장음표시 사용
111쪽
eorrupti sunt, vel in corruptionem procliues congesseresiiccos: sicuti illi , qui praua utentes victus ratione gulae indulsere, vel necessitate coacti ex cibariis mali succi se replevere. unde quibus & fungi,& horarij fructus, & carnes diu mactatae, de legumina semiputrida, & frumenta , quae ' i irubiginem sensere , & vinum immutatum, & aquq vel δε- gnantes, vel quomodolibet vitiatae, & oinnia herbarum,de radicum in caritate annonae genera, & consenilia in usu ille ' re, omnes ad hunc morbum paratos nouerimus. Ultra hos
& illi, qui supra vires bonitate succorum grauati sunt, in
hanc febrem sunt proclives , dum vel iterum ingurgitant, vel inordinate, & intempestiue se replenti moles enim haec humorum cum sic a natura regi non possit, facile concipit corruptelam aliquam, malignami adipiscitur qualitatem. plures etiam alij, qui nec pravis abundant humoribus, nec ultra vires grauati sunt, ad hanc capescendam febrem diasponuntur, dum vel a molestis animi accidentibus agitat tur, vel nimium Ueneri operam dant. has duas ego praeeiri causae π.em pue occasiones obseruaui, a quibus inuecta in bonos humo pia di pone res corruptela, facile febres subsequuntur pestilentes.animi res eorpora ad enim accidentia spiritus a propri)s distrahunt operationi- febrem Ili bus. Venus autem nimia omnes virtutes labefactatI quare N . ex his duobus, riscipuoiautem ex nimia Venere. corporae
ad huius generis febrem maxime disponuntur. na distractis spiritibus, virtutibusq; labefactatis, facile humores in alienam transeunt naturam,corruptione aliquam consequuti.
Qui etiam habent corpora imbecilla, debiliaq; ab ortu me bra receperint principalia;& qui vel ex hausto veneno, vel ex prauis cibarijs, lex potu corrupto,vel ex aere vitiato 'labem in visceribus, ct principalibus membris contraxere, omnes corpora ad starem pestilentein facile suscipiendam possident. lii enim ab omni etiam leuissima causa maximo labefactantur, issionemq; ultra, quam credi possit, semper maiorem adnuttunt,minimoq; negotio in his omnia humo nil G rum
112쪽
rum genera corruptelam, & vitium contrahunt 2 Qui aves temperamenti sunt humidi, & qui corpora calida, & hum . da vel ab ortu, vel ex accidenti habent, cu haec facile omnec ipiant putredinc,facile etia ad omne corruptione dispo σου dom nuntur at in febres pestiletes procliues sunt. Corpora
D,et raru q- etia rara,& laxos habetia meatus, cu omnibus externis caumodo dispoi- facile cedant, prona ad subrem pestilentem capescenda 1μ βρ ip sunt,ubi externae causae vigeant, & vagentur. Corpora Veroisti Wi densa,& angustos habetia poros, facillime ex internas causis in febre hanc mcidiit.hacq; licet opposita luat, pariter in pro causarii diuersitate pestilenti sebri sunt opportuna. haec. de corporu praeparatione, a qua prima sumebantur indicta futurae pestilentis fibris. Secuta capiebatur a praesentia causaria,quae ubi praesto sint,facillime febris potest subsequi pestilens. Causae autem hae erunt vel intemperatu cinia , PN-cipue autem calidum,& humidum,vel aeris pestiles statu vel contagium vagans, vel aquarum inundatio,vel earundet stagnanthim coiruptio, vel multorum hominum,seu anima bo, Irum cadauera insepulta, HI ex antris,specubus , prauae e
. . pirationcs,vel exhalationes ex terra inquinata, vel locor . urbium,regionumve immunditis,excrementa': non expur
gata .i Vbi igitur harum causarum aliquae fuerint presto,sa cito coniectare poterimus futuram pestilentem scbrem . harctam omnes,&snguis cauis mulia vi poIlent ad inducet dum hoc moibi aenus. Vnde ex haru praescntia facile modi bum hunc futurum esse, coniectare potetimus. Quod si his omnibus medis quadam dispostiones, a quibus tertia fi ivrs labris indicia sumi diximus; super.addantur, poterimus certo coni ere pestilentem subrem subsequinuram esse. coenim viderimus posita corporum res ratione , praesem Daq; causarum,a desie in homine minitiatu insolitam, timo emq; inexplicabilem, lorem facies immutatum. ad oblata non bene se habere, insomnijsq; prauis perturbari, lassituidinem adesse spontaneam siti molestari, mi eam pati vigin
