장음표시 사용
451쪽
perseueraba uo tepote nec lumen aspicere, nec strepita audire sine manifesta laesione, nec etiam cibum assumere, aut gustare poterat. hoc tempore elapso sanissimus erat,
omniaq; munia tam naturalia, quam animalia i liciter obi- . hat. Hunc casum non tantum notare volui, tanquam rara
hemicranici doloris exemplar, sed etiam, ut hinc coniseriam Medici, an possit dari octaua febris, quae consimiles circuitus,& periodos unoquoque octauo habeat die. De hae enim licet Hippo. lib. primo Epide. lact. 3. tex. a.
alia febrium genera recensens non meminerit,videaturque Galenus, cum Diocie in hoc concordans, eius esse lentei tiar, ut nullus alius, ultra quintanum, detur circuitus, tamen ex praecedenti narrato casu possiimus arguere dari circuitu
febrilem octauum: quoniam quae maior potest esse causa huius octaui circuitus in hemicrania,quam quae possit esse in re sed ultra hoc argumentu experi ritia hoc idem mihi
bis testata est dari certo octauu circuitu, & octaua febrem; alteram.n. vidi in nobili Equite non vltra vigesimu quinta annum agente; alteram autem in muliere quinquagenaria. De Commissone. Cap. TI ILVlara causas ab Authore connumeratas aduertat ri conuulsionem etiam fieri a spiritu flaturamin docet cm ut om Galenus lib. a. de symptom.'caus cap. z. . ill aaz: lic-O. Ex mente Galeni ponit conuulsionem esse symptoma in
genere hanctionis Virtutis motricis, causatum a causa praeter naturam. Advertatur tamen hoc solum verum esse in
Mi ' Pst militone per se,non per consensum ; Vbi enim haest A consensum, non a materiam a causa praster natura tantuni fit, sed etiam alvi tute stimulata, sicuti tit in epile psa per consensum, ut habetur lab. 3. de loci dici cap. Conuullionis prognostica exponens ex Hippocrate lib. s. Apho.6 ex Galeno in eius commento ait teranum qu tuor diebus iudicari nec ultra primum quaternarium , cum
452쪽
sit morbus valde acutus , protrahi, quibus subiungit ex Aetio, nec senes, nec pueros tetano corripis Ego tamen i . stor Infantes hoc affectu facile deprehendi , quod ide Gal. lib. 3. Prognost. commen. 36. per haec vel ba Erizauit in conuulsione hoc loco Gisputat, quae non in parte una cor,
poris, sed in omni co insccta , qua in pueris V omptistimaeuenit, sed magis lactentibus, quos etiam lil, primo Epid.
feci. 2. cCinmCn. 24, conuulsionibus,propter neruosi generis infirmitatem, opportunissimos appellauit, tector', metidisse plures infantes retano detentos, in eisdein q; hunc morbum aliquando vltra decimam quartam diem pertractum suisse,animaduerti. Vnum autem peculiariter quatriamestrem conspexi ita teiano coireptum, ut si animam non duxisset, saluam rceiissiream, in nullairq; partem declinatem iudicasses,adeo recta, rigideq; totus sic habebat; nullam enim partem nec minimam quidc in nroucbat; hic per quadraginta dies ita permaniit, nec unquam vocem emisit, cubera matris lactauit; lac tamen per ampullam vitream incius os instillatum deglutivit, cuius merito nutrimentii s ussciens assumpsit,morh:oq; superuixit,& vivit adhuc. Curationem conuulsionis in repletione explicans ex lib. de locis,in homine proponit exhicndam csse mandragorae radicem in potu . Quod rcmedium animaduertant iuni res in usum reuocandum non cile; quoniam radix haec licet exsiccare possit, tan .en quia frigidissima est, ct viros aqualitate donata,cu rigidu neruis inimicu sit,hic nocere,no iuuare poterit quare miror,quomodo Author iste locu huc probet, & co magis,cum videam eum hac sententia tanqua Hippocratis proponere cum tamen liber illa ibi san spuriussit,nec inter ge inos Hippocratis libros recelandus veniat. Eiusdem conuulsionis euacuatione proponens, inquit,in hac secandam esse venam, modo non penitus a sanguine secretus pituitosus fuerit succus redundans. Hic aduertatur, quod indicatio sectionis sinae non ab humore pecc*nte,
time . Sectionis προπι ι lotio no
sumitur aqualitate succompeccantiam.
