장음표시 사용
421쪽
copiose expurgentur, venas inferiores ad supplementu debitae quantitatis secabimus. si tamen oppositum contigerit, se aur id, quod urgente, & instante acuto morbo Uta, dum esse declaraui,venaeq; superiores in talibus casibus nulla cum lislitatione tuto, & cum ratione secentur. De pharmaco haec pauca notanda sunt. Dum expurg, bitur mulier, purgationesq; naturales fuerint, nullo pacto Th.πmacim admittatur pharimcum; per hoc enim materia a propri0 di purgans au in uerteretur opere . si tamen purgationes non naturales sue pης per ε M rint, fluxioq; albida, vel alterius non naturalis coloris pro in an Mn dierit, cocta existente materia, ultimo puerperij tempori tuto administrari poterit. quod nunquam in primis diebus a partu exhibendum censeo ; quonia ex naturae praescripto moles sanguinea,quae ex conceptu detenta, & non purgata fuit, educenda est. quod sola sanguinis euacuatione,no pharmaco peragendum venit. Vbi autem non expurgetur m lier,remediaqi ad hoc opportuna incassutia tentata sint, teriaq; morbi sit cocta, transactis primis diebus a partu,lciuiori pharmaco educi poterit . vehementiora enim in his casibus vereri oportet, solaq; assumenda sunt ea, quae inter benedicta recensentur . quae eadem tutius, & absq; ullo discrimine in ultimis diebus, cum non expurgabitur mut lier, administrari poterunt. haec de tribus his auxiiijs vel in utero gerentibus, vel in puerpet 1 . Ilaelii stentibus, duim acuto morbo detinentur, administram i. i dis sufficiant. s.d .lsi ol
422쪽
De medendis humani corporis malis.
Uemadmodum per ea,quae hucusq; a me explicata fuere, non aliud declarare vo lui , quam ut eos, qui huic nostro studiose addicunt, comonefacere, ut antiquo rum scripta no conniventibus oculis,sed quata possint diligerula,& sedulitate per egant; ita per haec, tuae mox expositurus sum , non aliud intendo, quam eosdem admonere , cum artis nostrae partem factivam attingere voluerint, ne ita fidant recenti sistententijs, ut ab cis existiment artis medicae absolutam pem iectionem accipere posse ; plura enim ab huiusce classis hominibus literarum monuinctis mandata sunt, quae nec Hippocratis, nec Galeni principijs satis consonare videntur. Quae omnia si examinanda forent, res in vastum, & amplissimum volumen osci transponenda. ne fieret, cogutaui ego unicum ex recentioribus proponere authore, qui, di secundum Galeni, di Hippocratis principia artem mededi domui k ,& qui ita metam hanc attigerit, ut ei merito, iurem inter omnes, qui hucusq; hanc medendi ratione ex Posuerintvirimas qui'; tribuere debeat. Hic est Donatus, Antonius
423쪽
Memoria δε- pdua an causetur ab intemperactim materia.
Antonius ab Attomari, Medicus Neapolitanus, Ui In .gni doctrina, & exercitatione praeditus; cui, & nostra fimdia, & qui a morbis vexati a nobis artis huius implorant auxilium, plurimum debent. Hic de medendis humani corapori malis absolutum edidit volumen, , quod qb eius e cellentiam nullo est pacto a nobis negligend*m; imo a ne mine, qui hanc nostram profiteri velit scientiam, iure pra, termittendum est, non tamen ita est admittendumsec si nihil in eo sit, quod sub diligenti examine pqsitum iveritati,
aut antiquis priscorii Medicoru decretis refragetur;Cuiuscemodi nunc qusda particularia loca expones claro ostenda, hoc unum animaduertens non omnia, quae difficultatem,& examen pati potuissent , me breuitatis gratia propositu rum, sed nonnulla tantiam, tanquam exemplaria, quorum merito iuniores perspicere valeant, non esse ita simpliciter huiuscemodi aut horibus credcndum, sed necessarium ad adipiscendam perfectam huius artis notitiam priscoru Me dicorum volumina euoluenda, & cum maxima attentiose perlegenda esse: dum autem hoc exequar, si quid a me iasingulat ibus his morbis obseruatu est, cartei is comunicabo, cap. Primum de Memoria deperdita.