113쪽
his anili,non poterimus, stanxibus his inedijs ad morbum
dispositionibus, non coniectari iebrem imminere pestile item, haec enim indicant iam ς ruptionem aliquam concipere humores corpori , alienat adipisci naturam, parato,Pin putredinem esse, de postea putrescentes febrem petii, lentem edere possint. Hic de lignis, quε futuram hanc te,
SIgna,quae praesentem attin ut pestilentem febrem,
veni aut declaranda, quorum diligentissima debet es, se inquisitio, quoniam hinc cognitiu habetur moibi, qua non habita, nec recta,nec fidelis potest subsequi cura io.signa autem haec non omnia eiusdςm sunt facultatis, nec eius don certitudinis, sed diuersia exiliunt, aliaq; fidem pleni rem, alia minorem habenta distinguuntur: autem in triplici ordine,nam alia sunt Ompibus communia, sed non propria, alia autem propria, sed non communia, alia autem indisse. rentia, quoniam nec semper, nec omnibus, scd aliquando,& aliquibus tonueniunt. Primum signorum gen , quod si tumuςommune omnibu* est, licet non proprium, sumitur a pro Mi vi , Inpriae fcbris pusulcntis essentia, quae sicuti, una est , commi b- ροα--nisq; omuibus sebribus pestilentibus. & ipsis propria; ita tibi υ, 4 v unum protexi signorum genus. quod omnibus commune est. huius autem febris ei ui in maligna,& venenata con sitiit qualitate, quae una cum calore putrido cor affiigit iteratqia corde vero itδ patiente, necessario immutantur pullisus. hi enim & ortuast facultate a corde ipso, dependent. .
Vnde ipis lino consequitur necessario Sin pulsi fissis immutatio.quae autem fix ista pulsus immutatio,quae ad Kbra sit in f ρυΩbsequitur pestilentem,clare patebit,considerati scausis Iaz pestilem dentibus. Duo sunt in hac febre, quae cor ipsum isduntatio ptum d pia rum in calor putriduἔ, inerum in perniciosa, α. venenata
114쪽
qualitas. dum cor a calore putrido tantum alteramr, Incalestiiqi,necessario primo immutatur r uisus ad magnitudinem modo maiorem,modo minorem, prout maior, vel manor est caliditasu cum enim ratione aucti caliditatis maior requiratur refrigeratio,inde necessarii; pullus primo ad c cipiendam maiorem aeris frividi quantitatem, in magnit dinem attolluntur; quq si non satis sit ad res rigerium rccipii caloi is, secundo ad ceIeritatem mutantur. Mod si nccceleritas satisfaciat, n csario freq'entes evadunt i autehuic calori superaddatur prava & venenata Qualitas, non amplilius hoc Ordἰne pulsus immutamur sed primum,quod accedit, usi frequentia: cum enim maligna hete,& pernici ia malitas no per intemperiem aliquam, sed a propria eius substantia cor ladat,eiusq; natur c substantiae inimica sit. di veneni hicem gerat: hinc maxime & alteratis spiritibus, imminutili, & facultatibus omnibus labellactatis , labor cordis succedit. nam dum alterantur spiritus a venunata qualitate , imminuutur etiam. quibus imminutis , S pcrriaciosa qualitate alteratis,cordas facultates labefactantur. da autem hac contingunt, quemadmodum in sLbita trepida tione omnia raptim,& cum festinatione fiunt, pariter in tanta cordis concussione ad frequcntiam immutantur pulsus, qua semper actione, cum v chcmcnter cor laborat,arteriaqmaximam eius indicant laesionem. hinc in cardiacis, ias copisse in maximis qstuationibus pulsus eduntur si equentes; quoniam in his maximὸ cor laborat. quod idcm cum in libre contingat pestilenti, non mirum est, si in his risci, pue pulsus ad frequentiam immutentur; in his e na Di avenenata issum qualitate maximc laborat, a igiturq;. Vn. de ad hanc propulsandam noxam cogitur frequentem ede remotum. h q, utitur, tanquam eo, quo in defectu ali rum mutationum, biq; aliae no satisfaciant mutationes, Wiconsueuerit.hace; in i e idem sagax agit naturaKLod iaci Medici rccic arcian ac An si in cnim hi cincnus mon
