장음표시 사용
251쪽
- UN De Syncope Cardiaca. Cap. II II
i Λ B-eodem fonte, videlicet,a venarum interceptio xx ne,& ocesulioe altera assectio omnibus praedictis deterior, ut quae subitam mortem saepe inferre solita sit, emanat,euenit enim, ut sanguinis copia non ad partes superi res, nec ad cerebrum, sed ad vasa interna, scilicet, ad vonam cauam,& arteriam magnam aliquando astatim irruat, Syncop. eam casque opplendo ibi sistatur, firmatum, exeuntibus, & fere diaca a Duo extinctis spiritibus coalescat, cuius ratione natiua caliditas, ' quae suffocationis vim, nequeuntibus spiritibus per vasa permeare, patitur. fere extinguatur. hincq; syncope cardiaca ex ea accedente, nisi praesto remedia administrentur, subi- ta mors subsequatur. De hac syncope cardiaca genita ob ' extincitam fere natiuam caliditatem ratione sanguinis venas ' 'opplentis,& ibide coalescentis meminit Galenus locis citatis quarto de ratione victus in acutis, quam tamen Viri inqui singulorum morborum curationes tradere profitentur, adeo neglexerunt,ut de ea ne verbum quidem fecerint,cum tamen, & ratione periculi, & ratione affectionis hoc facere debuissent. ratione periculi quidem, quoniam hinc imminete subita morte, ea ante significare, & ante vertere docere debebant, ratione autem assectionis, quoniam tenebantur animaduertere insolitum hunc casum, & a nemine conside ratum, scilicet in venis viventis hominis coalescere sanguinem, qui in mortuis solet fluidus conservari. Ego autem de hac syncope pertractans, & haec duo considerans, scilicet, ct periculum, &affectionem, quo ad periculum dico Medicum futuram hanc syncopem,& imminentem subitam moria ἔν te ex duobus praecipue cognoscere posse,quoru primu efit, quod isti patientes ante casum syncopes persentiunt nonnunquam praefocationem quandam, non ad fauces, nec ad partes spirituales superiores, sed in partibus internis, ac si manu cor ipsis subito constringatur, deficiuntque, ac mut to
252쪽
to colorς vivido in pallidum sudant. cito autem reuocantur ab hoc defectu,sed subsequitur lassitudo magna. alteruest, quod in his pulsus quandoq; accedit intermittens,qui si supra unicam intermittat pulsationem, magnum periculum minatur, significatq; syncopem hanc instare;quar intermisiasio, sicuti, & illa praefocatio non aliunde generatur, quam ex illa sanguinis coalescentis copia, obstruentisq; , ac gr uantis vasa illa, & partes internas , haec duo signa vidi ego in non nullis, quibus cum praedixerim periculum impe dens,sectione venae,alijsq; remedijs opportunis ab immine ii discrimine praeseruati sunt. nonnulli autem alii, qui cum sanguinem in ijsdem hoc significauerim, remedia renuerunt, subito de arteriis, Ne medio sublati sunt. Quo ad affectionem attestor,& ego vum aliquando tra Hippocratis, & Galeni testimonium me obseruasse in
nonnullis ita sanguinem in venis, & arterijs coaluisie, ut in-den syncope, & mors subsequuta fuerit, praecipue autem hoc in puella quartum decimum annum agente perspexi, quae cum per diem capitis grauitatem, vertigines, & anaei talem passa esset, die sequenti lubito extincta est. Cum d bitaretur , quo morbo perierit, & an vitio cerebri, an ii ius syncopes merito hoc factum fuerit, secta fuit post momtem, in qua immune cerebrum ab omni assectione praeter naturam inuenimus, sed in arteria magna ,& in vena caua ita totum sanguinem coalescere vidimus , ut apprehenso it lius sanguinis concreti altero principio, totus sanguis co Iescens ita integer ex vena, & arteria educebatur, perinde, ac gladius ex vagina extrahi solet. quare iudicatum fuit su-hitam hac morte a sola interceptione, & occlusione venarua sanguine coalescente facta causatam suisse. Alteram vidi iuuenculam, cum per menstruam fluxionem expurgaretur,
mediaq; die aestiuo tempore in balneum, aquae frigidae imgressa, & ibi morata fuisset,eadem die post carnam hilariter 1umptam subitam opeiijsse mortem . hanc iudicaui ob repressam menstruam purgationem sanguinem, cuius maxume
253쪽