SVpponens Author affectum hunc pendere ab intem
rie frigida ex Galeno, & deueniens ad causas inquit,
alias esse externas, alias internas; internas recesens ait, cuastae,silicet vel pituitam, vel humorem melancholicum, tu lbus absentibus ait, obliuionem non ab interna, sed exte na causa originem ducere: quae sententia videtur lon e distare a Galeni mente, qui lib. 3. de loc. affect.cap. 4.docet hunc affectum pendere ab intemperie frigida nuda, no ab intemperie cum materia', ut opinatus est author, immo Ga
Iuniis expresse hec verba habens, dicebat. Quod si frigi cum humore vehementer intendatur, sopore, stuporem constituit; sine hoc vero memoriae pocet, stulteiam lin
424쪽
edcir. per humorem autem pituitam intelligebat Galenus; quoniam si non pituita, sed melancholicus humor cerebri
substantiam occupet, non soporem, sed melancholia ca sat, sicuti ipse eodem lib. cap. s. post medium docet,& tuenec obliuionem, nec stultitiam introducere, sicuti asserit Author , potest. Quare causa interns memoriar deperdia non poterit esse nec pituita, nec melancholicus humor, cerebri substantiam occupans; quoniam hic melancholia, ille soporem, & suporem,non obliuionem,inducit:sed causa.haec interna erit intemperies frigida sine materia, quae &cum intemperie humida , & cum sicca &cum his temperatis connecti potest. quae intemperies humida non intelligi tur a Galeno ratione humoris humidi abundantis, sed ratione humidae temperaturae solidarum partiti cerebri,sicuti nec intemperies sicca eode intelligitur ratione humoris sicci abundantis, sed ratione propriς temperiei siccae ipsius substantiae cerebri, in qua re lapsus est author, existimans ideo intemperiem fiigidam esse iunctam intemperiei humidae , vel sicce;quia humor vel humidus, vel siccus substam tiam cerebri occupet. Quod ultra id, quod Galeno no consentit, etiam hoc implicat, quod non daretur memoria deperdita ex pura, & simplici intemperie frigida, existentibus passivis temperatis, in qua, quo ad somnum, patientes secundum naturam, non autem inanolenti, vel non somnolenti se habent; quod tamen admisit, & docuit Galenus cap. I. in principio. Si autem Galenus lib. a. de sympl.
caus cap. vltimo inter causas torporis rationis, & mem xiae recenset frigidum succum in cerebro collectum, hunc dicimus etiam memoriae noxam quidem inserre, non tamen
primario, sed ob altum introductum affectum,sicuti vel per soporem,vel per lethargum, vel per similem introductum morbum; quoniam his morbis praesentibus isemper laditur memoria, non autem quod vitiosus succus in cerebro collectus possit memoria laedere,vel sine sopore ,ubi non putr ' , stat
425쪽
stat putuita,vel sine lethargo,ubi eadem putrescat. QuM si non pituitosus succus, sed melancholicus is sit, qui in cerebro collectus cst, non proprie memoria isditur, sed me lacholia introducitur, per quam delirare, timere, & maerere possunt aegrotantes, non tamen proprie memoriar Issione incurrisse dicantur. Qua de re pro curatione memoriar d perditae non debemus attendere humores hos peccantes, tanquam causas huius morbi proximas, sed tanquam materias , si adsint in corpore superabundantes, quibus pra sentibus curatio morbi non est tentanda ι quoniam mi Dsalibus particularia sunt praemittenda.