115쪽
xorbis extrema statim adhibent remedia;ita natura in supremis hisce cordis assectibus, non quod ex cognitione hoc agat,ded necessitate ducta, ad ultimam deuenit pulsus mutationem, videlicet ad si equentiam.' Frequentia autem haec modo has, modo alias sibi adiungit pulsus differentias: dum.n. 4n principio ipsius labris praua illet & mallem militas politior una cum calore put Ido, de dum labefacitantur eo tepore cordifficultates, nondum tamen concussi lunt, pin sus fiunt statim frequentes quidem ed etiam & magni,& celeres; du enim fit alteratio a venenata illa qualitate, dumq; fit pugna, ac resistit nat ura. cum vires adhuc constent, punsis ob auctam necessitatem redduntur de magni, de celereS. quare in principio tastilentis febris, du adhuc fit actio,puti sus erunt frequentes, magni, celeres, & non languidi. sola tamen frequentia pulsus ab inuasione febris, assumpta erit fienum peculiata huiusce si iuris duecu; semper maior erit, quam ex ratione caloris adaucti; ita ut supra.magnitudine, de celeritatem multum excedat frequentiae proportio. qua recte considerata, ct mente commensurata clare apparebit, febrem esse pestilentem, dum frequentia supra alias differe tias vel duplam, vel sesquialteram habebit proportionem. Facta autem, impressa bin cor ipsum actione a qualitate
uenenata quoniam hinc spiritus. & facultates omnes con custa remanent) pulsus redduntur frequentes, parui, cel languidi; cum enim amplius non in suo rincipe constent vires, necessario de languidi, & parui evadunt,no p tente natura in magnitudinem attollere arteriam; ob peui riamq; spirituum semper Deouentiores evadunt, celeri sta
men adhuc perseuerant, nondum ad imbecillitatem maxumam redacta natura, vigenteq; adhuc calore, ob cuius ne cessitatem semper maior & celeritas. & frequentia criniscit, dum precipue per magnitudincm imminutam pulsus proportionata non jubsequatur frigidioris aeris inspiratio. Quod si adhuc inualescente perniciosa,& venenata illa quam: G x biaic
116쪽
litate vires mosternanturitum pulsus fiunt frequentiores
Signum febris pessi lentis propriumJed non
Naculae infe-Hib. pestilentibus apparitus
Naculae quando similis pesticulis appa rentes, in quo ab his disserater a qiab.cau
praebeant, in summam sui unico dicam' propter inquini febris pestilent. Letium: lerunt stequentes, std modo har, modo illas habutat additas pro ratione Sconstantiae virium, di inualescentiae vc natae qualitatisdisserendas. unumq; hoc erus mi inini laeti ce tibiibus inmune possit sub intellari pessilentem. , Secundum signorum mn icta's p sentis praesentiam attestanuuin,quod diximus promium ei se his Adnon oninibus commune, mi nuse Ag quibus inter differentias egurius,Videlicet S magnae allae,& mediocres,& illae minimae, quae peticulati vel pusu tioribus appellatae, di obul lis alipi iiDpropiae tro,piumpis nomine exani hemata dia ' Mil. LCuni hal. apparem lae,firmissimum est argumia inh, ikbtem exiseix pestilis L non aliunde Gun br generantur, quam LX ven axa ἀ& rigua sanguinis es aliorum humotam qualitatς, cui coniunctgetiam iit. putredo. .&lut uno dicatur vel bo,ex solo pestilenti generantur atactu Appvent qui i ioc hi 'immii aliae a ct in colore, di ii quantitate i in On ltera earum disterentia consimiles in uillae quo dcc'm: istbre aliquan, do Sc aliquando sine ivbre eueniunt, Musit e lauius enosiant ordinis, nec petieula , si pest indici possinit, licet imprudentes noninilli modicia solori:,si similitudine prs dictam decepti has mer pericula' siquando recens ut nati non a pestilunii aliqeo oriamuh. da μ Mi vim tenuitate . qui. itinis a alui Q,V0 4b excrevim inclutat xtra cape late γ vena in Linui talorescit, extranunt, ruri :, in quo casu 1llud idem contius tesquod in echimoma te, & in Iugillatis euenit, attra d. tim a capillaribus venis sanguine,unde pixcipue bri symptomatum genua ς H ς ung