tvh abundabat, ad vasa interna recurisse,ibique coaleste tem, ac venas, & arterias una intercipientem, subitam etiahanc mortem intulisse. in hac dubitatum fuit de veneno, tamen mea sententia causa illa procatarctica fuit sufficies ad inserendam mortem, cum nouerim sanguinem in venis coalescere posse, ad mortemq; causandam hoc solum aliquando suilicere. Novi quidem a venenato pharmaco aliquam Sanguinem alido coalescere sanguine in venis, indeq; mortem subsequi, quando in πω sed ab hac syncope differt veneni casus. quoniam si tale ve- nis,oe arteriisnenum celeriter homine de medio rapere debet,ante mor- coalescere a Votem, qui venenum assumpsit, in prosundissimum incidit ης
somnuin. quo ingrauescente nec excitatur patiens,nec releuatur, sed ad mortem non tamen subitam properat. si autead tempus hoc venenum suam promere debet violentiam, coalescet quidem sanguis,sed non affatim, nec tantum, ut omnia vasa intercipiat, immo potius ea, quadam acrim nia acquisita, aperit,& hinc e naribus hi emungunt saepe sanguinem adeo concretum, ut digitis solis eum apprehendat, ct ad notabilem quantitatem simul unitam extrahunt. tale etiam sepe ab inferioribus partibus excernunt. hi tamen i dem liquato hoc sanguine, a proprioq, calore destituto viatam cum morte commuttant, exanimanturq; a solo sanguinis profluuio, quod ut plurimu e naribus prodere cosueuit. Vnde pateat veneni casum non esse huic syncope cosmile, licet ab utraq; mors immineat, impendatq;,pateatq; in Venis coalescere sanguinem posse. quod qua ratione fieri pos- - . sit, cum venae sanguinis proprium sint conceptaculum, proa CN, V qm ropriumq; eis sit ipsum fluidum conseruare, non ita facile est V in icta
explicare. Qui tamen nouerat, qua ratione sanguIS ad era etati tra venaS concrescat, poterit easdem causas ad sanguinem intra venas existentem adaptando rem ipsam declarare. Sa sangui, extraguis e vena eiectus hac ratione concrescit, quoniam quam' venas quare primum ex proprio conceptaculo eductus est,statim evane statim coine iascunt,& exhalant eius spiritus, moxque.& simul pars icho scat.
254쪽
rosa separatur, quo facto reliquum refrigeratum concri scit, & ita concrescit, ut non tantum pura, & syncera famguinis pars, sed etiam csteri ci admisti humores, qui ex tui natura non possunt concrescere hoc enim solius languinis est proprium) una cum sanguine ipso coalescant. hinc vid mus non solum utramq; bilem cum sanguine e vena eiecta concrescere , sed etiam pituitam ipsam, quae adeo in sanguinis superficie nonunquam concrescit, ut vix gladio incidi 'V . . queat. nisiq; haec & limosa pars sanguinis ei admisceatur , licet concrescat sanguis, quomodocunq; e vena eiectus,n tamen ita cito concrescit,nec ita dure coalescit, licuti ei co-tinait, quando copiose ei admissi sunt, & humores melai cholici , & pituitosi. Sanguis igitur extra venas eductus, spiritibus exinanitis, & ijssic evaporantibus,ac parte ichorosa separata ob refrigeratione coalescit. coalescunt si quide, Mque siccantur,& quae refrigeratur.hic autem no propter siccationem, ut patet causas consideranti, sed propter restigerationem concrescit, & eo velocius,& intensius concrescit, quo ei magis admisti sunt humores frigidiores, crassiores, di viscidiores, sicuti pituita, & melancholicus humor quo rum ratione intemperiem consequutus frigidiorem ad c crescendum faciliorem habilitatem, & promptitudinem racipit. Hae autem eaedem causae cum non tantum Insanguine extra venas, sed etiam in venis existente contingere possint, clarum erit,quare sanguis aliquando in venis coalesic re queat. Euenit enim quandoq; ut in sanguine vel no g nita, vel excreta ichorosa parte , vitiosi defluant, & abun- dent succi, qui substantia crassiores, & temperie frigidium guinem crassiorem, & stigidiorem reddant. qui sanguis venas internas, & maiores non nunquam occupans, adeo replet, ut spiritus intercipiens , & penetrare non permittens eos in extinctionem ducat. quibus spiritibus extinctis sanguis restigeratur, ac concrescit, & una cum ipso vitiosi,qui
in ipso deiluunt, & qui eum ad concrescendum habilitant,
255쪽
it disponunt, succi,nempe si hi non praesto essent, incorruptus, & naturaliter susus, liquidusq; redderetur sanguis;
quoniam nec extinctionis spirituum causa potens adesset. nec tantae refrigerationis occasio, ut sanguis possit coal scere . at ubi hi maneant,sistanturq; , cum natiuam calidita tem respuant, extinguantq; , faciliter, ac expedito sanguis ob introductam refrigerationem concrescere potest.
