uiuentes, Esaias sic arguit, dicens: Vaeliqui cosurgitis mane ad ebri tatem sectandam, & potandum usque ad uesperum,ut uino aestuetis. De tatibus&alio loco dicitur: vaeli tibi ciuitas, cuius rex iuuenis est, & cuius Principes mane comedunt. Multi enim a mane usque ad Solis occubitum Eccens. io. ebrietati de gulae uoluptatibus deseritiunt, nec intelligunt cur nati sunt, sed Co suetudinconsuetudine beluina detenti, luxuriae tantum tota die epulisq; inseruiunt. Clamat Ioel Propheta his qui ebrietati deseruiunt, dicens : Expergiscimini ebrii deflete, & ululate omnes qui bibitis urnum in dulcedine. Quo testimonio non est tantium Flete omnes qui bibitis uinum, ut bibere omni-obi'a liceat: sed adiecit, in dulcedine et quod ad uoluptuosam pertinet de
prodigam effusionem. Nam quantum satis est necessitati edocet Timothesi bibere Apostolus, dicens: Vino modico utere. Non solum ex uino inebria a.rim. 1.tur homines,sed etiam ex caeteris potacdi generibus, quae uario modo conficiuntur. Unde&Nararaeis, qui se sanctificabant Domino, praeceptum est, vinum Se siceram non bibere. Vtraque enim statum mentis euertunt, Nuine. Ar ebrios Giunt: luxuriam quoque carnis iuraque aequaliter gignun ς. Quidam continentes sicut panem cum pondere eduat, ita de aquam cum xv v mensura sumunt, asserentes ad castimoniam carrus etiam aliae abstinen- 'tiam conuenire.
8 AMsκosius in libro de Helia Arieiunio,capite duodecimo: Sicut ma Perfidiae uia ster fidei, c Minentia: ita perfidiae mater,ebrietas est. In quod facinus non' Mi ista praecipitat Sedentes in soribus tabernarum homines, tunicam non habentes, nec sumptum sequentis diei, de Imperatoribus di potestatibus iudiscant, immis regnare sibi uidentur, & exercitibus imperare. Fiunt ebrie- tate diuites, quis i in ueritate inopes . . Aurum donant, dispensant pe cunias populis, ciuitates aedificant , qui non habent unde cauponi potus sui precium soluant. Feruet enim uiniun in his, de nesciunt quid loctuantur. Diuites sunt dum inebriatur: mox ubi uinum digesserint,conivri se esse Medicosia uno die bi ni multorum dierum labores. De ebrietate ad a
m consurgunt, calicibus tela succedunt. Pro uino sanguis effunditur, de
79쪽
ipsum apruinem uina sudemini. sortes sibi homines u dentur in vino, quam sapientes, quam diserti, quam etiam pulchri ac decori, cum stare non possint λ Mens titubat, lingua balbutit, pallor de sanguis ora sus. fundit. Foditor ebristatis horrorint. Barbari in serrum ruunt, uulgus in rixas. Si quis eorum pugno fuerit percussus, uideas ora sauciorum uini lachrymas fundere, miserabiles epilogos decantare. Habet enim hoc tem lentia, ut & molliat, & resoluat corda tumulentorum. Sicut enim ignis probat ferrum durum, ita & uini incendio etiam superborum hominu cor liquescit. Omnes sibi in uino aequales uidentur, nullus inferior. No pauper diuiti cedit, utpote quia pauperem se esse nescit. Non infirmus ualido, cui omnis in bibendo est fortitudo. Non mendicus locupletiori, no ignobilis honorato : sed cum bibunt, illum regem habent, qui bibendo super EeeI. i. iuxta uerit uiros. Meritoq; scriptum est, Aequalis uita hominibus, uinum in Lx aut alia brietate. Sed utinam&quod sequitur, audires: Bibas illud moderate, ut versi 'ς - ss sobrius. Non habes quod accuses uinum: in iucunditatem creatum est non in ebrietatem ab initio . Exultatio animae & cordis est, si illud modorate bibas. Immoderatio autem potus, in iracund am concitat, & ruinas multas essest. Sed sorte dicas,has esse potationes uulgarium de leuissimoruhominum.Veniamus ergo ad horu potentium de forti isimorum conuiuia. Compototo s Chri Ta decimoterito: Primo minoribus poculis velut uelitari pugnaeoniae do. praeluditur. Verum haec non sobrietatis est species, sed bibendi est disciplina. Etenim ut tragoediarum actores primo lensim uocem excitant: donis uiuae uocis aperiant iter, ut postea magis possint clamoribus personare: ita isti quoque in principio praelusorijs se exercent poculis, it irritent sitim, ' ne sorte restinguant eam, &satiati postea, bibere iton possint. Ergo ubi res calere coeperit poscunt maioribus poculis, feruor inardescit Aridus cibus fili exaestuat ,& ubi imminui uasa coeperint, potu meraciore reparim tur. Certant pocula cum ferculis, Se inter moras saepe geminantur. Dei de procedente potu longius contentiones diuersae, & magna certamina,
ruis bibendo praecellat. Nota grauis, si quis se excuset, si quis tempera
um sorte vinum putet . Et haec donec ad mensas perueniatur secundas. At ubi consummatae fuerint epulae, putes iam esse surgendum: tunc de inte-. gro potum instaurant suum: de cum conlummauerint, tunc inchoare se dicunt : tunc deseruntur phialae, tunc maximi crateres quasi instrumenta bel-ce tamen eo lorum ., Ac ne immoderatum hoc arbitreris, mensura proponitur , certa-