453쪽
nec ab humoris statu, seu qualitate desumitur, sed a mi-gnitudine inorbi, consentientibus viribus, ut millies a Galeno explicatum est. quare siue secretus, siue non secretus sterit peccans humor;semper viribus no contraindicantibus secanda est vena, ob acutiem,& magnitudinem morbi, de hoc obseruetur in quocunque alio casu. . Spasmo opponitur paralysis, quoniam ille dicit motum, via , ct haec immobilitatem, tamen spasmus iunctus cum paralysi,
paralysis ali- ita ut alternatim affligant eandem partem, scilicet, quod quais in eo r modo illa pars conuellatur,naodo eadem resoluatur, postea membro conisi iterum conuellatur,&deinde iterum paralyticetur,ponitur ἄμmur. lib. 3. Prorreth. tex. 26. ini casus fuit etiam a Galeno virusus, ut ibidem in cona. ipse narrat. Hos idem lemel ego ta tum vidi; luare hoc aduertatur tanquam unum ex mirabiliabas, possibilibus tamen, qui Medicis offeruntur. De Paradisi. Cap. X IIII.
PAralysis prognostica recensens ex Cornelio Celso a
firmat paralysim nunquam acutum,semper longii esse morbum. At experientia mihi saepe oppositum dictauit, cum viderim plures paralyses intra septimam diem solutas; Tarat Ui quarum ratione coniecturam feci, paralysim ex neruorum s Wr fui ab obstructione ortam non semper a frigidis, vistidis, & cras-ομμ' sis succis causari; tales enim paralyses tum ratione materici μὴ ρυ - morbum facientis,tum ratione partis affectar diutums sunt,& non facile soluuntui: cum autem illae cito,& leui negocio' si luantur,ab alia materia, Se ab alia causa procreari coni cicdum est. qua de re ego in cana ducitus sum sentetiam, ut existimem paralysim etiana fieri polle ex neruorum quidem Ob. structione, at non semper causata ab humore frigido, & viscido, verum etiam a vaporosa mater ia, quae ad principia neruorum transmissa obstruditonem in eis inducens, ac spuritus animalis viam intercipiens sensum, & motum inferi . . Ium partIam inhibeat. Hancsententiam mihi haec Historia i
454쪽
homprobauit. Tonsor quidam, cum die praecedenti vino ac V gulae nimium indulsisset,nocte media cum timore marumo
na videbatur sibi suffocari expergefactus incidit subito in
paralysim omnium corporis partium infra faciem existe tium , in qua adeo motus, & sensus erant deperditi, ut nec acu profundo perforatus, nec gladiolo scarificatus quicquam sentiebat, Omniaq: motui, praeterquam ipsius capitis , ineptus erat. Hic tamen soluta in totum ebrietate,& crapula intra tertium diem,libere omnino sanatus est, factis tantummodo nonnialis revulsionibus, ac inunctionibus quibusdam resoluentibus ad spinam . Hic quς potuit esse paralysis causa e non materia frigida, & viscida quoniam non ita velociter, nec ita facile subleuatus eger fitillat, sed 'vaporcs crassi, ct multi ratione crapulae oborti, & ad neruos transmissi, qui eosdem obitruentes fuerunt in causa paralysis. Nec alicui sicuti nouum,ita etiam mirandum hoc appareat,cum alam a statuosa materia neruos ingrediente
species quaedam conuulsionis generari solita sit:que eadem materia statuosa, i crassior abundauerit, quid prohibebit eam neruos obstru ere poste, et inde paralysim causareΘSed cur nouum dixerim, cum antiquissimum sit, a fatuosa materia causari stuporem, paralysim, & syderationem comporis . sicuti habetur ab Hippocrate in libello de fatibus,lpiritibusue inscripto, in quo hac sententiam clate docuit. Quod vero stupor attonitus, vel syderatio a fatibus fiat, deinceps dcmonstrabo, quum ergo flatus multi frigidi ponetrent , ac inflent carnes,paries coporis stupide, & insensi-Ies fiunt, & si quidem plurimi flatus per uniuersum corpus discurrant,toius homosyderatur si vero per partem, par- tem illam syderant, & percutiunt: atque ubi abierint fatus,
cessat & morbus; quamdiu autem permanserint, consiliu
di morbus, hac Hippocrateso . , Pioponi Author Aetio, qui hoc ab Archigene tram Derem , scripsit, valde prodeste partibus resolutis, si agrotantes menterum massidue
455쪽
niat in paralysi conuulsionis emina causs. Inchbi causae dij incta, discrimen differentia M.