117쪽
euenire in limosis, in diuturnis 'iscerum obmuctionibus, in amiquis illeritis.m omnibus is , in summa dicavqalexvMerum desilluam singuineiiugemmii avi inivimumdinbecillitiae morigintae limiam proci es sum 4 uaenis genitintinguis immor, ab expultrice rima e recitat modo pernares plurimum fluit, modo pet aliam parte, modo etiam a capillaribus exiens renis in partes coeancas transmuditur,ubi retentus proprium amittens calorem in alienum permutatur, factus. Muiuidus, eel niger, vel μγ, niceus varris profert harum macularum rasseremtias, qua nullo modo no stantia ec causis m his, quae state. ' stilente inestantii l eoincidum , conforniunturia, sed 41, ueti, sum,uinit. pliud praestiorentes,qu istilluris remittatem aquccam, & ηcorium ecillitatens. Hae autem nia cular, quq sebrum .pestilentum signa sim, lib. raca quidempto niunt causa ilicet in hunGri sinae ibux , porcolaiosam inquinaris qmlitate, sed diuer oci, & diuersae apparenta diueris de quidem; quoniam aliquando critieri aliquando symptomatice eueniunt .crittas, cum vel inpare vel in totu stipe a putredine, prava correcta quinate. naturas corruptum humorbm ab internis ad exter marrata ait, Iam vi Mici morbLwar amati autem, i nuuta smuuata ivela copia; a: rua qualitate, ante miserici coctionem &smaequaritatis eorrectionem: ad paret Siculaneas portionem materia peccantis transmittit-Vnde euenit, ut cum nec cocti prima
lyn perniciosa qualitas sic evicta,nullam hine iubsequatur atramen. immo cumsucta sa maxima rhorbi cumra collinistini, non separato bonoat o4matut lar oui potius,iquam vincentis hoc sic signutat debilita mamilgna csuccedit, multiς ac amone i spiritibus reiluia usaeum hacq debiluare adhuc causae myrbii, vigent quaei
parent, et quado bene , σquain maia.
118쪽
si ante pugnam hanc non potuerunt a natura su ri,mane addita maiori virium imbecillitate , multo minus videntur domari posse. sic dum symptomaticae hae maculae appa non istum: non bonum, sed prauum eristut indicium Diuersae autem sunt macula: istae ob diuersitatoricolarum
Nacularu feb. eas concomitantium ι aliquando enim sunt rubest aquam
pHulem diuer do virides, aliquando liuidae, aliquando piniceae, aliquam sim ore, do nigrae. hi colores a diuersitate prodcunt materiei peccaer Misi co prout est magis sanguinea,vel magis biliosa,vel μ' os melancholica, vel magis pituosa, potiushunc colorem. quam illum habent.a sanguine puriori fiunt rutae,&hssune henigniores. a pituitoso fiunt liuidaen hae minus bougnari illoso fiunt puniceae vel virides, di hae sunt deteriores. amelancholico & exusto fiunt nigrae,& hae omnium pessi Diuersis etia sunt maculae quantitat:ιlquo L quando' paucioresviuando. plures, quandosi maiores, quandoq; M VI minores etiistant. cum plures sunt,& maiores,& colorian Misis.' benignioris,criticem apparuerint, magnum asserunt leux
mes,naturaeq; victoriam puerunctant.sin autem pauciores sminores, praui coloris,& symptomatice accessetant, natu-N. ram succumbere indicant, iplamq; vel a multa perniciosi i Μ humoris copia grauatam, Vel a maligna qualitate nimium simulatam ad hanc edendam actionem demonstrant. hara autem ditarentias omnes siue has,sive illas pro modo , ni mero, quantitate , colore,&alijs circunstantiis considera re,&commensurare oportet. Aliquando etiam hae macu lae, postquam apparuerunt, retrocedunt, obliterantur quod semper malumst, cum indicent morbosam mare