bibonum. . tur sub iudice, sub lege decernitur. Agonothetes illic furor est, stipendiu debilitas, victoriae praemium culpa: pendet anceps diu& dubius belli euetus. Furor enim illic est praeliaris. J in fine: Gos mane insignes armis jectaueras, uultu minaces , eosdem uesperi cernas etiam a puerulis rideri,nne ferro vulneratos, sine pugna interfectos, sine hoste turbatos,sine senectute tremulos,in ipso i uuentutis flore arentes. Reprehensi. i o R v κ s v M capite decimoquarto: Rogas ad iucunditatem, cogis ad mortem. Inuitas ad prandium , efferre uis ad sepulcriim. Cibos promit
νoisi ae ciba tis, tormenta irTogas. vina praetendis, uenena suffundis. Omne enim quicini moderat4. quid nocet,uenenum est. Tollit sensus, uiscera exurit,sonitium infert,ca put uexat. Etiam maior uis uini, quam ueneni est. Denique uenenum uino excluditur, non ueneno uinum. Merito Deus per Moysen non solum uouetao sed etiam draconum ueneno uinum comparauit, dicens: Puror dr
80쪽
ti enim reliquoru serpentiu ueneno curatur, nemo ebrietate. Certe ueneno more eo: paeam uulneras,uino mens. Noxia est ebrietas ad corporis sanitatem,mentieterime adiungit. Adverterata & ῖfidiae uenenu,uini declaratu note Ait enim ic. Dpra de alienigenis, et nesciiei Deu: De uinea enim Sodomorsi vinu eorri, 'Scuitis eoru uitis Gomorrhi:uua eoru uua fellis, botrus amaritudinis i ipsis. ii C pira decimosexto: Sudant uino corpora temulentoru: si leui iis ea tetiperis, exprimis uinum. Ebrietas lamentum libidinis, ebrietas ilicetiuum insaniae , ebrietas uenenum insipientiae. Haec sensus hominum mutat Ebrietatis de de tormas, per hanc fiunt ex hominibus equi adhinnientes: Si quidem natu- , rali uapore corporis calidi ,& praeter naturam vini calore flammati, cohibere se non queunt, di in bestiales libidines excitantur,ut nullum tempus priscriptum habeant quod deceat indulgere concubitui. Vocem amittunt,colore uariantur, oculis ignescunt, ore anhelant, fremunt naribus, in furore ardescunt, sensu excedunt. Hinc phrenesis periculosa , hinc calculi grauis cena, hinc exitialis cruditas, hinc uomitus frequens semens epulas cum internorum uiscerum cruore Lindentium. Nam eadem Dominus per Hieremiam locutus est , dicens: Bibite & inebriamini, de uomite, de cadetis ,& no consurgetis. Hinc etiam uanae imagines, incerti uisus, instabilis prensus , umbras sisPS transiliunt sicut foueas. Nutat his cum facie terra : rubitis erigi Se inclinari videtur, de qua ertatur, timentes in faciem ruunt, M solum manibus apprehendunt , aut concurrentibus montibus sibi uidentus includi. Murmur in auribus tanquam maris fluctuantis fragor , de res nantia fluctu littora. Canes si uiderint, leones arbitramur, de fugiunt.Alii risu soluuntur incondito , alij inconsolabili moerore deplorant , alii cernutirrationabiles pavores. Vigilantes somniant, dormientes litigat. vita his somnium est: somnus his mors est: excitari nullis uocibus possunt, quam libet stimulando impulsu petas: nisi resipuerint, euigilare non possunt. Vndὸ benε Hieremias huiusmodi hominem tanquam superfluam creatura deflendum putat. QAid est homo ebrius, nisi superilua creatura ii CAν ira decimooctauo: Sed quid de uiris loquamur , quando etiam nihil aliud is minae, quas oportet solicitiorem castitatis sobrietatisq; adhibere custo- vdiam, usque ad ebrietatem bibunt Deindὸ ser entes, quas etiam inter se- 'μ' 'creta domus uel audiri ab alienis conuenit uel uideri,prodire audent in publicum non uelato capite , uultu procaci. Apostolus mulieres tacere etiain Ecclesia iubet , domi uiros suos praecipit interrogare .ulae in plateis inuerecundos uiris sub conspectit adolescentulorum intemperantiu choros du- ,.Tima: cunt,iactantes comam, trahentes tunicas,scissae amitais,nudae lacertos,plaudentes manibus,saltantes pedibus,personantes uocibus, irritantes in se iuue - num libidines motu histrionico,petulanti oculo,dedecoroso ludibrio. Spectat corona adolescentum, & fit miserabile theatrum. Inter saltantium Iaplus ocello impuro , Et contaminato adspectu, terra turpi saltatione polluitur , quae obicoenis cantibus uerberatur. rima turpi
I BvRCHARnvs Vuormati ensis Eps lib. xiiij. Decretorti, instituit tracta-n tione de crapula & ebrietate,& ex canonib. Patruinq; ac Pontifesi sentcti is ostendit,quae poena iniungeda sit ijs,qui illis uiti js implicatur. Atque inter Purali εlia eo reliqua hunc adfert canone ex poenitetiali Theodori: Sacerdos qnilibet si
idorictur per ignorantia,septem dies poeniteat in pane & aqua: si per negli gentiam