At haec Galeni sententia, quod obliuio ab intemptae
An memoria frigida pendeat, n n leuem penes me difficultatem habet; deperdatur se cum enim nouerim, videam4; plurimos insigni frigiditate
per ratione in cerebri laborantes, quorum nullus memoriar noxam patia
semperiet fri- tur, suspicari cspi, an haec positio vera esset. quod idem mi
hi suspicandum persuadebat multitudo aegrotantium, quia Medicis ad Embrochas naturalium aquarum calidarum ad remouendam inde cerebri friaiditatem relegantur; hi enim quamuis insignem capitis frigiditatem habeant, nulla tam ex hac obliuionem incurrunt: quae nihilominus,si Galeni argumenta a similitudine causarum efficientium, & a simit, tudine animalium frigidorum, non a re ipsa desumpta, ublius existant roboris, succedere posita causa deberet: quod tamen non tantum non vidi factum, sed eius etiam oppos, tum obseruaui. In nonnullis enim obliuiosis, quos cura dos suscepi, nullum frigoris manifestum indiciu animaduerti,&in aliquibus adeste insignem cerebri calorem perspe xi, quos adhibitis circa suturam coronalem refrigerantibus auxilijs adiuvi; non nego tamen me in plurimis etiam insignem frigidam intemperiem cognouisse, sed hoc non esse perpetuum animaduerti: quare iure dubitaui,an ab hac sola intemperie memoria ipsa vel diminueretur, vel in totum deperderetur, In quam eandem haesitationem me casus lin
426쪽
esciscit fidi in piligebant 'biclucer i valido
mus in aliquibus memoriam abolitam esse. legimusq; prae stantem philosophum exdapidi vehem milia capite percussione omnium scientiarum, & disciplinarum eius oblitum
esse. Testatur Galenus hoc OC Thucydide reserens, non . nullos peste laborantes, posteaquam ab ea saluati fuere omnium preterito in ira recordationem amisis te, utrarum, & artium, & suorum etiam nominum amplius nomeminerint. At quae ex ictu in cerebro accepto,vel ex pe sebigida intemperio incerebrum ipsi in introduci poteri Praeterea curavi ego iuuenem obliuios tui, qui rahmmyrae. W, smium rerum recordationem amiselat, earum alitri quasi anteacitis annis edidicerat, memoriali, integram seruabato carmina enim plura quae memoriae ollat naindauerat , donia ne, de composite recitando canctar: qui tamen a prundis statiminterrogatus,quo alimenti sinere in me rasa usiam esset,i uillius rei recordabatur, nee si ab amicis visitatu suisset: illis quam primum dis edentibus, eorum amplius me lminerat. In hoc si intemperies fiuida obliuionis suit causa, cur praeteritorum,& non praesentium recordabaturΘcum huius, si ab intemperie stitida hoc heret,oppositum continges re debuisset .. Prae manibus etiam mulierem omnium rerunis obhaescentem habui, quς ex spontanea per aluum euacu tione,per suam biliosa, sanguinolenta, viridia,mucosa, Se similia educebatur, amissam memoriam nullo adhibito ipsi
cerebro particulari medicamento recuperauit. Alteram curaui mulierem hoς idem patientem,quae ex arte factis eu cuationibus a morbo soluta,pristinaequanitati restituta me moriam quidem praeteritorum recuperauit, sed illarum reir inn, dum ea aegrotaret, circa Psam administratae ius trant,vilius non meminerit, ita ut eam me vis lasse nec a non sceret, nec recordaretur. Haec omnia me in hanc dissices
tatem, ut de Galeni semetia dubitarem, dedsxerunt,inde ;credo depassi 'memoris altiorem causam, quam puradiit intc-
427쪽
Lesbargus duplex en Lethargus an semper siticina putredine. An ex Cal no pituita in Iethargo semper putre L
intemperies sit liqc vel morbus organicus, vel allus qiciabet) perscrutandam esse.