Vnde in affectis hoc pacto corporibus, ut notabat Gai nus , si sanguis detrahatur, is stigidus inuod vix ullus cre- saguis aliquadere queat crasiusq; , de vix effluens conspicitur, idq; pro- dosecta venapter huiusinodi refrigerationem. Pateat igitur, qua ra- frigidu: ex Atione sanguis in.venis coalescere positi, cuius ratione sy copae cardiacae nonnunquam generantur, quae tanti discriminis plenae sunt, ut nisi opportuna,statim adhibea tur remedia, subita mors saepius succedere consueuerit.quacum Medicus omni ingenio, & conatu, quantum arte fi
xi possit, inhibere debeat, maxime has syncopes, de earum
causas animaduertat. Praesente syncopa, reuocationi caloris, regenerat ioniq; spirituum attendens , ct excitationem patientis his remediis. quae in communi sunt usi,& ab omnibus scribentibus proponuntur, tentet. Sed prae omnibus causae incumbere dcbςt. quae quomodo remouenda sit, af.
fictio ipsa istdicat, & expresse docent Hippocrates, de Galenus. signis hic copia superfluit, succisq; frigidis,&crassioribus abundat: quorum ratione si coalescat sanguis, tirors subsequitur;Idco,antequam ut ait Hippocrates fixa sint omnia, quae contristant scilicet tum spiritus, tum fi xiones sensuis minuendus, dc expurgandus est. Minuatur autem per sectionem venae internae brachij dextri. qui si eia fuat, copiose educatur. si autem non ita facile effluat, incet peritq; coalescere, in talibus, prius adhibitis fomentis ex
laxantibus, fricari oportet cunctas corporis paries eodem .
tempore a multis hominibus, postea venam secare. & si i .D , sanguis mediocriter fluxerit, rursu. fricare dc denuo san- . a. in. guine
256쪽
guine auferre,& ita repetere, quoad debita Ianguinis quantitas extracta fuerit. hoc facio refici hominem ,&rcsta rari conuenit, simulque de purgatione cogitanduti est . ad quam intentionem assumantur ea, quae peccantes, di superirabundantes humores prius concoquere', postia expurga re possint, semper admiscendo nonnulla, quae facultatem vitalem respiciant, & roborare queant. Qualia autem debeant esse ista, non referam ; quoniam peccans humor haee indicare potest, plurimaq, horum est fulua ab authoribuς conscripta. Hoc unum animaduertam, videlicet,quod, cum in casu isto periculum sit,ne concrescat sanguis, coalescatqain venis, vemant in usum ea medicamenta, quae grumos soluere possunt.quare sectavena, statim exhibeatur aliquoa coaguli genus,inter qus praeferatur leporinum.ad idem faciet amaranti coma in mulso epota, oximes etia ipsum pro iaderit,& c era attenuantia, incidentia medicamenta doquae valde lotium prouocare possunt. Victus sit attenuans Vinum interdicatur, ceteraq, omnia quae sanguinem augita re possunt; nisiq; vires intercidant , parcus sit cibus. quod si hae labant,alimentum sit copiosius, vinumq; pauciterum, Se
niani et u De Hydero pulmonis . . Cap. .