assidue potent decoctum sarmeterum vitis viridium: quod remedium cum facultatis sit frigida', & adstringentis, quid in paralysi prodeste possit , considcretur, nec sine ratio
talia medicamenta in usum intimantur. Paralysis ex refrigeratione curationem tradens alter an tibus tantum eam curari praecepit, inter quae praecipuu pr pono balneum olei calidi, remedium a Galeno in lib. a. de facult. synip. med. cap. 7. ad hoc celebratum. De Conuulsione Canina. Cap. X V.
INter causas conuulsionis caninae recenset resolutionem alterius partis faciei:quod neduin a veritate distat, sed valde absonum est, cum paralvsis conuulsionem nequaqui gignere, nec producere queat. lapsus est autem in hoc capite Author,existimans omnem torturam faciei spasuum . caninum csse. quod falsum est enam tortura faciei a dupliaci prouenire potest causa, quarum altera in paralysis,est raconuulsio. In tortura ex paralysi pars faciei distorta est pars sana; quoniam musculi uane actione sua fungentes tra. hunt resolutos ad se,in tortura autem ex conuulsione pars distorta est pars affecta: quoniam musculi conuulsi versus proprium principium trahuntur, di ita distorquentur, haec curatur curatione conuulsionis , illa autem curatio paralysis. De Incubo. Cap. XVI.
Ausam huius affectus assignans inquit hanc esse frigu
dum , & crassum vaporena ad cerebrii delatu, eiusq; ventriculos obstruentem. quae sententia verissima est, sed distinguendum erat, porem istum modo a ventriculo tantium, modo ab uniuerso corpore eleuari. a ventriculo elem Datur ex craPula, & continua auditate, ex facietate noua, ex cibis crassioribus, fatuosis,& que caput petere possunt,
ct incubus hac de causa genitu facile tollitur sila recta v
456쪽
reis ratione , & leuioribus medicamentis administratis,nec hinc periculum impendet ; ab uniuerso autem corpore et Dantur , dum in eo vel melancholici, vel pituitos abundant humores, a quibus eleuati in somno vapores crassi, & frigidi, di cerebrum replentes sunt in causa , ut virtus ad interiores partes vix descendat,& hincdifficultates illae in somno,
et tales in bi: limcq; vel epilepsia,vel amplexia, vel morancholia. vel quid simile impendet, & ideo in his purgati
nibus , euacuationibus, & his, quae cerebrum roborare, &alijs,quae vapores inhibere possunt,indigenius, ac ea su mo studio parare debemuS. Quemadmodum in Incubo credunt patiemes se vel ab hoste inuadi, vel ab aliquo Venerem exigente vim pata,vel De quibusta a Daemone deprehendi, vel mole aliqua premi, vel quid accidemisiqui aliud horrendum sustinere. similiter in semno contingunt, in odor ec hoc praecipue in pueris fieri obsu uaui,aliquando pauo- ζηΠb. con
res in imi,& terribiles a liae imaginationes, ex quibus ad- 'PR 'modum cruciantur dormientes, cum in his tamen nec vox, nec motus,ut in Isicubo intercipiatur: sed hinc adeo anguntur,ut vel summissa querimonia lamententur, vel alta voce clament; & inde nonnunquam ita valide tanquam horribulla fugiuntes,mouentur, vet a decubitu surgarn e lecto prosiliant. Quorum accidentium non caedem sunt causae, quae
dc Incubi, scd longe diuersae ; has autem ego obseruaui,sci 'βq licet, ut hic euentint,vel ubi in somno humores vitiosi grauent ventriculum, ac ipsu* mordeant,vel ubi cibus in uen- τ, rtriculo corrumpatur, qui corruptus mordeat etiam ventri in somno craculum ipsum, quod praesertim accidere consueuit, quando cientur. loca ad veniculum attinentia sensu quidem vigeant,sed na tura sat imbecilla, vinotauit GalAib. 3. Aphor. csim. Vel ubi vermes in intesimis existerae ut eadem aut ventriculu, cumad partes superiores astenderint,mon deant,vel ini in somno ad cerebrum contunotus sanguis talia grain, compriniat, Se compingatshinc enim cerebro