INquit Author ex Galeno, necessario pituitam debere
putrescere,ad hoc ut lethargus cotrahatur, quod tanta non ita veru esse videtur ; quonia duplex datur lethargus,
alius cu putredine,alius sine putredine pituitς . Vbi.n. trigiditati lucta sit humiditas, hoc sufficit ad causandii lethargi ivt habet Gal. lib a. Aphor. commen. 3. in qua tamen ita li spositione necessario sebrilis requiritur calor, ut habetur lib. . de Pi ognost.ex pulsu.ubi docet, qui pulsus fiant ce. rebro affecto, & hic letthargus est sine putredine.alius auctest cum putredine,& hic fir, dum pituita putrida cerebrum, ut ibidem docet Galenus, afficit, & hi duo lethargi sicuti disterunt abinuicem per putredinem, vel non putredine amaterici peccantis, ita etiam pulsus disterentes edunt; quoniam pulsus in lethargo sine putredine est mollis tat in isthargo cum putredine est mollis quidem, sed praebet spoclem arteriae contentae; quoniam per hunc magis laeditur,2 tenditur cerebrum, ut loco citato Gai .habet, expresseq; docet, praedictos lethargos abinuidem distinguens. Cum autem author ex Galeno lib. I 3. Meth. cap. 1 Ndemonstrare nititur,quod in lethargo necessario pituita putrescat,animaduertatur, quod Galenus hoc non affirmat, sed inquit, quod si pituita aliquando putrescat, cum febre fit is affectus, qui lethargus vocatur, per quam dictionen, aliquando, non attestatur omnem lethargum esse cum p tredine humoris, sed tantum hoc aliquando fieri , scisi cet ut putrescat ,&tun cum pituita in cacbro putrescet necessario fieri lethargum, tamen hoc non,includit, quod in omni lethargo eadem putrescat; quoniam,vi declaratum loco citato lib. q. de Prognost. ex pulsu datur ex eius incal
te lethargusio cum puta diae, sine putredine.
428쪽
nec a Galeno exprene, nec a Paulo, nec ab Aetio, nec ab. alio classico authore positu est, & in deliriu quodda,quod sequitur ad lethargum ex putredine pituitae genitu;nisi for- Ωn Aetius per illa verba, aliena loquuntur, hoc idem intellexit. Hoc videbunt in prisi artem hanc exercentes, sicuti ego si ius vidi, nec hoc erit praeter rationena; quonradicet in lethargo aborrinibus seribentibus ponatur rectriciuncultatum diminutio , vel abolitio, non deprauatio, non tamen verificatur in omni lethargo, sed in eo tantum, qui est lino putredine. Et si dixerit Galenus lib. a. de sympta caus cap. vltimo. succos delirium causantes omnes este calidos, & mordaces, praeter eos, qui melacholiam causant, ex quibus habetur pituitam non posse delii tum causare. Animaduertatur, quod pituita de se non potest delirili ob propriam frigiditatem inducere: si tamen putrescat,incalescit, mordacitatemq; acquirit, cuius ratione delirium aliquod Due gignere poterit; & ideo in lethargo, ubi pituita putrue' tit, erit aliquale delirium. Hoc ultra experientiam confirmatur pulcherrima Galeni sententia EbH. Epid. scct. 3. cointnen. 6 3. ita dicentis. Non est igitur nouum in corpore crudis collectis humoribus, ut excrementa commostrarunt,eia se sopitos illos simul, ct dementes euasisse. sopitos quidem' ex multitudine, & frigore succorum crudorum; dementes quod acredinem paricbant,& calorern putrescentes. ii Deueniens Author ad exponendam curationem lethara G, dicit maximam esse similitudinem lethargi cum memoria deperdita, propterea eorundem curationcm fere similena esse: quod nedum non est verum, sed etiam oppositu constat'; nam lethargus cst morbus acutus, memoria deperdita longus; lethargus est morbus lethalis, & valde pericul sis, at memoria deperdita, nisi alteri coniuncta sit morbo, omni caret vitae periculo; lethargus fit a materia, memoria
deperdita a nuda latemperie ι lethargua habet necessario
Letharga ex putredine eonsequitur alia
quale deliria. frigidis suecis sed putres cibus causatur delirium.
memoria δε- perditae curatio an coine dant.