PLurima morborum genera pulmonem pati, nemo non asseuerat, te quibus praxim comuniter docentes pertractant. Vnus tamen superest, de quo solus author in libro de Morbis Hippocrati asciipto a quo Auicenna,qui nihilominus postea huius affectus. praetermisit curationcm ,tran. scripsit) eginqui licci rilrissime accedat ii mihi,qui per pilares annos artem hanc exercens tot aegrotantes curauerim, bis tantum se obtulerit , ante tamen de eo etiam hic agemuissedinis dum est, cum& hic peritiam Medici subterfugere non do. doro deti 0- beat. Morbus hic ab authore citati libri pulmonis hyderos,
divi. seu bydrops appellatur ; quoniam sicuti in hydrope in linci
257쪽
ventre, ita in hoc affectu intra cauitates thoracis,& pulmonis colligitur materia aquosa, ct ichorosa,que materia qua clitate abundans, & grauitatem copia, & difficultatem anhelitus obstruendo , & tussim ad excretionem proritando excitat. nihil tamen expuitur, quoniam materia adeo est tenuis, ut a spiritu facile disrupta ad partes superiores nequaquam attolli possit. Materia haec quoniam aquosa est, &ichorosa, nullam admittit coctionem; quare nec fomentis, nec unctionibus, nec perfusionibus, nec alterius generis medicamento cedit, nec etiam diuturnitate temporis, cum moram longiorem traxerit in thorace, vel incrassatur, vel in ia pus couertitur, sicuti in destillationibus contingit ad ipsum rhoracem decumbentibus,quae, ut docebat Hippocrates libro septimo Aphorismorum Aptio. 38. viginti dicbus suppurare consueuere. non descendit materia haec a cercbro,
nec per destillationem ab co fluctem in thorace colligitur. sed ubi congesti fuerint serosi, & ichorosi humores in compore,in eoq; abundauerint, si pulmo imbecillitatem vel ab ortu conceperit, vel noua Occasione contraxerit, pronusq; . ad fluxiones recipiendas ob intemperie propriam, & principue frigidam,fuerit, ad cum sirperabundantes aquosi humores transmittuntur, qui replentes thoracis, & pulmonis cauitates postea morbum hunc generant. Humores hi t nues,&ichorosi aggregantur in his, quibus partes natura Humores te
les fiigida intemperie laborant, viscerael; vel obstructa, nnei, feroveis cyrrose sint , & praecipue si hi otiose ,& in locis humi. in quibus adidis, vel f igidis, & sub coelo .consimili viventes potui indul P Puerurigeant,cibarijsq; humidioribus largius utantur. his oculi palpebra inferior, pedumq; extremitates solent subtumescere, calorq; faciei non vividus, sed ad pallorem tendens coaspicitur. in his autem cum congesti fuerint hi aquosi humo res, transmittuntur aliquando ad cauitatem thoracis, ct ad pulmonem ipsum, indeq; morbum, de quo nunc agimus introducunt:qui morbus aliquando sponte solui videtur,
258쪽
. erumpente ad aluum hac materia ecludente sibi natura caeca, & delitescentia spiracula, & absconditas vias ad hanc
excretionem, tamen postea iterum noua regenerata, & aggregata materia, ad ipsumq; thoracem, & pulmonem denuo transmissa,cum ijsdem symptomatibus,& deterioribus redit, ut pote qui magis succumbente,& debilitata natura, cuius ratione copiosiores regignuntur hi aquosi succi, regrediatur. unde in his postea manifeste & facies,& scrotum,&venter intumescit, non tantum in thoracem, sed etia in omnes has partes,estuso, qui regeneratus superabundat,aqu SUM. so humore. Haec de essentia, & causis praesentis morbi sufficiant. signa haec erunt,grauitas thoracis ob materiae copia,
tussis sicca,non potente natura nec materiam concoquere,
nec eam ob ipsius tenuitatem extra ducere, difficultas anhelitus, qui frequens admodum,& paruus erit ob vias spiriatus a plurima materia detentas, & propter deaphragma ad cadem compressum, & grauatum,ita ut hinc aegri suisecari continue fere videantur, & quietem raro inueniant,sonitus in thorace obstrepens ebullienti materiae similis ab eadem causa deueniens. tumor pedum,&palpebrarum huic co nectitur, non tanquam proprium huius morbi signum, sed tanquam indicium abundantiae humoris aquosi. febris addiae: rex in tur ab authore libri de morbis. attamen in his, quos ego v v pQhvο--fuit labris,nec ratione materiar, quae frigida est, , - . & non putrescit, adesse debet. Porro verum est, quod aliquando ob diuturnam moram in thorace tractam haec ma-
. teria, sicuti quae in abdomine ex hydrope collecta diu ibi