457쪽
conturbato vident patientes somnia horrenda, & terribili ci ab his maxime anguntur: quod mihi fuit quandoq; susticiens indicium ad praesagiendam in aliquibus de proximo
aduenturam Epilepsiam,& hoc praecipue cum nouerim in hissormientibus faciem rubicundiorem,& Κrd ignem euadere,quod animaduerti a sanguine partes superiores pete te , ac cerebrum ipsum replente, di grauante causari ; soletcnim in plethoricis dispositionibus, ut docet Gal. lib Apta commen. 67. a somno caput repleri,& inde cerebrum aggravari: quae plethorica dispossitio, si ad naturam atrae bilis vergat, timores, & horrenda insomnia causare consueuitaqui idem sanguis, ubi dormientes expergiscuntur, in pro prias venas recurrens, in eisque dispersus, in in causa, veijdem,& resipiscant, & quiescant, ut optime declarat Hippocrates in libro de morbo sacro. Vel ubi adcor, debili eodem existente, cum in semiro concentrentur calor,& humores, sanguis vel multitudine, vel praua peccans qualitate recurrat, aut saltem prauas exhalationes transmittat; pro cipue autem hoc obseruaui fieri in his, qui fervido sanguiane, & fere igneo abundant: quod idem notaui, sed rarius,in his contingere,qui eundem melancholicii habent.& in summa hoc fieri in illis vidi, qui ex copia, & prauitate sanguianis vel in syncopem, vel in cordis palpitationem, vel tr morem, vel dolorem parati sunt. Quare ubi patientes in somno talia passi fuerint, nouerint Medici vel os ventriticuli aut a vitiosis humoribus eo decumbentibus, uta corruptis cibariis, aut a vermibus morderi, vel cerebrum a famguine repleri, & grauari,vel cor ab eodem premi,aut stimulari , Vnde in huius affectionis curatione his causis eas optime abinuicem distinguentes recta ratione, ac methodo in mb m. Ad quam eandem intentionem, videlicet, nEpatientes avis Oinnient , aut ne Binniantesterribilia, & horrenda videant, quaedam,licet forsan superstitios', suspe di nouerint . Exemplum primi lubetur lib. 3. de medi a cinis
458쪽
Ehis facile parabilibus, in quo hoc scribitur; ut nὲ homo noctu somniet, rutae semen caligar ipsius nescientis suspendito. Exemplum secundi habetur in libello de incantati ne Galeno ascripto,in quo docet Author, sardam viginti granorum pondere col jo suspensam, aut in digito gestata prohibere, ne homines in somno terribilia videat. Haec subscripsi, ut liqueat hunc affectum ab antiquioribus Medicis cognitum,& consideratione disnum iudicatum fuisse; In difficilibus enim affectibus tantum ad suspensiones desce
debant. De Vertigine. Cap. XVII.
STatuit, quod vertigo,& tenebricosa vertigo non tantunomine,ied etiam re differant.ouar sententia nequaqua Vertigo , et te recipienda videtur ; quoniam haec duo non alter ditarunt, nebricosa ver quam secundum magis,& minus, ut etiam ipsemet in pro- Πgo an reis cessu testatur,cum ab eadem causa depedeant, quod tamen non est differre realiter; nam ditarentia secundum magis,& minus non facit differentiam realem, sicuti in albedine, quae siue intendatur, siue non, est eadem realiter,licet diis rat secundum magis ,& minus, quod idemet in alijs verificatur rebus.