429쪽
semper febrem coniunctam memoria deperdita, miti sit de se,nunqua;quare no tantum no sunt similes, scd va de dissimiles, & ideo iure etia curatio dissimilis esse debet. Pro potu statuit lethargicos vii debere hydromilite, in
vino albo,aquoso,tenui, adiutrecte. de hydromilite, co datur;at de vino hoc affirino, videli t omnino abstinendacile ab omni genere vim,vsq; ad morbi perfecta,& uniuersi in declinationem i quoniam vinu omiam inflammationes memborum principalium proritat. Vς sccanda,inquit, sit media, vel interna,Ego autem ex Galeno dico secandam esse humeralem, ouod pluribui docuit locis, praecipue autem lib. de curandi ratione per tang. missi. p. I 6. in quo hanc habet claram septentiae Nam hi tres lunt loci mittendi ex cubito sanguinis, interior, exterior , medius. Igitur interior utilis est in iis, quibus in feriores collo partes patiuntur; exterior in ijs, quibus qua his superiores sunt, ut facies,aut caput edim l 9S inteladum utrasq; habet diductas venas in ulteriorem brachi) partem tendetes, ac deinde hinc coeuntes, interim uero celeriter in unum mutuo congredientes, ipso videlicet iuncturat
sexu, ac nonnunquam obscuram earum alteram, claram
vero altera itaq; ubi vena, quae parti asscctae propria est, obscurior fuerit, & ad mediarum aliquam accedas, cona ς, quae a propria diducitur, potius incidere, ecc. . Ex quibus patet humeralcm in capitis aikctibus sempcr se anda esse, nunquamq; deueniendumad mediam,nisi existςnte sui epori bscura, in incidendat media semper secandam esse ea, quae ab humerali diducitur . . . 'in Quoad purgationem laudat in lethargo medicamenta
ab eo proposita n curatione dςperditae memoriae; quondiamen ain bor onisiit hic medicamentum celebre,& utilis simum,ac in lethar o specialem habens conuenientiam, id pro Iunio ilibus ratione famici huius morbi notobo, quod est scammonia una cum castoreo exhibita, quae licet non
430쪽
videatur opportuna, cum scamonea dicatur bilem, non pituita , cuius eductionem in lethargo tentamus,' acuare; tamen conuenientissimum est medicamentum, ac antiquis
simum , Rufo Ephesio valde in lethargo cclcbratum, ut refert Oribasius lib. V. coll.Med cap.vltimo , quod eo magis ratione probandum est, cum ex eo in Rufo non solum bilem, sed etiam pituitam bili impermixtam educat, ut eod. lib. cap. de scamonea recensetur, utque experientia veritatis ministra pluries testata est). In enumerandis particularibus remedijs probat casto ureum vel aceto, vel oleis commixtum capiti administranduesse; At ex Gal. lib. i, desimp. med. cap. decastoreo habetur , hoc rosaceo admixtum non tantum capiti, sed & collo asti sum valde prodςsse posse. . In parando sinapismo iubet inapi aceto macerandu esse, cuius rei praeter id, od ei experientia refragatur, opposi tum docuit Aetius lib. 3. cap. I 8 i.& oliba us lib. Io col- Icet. mcd. cap. IJ.monentes ex aceto sinapismum obtusius reddi. quod idem animaduertens Iacobus Holerius lib. 3. de chirurgicis institutionibus cap. 3. de pyioticis testatur aceto vim sinapis exolescere, quare aceto aqua pr stratur. Ego tamen aliquando, ubi vchementius desideraui hoc medicamcntum,in hunc usum lixivium a1llimpsi. Docuit Author hoc eodem capite cx communi omnium sententia lethargum fieri a pituita , sciant tamen omnes ex
mixtione bilis, & pituitae ctiam fieri posse lethargit, ubi bilem ipsam pituita superabundauerit, & tunc licet sit horuliumorum miscella, tamen exquisitus lethargus vocabitur, ut docet Gal. lib. primo Prorreth. commen. primo haec verba habens. Nonnunquam di in horum alterum res ita defexit,ut vel bilis, vel pituita superior sit, agerq; reddatur aut phreniticus exquisit aut lethargicus . In quo casius e perspicax Medicus tum pro morbi cognitione, tum pro eiusdem curatione; quoniam praesente bile ea medicam em