retenta salsa,& acris euadit,nonnulla acquirit acrimonia,ut optime hic author adnotauit, extrinsecus latus acetu olet, cuiusque rarione credo eam sibi viam recludere, & parare ad aluumq; erumpere, credoq; eandem tunc aliquam posse ex quadam leui accessionei causare febriculam, tamen nunquam potest ratione materiae dari, ut necessar. o se-brem introducat, utque Κbris sit huius morbi proprium signum
259쪽
Cuius morbi curationem author hic per sectione curatiostrem
horacis tentandam esse docet. quam tamen ego nec in Hippo. quos curandos suscepi, facere ausus sum , nec etiam in alijsi faciendam csie laudo,cum enim huius morbi sanatio nota tantum materiae praesentis, pulmonemq; Obstructis, & re
plentis remotionem, sed euam eiusdem regenerationis prohibitioncm indicet,cumqt sectio primae tam uin indicationi, non secundae satisfacere possit, suinciens huius morbi remedium csie non poterit. quain eo magis excludendam esse afhrmo, quo idein quod lectione tentandum esset, post mus tutiori via efficere, exhibendo ea medicamenta, quae hanc materiam educere possint. Exclusa autem sectione ista, hanc ego curadi methodum,& rationem propono. Ma. iteria aquosa pulmonem replens, & obstruens odicat filii curatio Π euacuationem, & quoniam in ipso thorace non gignitur, pri . sed aliunde transmittitur,' indicatur,,ut eiusdem generatio. prohibeatur, si quid vcro huius genitum si iei it,educatur,d alio diuertatur. An liis indicationibus posit Mςdicus sa--: tisiacere , vel non, dixerim ego difficillimum esse s qilonia Prta vi mcorpora haec, in quibus tales gignuntur morbi, huiuscemo. diq; aquoli aggregantur humores , tu becillulia calorem natiuum habent, virtutesq; naturales satis languidas ,& viscera adiris dum laesa possidciat. quai um Omnium causarum ratione vix praeseruata postunt, quin non tantum in prae sentem, sed etiam in deteriorem incidant morbum . nam
omnes hi in hydropcm procliues sunt,in quam ladem ill delapsuros esse credo, sicuti eos xidi, quos curandos suscepi. quos licet ab hoc thoracis afficctu per quaedam interualla educta materia peccante liberaucrim, & per menses &annos eos, maximo tamen cum labore, praeseruauerim, tamen tandein in hydropem lapsi sunt, ex eaq; extinctos suisse,animaduertia Ut autem patientes a presenti morbo vi dicemus pro prima intcntione veniant nobis in usum ea medicamenta , γε aquosos humcirca euacuare possint . qui. UL d CL 3 aquosi
260쪽
aquosi humores, cum tenues sint, euacuationiq; satis habulas, nullam requirunt coctionem, sola autem viarum prae- Paratione, ne molssta fiat evacuatio, indigent. quare viae communes primo expurgandae erunt, fluidumq; corpus reddi debet. postea medicamentum aquosum materiam educens exhibeatur. plura haec sunt, tamen duo tantum proponam,quae mihi in felicissimo usu sunt, alterum est elateriu, alterunt est succus radicum sambuci. hic ad unciam unam,& seinis vel circa, ille ad quatuor grana ad summum ; si recte paratum fuerit exhibitum,potest hac materiam serosam
educere. quae tamen repetenda erunt, quoniam unica eu cuatione uniuersam materiam educere non poterunt. Educta materia peccante,attendendum est causae generationis materiae:qus causa quoniam est viscerum vel intemperies, vel obstructio, vel scyrrus, per propria medicamenta VnD cuiq, incumbaturiquod si haec omnino tolli non possint,i deq; necessario semper aliqua serosi humoris quantitas re generatur, ultra euacuatione facienda per medicamcta pro pria, fiant cauteria in brachi)s, vel cruribus, quibus cotinuo regenita materia educatur, simulq; a thorace reuellatur. Summa interim habeatur victus ratio, cuius merito cu OPPOrtuna non seruetur, si pe maxima adaugetur haec hum rum serosa aquositas. Vnde hi parce vivant, cibariis via tur exsiccantibus, merum in minima quantitate bibant. quantum posSint, non tamen ultra vires, merceantur, loca ab omni humiditate immunia habitent, in aereque sicciori omnia his opposita vitantes degant. De inflammatione men tranar m intersipientium, O eracardy. Cap. VI. IN cauitate thoracis continetur pleura, arteria aspera, arteriae leues, pulmo, embranae intersepientes,pericardium, & cor.de affectibus pleurae, arteriarum, pulta is,&cordis omnes scribentes pertractarunt,at de affectibus m branaru