Declarans, quomodo fiat vertigo,inquit, quod haec generatur ex inordinato motu spiritus in cerebro, eodemque inaequali, & turbulento cautito ex motu spiritus fiatuosi h se ibidem detenti, qui eode motu movetur ι subiungit autem iam q*μφ' postea, consequatur lisc symptomata ad morbii in via,idest T i. obstructionem, & ad inaequalem intemperiem ,adeo quod ' 'velit motus illos spiritus elle symptomata cosequentia mor bos praedictos. Quod dictum Blsum videtur ; quonia haec dicta supponunt essentiam vertiginis esse vel intemperiem, vel obstructionem ad quas sequatur postea motus ille, ex quo sequitur symptoma illud, quo videntur homines ci cuagi. quae sententia nequaquam vera est; quoniam inte peries,
459쪽
peries , di structi in impi us ei id spiritu flatuos sunt causae morbi huius;pam iniqmperies gener i spiritum illum,obstructio non permittit eundem balare, spiritus autum ille, dum m ctur,inouet etiam spiritum animalem: ad quem motum posieg sequitur lλ io imaginationis, qua homineSopinantur sic circi agi, quod cli sympi a consequens aff. motu spiritus animalis, qvi motus est morbus , qui imm diate causanii a spii itu tatulanto. in cerebro inordina: c, &' turbulet in noto, qui bis post implupliciter causatur, scilicet, vel ab inaequali intemperie cerebri, vel ex ita ordinato victui vel ex membris inierioribus generantibus sanguinem,& humores flamosos, ex quibus hic spiritus ad
caput ῆsceddit: in qRQ, cum eo malo motu Nouctur, momuetur etiam, & euertit ri spiritus animalis. quis autem mombus si iste, patet; quoniam est moi bus in situ, cum spiritus non disponantur in loco naturali, sed euertantur, circu gatur,& hinc u lx Iur vires principales; quoniam cerebrii xdit functiones sitas non tantum ratione temperamenti proprij, qu tum rationc,& formationis, & situs, & aliarun
rcrum,Cuae requiruntur ad membrum organicum componendum, Vnde videmus in mala formatione cerebri , & ac consi miles laesiones, sicut ad compressionem ventriculoria, ct malum situm eorum,di s pii ituum ibide detentorum con qui lae sitonelii maximam in viribus ipsius cerebri.
Declarans, quomodo vertigo liat per consensum,inquitave ligo ρὸν qVOdii vcla vcntriculo, vel ab aliis partibus: quod sine cdsiensi, a qui recte est dictum, non tamen declarat, quae sint iis partes,inbusIgni que- ter quas praecipue est uterus, & non soluin uterus, & reliat. quae corporis partes singulares, sed etiam totum ipsum corpus p otin esse in caus/huius, qx quo sequitur, ut habetur lib. 3. de loc. aiicet. cyp..8. quod sectis arterijs exteritis,n i quatur aliquando sanitas; quoniam partes interiores hunc spiritum itatuosum per parita in crnas possunt transta
460쪽
ponit signa Vertigihi percolen sunt a ventriculo α
iod apparet tiae morsus vere ulti&nausea , hoc ad ita tur,quod haec indicant bilem in ventriculo exissentem, ostdiogino, lissit S in claeibus humorib. 'At vertim per mlanluina vemriculos acta, labitantii in gignitur rarione biliς, ut habetur lib. .Aph. 1, .sed etia ratione citidi ii,aetati oeliumorupituitosoria, ut innutant Aenus,& Paulus ;& ideo pro cognitiochums est recurrenda ad signa cruditatis, in qua sepius,quam a bile, vertigine causari reuani ex evitia ipsa. Curationem trades his et idean lana elle Peliansi Druiliij, hic ad ueitatur, quod Galenus lib. de sang. mill cap. 19. s cat pro prc seruatibne a verti it uditas inferiores , tantum pro pra scritatione , sed etiam si incipiens sit alleuctio,&exemplificat de Epilepsia,S Vertigine, in quibus,inquit, secande sunt venae inferiores, hoc tamen sti posito, 'udditi patietibus sit humorum abendantia,&quod si haehon tollas, consueuerint in tales morbos incidere.
. pHUM . Cap. X VIII. PRO curatione huius morbi venae sectionem proponit, quam ex Galeno, ut superius notaui, lib. de cur. rati ne pro sang. misi' cap. 19. docet non cubiti, ted cru uiuis candam esse . quae sentcntia videtur contradicere c. alano, qui Codcm lib. cap. 16. monuit affectis partibus collo supeetioribus secandam esse humerariam vcnam,quod autem ad Hucit Author ex cap. 1 9. non recte pondefatum est ab eo; Galenus enim eo in loco intendit docere, quae vena secan- da sit vere pro pisseruatione a mos bo, cupante nonnim- Vertiginis per
me, tunc docui scintibili his duinus , scilicet read praest, nationem,& ubili luehitDdine causetur nata' η ii Eme psia, & Vertigine fecitndas esse interiores venas, sitati superiores, ad praeseria dum a podagra ex plenitudine g