tiam ab exterioribus ad interiora uerti, quod in quocunq; ΜαώIa furis casu sempcr malamxsi. aptist isti tuatur,. maculas haspes lami qua Quomodocun appareant sinapiet si rem attestari pestruis appareant. lantem, hasque certissimiliti esse huius taris indicium: me tamen maculet licet necessario hanc febrem attestentur,non tame omnes huius generis, ut iam diximus, sebres, rec eas, 1 a ii ia
119쪽
ta, sin quibus apparent, semper concni tantur: l quoniam noti in principio, sed hi progressiu morbi euenire solent.no enim una cum Κως pestilenti statim coniunguntur, ita ut eorun sit pathognomicum signumsed post apparent Inam aliqtiani in quarta,aliquando in septiinaseliquandain nona,vel in altera iudi at a die, siad bonum lauti .ς victi super iure solent. aliquando autem de in alijs diiun cum minus fida, cit minus fuerit villis ista transmissio, etiam apparere solent,nunquam tamen psima visum est die, vel saltem rastrissime,nec in primo fibris insultu has pparuisse. de si tunc appareanx, m imum silauti indisium , cuui tunc nulla post cilanio bi nec concoctio, nec currM . quate hae ma- is poterunt confirmare quidem rebrum e pestilentem, sed indicare cam a principis hon possunt; ideo,ut ianvisectum est,hae erunt huiuste sebris simum quidum proprium,
sed non commune,nec uaseparabile, De signi ebris pestilentissumit is a auis ne caloris.
II Ositis sigrus coimunibus,& proprijs ad indifferentia G
1 gna descendo,que in multiplici sunt ordine; na alia aqualitate caloris,alia a lotio , aliat symptomatibus, alia a superuenientibus affectibus, alia a causis suinuntur. pl imu genus, quod a qualitate caloris desumptum est,maximuest animaduertendum; quoniam licet non omnibus Κbrii bus pestilentibus hoc sit comune, plures tamen, & omnessere cosequitur. hoc autem signum huiuscemodi est,quod calor in his labribus nec acer,nec multus,nec intensius apparet, sed potius ad tactum mitis est,ti remissus.vnde nec calidi,nec peruretes tangentibus vidulunt quod inde prouenit, quonia ad interna calor,& spiritus retrocedur, a quibus partes exteriores destitutae,vel tepidi fiunt caloris, vel subfrigids, vel etiam quandoq; frigide apparent; hoc aute licet sere perpetuu sit Aliquando tamen non solet esse in prima sebris inuasio. Si&nsi pes HGtis febris δε--
120쪽
inuasione distri qua state illa venenata, &pe nitiosa non sera admodum labeiactatae,&praecipi sitim morum hi Nae te multa vigeat putredo. nam dum adhuc vires non timi admodum laestinondumis intractio 1e x iritibus lance ratis, seu vitaria attractis, parte, inerior liditatem humori putruscenti pmponiona in ne ira tinti bili putrescat I is est deerruium diplaestri caliditas est fumosa , non actis. si melas oliciis usor,acili quidem est calor ,sidi non tantum, quantum est inputia inebitis . si stinguis dior est minus, utin hi res novi , quandata pratast ut ita deam) mit fiantiais. Hieminis taloris prine is febris pestinuis. duniviliue notes Utile premisset metuadiu limis, relatuariis si pe crisimibus imposiit -dicis oui Opi m e inlote in intim hiscet fi bustion inevitiem te,pestilentem febrem noti pestilamum i kannat, indeq;
humori proportionatiim ultra principium conseruari aliquando in nonnisllisi ridiu pestilexibus, victinui, o ε; ia statuin vi eperieuerare rempor.Istaei male tes miluitur drat unqcatote mcodpium posthi edum tib
laclla sit perniciose qualitat salus Meedebat dilati cibi sura ii in quomulta ui res putrediis Hilham es mi nimii quid raugm luat depiliunt is his tam&du ob easibus iamininem in o laprincipio tantum,&4 isto; quo v*pad statatilor humori putreste ip porrtionatus reseruatur; hoc unum solet prkcipue adesse: quod rariu extremnas, riculaqueineextrem pedea Minos